İnvazif Mantar İnfeksiyonları. Prof. Dr. Fatma Ulutan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD



Benzer belgeler
İNVAZİF FUNGAL İNFEKSİYONLAR. Doç. Dr. Ç.Banu ÇETİN Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi

Hematolog Gözüyle Fungal İnfeksiyonlara Yaklaşım. Dr Mehmet Ali Özcan Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı İzmir-2012

DR ALPAY AZAP ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ İNFEKSİYON HASTALIKLARI ve KLİNİK MİKROBİYOLOJİ AD

Dünden Bugüne Kandida

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesinde Febril Nötropenik Hasta Antifungal Tedavi Uygulama Prosedürü

NİLGÜN ÇERİKÇİOĞLU MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ ANABİLİM DALI

İnvazif Kandida İnfeksiyonları Tedavi. Prof. Dr. Nur YAPAR DEÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

İnvazif Mantar İnfeksiyonlarında Preemptif Tedavi

Fungal Etkenler. Toplantı sunumları Dr.AyşeKalkancı. Santral Sinir Sistemi Enfeksiyonlarında Tanı. Ege Mikrobiyoloji Günleri-3


Candida Epidemiyolojisi. Dr. Nur Yapar Aralık 2009 Çeşme İzmir

Invazif Fungal Enfeksiyonlarda Serodiagnoz Prof Dr Zekaver Odabaşı

Küf Türlerinin Epidemiyolojisi. Yrd. Doç. Dr. Özge Turhan Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

Febril Nötropenide Fungal İnfeksiyonlara Klinik Yaklaşım

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ

İnvaziv Kandidiyazis. Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

MUKORMİKOZ (ZİGOMİKOZ) Dr.Halis Akalın Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Febril Nötropeni Grubu. Febril Nötropeni Simpozyumu , Ankara

Yoğun bakımda infeksiyon epidemiyolojisi

Nötropeni Ateş Tedavisinde Yenilikler Dr. Murat Akova. Hacettepe Universitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları Ankara

İnvazif Mantar Enfeksiyonlarının Takibinde Takım Çalışması DR. AHMET ÇAĞKAN İNKAYA HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ TİP FAKÜLTESİ

ANTİFUNGAL TEDAVİ: PRE-EMPTİF Mİ EMPİRİK Mİ? Prof. Dr. Ayper SOMER İstanbul Tıp Fakültesi Pediatrik İnfeksiyon Hastalıkları

Mine Doluca Dereli Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim

Febril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu: Klinik yansımalar. Dr Beyza Ener Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi

Antifungallerin Akılcı Kullanımı ve Yönetimi

HEMODİYALİZ HASTALARINDA GÖRÜLEN İNFEKSİYON ETKENLERİ

Yoğun Bakım Ünitelerinde Mikroorganizma Profilindeki Değişim. Yoğun Bakım Ünitelerinde Mantar Etkenleri Profilindeki Değişim

KOLONİZASYON. DR. EMİNE ALP Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D.

İnvaziv Aspergilloz da Tedavi Yaklaşımları

Bağışıklığı Baskılanmış Olguda Akciğer Sorununa Yaklaşım. Klinik-Radyolojik İpuçları

İNVAZİV PULMONER ASPERJİLLOZ Dr. Münire Gökırmak. Süleyman Demirel Üniversitesi Göğüs Hastalıkları A.D.

Febril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar

FEBRİL NÖTROPENİK HASTALARDA ERCİYES ÜNİVERSİTESİ DENEYİMİ

Febril Nötropenik Hastada Antifungal Profilaksi

KANDİDÜRİ Olgu Sunumları

İnvazif Fungal İnfeksiyonlarda Tanı Klinik-Radyolojik Yaklaşım. Dr.Özlem Özdemir Kumbasar

Invaziv Fungal Enfeksiyonlarda Tanı Prof Dr Zekaver Odabaşı

Transplantasyon ve Hematoloji Hastalarında Mantar Enfeksiyonları. Dr Zayre Erturan İ.Ü. İstanbul Tıp Fak. Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Antifungallerin Doğru Kullanımı

İnvaziv Fungal İnfeksiyonlara Klinik Yaklaşım Nötropenik Hastada Klinik Yaklaşım

OLGU SUNUMU. Dr. Nur Yapar. DEÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D Şubat 2010 Ankara

Kan Kültürlerinde Üreyen Koagülaz Negatif Stafilokoklarda Kontaminasyonun Değerlendirilmesi

EMPİRİK ANTİFUNGAL TEDAVİ ALTERNATİF YAKLAŞIMLAR

Febril Nötropenik Hastada Antifungal Yönetimi. Ömrüm Uzun

AKILCI ANTİFUNGAL KULLANIMI. Dr Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hst ve Klinik Mikr AD

Yoğun Bakımda Mantar. Dr. İbrahim KURT Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD Yoğun Bakım BD 17 Şubat 2017

FEBRİL NÖTROPENİ TANI VE TEDAVİ

Kök Hücre Naklinde İnvaziv Fungal İnfeksiyonlar. Dr.M.Sinan DAL 05/11/2016

İnvaziv Aspergillozis

Doç. Dr. Bilgin ARDA Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Aspergillus Epidemiyoloji Klinik Tanı. Mehmet Ali Özcan Dokuz Eylül Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü İzmir 2014

İNVAZİF ASPERGİLLOZ Radyolojik Tanı. Dr. Recep SAVAŞ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir

Febril Nötropenik Hastalara Sistemik Antimikrobiyal Tedavi Uygulaması Multidisipliner Yaklaşım Anketi

VRE ile Gelişen Kan Dolaşımı Enfeksiyonu Olgusunda Tedavi

Prof. Dr. Neşe Saltoğlu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Antimikrobiyal Yönetim Simpozyumu, İstanbul 7 Ekim

YOĞUN BAKIMDA FUNGAL ENFEKSİYONLAR. Dr. Murat Sungur Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Bilim Dalı

Febril Nötropenide Alt Solunum Yolu Enfeksiyonları Tanı ve Tedavi Kılavuzu

KANDİDÜRİLİ HASTALARA YAKLAŞIMDA KOLONİ SAYISININ ÖNEMİ VAR MI?

YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE MANTAR İNFEKSİYONLARINDA TEDAVİ. Dr.İbrahim ERAYMAN NEÜ Meram Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik. Mik. AD.

FEBRİL NÖTROPENİ : 2009 DA NELER OLDU? Dr Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Deneysel Hayvan Modelinde Candida Tropicalis Peritonitinin Tedavisinde Kaspofungin ve Amfoterisin B Etkinliğinin Karşılaştırılması

Alınan örnekten hangi tetkikler istenmeli?

EKĠNOKANDĠNLER. Dr. Tuba TURUNÇ. Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Dr. Birgül Kaçmaz Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

Prof. Dr. Özlem Tünger Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Kjell Kleppe H. Gobind Khorana Karry Mullis

Aşağıdaki 3 kriterin birlikte olması durumunda derin cerrahi alan enfeksiyonu tanısı konulur.

Solid Organ Nakli Hastalarında Antifungal Yönetim (AFY) Programı Dr. Özlem Kurt Azap Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon hastalıkları ve

Yoğun Bakımda Kandida Dışı Fungal İnfeksiyonlar: Aspergillus spp.

Piyelonefrit Tedavi süreleri? Dr Gökhan AYGÜN CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD

Olgu Sunumu. Doç. Dr. Rabin Saba AÜTF İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD

'nosocomial' Yunanca iki kelimeden oluşur

OLGU SUNUMLARI. Dr. A. Nedret KOÇ. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Kayseri

HASTA GÜVENLİĞİNDE ENFEKSİYONLARIN KONTROLÜ VE İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Dr. Nazan ÇALBAYRAM

Pediyatrik Hastada İnvazif Fungal Enfeksiyonların Tedavisi ve Erken Tanı Yaklaşımları

ANTİFUNGAL TEDAVİ: YENİ MİLENYUMA

Toplum başlangıçlı Escherichia coli

aspergillosis.org.uk ÖU 02/2009

DİRENÇLİ GRAM NEGATİF BAKTERİLERLE HASTANE KÖKENLİ KAN DOLAŞIMI ENFEKSİYONU GELİŞMESİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER

ANTİFUNGAL DİRENÇ MEKANİZMALARI ve DUYARLILIK TESTLERİ. Nilgün ÇERİKÇİOĞLU 2014 MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ AD

Dr. Özlem Doğan Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi. Yoğun Bakımda İnvazif Fungal İnfeksiyonlar-Fungall Akademi 29 Eylül İstanbul

ANTİFUNGAL DUYARLILIK TESTİ NE ZAMAN VE NASIL YAPILMALI? Prof. Dr. Nilgün Çerikçioğlu MARMARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ MİKROBİYOLOJİ A.

DAMAR İÇİ KATETER YRD. DOÇ. DR. DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KLİNİK MİKROBİYOLOJİ VE İNFEKSİYON HASTALIKLARI AD


Ruti Ru n ti d n e Man tar Man Enfeksi yon feksi yon ar l ı ar n ı a Laboratu atu ar ar Y akl aşı akl aşı Serolojik ve ve ol M eküler Yönt

Ventilatör İlişkili Pnömoni Tanısında Endotrakeal Aspirat Kantitatif Kültürü ile Mini-Bal Kantitatif Kültürü Arasındaki Uyum

14 Yaşında erkek hasta Ocak 2010: propitoz, kan değerlerinde azalma, lökositoz ve işitme azlığı

ANTİFUNGAL DİRENÇ ve ANTİFUNGAL DUYARLILIK TESTLERİ

GİRİŞ. Kan dolaşımı enfeksiyonları (KDE) önemli morbidite ve mortalite sebebi. ABD de yılda KDE, mortalite % 35-60

Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji AD ETKENLERİNİ TANIYALIM...

İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar

Kandida Enfeksiyonlarında Direnç Sorunu. Dr.Buket Ertürk Şengel Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pendik Eğitim vearaştırma Hastanesi

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri

HIV & CMV Gastrointestinal ve Solunum Sistemi

Oya Coşkun, İlke Çelikkale, Yasemin Çakır, Bilgecan Özdemir, Kübra Köken, İdil Bahar Abdüllazizoğlu

Antibiyotik Direncini Önlemek! (Hastane Bakış Açısı) Dr Gökhan AYGÜN İÜC- CTF Tıbbi Mikrobiyoloji AD

FEN kurs 2009 risk değerlendirmesi

BIR GRİP SEZONUNUN BAŞıNDA İLK OLGULARıN İRDELENMESİ

Dirençli Bakteri Yayılımının Önlenmesinde Laboratuvarın Rolü

Yoğun Bakım Ünitesinde İnvaziv Kandida Enfeksiyonlarının Tedavisi. Dr. Mustafa NAMIDURU GÜTF-Enf. Hst ve Kl. Mik. AD.

Transkript:

İnvazif Mantar İnfeksiyonları Prof. Dr. Fatma Ulutan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD 1

Candida İnfeksiyonları Aspergillus İnfeksiyonları Diğer Mantar İnfeksiyonları 2

İnvazif Mantar İnfeksiyonlarının Önemi Mantar infeksiyonlarının sıklığı giderek artmaktadır. Mortalite yüksektir Kandidoz için %50 Aspergilloz için %80-100 Erken tedaviye başlama mortaliteyi önemli oranda azaltmakta Hastanede yatış süresi uzatmakta (Kandideminin bu süreyi 30 gün uzattığı gösterilmiş) Maliyeti artırmakta 3

1978-1982 1983-1987 1988-1992 Aspergillus Diğer mantarlar Grollet al.j Infect 1996 4

Sağlık ve Hastalık Arasındaki Denge Mantarlar Konak Faktörleri Ortam 5

Çevre Faktörleri (Nozokomiyal ) Candida spp. Komensal flora Hastane personelinin ellerinden, kolonize hastalardan çapraz bulaş Çevre Aspergilloz spp Toz, gıda, bitki, su Teknikler-kullanılan araç gereç/tedaviler Mukokutanöz toksisite ve hasar Bakteriyel florada azalma 6

Son Yıllarda İnvazif Mantar İnfeksiyonlarının Epidemiyolojisi (1) Geşmişte hastalık yaptığı temel gruplar Kemik iliği ve organ nakli Steroid kullanımı Sitotoksik ilaç kullanımı Günümüzde yoğun bakım ünitelerinde artış var Geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı Santral venöz kateter kullanımı Paranteral nütrisyon uygulanması Cerrrahi bir girişim Hemodiyaliz kolaylaştıran faktörler olarak karşımıza çıkıyor. 7

Gazi Hastanesi 2007 Surveyans Çalışması Sonuçlarına Göre İzole Edilen Mikroorganizmaların Servislere Göre Yüzde (kolon yüzdesi) Dağılımı Yoğun Dahili Cerrahi Hastane Bakımlar Servisler Servisler Geneli n=661 n=476 n=371 n=1508 GNB (Gram negatif bakteri) 64,1 55,7 63,6 61,3 GPB (Gram pozitif bakteri) 22,7 33,2 29,6 27,7 Mantarlar 13.2 11.2 6.8 10.9 8

Son Yıllarda İnvazif Mantar İnfeksiyonlarının Epidemiyolojisi (2) İnsidans ve mortalitelerinde artış Candida albicans dışındaki türlerin artışı Aspergillus dışı mantarlarla/yeni mantarlarla infeksiyon artıyor:fusarium, Zygomycetes (Rhisopus, Mucor), Scedosporium apiospermum.. Antifungallere direnç sorunu 9

FUNGUSLAR VE DİRENÇ Candida albicans Candida glabrata Candida krusei Candida lusitaniae Candida tropicalis Cryptococcus neoformans Flukonazole artan direnç Flukonazole intrensek direnç Flukonazole intrensek direnç Amf. B ve flusitozine direnç Azol direnci (olgu bildirimi) Flukonazol direnci (olgu bildirimi) 10

Aspergillus türleri Flukonazole dirençli Zigomikoz etkenleri Azollere dirençli Hiyalohifomikoz etkenleri Paecilomyces türleri Çoğu azollere bir kısmı Amf. B ye dirençli Amf.B ve flusitozine dirençli Scedosporium apiospermum Trichosporon beigelii Amf. B ye intrensek direnç Amf. B ye intrensek direnç Saccharomyces cerevisiae Azollere dirençli Feohifomikoz etkenleri Amf.B direnci olabilir 11

Tanısal Sorunlar kanıtlanmış yüksek olası olası o o o FUO (ampirik) profilaksi 12

İNZAZİF Candida İNFEKSİYONLARI 13

İnvazif Candida İnfeksiyonlarında Risk Faktörleri İatrojenik/Nosokomiyal Kolonizasyon Geniş spektrumlu antibiyotik GİS veya kardiyak cerrahi Hastanede uzun kalış Yoğun bakımda kalış Yanık Damar içi kateter Parenteral beslenme YBÜ de > 7 gün yatış Böbrek yetmezliği İmmünsüpresyon Nötropeni Steroid kullanımı HIV pozitifliği Diabetes mellitus 14

Hastaya uygulanan antibiyotik sayısı önemli 2 den fazla ise risk 12,5 kat artıyor. Arch Intern Med 1989;14923:49-53 Bakteremi, florokinolon tedavisi, CMV infeksiyonu da kandidemi için bir risk faktörü J Infect Dis 2000;181:309-316 Flukonazol profilaksisi C. krusei için 27 kat C. glabrata için 5 kat artışa neden olduğu gözlenmiş. 15

Santral Venöz Kateter (SVK) ve Kandidemi İnvazif kandidoz tanısı alan hastaların % 65-90 oranında santral venöz kateteri olduğu belirlenmiştir. J Clin Mic 2005;43:1829-1835 Eur J Clin Microb Dis 2005;24:23-30 SVK nötropeni veya ciddi immün yetmezliği olmayan hastalarda da kandidemi için risk faktörüdür C.parapsilosis özellikle yüksek glükoz konsantrasyonunda biyofilm oluşturarak hiperalimantasyon alan bireylerde SVK kaynaklı kandidemi geliştirebilmektedir. 16

Kanser Hastalarında Mantar İnfeksiyonlarında Etken Dağılımı Candida spp (%48) Diğer (%21) Aspergillus spp (%31)

Nozokomiyal Kan İnfeksiyonlarının İnsidansı ve Dağılımı (%) (1990lı yıllar) Koag(-)stafilokoklar Staphylococcus aureus Enterokoklar Candida türleri Escherichia coli Klebsiella türleri Enterobacter türleri Pseudomonas türleri Serratia türleri Viridans streptokoklar İnsidans 32 16 11 8 6 5 5 4 1 1 Mortalite 21 25 32 40 24 27 28 33 26 23 18

Nozokomiyal kan dolaşımı infeksiyonlarının etkeni olarak artık 3. sırada Medical Mycology 2007:45:321-346 Clin Infect Dis 2003;36:1103-1110 Clin İInfect Dis 2004;39:309-317 İnvazif Candida infeksiyonlarının %30-50 sinde kan kültürü negatif Br J Haematol 2002;117:40-46 19

Günümüzde İnvazif Kandidozda Etken Türlerin Dağılımı İlk sırada C. albicans yer alıyor Flukonazol profilaksisi C. krusei ve C.glabrata infeksiyonlarında artışa yol açmış C. lusitaniae amfoterisin B ye dirençli C. albicans % 50 C. glabrata % 15-25 C. parapsilosis %10-20 (kateter ve iv.sıvı kaynaklı) C. tropicalis %15 (virulan üretilmesi anlamlı) C. krusei <% 3 Diğerleri < % 5 Medical Mycology 2007:45:321-346 20

C. tropicalis % 8 C. krusei % 2 diğer Candida spp % 5 C. albicans % 54 C. parapsilosis % 15 C. glabrata % 16 Antimicrob Agents Chemother 2000;44:747 751 21

C. guilliermondii 2% C. krusei 1% other 9% C. albicans 41% C. parapsilosis 21% C. tropicalis 21% C. glabrata 5% J Clin Microbiol 2006;44 (6): 2816 2823 22

1999-2001 Ve 2001-2003 Olmak Üzere 2 Dönemde Febril Nötropeni Hastalarından İzole Edilen Candida Türlerinin Dağılımı (GAZİ TIP) 1999-2001 (n=127) 2001-2003 (n=47) 10,4 3,9 3,9 27,6 2,1 14,3 68,8 8,5 4,2 48,9 C. albicans C. glabrata C. tropicalis C. kefyr C. krusei 23

Türkiye de Durum Türkiye Febril Nötropeni Grubunun çalışması: Retrospektif 7 merkez 2002 C.albicans dışı Candida türlerinin oranı % 47 olarak saptanmış 24

Kanda İzole Edilen Candida Türlerinde FLUKONAZOL Direnci Yüzde C. albicans C. glabrata C. parapsilosis C. tropicalis SENTRY, 1997-2000 CDC, 1998-2000 EIEIO, 1998-2000 25

Candida ve Virulans Faktörleri Canlı ve cansız yüzeylere tutunma yeteneği Dimorfizm Enzimleri:Aspartil proteinaz,fosfolipaz Fenotip değiştirme Sitokin yapımını etkileme Biyofilm oluşturabilme (kateter varlığında biyofilm oluşturma yeteneği C.albicans dışındaki türlerde daha fazla) 26

Hematojen Candida İnfeksiyonları Kandidemi: Üremi, steroit tedavisi, genel düşkünlük durumunda gelişebilir. Katetere bağlı kandidemi: Roll-plate tekniği ile en az 15 cfu, Sonikasyon tekniği ile en az 100 cfu olarak kanda üreyen Candida türü üremelidir. Kateterden alınan kan örneğinin kantitatif kültüründe üreyen Candida sayısı aynı anda periferik başka bir damardan yapılan kantitatif kan kültüründe üreyen Candida sayısının en az 10 katı olmalıdır. 27

Candida Türleri İle Kandidemi Sonrası Gelişebilecek Fırsatçı İnfeksiyonlar Santral sinir sistemi kandidozu Solunum sistemi kandidozu Kardiyak kandidoz Candida peritonitleri Candida osteomyeliti Candida artritleri Diğer organ yerleşimleri GİS organları, göz, kulak, burun, lenf nodülleri, damar yapıları 28

Akut İnvazif Kandidoz Antibakteriyel tedaviye cevap vermeyen ateş Miyalji Endoftalmit %10-13 dermatolojik bulgu Eritemli zemin üzerinde püstüller veya santral nekrozlu büyük nodüller şeklinde olabiliyor Kan kültürü pozitifliği %25-50 İnfeksiyon çeşitli organlara yayılabilir 29

30

Akut İnvazif Kandidoz Tanısı Mukozalar dışında biyopsi materyalinde veya iğne aspirasyonu ile alınan bir örnekte maya hücresi ve psödohif yapısının görülmesi Kültür 1/3 ile 1/4 olguda kan kültürü pozitif Antikor saptanması duyarlılığı düşük Antijen ( mannan,1-3beta D glukan,candida enolazı) saptama yöntemleri tanısal açıdan yetersiz PCR da metodoloji sorunları çözülmemiş D-arabinitol umut veriyor 31

Kronik Dissemine Kandidoz (=Hepatosplenik kandidoz) Uzun süren derin nötropeniden çıkan kanser hastalarında görülür Genellikle karaciğer, dalak ve bazen de böbrekler ve diğer organlarda tutulum meydana gelir Kinolon profilaksisi ile daha sık Hastalar genellikle genç Infect Dis Clin North Am 2005;29:493 32

Kronik Dissemine Kandidoz 33

Kronik Dissemine Kandidoz Klinik ve Laboratuvar Bulguları Antibiyotik tedavisi ile düşmeyen ateş (>38 0 C, günde birden fazla yükselme, üşüme-titreme, bazen >40 0 C)) Sağ üst kadranda ağrı,hassasiyet, sarılık Karın ağrısı(yaygın) Bulantı/Kusma Hepatosplenomegali Alkalen fosfataz yüksekliği (Olguların çoğunda) ALT/AST yüksekliği (1/3 olguda) Lökositoz (1/3 olguda) Leukemia Research 2005;29:493 34

Kronik Dissemine Kandidoz Tanısı Kan kültürleri Ultrasonografi BT MRG Karaciğer biyopsisi Infect Dis Clin North Am 2000;14:721 Leukemia Research 2005;29:493 35

Kronik Dissemine Kandidoz Olgusu (GAZİ TIP) 60y Myelodistrfik sendrom Kemoterapi sonrası nötropeni AP 728 Ü ALT:68 Ü AST: 60 Ü 36

İNVAZİF Aspergillus İNFEKSİYONU 37

İnvazif Aspergilloz (İA) Ve Altta Yatan Hastalık % 30 25 20 15 10 5 KİT ve hematolojik hastalarda görülen CMV infeksiyonları İA için predispozan Clin Infect Dis 2001;32:539-45 0 ALLO KİT OTO KİT AKUT LÖSEMİ SOT AIDS Patterson et al. Medicine. 2000 38

İnvazif Aspergilloz ve Diğer Küf Mantarlarında Bulaşma Aspergillus,Zygomycetes... Filtre edilmemiş hava, havalandırma sistemleri, halı, toz,gıda, bitki Kontamine su 39

İnvazif Aspergilloz İçin Riskler Yoğun Bakımda kalış KOAH Siroz Düşük doz steroid kullanımı 40

Organ Transplant Alıcılar larında Küf Mantarı İnfeksiyonları 5 5 3 3 A.fumigatus 29 A.flavus 5 A.terreus 2 A.niger 1 S. apiospermum 3 Fusarium sp. 2 Rhizopus sp. 2 Mucor sp. 1 37 C.bantiana 1 S.prolificans 1 E.jeanselmei 1 P.romerci 1 Cladosporium sp. 1 Clin Infect Dis 2003;37:221. 41

İnvazif Aspergillozda Etkenler Aspergillus fumigatus Kemik iliği naklinde daha sık Aspergillus flavus Sinüs enfeksiyonlarında daha sık Aspergillus niger Sinüs enfeksiyonlarında daha sık Aspergillus terreus 42

Aspergillus fumigatus Spor boyutu küçük (2-3 mikron) Hızlı çoğalma (1-22 cm / 24 saat) 43

İnvazif Aspergillozda Patogenez Kemoterapi Alveoler makrofaj azalması Steroid Alveoler makrofaj fonk. bozukluğu Spor Hif Kompleman inhibe edici faktör Proteazlar Mikotoksinler salınır ANJİYOİNVAZYON DOKU NEKROZU 44

İnvazif Aspergillozda Klinik şekiller Pulmoner aspergillloz Kronik invazif aspergilloz (KOAH ile birlikte,aspergilloma) Yaygın aspergilloz (ateş+ sepsis bulguları) Paranazal sinüs aspergillozu Trakeobronşit Akciğer nakli yapılan hastalarda ipek sütür kontaminasyonu Endokardit Prostetik kapağın ameliyat sırasında kontaminasyonu Kalıcı i.v kateter varlığı ve i.v. ilaç bağımlılığı Endoftalmit Keratit Travma Kutanöz aspergilloz Gastrointestinal aspergilloz 45

Pulmoner Aspergilloz Geniş spektrumlu antibiyotik kullanımına rağmen düşmeyen ateş Göğüs ağrısı Öksürük Hemoptizi 46

47

Pulmoner Aspergillozda HRCT Bulguları Halo belirtisi Yarım ay 0-5 gün 5-10 gün 10-20 gün (Yoğun bakım hastalarında her zaman tanı için çok yardımcı olmayabilir) 48

Primer Kutanöz Aspergilloz 49

İnvazif Aspergilloz (İA) Tanısı Kültür (BAL, balgam, idrar, apse drenajı, cilt, derin doku-organ biyopsileri ) Serolojik testler (Aspergillus antijenlerinin ve nükleik asitinin saptanmasına yönelik testler ) Histopatolojik inceleme Görüntüleme yöntemi ( HRCT ) 50

İA Tanısında Kültür BAL, balgam, idrar, apse drenajı, cilt, kornea kazıntısı, derin doku-organ biyopsileri kültür için kullanılır Steril olması gereken bölgeden, histopatolojik materyalden Aspergillus üretilmesi önemli BAL için duyarlılık % 30 prediktif değeri %60 Kan kültürünün tanı değeri düşük ( % 5 olguda +) A.terreus için yararlı olabileceği gösterilmiş Clin Infect Dis 2001;31:188-9 51

52

İA Tanısında Galaktomannan Testi RIA,LA,Sandwich EIA*(Platelia,standardize) Aspergillus için spesifik 2003 yılında FDA tarafından erişkin nötropenik ve/veya KİT hastalarında aspergilloz tanısı için onay almış Serum ve BAL Sensitivite %29-100,spesifite %80-100 Pozitif indeks: USA 0.5 Avrupa 1.0-1.5 53

İA Tanısında Galaktomannan Testi (2) Yüksek riskli hastalarda tarama testi Otopsi ile kanıtlanmış tüm olgularda (+) KİT hastalarının %80 inde radyolojiden 1 hafta önce (+) Haftada iki örnek >1 ardışık serum örneğinin pozitif olması gerçek pozitiflik Seri örneklerde titre artışı 54

İA Tanısında Galaktomannan Testi (3) Yalancı pozitif Kontamine gıda, Gastrik mukoza bütünlüğünün bozulması, Piperasilin -Tazobaktam Yalancı negatif: Cut-off, tür (suş,infeksiyon odağı) Antifungal kullanımı, GM antikorları Fungal yük ile orantılı Düzeylerin prognostik önemi var 55

Galaktomannan Testinde Yalancı pozitiflik (%1-18) ÇAPRAZ REAKSİYON Penicillium chrysogenum Penicillium digitatum Paecilomyces variotii Rhodotorula rubra Swanink et al. JCM 1997; 35: 257 BESİNLERLE Mısır gevreği Ekmek Makarna Pirinç Kek Hindi Sosis Cips Krem karamel J Mycol Med 1998; 8: 112 56

(1-3)-β-D-glukan (G-testi) Aspergillus a özgü değil Candida ve Aspergillus, diğer küf ve mayalar(mucor ve Cryptococcus dışında) için pozitif Araştırma aşamasında Sınırlı veri Duyarlılık %67 Özgüllük %84 57

İnvazif Aspergilloz Tanısında PCR Standardizasyon sorunu var. Kontaminasyon Yalancı pozitiflik Kolonizasyon-enfeksiyon ayırımı sorunu var. Seri örneklerde devamlılık göstermeyen, aralıklı pozitif sonuçlar olabilir. Tedavi alan bazı hastalarda tedaviye yanıt olmadan negatifleşebilir. Sınırlı veri 58

İnvazif Aspergilloz Tanısında BT (HRCT) Düz radyografilerden daha duyarlı (Düz akciğer grafisi.%10,hrct.% 50) Ayırıcı tanıyı kolaylaştırır Girişimleri kolaylaştırır Tedavi cevabının izlemi Erken tanı,tedavi 59

60

DİĞER MANTAR İNFEKSİYONLARI Mukormikoz (=Zigomikoz) 61

Kemik İliği i nakli ve Aspergillus-dışı Küf f Mantarı İnfeksiyonları İnfeksiyon (no.) 16 14 12 10 8 6 4 2 0 1985-1989 1989 1990-1994 1994 1994-1999 1999 Yıllar Fusarium Zygomycetes Scedosporium llar CID 2002; 34:909. 62

Mukormikoz Etkenleri Mucoraceae/Absidiaceae ailesi Absidia cinsi Apophysomyces cinsi Mucor cinsi Rhizomucor cinsi Rhizopus cinsi 63

Mukormikozda Bulaşma İnsana solunum, sindirim ve deri yolu ile bulaşır Kontamine pansuman malzemeleri ile deri tutulumlu salgın bildirilmiş JAMA 1979;242:272-4 YBÜ de ilaç hazırlamak için kullanılan kontamine dil basacağı ile gastrik mukormikoz Intensive Care Med 2004;30:724-8 64

Damar invazyonu sonucu oluşturduğu trombüsler distalde nekroz ve infarkt oluşturur 65

Rino-Orbito-Serebral Sendrom Sinüs mukozasının tutulumu Orbital tutulum Serebral tutulum SSS ye komşuluk, kan ve sinirler yolu ile ulaşır 66

Mukormikoz İçin Altta Yatan Hazırlayıcı Faktörler Diabetes mellitus %36 Hematolojik malignite %17 Organ nakli %7 Deferoksamin tedavisi %6 IV ilaç %5 Kök hücre nakli %5 67

Dünyada Mukormikoz Artışı 68

Ülkemizde 1966 yılından itibaren olgu sunumları mevcut ve 1990 yılından itibaren olgu sunumlarında artış Hilmioğlu S. 3.Ulusal Mantar Hastalıkları ve Klinik Mikoloji Kongresi 2003 69

70

Mukormikoz ve Klinik Tablolar Sinüs tutulumu %39 Pulmoner %24 (kanserli hastalarda daha sık) Kutanöz %19 Serebral %9 GİS %7 Dissemine %3 Endokardit, peritonit, izole abseler de bildirilmiş 71

Mukormikoz klinik tanısı Klinik şüphe önemli Risk faktörleri olan hastada sinüzit, orbital kitle, Koku duyusu kaybı, yüzde duyu kaybı, fasiyal paralizi Akciğer grafisinde kama şeklinde infiltrasyon Yanık veya yara üzerinde siyah renk oluşumu 72

73

Sağ frontalde ve nasal septuma uzanan artmış dansite 74

Mukormikoz Deri Tutulumu 75

Pulmoner Mukormikoz Semptomlar Ateş (%64) Öksürük (%61) Göğüs ağrısı (%37) Hemoptizi (%26) Radyoloji Üst lob tut. (%43) İnfiltrasyon (%39) Kavite (%26) Hava-Hilal (%8) 76

Mukormikoz Tanısında Histopatoloji ve Kültür 77

Olgu: Nöroloji Yoğun Bakımda yatan bir hastada gelişen Mukormikoz olgusu Hasta Gazi Hastanesi aciline akut serebral hastalık ile acile başvurmuş 83 yaşında Aterosklerotik KVS hastalığı, HT, Diabetes mellitus tip II Solunum skıntısı nedeniyle entube edilen hasta Nöroloji Yoğun Bakım a yatırılmış Yatışının 8. günü ateşi yükselmiş 78

Hastanın infeksiyon İzlemi: Ateş:38º C TA:100/6ommHg, N:108, Sol 32/dak Sağ akciğerde parakardiyak pulmoner infiltrasyon nedeniyle Ampisilin Sulbaktam başlanan hastanın ateşi düştü. 1 hafta ateşsiz süreçten sonra Ateş tekrar 38ºC oldu, derin trakeal aspiratta Pseudomonas aeruginosa üredi Piperasilin tazobaktam başlanıldı 79

Pip.Taz.tedavisinin 4. gününde (Yatışının 19. günü) kan kültüründe küf ürediği saptandı. 7 gün sonra (Yatışının 23. günü) kutanöz lezyon gelişti 80

81

Deri lezyonundan alınan derin eksizyonel biyopside: Geniş, düzensiz, septasız dallanmalar gösteren hif yapısı Nekroz Nötrofil infiltrasyonu saptandı Mucor ön tanısı konuldu. Amfoterisin B tedavisi başlanıldı. Kan ve Kutanöz lezyondan alınan her 2 kültürde üreyen küf mantarı Mucor olarak tanımlandı. 82

83

CT ve kültür ile, sinüs ve serebral tutulumla ilgili bir veri saptanmadı. Pip. Tazo.12. Am.B 8.günde (Yatışının 28. günü) iken hastanın ateşinin düşmemesi üzerine yapılan derin endotrakeal aspirat kültüründe Acinetobacter baumanii ile Stenetrophomönas maltophilia üredi. Antibakteryel tedavisi Sefoperazon-sulbaktam olarak değiştirildi. Hasta 4 gün sonra hastaneye yatışının 33. günü kaybedildi. Tokyo Mikoloji referans laboratuvarında etken Mucor circinelloides olarak tanımlandı. 84

DİĞER MANTAR İNFEKSİYONLARI Fusarium İnfeksiyonu 85

Etken özellikleri Farklı besi yerlerinde hızla çoğalır Cins: Karakteristik muz görünümünde makronidia Tür tanımı zor Anjioinvaziv hastalık: Trombozis ve infarkt Dokuda: Hyalin, septalı, akut-dallanan hifler 86

Fusarium İnfeksiyonunda Klinik Bulgular 84 olguluk bir çalışmanın sonuçları: Ateş (%92) Cilt lezyonları (%77) 2/3 sinde yaygın Pnömoni (%54) Sinüzit (%36) Pozitif kan kültürü (% 66) Cancer 2003; 98:315-9 87

Fusarium İnfeksiyonlarında Cilt Bulguları Dissemine ve lokal enfeksiyonlarda > %50 deri tutulumu Lokal enfeksiyonlar: -Nekrotik papül/nodül -Selülit(onikomikoz ile birlikte) -Subkutan abseler -Derin veya yüzeyel ülserler -Püstüller Venkatesan P. Dermatologic Therapy 2005;18:44 88

89

İmmun Suprese Hastada Fusarium Cilt Lezyonları Echtyma gangrenosum Dissemine Ağrılı Hedef lezyon Multipl lezyonlar Clin Infect Dis 2002; 35: 909-20 90

Fusarium ve Pulmoner Tutulum Nekrotizan pnömoni Alveolar infiltratlar %59 Nodüler lezyonlar %20 İnterstisyel infiltratlar%15 Kaviteler %6 Clin Infect Dis 2002; 35:909-20 91

Fusarium Sinüziti Sert damak üzerinde nekrotik lezyon Genellikle yaygı infeksiyon ile birlikte görülür 92

DİĞER MANTARLAR 93

Scedosporium spp. S.apiospermum S.prolificans Toprak, su, bitki. Normal konakta; lokalize infeksiyon, miçetoma (cerrahi, travma) İmmunsuprese (persistan nötropeni, transplantasyon): İnvazif fungal İnfeksiyon: Pnömoni (fungal top), Cilt lezyonları, SSS, fungemi 94

Scedosporium-Deri Tutulumu 95

Scedosporium prolificans Microscopy by Deanna A. Sutton, PhD, Assistant Professor, Department of Pathology Administrative Director, Fungus Testing Laboratory, University of Texas Health Science Center at San Antonio. Color enhanced. 96

Scedosporium apiospermum (Pseudallescheria boydii) 97

S.apiospermum: AmB dirençli olabilir S.prolificans: Tüm antifungal ajanlara direnç (Perfect J. CID 2003;36, Vori. ted: %14 başarı) 98

Candida Dışı Maya Mantarlar Candida dışı maya mantar oranları artıyor Trichosporon spp. Malassezia spp Blastoschizomyces capitatus Rhodotorula rubra Hansenula aromala Non-neoformans Cryptococcus spp Saccahoromyces cerevisia 99

2007 Gazi Hastanesi Hastane İnfeksiyonları sürvayansının Mantarlarla ilgili Sonuçları Üretilen 165 mantarın dağılımı : C. albicans 98 Non-albicans Candida 52 Aspergillus 10 Trichosporon 3 Mucor 1 Toplam 165 100

Mallassezia furfur ve Mallassezia pachydermatitis kateteri olan ve damar içi lipid solüsyonları ile beslenenlerde sepsis nedeni olabilmektedir. N Eng J Med 1998;338:706-11 101

Intensive Care Med. 2002;28:797-801 Lherm T,Monet C, Nougiere B et al. Seven cases of fungemia with Saccharomyces boulardi in critically İll patients...yoğun Bakım Ünitesinde kalan 7 hastada Saccharomyces boulardi fungemisi gelişmiş Olguları 6 sı tedavi amaçlı S. boulardi kullanıyormuş.....1 olguda fungemi kateter kaynaklı olup bu hasta S. boulardi kullanmıyormuş 3 hasta kaybedilmiş 102

SONUÇ Özellikle Yoğun Bakım Ünitelerinde artıyor. Erken tedavi önemli ancak erken tanıda sıkıntı var. İnfeksiyon etkeni mantar türleri değişiyor. Dirençli türler artıyor. Mümkün olan durumda da antifungal duyarlılığın araştırılması uygun tedavi için önemli. Etken mantarın gerek küf gerek maya için tür ve cins tanımlaması önemli 103

TEŞEKKÜR EDERİM 104