Prof. Dr. Hamdi YASAMAN Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi MARKA HUKUKU LE LG L MAKALELER HUKUK MÜTALÂALAR B L RK fi RAPORLARI IV
Yay n No: 268 1. Bas - 2012 stanbul 5846 say l yasa uyar nca bu kitab n birinci bas n n dijital iletim, CD ye kay t, elektronik kitap olarak yay m ve mevcut veya ileride gelifltirilebilecek her türlü araçla ço alt lmas ve yay lmas haklar da dahil olmak üzere; 5846 say l yasa anlam nda ço altma, yayma ve di er tüm yay n haklar yaln zca ve münhas ran VEDAT K TAPÇILIK Bas m Yay m Da t m nfl. San. Tic. Ltd. fiti. ne aittir. Kitab n tamam n n veya bir k sm n n mevcut veya ileride gelifltirilebilecek herhangi bir araç veya teknikle ço alt lmas, yay lmas ve herhangi bir flekil ve yöntemle ticaret alan na konu edilmesi kesinlikle yasakt r. Aksine hareketler VEDAT K TAPÇILIK Bas m Yay m Da t m nfl. San. Tic. Ltd. fiti. nin burada sakl tutmufl oldu u haklar n n ihlali anlam n tafl r. VEDAT K TAPÇILIK Bas m Yay m Da t m nfl. San. Tic. Ltd. fiti. olabilcek tüm hak ihlallerine karfl tüm yasal haklar - n kullanmaya, fikri hak ve eme i korumaya kararl d r. ISBN: 978-605-4446-31-5 Sayfa Düzeni : Murat Temur (0532 473 69 28) e-mail: murattemurr@gmail.com Kapak Tasar m : Murat Ece mtece30@gmail.com Bask - Cilt : Altan Bas m San. Tic. Ltd. fiti. Matbaac lar Sitesi 222/A 34200 Ba c lar - stanbul Tel: +90 (212) 629 03 74 Fax.: +90 (212) 629 03 76 Cilt : Derya Mücellit (0212) 501 02 72 VEDAT K TAPÇILIK BASIM YAYIM DA ITIM LTD. fit. fiiflli Ma aza : Abide-i Hürryet Cad. No: 207 fiiflli / STANBUL Tel.: (0212) 240 12 54-240 12 58 Fax: (0212) 240 12 67 www.vedatkitapcilik.com
ÖNSÖZ Marka Hukuku ile ilgili Makaleler, Hukuki Mütalaalar, Bilirkifli Raporlar kitaplar n n 4. cildi yay ma haz rland. 2008 y l nda yay mlanan 3. ciltten sonra geçen süre içinde, marka hukuku ile ilgili iki makalemin d fl nda birçok hukuki mütalaa ve bilirkifli raporu haz rlad m. 4. cilt di erlerinden daha hacimli oldu. Bu eserin de uygulamada faydal olaca inanc nday m. 38 y ld r akademisyen ve avukat olarak hukuk dünyas n n içindeyim. Bu süre zarf nda binlerce bilirkifli raporu düzenledim. Bilirkifli olarak inceledi im dosyalardan birçok olay ve hukuki meseleleri yak ndan gördüm. Bilirkiflili in mesle imin geliflmesinde büyük yarar oldu unu düflünüyorum. Bu sebeple, yaflayan hukuk aç s ndan bu raporlar n yay nlanmas nda yarar görüyorum. Bu konuda baflka ö retim üyelerinin de ayn türde kitaplar bulunmaktad r. Bunlar n akademisyenlere faydas n n yan nda, uygulamadaki hakim ve avukatlara da büyük faydas oldu unu düflünüyorum. Bilindi i üzere 1 Ekim 2011 tarihinde yürürlü e giren 6100 say l Hukuk Muhakemeleri Kanununda bilirkiflilik için özel bir düzenleme getirildi. HMK nin 266. maddesine göre: Mahkeme, çözümü hukuk d fl nda özel ve teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendili inden, bilirkiflinin oy ve görüflünün al nmas na karar verir. Hakimlik mesle inin gerektirdi i genel ve hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkifliye baflvurulamaz. Bu hüküm hakk nda uygulamada baz akademisyenler ve hakimlerce, Kanunun hukuki konularda bilirkifliye baflvurma hakk n ortadan kald rd görüflü ileri sürülmektedir. Bu düflünce hatal d r. Zira bunun, hakimin MK 1. maddesine göre doktrin, bilimsel ve yarg sal içtihatlardan yararlan r hükmü karfl s nda yorumlanmas gerekir. Hukuk, sosyolojik olaylar ve teknik ile geliflen bir organizmad r. Dünyan n globalleflmesi ve hukuki sorunlar n uluslararas niteli e bürünmesi karfl s nda, hakimin hukukun bütün dallar nda uzman olmas ve bu konularda yay nlanan eserler ile yarg kararlar n takip etmesi imkan dahilinde de ildir. fl yükünün çok a r oldu u bu durumda, hakimlerin bilhassa konunun uzmanlar olan bilim adamlar ndan yararlanamayacak olmalar hukukun iyi uygulanmas bak m ndan do ru de ildir. Önceki Usul Kanununda da benzer yönde hüküm var idi. Ancak, uygulamada hukukçu bilirkiflilere hemen hemen her dosyada baflvuruldu. Birçok Yarg tay kararlar nda, mahkemelerin uzman hukukçu seçmemeleri sebebiyle kararlar n n bozuldu una dair birçok karar mevcuttur. Üç kiflilik bilirkifli heyetinde, konusunda uzman bir hukukçu bilirkiflinin bulunmas gerekir. Zira, teknik ve muhasip bilirkiflilerin hukukçu bilirkifli ile bir- III
Önsöz likte çal flmas neticesinde teknik bilirkiflilere hukuki sorun anlat labilmekte ve Kanunun bekledi i anlam çerçevesinde yap lan inceleme ile sorunun ayd nlat lmas mümkün olabilmektedir. Teknik bilirkiflilerin ço u hukuki konular bilmedikleri, Kanunun bekledi i amac anlamad klar için yanl fl tetkikat yapma olas - l vard r. Bu bak mdan teknik bilirkiflileri yönlendirecek ve dosya kapsam nda inceleme yapt rmaya yöneltecek hukukçunun heyette bulunmas nda büyük yarar vard r. Prof.Dr. Bilge Umar n yeni yay mlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu fierhinde (Ankara 2011, s. 755 vd.) yer alan bu konudaki görüfllerinin yerinde oldu unu ve bunlara kat ld m belirteyim. Bilirkifli raporlar n n yay mlanmas n n gerek uygulamaya gerek doktrine katk s önemlidir. Prof.Dr. Yaflar Karayalç n, Prof.Dr. Ömer Teoman, Prof.Dr. O uz mregün, Prof.Dr. Abuzer Kendigelen ve di er bir çok ö retim üyesinin yay nlad klar mütalaa ve bilirkifli raporlar n n bilimsel düzeyi göz önünde tutuldu- unda adalete büyük katk da bulunduklar ve hakimlere bu konuda yol açt klar görüflündeyim. Bu tür eserler nazara al nd nda, ülkemizde ö retim üyesi uzman hukukçu bilirkiflilerinden yararlan lmas ve HMK nin 266. maddesinin amaca uygun yorumlanmas gerekti i görüflündeyim. Bu kitab n tashihi k z m Zeynep Yasaman Kökçü taraf ndan yap lm flt r. Kitab bafltan sona okuyup, gerek içeriklerinde ve tashihlerinde büyük çaba harcad. Kendisine teflekkür ediyorum. Bunun yan nda k z m ile birlikte çal flman n mutlulu unu duyuyorum. Babam Ekrem Yasaman da hukukçu idi. Hakimlik mesle inden emekli olduktan sonra uzun y llar avukatl k yapt. Ben de babamla çal flma mutlulu unu yaflad m. K z m n ailenin üçüncü kuflak hukukçusu olmas da bana gurur veriyor. K z m Zeynep ilk önce iflletme okudu. Üniversité de Paris 2-Panthéon Assas da Administration Economique ve Sociale i bitirdikten sonra ngiltere de University of London King s College de International Management master yapt. Gen lerinde (!) hukuk oldu u için baba mesle ine döndü ve Fransa da Sorbonne Hukuk Fakültesini bitirdi. fiimdi, benimle birlikte çal fl - yor. Bu kitab, 1973 de stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku kürsüsünde birlikte asistan olarak bulundu umuz, birlikte doçent ve profesör oldu umuz ve bu tarihten beri dostlu umuzun devam etti i de erli hukukçu Prof.Dr. Ömer Teoman a ithaf ediyorum. Prof. Dr. Hamdi Yasaman Kuruçeflme, 02.01.2012 IV
Ç NDEK LER I- MAKALELER 1. Markalar n Hükümsüzlü ü Davalar nda Dava Açma Süresi........3 2. K rm z Rengin Marka Olarak Al nmas Konusunda AB Temyiz Mahkemesinin Bir Karar Üzerine Düflünceler.......11 II- MÜTALAALAR 1. GAP Markas...........................................41 2. CARLO PAZOL N Markas..............................59 Markan n Hükümsüzlü ü 3. SATÜRN Markas.......................................81 Markan n Kullan lmas Zorunlulu u Markan n Befl Y l Süre ile Kullan lmamas Befl Y ll k Sürenin Bafllang ç Tarihi KHK m.14 4. GABR EL VENETO, REFLECTIONS, JUNEIGHT Markalar...................................95 Markan n Devrine Dair Protokol 5. EL TE WORLD Markas................................105 Tasviri flaretler KHK m.7/1-c Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kayb V
6. RUBOR L Markas.....................................125 Gerçek Hak Sahipli i Vekil Markas Lisans Sözleflmesi Kötüniyetli Tescil 7. TAÇ TACMAHAL Markalar..........................151 Seri Markalar 8. BONUS Markas.......................................161 Markan n Hükümsüzlü ü n n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas KHK m.8/4 9. NFS BURGER TURK BURGER KING Markalar..............................177 Tasviri flaretler KHK m.7/1-c Ay rt Edici Nitelik n n Kar flt r lma htimali Ticari Form Trade Dress 10. HATEMO LU Markas.................................191 Lisans Sözleflmesi Tazminat KHK m.66 11. YKK Markas..........................................197 n n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas III- B L RK fi RAPORLARI 1. TERC H ROBOTU Markas.............................213 Markan n Ay rt Edicili i VI
2. KÖZLEMAT K- SAC KAVURMAT K Markalar..........220 Kuvvetsiz Marka TPE ye Husumet Yöneltilmesi KHK m.47-53 3. ÖNCÜNAZAR Markas.................................226 Ticaret Unvan TTK m.54 Kullan m ile Ay rt Edici Nitelik Kazan lmas KHK m.7/son Tescil Öncesinde flaret Üzerinde Hak Kazan lmas KHK m.8/3 4. KIT KAT Markas......................................233 Tescil Engelleri KHK m.7 Ay rt Edicilik KHK m.5 Paris Sözleflmesi 4. Mükerrer 6. Madde 5. TATA SAFARI Markas.................................247 Mutlak Red Sebepleri KHK m.7 6. EVKUR Markas.......................................267 Gerçek Hak Sahipli i KHK m.8/3 Ticaret Unvan TTK m.52 Haks z Rekabet TTK m.56 7. EKOL Markas........................................275 Gerçek Hak Sahipli i Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kayb MK m.2 Ticaret Unvan TTK m.52 8. POL MET Markas.....................................285 Gerçek Hak Sahibi Önceki Kullan ma Dayanan Hak Sahipli i 9. SUTUT Markas........................................293 Nisbi Red Sebepleri KHK m.8 KHK m.8/4 Haks z Rekabet TTK m.56 VII
10. CHICAGO BULLS KADIKOY BULLS Markalar.........308 Kar flt r lma htimali KHK m. 8/1-b 11. FORMULA ONE Markas...............................315 Paris Sözleflmesi 1. Mükerrer 6. Madde n n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas KHK m. 8/4 Hükümsüzlük Davas nda Hak Düflürücü Süre KHK m.42 12. GAP-GAP DO Markalar................................325 KHK m.8/4 Marka Hakk na Tecavüz KHK m.61 Kötüniyetli Tescil Haks z Rekabet TTK m.57/5 13. STANBUL MODERN, STANBUL MODERN SANAT MÜZES VE MSG STANBUL MODERN SANATLAR GALER S Markalar...................................333 Kar flt r lma htimali KHK m.9/1-b Paris Sözleflmesi 1. Mükerrer 6. Madde 14. KERVAN Markas......................................343 Kar flt r lma htimali Haks z Rekabet 15. LEUCI Markas........................................349 KHK m. 8 Markan n Hükümsüzlü ü KHK m.8, m. 42 Kötüniyetli Tescil 16. LEXUS Markas........................................359 Haks z Tescil 17. ÖZD LEK Markas.....................................365 Paris Sözleflmesi 1. Mükerrer 6. Madde KHK m.8/4 Markan n Tescil Edildi i fiekilde Kullan lmas VIII
18. TARO TORO Markalar...............................374 KHK m.8, Paris Sözleflmesi Tescil Öncesinde Üzerinde Hak Kazan lm fl flaret KHK m.8/3 Ticaret Unvan TTK m.54 19. FAN FANG Markas....................................380 Markasal Kullan m Kar flt rma htimali KHK m.9/1-b 20. SATKO Markas.......................................388 Kar flt rma htimali 21. GÜL BAHÇES Markas................................391 Marka Tescilinden Do an Haklar Kapsam nda stisna KHK m.12 22. HYUNDAI Markas.....................................396 Markan n Taklidi KHK m.15/2 Paralel thalat KHK m.13 23. TEKE TEK Markas....................................404 Kullanmama Sebebiyle Hükümsüzlük KHK m.14 24. PEKYOL Markas.....................................412 Kullan lmayan n n Terkini KHK m.14 25. D ANA Markas........................................418 Kullanmama Sebebiyle Hükümsüzlük KHK m.14 26. LEONE Markas.......................................423 Kötüniyetli Tescil KHK m.35, MK m.2 27. L OREAL.............................................428 Markaya Tecavüz Markay Tafl yan Ürünlerin Taklidi KHK m.61 IX
28. MARTI Markas.......................................435 Markaya Tecavüz KHK m. 61 tibar Tazminat 29. TSE Markas..........................................441 Markan n Haks z Kullan m Manevi Tazminat KHK m.62, BK m.49 30. TSE Markas..........................................447 Markaya Tecavüz KHK m.61 Türk Standartlar Enstitüsü Belgelendirme Talimat m.2/1 m.29 31. SIEMENS Markas.....................................457 Marka Hakk na Tecavüz KHK m. 61-62 Tescilli Marka ile Ayn Olan Herhangi Bir flaretin Üçüncü Kifliler Taraf ndan Kullan lmas n Engelleme Hakk KHK m. 9/1-a Maddi, Manevi Tazminat Talebi KHK m.62 32. BOROS L Markas.....................................463 Gerçek Hak Sahipli i Haks z Rekabet 33. EKOL TEM ZL K EKOL SERV S Markalar............471 Sessiz Kalma Yoluyla Hak Kayb MK m.2 34. MOLPED ROLLPED Markalar........................477 Benzer Markan n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas 35. COLLEZIONE Markas.................................485 Tan nm fll n Tespiti n n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas KHK m. 8/4, m.42/1-b X
36. AKAI Markas.........................................493 Benzer Markalar n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas KHK m.8/4 Hak Düflürücü Süre Kötüniyetli Tescil KHK m.42/1-a 37. AKASYA Markas......................................505 KHK m.9, m.61 S n fland rma 38. DUAL POWER Markas................................522 Ay rt Edici Nitelik 39. HATUNCA HATUNY Markalar........................530 Ay rt Edici Nitelik KHK m.5 Tasviri flaret KHK m.7/1.c 40. PEK PALAS Markas..................................539 Gerçek Hak Sahipli i Tasviri flaretler Ba lant htimali 41. LEXUS Markas........................................545 Kriterleri Paris Sözleflmesi 1. Mükerrer 6. Maddesi 42. RENAULT Markas....................................557 Taklit Ürün Marka Hakk na Tecavüz KHK m.61/1-c Tazminat KHK m.66/2 43. TARZAN Markas......................................565 Kar flt r lma htimali KHK m.8/1-b XI
44. 212 STANBUL Markas................................579 Benzer Marka KHK m. 8/1-b Benzer Markan n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas Mal ve Hizmetlerin S n fland r lmas 45. AKADEM STANBUL Markas..........................593 Marka Hakk na Tecavüz KHK m.61, m. 9 Marka ile Ticaret Unvan Aras ndaki Benzerlik Ticaret Unvan n n Markasal Kullan m 46. ALMAN HASTANES Markas...........................602 Gerçek Hak Sahipli i lkesi Tescilsiz flaretin Markasal Kullan m KHK m.8/3 Kötüniyetli Tescil KHK m.35/1 47. SPARK STAKS Markalar...........................618 48. ÖZLER Markas.......................................624 Gerçek Hak Sahipli i Dava Ehliyeti 49. VOB Markas..........................................633 n n Farkl Mal ve Hizmetlerde Kullan lmas KHK m.8/4 50. ZARA Markas.........................................648 Ticaret Unvan n n Markasal Kullan m KHK m.9/2 TTK m.56-57 XII