Transkript

1

2 Siyasi, askeri zaferler ne kadar büyük olurlarsa olsunlar, ekonomik zaferlerle taçlandýrýlmazlarsa meydana gelen zaferler devamlý olamaz, az zamanda söner.

3

4 Bakanýn Mesajý Kamu yönetiminde yaþanan idari ve mali sorunlar dikkate alýndýðýnda kamu idarelerinin faaliyetlerini belirli bir plan dâhilinde yerine getirmeleri giderek önem kazanmaktadýr. Kemal UNAKITAN Maliye Bakaný Dünyada ekonomik, politik, sosyal ve teknolojik bakýmdan yaþanan sürekli deðiþim ve geliþim, son yýllarda ekonomik ve mali alanda önemli baþarýlara imza atmýþ bulunan ülkemizde de kendine yer bulmuþ ve bunun sonucunda ekonomik ve mali göstergeler hýzlý bir þekilde iyileþmiþ bulunmaktadýr. Kuþkusuz, temel makroekonomik ve kamu maliyesi göstergelerinde kaydedilen olumlu geliþmelerin istikrarlý bir þekilde sürdürülmesi, gerekli yapýsal önlemlerin alýnmasý suretiyle etkin bir kamu yönetiminin oluþturulmasýna baðlýdýr. Bu çerçevede, son yýllarda önemli reform projeleri uygulamaya konulmuþtur. Bu reformlardan bir tanesi de 5018 sayýlý Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile yerleþtirilmeye çalýþýlan yeni kamu mali yönetimi anlayýþýdýr. Kamu yönetiminde yaþanan idari ve mali sorunlar dikkate alýndýðýnda kamu idarelerinin faaliyetlerini belirli bir plan dâhilinde yerine getirmeleri giderek önem kazanmaktadýr. Yeni kamu mali yönetimi sürecinde mali disiplini saðlamak, kaynaklarý stratejik önceliklere göre daðýtmak, bu kaynaklarýn etkin kullanýlýp kullanýlmadýðýný izlemek ve bunun üzerine kurulu bir hesap verme sorumluluðu geliþtirmek temel baþlýklar olarak ortaya çýkmýþtýr. Bu kapsamda, hýzlý ve kaliteli hizmet sunan, saydam, hesap verebilir, öncü bir Maliye Bakanlýðý vizyonundan hareketle, öngörülen takvimden bir yýl önce çalýþmalara büyük bir özveri ile baþlamak suretiyle dönemini kapsayan Stratejik Plan hazýrlanmýþtýr. Stratejik plan çalýþmalarý büyük bir özen ve fedakârlýkla yapýlmýþ; çalýþmalarda Bakanlýðýma ait birimler ile tüm iç ve dýþ paydaþlarýmýzýn azami katýlýmý saðlanmýþ ve süreç boyunca elde edilen tüm çýktýlar mali saydamlýk ilkesi gereði paylaþýma açýlmýþtýr. 60 ýncý Hükümet Programýnda stratejik önceliklerin yeniden belirlenmesi, Maliye Bakanlýðý Stratejik Planýnýn revize edilmesi ihtiyacýný gündeme getirmiþtir. Yapýlan çalýþmalar sonucunda stratejik plan Hükümetin öncelikleriyle uyumlu olacak þekilde revize edilmiþtir. Söz konusu stratejik plan hem daha basit bir yapýda oluþturularak hesap verebilirliðe hem de az sayýda ancak nitelikli stratejik göstergeleri içererek izleme ve deðerlendirmeye daha fazla katký saðlayacaktýr. Gerçekleþtirmiþ olduðumuz stratejik planlama çalýþmalarýnýn ürünü olan Stratejik Planýnýn geleceðe ýþýk tutmasý ve stratejik planlama sürecine baþlamýþ olan diðer kamu idarelerine rehber olmasý dileðiyle çalýþmalarda emeði geçenler ile çalýþmalarý koordine eden Strateji Geliþtirme Baþkanlýðýna ve tüm paydaþlarýmýza teþekkür eder, baþarýlar dilerim. 02

5

6 Müsteþar Sunuþu Kamuda stratejik yönetim yaklaþýmýnýn benimsenmesi, iyi yönetiþim açýsýndan önemli bir adýmdýr. Oluþturulan stratejiler, kamuda planlama, yönetme ve istenilen yönde sonuç alma açýsýndan önemli yararlar saðlamaktadýr. Hasan Basri AKTAN Müsteþar Dünyada yaþanan geliþmeler, kamunun içinde bulunduðu mali ve yönetsel sorunlar ile birleþince, kamu idarelerinin sorunlarýna anlýk ve geçici çözümler bulmak yerine, kalýcý ve kurumsallaþmýþ önlemler almasýný ve stratejik yönetim prensiplerini uygulamasýný zorunlu kýlmýþtýr. Kamuda stratejik yönetim yaklaþýmýnýn benimsenmesi, iyi yönetiþim açýsýndan önemli bir adýmdýr. Oluþturulan stratejiler, kamuda planlama, yönetme ve istenilen yönde sonuç alma açýsýndan önemli yararlar saðlamaktadýr. Kurumlar, benimsedikleri stratejiler aracýlýðý ile kamu kaynaklarýný amaçlarýna uygun olarak kullanma, çevre ile olan iliþkilerini düzenleme, kurum üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri zamanýnda fark etme, dolayýsýyla bu kadar karmaþýk ve dinamik bir ortamda deðiþimi ve deðiþim sonucu ortaya çýkacak riski yönetebilme fýrsatýna sahip olmaktadýr sayýlý Kanun ile gündeme gelen stratejik planlama ve performans esaslý bütçeleme, planbütçe baðlantýsýnýn güçlendirilmesi suretiyle ülke potansiyelinin üst seviyede kullanýlmasýna zemin teþkil edecek olup tüm kamu idarelerini yakýndan ilgilendiren bir husustur. Ekonomik ve sosyal hedeflere ulaþmak amacýyla iyi yönetiþim ilkeleri gözetilerek maliye politikalarýnýn hazýrlanmasýna katký saðlamak, belirlenen maliye politikalarýný uygulamak, uygulamayý takip etmek ve denetlemek misyonunu benimsemiþ olan Bakanlýðýmýz, makro dengeleri göz önünde bulundurarak, istikrarý ve öngörülebilirliði artýran, piyasalarýn daha etkin iþleyiþine imkan saðlayacak kurumsal ve yapýsal düzenlemeleri öne çýkaran stratejik yönetim anlayýþý çerçevesinde Stratejik Planýný revize etmiþtir. Bu özverili çalýþmanýn gerçekleþtirilmesinde emeði geçenlere teþekkür eder, hazýrlanan stratejik planýn saydamlýk ve hesap verebilirliðin önemli bir örneði olmasýný dilerim. 04

7

8 içindekiler Bakanýn Mesajý...2 Müsteþar Sunuþu Giriþ Misyonumuz Vizyonumuz Temel Ýlke ve Deðerlerimiz Maliye Bakanlýðý Stratejik Plan Çerçevesi Tema 1: Politika Geliþtirme Tema 2: Politika Uygulama Tema 3: Denetim ve Danýþmanlýk Tema 4: Kurumsal Etkinlik Stratejik Hedef-Birim Ýliþkisi Stratejik Hedef-Gösterge Ýliþkisi Dokuzuncu Kalkýnma Planý/Maliye Bakanlýðý Stratejik Planý Ýliþkisi Teþkilatýmýz...33 A.Görev ve Yetkiler...33 B.Teþkilat Yapýsý Durum Analizi...37 A.Güçlü-Zayýf-Fýrsat-Tehdit Analizi...37 B.Maliye Tarihçesi Maliye Bakanlýðý Stratejik Yönetim Sistemi Stratejik Planlama Kavramlarý Dönemi Maliyet Tahmini...45

9 07

10 giriþ 01 Maliye Bakanlýðý, ülkemizin ekonomik ve sosyal kalkýnmasýnda önemli bir role sahiptir. Bakanlýðýmýz, bu rolü maliye politikasýnýn belirlenmesine yardýmcý olma, harcama ve gelir politikasýný geliþtirme, Devlet bütçesini hazýrlama ve uygulama, Devlet hesaplarýný tutma, Devletin hukuk danýþmanlýðýný ve muhakemat hizmetlerini yürütme, Devlete ait mallarý yönetme ve suç gelirlerinin aklanmasýnýn önlenmesine iliþkin usûl ve esaslarý belirleme görevlerini yerine getirerek gerçekleþtirmektedir. Maliye Bakanlýðý Stratejik Planý, Bakanlýðýmýzýn, yukarýda sözü edilen görevlerin etkinliðini artýrmak amacýyla geliþtirdiði stratejileri ve bu stratejileri hayata geçirmek için gelecekte neler yapacaðýný ortaya koyan bir strateji belgesidir. Stratejik plan hazýrlanýrken, Bakanlýðýmýzýn ulaþmak istediði amaç ve sonuçlarýn, bu kapsamda üretilen hizmetlere iliþkin kalite ve miktar göstergelerinin ve söz konusu hizmetlerin yarattýðý etkiler ile bu hizmetlerin zaman içinde nasýl geliþtirileceðinin belirlenmesi esas alýnmýþtýr. Ayrýca plan ve stratejiler için temel teþkil eden hem Bakanlýk içi hem de Bakanlýk dýþý çevrenin temel özellikleri göz önünde tutulmuþtur. Stratejik planda ilk olarak Bakanlýðýmýzýn misyonu, vizyonu ve deðerleri açýklanmýþ, ardýndan Maliye Bakanlýðý Strateji Çerçevesi ortaya konulmuþ ve son olarak da Maliye Bakanlýðý teþkilat þemasý, GZFT analizi ve stratejik yönetim yaklaþýmýna yer verilmiþtir. Bakanlýðýmýzýn deðiþik düzeylerdeki çalýþanlarýnýn katýlýmýyla gerçekleþtirilen çalýþtaylar ve harcama birimlerinde yürütülen çalýþmalar sonucunda belirlenen misyon, vizyon, ilke ve deðerler Maliye Bakanlýðý Strateji Çerçevesinin temelini oluþturmaktadýr. Vizyona ulaþmak için odaklanýlmasý gereken ana alanlar stratejik planda tema olarak ifade edilmiþtir. Temalarýn belirlenmesi; bir taraftan kurumun geleceðine yönelik özet ancak kapsayýcý bir bakýþý ortaya koyarken diðer yandan da stratejik amaç ve hedeflerin daha açýk ve dengeli bir þekilde tanýmlanmasýna ve kontrol edilmesine olanak saðlamaktadýr. Bu kapsamda Maliye Bakanlýðý Stratejik Planýnda Politika Geliþtirme, Politika Uygulama, Denetim ve Danýþmanlýk ile Kurumsal Etkinlik adlarý altýnda dört stratejik tema belirlenmiþtir. Belirlenen her temanýn altýnda stratejik amaçlar yer almaktadýr. Her stratejik amacýn altýnda ise Bakanlýðýmýz tarafýndan yürütülen hizmet ve faaliyetler sonucunda ulaþýlmak istenen stratejik hedef ve göstergeler belirlenmiþtir. Bilindiði üzere stratejik hedefler her bir stratejik amacý daha spesifik hale getirmektedir. Bu kapsamda her bir hedefin altýnda, o hedefe yönelik stratejilere iliþkin ayrýntýlý açýklamalara yer verilmiþ olup söz konusu açýklamalar Bakanlýðýmýzýn performans bütçesiyle harcama birimlerinin hizmetleri, faaliyetleri, göstergeleri ve operasyonel planlarý arasýnda iliþki kurulmasýna yardýmcý olacaktýr. Stratejik planýn son kýsmýnda ise Bakanlýðýmýzýn görev ve yetkileri ile teþkilat þemasýnýn yer aldýðý kurumsal yapýsý, GZFT analizi sonuçlarý ile Bakanlýðýmýzýn stratejik planlama yaklaþýmýna yer verilmiþtir. Bakanlýðýmýz stratejik planý uluslararasý iyi uygulama örneklerinden de yararlanýlarak katýlýmcý bir anlayýþla hazýrlanmýþtýr. Stratejik planlama çalýþmalarýna iliþkin dokümanlar adresinde yayýnlanmaktadýr. 08

11 02 Ekonomik ve sosyal hedeflere ulaþmak amacýyla iyi yönetiþim ilkeleri gözetilerek maliye politikalarýnýn hazýrlanmasýna katký saðlamak, belirlenen maliye politikalarýný uygulamak, uygulamayý takip etmek ve denetlemek Stratejik planýn hazýrlanmasýnýn ve yönetimsel anlamda hayata geçirilebilmesinin en önemli koþullarýndan biri katýlýmcýlýðýn ve sahiplenmenin saðlanmasýdýr. Maliye Bakanlýðý misyon ve vizyon ifadesi, bu anlayýþ doðrultusunda, stratejik planlama gruplarýnda yer alan Maliye Bakanlýðý çalýþanlarýnýn katýldýðý çalýþtaylarda tartýþýlmaya baþlanmýþ, tüm harcama birimlerinde gerçekleþtirilen çalýþmalar vasýtasýyla katýlýmcýlarýn Bakanlýðýn misyonu ile ilgili fikirleri toplanmýþtýr. Maliye Bakanlýðý çalýþanlarýnýn ürettikleri fikirler incelenerek ortak noktalar belirlenmiþ, bu ifadeler tüm birimlerden çalýþanlarýn katýldýðý toplantýlarla tek bir misyon ifadesi haline getirilmiþtir. Elde edilen misyon ifadesi üst yönetimin onayýna sunulmuþ ve Bakanlýðýn misyonu olarak kabul edilmiþtir. 09

12 03 Hýzlý ve kaliteli hizmet sunan, saydam, hesap verebilir, öncü bir Maliye Bakanlýðý vizyonumuz Günümüzün sürekli geliþen ve deðiþen dünyasýnda, ekonomik istikrarý ve kalkýnmayý sürdürülebilir kýlmak ve yaþanan sorunlarý aþmak için kamu yönetiminin ve hizmet anlayýþýnýn yeniden yapýlandýrýlmasý gerekmektedir. Bu dönüþümün sunulan hizmetlerin kalitesinin odaðýnda hizmet alanlar olacak þekilde iyileþtirilmesini ve mevcut kamu yönetimi anlayýþýnýn daha saydam, hesap verebilir ve rasyonel olacak þekilde düzenlenmesini içermesi kaçýnýlmazdýr. Kuruluþundan bugüne kadar kamu yönetimindeki birçok yenilikte liderlik rolü üstlenen Maliye Bakanlýðý, kamu yönetimi ve hizmet sunumu alanlarýndaki yeni anlayýþýn hayata geçirilmesinde, bu yaklaþýmlarý mevcut yapýsýna en iyi þekilde yansýtarak kamusal dönüþüm sürecine öncülük etmeyi, bu vesileyle ülkeye saðladýðý katma deðeri her geçen gün artýrmayý arzulamaktadýr. 10

13 11

14 temel ilke ve deðerlerimiz 04 Sosyal adalet ve eþitlik temelinde bütüncül ve etkin maliye politikalarý Kamu kaynaklarýnýn amacýna uygun harcanmasýnda etkinlik, ekonomiklik ve verimlilik Vatandaþ odaklýlýk ve iyi yönetiþim prensipleri temelinde güvenilirlik Bütçe sürecinde mali disiplin, kaynaklarýn stratejik önceliklere göre daðýtýlmasý, bu kaynaklarýn etkin kullanýlýp kullanýlmadýðýnýn izlenmesi ve buna dayalý bir hesap verme sorumluluðu Her türlü kamusal faaliyetin icrasýnda hukukun üstünlüðü Paydaþlarýmýza hýzlý ve kaliteli hizmet sunumu Kamu mali yönetimine iliþkin hedeflerin belirlenmesinde tüm iç ve dýþ paydaþlarýmýzýn azami katýlýmý Kamu idarelerinin performansýnýn deðerlendirilerek sonuçlarýn mali saydamlýk ilkesi gereði kamuoyu ile paylaþýmý Kamu yönetimi ve kamusal dönüþüm sürecinde öncülük, var olan ve yeni kurulacak iþbirliklerinde liderlik ve rehberlik Kamu maliyesi alanýnda sahip olunan etkililik ve öncülüðün getirdiði toplumsal sorumluluk 12

15 13

16 Maliye Bakanlýðý Stratejik Plan Çerçevesi 05 TEMA STRATEJÝK AMAÇ STRATEJÝK HEDEF Politika Geliþtirme S.A.1. Saðlam ve kurallý bir mali yapý oluþturmak. S.H.1. Mali disiplini gözeten harcama politikalarý oluþturmak ve kamu kaynaklarýný kamunun önceliklerine göre yönlendirmek S.H.2. Ekonomik büyümeyi, sosyal adaleti, istihdamý ve uluslararasý rekabet gücünü artýracak gelir politikalarý oluþturmak Politika Uygulama S.A.2. Kamu kaynaklarýnýn kullanýlmasýnda etkinliði, verimliliði, hesap verebilirliði ve saydamlýðý saðlamak. S.H.3. Uluslararasý standartlarla uyumlu bir mali yönetim sistemi oluþturmak S.H.4. Kamu taþýnmazlarýný rasyonel bir þekilde kullanarak ülke ekonomisine saðlanan katma deðeri artýrmak Denetim ve Danýþmanlýk S.A.3. Devletin haklarýný etkili bir hukuk hizmeti saðlayarak korumak. S.A.4. Suç ekonomisini, yolsuzluðu ve kayýtdýþý ekonomiyi azaltmak. S.H.5. Devlet hukuk hizmetlerini süratli, etkin ve verimli bir þekilde yerine getirmek S.H.6. Suç gelirlerinin aklanmasýný ve terörün finansmanýný azaltmak S.H.7. Kayýtdýþý ekonomiyi ve yolsuzluðu azaltmak Kurumsal Etkinlik S.A.5. Kurumsal mükemmeliyeti saðlamak. S.H.8. Hýzlý ve kaliteli hizmet sunmak 14

17 06 tema 1 politika geliþtirme S.A.1. Saðlam ve kurallý bir mali yapý oluþturmak S.H.1. Mali disiplini gözeten harcama politikalarý oluþturmak ve kamu kaynaklarýný, kamunun önceliklerine göre yönlendirmek S.H.2. Ekonomik büyümeyi, sosyal adaleti, istihdamý ve uluslararasý rekabet gücünü artýracak gelir politikalarý oluþturmak Stratejik Amaç 1: Saðlam ve kurallý bir mali yapý oluþturmak Maliye Bakanlýðý, Devlet Planlama Teþkilatý ve Hazine Müsteþarlýðý maliye politikasý hakkýnda Hükümete tavsiyede bulunmaktadýr. Bu kapsamda Maliye Bakanlýðý, makro ekonomik istikrarý ve uzun dönemli mali sürdürülebilirliði saðlayacak kararlarý desteklemek için harcama ve gelirlerdeki geliþmeler hakkýnda tahminde ve politika önerilerinde bulunmaktadýr. Bakanlýðýmýz, Hükümetin toplumsal refah ve sosyal adaleti, piyasalarýn düzgün iþleyiþini ve istihdamýn teþvikini saðlamaya yönelik hedefleri gerçekleþtirmek için kamu kaynaklarýnýn tahsisi konusunda Hükümete tavsiyede bulunmaktadýr. Bakanlýðýmýz, harcamalarýn mevcut ve yeni politika öncelikleri arasýnda tahsisine iliþkin de bilgi sunmakta ve tavsiyelerde bulunmaktadýr. Ayrýca Bakanlýðýmýz, piyasa koþullarýnýn bozulmasýný engellemeye ve kamu gelirlerini etkin vergilendirme politikalarýna iliþkin genel ilkelere uygun olarak artýrmaya yönelik politikalarýn geliþtirilmesinde önemli bir role sahiptir. Aþaðýda yer alan hedefler, Bakanlýðýmýzýn söz konusu stratejik amaca odaklanan hizmet ve faaliyetleri sonucunda ulaþýlmasý gereken sonuçlardýr. 15

18 Stratejik Hedef 1: Mali disiplini gözeten harcama politikalarý oluþturmak ve kamu kaynaklarýný, kamunun önceliklerine göre yönlendirmek Orta vadeli harcama sistemi, mali disiplini ve kamu kaynaklarýnýn stratejik önceliklere göre daðýtýlmasýný saðlayan saydam bir planlama ve bütçe oluþturma sürecidir. Bu sistemle, orta vadeli hedefler konulmakta ve bu hedefler doðrultusunda kaynak tahsisi yapýlmaktadýr. Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüðü, 5018 sayýlý Kanunun 16 ncý maddesi ile uluslararasý iyi uygulama örnekleri uyarýnca orta vadeli harcama sisteminin güçlendirilmesine yönelik gerekliliklerin yerine getirilmesine iliþkin çalýþmalara devam edecektir. Genel Müdürlük, orta vadeli harcama sistemi kapsamýnda bütçe hazýrlama görevini yerine getirirken ayný zamanda yýl içi bütçe uygulamalarý ile de mali disiplinin saðlanmasýna hizmet edecektir. Ayrýca Genel Müdürlük, Bakanlýðýmýzýn izleme ve deðerlendirme fonksiyonunun bir unsuru olarak, harcama programlarýnýn izleme, analizini yapma ve sonuçlarýný raporlama yönünde idari kapasite oluþturacak, bütçe gerçekleþmeleri hakkýnda kamuoyunu düzenli olarak bilgilendirecektir. Bu izleme ve deðerlendirme çalýþmalarý neticesinde oluþan tespitler doðrultusunda, kaynaklarýn kamunun önceliklerine yönlendirilmesi saðlanacaktýr. Genel Müdürlük, bütçeleme süreci içerisinde kamu harcamalarýnýn maliyetinde ortaya çýkan deðiþiklikler ile yeni politika önerilerinin maliyeti hakkýnda tahminlerde bulunmaktadýr. Genel Müdürlüðün zaman içinde daha etkili bir bütçe süreci planlamasýnda yardýmcý olacak performans göstergeleri olacaktýr. Strateji Geliþtirme Baþkanlýðý, ekonomiye yönelik periyodik raporlamaya katký saðlayacak kapasiteyi geliþtirecektir. Stratejik Göstergeler Açýklamalar Mevcut Durum Mali disiplinin göstergelerinden birisi de bütçe Merkezi Yönetim Bütçe açýklarýnýn sürdürülebilir düzeylerde olmasýdýr. Son Dengesinin GSYH ye oraný (%) yýllarda ülkemizde bütçe açýklarýnýn azaltýlmasý yönünde 2008 yýlý için yüzde -1,4 önemli baþarýlar elde edilmiþtir. Plan döneminde de olarak hedeflenmiþtir. diðer göstergeler yanýnda bütçe açýklarýnýn düþük seviyelerde devam ettirilmesi temel önceliklerden birisini oluþturmaktadýr. Bütçe açýklarýnýn düþürülmesi yanýnda, faiz dýþý fazla Merkezi Yönetim Faiz Dýþý oluþturulmasý suretiyle borç yükünün azaltýlmasý da 2008 yýlý için yüzde 4,1 Fazlanýn GSYH ye Oraný (%) temel öncelikler arasýndadýr. Son yýllarda faiz dýþý fazla (maliye tanýmlý) olarak elde edilmesi politikasý baþarýlý bir biçimde hedeflenmiþtir. yürütülmüþtür. Plan döneminde de bu politikaya devam edilmesi hedeflenmektedir. Politika Analizi Kapasitesinin Uygulandýðý Sektör Sayýsý Alýnacak politika kararlarýnýn hem sektörel hem de makro düzeyde önceden hesaplanmasý açýsýndan harcama programlarý analizleri ve bütçe performans deðerlendirmeleri sýklýkla kullanýlan bilimsel araçlardýr. Plan dönemi boyunca söz konusu analizlerin 3 sektörde uygulanmasý hedeflenmektedir. Politika analizi kapasitesi oluþturulmasýna yönelik çalýþmalar sürdürülmektedir. 16

19 Stratejik Hedef 2: Ekonomik büyümeyi, sosyal adaleti, istihdamý ve uluslararasý rekabet gücünü artýracak gelir politikalarý oluþturmak Gelir Politikalarý Genel Müdürlüðü, gelir tahminleri yapmakta, vergi harcamalarýna iliþkin raporlar hazýrlamakta, vergi mevzuatý hakkýnda görüþ vermekte ve farklý vergi türleri ile bu vergilerin sektörler üzerindeki etkisini analiz etmektedir. Genel Müdürlük, çok yýllý bütçelemenin bir parçasý olarak üç yýllýk gelir tahminlerinin doðruluðunu artýrmaya çalýþacaktýr. Genel Müdürlük, vergi analiz kapasitesini güçlendirecek ve bu hizmetler ile iliþkili faaliyetlerin performans göstergelerine ulaþmaya çalýþacaktýr. Stratejik Göstergeler Açýklamalar Mevcut Durum Gelir Bütçesi Gerçekleþmelerinin Öngörülene Oraný (%) Çok yýllý bütçelemenin bir parçasý olarak 3 yýllýk gelir tahminleri oluþturulmaktadýr. Söz konusu oran, bu tahminlerin doðruluðunun arttýrýlmasýna yöneliktir. Bu sayede vergi analiz kapasitesi güçlendirilecek, vergi mevzuatý ve farklý vergi türleri ile bu vergilerin sektörler üzerindeki etkisinin analizi saðlanacaktýr. Plan dönemi boyunca gelir bütçesi gerçekleþmelerinin öngörülene oranýnýn yüzde 100 olmasý hedeflenmektedir yýlý Temmuz ayý itibariyle söz konusu oran yüzde 101,98 olarak gerçekleþmiþtir. Sektörel Vergi Analizi Raporu Sayýsý Ekonomik sistemdeki geliþmeleri takip edebilmek amacýyla sektör bazýnda incelemeler yapýlacaktýr. Plan dönemi boyunca bu incelemelere iliþkin deðerlendirmelerin yer aldýðý rapor sayýsýnýn 12 olmasý hedeflenmektedir yýlý Temmuz ayý itibariyle 15 adet rapor hazýrlanmýþtýr. 17

20 tema 2 07 politika uygulama S.A.2. Kamu kaynaklarýnýn kullanýlmasýnda etkinliði, verimliliði, hesap verebilirliði ve saydamlýðý saðlamak S.H.3. Uluslararasý standartlarla uyumlu bir mali yönetim sistemi oluþturmak S.H.4. Kamu taþýnmazlarýný rasyonel bir þekilde kullanarak ülke ekonomisine saðlanan katma deðeri artýrmak Stratejik Amaç 2: Kamu kaynaklarýnýn kullanýlmasýnda etkinliði, verimliliði, hesap verebilirliði ve saydamlýðý saðlamak Maliye Bakanlýðý, kamu idarelerinin bütçe uygulamasýna iliþkin performansýnda, kamu mali yönetimi ve kontrol sistemi kapsamýnda önemli bir etkiye sahiptir. Bakanlýðýmýz, bu sistemi tüm kamu idarelerini kapsayacak þekilde tasarlayarak ve yöneterek etkinlik, hesap verebilirlik ve saydamlýðý artýracaktýr. Ayrýca, bu sistemin uluslararasý uygulamalar ile uyumunu en üst düzeye çýkaracaktýr. Maliye Bakanlýðý, zaman içinde Devletin bütün harcamacý idarelerinin faaliyet sonuçlarýný izlemeye, raporlamaya ve deðerlendirmeye yönelik yöntemler, düzenlemeler ve usuller geliþtirerek bütçe ve mali yönetim sisteminin performans seviyesini artýracaktýr. Bakanlýðýmýz, her tür taþýnýr, taþýnmaz, teminat, alacak, hak ve deðerlerin edinimi, yönetimi ve raporlanmasýna iliþkin sistemleri ve yöntemleri tasarlamak ve uygulamaktan sorumludur. Bakanlýðýmýz, devletin bu tür tüm varlýklarýnýn muhasebesini tam olarak tutmaktadýr. Varlýk yönetim standartlarýný sürekli olarak yükseltmek için aþamalý olarak buna iliþkin yöntemler ve uygulamalar geliþtirilecektir. Bu sayede, Bakanlýðýmýz söz konusu varlýklarýn hem ekonominin geliþimine hem de bu varlýklarýn tahsis edildiði sosyal amaçlara katkýsýný artýracaktýr. 18

21 Stratejik Hedef 3: Uluslararasý standartlarla uyumlu bir mali yönetim sistemi oluþturmak Maliye Bakanlýðý, 5018 sayýlý Kanunun uygulanmasý ve bütün harcamacý idarelerin mali yönetim alanýnda performansýnýn artýrýlmasý konusunda yoðun bir þekilde çalýþmaktadýr. Söz konusu Kanun, mali yönetim ve kontrol alanýnda uluslararasý uygulamalarý da dikkate alarak hazýrlanmýþ bir Kanundur. Bu nedenle, Kanunun ülke genelinde uygulanmasý uluslararasý uygulamalara yaklaþýlmasý açýsýndan önemli bir adým olacaktýr. Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüðünün merkezi uyumlaþtýrma fonksiyonu kapsamýnda gerçekleþtirilen mali yönetim ve kontrol düzenlemeleri ile Ýç Denetim ve Koordinasyon Kurulu tarafýndan gerçekleþtirilen iç denetime yönelik düzenlemelerin seviyesi, uluslararasý en iyi uygulamalara ulaþmak için sürekli yükseltilecek ve bu düzenlemelerin her bir kamu idaresinde en üst düzeyde uygulanmasý saðlanacaktýr. Ayrýca Genel Müdürlük, mali kontrol kapsamýnda sistemler geliþtirerek mali kontrolün etkinliðini artýracaktýr. Ülkemizde uygulanmakta olan muhasebe sistemi uluslararasý standartlara üst düzeyde uyum saðlamýþ olup tüm kamu idarelerini kapsamaktadýr. Bununla birlikte Muhasebat Genel Müdürlüðü, ülkemizde uygulanan muhasebe sistemini Uluslararasý Kamu Sektörü Muhasebe Standartlarýna (IPSAS) uyarlamak suretiyle sistemin standardýný yükseltmekle görevlidir. Söz konusu görev muhasebe ve raporlama hizmetlerinin uluslararasý standartlar ile uyumlaþtýrýlmasýný da saðlayacaktýr. Stratejik Göstergeler Açýklamalar Mevcut Durum Mali Yönetim ve Kontrol Sistemimize Ýliþkin Olarak Çýkarýlan Düzenlemelerden Uluslararasý Standartlara Uyum Kapsamýnda Gözden Geçirilenlerin Oraný (Kümülatif %) 5018 sayýlý Kanun ve ilgili diðer mevzuatla öngörülen mali yönetim ve kontrol sisteminin uluslararasý standartlara uyumunu deðerlendiren bir Boþluk Analizi Raporu ile tam uyumun saðlanmasýna yönelik önerileri içeren bir Eylem Planý hazýrlanacak ve mevcut düzenlemeler, eylem planýnda öngörüldüðü þekilde gözden geçirilerek uyumlaþtýrýlacaktýr. Plan dönemi sonuna kadar düzenlemelerin uluslararasý standartlara tam uyumunun saðlanmasý hedeflenmektedir. Mali yönetim ve kontrol sistemimizle ilgili düzenlemeler 2008 yýlý itibarýyla tamamlanmýþtýr. Mali Yönetim ve Kontrol Yapý ve Uygulamalarý Deðerlendirilen Kamu Ýdaresi Oraný (Kümülatif %) 5018 sayýlý Kanun ve ilgili diðer mevzuatla öngörülen mali yönetim ve kontrol sistem ve süreçlerinin kamu idarelerindeki uygulama sonuçlarýnýn tespiti, analizi ve deðerlendirilmesi amacýyla Mali Yönetim ve Kontrol Genel Deðerlendirme Raporu hazýrlanacaktýr. Plan dönemi sonuna kadar kamu idarelerinin mali yönetim ve kontrol alanýndaki uygulamalarýnýn bu alandaki düzenlemelere büyük ölçüde uyum saðlamasý hedeflenmektedir yýlý itibarýyla merkezi yönetim kapsamýndaki kamu idarelerinin yüzde 40 ýnýn mali yönetim ve kontrol yapý ve uygulamalarý deðerlendirilmiþtir. Uyarlanan Toplam IPSAS Standardý Oraný Genel yönetim kapsamýndaki kamu idarelerinin tüm uluslararasý kuruluþlara sunulabilecek nitelikte genel kabul görmüþ mali raporlar üretebilmesi amacýyla uluslararasý muhasebe standartlarýnýn incelenerek ülkemize uyarlanmasý çalýþmalarýný ifade etmektedir. Plan dönemi sonunda uyarlanmasý hedeflenen 20 adet IPSAS (Uluslararasý Kamu Sektörü Muhasebe Standartlarý) standardýna yüzde 100 uyum saðlanmasý hedeflenmektedir ve 2008 yýllarýnda üçer adet IPSAS standardý ülkemize uyarlanmýþtýr. Böylece uyarlanmasý hedeflenen 20 adet IPSAS standardýnýn yüzde 30 u uyarlanmýþ olmaktadýr. 19

22 Stratejik Göstergeler Genel Yönetim Kapsamýndaki Kamu Ýdarelerinin COFOG Tablolarýnýn Yayýmlanma Oraný (%) Açýklamalar COFOG (Kamu Giderlerinin Fonksiyonel Sýnýflandýrmasý) genel yönetim kapsamýndaki kamu idarelerinin harcamalar yoluyla yerine getirdiði fonksiyonlarýn ayrýntýlý bir sýnýflandýrmasýdýr. Devlet sektörüne iliþkin olarak uluslararasý standartlara uygun mali raporlar üretmek ve þeffaflýða katkýda bulunmak üzere COFOG tablosu yayýmlanacaktýr. Plan dönemi sonunda genel yönetim kapsamýndaki kamu idarelerinin COFOG tablolarýnýn yayýmlanma oranýnýn yüzde 100 e ulaþmasý hedeflenmektedir. Mevcut Durum COFOG tablolarýnýn yayýmlanmasýna iliþkin çalýþmalar devam etmektedir. GFSM 2001 Formatýnda Hazýrlanan Tablolarýn Toplam Tablo Sayýsýna Oraný (%) GFSM 2001 (Devlet Mali Ýstatistikleri El Kitabý) kamu hesaplarýnýn tahakkuk esasýna göre tutulmasýný; bilanço, faaliyet raporu gibi devlet mali raporlarýnýn hazýrlanmasýný; stoklarýn, yükümlülüklerin, gelirlerin ve giderlerin her ülkede ayný sýnýflandýrmaya tabi tutulmasýný ve raporlanmasýný amaçlayan bir düzenlemedir. Plan dönemi sonuna kadar Merkezi Yönetim, Mahalli Ýdareler ve Sosyal Güvenlik Kurumlarý için GFSM formatýnda tablolarýn oluþturulmasý hedeflenmektedir yýlý sonunda bu oranýn yüzde 80 olarak gerçekleþmesi tahmin edilmektedir. Stratejik Hedef 4: Kamu taþýnmazlarýný rasyonel bir þekilde kullanarak ülke ekonomisine saðlanan katma deðeri artýrmak Milli Emlak Genel Müdürlüðü, devletin sahip olduðu taþýnmazlarýn etkin bir þekilde yönetilmesi ile ekonomik ve sosyal hedeflerin desteklenmesinden sorumlu olup gerektiðinde diðer kamu idareleri ile iþbirliði yaparak, bölgeler arasý ekonomik ve sosyal farklýlýklarýn giderilmesi, sürdürülebilir kalkýnmanýn saðlanmasý, çarpýk kentleþmenin önlenmesi, konut sorununun çözümlenmesi, kültür ve tabiat varlýklarýnýn korunmasý, erozyonla mücadele ve aðaçlandýrma, yatýrým ve istihdamýn teþviki gibi baþat konularda önemli bir fonksiyona sahiptir. Ayrýca Genel Müdürlük, sosyal hukuk devleti olma ilkesi uyarýnca Devletin sahip olduðu taþýnmazlarý rasyonel þekilde kullanarak ve diðer kamu idarelerine verdiði destekle, Türkiye ekonomisine saðlanan katma deðeri artýrmaya çalýþmaktadýr. Bu baðlamda Genel Müdürlük, iþlemlerin yapýlmasý sýrasýnda mevzuat ve karar alma süreçlerinden kaynaklanan ve taþýnmazlarýn ekonomiye kazandýrýlmasý sürecinde etkinlik ve verimlilik ilkelerinin tam olarak uygulanamamasýna ve zaman kaybýna neden olan sorunlarýn azaltýlmasý için çalýþmalar yapacaktýr. Stratejik Göstergeler Gerçek ve Tüzel Kiþilere Temin Edilen Taþýnmaz Mal Miktarý (Adet) Açýklamalar Söz konusu gösterge kapsamýnda yer alan taþýnmazlarýn içeriðini baþta kamu hizmetlerinin görülmesi için kamu idarelerine tahsis edilen taþýnmazlar olmak üzere yerel yönetimlere ve Toplu Konut Ýdaresi Baþkanlýðýna devredilen taþýnmazlar ile turizm yatýrýmlarý baþta olmak üzere yatýrýmcýlar lehine tesis edilen irtifak haklarý oluþturmaktadýr. Gerçek ve tüzel kiþilere temin edilen taþýnmaz mal miktarýnýn plan dönemi boyunca her yýl bir önceki yýla kýyasla artýrýlmasý hedeflenmektedir. Mevcut Durum 2008 yýlý Ocak-Eylül döneminde tahsis edilen mal miktarý adet, 5084 sayýlý Kanun uyarýnca yapýlan devirlere konu olan taþýnmaz mal miktarý 84 adet, irtifak hakkýna konu olan taþýnmaz mal miktarý ise 367 adet olarak gerçekleþmiþtir. 20

23 08 tema 3 denetim ve danýþmanlýk S.A.3. Devletin haklarýný etkili bir hukuk hizmeti saðlayarak korumak S.H.5. Devlet hukuk hizmetlerini süratli, etkin ve verimli bir þekilde yerine getirmek S.A.4. Suç ekonomisini, yolsuzluðu ve kayýtdýþý ekonomiyi azaltmak S.H.6. Suç gelirlerinin aklanmasýný ve terörün finansmanýný azaltmak S.H.7. Kayýtdýþý ekonomiyi ve yolsuzluðu azaltmak Stratejik Amaç 3: Devletin haklarýný etkili bir hukuk hizmeti saðlayarak korumak Maliye Bakanlýðý, genel bütçe kapsamýndaki idarelerin tümüne hukuk danýþmanlýðý yapan ve bu idareleri vekil sýfatýyla temsil eden tek kurumdur. Bakanlýðýmýz Devletin hukuk danýþmanlýðý hizmetini etkili bir þekilde icra ederek her türlü kamusal iþlemin icrasýnda hukukun üstünlüðünü saðlamayý temel ilke edinmiþtir. Bu ilke doðrultusunda yapýlacak çalýþmalarýn yanýsýra Devleti her türlü yargý organý önünde temsil eden Bakanlýðýmýz yargý sürecinin daha etkin ve süratli iþlemesini de amaçlamaktadýr. Stratejik Hedef 5: Devlet hukuk hizmetlerini süratli, etkin ve verimli bir þekilde yerine getirmek Devletin haklarýný etkili bir hukuk hizmeti saðlayarak korumak kapsamýnda; Bakanlýðýmýz Devlet hukuk danýþmanlýðýnda etkin ve verimli çalýþmalarla mevzuata ve uygulamaya yön vermeyi, idareler arasýnda görüþ birliði saðlamayý ve idarelerin iþlemlerinin hukuka uygun olmasýna katkýda bulunmayý, diðer bir deyiþle her türlü kamusal iþlemin icrasýnda hukukun üstünlüðünü saðlamayý hedeflemektedir. Devlet hukuk danýþmanlýðý yanýnda, genel bütçe kapsamýndaki tüm idareleri adli yargýda mahkemeler, icra daireleri ve yüksek dereceli mahkemelerde temsil yetkisine sahip Baþhukuk Müþavirliði ve Muhakemat Genel Müdürlüðü, hukuki uyuþmazlýklarda yargý öncesi hazýrlýk sürecini hýzlandýrmak ve iyileþtirmekle yargý sürecinin daha hýzlý iþlemesine katký saðlamak amacýyla çalýþmalar yapacaktýr. Kamu idareleri ile yargý öncesi bilgi alýþveriþinde bulunmak suretiyle uyuþmazlýklarý dava açýlmadan çözmek veya açýlacak davalara yön vermek üzere çalýþmalar yapýlacak, yurtiçinde ve dýþýnda açýlan davalarla ilgili bilgi, belge ve delillerin zamanýnda ve eksiksiz olarak merciine ulaþtýrýlmasýný saðlayacak tedbirler alýnacaktýr. 21

24 Stratejik Göstergeler Bakanlýða ve Genel Bütçeli Diðer Ýdarelere Verilen Hukuki Mütalaa Sayýsý Dava Kazanma Oraný (%) Açýklamalar Genel bütçeli idarelere verilen mütalaalar ile mevzuata ve uygulamaya yön vermek, idareler arasýnda görüþ birliði saðlamak; idarelerin iþlemlerinin hukuka uygun olmasýna katkýda bulunmak; dolayýsýyla danýþma hizmetini daha etkin ve verimli hale getirmek amaçlanmaktadýr. Bakanlýðýmýz ve genel bütçeli diðer idarelere verilen hukuki mütalaa sayýsýnýn her yýl artýrýlarak plan dönemi sonunda e ulaþmasý hedeflenmektedir. Muhakemat hizmetleri çerçevesinde yürütülen faaliyetlerin bir sonucu olarak açýlan davalarýn Hazine lehine sonuçlanma oranýnýn plan dönemi sonunda yüzde 63 olmasý hedeflenmektedir. Mevcut Durum 2008 yýlý sonu itibariyle verilen mütalaa sayýsýnýn olarak gerçekleþmesi tahmin edilmektedir yýlý sonu itibariyle dava kazanma oranýnýn yüzde 54 olarak gerçekleþmesi tahmin edilmektedir. Stratejik Amaç 4: Suç ekonomisini, yolsuzluðu ve kayýtdýþý ekonomiyi azaltmak Suç ekonomisi, yolsuzluk ve kayýtdýþý ekonomik faaliyetler; kamu gelirlerini azaltma, adaletsiz vergi sistemi oluþturma, haksýz rekabete yol açma, hatalý istatistikler verme, kaynaklarý verimsiz alanlara yöneltme ve ahlaki deðerler üzerinde yozlaþmaya sebep olmaktadýr. Mali sistemin saðlýklý bir þekilde iþlemesi önündeki en büyük engeller kayýtdýþý ekonomi, suç ekonomisi ve yolsuzluk olarak ön plana çýkmaktadýr. Maliye Bakanlýðý suç ekonomisi, yolsuzluk ve kayýtdýþý ekonomiyi azaltmayý amaçlayan hizmetler yürütecektir. Stratejik Hedef 6: Suç gelirlerinin aklanmasýný ve terörün finansmanýný azaltmak Suç gelirleri ile mücadele edilmedikçe, suç gelirleri yine suç faaliyetlerinde kullanýlmakta ve birbirini besleyen ve giderek büyüyen bir suç ekonomisi ortaya çýkmaktadýr. Bu suç ekonomisinin ortadan kaldýrýlmasý için suçlularýn yasa dýþý kazançtan mahrum edilmesi ve bu tür iþlemlerin kýsa sürede aydýnlatýlmasý gerekmektedir. Bakanlýðýmýz aklama suçunun önlenmesi ve tespitine yönelik olarak; politika oluþturulmasý ve düzenleme yapýlmasýna katkýda bulunmak, hýzlý ve güvenilir bir þekilde bilgi toplamak ve analiz etmek, araþtýrma ve inceleme yapmak, elde edilen bilgi ve sonuçlarý ilgili makamlara iletmekle görevlidir. Bu kapsamda, denetim birimi baþkanlýklarý ve kanun uygulama birimleri ile etkin iþbirliði saðlanmasýna yönelik çalýþmalar yanýnda hâkim, savcý, denetim elemanlarý ve kolluk güçlerinin katýlacaðý atölye çalýþmalarý yapýlacaktýr. Ayrýca bilgiye daha kolay ve hýzlý ulaþma ve analiz etme kapasitesinin artýrýlmasý planlanmaktadýr. Bakanlýðýmýz suç gelirlerinin aklanmasýnýn yaný sýra terörün finansmanýnýn önlenmesi kapsamýnda hýzlý ve güvenilir þekilde bilgi toplamak, analiz etmek, deðerlendirmek, elde edilen bilgi ve sonuçlarý ilgili makamlara iletmekle de görevli olup bu görevlerine iliþkin göstergelere ulaþmak suretiyle etkinlik artýrýlacaktýr. 22