Toraks; gövde nin boyun ile abdomen arasında yer alan parçasıdır. Toraks oniki çift kaburga, sternum, kıkırdak kaburgalar ve oniki torakal omur dan oluşur. Bu kemik ve kıkırdak yapılar toraks kafesini oluşturur. Omuz kuşağını taşıyan bu kafes toraks boşluğunu sınırlar. Toraks boşluğunda yer alan organları barındıran ve koruyan toraks kafesi deri, fasya ve kaslarla döşelidir. Toraks kafesi boyun, toraks, üst ekstremite, abdomen ve sırt kasları için tutunma yeri sağlar. Toraks kasları solunum esnasında, toraks kafesini yukarı doğru kaldırır ve aşağı doğru çeker. Toraks vücudun en dinamik bölgelerinden biridir. Cavea thoracis (toraks kafesi); 12 çift kaburga ve kıkırdak kaburgalar, 12 torakal omur ve intervertebral disk ile sternumdan oluşmaktadır. Cavea thoracis (toraks kafesi), toraks organlarını ve bazı abdominal organları korur. Toraks kafesinin büyük bölümünü kabugalar ile kıkırdak kaburgalar oluşturur. Costae (kaburgalar); toraks duvarının kemik iskeletinin büyük bir kısmını meydana getiririrler. Yassı ve uzun olan 12 çift kaburga vardır. Kemik ve kıkırdak olmak üzere iki bölümleri vardır. İlk yedi kaburgaya gerçek kaburga anlamında costae verae denir. 8.-l2. kaburgalar costae spuriae (yalancı kaburga) olarak isimlendirilir. 11. ve 12. kaburgalara, önde sternum ile eklem yapmadığı için costae fluctuantes (yüzücü kaburga) denir. Torakal omurların gövdelerinin yan tarafında ve transvers çıkıntıları üzerinde kaburgalarla eklem yapan eklem yüzleri yer alır. 1
2 Costae (kaburgalar)
Caput costae; kaburgaların torakal vertebralar (göğüs omurları) ile eklem yapan arka uçlarıdır. Collum costae; caput costae ile corpus costae arasındaki dar bölümdür. Tuberculum costae; corpus costae ile collum costae nin birleştiği yerde bulunan çıkıntıdır. Corpus costae; collum costae den sonraki kaburga bölümüdür. Angulus costae; corpus costae nin yaptığı açıdır. Tipik bir costa da (kaburga) bulunan anatomik yapılar 3
4 Arcus costalis; 7.-10. kaburgaların kıkırdak bölümlerinin medial uçlarının birleşmesi ile meydana gelir. Arcus costalis
Sternum; toraks kafesinin ön bölümünün orta parçasını oluşturan yassı bir kemiktir. Manubrium sterni, corpus sterni ve processus xiphoideus olmak üzere üç bölümü vardır. Toraks (göğüs) duvarında, 2.-7. kaburgalar (veya 2-7nci torakal vertebraların processus spinosus ları) arasında yerleşmiş bir yassı kemiktir. Manubrium sterni; sternum un en üst bölümü olup iskelete göre T3- T4 omurların gövdeleri düzeyinde yer alır. Manubrium sterni nin üst kenarının ortasında yer alan çentiğe incisura jugularis denir. Incisura jugularis iskelete göre T2 omur cisminin alt kenarı düzeyindedir. Incisura jugularis in her iki yanında yer alan çentiklere de incisura clavicularis denir. Angulus sterni (sternal açı); manubrium sterni ile corpus sterni nin birleştiği yerde bulunan açıdır. Açıklığı arkaya doğru bakan bu açı Louis açısı olarak da bilinir. Articulatio manubriosternalis e denk düşer ve bu açı iskelete göre T4-T5 omurlar arasındaki disk düzeyinde yer alır. İkinci kıkırdak kaburgalar bu seviyede sternum ile eklem yapar. Önemli bir referans noktasıdır. İkinci kıkırdak kaburgaların karşısında yer alan angulus sterni den kaburgalar sayılır. Processus xiphoideus; en küçük bölümdür, altta bulunur ve ucu sivridir. T10 omur düzeyinde yer alır. Gençlerde kartilaginöz bir yapı gösteren bu çıkıntı 40 yaşından sonra kemikleşir. Articulatio xiphosternalis; corpus sterni ile processus xiphoideus arasında bulunur ve T9 omur düzeyindedir. Önemli bir referans noktası olup, kalbin alt kenarı ve karaciğerin üst sınırını belirler. Sternum ile clavicula ve 1.-10.kaburgalar eklem yapar. 5
6 Sternum
Cavitas thoracis (göğüs boşluğu); üst ve alt olarak iki açıklığı vardır. Apertura thoracis superior (göğüs girişi); cavitas thoracis i (toraks boşluğu) boyuna bağlayan açıklıktır. Apertura thoracis superior u boyun kökü doldurur. Önde manubrium sterni nin üst kenarı, yanlarda birinci kaburgalar ve arkada birinci torakal vertebra sınırlar. Apertura thoracis superior böbrek şeklindedir. Yetişkin bir insanda enine çapı l0 cm, önarka çapı ise 5 cm kadardır. Bu açıklıktan trachea (soluk borusu), oesophagus (yemek borusu), çeşitli sinirler ile baş, boyun ve üst ekstremiteyi besleyen ve drene eden damarlar geçer. Bu yapıların çevresinde yer alan membrana suprapleuralis isimli fibröz tabaka üst açıklığı kapatır. Membrana suprapleuralis, pleura parietalis ile toraks duvarı arasında yer alan ve yumuşak bağ dokusundan oluşan fascia endothoracica nın kalınlaşmış şeklidir. Toraks üst açıklığını arkada birinci torakal (göğüs) omur, yanlarda birinci kaburga ve kıkırdak kaburganın iç kenarı ile önde manubrium sterni nin üst kenarı sınırlar. 7
8 Apertura thoracis superior (göğüs girişi)
Apertura thoracis inferior (göğüs çıkışı); cavitas thoracis i (toraks boşluğu) cavitas abdominalis e (karın boşluğu) bağlayan açıklıktır. Apertura thoracis inferior u muskulotendinöz bir yapı gösteren diaphragma (diyafragma) doldurur. Önde processus xiphoideus ve arcus costalis, yanlarda 11. ve 12. kaburgalar ve arkada 12. torakal omur sınırlar. Apertura thoracis inferior geniş ve düzensiz bir yapı gösterir. Arkada onikinci torakal omur, arka-yanlarda 11. ve 12. kaburgalar, ön-yanlarda arcus costalis ile önde synchondrosis xiphosternalis ile sınırlanmıştır. Diaphragma üzerinde yer alan açıklıklar bazı organların toraks boşluğuna ve karın boşluğuna geçişini sağlar. Hiatus aorticus; T12 omur düzeyinde bulunur. İçinden aorta thoracica, ductus thoracicus ve v.azygos geçer. Aorta thoracica hiatus aorticus tan geçtikten sonra aorta abdominalis adını alır. Hiatus oesophageus; T10 omur düzeyinde bulunur. İçinden oesophagus (yemek borusu), nervi vagi, rami oesophagei, arteria gastrica sinistra ve lenf damarları geçer. Foramen venae cavae; T8 omur düzeyinde yer alır. İçinden vena cavae inferior, sağ nervus phrenicus un terminal dalları geçer. Truncus sympathicus her iki tarafta ligamentum arcuatum mediale nin arkasından geçerek abdomen e ulaşır. Nervus splanchnicus major, minor ve imus diyafragma kuruslarını delerek cavitas abdominalis e (karın boşluğu) ulaşır. Vasa epigastricae superiores diyafragma nın sternal ve kostal parçalarının başlama yerinden geçer. Sol nervus phrenicus, centrum tendineum un sol tarafını delerek cavitas abdominalis e (karın boşluğu) ulaşır. 9
10 Apertura thoracis inferior (göğüs çıkışı)