ORMAN KORUMA ALANLARI YÖNETÝMÝNÝN GÜÇLENDÝRÝLMESÝ PROJESÝ 2011 ULUSLARARASI ORMAN YILI ETKÝNLÝKLERÝ SONUÇ RAPORU ARALIK 2011, ANKARA Hazýrlayanlar: Yýldýray Lise, Damla Akyýldýz, Mustafa Yýlmaz
ÝÇÝNDEKÝLER Giriþ 2011 Uluslararasý Orman Yýlý Nedir? 2 3 Etkinlik 1. 9 Sýcak Nokta Belgesel Kuþaðý 4 Etkinlik 2. Türkiye nin Milli Parklarý Fotoðraf Sergisi 8 Etkinlik 3. Türkiye Ormanlarý ve 9 Orman Sýcak Noktasý ile ilgili makaleler 9 Basýn Haberleri 10
GÝRÝÞ Küresel Çevre Fonu (GEF) destekli Orman Koruma Alanlarý Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi Mayýs 2008 tarihinden beri Orman ve Su Ýþleri Bakanlýðý Doða Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüðü, Orman Genel Müdürlüðü, UNDP Türkiye ve WWF-Türkiye ortaklýðýnda yürütülmektedir. Projenin amacý; 4 yýl içinde Küre Daðlarý Milli Parký ve çevresinde doða koruma ve sürdürülebilir kaynak yönetimi amacýyla, katýlýmcýlýk esasýna dayalý, etkin ve bütüncül bir yönetim modelini oluþturarak ormanlarýmýzýn ulusal korunan alanlar sistemindeki yerinin ve yönetsel etkinliðinin geliþtirilmesidir. Bu model deneyimin Türkiye deki diðer sekiz sýcak orman noktasýna uyarlanmasý hedeflenmiþtir. Küre Daðlarý Milli parký ve tampon bölgesinde uygulanan projenin hedef ve çýktýlarý þunlardýr; Hedef 1 Orman koruma alanlarý için maliyet etkin koruma ve yönetim yaklaþýmlarý tasarlandý, pilot ölçekte uygulandý ve benimsendi. Çýktý 1.1. Küre Daðlarý Milli Parký nda (KDMP) güçlendirilmiþ koruma yönetimi uygulanmasý; Çýktý 1.2. Biyolojik çeþitlilik araþtýrma ve izleme sisteminin kurulmasý ve uygulanmasý; Çýktý 1.3. KDMP ve tampon bölgesi için kapsamlý korunan alan yönetim planýnýn geliþtirilmesi ve uygulanmasý; Çýktý 1.4. KDMP ve tampon bölgesi için finansal iþ planýnýn geliþtirilmesi. Hedef 2 Küre Daðlarý Milli Parký nda sürdürülebilir kaynak yönetimi uygulandý. Çýktý 2.1. Tampon bölgede sürdürülebilir kaynak yönetiminin uygulanmasý; Çýktý 2.2. Tampon bölgedeki kalkýnma projelerinin doðaya olumsuz etkilerinin asgariye indirilmesi için yöre halkýnýn savunuculuk kapasitesinin geliþtirilmesi. Hedef 3 KDMP deki uygulama çalýþmasýndan edinilen dersler Türkiye deki diðer orman sýcak noktalarýna yayýldý, böylece ulusal koruma sisteminin geliþtirilmesine katkýda bulunuldu. Çýktý 3.1. Sektörler arasý koordinasyon geliþtirilmesi; Çýktý 3.2. Tehditlerin önlenmesine yönelik deneyimlerin diðer sekiz orman sýcak noktasýyla paylaþýlmasý; Çýktý 3.3. Yeni koruma yönetimi planlama araçlarý ve yöntemlerinin uygulanmasý için 8 orman sýcak noktasýndaki paydaþlarýn kapasitesinin artýrýlmasý; Çýktý 3.3. Ulusal korunan alanlar aðý sisteminin geliþtirilmesine katký saðlanmasý. 2
2011 ULUSLAR ARASI ORMAN YILI NEDÝR? Birleþmiþ Milletler Genel Kurulu'nun 26 Aralýk 2006 tarih ve 61/193 sayýlý kararý ile 2011 Yýlý Uluslararasý Orman Yýlý ilan edilmiþtir. Ýnsanlar Ýçin Ormanlar sloganýyla yola çýkan Birleþmiþ Milletler Genel Kurulu, sürdürülebilir kalkýnma ve milenyum hedeflerine ulaþmada ormanlarýn sürdürülebilir yönetimi ve korunmasýnýn önemine vurgu yapmak, ormanlara iliþkin farkýndalýðý artýrmak adýna 2011 yýlýný Uluslararasý Orman Yýlý olarak ilan etti. 2011 Uluslararasý Orman Yýlý kutlama organizasyonlarý kapsamýnda dünya çapýnda film festivalleri, yarýþmalar ve çeþitli etkinlikler gerçekleþtirildi. 2011 Uluslararasý Orman Yýlý için Türkiye de Orman ve Su Ýþleri Bakanlýðý Orman Genel Müdürlüðü etkinlikleri detaylý bilgisi http://iyf.ogm.gov.tr adresinde yer almaktadýr. 2011 Uluslararasý Orman Yýlý için Birleþmiþ Milletler ve diðer ülkeler tarafýndan gerçekleþtirilen etkinliklerin bilgileri www.un.org/en/events/iyof2011/ adresinde yer almaktadýr. 3
ORMAN KORUMA ALANLARI YÖNETÝMÝNÝN GÜÇLENDÝRÝLMESÝ PROJESÝ KAPSAMINDA GERÇEKLEÞTÝRÝLEN 2011 ULUSLARARASI ORMAN YILI ETKÝNLÝKLERÝ ETKÝNLÝK 1. 9 Sýcak Nokta Belgesel Kuþaðý Türkiye nin 9 orman sýcak noktasýný anlatan "9 Sýcak Nokta Belgesel Kuþaðý"nda Orman Koruma Alanlarý Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi proje ortaklarý ve ÝZ TV Belgesel Kanalý ile iþbirliði içinde çalýþmýþtýr. Türkiye nin 9 orman sýcak noktasýný anlatan belgesel kuþaðýnýn her bölümünün çekimi sanatçýlarýn, bilim insanlarýnýn, sivil toplum temsilcilerinin, Doða Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüðü ve Orman Genel Müdürlüðü taþra teþkilatýnda görevli uzmanlarýn katýlýmý ile gerçekleþtirilmiþtir. Belgesel kuþaðýndan her ay bir orman sýcak noktasýný anlatan bir bölüm yayýna hazýrlanmýþ ve ÝZ TV de düzenli olarak yayýnlanmýþtýr. Her bölümü bir orman sýcak noktasýný tanýtan, doða koruma ve sürdürülebilir kaynak kullanýmý ile alandaki sorunlara deðinen belgesel kuþaðý ile 9 orman sýcak noktasýnýn korunmasý ve doðal kaynaklarýn sürdürülebilir kullanýmý konusunda bilinç oluþturma sürecine önemli katkýlar saðlanmýþtýr. HD kalitesinde çekilen ve yayýnlanan her bölüm yaklaþýk 35-40 dakika sürmekte ve düzenli olarak ÝZ TV de yayýnlanmaktadýr. Belgesel kuþaðýnýn her bölümüyle ilgili bilgiler Tablo 1 de detaylý olarak verilmiþtir. Tabloda yer alan yayýnlanma sayýlarý Aralýk 2011 dönemi sonuna kadar olan dönemi kapsamaktadýr. 9 Sýcak Nokta Belgesel Kuþaðý Belgesel Program Adý 1. Karçal: Kuzeyin Çýðlýðý 2. Datça-Bozburun: Rüzgarlý Diyarlar 3. Ýbradý-Akseki: Güney Sýðýnak 4. Bada Daðý: Zirvedeki Tehdit 5. Yeþil Küre 6. Fýrtýnalý Vadi 7. Amanoslar: Güneyin Yaban Yüzü 8. Ýstanbul Ormanlarý Nerede? 9. Orman Denizi: Yenice TOPLAM 2011 Mart Nisan Mayýs Haziran Temmuz Aðustos Eylül Ekim Kasým Aralýk TOPLAM 8 8 11 8 8 3 7 2 4 3 62-3 11 15 3 6 7 7 6 3 61 - - 7 6 6 10 3 1 5 5 43 - - - 7 7 3 7 2 1 6 33 - - - - 5 8 5 3 5 3 29 - - - - - 8 4 12 9 2 35 - - - - - - 2 4 4 7 17 - - - - - - - 5 9 6 20 - - - - - - - - 7 9 16 8 11 29 36 29 38 35 36 50 44 316 Tablo 1. GEF destekli Orman Koruma Alanlarý Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi kapsamýnda hazýrlanan 9 Sýcak Nokta Belgesel Kuþaðý nýn ÝZ TV Belgesel Kanalý nda aylýk gösterim sayýsý. 4
ORMAN KORUMA ALANLARI YÖNETÝMÝNÝN GÜÇLENDÝRÝLMESÝ PROJESÝ KAPSAMINDA GERÇEKLEÞTÝRÝLEN 2011 ULUSLAR ARASI ORMAN YILI ETKÝNLÝKLERÝ Resim 1. ÝZ TV 9 Sýcak Nokta Belgesel Kuþaðý internet sitesi görüntüsü Bu kuþak belgeselleri Aralýk 2011 sonu itibariyle toplam 316 kez yayýnlanmýþtýr. Yapýlan analizler sonucunda bu belgesellerin Aralýk ayý sonu itibariyle en az 3 milyon 790 bin kiþiye ulaþacaðý tahmin edilmektedir. Belgesel kuþaðýnda Türkiye tiyatro ve sinemasýnýn önemli isimlerinden sýrasýyla Erkan Can, Pelin Batu, Olgun Þimþek, Uður Polat, Hakan Gerçek, Þevval Sam, Güven Kýraç, Mehmet Aslantuð ve Serhat Tutumluer birer bölümde konuk sanatçý olarak rol almýþtýr. Belgesel kuþaðý baþta aylýk DÝGÝTÜRK dergisi olmak üzere birçok dergide her ay yer almýþtýr. ÝZ TV Dokuz Sýcak Nokta Belgesel Kuþaðý internet sitesi: http://www.iztv.com.tr/kusak.aspx?id=75 Bölüm 1 - Karçal: Kuzeyin Çýðlýðý Karçal: Kuzeyin Çýðlýðý belgeselinde konuk sanatçý olarak Erkan Can rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 62 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1317 Resim 2. Erkan Can Karçal Daðlarý orman sýcak noktasýnda. ÝZ TV Bölüm 2 - Datça Bozburun: Rüzgarlý Diyarlar Datça Bozburun: Rüzgarlý Diyarlar belgeselinde konuk sanatçý olarak Pelin Batu rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 61 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1363 Resim 3. Pelin Batu Datça Bozburun Yarýmadalarý orman sýcak noktasýnda. ÝZ TV 5
Bölüm 3 - Ýbradý-Akseki: Güney Sýðýnak Ýbradý-Akseki: Güney Sýðýnak belgeselinde konuk sanatçý olarak Olgun Þimþek rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 43 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1372 Resim 4. Olgun Þimþek Ýbradý-Akseki ormanlarý sýcak noktasýnda. ÝZ TV Bölüm 4 - Baba Daðý: Zirvedeki Tehdit Baba Daðý: Zirvedeki Tehdit belgeselinde konuk sanatçý olarak Uður Polat rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 33 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1429 Resim 5. Uður Polat Baba Daðý orman sýcak noktasýnda. ÝZ TV Bölüm 5 - Yeþil Küre Yeþil Küre belgeselinde konuk sanatçý olarak Hakan Gerçek rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 29 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1436 Bölüm 5 - Fýrtýnalý Vadi Resim 6. Hakan Gerçek Küre Daðlarý orman sýcak noktasýnda yer alan Küre Daðlarý Milli Parký nda. ÝZ TV Fýrtýnalý Vadi belgeselinde konuk sanatçý olarak Þevval Sam rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 35 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1459 Resim 7. Þevval Sam Fýrtýna Vadisi orman sýcak noktasýnda. ÝZ TV 6
Bölüm 7 - Amanoslar: Güneyin Yaban Yüzü Amanoslar: Güneyin Yaban Yüzü belgeselinde konuk sanatçý olarak Güven Kýraç rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 17 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1473 Resim 8. Güven Kýraç Amanos Daðlarý orman sýcak noktasýnda. ÝZ TV Bölüm 8 - Ýstanbul Ormanlarý Nerede? Ýstanbul Ormanlarý Nerede? belgeselinde konuk sanatçý olarak Mehmet Aslantuð rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 20 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1488 Resim 9. Mehmet Aslantuð Ýstanbul Ormanlarý sýcak noktasýnda. ÝZ TV Bölüm 9 - Orman Denizi: Yenice Orman Denizi: Yenice belgeselinde konuk sanatçý olarak Serhat Tutumluer rol almýþtýr. Bu bölüm ÝZ TV de toplam 16 kez yayýnlanmýþtýr. http://www.iztv.com.tr/program.aspx?id=1516 Resim 10. Serhat Tutumluer Yenice Ormanlarý sýcak noktasýnda. ÝZ TV Türkiye nin 9 Orman Sýcak Noktasý 1999 yýlýnda WWF (Dünya Doðayý Koruma Vakfý) tarafýndan tüm Avrupa daki ormanlar deðerlendirilerek Avrupa da ulusal korunan alanlar sistemi içinde olmayan, zengin biyolojik çeþitliliðe sahip ve acil olarak korunmasý gereken ormanlýk alanlar belirlenmiþtir. Belirlenen bu ormanlara Avrupa nýn 100 Orman Sýcak Noktasý adý verilmiþtir. Avrupa da Rusya dan sonra, en fazla sýcak orman noktasý na sahip ikinci ülke olan Türkiye, 9 orman sýcak noktasýna ev sahipliði yapmaktadýr. Bu sýcak noktalar toplamý bir milyon 400 bin hektarýn üzerinde bir alaný kaplamaktadýr ve %30 u farklý koruma statüleri ile koruma altýndadýr. Resim 11. Türkiye nin 9 Orman Sýcak Noktasý Haritasý 7
ETKÝNLÝK 2. Türkiye nin Milli Parklarý Fotoðraf Sergisi Birçok kiþinin gönüllü katkýsýyla hazýrlanan Türkiye nin Milli Parklar Fotoðraf Sergisi 22 Mayýs Dünya Biyolojik Çeþitlilik Günü ve 5 Haziran Dünya Çevre Günü arasýndaki tarihlerde Bartýn ve Kastamonu illerinde 2 ayrý sergi olarak düzenlenmiþtir. Resim 12. Türkiye nin Milli Parklarý Sergi Posteri Kastamonu ve Bartýn Ýl Çevre ve Orman Müdürlükleri koordinasyonunda Kastamonu da Barutçuoðlu Alýþveriþ Merkezi nde, Bartýn da ise Cumhuriyet Meydaný ve Amasra Belediye Meydaný nda açýlan sergilerde Türkiye de bulunan 41 milli parkýn tanýtýmý gerçekleþtirilmiþtir. Resim 13. Küre Daðlarý Milli Parký Sergi Posteri Aykut Ýnce, Hakan Baykal, Mustafa Demirbaþ, Vedat Atasoy, Oðuz Kurdoðlu, Akýn Gedik, Ýlker Yiðit, Cihad Öztürk, Selim Erdoðan, Nergiz Belen, Osman Yöntem, Nejat Ertekin, Murat Delibaþ, Yýldýray Lise, Bursa Ýl Çevre ve Orman Müdürlüðü, Çorum Ýl Çevre ve Orman Müdürlüðü, Manisa Ýl Çevre ve Orman Müdürlüðü fotoðraflarýnýn poster tasarýmlarýndan oluþan sergilerde Dr. Murat Ataol un hazýrladýðý haritalar ile milli parklarýn dikkat çeken özellikleri tanýtýlmýþtýr. Türkiye de ilk kez düzenlenen sergileri yaklaþýk 5000 kiþi ziyaret etmiþtir. Resim 14-15. Sergiden görünüm. Yýldýray Lise 8
ETKÝNLÝK 3. Türkiye Ormanlarý ve 9 Orman Sýcak Noktasý ile ilgili makaleler Orman Koruma Alanlarý Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi Proje Yönetim Birimi tarafýndan Türkiye ormanlarý ve 9 orman sýcak noktasý ile ilgili 2 makale yayýnlanmýþtýr. Güz Renkleri Ormanýn Çaðrýsý makalesi Yeþil ATLAS e-dergisi Kasým 2011 sayýsýnda ana makale olarak yayýnlanmýþtýr. Makalenin tamamýna ulaþmak için: www.yesilatlas.com/emagazine.aspx Resim 16. Yeþil Atlas e-dergisi Kasým 2011 sayýsý kapak sayfasý. Dünyanýn En Güzel Giysisi makalesi National Geographic Türkiye Kasým 2011 sayýsýnda yayýnlanmýþtýr. Makale özetine ulaþmak için: www.nationalgeographic.com.tr/ngm/1111/konu.aspx?konu=1 Derginin Kasým 2011 sayýsý 50.200 adet basýlmýþtýr. Resim 17. National Geographic Türkiye Kasým 2011 sayýsýnda yer alan Dünyanýn En Güzel Giysisi adlý makalenin giriþ sayfasý. 9
BASIN HABERLERÝ Yeni Ufuklar ve www.kdmp.gov.tr internet haberleri Küresel Çevre Fonu (GEF) destekli Orman Koruma Alanlarý Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi nin 2011 Uluslararasý Orman Yýlý etkinlikleri ile ilgili olarak Küre Daðlarý Milli Parký internet sitesinde ve UNDP Türkiye nin aylýk ebülteni Yeni Ufuklar da aþaðýda linkleri verilen Türkçe ve Ýngilizce haberler yayýnlanmýþtýr. 1.KDMP internet sitesi haberi: http://www.kdmp.gov.tr/haber_detay_tr.asp?haid=95 2.UNDP Türkiye Yeni Ufuklar ebülteni haberi (Türkçe): http://www.undp.org.tr/gozlem3.aspx?websayfano=3531 3.UNDP Türkiye Yeni Ufuklar ebülteni haberi (Ýngilizce): http://www.undp.org.tr/gozlem2.aspx?websayfano=3532 Resim 18. www.kdmp.org.tr internet sitesi Türkiye nin Milli Parklarý Fotoðraf Sergisi Haberleri Etkinlikle ilgili haberler Bartýn ve Kastamonu yerel basýnýnda geniþ yer bulmuþtur. Ayrýca bu etkinlikle ilgili olarak Küre Daðlarý Milli Parký internet sitesinde ve UNDP Türkiye nin aylýk ebülteni Yeni Ufuklar da aþaðýda linkleri verilen Türkçe ve Ýngilizce haberler yayýnlanmýþtýr: 1. KDMP internet sitesi haberi: http://www.kdmp.gov.tr/haber_detay_tr.asp?haid=53 2.UNDP Türkiye Yeni Ufuklar ebülteni haberi (Türkçe): http://www.undp.org.tr/gozlem3.aspx?websayfano=3155 3. UNDP Türkiye Yeni Ufuklar ebülteni haberi (Ýngilizce): http://www.undp.org.tr/gozlem2.aspx?websayfano=3156 Haberlerin Deðerlendirmesi TV, dergi ve internet sitesi yayýnlarý ele alýndýðýnda Küresel Çevre Fonu (GEF) destekli Orman Koruma Alanlarý Yönetiminin Güçlendirilmesi Projesi nin 2011 Uluslararasý Orman Yýlý etkinliklerinin 3 milyon 850 bin kiþiye ulaþtýðý tahmin edilmektedir. Resim 19. 2011 Uluslararasý Orman Yýlý Etkinlikleri yerel gazete haberleri 10
ORMAN KORUMA ALANLARI YÖNETÝMÝNÝN GÜÇLENDÝRÝLMESÝ PROJESÝ 2011 ULUSLARARASI ORMAN YILI ETKÝNLÝKLERÝ SONUÇ RAPORU www.kdmp.gov.tr