2013 İktisadi Rapor Sayfa 1
İçindekiler 1- KOCAELİ NİN EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ... 4 1.1- Kocaeli de Fiyat Hareketleri... 4 GIDA MADDELERİ... 4 TEMİZLİK MADDELERİ FİYATLARI... 4 KIRTASİYE FİYATLARI... 5 ZÜCCACİYE FİYATLARI... 5 BEYAZ EŞYA FİYATLARI... 5 EV İÇİN DİĞER HARCAMALAR... 5 AKARYAKIT FİYATLARI... 5 ALTIN-DOLAR-EURO FİYATLARI... 5 SAĞLIK HARCAMALARI... 5 GAZETE FİYATLARI... 5 TEKEL MADDELERİ FİYATLARI... 5 DİĞER İÇECEKLER... 5 DIŞARIDA YENEN YEMEK... 5 KİŞİSEL BAKIM HARCAMALARI... 5 1.2- Kocaeli de Dış Ticaret Verileri... 6 1.3-2014 Yılı Yatırım Programında Yer Alan Kocaeli Yatırımları... 6 1.4- Kocaeli de İstihdam... 8 1.5- Kocaeli de Protestolu Senetler... 10 1.6- Kocaeli de Ticaret Sektörü... 12 A.1.7- Kocaeli de Genel Bütçe Gelirleri... 13 2-2013 YILINDA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞMELER VE GENEL DEĞERLENDİRMELER... 14 2.1- Büyüme... 14 2.2- Fiyat Endeksleri... 16 2.2.1- Üretici Fiyatları Endeksi... 16 2.2.2- Tüketici Fiyatları Endeksi... 18 2.3- Parasal Göstergeler... 20 2.3.1- Para Arzı... 20 2.3.2- Emisyon Hacmi... 20 2.3.3- Mevduat Hacmi... 20 2.3.4- Senet Protestoları... 20 2013 İktisadi Rapor Sayfa 2
2.3.5- Döviz Rezervi... 22 2.4- Kamu Finansmanı... 22 2.4.1- Bütçe Verileri... 22 2.4.2- İç Borç Stoku... 24 2.4.3- Dış Borç Stoku... 25 2.5- Dış Ticaret... 26 2.6- Yabancı Sermaye... 27 2.7- Ödemeler Dengesi... 30 2.8- Döviz Kurları, Borsa Endeksi ve Altın Fiyatları... 31 2.9- Sanayi Üretimi... 31 2.10-Kapasite Kullanımı... 33 2.11-İstihdam ve İşsizlik... 35 2013 İKTİSADİ RAPOR 2013 İktisadi Rapor Sayfa 3
EKONOMİK GELİŞMELER VE DEĞERLENDİRMELER (Kocaeli Türkiye) 1- KOCAELİ NİN EKONOMİK GÖRÜNÜMÜ 1.1- Kocaeli de Fiyat Hareketleri Mutfak Giderlerindeki Yıllık Değişim Odamızca yürütülmekte olan Kocaeli de Fiyat Hareketleri Çalışması kapsamında İzmit te yaşayan fakirlik sınırına yakın bir ailenin dengeli ve ekonomik beslenebilmesi için gerekli mutfak gideri 2013 yılında %8,40 oranında arttı. 2012 yılı Aralık ayında ailemizin mutfak bütçesi 821,76.-TL. iken, 2013 yılı Aralık ayında bu rakam 890,77.-TL. ye ulaştı. GIDA MADDELERİ FİYATLARI Bu temel grubun altında temel gıda maddeleri, sebze-meyve fiyatları, et-tavuk-balık ve kuruyemiş fiyatları ayrı olarak takip edilmektedir. Temel Gıda Maddeleri Her ay 31 kalem temel gıda malzemesinin fiyatı bu grupta takip edilmektedir. Temel gıda maddeleri fiyatları, 2013 yılında %5,61 oranında artış göstermiştir. Sebze-Meyve Fiyatları Bir yıllık süre zarfında sebze-meyve fiyatlarında %6,33 oranında artış kaydedildi. Balık Fiyatları 2013 yılında balık fiyatlarında %22,64 oranında artış gözlendi. Kuruyemiş Fiyatları Kuruyemiş fiyatlarında bir yıllık dönemde %0,45 oranında artış gerçekleşti. TEMİZLİK MADDELERİ FİYATLARI Temizlik maddeleri grubunda bir yıllık süreçte %5,40 oranında artış gerçekleşti. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 4
KIRTASİYE FİYATLARI 2013 yılı Aralık ayı sonu itibariyle bu grupta %0,21 oranında artış tespit edildi. ZÜCCACİYE FİYATLARI Bir yıllık değerlendirmede bu grupta %4,66 oranında artış gerçekleşti. BEYAZ EŞYA FİYATLARI Beyaz eşya grubundaki bir yıllık değerlendirmede %25,04 oranında artış belirlendi. EV İÇİN DİĞER HARCAMALAR Bir yıllık süre zarfında, odun, kömür, elektrik, su, doğalgaz fiyatlarında değişiklik görülmedi. AKARYAKIT FİYATLARI 2013 yılı yılsonu itibariyle 95 oktan kurşunsuz benzin fiyatında %6,47, 97 oktan kurşunsuz benzin fiyatında %6,36, Motorin fiyatında %6,44 ve gazyağında %11,54 oranında artış gerçekleşirken, LPG fiyatlarında ise %9,03 oranında artış gözlendi. ALTIN-DOLAR-EURO FİYATLARI 2012 Aralık sonuna göre 2013 yılında Cumhuriyet altını fiyatında %15,42 oranında değer kaybı yaşanırken, Euro %25,08, Dolar ise %19,69 oranında değer kazandı. SAĞLIK HARCAMALARI Bir yıllık süreçte yapılan değerlendirmede sağlık harcamalarındaki artışın %10,17 olduğu tespit edildi. GAZETE FİYATLARI Bu grupta 2013 yılında herhangi bir değişim gözlenmedi. TEKEL MADDELERİ FİYATLARI 2013 yılında bu grupta %4,89 oranında fiyat artışı tespit edildi. DİĞER İÇECEKLER Diğer içecekler grubunda 2013 yılında herhangi bir değişim gözlenmedi. DIŞARIDA YENEN YEMEK Dışarıda yenen yemek fiyatlarında 2013 yılında %4 oranında artış tespit edildi. KİŞİSEL BAKIM HARCAMALARI 2013 yılında bu grupta da herhangi bir değişim görülmedi. Grafik 1: Kocaeli de Yıllar İtibariyle Mutfak Bütçesindeki Artışlar (%) 2013 İktisadi Rapor Sayfa 5
16 15,1 16 14 12 12,7 10,7 12 13,2 11,4 12,6 10 8 6 5,9 7,42 8,4 4 2 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1.2- Kocaeli de Dış Ticaret Verileri Türkiye İstatistik Kurumu 2013 yılı Gümrüklere Göre İthalat-İhracat verilerine göre, Kocaeli de toplam 19 milyar 571 milyon dolar ihracat ve 43 milyar 657 milyon dolar ithalat gerçekleştirildi. Bu rakamlar ışığında Kocaeli de 2013 yılında dış ticaret açığı 24 milyar 085 milyon dolar olarak gerçekleşirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 44,83 olmuştur. Kocaeli; 2013 yılında Türkiye toplam ihracatının (151 milyar 868 milyon 551 bin dolar) %12,9 unu karşılarken, toplam ithalat (251 milyar 650 milyon 823 bin dolar) içerisindeki payı ise %17,35 olarak gerçekleşmiştir. Tablo 1: Yıllar itibariyle Dış Ticaret Verileri (milyon $) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 İhracat 2.671 7.087 8.577 9.650 12.576 18.065 11.038 12.893 16.021 17.408 19.571 İthalat 11.125 18.442 22.303 26.778 32.508 40.597 26.586 31.838 41.185 39.795 43.657 İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Dış Ticaret Dengesi 24% %38.4 %38.4 36% %38.1 %44.5 %41.51 %36.56 %38,90 %43,74 %44,83-8.454-11.355-13.726-17.128-19.932-22.532-15.548-14.203-25.164-22.387-24.085 1.3-2014 Yılı Yatırım Programında Yer Alan Kocaeli Yatırımları 2013 İktisadi Rapor Sayfa 6
2014 yılı yatırım programında Kocaeli nin dahil olduğu yatırım projelerine toplam 2 milyar 41 milyon 244 bin TL lik ödenek ayrılmıştır Ancak, bu ödeneğin tamamı Kocaeli yatırımlarına ait olmayıp, yalnızca 170 milyon 696 bin TL lik ödeneğin tamamı Kocaeli ne aittir. Grafik 2: 2014 Yılı Kocaeli Yatırımları Sektörlere Göre Dağılım 2000000 1.866.838 1500000 1000000 500000 0 2014 KOCAELİ; 7148 1.500 29300 TARIM ENERJİ SAĞLIK DKM - SOSYAL VE TEKNOLOJİK 2014 KOCAELİ 13500 10000 74520 38438 İMALAT ULAŞIM DKM-GÜVENLİK EĞİTİM 2014 yılı yatırım programında öngörülen Türkiye toplam yatırım ödeneği ise toplam 47 milyar 523 milyon 961 bin TL dir. Grafik 3: 2014 Yılı Kocaeli Yatırımları Türkiye İçindeki Payı (%) Yatırım programında yatırım yeri Kocaeli olarak görünen ve çevre illeri de kapsayan ortak yatırımların yer aldığı toplam rakamı (2.041.244 bin TL), Türkiye ye oranladığımızda, Kocaeli nin yatırımlardan % 4.29 oranında bir pay aldığı görülmektedir. Ancak, direkt Kocaeli yi ilgilendiren yatırımları baz aldığımızda (170.696 bin TL) Kocaeli nin 2014 yatırımlarından % 0.35 gibi çok düşük bir oranda pay aldığı görülmektedir. Kocaeli ye yapılan toplam yatırım (2.041.244 bin TL) içerisinde doğrudan yatırımların (170.696 bin TL) payı ise %8,36 dır. 4,29 % 95,71 % Kocaeli Yatırımları Diğer taraftan Kocaeli nin 2013 yılı vergi gelirleri tahsilatı 41 milyar 771 milyon 724 bin TL dir ve Kocaeli de vergi tahakkukunun tahsilata oranı % 93,51 dir. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 7
195.678 210.773 410.707 543.777 737.139 804.130 825.642 1.239.701 1.209.434 1.127.740 2.186.363 1.915.725 2.064.829 2.715.974 2.041.244 KOCAELİ 2013 yılı Türkiye toplam vergi gelirleri tahsilatının (367 milyar 473 milyon 549 bin TL) % 11.37 sini sağlayan Kocaeli ilinin, devlet bütçesine sağladığı payın büyüklüğüne karşın, yatırımlardan aldığı payın azlığı yıllardır sürmektedir. İlimiz hudutları içinde doğrudan (sadece Kocaeli ye yapılan yatırım) kullanıma sunulan yatırım ödenek miktarını 170.696 bin TL olarak aldığımızda; vergi gelirleri tahsilatı ile oranı (Yatırım ödeneği / vergi geliri) % 0,0040 tır. Grafik 4: Yıllara Göre Toplam Kocaeli Yatırımları (Bin TL) 200020012002200320042005200620072008200920102011201220132014 Grafik 5: Yıllara Göre Kocaeli ye Ayrılan Yatırımlar (Bin TL) 1.4- Kocaeli de İstihdam 2013 İktisadi Rapor Sayfa 8
Kocaeli İŞKUR İl Müdürlüğü verilerine göre, 2013 yılında Türkiye İş Kurumu Kocaeli İl Müdürlüğü ne 70.457 kişi iş başvurusunda bulunmuştur. Bunun; 45.348 i erkek, 25.109 u kadın olup, 2013 yılında başvuru yapanların 19.416 sı işe yerleştirilmiştir. İşe yerleştirilenlerinde 14.005 i erkek, 5.411 i bayandır. Tablo 2: Kocaeli de Yaş Gruplarına Göre İŞKUR Kayıtları (2013) Yaş Grubu Başvuru İşe Yerleştirme Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam 15-19 2662 1845 4507 642 297 939 20-24 10590 6418 17008 4167 1285 5452 25-29 11093 5132 16225 4135 1058 5193 30-34 8157 4236 12393 2116 999 3115 35-39 5253 3344 8597 1298 838 2136 40-44 3476 2343 5819 780 572 1352 45-49 2542 1133 3675 498 239 737 50-54 976 473 1449 234 96 330 55-59 430 148 578 104 24 128 60-64 126 33 159 24 3 27 65 ve Daha Büyük 43 4 47 7 0 7 Genel Toplam 45.348 25.109 70.457 14.005 5.411 19.416 Tablo 3: Kocaeli de Öğrenim Durumlarına Göre İŞKUR Kayıtları (2013) 2013 İktisadi Rapor Sayfa 9
Başvuru İşe Yerleştirme Öğrenim Durumu Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Okur Yazar Olmayan 160 151 311 11 9 20 Okur Yazar 297 304 601 45 12 57 İlköğretim 18900 10534 29434 6246 2835 9081 Ortaöğretim (Lise ve Dengi) 17181 7258 24439 5410 1497 6907 Önlisans 5141 3650 8791 1772 624 2396 Lisans 3566 3111 6677 518 417 935 Yüksek Lisans 100 99 199 3 16 19 Doktora 3 2 5 0 1 1 Genel Toplam 45.348 25.109 70.457 14.005 5.411 19.416 2013 yılı içerisinde Kocaeli İŞKUR a iş isteği ile başvuran Özürlü sayısı 2.641 (2.180 erkek, 461 kadın) kişidir. Yıl içerisinde işe yerleştirilen Özürlü sayısı ise 1.452 (1.200 erkek, 252 kadın) olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılı içerisinde işten ayrılarak işsizlik ödeneğinden yararlanmak için İŞKUR A başvuru yapan sayısı 25.945 olup, bunların 17.384 ü kabul görmüş, 8.561 i reddedilmiştir. 1.5- Kocaeli de Protestolu Senetler T.C. Merkez Bankası verilerine göre; Kocaeli de 2013 yılında 134.707.394.-TL. tutarında 14.443 adet senet protesto edilmiştir. 2012 yılında 107.831.053.-TL. tutarında 13.320 adet senet protesto edilmişti. Bu verilere göre; 2013 yılında protesto edilen senet sayısında, bir önceki yıla göre %8,4 oranında, protesto edilen senet tutarında ise yine aynı döneme göre %24,9 oranında artış olduğu görülmektedir. Tablo - 4: Yıllar İtibariyle Protesto Edilen Senetler 2013 İktisadi Rapor Sayfa 10
Yıllar Protesto Edilen Senet Sayısı Protesto Edilen Senet Tutarı (TL) 2001 3.004 9.955.651 2002 2.793 10.135.221 2003 3.976 19.880.506 2004 7.759 42.236.335 2005 12.391 53.759.257 2006 15.847 71.734.050 2007 20.448 105.015.221 2008 22.891 131.447.700 2009 25.617 168.604.792 2010 18.681 113.329.592 2011 11.167 93.629.081 2012 13.320 107.831.053 2013 14.443 134.707.394 Kaynak: TBB RİSK MERKEZİ 2013 İktisadi Rapor Sayfa 11
1.6- Kocaeli de Ticaret Sektörü 2013 yılı Aralık ayı sonu itibariyle Kocaeli Ticaret Odası nın 21 meslek grubunda olmak üzere toplam faal üye sayısı 9.749 dur. Grafik 6: Kocaeli Ticaret Odası Yıllar İtibariyle Faal Üye Sayılarının Dağılımı 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2001 2002 * 2003 2004 2005 ** 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 üye sayısı 9849 9154 9516 9837 6353 7297 7784 7836 7837 8083 8427 8549 9749 * 2002 yılında 4752 sayılı yasa kapsamı gereği, kayıt silme işlemi gerçekleştirilmiştir. ** 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 10.maddesi gereği 2005 yılında üye kaydı dondurma işlemi gerçekleştiğinden faal üye sayısında düşüş yaşanmıştır. Kaynak: Kocaeli Ticaret Odası Tablo 5: Yeni Kayıt ve Kayıt Silmelerin 2013 Yılı Aylar İtibariyle Dağılımı 2013 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Toplam Yeni Kayıt Kayıt Silme 112 96 134 124 87 88 104 53 83 57 111 161 1210 41 30 32 18 24 39 24 17 30 31 21 57 364 2013 İktisadi Rapor Sayfa 12
2013 yılsonu itibariyle, değişik sebeplerden dolayı 364 adet işletme kaydını sildirirken, aynı dönem içinde 1.210 adet üye yeni kayıt yaptırmıştır. Yeni kayıt işlemlerinde 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 9,10 oranında artış görülürken, kayıt silmelerde ise bir önceki yıla göre yüzde 3,19 oranında düşüş görülmektedir. Yeni kayıtlar 2012 yılında 1.109, kayıt silmeler ise 376 idi. 1.7- Kocaeli de Genel Bütçe Gelirleri T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı verilerine göre; 2013 yılında 44 milyar 676 milyon 521 bin TL tutarında verginin tahakkuk edildiği ve buna karşın 41 milyar 771 milyon 724 bin TL tutarında verginin tahsil edildiği, tahakkuka karşın tahsil edilen tutarın %93,51 olduğu görülmektedir. Tablo 6: Yıllar İtibariyle Kocaeli Vergi Gelirleri Tahakkuk ve Tahsilatı, Tahsilatın Tahakkuka Oranı Tahakkuk Tahsilat Tahsilat / Tahakkuk (Bin TL) (Bin TL) (%) 2004 15.464.113 15.137.420 98 2005 18.725.288 18.358.636 98,04 2006 20.742.228 20.284.376 97,79 2007 23.536.836 22.672.559 96,33 2008 26.788.638 25.678.401 95,86 2009 24.935.393 23.632.565 94,78 2010 30.021.716 28.217.849 93,99 2011 36.991.697 34.661.130 93,70 2012 39.636.547 37.150.300 93,73 2013 44.676.521 41.771.724 93,51 Kaynak: www.gib.gov.tr 2013 İktisadi Rapor Sayfa 13
2-2013 YILINDA TÜRKİYE EKONOMİSİNDE MEYDANA GELEN DEĞİŞMELER VE GENEL DEĞERLENDİRMELER 2.1- Büyüme Türkiye istatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye ekonomisi 2013 ün ilk çeyreğinde %3, ikinci çeyreğinde %4,5, üçüncü çeyreğinde %4,4 oranında büyümüştür. Türkiye ekonomisi, 2013 yılının ilk dokuz ayında %4,0 oranında büyüme kaydetmiştir. Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2013 yılı üçüncü üç aylık çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sabit fiyatlarla %4,4 lük artışla 33 033 Milyon TL oldu. 2013 yılının ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla % 4,0 lık artışla 91 219 Milyon TL oldu. Mali aracı kuruluşlar, 2013 yılı üçüncü üç aylık çeyreğinde cari fiyatlarla %9,4 lük artışla 12 706 Milyon TL, sabit fiyatlarla %11,0 lık artışla 3 998 Milyon TL oldu. İmalat sanayi, 2013 yılı üçüncü üç aylık çeyreğinde cari fiyatlarla %10,2 lik artışla 58 924 Milyon TL, sabit fiyatlarla %4,9 luk artışla 7 249 Milyon TL oldu. Üretim yöntemiyle gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2013 yılı üçüncü üç aylık çeyreği bir önceki yılın aynı çeyreğine göre cari fiyatlarla %10,0 lık artışla 414 459 Milyon TL oldu. 2013 yılının ilk dokuz aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla % 9,7 lik artışla 1 153 872 Milyon TL oldu. Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH 2013 yılı üçüncü üç aylık çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,3 lük artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki çeyreğe göre %0,9 arttı. 2012 yılında Türkiye %2,2 oranında büyümüştü. IMF, Türkiye nin 2013 yılında %3,8 oranında büyüyeceğini tahmin etmektedir. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 14
Tablo 7: Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Sonuçları Cari Fiyatlarla GSYH Gelişme Hızı Cari Fiyatlarla GSYH Gelişme Hızı Sabit Fiyatlarla GSYH Gelişme Hızı Dönem (milyon TL) % (milyon $) % (milyon TL) % I* 325.165 12,2 180.603-1,7 27.209 3,1 II* 349.600 10,1 193.673-4,4 28.864 2,8 2012 III* 376.901 7,3 208.871 2,9 31.656 1,5 IV* 364.120 7,3 202.574 9,6 29.946 1,4 Yıllık* 1.415.786 9,1 785.721 1,5 117.675 2,2 I 354.895 9,1 198.662 10,0 28.016 3,0 2013 II 384.619 10,0 209.388 8,1 30.171 4,6 III 414.459 10,0 211.252 1,1 33.033 4,4 9 aylık 1.153.872 9,7 619.303 6,2 91,219 4,0 * İlgili dönemlerde güncelleme yapılmıştır. Grafik 7: IV Aylık Dönemler İtibariyle Büyüme Hızları (%) 5 4,5 4 4,6 4,4 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 3,1 2,8 3 2,2 1,5 1,4 I* II* III* IV* Yıllık* I II III 9 aylık 2012 2013 Kaynak: TÜİK *İlgili dönemlerde güncelleme yapılmıştır. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 15
2.2- Fiyat Endeksleri 2.2.1- Üretici Fiyatları Endeksi Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE), 2013 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %1,11, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,97 ve on iki aylık ortalamalara göre %4,48 artış gösterdi. Tablo 8: Aralık Ayı ÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Kaynak: TUİK, TCMB Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın aynı ayına göre %7,58 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %1,34 düşüş gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın aynı ayına göre %6,85 ve on iki aylık ortalamalara göre %5,68 artış gerçekleşmiştir. Tablo 9: Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi Bir Önceki Yılın Aralık Ayına Göre Değişimi (%) Yıl/Ay Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Year/Month Jan. Feb. March April May June July August Sep. October Nov. Dec. 2004 9,90 11,66 11,54 17,20 21,00 19,43 14,29 11,97 11,98 13,67 16,49 16,81 2005 0,96 0,85 1,65 0,35 2,31-1,14-3,58-4,09-2,62-0,81 1,28 3,03 2006 1,90 2,49 2,12 4,46 7,30 7,03 4,89 3,55 4,16 3,73 3,64 2,53 2007 1,78 3,79 4,01 4,70 7,73 8,87 9,28 10,07 13,38 14,83 15,10 15,70 2008 1,58 3,68 4,53 7,53 11,27 8,23 8,19 6,03 4,43 4,16 3,12 0,16 2009 0,14 1,77 2,06 5,40 9,30 11,15 7,99 8,01 8,52 9,74 12,09 14,22 2010 2,54 6,68 9,66 19,87 13,09 12,30 9,89 13,72 14,22 21,75 16,57 14,52 2011 2,92 5,13 5,84 9,48 7,37 4,01-2,29-3,03-2,26 1,64 7,14 10,54 2012 0,97 2,84 1,65 0,94 4,63-1,77-1,51-2,25-0,88-0,86-3,79-4,17 2013-2,62-0,12-0,06-2,28 3,39 6,88 7,15 2,49-0,36 4,06 4,97 7,58 Kaynak: TUİK 2013 İktisadi Rapor Sayfa 16
Avrupa Birliği normları ile tam uyumlu ve diğer göstergelerle karşılaştırılabilir endeksler oluşturmak amacıyla, sanayi sektörü hariç olmak üzere tarım, ormancılık ve balıkçılık kapsamında NACE Rev.2 sınıflamasına uygun olan 2010 temel yıllı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım ÜFE) hesaplanmıştır. Tarım ÜFE, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörlerindeki üreticilerin sattıkları ürünlerin fiyat değişimini yansıtmaktadır. Grafik 8: Bir Önceki Aya Göre ÜFE de Yüzde Değişim Oranları (2003=100) 1,6 1,4 1,46 1,2 1 0,8 0,6 0,81 1 0,99 0,88 0,69 0,62 1,11 0,4 0,2 0-0,18-0,13-0,51 0,04-0,2-0,4-0,6 Grafik 9: Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre ÜFE de Yüzde Değişim Oranları (2003=100) Kaynak: TUİK 2013 İktisadi Rapor Sayfa 17
2.2.2- Tüketici Fiyatları Endeksi Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2013 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre %0,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre %7,40 ve on iki aylık ortalamalara göre %7,49 artış gerçekleşti. Aylık enflasyon üzerinde enerji fiyat gelişmeleri etkili olurken, yıllık enflasyonun seyrinde yıl genelinde yüksek seyreden gıda fiyatları belirleyici olmuştur. Aralık ayında enerji fiyatları yüzde 2,35 oranında artmıştır. Enerji grubu yıllık enflasyonu son dönemdeki yükselişine rağmen yılsonu itibarıyla yüzde 5,15 ile son dört yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmiştir. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 0,10 puanlık düşüşle yüzde 9,67 ye gerilemiştir. İşlenmemiş gıda fiyatları bu dönemde yüzde 2,33 oranında artmıştır. Taze meyve sebze grubunda fiyat artışı sınırlı kalırken diğer işlenmemiş gıda grubunda genele yayılan fiyat artışlarına bağlı olarak yıllık enflasyon yüzde 16,28 e yükselmiştir. Sonuç olarak, işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu Aralık ayında yatay seyrederek yüzde 12,88 olmuştur. Buna karşın işlenmiş gıda fiyatları bu dönemde yüzde 0,73 oranında artarken grup yıllık enflasyonu ekmek ve tahıllar grubu kaynaklı olarak yüzde 7,11 e gerilemiştir. Tablo 10: Aralık Ayı TÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Kaynak: TUİK, TCMB 2013 İktisadi Rapor Sayfa 18
Grafik 10: Bir Önceki Aya Göre TÜFE de Yüzde Değişim Oranları (2003=100) 1,8 1,6 1,4 1,2 1,65 1,8 1 0,8 0,66 0,76 0,77 0,6 0,4 0,2 0 0,3 0,42 0,15 0,31-0,1 0,01 0,46-0,2 Kaynak: TUİK Grafik 11: Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre TÜFE de Yüzde Değişim Oranları (2003=100) Kaynak: TUİK 2013 İktisadi Rapor Sayfa 19
2.3- Parasal Göstergeler 2.3.1- Para Arzı T.C. Merkez Bankası verilerine göre; (M1) dar tanımlı para arzı (dolaşımdaki para ve vadesiz mevduatlar) 27 Aralık 2013 tarihi itibarıyla 225 milyar 330 milyon TL oldu. 28 Aralık 2012 tarihinde 167 milyar 405 milyon TL. olan M1, %34,60 oranında artış gösterdi. 27 Aralık 2013 tarihi itibariyle (M2) geniş tanımlı para arzı ise; (dolaşımdaki para ve vadeli, vadesiz mevduatlar) 910 milyar 052 milyon TL oldu. 28 Aralık 2012 tarihi itibariyle 731 milyar 770 milyon TL. olan M2, bu tarihe göre, %24,36 oranında artış gösterdi. 2.3.2- Emisyon Hacmi T.C. Merkez Bankası verilerine göre Emisyon hacmi, 27 Aralık 2013 tarihi itibariyle 75 milyar 974 milyon 383 bin TL oldu. 28 Aralık 2012 tarihinde 54 milyar 656 milyon 770 bin TL. olarak gerçekleşen emisyon hacmi, yıl sonuna göre %39 oranda artış gösterdi. 2.3.3- Mevduat Hacmi T.C. Merkez Bankası verilerine göre, 27 Aralık 2013 tarihi itibariyle bankalardaki toplam mevduat hacmi 903 milyar 755 milyon 171 bin TL düzeyindedir. 28 Aralık 2012 tarihinde 734 milyar 666 milyon 430 bin TL olan toplam mevduat %23.01 oranında artış gerçekleşmiştir. 2.3.4- Senet Protestoları T.C. Merkez Bankası verilerine göre; 2013 yılında, Türkiye genelinde 1.091.906 adet 7 milyar 494 milyon 226 bin 684 TL tutarında senet protesto edilmiştir. 2012 yılında ise protesto edilen senet sayısı 1.074.730 adet iken protesto edilen senet tutarı da 6 milyar 949 milyon 204 bin 448 TL idi. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 20
728.982.24 534.137.62 542.975.95 568.112.63 636.176.85 592.888.05 710.060.17 590.944.53 649.018.92 646.001.24 643.337.37 651.591.05 82.79 84.02 85.09 91.65 90.79 89.34 87.37 92.87 92.43 98.36 99.08 98.06 KOCAELİ Grafik 12: 2013 Yılı Aylar İtibariyle Protesto Edilen Senet Sayısı 105.000 100.000 95.000 90.000 85.000 80.000 75.000 70.000 Grafik 13: 2013 Yılı Aylar İtibariyle Protesto Edilen Senet Tutarı 800.000.000 700.000.000 600.000.000 500.000.000 400.000.000 300.000.000 200.000.000 100.000.000 0 Türkiye genelinde 2013 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre protesto edilen senet adedinde %1,59 oranında artış, protesto edilen senet tutarında ise %7,84 oranında artış kaydedilmiştir. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 21
2.3.5- Döviz Rezervi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre, 28 Aralık 2012 tarihi itibariyle 100 milyar 320 milyon dolar düzeyinde bulunan Merkez Bankası brüt döviz rezervi, %11,64 artarak 27 Aralık 2013 itibariyle 112 milyar 2 milyon dolar oldu. Grafik 14: Yıllar İtibariyle TCMB Brüt Döviz Rezervi 28 Aralık 2012 tarihi itibariyle 120 milyar 290 milyon dolar düzeyinde bulunan toplam rezerv (merkez bankası+bankalar) ise, %10,46 oranında artarak 27 Aralık 2013 tarihi itibariyle 132 milyar 874 milyon dolara ulaşmıştır. 28 Aralık 2012 tarihinde 19 milyar 970 milyon dolar olan Altın rezervi ise 27 Aralık 2013 itibariyle %4,5 oranında artarak 20 milyar 872 milyon dolar olmuştur. (Altın Değerleme fiyatı: 1 ONS/USD) 2.4- Kamu Finansmanı 2.4.1- Bütçe Verileri Merkezi yönetim bütçesi 2012 yılı Ocak-Aralık döneminde 29 milyar 412 milyon TL açık verirken, 2013 yılının aynı döneminde 18 milyar 449 milyon TL açık vermiştir. 2013 yılı Ocak-Aralık döneminde faiz dışı fazla, 2012 yılı aynı dönemine göre yüzde 65,94 oranında artışla, 31 milyar 537 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılı aynı döneminde faiz dışı fazla 19 milyar 4 milyon TL idi. 2012 yılı Ocak-Aralık döneminde merkezi yönetim bütçe giderleri 361 milyar 887 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2013 yılının aynı döneminde yüzde 12,7 oranında artarak 407 milyar 890 milyon TL olmuştur. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 22
2012 yılı Ocak-Aralık döneminde faiz hariç bütçe giderleri 313 milyar 471 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken 2013 yılının aynı döneminde yüzde 14,2 oranında artarak 357 milyar 904 milyon TL olmuştur. 2012 yılı Ocak-Aralık döneminde 332 milyar 475 milyon TL olan merkezi yönetim bütçe gelirleri, 2013 yılının aynı döneminde yüzde 17,1 oranında artarak 389 milyar 441 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde 2012 yılında 278 milyar 781 milyon TL olan genel bütçe vergi gelirleri ise yüzde 17 oranında artarak 2013 yılında 326 milyar 125 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Tablo 11: Yıllar İtibariyle Merkezi Yönetim Bütçe Büyüklükleri (Milyon TL) 2012 Gerçekleşme 2013 Bütçe 2013 Gerçekleşme MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GİDERLERİ 361.887 404.046 407.890 Faiz Hariç Bütçe Giderleri 313.471 351.046 357.904 I. Personel Giderleri 86.463 97.224 96.237 II. Mal ve Hizmet Alım Giderleri 32.894 33.444 36.268 III. Cari Transferler 129.477 151.287 148.735 IV. Sermaye Giderleri 34.365 33.489 43.609 V. Sermaye Transferleri 6.006 5.103 7.655 VI. Borç Verme 9.537 11.115 9.094 VII. Yedek Ödenekler 0 2.593 0 VIII. SGK Devlet Primi Giderleri 14.728 16.791 16.305 Faiz Giderleri 48.416 53.000 49.986 MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİ 332.475 370.095 389.441 I. Genel Bütçe Gelirleri 320.536 361.135 376.105 Vergi Gelirleri 278.781 317.949 326.125 Vergi Dışı Diğer Gelirler 41.755 43.186 49.980 II. Özel Bütçeli İdarelerin Öz Gelirleri 9.622 6.618 10.662 III. Düzen. Ve Denet. Kurumlarının Gelirleri 2.318 2.342 2.673 BÜTÇE AÇIĞI -29.412-33.951-18.449 FAİZ DIŞI BÜTÇE DENGESİ (Maliye Tanımlı) 19.004 19.049 31.537 Kaynak: T.C. Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü (www.bumko.gov.tr) 2013 İktisadi Rapor Sayfa 23
194.400 224.483 244.782 251.470 255.310 274.827 330.000 352.841 368.778 386.542 403.006 KOCAELİ 2013 yılı Ocak-Aralık döneminde faiz giderleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,2 oranında artarak 49 milyar 986 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. 2.4.2- İç Borç Stoku Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre; 2012 yılı sonu itibariyle 386 milyar 542 milyon TL olan merkezi yönetim iç borç stoku 2013 yılı sonu itibariyle yüzde 4,25 oranında artış göstererek 403 milyar 6 milyon TL olarak gerçekleşti. Grafik 15: Yıllar İtibariyle İç Borç Stok Durumu (milyon TL) 450000 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kaynak: TCMB 2013 İktisadi Rapor Sayfa 24
2.4.3- Dış Borç Stoku Hazine Müsteşarlığı nın verilerine göre, 2013 yılı 3. Çeyreği sonu itibariyle brüt dış borç stoku 372,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Grafik 16: Yıllar İtibariyle Dış Borç Stoku (milyon dolar) 400 350 300 250 200 150 100 50 0 372,6 338,7 281,1 291,8 304,2 269 250,3 208,3 170,4 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 *3. Çeyrek sonu itibariyle Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Tablo 12: Yıllar İtibariyle Türkiye Net Dış Borç Stoku (milyon dolar) Kaynak: www.hazine.gov.tr 2013 İktisadi Rapor Sayfa 25
2.5- Dış Ticaret Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; 2013 yılında ihracat 2012 yılına göre yüzde 0,4 oranında azalarak 151.869 milyon dolar olarak gerçekleşti. İthalat ise 2012 yılına göre yüzde 6,4 oranında artarak 251.651 milyon dolar oldu. 2012 yılında 84.083 milyon dolar olan dış ticaret açığı 2013 yılında 99.782 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2012 yılı sonunda %64,5 iken, 2013 yılı sonunda %60,3 e geriledi. Grafik 17: 2012-2013 Dış Ticaret Verileri (milyon dolar) Dış Ticaret (milyon $) 251.651 300.000 236.545 151.869 250.000 200.000 152.462 150.000 100.000 2013 50.000 0 ithalat ihracat 2012 2012 2013 2013 İktisadi Rapor Sayfa 26
Grafik 18: Yıllar İtibariyle Göre Dış Ticaret (milyon dolar) 300 000 000 250 000 000 200 000 000 150 000 000 100 000 000 50 000 000 0 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014-50 000 000-100 000 000-150 000 000 Yıllara Göre İhracat (Milyon $) Yıllara Göre İthalat (Milyon $) Dış Ticaret Dengesi (Milyon $) Kaynak: TÜİK 2.6- Yabancı Sermaye Ekonomi Bakanlığının geçici verilerine göre, 2013 yılı Aralık ayı sonu itibariyle 2.960 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 182 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir. Toplamda 3.142 adet yabancı sermayeli şirket ülkemizde faaliyet göstermektedir. Ancak bu sayıda 2012 yılına göre yüzde 26,5 oranında düşüş görülmektedir. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 27
Tablo 13: Kuruluş Türlerine Göre Yabancı Sermayeli Şirketler (2012-2013) ( Şirket Sayısı) 2011 2012 Yeni İştirak Şube Toplam Yeni İştirak Şube Toplam % Değişim Ocak 377 27 3 407 273 29 11 313-27,2 Şubat 368 25 2 395 282 27 5 314-28,3 Mart 383 26 7 416 317 18 4 339-25,3 Nisan 280 20 10 310 310 16 6 332-5,1 Mayıs 273 7 7 287 303 31 7 341-10,7 Haziran 288 10 4 302 269 14 10 293-34,5 Temmuz 112 9 6 127 253 8 12 273 11,9 Ağustos 191 6 4 201 186 9 2 197-28,6 Eylül 232 5 5 242 222 8 3 233-21,0 Ekim 214 11 2 227 121 5 5 131-57,9 Kasım 62 5 0 67 182 8 6 196-43,5 Aralık 48 2 0 50 167 9 4 180-39,8 Toplam 2.828 153 50 3.031 2.885 182 75 3.142-26,5 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Türkiye de 1954 yılından 2013 yılı Aralık ayı sonu itibariyle 30.851 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 6.099 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir. Toplamda 36.950 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 28
Tablo 14: Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı Yıl Yeni İştirak Şube Toplam 1954-2007 ( Birikimli ) 12.619 3.027 437 16.083 2008 2.351 603 61 3.015 2009 2.185 550 66 2.801 2010 2.665 527 81 3.273 2011 3.633 635 95 4.363 2012 3.615 575 83 4.273 2013 2.885 182 75 3.142 Genel Toplam 29.953 6.099 898 36.950 Tablo 15: Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl) İl Şirket Sayısı (1954-2013) İSTANBUL 21.973 ANTALYA 4.046 ANKARA 2.279 İZMİR 1.944 MUĞLA 1.498 MERSİN 680 BURSA 611 AYDIN 550 KOCAELİ 407 GAZİANTEP 306 Diğer İller 2.656 Toplam 36.950 2013 İktisadi Rapor Sayfa 29
Tablo 16: Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2013 Aylık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Belge Adedi 30 14 24 21 20 18 21 21 15 10 20 26 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $) 951,2 123,2 1.395,7 591,7 98,4 34,3 342,2 799,3 385,5 62,6 643,6 1.452,3 Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL) 1.684,9 219,1 2.527,8 1.064,5 180,0 65,2 661,9 1.569,3 779,0 124,7 1.304,5 3.001,5 * Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 2.7- Ödemeler Dengesi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nın verilerine göre, 2012 yılının Ocak-Aralık döneminde 48 milyar 497 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı, 2013 yılının aynı döneminde 65 milyar 4 milyon dolar açık vermiştir. Cari işlemler açığında geçen bir yıllık süre zarfında yüzde 34 oranında artış olduğu görülmektedir. Tablo 17: Ödemeler Dengesi (2012-2013) ÖDEMELER DENGESİ AYRINTILI SUNUM (*) (Milyon ABD Dolar) 2012 2013 Ocak-Aralık Ocak-Aralık I - CARİ İŞLEMLER HESABI -48.497-65.004 A. DIŞ DENGESİ -65.331-79.817 B. HİZMETLER DENGESİ 22.562 23.064 C. GELİR DENGESİ -7.161-9.447 D. CARİ TRANSFERLER 1.433 1.196 II - SERMAYE VE FİNANS HESAPLARI 70.259 71.967 A. SERMAYE HESABI -52-88 B. FİNANS HESAPLARI 70.311 72.055 III - NET HATA NOKSAN 1.059 3.800 IV - REZERV VARLIKLAR -22.821-10.763 (*) Geçici Kaynak: TCMB İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü 2013 İktisadi Rapor Sayfa 30
2.8- Döviz Kurları, Borsa Endeksi ve Altın Fiyatları Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre; 31 Aralık 2012 itibariyle 1,7776.-TL (döviz alış) olan 1 Amerikan Doları yüzde 19,84 oranında değer kazanarak, 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla 2,1304.- TL oldu. 31 Aralık 2012 tarihinde 2,3600.-TL (döviz alış) olan 1 Euro yüzde 24,33 oranında değer kazanarak, 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyla 2,9344.-TL oldu. Borsa İstanbul verilerine göre; 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle 72.208,44 olan BIST 100 endeksi 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle %6,49 oranında değer kaybederek, 67.801,73 oldu. Aralık 2012 de 1.676,68-TL. olan 1 ons altının Londra satış fiyatı, Aralık 2013 itibariyle %37,57 oranında azalarak 1.218,76.-TL olarak gerçekleşti. 1 gram külçe altının satış fiyatı Aralık 2012 de 96,65.-TL. iken, %18,08 lik düşüşle Aralık 2013 de 81,85.-TL oldu. 2012 yılı Aralık ayı itibariyle 649,25.-TL. olan Cumhuriyet altını satış fiyatı ise 2013 yılı Aralık ayı itibariyle %16,56 oranında düşüşle 557,00.-TL. ye ulaştı. 2.9- Sanayi Üretimi Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre; 2013 yılı Aralık ayında 2010=100 temel yıllı takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %7,1 artmıştır. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2013 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %3,7, imalat sanayi sektörü endeksi %7,4, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %6,5 oranında artmıştır. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın ortalamasına göre %3,4 arttı. 2013 yılı yıllık ortalaması önceki yılın ortalamasına göre madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %3,4 azaldı, imalat sanayi sektöründe %4,3, elektrik, gaz, buhar, iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektöründe ise %0,2 arttı. 2013 İktisadi Rapor Sayfa 31
Tablo 18: Sanayi Üretim Endeksi, Aralık 2013 (2010=100) Kaynak: TÜİK Grafik 19: Aylık Sanayi Üretim Endeksi Bir Önceki Yıl Aynı Aya Göre Yüzde Değişim Oranları (2010=100) 2013 İktisadi Rapor Sayfa 32
2.10-Kapasite Kullanımı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre; 2012 yılı Aralık ayında 73,6 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranı, 2013 yılı Aralık ayında 76,0 seviyesine gelmiştir. Tablo 19: İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) ve Mevsimsel Etkilerden Arındırılmış KKO* (Ağırlıklı Ortalama - %) Yıllar OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2008 77,9 78,0 76,9 78,6 79,2 80,3 79,8 80,0 77,3 75,8 71,8 64,9 2009 61,6 60,9 58,7 59,7 64,0 67,5 67,9 68,9 68,0 68,2 69,8 67,7 2010 68,6 67,8 67,3 72,7 73,3 73,3 74,4 73,0 73,5 75,3 75,9 75,6 KKO 2011 74,6 73,0 73,2 74,9 75,2 76,7 75,4 76,1 76,2 77,0 76,9 75,5 2012 74,7 72,9 73,1 74,7 74,7 74,6 74,8 74,3 74,0 74,9 74,0 73,6 2013 72,4 72,2 72,7 73,6 74,8 75,3 75,5 75,5 75,4 76,4 75,6 76 2008 78,7 79,4 79,3 79,5 79,1 79,4 78,7 78,9 76,4 74,5 71,1 65,8 2009 63,1 62,3 61,2 60,2 63,5 66,2 66,4 67,5 67,4 67,2 69,2 68,4 2010 69,9 69,4 69,8 73,2 73,2 72,8 73,7 72,0 72,8 74,0 75,0 75,6 KKO - MA 2011 75,5 74,3 75,0 75,4 75,3 76,3 74,9 75,2 75,5 76,0 76,2 75,5 2012 75,4 74,3 74,5 75,2 74,6 74,2 74,3 73,8 73,6 74,1 73,3 73,5 2013 73,0 73,2 74,0 74,3 74,6 74,9 74,9 75,0 75,0 75,8 75,0 75,9 Kaynak: TCMB 2013 İktisadi Rapor Sayfa 33
Tablo 20: Mal Gruplarına Göre Kapasite Kullanım Oranı (Ağırlıklı Ortalama - %) OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK Toplam İmalat 72,4 72,2 72,7 73,6 74,8 75,3 75,5 75,5 75,4 76,4 75,6 76 Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları 70,0 70,7 73,6 70,6 74,4 71,9 72,7 72,5 73,1 73,7 73,0 72,9 73,1 72,3 71,7 71,9 71,9 72,7 72,9 72,6 72,6 75,1 74 74 Tüketim Malları 72,3 71,9 72,2 71,6 72,4 72,5 72,9 72,6 72,7 74,8 73,8 73,8 Gıda ve İçecekler 70,1 70,2 68,7 68,5 69,4 70,3 70,7 70,7 70,7 73,9 73,4 73,4 Ara Malları 73,3 73,1 73,6 75,6 76,7 77,2 77,5 77,7 77,6 78,1 77,3 77,8 Yatırım Malları 70,6 72,1 72,8 73,7 74,7 75,4 75,5 75,1 75,2 75,6 74,9 76,1 Mal gruplarına göre kapasite kullanım oranları değerlendirildiğinde, tüm mal gruplarında geçen yılın aynı ayına göre artış görülmüştür. Grafik 20: Yıllar İtibariyle Tüketim-Ara-Yatırım Malları 2013 İktisadi Rapor Sayfa 34