Kategori: EDEBİYAT Öngörülen ders saati: 55 Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar 33 1. Edebi Türler 2. Edebi Akımlar 3. Edebi Metinler Batı Etkisinde Gelişen Türk Tanzimat Dönemi Türk Manzum Eserler (Namık Kemal, Abdülhak Hamit) Mensur Eserler (Şinasi, Muallim Naci) Servet-i Fünûn Manzum Eserler (Tevfik Fikret) Mensur Eserler (Halit Ziya Uşaklıgil) Fecr-i Âti Topluluğu Şiir (Ahmet Haşim) Milli Edebiyat Manzum Eserler (Ziya Gökalp, Mehmet Âkif Ersoy, Mehmet Emin Yurdakul, Yahya Kemal Beyatlı) Mensur Eserler (Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar) - Batı nın Türk na yansımalarını kavrayabilme - Batı etkisinde eser veren edebiyatçıları tanıyabilme - Batı etkisiyle yaratılan eserleri tanıyabilme - Edebi akımların özelliklerini kavrayabilme - Türk dönemlerini ve eserlerini tür, şekil ve içerik yönünden inceleyebilme - Türkçe yayınlanan ilk gazetenin ismini ve yayın tarihini bilir. - Türkçe yazılan ilk piyes ve romanların isimlerini, konularını ve yazarlarını bilir. - Tanzimat dönemi Türk şiirini konu, şekil ve dil özellikleri açısından inceler - Tanzimat dönemi Türk şiirini Divan şiiriyle konu ve şekil açısından karşılaştırır. - Tanzimat dönemi Türk şiirindeki yeni türlerin şekil özelliklerini bilir. - Servet-i Fünûn manzum ve mensur eserleri tür, şekil ve içerik yönünden inceler. - Milli Edebiyat manzum ve mensur eserleri tür, şekil ve içerik yönünden inceler. - Cumhuriyet Dönemi Türk şiir ve nesir örneklerini tür, şekil ve içerik yönünden inceler.
34 Cumhuriyet Dönemi Türk Şiir Örnekleri (Faruk Nafiz Çamlıbel, Ziya Osman Saba, Necip Fazıl Kısakürek, Arif Nihat Asya, Cahit Sıtkı Tarancı, Orhan Veli Kanık, Cemal Süreyya, Atilla İlhan, Nazım Hikmet, Sezai Karakoç, Ahmet Arif) Nesir a. Hikaye (Refik Halit Karay, Sait Faik Abasıyanık, Sabahattin Ali, Necati Cumalı, Aziz Nesin) b. Roman (Ahmet Hamdi Tanpınar, Kemal Tahir, Yaşar Kemal) c. Tiyatro (Haldun Taner, Turgut Özakman) d. Deneme (Nurullah Ataç, Şevket Rado) Günümüz Halk Aşık Veysel - Günümüz Halk örneklerini tür, şekil ve içerik yönünden inceler.
İkinci Dünya Savaşı Sonrası Kosova ve Makedonya Türk a. Hikaye (Mustafa Karahasan, Necati Zekeriya, Enver Baki) b.roman (Hasan Mercan, Reşit Hanadan) Şiir (Enver Tuzcu, Şükrü Ramo, Naim Şaban, İskender Muzbeg, Alim Rıfat Yeşeren) - İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya da gelişen Türk örneklerini inceleyebilme - İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya da gelişen Türk na bölge edebiyatlarının etkisini kavrayabilme - İkinci Dünya Savaşından sora Kosova ve Makedonya da yaratılan edebi eserleri tür, şekil ve içerik yönünden inceler. - İkinci Dünya Savaşından sonra Kosova ve Makedonya da gelişen Türk eserlerinde bölge edebiyatlarının etkisini kavrar. 35 Kategori: TÜRK DİLİ Öngörülen ders saati: 70 Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar 1. Ses Bilgisi 2. Dilbilgisi 3. Dilbilim Cümle Ögeleri Cümle Çeşitleri a. Yapı Bakımından b. Yüklemin Türüne Göre c. Anlamları Bakımından d. Ögelerin Dizilişine Göre Cümle Analizi Dilbilim ile Dilbilgisi Dilbilim Kolları - Cümle ögelerinin görevlerini ve yapılarını kavrayabilme - Kelime gruplarının yapı, anlam ve görevlerini kavrayabilme - Cümle çeşitlerini kavrayıp sözlü ve yazılı anlatımda uygulayabilme - Farklı yapıdaki cümleleri çözümleyip yorumlayabilme. - Dilbilimin tanımını yapabilme - Dilbilgisi ile Dilbilimi karşılaştırabilme - Dilbilim kolları ve araştırma - Metinde geçen cümle ögelerini bulur. - Cümle ögelerinin görevlerini kavrar. - Farklı yapıdaki cümleleri çözümler. - Sözlü ve yazılı anlatım sırasında öge dizilişlerine dikkat eder. - Anlatımın etkisini arttırmak için devrik cümleler kurar. - Şiiri nesre çevirme uygulamaları yapar.
36 Türkçenin Yapısı Kosova Türk Ağızlarına Genel Bakış Morfoloji ve Sentaks Açısından Kosova Türk Ağızlarına Bölge Dillerinin Etkisi Bölge Dillerinden Türkçe ye Tercüme Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar alanlarını söyleyebilme - Türkçenin eklenme, türetme ve dizim özelliklerinin farkında olabilme - Kosova Türk Ağızlarının morfolojik ve fonolojik özelliklerini fark edebilme - Kosova Türk ağızlarında başvurulan morfolojik ve sentaks yapılarını fark edebilme - Kosova Türk ağızlarında başvurulan morfolojik ve sentaks yapılarını Standart Türkçe ve bölge dilleri ile karşılaştırabilme - İsim tamlaması, ortaç, yardımcı fiil gibi kategorilerin bölge dillerindeki eşdeğerlerini bulmaya çalışabilme - Tercüme sırasında birleşik tümcelerdeki sıralama, tekrar ve bunlara eklenen yapım ve çekim eklerinin (çoğul ve hal ekleri) dizilişlerine dikkat edebilme - Dilbilimin tanımını yapar - Dilbilgisi ve dilbilimi karşılaştırabilir - Dilbilim kolları isimlerini ve araştırma alanlarını söyler - Türetme ve çekim sırasında Türkçe kelimelere eklenen eklerin diziliş sırasının farkında olur - Türkçe de türetme yollarını bilir - Düz ve devrik cümle öge diziliş sırasını bilir - Kosova Türk ağızlarının kelime servetine bölge dilerinden kelime girdiğini bilir - Kosova Türk ağızlarında tamlama, kelime öbekleri ve cümle ögeleri diziliş sırasının Standart Türkçe den farklılık gösterdiğini bilir - Standart Türkçe deki ortaçların Kosova Türk ağızları ve bölge dilerindeki karılıklarını bulur - Fiil çekimlerinde çoğul ekinin konumunu bölge dilleri çekimleri ile karşılaştırır - İyelik ve ilgi eklerinin bölge dillerindeki eşdeğerleriyle
karşılaştırır - Bölge dillerinden kısa metinler çevirir ve değerlendirir 37 Kategori: KOMPOZİSYON Öngörülen ders saati: 35 Alt Kategori Program İçeriği Özel Hedefler Kazanımlar 1. Sözlü Yazılı Kompozisyon Türleri Kompozisyon Mektup Türleri Rapor ve Tutanak Köşe Yazısı 2. Yazılı Deneme Kompozisyon Makale Özgeçmiş ve Dilekçe - Özel ve resmi mektuplar yazabilme - Rapor veya tutanak planlayıp yazabilme - Köşe yazısı türünü tanıyıp planını çıkarabilme - Deneme türünü tanıyıp, deneme yazıları oluşturabilme - Makale yazılış tekniklerini ve yöntemlerini öğrenebilme - Özgeçmiş ve dilekçe çeşitlerini inceleyip yazabilme - Arkadaşına, akrabasına hitap kurallarına uyarak özel mektup yazabilir. - Herhangi bir dilek, şikayet ve meramını anlatan resmi mektupları teknik hususlarına dikkat ederek yazabilir. - Yaptığı çalışma veya araştırma ile ilgili rapor veya tutanak hazırlayabilir. - Köşe yazısı türünün özelliklerini öğrenip, gazetede bu türü belirleyebilir. - Deneme türünün özelliklerini benimseyip kendi düşüncelerini dile getiren sosyal içerikli kısa demeler yazabilir.
38 - Makalelerin yazılış sebebi ve biçimini kavrayıp, dipnotlarından bilgi alabilir. - Herhangi bir kurumca istenen özgeçmiş yazabilir. - Herhangi bir kuruma dilekçe, şikayet dilekçesi veya itiraz dilekçesi yazabilir. Açıklama: Dil Ağırlıklı Liselere yönelik ders programında Dilbilim, Karşılaştırmalı Dilbilim ve Tercüme kuram ve uygulamalarına yer verilmiştir. Bu konuları lise kitaplarında bulma olanağı olmadığından aşağıda kısa bir kaynakçanın verilmesi uygun görülmüştür: Yazarın Adı Kitabın Adı Yayınevi Yayın yeri 1. Özcan Başkan Bildirişim, İnsan-Dili ve Ötesi Multilingual İstanbul 2. Doğan Aksan Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim TDK Ankara 3. Akşit Göktürk Çeviri: Dillerin Dili Çağdaş İstanbul 4. Zeynel Kıran, Ayşe Kıran Dilbilime Giriş Onur Ankara 5. Ömer Asım Aksoy Dil Yanlışları TDK Ankara