T.C. KEÇİÖREN KAYMAKAMLIĞI İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ KEÇİÖREN REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2011 2014 STRATEJİK PLANI
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 1 Öğretmenler! Yeni nesli, cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğitimcileri, sizler yetiştireceksiniz. Ve yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır. Eserin kıymeti, sizin maharetiniz ve fedakârlığınız derecesiyle orantılı bulunacaktır. Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek karakterli koruyucular ister! Yeni nesli, bu özellik ve kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir... Sizin başarınız, Cumhuriyetin başarısı olacaktır. 1 Mustafa Kemal ATATÜRK 1 Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Cilt:II, 1952 http://www.etkinegitim.net/forums/index.php?topic=7024 (24.04.2008)
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 2 İstiklal Marşı Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celal? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal... Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal! Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, 'Medeniyet!' dediğin tek dişi kalmış canavar? Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma, sakın. Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın. Doğacaktır sana va'dettigi günler Hakk ın... Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın. Bastığın yerleri 'toprak!' diyerek geçme, tanı: Düşün altında binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şuheda fışkıracak toprağı sıksan, şuheda! Canı, cananı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda. Ruhumun senden, ilahi, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli. Bu ezanlar-ki şahadetleri dinin temeli, Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli. O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerihamdan, ilahi, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-i mücerred gibi yerden na'şım; O zaman yükselerek arsa değer belki başım. Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal. Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal: Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk a tapan, milletimin istiklal! Mehmet Akif Ersoy
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 3 Atatürk ün Gençliğe Hitabesi Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyet'ini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin, en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek, dahilî ve haricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın, bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hatta hıyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr ü zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi, vazifen; Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır! Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda, mevcuttur! Mustafa Kemal Atatürk 20 Ekim 1927
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 4 KURUM KİMLİK BİLGİSİ Kurum Adı Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi Kurum Türü RAM Kurum Kodu 332646 Kurum Statüsü Kurumda Çalışan Personel Sayısı İncelenen Öğrenci Sayısı Kamu Sayı Yönetici 2 Öğretmen 12 Hizmetli 1 Memur 1 Okulun Hizmete Giriş Tarihi 1994 Kurum İletişim Bilgileri Kurum Telefonu 3162372 Kurum Fax 3168968 Kurum Web Adresi keciörenram.com Mail Adresi Kurum Adresi 2008 2009 Eğitim Öğretim Yılı 4009 2009 2010 Eğitim Öğretim Yılı 4379 Adres Fatih Cad. No: 37 Gümüşdere Mahallesi Posta Kodu 06120 İlçe İl Keçiören Ankara Yönetici Bilgileri Kurum Müdürü Ali ORHAN Müdür Baş Yardımcısı Mahmut GÜRÇINAR Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Başkanı Levent KESKİN Rehberlik Hizmetleri Bölüm Başkanı Filiz ÖZ
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 5 SUNUŞ Günümüzde bir kurumun geleceğe dönük kısa ve uzun dönemli planlamalarını yapmadan, hedeflerini belirlemeden, yalnızca günü kurtarmaya dönük çalışmalar ile ayakta durabilmesi pek de mümkün gözükmemektedir. Bilim ve teknoloji alanındaki hızlı gelişmeler tüm kurumların mevcut yapılarını zorlamaya başlamıştır. Bu nedenle, tüm kurumlar kendilerine yönelik öz eleştiri ve ileriye dönük planlamalar yapma gereğini çok yoğun olarak hissetmeye başlamışlardır. Eğitim kurumlarının yapacağı planlama, ülkenin geleceği, kaliteli insan gücü, mutlu bireyler yetiştirme gibi hedefler açısından bakıldığında büyük önem kazanmaktadır. Bundan dolayıdır ki eğitimde de gelişimin ve değişimin planlamasının mutlaka yapılması gerekmektedir. Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi nin çalışma alanında, 156 resmi ve özel okul, 145.775 öğrenci, 6.469 idareci ve öğretmen, 33 özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinin bulunduğu göz önüne alındığında; yapılan stratejik plan çalışmasının ne kadar önemli olduğu görülmektedir. Kurumumuzun, 2011 2014 stratejik planının hazırlanmasında emeği geçen tüm öğretmen ve idareci arkadaşlarıma teşekkür ederim. Hazırlamış olduğumuz stratejik planın gerek kurumumuzun hizmet kalitesini, gerekse hizmet alan kişi ve kurumların memnuniyetinin artırılmasında önemli bir katkı sağlanmasını dilerim. Ali ORHAN Merkez Müdürü
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 6 GİRİŞ Çağımızda öğrencileri hayata etkili, verimli ve uyumlu kişiler olarak yetiştirmede onları bilgili kılmanın akademik olarak gelişmelerinin gerekli fakat yeterli olmadığı, insanın akademik niteliğinin yanında, kişiliğine ve davranışlarına yön veren sosyal ve duygusal yanlarının da olduğu şimdilerde çok daha iyi anlaşılmıştır. Eğitim sisteminde, öğrencilere bilgi aktarma, beceri kazandırma, akademik gelişim sağlama okulların başlıca görevi sayılmaktadır. Bununla beraber, çağdaş eğitim anlayışı sürecinin amacına ulaşabilmesi, öğrencinin bütünlük içinde her yönüyle gelişiminin sağlanabilmesi için, okullarda eğitim faaliyetlerinin merkezi durumunda olan öğrencilerin gelişimini, kişiliğini destekleyici ve eğitimi tamamlayıcı rehberlik ve psikolojik danışma ve özel eğitim hizmetlerini zorunlu kılmaktadır. Rehberlik alanın temel felsefesi hiçbir koşul olmaksızın insanı olduğu gibi kabul etmek, değerli bulmak, sevmek, saygı duymak, hoşgörülü olmak ve gerektiğinde yardıma hazır olmaktır. Tüm dünyada teknoloji, iletişim, bilgiye ulaşım, ekonomik alandaki yenilikler, gelişimler, değişmeler toplumsal yapıyı da etkilemekte, toplumla birlikte insan ilişkileri ve değer yargıları da değişmektedir. Bu değişimin olumlu etkileri olduğu gibi birçok aile ve birey için yıkıcı etkileri de olmuştur. Bu durumun bir sosyal ortam olan okula yansımaması da düşünülemez. Bu nedenle, akademik anlamda ki başarısızlıklar, sınavlar ve yarışma anlayışının çocuklar ve ailelerin üzerindeki baskısı, özel eğitime ihtiyacı olan öğrenci sayısının çokluğu, sosyo-ekonomik yetersizlikler, parçalanmış aileler ve parçalanmış ilişkilerden zarar gören öğrenciler, bireyler çok daha fazla rehberlik hizmetlerine ihtiyaç duymaktadır. Bu ihtiyaç aynı zamanda bu alanda hizmet veren öğretmenlerimizin, danışmanlarımızın da yükünü arttırdığı gibi, onların yenilenmesini ve sorun çözme becerilerini geliştirmelerini gerektirdiği gibi çalışmalarında destek olacak yardımlaşacak bir merkeze de ihtiyaç duymaktadırlar. Keçiören RAM olarak, ilçemiz okullarındaki öğretmenlerin, psikolojik danışmanların, ailelerin, öğrencilerin, bireylerin gelişimi için Milli Eğitim
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 7 Müdürlüğü, okul yönetimi, okul rehberlik hizmetleri başta olmak üzere tüm ilgililerle işbirliği yapmak durumundayız. Bu nedenle, var olan durumun doğru bir tespitini yapmak ve ileriki dönemdeki hedeflerimizi, yapmak istediklerimizi planlamak, kurumumuzun gelişimi açısından katkı sağlayacağı gibi, yansımalarının insanlara katkı sağlayacak olması da heyecan vericidir. Sizden istediğim beni Kucaklamanız Bana güvenmeniz, Cesaret vermeniz O zaman kilometrelerce Koşabilirim Bana kazanma şansı verin Kazanmasam bile Çabamda Cesur olmama yardım edin 2 1 Özel Olimpiyat Marşı ndan Keçiören Rehberlik Araştırma Merkezi 2011 2014 Stratejik Planı, 01.01.2011 yılında uygulamaya konulacak, 31.12.2014 tarihinde sona erecektir. Stratejik plan üç bölümden oluşturulmuştur. Birinci bölümde, stratejik planlama süreci ele alınmıştır. Stratejik plan ekibinin oluşturulması, ekibin ihtiyaç duyduğu bilgilendirme çalışmaları, stratejik planla ilgili mevzuatın incelenmesi ve planın hazırlanması ile ilgili yöntemlere yer verilmiştir. İkinci bölümde, kurumumuzun mevcut durum analizine yer verilmiştir. Kurumumuzun tarihsel gelişimi, yasal yükümlülükleri, faaliyet alanları belirlenmiştir. Ayrıca mevcut durumun sağlıklı bir şekilde ortaya konulabilmesi için analiz çalışmalarına ve paydaşlara yönelik anketlere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise kurumumuzun geleceğe yönelimi ele alınmıştır. Misyon, vizyon, temel değerler, temalar, amaçlar, hedefler, performans göstergeleri, faaliyetler ve stratejiler oluşturulmuştur. Ayrıca izleme, değerlendirme ve raporlamanın nasıl yapılacağı belirlenmiştir.
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 8 İÇİNDEKİLER Sayfa No SUNUŞ.. 5 GİRİŞ. 6 İÇİNDEKİLER.. 8 KISALTMALAR... 10 TABLOLAR LİSTESİ.. 11 ŞEKİLER LİSTESİ 14 FOTOĞRAFLAR LİSTESİ... 15 EKLER... 16 1. BÖLÜM STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ 1.1. Stratejik Planlama Süreci 18 2. BÖLÜM MEVCUT DURUM ANALİZİ 2.1. Tarihi Gelişim... 22 2.2. Yasal Yükümlülükler. 22 2.2.1. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinin Görevleri 22 2.2.1.1. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü.. 23 2.2.1.2. Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü. 26 2.2.2. Oluşturulması Zorunlu Olan Kurul/Komisyonlar.. 28 2.2.2.1. Merkez Komisyonu.. 28 2.2.2.2. Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu. 29 2.2.2.3. Krize Müdahale Ekibi.. 31 2.2.2.4. Okul Aile Birliği.. 33 2.2.2.5. Okul Aile Birliği Genel Kurulu 34 2.2.2.6. Kalite Kurulu 34 2.2.2.7. Kalite Geliştirme Ekibi 35
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 9 Sayfa No 2.2.2.8. Satın Alma Komisyonu 35 2.2.2.9. Muayene ve Teslim Alma Komisyonu. 36 2.3. Paydaş Analizi... 37 2.4. Kurum İçi Analiz... 44 2.4.1. Örgütsel Yapı. 44 2.4.2. İnsan Kaynakları 45 2.4.2.1. Yöneticilere İlişkin Bilgiler... 51 2.4.2.2. Öğretmenlere İlişkin Bilgiler. 54 2.4.2.3. Destek Personeline İlişkin Bilgiler 61 5.4.3. Teknolojik Düzey.. 61 5.4.4. Mali Kaynaklar. 62 5.4.5. Fiziksel Kaynaklar 63 5.4.6. İstatistikî Veriler 64 2.5. Çevre Analizi 77 2.5.1. PEST Analizi. 77 2.5.2.Üst Politika Belgeleri. 78 2.6. GZFT Analizi.. 79 2.7. Memnuniyet Anketleri. 81 2.7.1. Personel Memnuniyet Anketi 81 2.7.2. Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi. 85 2.7.3. Veli Memnuniyet Anketi.. 87 2.7.4. Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi 90 2.7.5. Anketlerin Genel Değerlendirmesi... 93 3. BÖLÜM GELECEĞE YÖNELİM 3.1. Misyon, Vizyon, Temel Değerler 95 3.2. Temalar, Amaçlar, Hedefler, Performans Göstergeleri, Faaliyet/ Projeler ve Stratejiler 96 3.3. 2011 Yılı Eylem Planı.. 103 3.4. Öngörülen Tahmini Bütçe. 105 3.5. İzleme, Değerlendirme ve Raporlama.. 107
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 10 KISALTMALAR AMATEM: Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezi BEP: Bireyselleştirilmiş eğitim planı BM: Birleşmiş Milletler DPT: Devlet Planlama Teşkilatı GZFT: Güçlü, zayıf, fırsat, tehdit MEB: Milli Eğitim Bakanlığı MEM: Milli eğitim müdürlüğü ÖSYM: Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi RPDH: Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri SBS: Seviye belirleme sınavı SHÇEK: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu STK: Sivil toplum kuruluşları TODAİE: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 11 TABLOLAR LİSTESİ Sayfa No Tablo 1: Paydaşların Etki Önem Değeri Formatı 37 Tablo 2: Paydaş Analizi. 37 Tablo 3: Özel Özel Eğitim Kurumları Bilgi Formu 39 Tablo 4: İşbirliği Yapılan Kurum ve Kuruluşlar 41 Tablo 5: Mevcut Personel Durumu. 45 Tablo 6: İhtiyaç Duyulan Personel Normu. 46 Tablo 7: Kurum Personelinin Görev Dağılımı 47 Tablo 8: 2010 Kasım Ayı İtibari İle Kurumdaki Mevcut Yönetici Sayısı 51 Tablo 9: Kurum Yöneticilerinin Eğitim Durumu 52 Tablo 10: Kurum Yöneticilerinin Yaş İtibari ile Dağılımı.. 52 Tablo 11: İdari Personelin Hizmet Süresine İlişkin Bilgiler.. 52 Tablo 12: Kurumda Gerçekleşen Yönetici Sirkülasyonunun Oranı. 52 Tablo 13: İdari Personelle İlgili Genel Bilgiler.. 53 Tablo 14: Öğretmenlerin Yaş İtibari ile Dağılımı.. 54 Tablo 15: Öğretmenlerin Hizmet Süreleri.. 54 Tablo 16: Öğretmenlerin Eğitim Durumu.. 54 Tablo 17: Kurumda Gerçekleşen Öğretmen Sirkülâsyonunun Oranı... 55 Tablo 18: Yıllara Göre Okul ve Rehber Öğretmen Sayıları... 56 Tablo 19: Öğretmenlerle İlgili Genel Bilgiler 57 Tablo 20: 2010 Kasım Ayı İtibari İle Kurumdaki Mevcut Hizmetli - Memur Sayısı. 61 Tablo 21: Çalışanların Gönüllü Yaptıkları İşler. 61 Tablo 22: Teknolojik Altyapı. 62 Tablo 23: Mali Kaynaklar.. 62 Tablo 24: Gelir Gider Tablosu 63 Tablo 25: Fiziki Altyapı. 63 Tablo 26:RAM Okul Ziyaretleri 64 Tablo 27: RAM ve Rehberlik Servisleri Görüşme Danışma Sayıları... 64 Tablo 28: Keçiören de Bulanan Okul Rehberlik Servislerinin Yaptığı Semineler ve Sayısal Bilgileri 65 Tablo 29: Keçiören RAM ın Yapmış Olduğu Konferanslar ve Sayısal Bilgileri. 66 Tablo 30: Psikososyal Müdahale Çalışmaları 67 Tablo 31: Krize Müdahale Çalışmaları. 68 Tablo 32: Kuş Gribi Çalışmaları 68 Tablo 33: Özel Eğitim Bölümü nün Yıllara Göre Yaptığı Ziyaretler... 69 Tablo 34: 2010 Yılı Mayıs Ayı İtibariyle Özel Eğitim Sınıf ve Öğrenci Sayıları 69
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 12 Sayfa No Tablo 35: Evde Eğitim Alan Öğrenci Sayıları 70 Tablo 36: 2009 2010 Eğitim Öğretim Yılı Özel Eğitimde Uygulanan Testler.. 71 Tablo 37: 2009 2010 Eğitim Öğretim Yılı Özel Eğitim Tanıları 72 Tablo 38: 2009 2010 Eğitim Öğretim Yılı Önerilen Özel Eğitim Hizmeti 73 Tablo 39: 2009 2010 Eğitim Öğretim Yılı Özel Eğitim İnceleme Sayıları 74 Tablo 40: 2009 2010 Eğitim Öğretim Yılı Keçiören Kaynaştırma Eğitimi Verileri.. 75 Tablo 41: 2009 2010 Eğitim Öğretim Yılı Pursaklar Kaynaştırma Eğitimi Verileri. 76 Tablo 42: PEST Analizi. 77 Tablo 43: Üst Politika Belgeleri 78 Tablo 44: GFZT Analizi Tablosu.. 79 Tablo 45: Personel Memnuniyet Anketi Cinsiyet. 81 Tablo 46: Personel Memnuniyet Anketi Eğitim Düzeyi 81 Tablo 47: Personel Memnuniyet Anketi Unvan Düzeyi 81 Tablo 48: Personel Memnuniyet Anketi Kadro Durumu.. 82 Tablo 49: Personel Memnuniyet Anketi Hizmet Yılı 82 Tablo 50: Personel Memnuniyet Anketi Kurumunuzdaki Hizmet Yılı 82 Tablo 51: Personel Memnuniyet Anketi İletişim.. 82 Tablo 52: Personel Memnuniyet Anketi Saygı. 83 Tablo 53: Personel Memnuniyet Anketi Güven 83 Tablo 54: Personel Memnuniyet Anketi Motivasyon ve Sahiplenme 83 Tablo 55: Personel Memnuniyet Anketi İşbirliği ve Katılımcılık.. 84 Tablo 56: Personel Memnuniyet Anketi Öğrenme Ortamı.. 84 Tablo 57: Personel Memnuniyet Anketi Fiziki Ortam ve Donanım Yeterliliği.. 84 Tablo 58: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Cinsiyet. 85 Tablo 59: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Hizmet Yılı. 85 Tablo 60: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Çalıştığı Okuldaki Hizmet Yılı.. 85 Tablo 61: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi İletişim.. 85 Tablo 62: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Saygı. 86 Tablo 63: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Güven 86 Tablo 64: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Motivasyon ve Sahiplenme. 86 Tablo 65: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi İşbirliği ve Katılımcılık 87 Tablo 66: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Öğrenme Ortamı 87 Tablo 67: Rehber Öğretmen Memnuniyet Anketi Fiziki Ortam ve Donanım Yeterliliği. 87 Tablo 68: Veli Memnuniyet Anketi Cinsiyet 88 Tablo 69: Veli Memnuniyet Anketi Eğitim Düzeyi.. 88 Tablo 70: Veli Memnuniyet Anketi Yaş Bilgileri. 88
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 13 Sayfa No Tablo 71: Veli Memnuniyet Anketi Meslek Bilgileri 88 Tablo 72: Veli Memnuniyet Anketi İletişim.. 88 Tablo 73: Veli Memnuniyet Anketi Saygı. 89 Tablo 76: Veli Memnuniyet Anketi Güven.. 89 Tablo 77: Veli Memnuniyet Anketi Motivasyon ve Sahiplenme 89 Tablo 78: Veli Memnuniyet Anketi İşbirliği ve Katılımcılık.. 89 Tablo 79: Veli Memnuniyet Anketi Öğrenme Ortamı. 90 Tablo 80: Veli Memnuniyet Anketi Fiziki Ortam ve Donanım Yeterliliği.. 90 Tablo 81: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi Cinsiyet 90 Tablo 82: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi İletişim. 90 Tablo 83: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi Saygı. 91 Tablo 84: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi Güven 91 Tablo 85: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi Motivasyon ve Sahiplenme 91 Tablo 86: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi İşbirliği ve Katılımcılık 92 Tablo 87: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi Öğrenme Ortamı.. 92 Tablo 88: Özel Özel Eğitim Kurumları Memnuniyet Anketi Fiziki Ortam ve Donanım Yeterliliği.. 92 Tablo 89: Anketlerin Genel Değerlendirmesi 93 Tablo 90: Fiziki Yapı ve Donanım Teması Hedef Sorumluluk ve Maliyet Tablosu 97 Tablo 91: Özel Eğitim Bölümü Teması Hedef Sorumluluk ve Maliyet Tablosu. 98 Tablo 92: Rehberlik Hizmetleri Bölümü Teması Hedef Sorumluluk ve Maliyet Tablosu.. 99 Tablo 93: Kurum Kültürü Teması Hedef Sorumluluk ve Maliyet Tablosu.. 100 Tablo 94: Ar Ge ve Personel Gelişimi Teması Hedef Sorumluluk ve Maliyet Tablosu.. 101 Tablo 95: Güvenlik, Temizlik ve Tasarruf Tedbirleri Teması Hedef Sorumluluk ve Maliyet Tablosu 102 Tablo 96: 2011 Yılı Eylem Planı.. 103 Tablo 97: Faaliyetlere Yönelik Öngörülen Tahmini Bütçe.. 105 Tablo 98: Genel Giderlere Yönelik Öngörülen Tahmini Bütçe 106
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 14 ŞEKİLLER LİSTESİ Sayfa No Şekil 1: Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi Teşkilat Şeması 44
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 15 FOTOĞRAFLAR LİSTESİ Sayfa No Fotoğraf 1: Kurum Müdürü Ali ORHAN. 5 Fotoğraf 2: 2008 2012 Stratejik Plan Hazırlama Ekibi.. 18 Fotoğraf 3: Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi Personeli. 20
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 16 EKLER Sayfa No Ek 1: Faaliyet İzleme ve Değerlendirme Raporu.. 109 Ek 2: Faaliyet Sonu Raporu. 110
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 17 1. BÖLÜM KEÇİÖREN REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 18 1.1. Stratejik Planlama Süreci Kurumumuzun stratejik planlama çalışması, 19.03.2008 tarihinde, Kurum Müdürü Mehmet YILMAZ ın Stratejik Plan Hazırlama Ekibi ni oluşturması ile başladı. 2008 2012 Stratejik Plan Hazırlama Ekibi aşağıdaki üyelerden oluştu. 1. Müdür Mehmet YILMAZ (19.03.2008 22.05.2008 arası) 2. Müdür Tugay GÖZÜM (22.05.2008 15.06.2008 arası) 3. Müdür Yardımcısı Mahmut GÜRÇINAR 4. Rehberlik Hizmetleri Bölüm Başkanı Berrak İnci ESEN 5. Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Başkanı Hacer ULUKUZ 6. Rehber Öğretmen Sibel Vezir BAŞKARA 7. Rehber Öğretmen Filiz ÖZ 8. Rehber Öğretmen Yeşim KESKİ 9. Rehber Öğretmen (Proje Danışmanı) Tugay GÖZÜM (19.03.2008 22.05.2008 arası) Fotoğraf 2: 2008 2012 Stratejik Plan Hazırlama Ekibi
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 19 Stratejik Plan Hazırlama Ekibi üyeleri, her hafta Çarşamba günü saat 08.30 12.00 saatleri arasında toplandı. Belirtilen gün ve saatler haricinde de ekip üyeleri belirlenen konularda bireysel olarak çalışmalar yürüttü. İlk iki hafta DPT Stratejik Planlama Kılavuzu, MEB Stratejik Plan Hazırlama Programı, Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, TODAİE Stratejik Planı, Keçiören İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Stratejik Planı incelendi. Tugay GÖZÜM, tarafından kurul üyelerine süreç hakkında bilgi verildi. Üçüncü hafta merkezimizin stratejik planının nasıl bir sistematik içinde oluşturulacağı tasarlandı ve iş takvimi oluşturuldu. Ekip üyeleri, Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi 2008 2012 Stratejik Planı nı, 19.03.2008 15.06.2008 tarihleri arasında 11 oturumda yaptığı; 39 saatlik grup ve 130 saatlik bireysel çalışma ile tamamladı. 18.06.2008 tarihinde merkez toplantısında ilçe milli eğitim müdürü ve rehber öğretmelere, 20.06.2008 tarihinde ise kurum personeline sunularak, görüş ve eleştirileri alındı. Gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra 20.06.2008 tarihinde plana son şekli verildi. Kurumumuzun ikinci kez stratejik plan hazırlama çalışması, 23.09.2010 tarihinde, İlçe KARGE Ekibi ile yapılan toplantıdan sonra 28.09.2010 tarihinde Kurum Müdürü Ali Orhan ın Stratejik Plan Hazırlama Ekibi ni oluşturması ile başladı. 2011 2014 Stratejik Plan Hazırlama Ekibi aşağıdaki üyelerden oluştu. 1. Müdür Ali ORHAN 2. Müdür Yardımcısı Mahmut GÜRÇINAR 3. Rehberlik Hizmetleri Bölüm Başkanı Filiz ÖZ 4. Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Başkanı Levent KESKİN 5. Rehber Öğretmen Suat CELEP 6. Rehber Öğretmen Ebru GÜVEN 7. Rehber Öğretmen Hilal ERDAĞ 8. Rehber Öğretmen Filiz ÖLMEZ 9. Rehber Öğretmen Aylin BAYSAL 10. (Proje Danışmanı) Tugay GÖZÜM
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 20 Fotoğraf 3: Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi Personeli Ekip üyeleri, Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi 2011 2014 Stratejik Planı nı, 28.09.2010 30.12.2010 tarihleri arasında 13 oturumda yaptığı; 47 saatlik grup ve 133 saatlik bireysel çalışma ile tamamladı.
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 21 2. BÖLÜM MEVCUT DURUM ANALİZİ
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 22 2.1. Tarihi Gelişim Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi, MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün 11.01.1994 tarih ve 086 sayılı oluru ile 18.10.1994 tarihinde hizmete açılmıştır. 23 Nisan İlköğretim Okulu bahçesinde bulunan baraka ilk hizmet binasıdır. Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi, fiziki yapı, ödenek, personel ve araç gereç eksikliklerine rağmen hizmetlerini olabildiğince aksatmadan sürdürmüştür. Belirtilen barakada iki yıla yakın bir süre hizmet veren kurumumuz, fiziki yapının artan hizmet talebini karşılayamaması nedeniyle yeni bir binaya ihtiyaç duymuştur. Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Temmuz 1996 tarihinde Kanunu Lisesi ne taşınmıştır. Kurumumuza B Blok giriş katta beş odadan oluşan bir yer tahsis edilmiştir. 1994 yılında yaşanan fiziki yapı ve personel sıkıntısı 2009 yılında da artarak devam etmiştir. Merkezimiz, 17.09.2009 tarih ve 79947 sayılı Valilik oluru ile Ocak 2010 tarihinde Gümüşdere Mah. Fatih Cad. No: 37 adresine taşınmıştır. Halen bu yerleşkede hizmetlerini sürdürmektedir. 2.2. Yasal Yükümlülükler Yasal yükümlülükler iki açıdan ele alınmıştır. Birincisi mevzuatın rehberlik ve araştırma merkezlerine yüklemiş olduğu görevlerdir. İkincisi ise oluşturulması zorunlu olan kurul ve komisyonlardır. 2.2.1. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinin Görevleri Eğitim öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesine ilişkin çalışmalarla, bölgesindeki özel eğitim gerektiren bireylerin tanılanması ve bu bireylere yönelik rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürütmek amacıyla il ve ilçe
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 23 merkezlerinde Bakanlıkça rehberlik ve araştırma merkezleri açılmaktadır. 3 Rehberlik ve araştırma merkezlerinin faaliyet ve hizmetleri ile ilgili birçok mevzuatta düzenleme olmasına rağmen, yoğun olarak Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği ve Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği nde düzenlenmiştir. Rehberlik ve araştırma merkezleri, merkez müdürlüğü, müdür yardımcılığı, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölüm başkanlığı ve özel eğitim hizmetleri bölüm başkanlığından oluşur. 4 Bölümlerdeki çalışmaların yürütülmesi için, kurumun özelliklerine göre psikolojik danışman, psikolog, psikometrisi, eğitim programcısı, sosyal çalışmacı, çocuk gelişimi eğitimcisi, özel eğitimci görevlendirilir. Rehberlik ve araştırma merkezlerinin personel istihdamı incelendiğinde, uygulamada bu kurumlarda sadece psikolojik danışmanların olduğu diğer uzmanların kurumların çoğunluğunda istihdam edilmediği bilinmektedir. Kurumumuzda, 2 özel eğitim öğretmeninin haricindeki öğretmenlerin tamamı psikolojik danışmanlardan oluşmaktadır. 2.2.1.1. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümü, bölüm başkanı, yeterli sayıda psikolojik danışman, psikolog, psikometrisi, eğitim programcısı ve sosyal çalışmacıdan oluşur. 5 MEB Rehberlik ve Psikolojik Hizmetler Yönetmeliği nin 30. maddesi rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümünün görevlerini şu şekilde sıralamıştır: a) Merkezin çalışma alanında yer alan eğitim öğretim kurumlarının özellik, kademe ve türlerine göre ayrı ayrı olarak rehberlik hizmetleri çerçeve programını, önceki uygulama sonuçları ile ilgili eğitim öğretim kurumlarının da görüşlerini alarak hazırlar. Ders yılı 3 MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Açma Yönergesi Madde 5 4 MEB Rehberlik ve Araştırma Merkezi Açma Yönergesi Madde 22 5 MEB Rehberlik ve Psikolojik Hizmetler Yönetmeliği Madde 29
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 24 başlamadan en az bir ay önce ilgili eğitim öğretim kurumlarına ulaştırır. b) Rehberlik ve psikolojik danışma servisleri elemanlarıyla üniversiteler ve ilgili kuruluşlarla iş birliği yaparak öğrencilerin zihinsel, psikolojik ve sosyal bakımlardan dengeli ve sağlıklı bir şekilde kapasitelerini geliştirmeleri, yapıcı ve yaratıcı olmaları, özelliklerini tanımaları ve değerlendirmeleri ile bu yönde meslekî ve eğitsel rehberlikte bulunulması için grup rehberlik etkinliklerine yönelik programlan hazırlar ve uygulanmasında okullara gerekli yardımlarda bulunur. c) Eğitim kurumlarının rehberlik ve psikolojik danışma servislerinden gelen öğrenciler ile çeşitli kurum ve kuruluşlardan gönderilen veya bireysel olarak merkeze başvuran bireyleri kabul eder, dosya açar ve gerekli psikolojik yardım hizmetini verir. d) Bölümün hizmetleri kapsamında yardım talebinde bulunanlara ilişkin çeşitli psikolojik, sosyal ve diğer İlgili bilgileri olabildiğince ilk ellerden sağlar, verilecek hizmetin niteliğine göre çeşitli psikolojik ölçme araçlarını bilimsel standartlarına göre uygular. e) Psikolojik yardım hizmeti verilenlerin aile, okul, arkadaş gibi sosyal çevresiyle olan ilişkilerinin değerlendirilmesi de yapılır. f) Bölüme başvuran ve hizmet verilen öğrenci veya bireylere ilişkin gerekli bilgi ve kayıtları içeren bir danışan dosyası bilimsel standartlara uygun olarak tutulur. g) Toplanan bilgiler ile yapılacak inceleme sonucunda, başvurana verilecek rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin değerlendirme yapılır ve karara varılır. h) Değerlendirme sonucuna göre öğrenci veya bireyin gereksinimi olan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri verilir, bireysel veya grupla psikolojik danışma hizmeti gereken durumlarda mesleki formasyonu bu hizmeti vermeye uygun eleman varsa hizmet verilir. Uzman eleman yoksa başvuranın ilgili kurumlara sevki yapılır.
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 25 ı) Hizmet verilen öğrenci ve bireylerle ilgili olarak merkez dışına verilecek bilgilerde bireyi ve aileyi olumsuz etkileyebilecek, yanlış anlaşılmalara yol açabilecek beyan ve yorumlardan kaçınılır. i) Çalışma alanı kapsamında bulunan eğitim kurumları dahilinde yönlendirmeye ilişkin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini, servisler ile ilgili kurum ve kuruluşların da görüşlerini alarak plânlar, yürütülmesi için gerekli eş güdümü sağlar. j) Bölümün görevlerine ilişkin konularda çevrenin gereksinimlerini belirlemek, hizmetleri geliştirmek, niteliği ve verimi artırmak için araştırmalar yapar, bunların sonuçlarından yararlanır, yetkili ve ilgililerine iletir. k) Öğrencilerin yönelebilecekleri üst öğrenim kurumları, iş alanları ve mesleklere ilişkin bilgileri kapsayacak, onların çeşitli alanlardaki gelişimlerini destekleyecek yayınlar hazırlar ve eğitim öğretim kurumlarına ulaştırır. l) Eğitim öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servislerini program dahilinde ziyaret eder, hizmetle ilgili konularda servis elemanları ve okul yönetimine rehberlikte bulunur, gereksinim ve sorunları belirleyerek çözümü için gerekli konulan bölüm başkanına bildirir. m) Eğitim öğretim kurumlarından gönderilen yıllık çalışma programı ile çalışma raporunu inceler, değerlendirir ve sonuçlarını raporlaştırarak bölüm başkanına verir ve değerlendirme sonucunda belirlenen konulan rehberlik ve psikolojik danışma servislerine bildirir. n) Görev bölgesindeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisleri elemanlarıyla gerekli durum ve ilgili konularda toplantılar düzenler, toplantı sonunda belirlenen hususlarla ilgili gerekli önlemleri alır ve sonuçlarını izler. o) Hizmetlerde kullanılacak psikolojik ölçme araçları ile diğer araç ve tekniklerin tespiti, çoğaltımı, sağlanması, geliştirilmesi ve servislere
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 26 dağıtımı için il düzeyinde yapılabilecek çalışmaları plânlar, yürütür ve sonuçlandırır. p) Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servis elemanları, okul yöneticileri, sınıf öğretmenleri için psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri alanındaki görevleri ile ilgili uygulamalara ilişkin bilgi ve becerilerini artırıcı konferans, panel gibi toplantılarla çeşitli hizmet içi eğitim etkinlikleri düzenler. Gerektiğinde üniversite ve ilgili kuruluşlardan eleman sağlar. Söz konusu etkinlikler ailelere yönelik olarak da düzenlenir. r) Bölümün hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmeleri izler ve uygulamalarda yararlanır. Bölüm hizmetlerinin yürütülmesinde yeterli sayıda personel bulunmadığında gerekli atamalar yapılıncaya kadar bölüm elemanları meslekî formasyonlarına ve niteliklerine en yakın hizmetlerin yürütülmesinde görevlendirilir. 2.2.1.2. Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü Özel eğitim hizmetleri bölümü, bölüm başkanı, özel eğitimci, psikolog, psikometrisi, çocuk gelişimi ve eğitimcisi, sosyal çalışmacı ve psikolojik danışmanlardan oluşur. 6 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği nin 32. maddesinde bölümün görevlerini şu şekilde sıralamıştır: a) Özel eğitim gerektiren bireylerin tespiti amacıyla yapılacak taramalarda yer alır. b) Aile, okul, sağlık kuruluşları, adlî ve diğer kurumlardan; zihin, duygu ve sosyal yönden uyumsuzluk, gelişimdeki gerilik, öğrenme güçlüğü ve okul başarısızlığı, çeşitli bedensel engeller gibi nedenlerle gönderilen danışanları kabul eder, dosya açar, gerekli hizmeti verir. 6 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde 31
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 27 c) Özel eğitim gerektiren çocukların tanılanması sürecinde gerekli her türlü hizmeti verir. d) Özel eğitimde, ailelere yönelik çeşitli bilgilendirme ile rehberlik program ve çalışmalarını ilgili birim ve kurumların iş birliğiyle plânlar, uygular, değerlendirir ve izler. e) Özel eğitim kurumları ile kaynaştırma programı uygulayan okulların rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servislerine yönetici ile Öğretmenlerine özel eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri konusunda gerekli destek hizmeti verir. f) Merkezin görev bölgesinde özel eğitim gerektiren öğrencilerin üst öğrenim kurumları ve mesleğe yönelmeleri konusunda gerekli çalışmaları ve eş güdümü sağlar. g) Özel eğitim gerektiren çocukların gelişimlerini destekleyici nitelikte bireysel veya grupla çeşitli özel eğitim uygulamaları yapar. h) Özel eğitim kurumlan ile kaynaştırma programı uygulayan okulların rehberlik ve psikolojik danışma servislerince, engelli öğrencilere yönelik verilen rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin program ve çalışmaları inceler, izler, değerlendirir. ı) Bölüm çalışmalarıyla ilgili konularda özel eğitim kurumları ve kaynaştırma programı uygulayan okulların personeline yönelik olarak onların bilgi ve becerilerini artırıcı konferans, panel gibi toplantılar ile çeşitli hizmet içi eğitim etkinlikleri düzenler. Gerektiğinde üniversite ve ilgili kuruluşlardan eleman sağlar. i) Hizmet verilen öğrenci ve bireylerle ilgili olarak merkez dışına verilecek bilgilerde kişiyi ve aileyi olumsuz etkileyebilecek, yanlış anlaşılmalara yol açabilecek beyan ve yorumlardan kaçınır. j) Bölümün görevlerine ilişkin konularda çevrenin gereksinimlerini belirlemek, hizmetleri geliştirmek, niteliği ve verimi artırmak için araştırmalar yapar, bunların sonuçlarından yararlanır, yetkili ve ilgililerine iletir.
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 28 k) Bölüm etkinliklerinde kullanılacak psikolojik ölçme araçları ile diğer araç ve tekniklerin belirlenmesi, sağlanması ve geliştirilmesi için il içinde yapılabilecek çalışmaları plânlar, yürütür ve sonuçlandırır. l) Özel eğitim gerektiren öğrencilerin kendilerine, ailelerine ve eğitim kurumlarına yönelik, onların gelişmelerini destekleyecek yayınlar hazırlar ve ilgililere ulaştırır. m) Bölüm hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmeleri izler, bunlardan uygulamalarda yararlanır. Bölüm hizmetlerinin yürütülmesinde yeterli sayıda personel bulunmadığında, gerekli atamalar yapılıncaya kadar bölüm elemanları, meslekî formasyonlarına ve niteliklerine en yakın hizmetlerin yürütülmesinde görevlendirilir. 2.2.2. Oluşturulması Zorunlu Olan Kurul/Komisyonlar Milli eğitim mevzuatı, okullardaki ve bölgelerdeki çalışmaları planlamak, katılımcılığı ve eşgüdümü sağlamak amacıyla birçok kurulun oluşturulmasını istemektedir. Kurullar aracılığıyla çalışanlar ve hizmet alanlar karar alma sürecine katılmakta, yapılan çalışmalar ortak akılla planlanmakta ve eşgüdüm sağlanmaktadır. Mevzuatımızda, rehberlik ve araştırma merkezlerinde oluşturulması istenen kurulların amacı, kimlerden oluşacağı, kurul üyelerinin görevleri ve nasıl çalışılacağı ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Kurumumuzda, mevzuat gereği Merkez Komisyonu, Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu ve kurumumuzun geliştirmiş olduğu Krize Müdahale Ekibi her yıl oluşturulmaktadır. 2.2.2.1. Merkez Komisyonu Komisyon, merkez yöneticileri, bölüm başkanları, uzman personel ve ilçede bulunan psikolojik danışmanların tamamından oluşur. Merkez komisyonunun amacı; merkezdeki çalışmaların bütünlük içinde yürütülmesini ve
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 29 merkezle okullar arasında koordinasyonu sağlamaktır. Yılda en az üç kez toplanır. 7 İlgili yönetmeliğin 34. maddesi merkez komisyonunun görevlerini şu şekilde sıralamıştır: a) Merkezin bölüm çalışmalarını programına göre değerlendirir, gelecek yıla ait bölüm çalışma programlarını inceleyerek karara bağlar. b) Merkezin rehberlik ve psikolojik danışma, özel eğitim hizmetleri ile eğitim-öğretim kurumlarındaki bu hizmetlerin geliştirilmesi için gerekli çalışmaları, gereksinimleri belirler ve önlemleri karara bağlar. 2.2.2.2. Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Kurul, RAM müdürü ya da görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında; özel eğitim hizmetleri bölüm başkanı, psikolojik ölçme araçlarını kullanabilen bir rehber öğretmen, görme, işitme ve zihinsel engelliler sınıf öğretmenlerinden bir öğretmen, gezerek özel eğitim görevi yapan bir öğretmen, bireyin velisi, varsa çocuk gelişimi ve eğitimcisinden oluşur. 8 Ayrıca ihtiyaç duyulduğunda konu ile ilgili birçok uzman da kurula katılabilmektedir. Kurulun görev süresi bir yıldır. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği nin 21. maddesi kurulun görevlerini şu şekilde sıralamıştır: a) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılamasını yapmak. b) Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılanması sürecinde bireyin ailesini ve/veya okulu/kurumu, gerektiğinde tıbbî değerlendirme ile RAM'da yapılamaması durumunda psiko-sosyal değerlendirme için ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirmek. 7 MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği Madde 33 8 Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde 19
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 30 c) Eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunu dikkate alarak birey için en az sınırlandırılmış eğitim ortamı ve özel eğitim hizmetine ilişkin öneride bulunmak. ç) Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim planlarını hazırlamak. d) İhtiyacı olan bireyin alacağı destek eğitimin türüne ve süresine karar vermek. e) Eğitsel değerlendirme ve tanılaması yapılan bireyler için uygun eğitim ortamı, alacağı destek eğitim hizmeti ve eğitim planını içeren değerlendirme sonuçlarını Ek-1'de yer alan Özel Eğitim Değerlendirme Kurul Raporunu düzenleyerek millî eğitim müdürlüklerinin onayına sunmak. f) Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılama sonuçları ile diğer bilgi ve belgelerinin yer aldığı özel eğitim değerlendirme dosyası oluşturmak. g) Özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından verilen yerleştirme kararı doğrultusunda ilgili okul veya kurum ile iş birliği yaparak uygulamayı takip etmek. ğ) Bireyin uygun yerleştirilmediği durumlarda eğitsel değerlendirme ve tanılamayı tekrarlamak. h) Özel eğitim değerlendirme kurulu raporu doğrultusunda, yerleştirmenin yapıldığı okula/kuruma, özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, eğitim planının uygulanması ve destek eğitim hizmetlerinin yürütülmesinde görev alanlara ve aileye rehberlik etmek. ı) Ailenin eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecine katılımını ve bilgilendirilmesini sağlamak. i) Ailelerin ihtiyaçları doğrultusunda aile eğitim programları düzenlemek, diğer kurum ve kuruluşlarda düzenlenen aile eğitim programları hakkında aileyi bilgilendirmek. j) Çıraklık ve mesleki eğitime devam etmek isteyen bireyleri; ilgi, istek, yeterlilik ve yetenekleri doğrultusunda sağlık kurulu raporunu da
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 31 dikkate alarak uygun alanlara yönlendirmek ve bu kurumlara devam eden bireylerin izlenmesini sağlamak. k) Yüksek öğrenime başvuracak özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin, meslek seçimi ile meslekler ve üniversiteler konusunda bilgilendirilmesini sağlamak. 2.2.2.3. Krize Müdahale Ekibi Merkez Müdürlüğümüz, MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün 25.01.2002 tarih ve 412 sayılı Genelgesi, MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün 15.03.2002 tarih ve 1122 sayılı Genelgesi, MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün 14.01.2004 tarih ve 198 sayılı yazısı gereği Rehberlik ve Araştırma Merkezi nin koordinatörlüğünde Krize Müdahale Keçiören İlçe Ekibi kurulmuştur. Psikososyal Müdahale Hizmetleri ve İlçe Krize Müdahale Ekibi; öğrenciler, eğitimciler, veliler ve tüm ilçe okulları çalışanlarının karşılaşabileceği travmatik / zorlu yaşam olayları ve sonrasında ortaya çıkabilecek durumlara yönelik koruyucu, önleyici ve yönlendirici çalışmaları yürüten ekiptir. Krize Müdahale Ekibi nin amacı; Ankara ili Keçiören ilçesi ilk ve ortaöğretim okullarında rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri kapsamında psikososyal müdahale hizmetlerine yönelik yapılacak çalışmalar ve bu çalışmalarda görev alacak kişi ve kurumlarla ilgili işleyişe ilişkin esasları içermektedir. Krize Müdahale Ekibi, öğretmen ve velilerin travmatik yaşantılar ve etkileri konularında bilinçlendirilerek, kendi kendilerine yardım etmelerini sağlamak, daha kapsamlı hizmete ihtiyacı olan bireylerin ilgili kurumlarla işbirliği yapılarak yönlendirme çalışmalarında bulunmak, sistemi güçlendirmek ve sorunlarla başa çıkma konusunda mevcut stratejiler ve beceriler geliştirmek çalışmalarını yürütmektedir. Psikososyal Müdahale Hizmetleri İlçe Ekibi nin görev alanı şunlardır: 1. Bir öğrencinin veya eğitim çalışanının yaralanması,
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 32 2. Kazalar, 3. Bir öğrencinin veya çalışanın ölümü, 4. Bir öğrencinin veya çalışanın intiharı veya intihar girişimi, 5. Bir öğrenci, eğitimci veya bir çalışanda ani fiziksel veya ani psikolojik bir hastalığın olması, 6. Okulda öğrenci ve diğer personele yönelik fiziksel/duygusal şiddet, 7. Duygusal, fiziksel, cinsel ihmal ve istismar, 8. Deprem, sel baskını, toprak kayması, yangın, doğal afetler vb. Krize Müdahale Ekibinin, travma sonrası yapmış olduğu çalışmalar şu şekilde sıralanmıştır: 1. Olayın tanımı yapıldıktan sonra ilgili okulun eylem ekibi başkanı ve/veya koordinatörü konuya ilişkin bilgi notunu İlçe MEM Krize Müdahale Danışma Kurulu Başkanı na iletir. 2. Kurul başkanı İlçe Krize Müdahale Ekibi Koordinatörü ve üyelerini bilgilendirir ve harekete geçilmesini sağlar. 3. İlçe Krize Müdahale Ekibi, acil olarak Keçiören Rehberlik ve Araştırma Merkezi nde toplanır, yapılacak çalışmaları planlar ve gerekli görevlendirmeleri yapar. 4. Travmatik yaşantıya maruz kalmış bireylere psikolojik destek verir. 5. Etkilenme olasılığı olan tüm öğrencilerin velileriyle bağlantı kurar ve bilgilendirme çalışmaları yapar. 6. İlçe Krize Müdahale Ekibi nde yer alan psikolojik danışmanlar sınıfta ya da sınıflarda, yaşanan olayın etkilerini azaltacak çalışmalar yapar. Gerektiğinde bu kapsamda öğretmenlere de psikolojik destekte bulunur. 7. Olaydan etkilendiği düşünülen kişileri gerekli kurum, kuruluşlara yönlendirerek işbirliği içinde çalışır.
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 33 8. İlçe Krize Müdahale Ekibi bütün bu çalışmaları; İl Psikososyal Müdahale Ekibi, Rehberlik Araştırma Merkezi ve okul eylem ekibi ile işbirliği içinde yürütür. Herhangi bir kriz durumunda tüm ekip olayla ilgili planlamaları, okul uygulamaları, olayın değerlendirilip raporlaştırılması aşamalarında kadrolarının bulunduğu okul ve kurumdan görevli, izinli sayılır. 2.2.2.4. Okul Aile Birliği Genel Kurulu Genel kurul, okulda öğrencisi bulunan velilerden oluşur. Okul Aile Birliği Yönetim Kurulu nun davetiyle her yıl en geç ekim ayının sonuna kadar toplanır. 9 Genel kurulun görevlerini şu şekilde sıralamıştır: 10 a. Yönetim kuruluna okul müdürü, öğretmenler kurulunca seçilen birer asil ve yedek müdür yardımcısı ve öğretmenin dışında, veliler arasından 4 asil, 4 yedek; öğrenci mevcudu yüzün altında olan okullarda ise öğretmenler kurulunca seçilen bir asil, bir yedek müdür yardımcısı/öğretmen dışında, veliler arasından 3 asil, 3 yedek üyeyi seçmek. b. Denetim kuruluna veliler arasından 2 asil, 2 yedek; öğretmenler arasından da birer asil ve yedek üye seçmek. c. Yönetim ve denetim kurulu faaliyet raporlarını görüşerek ibra etmek. d. Önceliklerine göre okulun ve öğrencilerin ihtiyaçlarını dikkate alarak hazırlanan tahminî bütçeyi görüşmek. e. İhtiyaçların giderilmesine yönelik yönetim kurulunu yetkilendirmek. f. Okulun eğitim-öğretim kalitesinin yükseltilmesine ilişkin önerilerde bulunmak. 9 Milli Eğitim Müdürlüğü Okul Aile Birliği Yönetmeliği Madde 9 10 Milli Eğitim Müdürlüğü Okul Aile Birliği Yönetmeliği Madde 11
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 34 2.2.2.5. Okul Aile Birliği Yönetim Kurulu Okul aile birliği yönetim kurulu; okul müdürü, bir müdür yardımcısı, bir öğretmen ve dört veliden oluşur. 11 Yönetim kurulu; birliğin görevlerini ve genel kurulda alınan kararları bir plan dahilinde yürütür, eğitim - öğretimin kalitesinin yükseltilmesine ilişkin önerilerde bulunur, karşılaşılan güçlüklerin giderilmesine katkı sağlamak üzere okul müdürlüğü ve velilerle iş birliği yapar. 12 2.2.2.6. Kalite Kurulu Kalite kurulu, müdürün başkanlığında, çalışmayla ilgili yeterli bilgi ve beceriye sahip en az beş kişiden oluşur. 13 Kalite kurulunun görevlerini aşağıdaki şekilde sıralamıştır: 14 a. Toplam kalite yönetimi uygulama projesiyle ilgili koordinasyonu sağlar. b. Kalite geliştirme ekibinin yöneticisini seçer. c. Kalite geliştirme ekibinin çalışma esaslarını belirler. d. Kalite geliştirme ekibinin yapacağı çalışmalara destek verir, kaynakları temin eder ve çalışma ortamını hazırlar. e. Kalite geliştirme ekibinin vereceği mevcut durum analizine göre birimin stratejik plânını hazırlar. f. Yapılan geliştirme faaliyetlerinin sonuçlarını değerlendirir. 11 Milli Eğitim Müdürlüğü Okul Aile Birliği Yönetmeliği Madde 12 12 Milli Eğitim Müdürlüğü Okul Aile Birliği Yönetmeliği Madde 13 13 MEB TKY Uygulama Yönergesi Madde 9 14 MEB TKY Uygulama Yönergesi Madde 9
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 35 2.2.2.7. Kalite Geliştirme Ekibi Okul müdürü tarafından seçilecek en az üç kişiden oluşur. Ekipte yer alacak personel, birimde iş görenleri harekete geçirecek, katılımcı anlayışa sahip, iyi iletişim kurabilen nitelikte olmasına özen gösterilir. 15 Kalite geliştirme ekibinin görevlerini aşağıdaki şekilde sıralamıştır: 16 Bu ekip, birimde yapılan iş ve işlemler ile üretilen hizmetlerin kalitesini geliştirmeye yönelik alınması gerekli önlemleri belirler. Bu önlemler, birim tarafından alınacak önlemlerle yapılacak iyileştirmeler, bakan onayıyla yapılacak iyileştirmeler, yasa değişikliğiyle yapılacak iyileştirmeler olmak üzere üç grupta değerlendirilir. Bu konuda kalite kurulu bilgilendirilir. Ayrıca projenin uygulama sürecinde; a. Gerekli gördüğü hususlara müdahale ederek geliştirilmesini sağlar. b. Birimin geldiği noktaya ilişkin ara ve sonuç raporunu hazırlayarak kalite kuruluna sunar. c. Birimin değerlendirilmesi neticesinde gerekli tedbirlerin alınması için kalite kuruluna önerilerde bulunur. 2.2.2.8. Satın Alma Komisyonu Komisyonun görevi, satın alma işlerini düzenlemek ve yürütmektir. Satın alma komisyonu üyeliğine öğretmenler kurulunda bir müdür yardımcısı ve en az bir öğretmen seçilir. Ayrıca, tahakkuktan sorumlu müdür yardımcısı, ihale işlerinden sorumlu bir memur ve maliyeden bir kişi daha kurula katılır. 17 15 MEB TKY Uygulama Yönergesi Madde 10 16 MEB TKY Uygulama Yönergesi Madde 10 17 MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği Madde 96
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 36 2.2.2.9. Muayene ve Teslim Alma Komisyonu Müdür başyardımcısının veya müdür tarafından görevlendirilecek bir müdür yardımcısının başkanlığında, öğretmenler kurulunca bir yıl için seçilen bir öğretmen, ayniyat memuru (mutemet) ve nöbetçi öğretmenden oluşur. 18 Komisyon aşağıdaki görevleri yapar: 19 a. Şartname ve sözleşmeler uyarınca satın alınan eşya ve gereçleri muayene ve kontrol ederek kabulü veya geri çevrilmesi hakkında gereken işlemi yapar. b. Her yılın sonunda demirbaş eşya, yoğaltılan madde ve malzemeler ile kullanılmayan eşya ve gereçlerin sayım ve denetlenmesi ile ilgili işleri yapar. c. Teslim alma ve sayım işleri ile ilgili kararları okul müdürüne onaylatır. 18 MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği Madde 101 19 MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği Madde 101
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 37 2.4. Paydaş Analizi Paydaş analizinin yapılmasında, kurumumuzun çalışmalarından etkilenenler ve çalışmalarımızı etkileyenler göz önünde tutulmuştur. Paydaşlar; iç paydaşlar, dış paydaş ve yararlanıcılar olarak sınıflandırılmıştır. Paydaşların etki/önem değerinin saptanmasında aşağıdaki format kullanılmıştır. 20 Tablo 1: Paydaşların Etki Önem Değeri Formatı Önem Etki Zayıf Güçlü Önemsiz İzle Bilgilendir Önemli Çıkarlarını gözet, çalışmalara dahil et Birlikte çalış Tablo 2: Paydaş Analizi Paydaş Adı İç Paydaş Dış Paydaş ve Yarar. Etki Önem Değeri Faaliyet Alanı Üreten Yöneticiler İç paydaş Birlikte çalış Hizmet üreten Bölüm başkanları İç paydaş Birlikte çalış Hizmet üreten Kurum öğretmenleri İç paydaş Birlikte çalış Hizmet üreten Kurum memuru İç paydaş Birlikte çalış Hizmet üreten Kurum hizmetlisi İç paydaş Birlikte çalış Hizmet üreten İlçe MEM Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Keçiören Kaymakamlığı Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan İl MEM Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Ankara Valiliği Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan MEB Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Öğrenciler Yararlanıcılar Birlikte çalış Hizmet alan Veliler Yararlanıcılar Birlikte çalış Hizmet alan Resmi ve özel eğitim okul ve Yararlanıcılar Birlikte çalış Hizmet alan kurumları 20 http://www.todaie.gov.tr/pdf/stratejik-plan.pdf
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 38 Paydaş Adı İç Paydaş Dış Paydaş ve Yarar. Etki Önem Değeri Faaliyet Alanı Üreten RAM lar Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet üreten Keçiören Belediyesi Dış paydaş Çıkarlarını gözet, çalışmalara dahil et Hizmet veren ve alan Sağlık Kuruluşları Dış paydaş İzle Hizmet veren Muhtarlık Dış paydaş Çıkarlarını gözet, Hizmet veren çalışmalara dahil et Üniversiteler Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan STK Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan SHÇEK Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet alan Baro Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Emniyet Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Kuruluşları ÖSYM Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren Türkiye İş Kurumu Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Uluslar arası Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren Kurum ve Kuruluşlar Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Dış paydaş Birlikte çalış Hizmet veren ve alan Ayrıca bu bölümde paydaş analizine ek olarak, tablo 3 ve 4 de kurumumuzun hizmetlerinden doğrudan etkilenen ve çalışmalarımızda bizi etkileyen kurumlarla ilgili bilgilere yer verilmiştir.
Keçiören RAM Stratejik Planı 2011 2014 Stratejik Planı. 39 Tablo 3: Özel Özel Eğitim Kurumları Bilgi Formu Sıra No Okul Adı Telefon /Fax İdareci Sayısı Öğrt. Sayısı Öğr. Sayısı Keçiören Ram dan Rapor Alan Öğrenci Sayısı Kurumdaki Program Türleri 1 Özel Fulya Özel Eğitim Kursu 3573812 3813910 1 10 104 68 - Özel Eğitim Kursu (İşitme Engelli) - Özel Eğitim Kur. (Öğretilebilir Zih. Özürlü) - Özel Eğitim Kur. ( Eğitilebilir Zih. Engelli) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg.- Günlük Yaşamda Bağ. Art. Ve Mes. Gelş. Prg. (K) 2 3 4 5 Özel Öğretilebilir Çocukların Eğitim K. Özel Yeniden Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezi Özel Yaşam Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezi Özel Özem Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezi 3210252 3237055 1 5 36 17 3598717 1 4 61 50 5811969 5813337 3800106 3816168 1 4 21 2 16 260 170 - Zihinsel Öğretilebilir - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir Özürlüler) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir Özürlüler) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg.- Günlük Yaş. Bağ. Art. ve Mes. Mes. Gelş. Prg. (K) - Eğitilebilir Zihinsel Engelli Bireyler (Bireysel ve Seanslı Grup Eğitimi Çerçeve Programı) - Zihinsel Engelli Bireyler İçin Özbakım ve Günlük Hayata Uyum Programı - Bedensel ve / veya Zihinsel Engelli Bireyler İçin, Kaba ve İnce Motor Bec. Geliştirme Çerçeve Prog. - Bedensel ve / veya Zihinsel Engelli Bireyler İçin, Fiziksel Fonksiyonları, Günlük Yaşamda Bağımsızlığı Artırma ve Mesleki Becerileri Geliştirme Çerçeve Programı - Özel Eğitim Kursu (Zihinsel Özürlü) - Özel Eğitim Kursu (İşitme Engelli) - Özel Eğitim Kursu (Otistik) - Özel Eğitim Kursu (Eğitilebilir Zih. Engelli) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg. - Oyun Odası İçin Okul Öncesi Programı 6 Özel Yaman Şirinler Özel Eğitim Kursu 3230323 3230336 2 12 197 167 - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu (İşitme Engelli) - Özel Eğitim Kursu (Otistik) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba Ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg. 7 8 Özel Bizim İlk Destek Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Özel Bir Esinti Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merk. 3585381 3614859 3566690 3566694 2 13 178 142 1 3 12 4 - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu (Otistik) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) 9 10 Özel Başkent Dost Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Özel Okyanus 75. Yıl Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 3385282 3407003 Faks: 3385382 3170118 318 00 25 Faks:31 8 95 21 2 16 200 155 2 12 178 46 - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu (Otistik) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu (İşitme Engelli) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba Ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg. - Gelişim Programı Günlük Yaşamda Bağ.Art.Mes.Bec. Geliş.Prg. (K) 11 Özel Bağlum Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 329 00 72 / 329 00 73 1 5 31 31 - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu (Otistik) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Fizyoterapi Programı 12 Özel Selvi Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 3802060 1 7 136 50 - Özel Eğitim Kursu (Zihinsel Engelliler Programı) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) 13 Özel Uzman Paylaşım Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 3575888 3575254 1 7 59 44 - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Bed. Zih. Eng. Bireyler İçin Kaba ve İnce Motor Becerilerini Gelş. Prg. 14 Özel Birlikte Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 3163099 3163022 1 3 33 19 - Özel Eğitim Kursu (Öğretilebilir) - Özel Eğitim Kursu ( Eğitilebilir) - Özel Eğitim Kursu ( İşitme )