PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFONU VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJENİN BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) Muallim Naci Cad. No:69 Ortaköy Beşiktaş / İSTANBUL Tel : (212) 310 33 00 CENAL ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. Faks: (212) 310 33 00 CENAL ENERJİ SANTRALİ DENİZ YAPILARI (RIHTIM, KORUMA MENDİREĞİ) ÇED BAŞVURU DOSYASI 85.085.526 USD $ (152.813.605 TL) Çanakkale İli, Biga İlçesi, Karabiga Beldesi, Kadıoğlu Mahallesi Koor. Sırası : Sağa, Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM, D.O.M. : 27 Ölçek Fak. : 6 derecelik Zone : 35 ÇED OLUMLU BELGESİ ALINAN DENİZ YAPILARI (RIHTIM, KORUMA MENDİREĞİ) NOKTA NO SAĞA (Y) YUKARI (X) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE 1 527460.99 4474687.728 2 527550.11 4474768.596 3 527646.06 4474855.654 4 527720.09 4474922.825 5 527794.12 4474989.995 6 527867.58 4475055.403 7 527917.41 4475060.348 8 527956.69 4475029.386 9 528021.24 4474954.238 10 528086.38 4474878.411 11 528149.60 4474803.869 12 528154.79 4474753.700 13 528120.63 4474718.300 14 528056.78 4474732.117 15 528061.81 4474744.124 16 527986.96 4474833.906 17 527922.95 4474910.681 18 527868.47 4474976.015 19 527790.89 4474914.043 20 527798.77 4474904.179 21 527718.37 4474839.960 22 527640.27 4474777.575 23 527562.16 4474715.188 24 527480.38 4474649.862
PLANLANAN DENİZ YAPILARI (RIHTIM, KORUMA MENDİREĞİ) NOKTA NO SAĞA (Y) YUKARI (X) 1 527541.720 4474780.105 2 527574.889 4474802.653 3 527798.305 4474985.214 4 527852.061 4475035.873 5 527884.769 4475120.690 6 527977.764 4475170.434 7 528060.776 4475160.486 8 528123.031 4475116.391 9 528130.263 4475094.083 10 528416.784 4474848.388 11 528441.734 4474846.772 12 528480.814 4474808.995 13 528493.556 4474732.695 14 528444.342 4474673.577 15 528409.289 4474664.582 16 528351.882 4474680.688 17 528320.699 4474717.192 18 528312.001 4474764.407 19 528272.353 4474804.983 20 528269.402 4474813.647 21 528059.515 4474993.627 22 528051.121 4474995.094 23 528009.487 4475030.796 24 527995.004 4475031.038 25 527954.199 4474998.353 26 527903.658 4474977.850 27 527789.738 4474888.714 28 527788.387 4474878.377 29 528006.581 4474587.986 30 528024.013 4474540.881 31 528012.985 4474497.216 32 527990.362 4474471.881 33 527774.182 4474312.955 34 527653.473 4474258.825 35 527471.656 4474779.376 36 527476.015 4474758.192 Koor. Sırası : Enlem, Boylam Datum : WGS 84 Türü : Coğrafi NOKTA NO ÇED OLUMLU BELGESİ ALINAN DENİZ YAPILARI (RIHTIM, KORUMA MENDİREĞİ) SAHASI NOKTA NO ENLEM BOYLAM 1 40.42068118:27.32321125 2 40.42140677:27.32426525 3 40.42218789:27.32540005 4 40.42279058:27.32627563
9 40.42339324:27.32715122 10 40.42398004:27.32802003 11 40.42402293:27.32860764 12 40.42374267:27.32906932 13 40.42306350:27.32982693 14 40.42237819:27.33059146 15 40.42170451:27.33133339 16 40.42125237:27.33139235 17 40.42093460:27.33098812 18 40.42106123:27.33023609 19 40.42116923:27.33029591 20 40.42198059:27.32941756 21 40.42267440:27.32866639 22 40.42326481:27.32802704 23 40.42270910:27.32710983 24 40.42261997:27.32720229 NOKTA NO PLANLANAN DENİZ YAPILARI (RIHTIM, KORUMA MENDİREĞİ) SAHASI NOKTA NO ENLEM BOYLAM 1 40.42151073:27.32416685 2 40.42171277:27.32455881 3 40.42335003:27.32720034 4 40.42380462:27.32783623 9 40.42456764:27.32822551 10 40.42501266:27.32932394 11 40.42492025:27.33030207 12 40.42452090:27.33103400 13 40.42431968:27.33111827 14 40.42209651:27.33448486 15 40.42208110:27.33477889 16 40.42173944:27.33523787 17 40.42105162:27.33538465 18 40.42052071:27.33480190 19 40.42044087:27.33438831 20 40.42058792:27.33371234 21 40.42091785:27.33334640 22 40.42134350:27.33324597 23 40.42171039:27.33278041 24 40.42178855:27.33274601 25 40.42341707:27.33027985 26 40.42343057:27.33018097 27 40.42375360:27.32969176 28 40.42375627:27.32952104 29 40.42346318:27.32903859 30 40.42328017:27.32844192 31 40.42248095:27.32709514 32 40.42238787:27.32707877 33 40.41976445:27.32963803 34 40.41933950:27.32984144 35 40.41894649:27.32970953 36 40.41871901:27.32944175
Deniz Yapıları (Rıhtım, Koruma Mendireği) PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) ÇED BAŞVURU DOSYASINI HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ÇED BAŞVURU DOSYASINI HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI YETERLİK BELGESİ NOSU, TARİHİ ÇED BAŞVURU DOSYASI HAZIRLANIŞ TARİHİ (GÜN, AY, YIL) 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (30.06.2011 Tarih ve 27980 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Ek- 1 Listesi Madde 10 bent b) 1.350 DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının yanaşabileceği ticari amaçlı liman, iskele ve rıhtımlar (güneşlenme ve sportif amaçlı iskeleler hariç), kapsamında yer almaktadır. EN-ÇEV ENERJİ ÇEVRE YATIRIMLARI ve DANIŞMANLIĞI HARİTACILIK İMAR İNŞ. LTD.ŞTİ. MAHATMA GANDİ CAD. NO:92/2-3-4-67 G.O.P. /ÇANKAYA-ANKARA TEL : (312) 447 26 22 FAKS : (312) 446 38 10 70 24.10.2008 22.04.2013
ÇED BAŞVURU DOSYASININ HAZIRLANMASINDA GÖREV ALAN PERSONEL TABLOSU Projenin Adı : CENAL ENERJİ SANTRALİ DENİZ YAPILARI (RIHTIM, KORUMA MENDİREĞİ) Proje Sahibi : CENAL Projenin Mevkii : ÇANAKKALE İLİ, BİGA İLÇESİ Yeterlik Belge No : 70 Tebliğin İlgili Maddesi Kapsamında Çalıştırılacak Personel Adı Soyadı Mesleği Sorumlu Olduğu Bölüm, Sayfa, Bölüm, Ekler vb. İmzası Çevre Mühendisi (5/1-a) NAZAN KAYA ÇEVRE MÜHENDİSİ ODA SİCİL NO:02819 BÖLÜM I-II-III-IV-V- VI Mühendislik veya mimarlık fakülteleri veya fakülte veya akademi veya dört yıllık yüksek okul veya fen veya edebiyat fakültelerinin... mezunu personel (Madde 5/1-b) HURİYE ULUSOY UZMAN BİYOLOG BÖLÜM III AHMET YILMAZ AKDEMİR ZİRAAT MÜHENDİSİ ODA SİCİL NO: 50208 BÖLÜM III Kapsam Belirleme ve İnceleme Değerlendirme Komisyonunca veya PTD İnceleme değerlendirme komisyonunca belirlenmiş meslek grubundaki personel - - - Rapor Koordinatörü (Madde 5/1-c) SUAT YETİŞEN BİROL ÇOBAN İKTİSATÇI JEOLOJİ MÜHENDİSİ ODA SİCİL NO:9572 BÖLÜM I-II-III-IV-V- VI BÖLÜM I-II-III-IV-V- VI (Madde 5/1-ç) kapsamındaki personel) ÜMİT DERELİ GÖZDE GÖKÇE HARİTA MÜHENDİSİ ODA SİCİL NO: 11296 HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSİ ODA SİCİL NO:16091 BÖLÜM II BÖLÜM III DERYA GANİ SOSYOLOG BÖLÜM V MUHAMMET HABİP GÜÇLÜ BİYOLOG BÖLÜM III
İ Ç İ N D E K İ L E R TABLOLAR DİZİNİ... II ŞEKİLLER DİZİNİ... III EKLER... IV BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ... 1 I.1.Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği... 1 I.2.Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması... 12 I.1.Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon ve benzeri)... 13 I.2.Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi 16 BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 17 II.1.Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler... 17 BÖLÜM III. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ... 19 III.1.Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari Ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (Ek V deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) Ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri De İçerecek Şekilde Açıklanması... 19 BÖLÜM IV. PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 40 IV.1.Önerilen Projenin Aşağıdaki Belirtilen Hususlardan Kaynaklanması Olası Etkilerinin Tanıtımı (Bu Tanım Kısa, Orta, Uzun Vadeli, Sürekli, Geçici ve Olumlu Olumsuz Etkileri İçermelidir.)... 40 IV.1.a.Proje İçin Kullanılacak Alan... 40 IV.1.b.Doğal Kaynakların Kullanımı... 40 IV.1.c.Kirleticilerin Miktarı, (Atmosferik Şartlar ile Kirleticilerin Etkileşimi) Çevreye Rahatsızlık Verebilecek Olası Sorunların Açıklanması Ve Atıkların Minimizasyonu... 41 IV.2.Yatırımın Çevreye Olan Etkilerinin Değerlendirilmesinde Kullanılacak Tahmin Yöntemlerinin Genel Tanıtımı 50 IV.3.Çevreye Olabilecek Olumsuz Etkilerin Azaltılması İçin Alınması Düşünülen Önlemlerin Tanıtımı... 51 BÖLÜM V. HALKIN KATILIMI... 53 V.1.Projeden Etkilenmesi Muhtemel Halkın Belirlenmesi ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen Yöntemler... 53 V.2.Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar... 53 V.3.Bu Konuda Verebileceği Diğer Bilgi ve Belgeler... 53 BÖLÜM VI. YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 54 NOTLAR VE KAYNAKLAR... 60 I
TABLOLAR DİZİNİ Tablo- 1 Türkiye Deniz Ticaret Filosu Gemi Cinslerinin Yıllık Gelişimi... 8 Tablo- 2. Türkiye İhracatında Taşıma Sistemlerinin Oranları (%)... 9 Tablo- 3. Türkiye İthalatında Taşıma Sistemlerinin Oranları (%)... 9 Aşağıdaki tabloda yıllar itibariyle Dünya deniz ticaretinin gelişimi verilmektedir. Tablo- 4 Yıllar İtibariyle Dünya Deniz Ticareti Rakamları (Milyon Ton)... 10 Tablo- 5 ADNKS Verilerine Göre İller Bazında Temel Nüfus Göstergeleri (2009)... 19 Tablo- 6 Çanakkale İli Büyük Toprak Gruplarına Göre Arazi Sınıflandırması... 23 Tablo- 7 Çanakkale İli Arazi Kullanım Durumlarına Göre Dağılımı... 23 Tablo- 8 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Basınç(hPa)... 32 Tablo- 9 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Meteorolojik Verilerine Göre Sıcaklık Değişimi... 33 Tablo- 10 Çanakkale 1970-2010 Yılları Arası Yağış Değerleri... 34 Tablo- 11 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Bağıl Nem(%)... 34 Tablo- 12 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Yağışlı, Sisli, Dolulu, Kırağılı Günler... 34 Tablo- 13 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Maksimum Kar Kalınlığı... 35 Tablo- 14 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Buharlaşma(mm.)... 35 Tablo- 15 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Esme Sayıları Toplamı... 36 Tablo- 16 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Mevsimlik Esme Sayıları Toplamı... 37 Tablo- 17 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızları... 37 Tablo- 19 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Aylık Ortalama Rüzgar Hızları... 38 Tablo- 20 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası... 39 Tablo- 21 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayıları... 39 Tablo- 22. Cenal Enerji Santrali Deniz Yapıları (Koruma Mendireği, Rıhtım)... 42 Tablo- 23. Tipik Evsel Nitelikli Atık Su Kirleticileri ve Ortalama Konsantrasyonları... 42 Tablo- 24. Evsel Nitelikli Atık Su İçerisindeki Kirletici Yükleri... 43 Tablo- 25 Cenal Enerji Santrali Deniz Yapıları (Rıhtım, Koruma Mendireği)... 46 Tablo- 26. SKKY Tablo 21.1... 47 Tablo- 27. Evsel Nitelikli Atık Su İçerisindeki Kirletici Yükleri... 47 II
ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil- 1 Proje Genel Vaziyet Planı... 2 Şekil- 2 Proje Yerinin Yol Haritası Üzerinde Görünümü... 4 Şekil- 3 Proje Alanının Uydu haritası Üzerinde Görünümü... 5 Şekil- 4 Proje Alanının Görünümü (1)... 17 Şekil- 5 Proje Alanının Görünümü (2)... 18 Şekil- 6 Türkiye Fitocoğrafya Bölgeleri (Davis P.H, Harper P.C. and Hege, I.C. (eds.), 1971. Plant Life of South-West Asia. The Botanical Society of Edinburgh)... 20 Şekil- 7 Proje Sahasının Vejetasyon Formasyonları... 21 Şekil- 8 Proje Sahasının Korunan Alanlar Uydu Haritası... 22 Şekil- 9 Proje Alanını Gösterir Deprem Haritası... 31 Şekil- 10 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Basınç(hPa) Dağılım Grafiği... 32 Şekil- 11 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Maksimum-Minimum Sıcaklık Dağılım Grafiği... 33 Şekil- 12 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Maksimum-Minimum Sıcaklıkların Ortalaması Dağılım Grafiği... 33 Şekil- 13 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Bağıl Nem(%) Dağılım Grafiği... 34 Şekil- 14 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Kar Örtülü, Sisli, Dolulu ve Kırağılı Günler Sayısı Dağılım Grafiği... 35 Şekil- 15 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Buharlaşma(mm.) Dağılım Grafiği... 35 Şekil- 16 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Esme Sayıları Toplamı Diyagramı... 36 Şekil- 17 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Yönlere Göre Yıllık Ortalama Rüzgar Hızları Diyagramı... 38 Şekil- 18 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Aylara Göre Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı... 38 Şekil- 19 Çanakkale Meteoroloji İstasyonu 1970-2010 Yılları Arası Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayıları Grafiği... 39 III
EKLER EK 1 EK 2 EK 3 EK 4 EK 5 EK-6 EK-7 EK-8 Yer Bulduru Haritası ÇED Olumlu Belgesi Vaziyet Planı Planlanan Deniz Yapılarını (Rıhtım, Koruma Mendireği) Gösterir 1/25.000 Ölçekli Topografik Harita Çed Olumlu belgesi Alınan Deniz Yapılarını Gösterir 1/25.000 ölçekli Topografik Harita Dolgu Malzemesi Olarak Kullanılması Planlanan Hafriyat Malzemesinin Addy Ek-2 Kapsamında Analizleri 1/25.000 Ölçekli Jeoloji Haritası Proje Alanı Diri Fay Haritası Çanakkale Meteoroloji İstasyonu (1970-2010 arası) Bülteni IV
KISALTMALAR A.Ş. Anonim Şirketi Bkz. Bakınız ÇED Çevresel Etki Değerlendirmesi ÇGDYY Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği SKHKY Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği HKDY Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği BYTY Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği SKKY Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği AKM Askıda Katı Madde DWT Bir geminin taşıyabileceği en çok ağırlık olup, ham yükün, yakıtın, suyun, kumanyanın, yolcu ve gemi adamlarının kendilerinin ve eşyalarının ağırlıklarının toplamıdır, LOA (Lenght Overall) Gemi Tam Boyu BEAM Gemi Genişliği DRAFT Bir geminin su üzeri ile en düşük noktası (omurga) arasındaki Mesafe MWe Megawatt Elektrik MWm Megawatt Mekanik MWt Megawatt Termal km. Kilometre m. Metre m 2 mg/nm 3 no. vb. Metrekare Miligram/Normalmetreküp Numara Ve Benzeri V
BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE GAYESİ I.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Ömrü, CENAL tarafından Çanakkale İli, Biga İlçesi, Karabiga Beldesi, Kadıoğlu Mahallesinde, 180.000 DWT kapasiteli gemilerin yanaşabileceği CENAL Enerji Santralı Deniz Yapıları (Rıhtım, Koruma Mendireği) nın tesis edilmesi ve işletilmesi planlanmaktadır. Projeye ilişkin yer bulduru haritası ekte verilmektedir (Bkz.Ek-1). Cenal Enerji Santrali Deniz Yapıları (Rıhtım, Koruma Mendireği) ; 471.025 m 2 lik alanda 5229, 5230 nolu parsellerinde, 1320 MWe (2X660 MWe) / 1380 MWm / 2926 MWt kurulu gücünde tesis edilmesi ve işletilmesi planlanan CENAL Enerji Santralı, Limanı, Kül Depolama Sahası ve Derin Deniz Deşarjı (CENALES) Projesi kapsamında daha önce değerlendirilmeye alınmıştır. Bu kapsamda; bahse konu projeye 09.05.2012 tarih ve 2506 karar no ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ÇED Olumlu Belgesi verilmiştir (Bkz. Ek-2). Proje konusu faaliyet; ÇED Olumlu Belgesi alınan Çenal Enerji Santrali için gerekli kömürün, santralde proses sonucu oluşacak malzemelerden (alçıtaşı, kül) ekonomik olarak değerlendirilmesi mümkün olanların ve santraldeki büyük kazanlar, türbinler, jeneratör grupları, trafolar vb. gibi ağır/hacimli makinelerin taşınmasında kullanılmak üzere tesis edilmesi ve işletilmesi planlanan kıyı yapılarını (rıhtım, koruma mendireği) kapsamaktadır. Cenal Enerji Santrali Deniz Yapıları (Rıhtım, Koruma Mendireği); mendirek yapısı, rıhtım ve buna bağlı yapılacak dolgudan oluşmaktadır. Söz konusu kıyı yapıları (rıhtım, koruma mendireği) 180.000 DWT lik gemilere hizmet edebilecek kapasitede olup, dökme yük gemilerinin yıllık 5 milyon tona yakın malzeme taşıması öngörülmektedir. 09.05.2012 tarih ve 2506 karar no ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ÇED Olumlu Belgesi alınan ÇED Raporunda; gemilerin yanaşacağı ana rıhtım sahasında batimetrinin 180,000 DWT lik gemiler için yeterli derinlikte olmamasından kaynaklı dip tarama yapılması öngörülmüştür. Ancak; yapılan kati proje çalışmaları kapsamında; rıhtım sahası; batimetrinin uygun olduğu derinliğe gelecek şekilde koruma mendireği uzatılmış buna bağlı olarak da dip tarama işlemine gerek kalmamıştır. ÇED Olumlu Belgesi alınan ÇED Raporunda verilen Rıhtım Boyutları: Karaya uzanan kol için 560 m, rıhtımın olduğu kol için ise 542 m olarak verilmiştir. Kati Proje Çalışmaları ile Öngörülen rıhtım boyutları ise; Karaya uzanan kol 568 m, rıhtımın olduğu kol ise 532 m olarak hesaplanmıştır. Projeye ilişkin vaziyet planı kesiti aşağıdaki şekilde vaziyet planı ise ekte verilmektedir (Bkz.Ek-3). 1
BORU HATTI MENDİREK 532 m 568 m ROMÖRKOR RIHTIMI ANA RIHTIM 442 m 297 m İLAVE DOLGU ALANI CENAL ENERJİ SANTRALİ SAHASI 326 m 138 m Şekil- 1 Proje Genel Vaziyet Planı 2
Özetle; rıhtım için batimetrinin uygun koşulları sağlaması sebebi ile dip taramaya gerek kalmamış, rıhtım boyutlarının değişmesi (karaya uzanan kol; 560 m den 568 m ye, rıhtımın olduğu kol; 542 m den 532 m ye) hasebi ile de deniz yapılarının koordinatlarının değişmesi söz konusu olmuştur. Bu itibarla; Cenal Enerji Santrali Deniz Yapıları (rıhtım, koruma mendireği); 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (30.06.2011 Tarih ve 27980 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Ek-1 Listesi Madde 10 bent b) 1.350 DWT ve üzeri ağırlıktaki deniz araçlarının yanaşabileceği ticari amaçlı liman, iskele ve rıhtımlar (güneşlenme ve sportif amaçlı iskeleler hariç) kapsamında Çevresel Etki Değerlendirilmeye alınmıştır. Ayrıca; deniz yapılarının (rıhtım, koruma mendireği) tesis edileceği sahada ana hammadde olan ithal kömürün stoklanabilmesi için yaklaşık 175.318 m 2 lik (şev eteklerinden 190.666 m 2 ) dolgu alanı oluşturulması da öngörülmektedir. Dolgu alanı; yürürlükteki ÇED Yönetmeliği Ek-2 Listesi Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi Madde 31 Alt Yapı Tesisleri bent ç) Denizden 10.000 m 2 ve üzerinde alan kazanılması projeleri kapsamında Çevresel Etki Değerlendirilmeye alınmıştır. Bu kapsamda hazırlanılan proje tanıtım dosyası; 21.02. 2013 Tarihinde Çanakkale İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ne sunulmuş olup, süreç halen devam etmektedir. Proje alanı; Çanakkale H18-B1 pafta nolu 1/25.000 Ölçekli topografik haritada kalmaktadır (Bkz.Ek-4). Proje sahası; Çanakkale İlinin yaklaşık 82 km., Biga İlçesinin yaklaşık 20 km., Karabiga Beldesinin ise yaklaşık 2 km. kuzeydoğusunda yer almaktadır. Proje sahasına en yakın konut; kıyı kenar çizgisi referans kabul edilerek kuşuçuşu yaklaşık 1,5 km mesafede yer almaktadır. Proje yerinin yol haritası ve uydu haritası üzerindeki görünümleri aşağıdaki şekillerde verilmektedir (Bkz.Şekil-1, 2). 3
PROJE ALANI Şekil- 2 Proje Yerinin Yol Haritası Üzerinde Görünümü 4
mendirek Cenal Enerji Santral Sahası İlave Dolgu Alanı mendirek İlave Dolgu Alanı Santral Sahası Şekil- 3 Proje Alanının Uydu haritası Üzerinde Görünümü Proje kapsamında L şeklinde bir dalgakıran (mendirek) inşa edilmesi planlanmaktadır. Dalgakıran kıyıdan itibaren 568 m çıktıktan sonra, belli bir açıyla dönerek 532 m devam etmektedir. Dalgakıranın belli bir açı ile döndükten sonraki 532 m lik bölümünün 300 m lik kısmı rıhtım olarak projelendirilmiştir. Rıhtımın sağ tarafında ve sol tarafında belli aralıklarla (33,5 m-37,5 m) aralıklarla toplam 4 adet yük gemilerinin demir atmaları için bağlama dolfeni teçhiz edilecek olup, rıhtım ile bağlama dolfenleri arasındaki bağlantı ise kedi yolları (asma köprüler) ile sağlanılacaktır. Ana Rıhtıma yanaşacak dökme yük gemileri; 180.000 DWT kapasiteli, 310 m uzunluğunda, 48 m genişliğinde ve 18 m drafta sahip olacaktır. Ayrıca; ana rıhtım dışında 60 m uzunluğunda 1 adet romörkor rıhtımı (yük gemilerinin hareket kabiliyetlerinin sınırlı olduğu yerlerde gemiyi itme, çekme, rıhtıma yanaştırma, gemiyi istenilen rotada tutma hizmeti verebilen motor gücü yüksek tekne) düşünülmüştür. Proje konusu faaliyetin tamamı; kıyı kenar çizgisinin gerisinde, deniz üzerinde gerçekleştirilecek olup; iki ayrı aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada; kıyıdaki yapıları ve kıyıya yanaşan gemileri dalgaların etkisinden korumak amacı ile dalgakıran (mendirek) inşa edilmesi söz konusu olacaktır. İkinci aşama ise; dalgakıranın iç kısmına römorkör ve dökme yük gemilerinin yanaşması amaçlı rıhtımlar inşa edilmesidir. Deniz yapılarının (rıhtım, koruma mendireği) inşasında 115,536 m 2 lik dolgu alanında (şev eteklerinden) yaklaşık 2,330,000 m 3 lük dolgu yapılması söz konusu olacaktır. 5
Dolgu malzemesi olarak kullanılacak taşlar; sert, sağlam, masif ve sık kristallerden teşekkül etmiş, aşınma, don, su ve hava tesirlerine yeteri kadar dayanıklı, absorbsiyon özelliği olmayan çatlak ve kırıksız olacaktır. Yüzeysel veya su ortamının dolgu bünyesine sızması, taneler arasındaki sürtünme mukavemetinin azaltacak dolgunun stabilitesinin bozulmasına sebep olacaktır. Bu nedenle dolguda kullanılacak olan taşlar deniz suyunun kirlenmesine neden olmayacak, dış etkenlerle bozuşmaya ve ayrışmaya uygun marnlı ve şistli kayalardan olmayacaktır. Taş malzemesi, belirtilen ağırlıklara ve boya göre, kategoriler halinde dolgu işleminde kullanılacaktır. Dolguda kullanılacak kayalar yaklaşık 5 km uzaklıktaki Örtülüce Taş Ocağından, Çekirdek Dolgu Malzemesi ise santral sahası kazısından çıkacak hafriyat malzemesi ile yapılacaktır. Çekirdek Dolgu Malzemesi için kullanılması planlanan santral sahası hafriyat malzemesi için 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik in Ek 2 si kapsamında yapılan analizler ekte verilmiştir (Bkz.Ek-5). Üç (3) farklı noktadan alınan ve analizi yapılan numune sonuçlarına göre; numune inert atık sınıfında değerlendirilmiştir. Kullanılacak malzemenin mineralojik, kimyasal ve fizikokimyasal özellikleri denizin mevcut kalitesini bozmayacak, T.C. Ulaştırma Bakanlığı DLH Liman ve Deniz İnşaat İşleri Genel Teknik Şartnamesi ne uygun olacaktır. Proje kapsamında gerekli uygun nitelikli dolgu malzemesi ve/veya (0 0,4) ton çekirdek malzeme ile karadan denize doğru kamyonlar vasıtası ile dolgu yapılması planlanmakta olup, gerekmesi durumunda dalgakıran yapısının ve dolgu alanının uç kısımlarına doğru denizden duba ile de dolgu yapılacaktır. Çekirdek dolgusu tamamlanan kısımlarda dolgu üzerinden ilk alt katman taşları kamyon ve vinç yardımı ile dizilecektir. Çekirdek dolgusu tamamlanan kısımlarda, dolgu işlerine eş zamanlı olarak rıhtımın ve dolfenlerin kazıkları çakılmaya (yüzer duba üstü şahmerdan ekipmanı ile) başlanacaktır. Kazık çakımı dalgakıran boyunca devam ederken, tamamlanan kazıklar dolguya dik istikamette yerinde dökme kazık başlığı ile bağlanacaktır. Kazık başlığı imalatı sürerken sahada prekast enleme kirişler ve döşemeler hazırlanacak ve bu arada, dolgular tamamlanarak taş koruma tabakası dolgu üzerinden kazıklara hasar vermeden kazık aralarından rıhtım altına yerleştirilecektir. Bu esnada tetrapot dizilimleri tamamlanan yerlerde dalgakıran üzeri kronman duvarı dökümüne başlanacaktır. Tamamlanan kazık başlıkları arasına prekast enleme kirişler yerleştirilecektir. Aralara prekast döşemeler yerleştirilip biten kısımların üzerine yerinde dökme döşeme imalatı ve rıhtım ile dalgakıranı birbirine bağlayan plakların imalatı yapılacaktır. Döşeme üzeri kaplama ve rıhtım aksesuarlarının (baba, usturmaça vs.) montajı ile inşaat tamamlanacaktır. İnşaat işleri kapsamında dolgu alanında altyapı inşaat işleri (yağmur suyu, elektrik, saha kaplama vs.) de gerçekleştirilecektir. 6
Çalışacak Personel Sayısı, İçme-Kullanma Suyu Tedariki Proje kapsamında; inşaat aşamasında yaklaşık 250 kişi, işletme aşamasında ise yaklaşık 50 kişi çalışacaktır. İnşaat aşamasında çalışacak personelin ihtiyaçlarını (barınma, WC, soyunma odası, duş v.b.) karşılamak amacı ile ÇED Olumlu belgesi alınan Cenal Enerji Santrali saha sınırları içerisinde 1 adet merkezi prefabrik şantiye kurulacaktır. Projenin arazi hazırlama-inşaat aşamasında çalışacak personel için gerekli içme suyu piyasada satılan izinli ve ruhsatlı petsu ve damacanalar ile sağlanacak, kullanma suyu da alana tankerlerle getirilecektir. Projenin Ömrü Söz konusu deniz yapılarının (koruma mendireği, rıhtım) yaklaşık 24 aylık bir sürede inşa edilmesi planlanmaktadır. Projenin ekonomik ömrü 50 yıl olarak öngörülmektedir. Proje Konusu Yatırımın Hizmet Maksatları, Önem ve Gerekliliği Türkiye de Deniz Yolu Taşımacılığı Türkiye de denizcilik sektörü, enerji üreten ülkelere yakınlığı ve jeopolitik konumu, uluslararası ulaşım yolları üzerinde bulunması, yeterli oranda kara ve demiryolu bağlantısı sebebiyle önemli gelişme potansiyeline sahiptir. Aşağıdaki tabloda 2007 2009 arası gemi cinslerinin gelişimi verilmektedir. 7
Tablo- 1 Türkiye Deniz Ticaret Filosu Gemi Cinslerinin Yıllık Gelişimi Kaynak: T:C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü, Deniz Ticareti İstatistikleri. Ankara 2010. S:8 8
Aşağıdaki tablolarda, Türkiye ithalat ve ihracat rakamlarına göre, taşıma sistemlerinin özellikleri verilmektedir. Tablo- 2. Türkiye İhracatında Taşıma Sistemlerinin Oranları (%) * Demir yolu, posta, boru hattı ile yapılan taşımalar ve elektrik enerjisi, kendinden hareketli vasıtalar Kaynak: TUİK Dış Ticaret İstatistikleri Yıllığı Ankara, 2009. S.74 Tablo- 3. Türkiye İthalatında Taşıma Sistemlerinin Oranları (%) * Demir yolu, posta, boru hattı ile yapılan taşımalar ve elektrik enerjisi, kendinden hareketli vasıtalar Kaynak: TUİK Dış Ticaret İstatistikleri Yıllığı Ankara, 2009. S.75 9
Yukarıdaki tablolardan da anlaşılabileceği üzere, 2009 yılı rakamlarına göre Türkiye ihracatının % 71,6 sı; ithalatının ise % 93,6 lık kısmı deniz yolu ile gerçekleştirilmektedir. Özellikle ihracatta 1995 teki deniz ticareti rakamları ile 2009 rakamları kıyaslandığında bir miktar düşüş kaydedildiği görülmektedir. Bunda da ihracat yapılan ülkelerin ve ticareti yapılan ürünlerdeki farklılaşmanın temel etken olduğunu ifade etmek mümkündür. İthalatta ise yıllar içinde önemli bir değişiklik yaşanmamış, deniz ticareti diğer yollara nazaran üstünlüğünü korumuştur. Dünya da Denizyolu Taşımacılığı Denizyolu taşımacılığı sistemi; özel deniz araçları, ziyaret ettikleri limanlar ve taşıma unsurlarının fabrikalardan terminallere, dağıtım noktalarına ve pazarlara ulaştırılma alt yapısından oluşan ağı ifade etmektedir. Günümüzde dünya ticaretinin yaklaşık % 90 ı denizyolu ile gerçekleştirilmektedir. Dünya deniz ticaret filosunun toplam büyüklüğü 1,23 milyar DWT ye, dünya ticaret hacmi ise 8,17 milyar ton a ulaşmıştır. Dünya deniz ticaretinden yılda 400 Milyar Dolar gelir elde edilmektedir. Bu rakamlar denizyolu taşımacılığının ne derecede önemli bir konuma geldiğini göstermektedir. Deniz taşımacılığının ülke ekonomilerindeki yeri gelişmekte, bu sebeple limanlar ve deniz araçlarının önemi de artmaktadır. Özellikle sanayi hammaddelerini oluşturan yükleri bir seferde büyük tonajlarda taşıma özelliği, diğer taşıma yöntemlerine göre ucuz maliyeti (denizyolu ile yapılan taşımaların, demir yoluna göre 3,5; karayoluna göre 7; havayoluna göre ise 22 kat daha ucuz olduğu ifade edilmektedir.), denizyolu taşımalarının önemli avantajları arasındadır. Petrol, doğalgaz ve madenlerin önemli bir kısmının denizler altında bulunması, dünyanın dörtte üçünün sulardan oluşması, denizyolu ticaretinin önemini artıran unsurlar arasındadır. Yük taşımacılığı, yük türüne göre kuru ve sıvı yük taşımacılığı biçiminde iki şekilde sınıflanmaktadır. Adından da anlaşılabileceği üzere, sıvı yük taşımacılığı; petrol, doğalgaz, LPG, su gibi ürünlerin taşınmasında, kuru yük taşımacılığı ise; madencilik, tahıl gibi ürünlerin taşınmasında kullanılmaktadır. Boyutlarına göre, kuru yük gemileri üç kategoride incelenmektedir. Buna göre; 50.000 DWT ye kadar gemiler, Handy size ; 50.000 80.000 DWT arasındaki gemiler; Panamax (Aynı zamanda Panama Kanalını geçebilecek maksimum gemi tonajlarını belirtmektedir), 80.000 DWT den büyük gemiler ise, Capesize olarak adlandırılmaktadır. Aynı şekilde sıvı yük gemileri dört biçimde incelenmekte, buna göre, 70.000 DWT ye kadarki sıvı yük gemileri, Panamax, 70.000 120.000 DWT arası gemiler; Aframax, 120.000 200.000 DWT arası olan ve Süveyş kanalını geçebilecek maksimum tonaja sahip olan gemiler; Suezmax ve 200.000 325.000 DWT arası gemiler; Very Large Crude Carrier (VLCC) olarak adlandırılmaktadır. 1 Aşağıdaki tabloda yıllar itibariyle Dünya deniz ticaretinin gelişimi verilmektedir. 1 Dünya da ve Türkiye de Denizyolu Uluslararası Denizyolu Taşımacılığının Gelişiminin Değerlendirilmesi, Serkan Yenal 10
Tablo- 4 Yıllar İtibariyle Dünya Deniz Ticareti Rakamları (Milyon Ton) (a) Temel Yükler: Demir cevheri, Tahıl, Kömür, boksit, alüminyum ve fosfattan oluşmaktadır. (b) 2009 rakamları tabloda ön rakamlar olarak belirtilmiştir ve kesin rakamları içermemektedir. Kaynak: The UNCTAD Secretariat. Review of Maritime Transport 2010. United Nations New York and Geneva. 2010. s: 8 Yukarıdaki Tablodan da anlaşılabileceği üzere, 70 li yıllardan bugüne kadarki süreçte denizyolu ile yapılan ticarete önemli bir gelişme kaydedilmiştir. Denizyolu ile sıvı yük taşımacılığı 2 kata yakın bir artış kaydederken, kuru yük taşımacılığı 5 kata yakın bir artış kaydetmiştir. Bu oranlar, kuru yük taşımacılığının 40 yıllık süreçte çok önemli bir gelişme kaydettiğini göstermektedir. Petrol ve petrol mamulleri, tahıl, demir cevheri ve kömür gibi kuru dökme yüklerin taşınması ile ilgili olarak Büyük Hacim Yükü (bulk cargo) kavramı kullanılmaktadır. Petrol, tahıl, demir cevheri ve kömür türü ürünler temel dökme yükler olarak adlandırılmakta ve dünya kuru dökme yük talebinin yaklaşık ¾ lük kısmını oluşturmaktadır. Bu ürünler dışında kalan demir ve çelik ürünleri, orman ürünleri, suni gübre, hurda demir, manganez cevheri, kuartz tuzu, sülfür, kireç taşı, alçı taşı, tuz ve çimento gibi ürünler ise ikincil ve küçük dökme yükleri oluşturmakta ve dünya kuru dökme yük talebinin ¼ ünü oluşturmaktadır. 2 Deniz ulaştırma piyasasında başta ham petrol ve petrol ürünleri olmak üzere çeşitli tipte yük taşınan sıvı dökmeyük ticareti yanında kuru yükler ve özellikle de kuru dökmeyükler önemli bir pazar payına sahiptir. Kuru dökmeyüklerin ticaretinde büyük parti mallar uzak mesafeli olarak ve düşük navlun ücretiyle taşındığından taşıma alternatiflerinden biri olarak kuru dökmeyük denizyolu ulaştırma modeline büyük bir talep mevcuttur. Kuru dökmeyüklerin denizyolu ile ulaşımının tercih edilmesini sağlayan en önemli faktörlerden birisi, genellikle birim değeri düşük olan bu yüklerin tek bir seferde büyük partiler halinde taşınabilmesidir. Dolayısıyla büyük hacimli taşıma nedeniyle taşıma giderleri yani navlunlar da düşük kalmaktadır. Bu kapsamda, gemi ve limanlarda bulunan elleçleme ekipmanlarının kapasitelerindeki yükselişlerle birlikte kuru dökmeyük taşıyan gemiler çok daha kısa sürede yükleme-boşaltma yapmak suretiyle limanlarda daha az bekler hale gelmiştir. Böylece, özellikle uluslararası taşımalarda tren ve karayolları vasıtaları kullanıldığında sınır geçişlerinde meydana gelen zaman kayıpları da gözönüne alındığında denizyolu kuru dökmeyük taşımacılığının hızlılığı ve etkinliği büyük ölçüde ön plana çıkmaktadır. 3 2 Dünya da ve Türkiye de Denizyolu Uluslararası Denizyolu Taşımacılığının Gelişiminin Değerlendirilmesi, Serkan Yenal 3 Deniz Taşımacılığında Kuru Dökmeyük Olarak Demir Cevheri, Kömür Ve Tahıl ın Yeri, Lütfü Yeşilbağ, 2002, 11
I.2. Projenin Fiziksel Özelliklerinin, İnşaat ve İşletme Safhalarında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması Proje konusu faaliyet; ÇED Olumlu Belgesi alınan Çenal Enerji Santrali için gerekli kömürün, santralde proses sonucu oluşacak malzemelerden (alçıtaşı, kül) ekonomik olarak değerlendirilmesi mümkün olanların ve santraldeki büyük kazanlar, türbinler, jeneratör grupları, trafolar vb. gibi ağır/hacimli makinelerin taşınmasında kullanılmak üzere tesis edilecek deniz yapılarını (rıhtım, koruma mendireği, dolfen, kedi yapıları) kapsamaktadır. Bu kapsamda; L şeklinde bir dalgakıran, dalgakıranın iç kısmına 180.000 DWT kapasiteli dökme yük gemilerinin ve römorkör gemilerinin yanaşabileceği rıhtımlar, 4 adet dolfen ile dolfen ve rıhtımlara yanaşma yeri arasında bağlantıyı sağlayan asma köprüler (kedi yolu) bulunmaktadır. Proje konusu faaliyetin tamamı deniz üzerinde gerçekleştirilecek olup; proje sahası devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan arazilerdendir. Bu sebeple; kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan kısmı hazine arazisi olup, bu alan; Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden kiralanacaktır. Proje kapsamında yapılacak olan kıyı yapıları ile ilgili olarak 1/1000 ölçekli imar plan teklifi hazırlanarak inşaat aşamasından önce yetkili mercilere sunularak gerekli onay ve izinler alınacaktır. Proje kapsamında; kıyıdaki yapıları ve kıyıya yanaşan gemileri dalgaların etkisinden korumak amacı ile dalgakıran (mendirek) inşa edilmesi söz konusu olacaktır. 115.536 m 2 (şev eteklerinden) mendirek yapısı için yaklaşık 2.330.000 m 3 lük dolgu yapılması söz konusu olacaktır. Ayrıca; mendirek geri sahasında kömürün depolanması amaçlı yapılacak 175.318 m 2 lik (şev eteklerinden 190.666 m 2 ) sahada ( ilave dolgu alanı) yaklaşık 1.910.633 m 3 lük dolgu yapılması söz konusudur. Mendirek geri sahasında yapılacak ilave dolgu bu proje kapsamında değerlendirmeye alınmamış olup, deniz dolgu çalışmaları için ptd dosyası hazırlanarak İl Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na sunulmuştur, süreci halen devam etmektedir. Dolguda kullanılacak kayalar yaklaşık 5 km uzaklıktaki Örtülüce Taş Ocağından, Çekirdek Dolgu Malzemesi santral sahası kazısından çıkacak hafriyat malzemesi ile yapılacaktır. Çekirdek Dolgu Malzemesi için kullanılması planlanan santral sahası hafriyat malzemesi için 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik in Ek 2 si kapsamında yapılan analizler Ek-5 de verilmiştir. Üç (3) farklı noktadan alınan ve analizi yapılan numune sonuçlarına göre; numune inert atık sınıfında değerlendirilmiştir. Proje kapsamında L şeklinde bir dalgakıran (mendirek) inşa edilmesi planlanmaktadır. Dalgakıran kıyıdan itibaren 568 m çıktıktan sonra belli bir açıyla dönerek 532 m devam etmektedir. Dalgakıranın belli bir açı ile döndükten sonraki 532 m lik bölümünün 300 m lik kısmı rıhtım olarak projelendirilmiştir. Rıhtımın sağ tarafında ve sol tarafında belli aralıklarla (33,5 m-37,5 m) aralıklarla toplam 4 adet yük gemilerinin demir atmaları için bağlama dolfeni teçhiz edilecek olup,, rıhtım ile bağlama dolfenleri arasındaki bağlantı ise kedi yolları (asma köprüler) ile sağlanılacaktır. Rıhtıma yanaşacak dökme yük gemileri; 180.000 DWT kapasiteli, 310 m toplam uzunluğunda, 48 m genişliğinde ve 18 m drafta sahip olacaktır. Ayrıca; ana rıhtım dışında 60 m uzunluğunda 1 adet romörkor rıhtımı düşünülmüştür. 12
Proje kapsamında yapılacak olan rıhtımlar için; batimetrinin uygun olduğu derinliğe gelecek şekilde koruma mendireği uzatılmış buna bağlı olarak da dip tarama işlemine gerek kalmamıştır. Bu sebeple proje kapsamında dip tarama işlemi gerçekleşmeyecektir. I.1. Önerilen Projeden Kaynaklanabilecek Önemli Çevresel Etkilerin Genel Olarak Açıklanması (Su, Hava, Toprak Kirliliği, Gürültü, Titreşim, Işık, Isı, Radyasyon ve benzeri) Söz konusu proje kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan faaliyet kapsamında inşaat ve işletme aşamalarında sıvı atıklar, katı atıklar, emisyon, gürültü ve titreşim gibi çevresel etkiler beklenmekte olup, oluşacak etkiler aşağıda başlıklar halinde sıralanmıştır. İNŞAAT AŞAMASI Atıksu İnşaat aşamasında çalışan personelin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla içmekullanma suyu ve gerçekleştirilecek faaliyetler sırasında tozumanın engellenmesi amacıyla su kullanımı söz konusu olacaktır. Proje kapsamında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksuların oluşumu söz konusu olacaktır. Atıklar Evsel Nitelikli Katı Atıklar Proje kapsamında inşaat aşamasında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıkların oluşumu söz konusu olacaktır. Ambalaj Atıkları Proje kapsamında inşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıklar içerisinde cam, plastik şişe, naylon v.b gibi ambalaj atıklarının oluşumu söz konusu olacaktır. Tıbbi Atık Proje kapsamında inşaat aşamasında, tesiste çalışacak personelin sağlık sorunlarına müdahale etmek amacıyla Cenal Enerji Santrali saha sınırlarında kurulacak revirden faydalanılacak olup, revirde tıbbi atık oluşumu söz konusu olacaktır. Ömrünü Tamamlamış Lastikler, Atık Pil ve Akümülatörler Sahada çalışacak iş makilerinden kaynaklı ömrünü tamamlamış lastikler ile atık pil ve akümülatörlerin oluşumu söz konusudur. 13
Tehlikeli Atık Proje kapsamında; inşaat aşamasında yağ, yakıt, boş yağ tenekeleri, boya vb. kimyasallar ile bulaşan üstübü, eldiven, bez vb. her türlü malzeme, boya kapları, flouresan lambalar, elektrik kabloları v.b. oluşumu söz konusudur. Atık Yağ-Bitkisel Atık Yağ Projenin inşaat aşamasında çalışacak iş makinelerinin bakımı esnasında atık yağ oluşumu söz konusudur. Ancak; inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin ve nakliye araçlarının her türlü yağ değişimi, bakım ve onarımı alana en yakın akaryakıt istasyonunda gerçekleştirilecektir. Proje konusu faaliyet kapsamında Cenal Enerji Santral saha sınırları içerisinde şantiye kurulacak olup, şantiye içerisinde yemekhane bulunması durumunda atık kızartma yağları oluşumu söz konusu olacaktır. Emisyon Söz konusu proje kapsamında, inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin çalışmasından kaynaklı olarak egzoz emisyonu oluşumu söz konusudur. Proje kapsamında mendirek ve rıhtım inşa işlemlerinde dolgu ile kazanılacak alan dışında kazıklı sistemle inşa işlemleri gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda; dolgu esnasında çelik borular ve hazır beton kullanımı söz konusu olacaktır. Bu nedenle inşaat aşamasında toz oluşumuna neden olabilecek bir işlem yapılmayacaktır. Proje kapsamında mendirek yapımı sırasında yapılacak dolgu işlemleri sırasında dolgu malzemesinin proje alanında denize boşaltılması sırasında bir miktar toz oluşumu gerçekleşecektir. Gürültü Söz konusu proje kapsamında, inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin (kamyon, ekskavatör, kompresör, jeneratör, beton pompası, beton karıştırıcısı, fore kazık çakma makinesi) çalışmasından kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusudur. İŞLETME AŞAMASI Atıksu Evsel Nitelikli Atıksu Proje kapsamında işletme aşamasında çalışacak personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksu ile rıhtıma yanaşacak dökme yük gemilerinden kaynaklı evsel nitelikli atıksu oluşumu söz konusu olacaktır. Sintine Suları Proje kapsamında rıhtıma yanaşacak dökme yük gemilerinden kaynaklı sintine suları oluşumu söz konusu olacaktır. 14
Atıklar Evsel Nitelikli Katı Atıklar Proje kapsamında çalışan personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar ile rıhtıma yanaşacak dökme yük gemilerinden kaynaklı evsel nitelikli katı atık oluşumu söz konusu olacaktır. Ambalaj Atıkları Proje kapsamında işletme aşamasında oluşan evsel nitelikli katı atıklar içerisinde cam, plastik şişe, naylon v.b gibi ambalaj atıklarının oluşumu söz konusu olacaktır. Tehlikeli Atıklar Tıbbi Atıklar İşletme aşamasında iş makineleri ve ekipmanlardan kaynaklı atık yağ oluşumu söz konusudur. Ayrıca; çalışacak personelin sağlık sorunlarına müdahale etmek amacıyla Cenal Enerji Santrali saha sınırları içerisinde kurulacak revir ünitesinde tıbbi atıklar açığa çıkabilecektir. Atık Yağlar: Proje kapsamında; rıhtıma yanaşacak yük gemilerinden kaynaklı atık yağ oluşumu söz konusu olacaktır. Bitkisel Atık Yağlar: Proje kapsamında çalışan personelin yemek ihtiyacı; Cenal Enerji Santrali saha sınırları içerisinde kurulacak idari binadaki yemekhaneden karşılanacak olup, yemekhanede bitkisel atıkyağların oluşumu söz konusu olacaktır. Atık Pil ve Aküler: Proje kapsamında ömrünü tamamlamış atık pil ve akülerin oluşumu söz konusu olacaktır. Tıbbi Atıklar: Proje kapsamında Cenal Enerji Santrali saha sınırları içerisinde kurulacak revirde tıbbi atık oluşumu söz konusu olacaktır. Gürültü Proje kapsamında işletme aşamasında rıhtıma yanaşacak yük gemilerinden kaynaklı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. 15
Emisyon Proje kapsamında kömür taşıyan 180.000 DW kapasiteli dökme yük gemileri dalgakıranın iç kısmına yapılacak rıhtıma yanaşacaktır. Rıhtıma boşaltılan kömür, konveyor bantları ile karadaki tesise mendirek üzerinden taşınacaktır. Bu kapsamda emisyon oluşumu söz konusu değildir. I.2. Yatırımcı Tarafından Araştırılan Ana Alternatiflerin Bir Özeti ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi Proje konusu faaliyet; Çanakkale İli, Biga İlçesi, Karabiga Mahallesi sınırlarında tesis edilmesi ve işletilmesi planlanan Cenal Enerji Santrali için gerek hammadde temini gerekse de proses sonucu oluşacak malzemelerin taşınmasında kullanılmak üzere deniz yapılarının (rıhtım, koruma mendireği) tesis edilmesi amaçlı planlanan projeyi kapsamaktadır. Söz konusu deniz yapısı; koruma mendireği (dalgakıran), rıhtım ve için yapılacak dolgudan oluşmaktadır. Ayrıca ana hammadde olan ithal kömürün stoklanabilmesi için de mendirek geri sahasında ilave bir dolgu alanı oluşturulması da öngörülmektedir. Ancak; kömürün stoklanabilmesi için yapılacak ilave dolgu alanı; bu proje kapsamında değerlendirmeye alınmamış olup, ayrıca değerlendirilmiş ve Çanakkale İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ne müracaat edilmiştir. İlave dolgu alanı ile ilgili süreç halen devam etmektedir. Proje kapsamında yapılacak olan koruma mendireği ve rıhtımın; yurt dışından gelecek kömürün depolanacağı sahaya yakınlığı, ÇED Olumlu Belgesi alınan Cenal Enerji Santrali ne yakınlığı, sahanın batimetri ve oşinografisinin uygun olması, daha önce ÇED Olumlu Belgesi alınan saha sınırları içerisinde olması sebeplerinden ötürü söz konusu sahada yapılması tercih edilmiştir. 16
BÖLÜM II. PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU II.1. Proje Yeri ve Alternatif Alanların Mevkii, Koordinatları, Yeri Tanıtıcı Bilgiler Proje alanı; Çanakkale H18-B1 pafta nolu 1/25.000 Ölçekli topografik haritada kalmaktadır (Bkz.Ek-4). Proje sahası; Çanakkale İlinin yaklaşık 82 km., Biga İlçesinin yaklaşık 20 km., Karabiga Beldesinin ise yaklaşık 2 km. kuzeydoğusunda yer almaktadır. Proje kapsamında yapılacak olan kıyı yapıları ile ilgili olarak 1/1000 ölçekli plan teklifi hazırlanarak inşaat aşamasından önce yetkili mercilere sunularak gerekli onay ve izinler alınacaktır. Proje konusu faaliyetin tamamı deniz üzerinde gerçekleştirilecek olup; proje sahası devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan arazilerdendir. Bu sebeple; kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan kısmı hazine arazisi olup, bu alan; Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden kiralanacaktır. Projeye ilişkin koordinatlar raporun iç kapak bölümünde verilmektedir. Projeye ilişkin fotoğraflar aşağıdaki şekillerde verilmektedir. Şekil- 4 Proje Alanının Görünümü (1) 17
Şekil- 5 Proje Alanının Görünümü (2) 18
BÖLÜM III. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ III.1. Önerilen Proje Nedeniyle Kirlenmesi Muhtemel Olan Çevrenin; Nüfus, Fauna, Flora, Jeolojik ve Hidrojeolojik Özellikler, Doğal Afet Durumu, Toprak, Su, Hava, (Atmosferik Koşullar) İklimsel Faktörler, Mülkiyet Durumu, Mimari Ve Arkeolojik Miras, Peyzaj Özellikleri, Arazi Kullanım Durumu, Hassasiyet Derecesi (Ek V deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) Ve Yukarıdaki Faktörlerin Birbiri Arasındaki İlişkileri De İçerecek Şekilde Açıklanması NÜFUS Nüfus Yapısı ve Dağılımı 2009 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Çanakkale ili toplam nüfusu 477.735 kişi ile Türkiye nüfusu içerisinde yüzde 0,66 lık paya sahiptir. 2009 ADNKS verilerine göre, Çanakkale ili, 48 kişi ile 56. sırada bulunmaktadır. Tablo- 5 ADNKS Verilerine Göre İller Bazında Temel Nüfus Göstergeleri (2009) Çanakkale Türkiye Toplam Nüfus (Kişi) 477.735 72.561.312 Şehir Nüfusu (Kişi) 255.220 54.807.219 Köy Nüfusu (Kişi) 222.515 17.754.093 Yıllık Nüfus Artış Hızı 2009 (binde) 6,2 14,5 Nüfus Yoğunluğu (Kişi) 48 94 Kaynak: TÜİK, ADNKS Verileri, 2009 2009 yılı nüfus artış hızı Türkiye genelinde binde 14,5 olarak gerçekleşirken, Çanakkale ilinin ise binde 6,2 ile 48. sırada olduğu görülmektedir. Bölgede yüzde 58 olan şehirleşme oranıyla yüzde 76 olan Türkiye ortalamasının altındadır. Şehir nüfusu açısından il düzeyinde, Çanakkale ili 62. sırada bulunmaktadır. Biga'nın Nüfusu: 2009 yılı itibariyle Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ile yapılan nüfus sayımına göre; - İlçe Merkezi : 36.520 - Köyler : 44.329 - Toplam : 80.849 dur. Nüfus artışı ve değişim grafiği gözlemlendiğinde; köylerde nüfusun azaldığı, ilçe merkezinde kısmen arttığı, köylerden ilçe merkezine hızlı göç olduğu görülmektedir. İlçe Nüfus Müdürlüğünde kayıtlı nüfusun 345.000 olmasına karşın mevcut nüfusun 80.849 olması ve nüfus artış hızının çok düşük olması ilçeden dışarıya önemli bir göç hareketinin olduğunu düşündürmektedir. 19
Flora Proje alanı, Davıs in grid sistemi (flora of Turkey and the East Aegen Islands) açısından bakıldığı zaman A-1 karesinde, Akdeniz Bölgesi (Doğu Akdeniz alt bölgesi), Batı Anadolu bölgesine girmektedir. Aşağıdaki şekillerde; grid sistem üzerinde Türkiye nin fitocoğrafik bölgeleri ve proje sahasının vejetasyon formasyonları görülmektedir: Proje alanı Kısaltmalar: Şekil- 6 Türkiye Fitocoğrafya Bölgeleri (Davis P.H, Harper P.C. and Hege, I.C. (eds.), 1971. Plant Life of South- West Asia. The Botanical Society of Edinburgh) EUR.-SIB (EUX) : Avrupa-Sibirya Bölgesi (Öksin alt bölgesi); Col: Öksin alt bölgesinin Kolşik sektörü. MED. : Akdeniz Bölgesi (Doğu Akdeniz alt bölgesi); W.A. : Batı Anadolu bölgesi; T. : Toros bölgesi; A. : Amanus bölgesi IR.-TUR. : İran-Turanien Bölgesi; C.A. : İç Anadolu; E.A. : Doğu Anadolu (Mes: Mezopotamya) X. : Muhtemelen Avrupa-Sibirya bölgesinin Orta Avrupa/Balkan alt bölgesi - - - -> Avrupa-Sibirya penetrasyonları. --- -- --> Akdeniz penetrasyonları 20
Proje Alanı Şekil- 7 Proje Sahasının Vejetasyon Formasyonları Proje alanının çevresinin flora listesi oluşturulurken 10 ciltlik Flora Of Turkey And The East Aegean Island adlı kaynak kayıtları, TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi) ve arazi gözlemleri dikkate alınacaktır. Tür listesi, raporu esas teşkil edecek özel format doğrultusunda hazırlanacaktır. Fauna Faaliyet alanının ve yakın çevresinin fauna listeleri arazi gözlemi ve literatür desteği ile oluşturulacaktır. Fauna listeleri, Amfibi, Sürüngen, Balık, Kuş ve Memeli türleri faaliyete özgü format dahilinde listeler halinde verilecektir. Ayrıca listelerde ulusal ve uluslararası taraf olduğumuz sözleşmelere (Bern Sözleşmesi, CITES ve Av Komisyonu Kararları) göre de değerlendirmeler yapılacaktır. HASSASİYET DERECESİ (Ek-V Deki Duyarlı Yöreler Listesi De Dikkate Alınarak) Proje sahasının korunan alanlara göre durumu aşağıdaki uydu haritası üzerinde gösterilmiştir: 21
Sulak Alan Gelibolu Yarımadası Milli Parkı Muhafaza Ormanları Gen Koruma Alanı Proje Alanı Tohum Meşçeresi Sulak Alan Kuş Cenneti Milli Parkı ve Sulak Alan Şekil- 8 Proje Sahasının Korunan Alanlar Uydu Haritası Yukardaki şekle göre proje sahasının yaklaşık 53 km güneybatısında Kuş Cenneti Milli Parkı ve sulak alanı, yaklaşık 21 km güneybatısında ise sulak alan bulunmaktadır. Söz konusu projenin korunan alanlar üzerine olabilecek etkisi ve alınması gerekli önlemler, özel format doğrultusunda hazırlanacak ÇED Raporu nda detaylı bir şekilde incelenecektir. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu İlin değişik topografyası, iklimi ve jeolojik yapı farklılıkları ile vejetasyonaki çeşitlilik, değişik özelliklere sahip toprakların oluşmasına neden olmuştur. Saturasyon yüzdesine göre yapılan sınıflandırmada toprakların % 55,7 si tınlı, % 37,9 u killi tınlı, % 3,9 u killi ve % 2,5 i kumlu bir bünyeye sahiptir. Aşağıdaki tablolarda Çanakkale İli arazisinin büyük toprak gruplarına göre arazi sınıflandırması ve arazi kullanma durumlarına göre sınıflandırması verilmiştir: 22
Tablo- 6 Çanakkale İli Büyük Toprak Gruplarına Göre Arazi Sınıflandırması Kaynak: Çanakkale İl Çevre Durum Raporu, 2007 I-II-III-IV V-VI-VII VIII : Toprak işlemeli tarıma elverişli araziler : Toprak işlemeli tarıma elverişsiz araziler : Tarıma elverişsiz araziler Çanakkale İlinin yüzölçümü 993.300 ha olup arazi dağılımı aşağıdaki gibidir: Tablo- 7 Çanakkale İli Arazi Kullanım Durumlarına Göre Dağılımı Toprak varlığı ve dağılımı Alanı (ha) Payı (%) İşlenebilir arazi 330.337 33,25 Çayır-mera arazisi 22.065 2,24 Ormanlık ve fundalık arazi 533.936 53,75 Yerleşim alanları, tarıma elverişsiz arazi ve diğer 106.962 10,76 Toplam 993.300 100,00 Kaynak: Çanakkale İl Çevre Durum Raporu, 2007 Söz konusu proje sahasının tamamı denizin üzerinde kalmaktadır. Sahanın etki alanının arazi durumuna ilişkin detaylı bilgi, özel format doğrultusunda hazırlanacak olan ÇED Raporunda verilecektir. 23
Tarım Alanları Tarım Çanakkale deki temel ekonomik etkinliktir. Ancak ilde kurulu sanayi yapısının büyük ölçüde tarıma dayalı olması İlin yaşamında tarımın önemini daha da artırır. DİE köy bilgi anketine göre, Çanakkale Köylerinin %70 inden fazlasının en önemli gelir kaynağı tarım ürünleridir. İlin en önemli tarımsal ürünleri; buğday, ayçiçeği, domates, bakla, ve elmadır. İl ekili alanları içinde genel bir yeri olmasına rağmen buğday üretiminin Ülke içindeki payı yüksek değildir. Buna karşılık, İl ekili alanı içinde daha küçük bir yer tutan bakla üretiminin payı, yıllara bağlı olarak Ülke üretiminin %25 i ile %40 ı arasında değişmektedir. Söz konusu proje sahasının tamamı deniz üzerinde kalmaktadır. Sahanın etki alanının tarımsal durumuna ilişkin detaylı bilgiler, özel format doğrultusunda hazırlanacak olan ÇED Raporunda verilecektir. Orman Alanları Çanakkale İlinde doğal bitki örtüsü olan ormanlar İl topraklarının % 54 ünü oluşturur. Ormanların % 39,1 i normal koru, % 17,1 i bozuk koru, % 10,5 i normal baltalık ve % 33,3 ü bozuk baltalıktır. Bölgedeki ormanların ana ağaç türlerini başta kızılçam olmak üzere karaçam, bodur ardıç, meşe, kayın, kestane, Kazdağ köknarı ve adi porsuk oluşturur. Akdeniz ikliminin kurak dönemi, ağaç topluluğunun ortadan kalkmış olduğu alanlarda yeni orman örtüsünün gelişmesine olanak vermez. Denizden 30-40 km. içeriye ve 600 m. yüksekliğe kadar görülen maki grupları, daha çok Gelibolu Yarımadasının güneyindeki Lapseki-Biga arasında ve ilin kıyılarından orman alanı başlangıç sınırına kadar görülür. Ormanlar, hemen deniz kenarından başlamakla birlikte, daha yoğun olarak 300 m. Yükseltiden sonra yer almaktadır. İç kesimlerde bozkır görünümlü, cılız otlu, tahıl üretimine elverişli alanlar ile su boylarında her mevsim yeşil kalabilen çayırlara rastlanır. Söz konusu proje sahasının tamamı deniz üzerinde kalmaktadır. Sahanın etki alanının orman varlığına ilişkin detaylı bilgi özel format doğrultusunda hazırlanacak olan ÇED Raporu nda verilecektir. 24