Kyoto Protokolü nün Onanması (Taraf Olunması) ve Uluslararası İklim Rejiminin Geleceği ile İlgili Bazı Politik ve Diplomatik Noktalar José Romero* İsviçre Federal Çevre Bakanlığı Berne, İsviçre Ankara, 18 Nisan 2007 *Bu sunumda yer alan bilgiler tamamen Sn.Jose Romero nun kişisel görüşlerini yansıtmakta olup, hiçbir şekilde İsviçre hükümetinin resmi açıklamaları olarak değerlendirilmemelidir.
Sunum içeriği 1. Bazı temel sorular 2. Bazı ülkelerin deneyimleri 3. Gelecekte oluşabilecek uluslararası iklim rejiminin olası çerçevesi 4. Açık uçlu sorular ve bundan sonraki süreç
Bazı temel sorular 1. Onama(Taraf Olma) işleminin gerekleri nelerdir? 2. Onama (Taraf olma) sürecinin sosyal ve ekonomik sonuçları neler olabilir? 3. Taraf olmamak ne tip politik ve diplomatik sonuçlara yol açabilir? 4. Ulusal çıkarlar dikkate alınarak, uluslararası çabalara en iyi şekilde nasıl katılım sağlanabilir?
Önceki soruların yanıtları nasıl bulunabilir? 1. İklim değişikliği ile savaşımla ilgili olanlar da dahil olmak üzere, ulusal çıkarların analiz edilmesi 2. Bilgi kaynaklarının belirlenmesi 3. Ülkedeki tüm ilgili paydaşlara (ekonomik sektör, politik güçler, yerel yönetimler, sivil toplum vs.) danışılarak ulusal bir uzlaşmanın sağlanması 4. İklim değişikliği müzakerelerinde aktif bir katılım sağlanması
İklim değişikliği kapsamında neler yapılmalı 1. Savaşım (Kyoto Protokolü nün Ek B Listesinde yer alan ülkeler): Sera gazı salımlarının azaltılmasına yönelik eylemler 2. Uyum (daha da geliştirilmesi gerek): İklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik eylemler Her ikisi de maliyetlere yol açar: politikalar, önlemler, yatırımlar, teknoloji
Kyoto Protokolü nün hayata Ek-B ülkeleri: geçirilmesi Bir Salım azaltım hedefi belirlemeli ve Esnekliklerden yararlanabilmeli: karbon piyasaları, karbon yutakları (ör: orman alanlarının geliştirilmesi)
Avrupa Birliği: Ek-B Ülkesi -Salımların %8 azaltılması - Kendi bünyesinde yük paylaşımı -Salım azaltılması ve enerji gibi sektörlerde mevzuat yürürlüğe soktu -Salım Ticareti Programı nı başlattı - Uluslararası karbon piyasasının kullandı: Temiz Kalkınma Düzeneği (CDM), Ortak Yürütme (JI), Salım Ticareti (ET)
ABD: Ek-B Ülkesi (Dünya çapında en yüksek karbon salımına sahip) - Kyoto Protokolü ne katılmadı - Enerji verimliliği, araçların yakıt tüketimi, biyoyakıtlar, karbon biriktirme ve saklama, teknolojik ilerleme gibi alanların geliştirilmesine yönelik ulusal düzeyde programlar geliştirdi -Temiz Kalkınma ve İklim için Asya Pasifik Ortaklığı (AP6) gibi uluslararası ortaklıklarda yer aldı - Yerel yönetimler tarafından geliştirilen pek çok girişim var.( Ör. California, Chicago Karbon Borsası vs.) -Çok yakın bir geçmişte, Anayasa Mahkemesi, Çevre Koruma Ajansı nın sera gazı salımlarını kontrol altına alması gerektiği yönünde bir karar aldı.
Rusya Federasyonu: Ek-B Ülkesi -Başkan Putin Rusya nın GSYİH değerini 10 yıl içinde iki katına çıkarmayı hedefliyor - Onama (taraf olma) ekonomiye olumsuz bir etki yaratacak mı? - 2003 yılında Başkan Putin, onama sürecinin avantaj ve dezavantajları hakkında bilgi almak için Moskova da uluslararası bir konferans düzenledi - Rusya, taraf olma sürecinin ekonomi, çevre ve toplum üzerindeki etkisini araştırdı - Rusya Federasyonu bu sürecin sonunda Kyoto Protokolü nü onaylayarak, Protokol ün uluslararası ölçekte 2005 yılında yürürlüğe girmesini sağladı
Çin: Ek-B Dışı Ülke (Dünya çapında en yüksek karbon salımına sahip 2. ülke) - Kyoto Protokolü kapsamında salım azaltım hedefi yok - Pek çok Temiz Kalkınma Düzeneği projesine ev sahipliği yapıyor -Salımlarını, herhangi bir sayısal hedef belirlemeden kontrol etmeyi hedefliyor - Enerji verimliliği: Gelecek 5 yılda GSYİH başına salımlarını %20 azaltmayı hedefliyor - Gelecek 5 yılda orman örtüsünü %20 artırmayı hedefliyor - Gelecek 5 yılda sektörel önlemler alarak salımları azaltmayı hedefliyor: endüstriyel ürün başına su tüketimini %30 azaltmak, tarımsal sulama suyu verimliliğini %30 arttırmak, endüstriyel geri kazanımı %60 arttırmak - Gelecek 5 yılda temel kirleticilerin toplam salımını %10 azaltmak
Diğer Ek-B Dışı Ülkeler: Meksika, Güney Kore - Kyoto Protokolü kapsamında herhangi bir azaltım zorunlulukları yok - Pek çok Temiz Kalkınma Düzeneği projesine ev sahipliği yapıyorlar Meksika -Salımlarını, herhangi bir sayısal hedef belirlemeden kontrol etmeyi hedefliyor - Sektörler: enerji verimliliği, yenilenebilir enerji, ulaştırma - Uyum alanındaki çalışmaları güçlendirmeyi hedefliyor Güney Kore - Teknolojik araştırma ve kalkınmayı destekliyor -Çeşitli sektörlerde enerji verimliliğini geliştirmek
Kyoto-Dışı İnisiyatifler: Temiz Kalkınma ve İklim için Asya Pasifik Ortaklığı (AP6) ABD, Avustralya, Japonya, Çin, Hindistan, Güney Kore Daha temiz ve verimli teknolojilerin geliştirilmesi, yaygınlaştırılmasıve transferi Sanayinin katılımı 90 işbirliği projesi 8 uluslararası hükümet ve işdünyası çalışma grubu: Daha Temiz Fosil Enerji, Alüminyum, Kömür Madenciliği, Çelik, Çimento, Bina ve Aplikasyonlar, Elektrik Üretimi ve İletimi, Yenilenebilir Enerji ve Bölgesel Üretim
Kyoto Dışı İnisiyatifler: G8+5 G8 (Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Rusya, İngiltere, ABD) +5 Brezilya, Çin, Hindistan, Meksika, G.Afrika Tip: İklim değişikliği diyaloğu Amaç: Daha iyi karşılıklı anlayış, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasında ikili ve çok taraflı eylemlerin tanımlanması ve geliştirilmesi
Uluslararası iklim rejiminin geleceği 1. Eşitlikçi: ulusal koşulların dikkate alınması 2. Esnek: piyasa düzeneklerinin kullanılması 3. Eylem için teşvikler 4. Daha az ya da sıfır salımlı teknolojilerin kullanımı
Katılım süreçleri 1. Tüm büyük salım ülkeleri: ilk 25? Çevresel açıdan etkili olunabilmesi için 2. Hedeflerin türleri: salım azaltım hedefleri ya da diğer başka tür hedefler? 3. Zaman çerçevesi: Gelecek 5 ya da 10 yılı kapsayan yükümlülük dönemi? 4. Hedef düzeyi: sayısallaştırılmış azaltım hedeflerinin ölçeği
Bazı öneriler ve yaklaşımlar 1. Kaybeden Yok Yaklaşımı: hedefler var ancak tutturulamaması halinde yaptırım yok 2. Maliyetsiz Politika ve önlemler: sıfır maliyet 3. Sürdürülebilir Politika ve Önlemler: ülkenin kalkınması için ilginç yaklaşımlar 4. Önce kalkınma yaklaşımı: ulusal kalkınma öncelikleriyle bütünleştirilmiş iklim değişikliği eylemleri 5. Sektörel hedefler: elektrik üretimi, ulaştırma vs. 6. Enerji yoğunluğu ve yenilenebilir enerjilerin geliştirilmesi 7. Bazı teknolojilerin potansiyelinin araştırılması: ör: Karbon Yakalama ve Biriktirme
Katılım için senaryolar 1. Yükümlülük Dönemi Taraf değil Ek-B Dışı Hedef yok Taraf Ek-B Dışı Hedef yok Taraf Ek-B Hedef yok Taraf Ek-B Hedef var 2. Yükümlülük Dönemi Taraf değil Ek-B Dışı Hedef yok Taraf Ek-B Hedef var Taraf Ek-B Hedef yok Taraf Ek «C» Diğer tipte hedefler
Açık uçlu sorular ve bundan sonraki süreçler (1) 1. Ulusal ölçekte, çeşitli sektörlerde salım azaltım potansiyelinin (ve ilgili maliyetlerin) değerlendirilmesi 2. Salım kaynağı olan sektörlerde olası salım sınırlama/azaltma senaryolarının geliştirilerek, belirli bir zaman diliminde gerçekleştirilebilecek kabul edilebilir hedeflerin belirlenmesi 3. Uluslararası topluma (Kyoto Protokolü) bir önerinin geliştirilmesi 4. OECD süreçleri de dahil olmak üzere, müzakerelerde aktif rol almak
Açık uçlu sorular ve bundan sonraki süreçler (2) 5. Taraf olmamanın çevresel etkilerinin değerlendirilmesi 6. Taraf olmanın mali, ekonomik ve sosyal etkilerinin modellenmesi : maliyetler neler? 7. İklim değişikliğinden etkilenebilirliğin modellenmesi ve uyumun maliyetlerinin değerlendirilmesi 8. Ulusal savaşım ve uyum politikalarının uygulanmasında yardım edebilecek uluslararası işbirliklerinin değerlendirilmesi (ör: karbon piyasası, teknoloj, transferi, yabancı yatırımlar, tekil CDM vs. )
Açık uçlu sorular ve bundan sonraki süreçler (3) 9. Mevcut inisiyatiflere katılmanın getirilerinin değerlendirilmesi: ör: AP6, G8+5, vs. 10.Müzakerelerdeki mevcut gruplanmalarla ileri düzeyde ilişkiler geliştirilmesi: AB, Şemsiye Grubu, Çevresel Bütünleşme Grubu
Uluslararası Baskı 1. AB den: olası bütün getirilerin değerlendirilmesi 2. Diğer ülkeler?: oyundaki ulusal çıkarların değerlendirilmesi 3. Uluslararası ticaret konuları: alıcı ülkelerde tazminat vergileri gibi olası yeni uygulamalar 4. Ülkenin uluslararası alanda imajı ve ünü: olası bütün getirilerin değerlendirilmesi
Kanımca, evin inşasında yer almak daha uygun olur