IPV6 YA GEÇİŞ SÜRECİNDE YAŞANANLAR Mahire AKTAŞ Bilişim Uzmanı Mayıs 2010
IPv6 YA GEÇİŞ? 2012 ortalarında IPv4 adreslerinin tükenmesi bekleniyor Uluslararası kuruluşlar IPv6 ya geçişi için çağrıda bulunuyor ITU WTSA 2008 Karar 64 : üye devletler ve sektör temsilcileri için IPv4 ten IPv6 ya geçişin önemi vurgulanarak IP adreslerinin telekomünikasyon, bilgi ve haberleşme teknolojileri, IP tabanlı ağlar ve dünya ekonomisinin gelişimi için gerekli olan temel bir kaynak olduğu belirtilmiştir. IPv4 adreslerinin dengesiz dağılımına dikkat çekilerek IPv4 adreslerinin tükenmekte olduğu ve IPv6 ya geçişin özendirilmesinin aciliyeti vurgulanmıştır. ICANN, IANA ve RIR lar OECD 17-18 Haziran 2008 İnternet Ekonomisinin Geleceği konulu konferans sonunda yayımlanan İnternet Ekonomisinin Geleceği için Seul Deklarasyonu tüm katılımcı ülkelerin bakan ve temsilcileri İnternet ekonomisinin gelişmesini sürdürmek amacıyla IPv6 ya geçişi teşvik edecek, büyük özel sektör kullanıcıları ve devlet tarafından zamanlı bir şekilde benimsenmesini sağlayacak politikalar izleyeceklerini bildirmişlerdir. İnternet Adres Uzayı: IPv4 ün Yönetimi ve IPv6 nın Uygulanmasında Ekonomik Hususlar raporu Avrupa Komisyonu i2010 girişimi kapsamında Avrupa da 2010 itibariyle IPv6 nın geniş çapta uygulanmasına yönelik bir eylem planı duyurmuştur. Avrupa da IPv6 Uygulanması için Eylem Planı (Mayıs 2008) 2010 itibariyle Avrupa daki kullanıcıların en az %25 inin IPv6 tabanlı İnternete bağlanabilmesi ve büyük içerik ve hizmet sağlayıcılarına erişebilmesi 30 dan fazla Ar-Ge projesine fon sağlanmış, Ipv6 konusunda uzmanlık kazanılmıştır. 2
ÜLKE ÖRNEKLERİ ABD Kamu kurumlarının ağlarında 30 Haziran 2008 itibariyle IPv6 uyumluluğu zorunlu tutuldu Kamu sektöründe önceden belirlenmiş tarihlerde önceden belirlenmiş ölçütlerin karşılanması gerektiği detaylı bir yol haritası oluşturularak her kurumun ilerlemesi izlenmiş ve ölçütlerin karşılandığına dair raporlama ve denetleme işlemleri yürütülmüştür Avustralya Kamu kurumlarında donanım ve yazılımların 2011 sonunda IPv6 ya hazır, 2012 sonunda tüm sistemlerin IPv6 destekli olması (Ocak 2009) Çin 2008 Pekin Olimpiyatlarında IPv6 uzmanlığını tüm dünyaya gösterdi 2010 da ileri seviyeli IPv6 uygulamalarının ticari ağlarda uygulanması hedefleniyor. Almanya Kamu ağlarını yepyeni ve güvenilir bir biçimde birbirine bağlamak amacıyla Çevrim içi Almanya girişimini başlatmış; böylece devletin bilgi teknolojileri altyapısını homojen ve teknolojiye uygun hale getirerek e-devlet BT kullanımının kalitesinin artırılması ve idari hizmetlerin tümüyle çevrim içi verilmesinin sağlanması hedeflenmiş, bu projede IPv4 ve IPv6 nın birlikte kullanılması kararlaştırılmıştır. 3
BTK NIN IPv6 YA İLİŞKİN GÖREVLERİ 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu Madde 6(1)(e) Elektronik haberleşme sektöründeki gelişmeleri takip etmek, sektörün gelişimini teşvik etmek amacıyla gerekli araştırmaları yapmak veya yaptırmak ve bu konularda ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği halinde çalışmak e-dönüşüm Türkiye İcra Kurulu nun 15.07.2009 tarih ve 27 sayılı Kararı BTK, ilgili tüm paydaşlarla işbirliği içerisinde, ülkemizde IPv6 ya geçişe ilişkin farkındalık oluşturulması, yol haritasının hazırlanması, ihtiyaç duyulan tedbir ve politika önerilerinin geliştirilmesi çalışmalarını yürütmek üzere görevlendirilmiştir. 4
BTK ÇALIŞMALARI 5
BTK ÇALIŞMALARI 6
KAMU KESİMİNE DÖNÜK ÇALIŞMALAR Ülkemizde IPv6 ya geçiş çalışmalarının desteklenmesi ve kamu kesiminde olası atıl yatırımlar yapılmasının önlenmesi amacıyla DPT den; Kamu kurum ve kuruluşlarının, geliştirme ve tedarik işleri sırasında IPv6 ya uyumluluğu göz önünde bulundurmaları hususunda bilgilendirilmeleri ve IPv6 ya uyumluluk konusuna Kamu Bilgi ve İletişim Teknolojisi Projeleri Hazırlama Kılavuzu nda bir ölçüt olarak yer verilmesi talep edilmiştir. Kurumumuzun önerileri doğrultusunda Kamu BİT Projeleri Hazırlama Kılavuzu nun 2009 sürümüne; Ülkemizde gerek şebeke işletmecilerinin gerekse kullanıcıların BİT altyapılarının IPv6 protokolüne uyumunun sağlanmasına yönelik çalışmalar sürmektedir. Bu nedenle, kamu kurum ve kuruluşlarının temin edeceği ağ altyapısı ürünlerinin IPv6 protokolünü destekler nitelikte olmasına dikkat edilecektir. (sf.13-14) ifadeleri ile, Kamu kurum ve kuruluşlarının temin edeceği yazılım ürünlerinin IPv6 protokolünü destekler nitelikte olması (sf. 16) şartı eklemiştir. 7
8
9
ULUSAL IPv6 PROTOKOL ALTYAPISI VE TASARIMI PROJESİ TÜBİTAK KAMAG projeleri kapsamında Kurumumuz, ULAKBİM, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi işbirliği ile Ulusal IPv6 Protokol Altyapısı Tasarımı ve Geçişi Projesi Şubat 2009 da başlamıştır. 2 yıl sürecek proje ile; Ülkemizin IPv6 ya geçiş yol haritasının belirlenmesi IPv6 ya geçişin sistemli ve planlı bir şekilde gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. 10
ULUSAL IPV6 PROTOKOL ALTYAPISI VE TASARIMI PROJESİ Bu hedefler doğrultusunda proje kapsamında; Türkiye IPv6 Test Yatağı ve Geliştirme Ortamı oluşturularak araştırma, geliştirme ve test faaliyetlerine olanak sağlanacak, Servis Sağlayıcılar, Kurumlar ve İşletmelerin en uygun geçiş yöntemlerini seçmesi doğrultusunda araçlar üretilecek, Geçiş aşamaları planlanarak geçiş takvimi oluşturulacak, Geçiş süresinde ve sonrasında olası güvenlik sorunları araştırılacak, Maliyet analizi yapılacak, Projenin çıktıları çeşitli etkinliklerde taraflarla paylaşılacaktır. 11
BTK ÇALIŞMALARI 12
BTK ÇALIŞMALARI 13
BTK NIN IPv6 YA GEÇİŞİ BTK 2006 dan bu yana BT donanım ve sistemleri alımlarında IPv6 uyumluluğu önşartını koşuyor BTK nın IPv6 ya geçişi çalışmasına ULAKBİM in önemli katkılarıyla başlandı DMZ bölgesinde bulunan Web, DNS, E-Posta gibi hizmetler ile Ağ ve Güvenlik ürünlerinin IPv6 desteği açısından incelenerek envanter çıkarıldı ve IPv6 destekli olmayan ürünler tespit edildi (Mart 2010) IPS cihazının değiştirilmesi için çalışmalar başlatıldı E-Posta, Web, DNS hizmetlerinin IPv6 destekli verilmesi hedefi (Eylül 2010) IPv6 adres bloğu alındı, IPv6 bağlantısının sağlanması için çalışmalar sürüyor Bu çalışma ile İSS mizi IPv6 hizmetini vermeye yönelik çalışmaları başlatması için tetikledik, başka bir başvuru aldıklarında bu hizmeti vermeye yönelik hem idari hem teknik hazırlığı yapmış olacaklar Diğer Kamu kurumlarına örnek olduk, yaşanan/yaşanabilecek sorunları bizzat gözlemleyerek diğer kurumlarla tecrübelerimizi paylaşabileceğiz 14
TEŞEKKÜRLER maktas@btk.gov.tr 15