1) Aşağıdakilerden hangisi Gannett in araştırmasına göre Körfez savaşında kullanılan ve uluslararası iletişim açısından da günümüzde kullanılan araç ve teknolojilerden değildir? A. Elektronik posta B. Telgraf C. Dijital ve analog resim iletimi D. Faks E. Taşınır uzay telefonları 2) Aşağıdakilerden hangisi uluslararası düzeyde iletişim kaynaklarının kullanımındaki dengesizliklerin kanıtlarından değildir? A. Beş büyük haber ajansı (AP, UPI, Reuters, AFP ve TASS) dünyada dolaşan haberlerin yüzde 90 ını dağıtmaktadır. B. Dünyada önem taşıyan gazete ve dergilerin hiçbiri ABD, İngiltere ve Fransa da yayınlanmamaktadır. C. Yabancı ülkelere yayın yapan radyoların çoğu (Voice of America, BBC, Deutsche Welle ve Moskova Radyosu) sanayi ülkelerindedir. D. Haber görüntü ve filmleri büyük çoğunlukla ABD ve İngiltere kaynaklıdır. E. Satışa çıkarılan TV programlarının hemen hemen tümü batılı sanayi ülkelerinden olup, bunların üçte ikisi de Amerika kökenlidir. 1
3) Aşağıdakilerden hangisi uluslararası iletişim bakımından önemli kabul edilen ABD yayını gazetelerden değildir? A. The Independent B. International Herald Tribune C. USA Today D. New Yok Times E. Wall Street Journal 6) Aşağıdakilerden hangisi CNN i günümüzdeki başarısına ulaştıran olaylardan değildir? A. Enver Sedat ın öldürülmesi B. Uzay mekiği Challenger in infilakı C. Borsada kara Pazartesi D. Birinci dünya savaşını sona erdiren ateşkes haberi E. Çin deki bahar devrimi 4) Aşağıdakilerden hangisi Dünya da uluslararası iletişim araçları alanında ilk işbirliğinin oluştuğu alandır? A. Avrupa Yayın Birliği B. Avrupa ve Asya Doğu Bloku Ülkeleri Yayın Birliği C. Uluslararası Telgraf Birliği D. Asya Yayın Birliği E. Nordvision 7) Aşağıdakilerden hangisi uluslararası düzeyde beş büyük haber ajansından birinin yer aldığı ülkelerdendir? A. Meksika B. Rusya C. Güney Afrika D. Ukrayna E. Belçika 5) Eurovision News aşağıdakilerden hangisinin bir yan kuruluşudur? A. Avrupa Yayın Birliği B. Avrupa ve Asya Doğu Bloku Ülkeleri Yayın Birliği C. Uluslararası Telgraf Birliği D. Asya Yayın Birliği E. Nordvision 8) Aşağıdakilerden hangisi dünyanın ilk haber ve reklam ajansı olma özelliğini taşımaktadır? A. Reuters B. Continental C. Havas D. Korrbureau E. Associated Press (AP) 2
9) Aşağıdakilerden hangisi uluslararası iletişimin gerçekleşme biçimlerinden değildir? A. Kültürel yollarla B. Devlet arasında gerçekleşen diplomatik yollarla C. Uluslararası örgütler tarafından gerçekleşen iletişimle D. Özel kurum ve kuruluşlar arasında iletişim araçlarıyla E. Kitle iletişim araçlarıyla 10) Birinci Dünya Savaşını sona erdiren ateşkes haberini ilk duyuran ajans hangisidir? A. Havas B. Associated Press C. Reuters D. United Press International E. Agence France Presse 11) Aşağıdakilerden hangisi Elektronik iletişim teknolojileri en çok uluslararasılaşma sürecine katkıda bulunmuş olmasının yanı sıra bazı eğilimlerle de cesaretlendirilmiştir. ifadesindeki eğilimlerden değildir? A. Çokulusluticari imparatorlukların yaygınlaşması. B. Rekabet eden güç bloklarının etkilerini yayma konusundaki isteksizlikleri. C. Uluslararası kitle iletişim kültürünün yükselişi. D. Kültürlerarası etkilerin fazlalaşması. E. Enformatizasyonunun uluslararası iletişim akışını arttırması. 3
12) Aşağıdakilerden hangisi enformasyon toplumunun bir dizi görece yeni toplumsal sorunlakişileri yüz yüze getirdiği sorunlardan değildir? A. Özel yaşamın korunması gereksinimi. B. Enformasyonel eşitsizlik. C. Enformasyon tekeli. D. Yeni sömürge biçimlerinin türemesi. E. Kültürel gecikme. 13) Aşağıdaki önermelerden hangisi Uluslararası iletişim ile ilgili değildir? A. Uluslararası iletişimde ürün transferi hem ekonomik hem de kültürel emperyalizmin bir parçasıdır. B. Uluslararası iletişim ekonomik bakımdan egemen ülkelerden yapılan teknolojik yapı transferini kapsar. C. Uluslararası iletişimde emperyalizm dış egemenliğin istilasıyla sağlanırkenülke içindeki egemen güçler bu duruma direnç gösterir. D. Uluslararası iletişimde yaşanan genel toplumsal yapı transferi, egemen pratikleri ve ideolojileri de kapsar. E. Uluslararası iletişim, medyadaki gazetecilik/televizyonculuk, film yapımcılığı gibi iş ahlakı ve pratikleri konusunda egemen bir profesyonel ideoloji oluşturur. 4
14) Toplumlar kendi kendine denge arayan mekanizmalardır. Bu mekanizmalar içinde bir parçada dengeyi bozan değişiklikler, dengeyi yeniden bulmak için değişikliklere yönelir.... eski ve yeni durum arasında kötü ayarlama yüzünden olur. Ogburn un bu yaklaşımı kültürel değişim ve azgelişmişlik teorisidir. Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yere aşağıdaki kavramlardan hangisi gelmelidir? A. Kültürel gecikme B. Kültürel üstünlük C. Globalleşme D. Suskunluk sarmalı E. Kültür emperyalizmi 15) Uluslararası medya faaliyetlerinin incelenmesini ve bununda uluslararası ekonomik ve siyasal ortam ve tarih içinde yapılanması gerektiğini söyleyen Boyd-Barett e göre... herhangi bir ülkedeki medya sahipliği, yapısı, dağıtım veya içeriğinin tek başına veya birlikte, diğer ülke ve ülkelerin medya çıkarlarının önemli miktarda dış baskısına maruz kalma süreci olarak tanımlar. Barett in yukarıda tanımını yaptığı kavramda boş bırakılan yer aşağıdakilerden hangisi ile tamamlanmalıdır? A. Global ekonomi B. Medya Emperyalizmi C. Kültürel modernleşme D. Küreselleşme E. Kültürel çoğulculuk 5
16) Siyasal aktörlerin belli ideolojik amaçlarını, belli gruplara, kitlelere, ülkelere ya da bloklara kabul ettirmek ve gerektiğinde eyleme dönüştürmek, uygulamaya koymak üzere çeşitli iletişim tür ve tekniklerini kullanmaları olarak tanımlanan iletişim alanı aşağıdakilerden hangisidir? A. Haber Sosyolojisi B. İletişim Sosyolojisi C. Siyasal İletişim D. Medya Kuramları E. Medyada Etik 17) Mesajların otoriter bir biçem (üslup) ile tek taraflı ve yoğun olarak hedef kitleye aktarılması olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A. Kitle iletişimi B. Propoganda C. Pazarlama D. Retorik E. Reklam 18) Aşağıdakilerden hangisi siyasal iletişimin yasal aktörlerinden değildir? A. Devlet başkanı B. Hükümet C. Terör Örgütleri D. Siyasal Partiler E. Yerel Yönetimler 19) Aşağıdakilerden hangisi amaca göre siyasal iletişim çeşitlerindendeğildir? A. Kurum içi siyasal iletişim B. Uzaktan iletişim C. Ülke içi siyasal iletişim D. Uluslararası iletişim E. Uluslararası örgütler 20) Aşağıdakilerden hangisi etkili siyasal iletişimin özelliklerinden değildir? A. Kaynağın güvenilir olması B. İkna yeteneğinin olması C. Hedef kitlenin özelliklerinin bilinmesi D. Mesajın tek seferde verilmesi, tekrarlanmaması E. İletişim kanallarının doğru seçimi 21) Frankfurt Institut für Sozialforschung un lideri aşağıdakilerden hangisidir? 6
A. Thedor Adorno B. Gilbert James C. Willard Rowland D. Robert Park E. Gabriel Tarde 22) 1960-1970 li yıllarda Frankfurt Okulu na kitle toplumu hareketinin geri dönüşü hangi ikili ile birlikte olmuştur? A. Adorno-Horkheimer B. Benjamin-Kracauer C. Hennion-Latour D. Fromm-Marcuse E. Habermas-Beck 23) Frankfurt Okulu nun son temsilcileri kimlerdir? A. Adorno-Horkheimer B. Benjamin-Kracauer C. Hennion-Latour D. Fromm-Marcuse E. Habermas-Beck B. Bireylerin medyaya değil, medyanın bireylere yaptığını araştırır. C. İzleyicilere düşünme ve uyarlanabilir seçimi atfeder. D. Zevklerin kişiler üzerindeki niceliksel ve niteliksel göstergelerini inceler. E. Medya artık emirlerine uyulması gereken otoriter bir tanrı değil, izleyicilere açılan bir ortamdır. 25) Chicago Okulu kimin önderliğinde basının etnografik bir incelemesinin temellerini atmıştır? A. Thedor Adorno B. Gilbert James C. Willard Rowland D. Robert Park E. Gabriel Tarde 24) Aşağıdaki ifadelerden hangisi kullanımlar ve doyumlar akımı için doğru değildir? A. İzleyicinin seçim yetileri üzerine temellenir. 26) Blog olarak adlandırılan internet siteleri hangi kelimelerin birleşiminden oluşan kavramın zamanla yaygınlaşmış adıdır? A. Blog-User B. Blog-Gear 7
C. Web-Gear D. Web-Log E. Blog-Pro 27) İlk büyük blog hizmetini veren sağlayıcı aşağıdakilerdenhangisidir? A. Blogger B. Wordpress C. Livejournal D. Typepad E. Tumblr 30) İzleyici konumunda olan bireyler aşağıdakilerin hangisinin gelişmesiyle üre-tüketici konumuna gelmiştir? A. Faks B. Teletext C. Telgraf D. E-mail E. Sosyal Medya 28) Aşağıdakilerden hangisi günümüzde blogların popüler yeni medya ortamı olarak karşımıza çıkmasının nedeni değildir? A. İletişim kurma ve sosyalleşme B. Kendini ifade etme C. Kolay para kazanma D. Yüzyüze iletişim kurma E. Popüler olma 31) Üre-Tüketici kavramı ilk olarak hangi teorisyen tarafından kullanılmıştır? A. Tim Barners Lee B. Archie Carroll C. Tim O Reilly D. Jonathan Stever E. Alvin Toffler 29) HTML adı verilen bilgisayar dili kim tarafından bulunmuştur? A. Tim Barners Lee B. Archie Carroll C. Tim O Reilly D. Jonathan Stever E. Alvin Toffler 32) Bir Türk tarafından açılmış olan ve dünyadaki ilk örneklerden biri olan elektronik sözlük aşağıdakilerden hangisidir? A. İTÜ sözlük B. Uludağ sözlük C. Ekşi sözlük D. İnci sözlük 8
E. Wikipedia E. Çoğulculuğun gerektirdiği çeşitliliğin sağlanmasında rol üstlenmek 33) Aşağıdakilerden hangisi yeni medyanın izleyicilere sağladığı olanaklardan değildir? A. Medya içeriğini arşivleme B. Medya içeriğini yeniden üretme C. Medya içeriğini kendine mal etme D. Pasif medya izleyicileri yaratma E. Medya içeriğini yeniden dolaşıma sokabilme 35) Kurumlar sosyal medyada aşağıdakilerden hangisini kurumsal sosyal sorumluluk çalışmaları kapsamında kullanmamaktadır? A. Dikkat çekme B. Bilgilendirme C. Gönüllü sağlama D. Yüz yüze iletişim kurma E. Deneyim paylaşımı 34) Alternatif medyanın önemi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanamaz? A. Bireyin haber alma özgürlüğünü pekiştirmek B. Güçlü olana ayrıcalık tanımak C. Bir olayın farklı yönleriyle açığa çıkarılmasını sağlamak D. İfade özgürlüğünü pekiştirmek 36) Aşağıdakilerden hangisi aktivizm açısından internet kullanımının yollarından değildir? A. Bilgi toplama B. Bilgi yayma C. Diyalog kurma D. Eylem koordine etme E. İfade özgürlüğünü kısıtlama 9
37) Aşağıdakilerden hangisi sosyal medyanın geleneksel medyadan farkını belirtmez? A. Sosyal medya araçları herkes tarafından az veya sıfır maliyetle kullanılır. B. Sosyal medyada herkes üretimde bulunabilir. C. Sosyal medyada izleyicilerin etki ve tepki süresi geleneksel medyaya göre daha uzundur. D. Sosyal medya yaratıldıktan sonra yorumlar ve yeniden düzenlemeyle anında değiştirilebilir. E. Geleneksel medya üretimi uzmanlaşmış yetenekler ve eğitim gerektirmektedir. D. Siyasi parti ve liderin kullanıcılarla sanal ortamda etkileşiminin hızlı ve düşük maliyetli olması E. Kullanıcı türevli içeriğin paylaşımını engelleme 39) Sosyal medyanın siyasal iletişim yönünde seçim kampanyalarında kullanılmasının ilk örneğini hangi siyasi liderde görmekteyiz? A. Ronald Reagan B. John. F. Kennedy C. George Bush D. Barack Obama E. Thomas Jefferson 38) Aşağıdakilerden hangisi siyasal iletişim kampanyasının sosyal medyada gerçekleşme şeklini göstermez? A. Siyasi parti ve lidere ilişkin enformasyonun yayılması B. Siyasi parti ve lidere ilişkin enformasyonun güncellenmesi C. Siyasi parti ve liderin kullanıcılarla sanal ortamda etkileşimde bulunmasına olanak sağlama 40) Aşağıdakilerden hangisi internetin diğer iletişim araçlarından farklılaştığı konulardan biridir? A. İnternet bireysel, grup ve çoklu iletişimi bir arada barındırır. B. İnternet az masraflı yayıncılığa izin verir. C. İnternet küresel çoklu iletişime olanak verir. D. İnternetin maliyeti daha fazladır. E. İnternet metin temelli iletişime olanak verir. 10
41) İkinci Dünya savaşında kitle iletişiminde propagandanın psikolojik etkisi geleneği hem savaş sırasındaki saha araştırmaları, hem de laboratuvar araştırmalarıyla sürdürülmüştür. Aşağıdakilerden hangisi iletişim kuramlarından Ana- Akımda temeli atan kavramlardan değildir? A. Göstergebilim B. Uyaran-tepki kuramı C. Hipodermik iğne D. Sihirli mermi metaforu E. Taşıma kemeri 42) Aşağıdaki eşleşmelerden hangisi yanlıştır? A. John Fiske- simulacra B. Michel Foucault- söylem C. Walter Benjamin- aura D. Roland Barthes- mit E. Jacques Derrida- yapı çözme 43) KURAMCILAR a- Walter Benjamin b- Walter Lippmann c- Edward Said d- Theodor Adorno e- Louis Althusser YAPITLARI 1- Kamuoyu 2-Mekanik Yeniden Üretim Çağında Sanat Eseri 3- Orientalizm 11
4- İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları 5- Minima moralia Yukarıda adı geçen kuramcılarla yapıtları eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru seçenektir? A. a-2 / b-1 / c-3 /d-4 / e-5 B. a-4 / b-1 / c-5 /d-2 / e-3 C. a-1 / b-5 / c-4 /d-2 / e-3 D. a-2 / b-1 / c-3 /d-5 / e-4 E. a-5 / b-4 / c-1 /d-3 / e-2 C. Dil ve göstergebilim temelli postyapısalcılıkta; yeniden-artikülasyon, yapı-bozma ve yeniden yapılandırma gibi kavramlar göze çarpar. D. Yapısalcılık göstergelerin ilişkilerine göre anlamın tanınması veya kültürel inşanın incelenmesidir. E. Yapısalcılık özne fikrine karşı, durağan bölünmez birey fikrini sunar. 44) Yapısalcılığın öncüsü olan Levi- Strauss un yapısalcılık görüşünde yapı incelenen metinin yapısıdır. Bu bağlamda yapısalcılık ile ilgili aşağıdaki önermelerden hangisi yanlıştır? A. Yapısalcılıkta anlam farktan geçerek olur. Anlam anlamlandırma sistemindeki işaretler arasındaki fark tarafından çıkartılır. B. Yapısalcılığa göre imajlar dünyamızın çoğu ikili zıtlıkları tarafından yapılanır. 45) Totaliter bir rejim için sopa neyse, demokrasi için de propaganda odur diyen ve iletişim modelleri arasından Propaganda Modelini geliştiren kuramcı aşağıdakilerden hangisidir? A. Gilles Deleuze B. Noam Chomsky C. Max Horkheimer D. Jacques Lacan E. Mikhail Bhaktin 12
A. mesaj / direkt okuma / kısmi okuma / dolaylı B. bildirge / sünger okuma / tartışmalı okuma / ekinlemeli C. metin / pasif okuma / etkili okuma / aktif D. metin / hakim okuma / pazarlıklı okuma / muhalif E. ileti / kod açımlamalı okuma / kod sökümlemeli okuma / kod çözümlemeli 46) Kodlama ve Kod-açımlama araştırmaları ile dikkat çeken Stuart Hall, TV programlarını bir... olarak ele alır ve bunları değişik okuma türleri üzerinden değerlendirir. Bu okuma türleri; verilen mesajların aynen alındığı..., mesajın bir bölümünü kabul edip bir bölümünü reddeden... ve mesajın tamamını reddeden... okumadır. Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere aşağıdaki kavramlardan hangileri gelmelidir? 47) Dilbilimci Saussure e göre dil göstergesi bir nesneyle bir adı birleştirmez, bir kavramla bir işitim imgesini birleştirir. Bu bağlamda aşağıdaki önermelerden hangisini doğru değildir? A. Her gösterge; gösteren ve gösterilenden oluşur. B. Kedi sözcüğü göstergedir. C. Kedi ses dizisi gösterendir. D. Kafamızdaki kedi kategorisi gösterilendir. E. Gösteren ve gösterilen arasında mantıklı, nedenli ve birbirine bağımlı bir ilişki vardır. 13
D. İzleyicinin gücünü abartarak medyayı masum gösterir. E. Siyasal ekonomi yaklaşımını ve kitlenin metalaşmasını hafife alır. 48) Aşağıdakilerden hangisi 1964 yılında Richard Hoggart yönetiminde kurulan Çağdaş Kültürel Çalışmalar Merkezi nin çalışmaları ile anılan ve kültürün ve toplumun incelenmesine yönelik disiplinler arası bir yaklaşım olan Kültürel Çalışmaların aldığı eleştirilerden değildir? A. Metin-merkezli inceleme yaklaşımı, televizyon izlemenin karmaşıklığını gözden kaçırmaktadır. B. Kültürel çalışmaların ahistorik tavrı, içinde bulunduğu bağlamı yok saymasına neden olur. C. Tüm kültürel yorumu, egemen ve bağımlı gruplar arasındaki savaşımı çözümlemeye indirger. 49) Aşağıdakilerden hangisi 1923 te Frankfurt ta kurulan eleştirel toplum kuramını geliştiren Frankfurt Okulu düşünürlerinin kitle iletişim araçlarını da ele alarak geliştirdikleri ve büyük ölçüde Marxist yazına dayanmakta olan kavramlardan değildir? A. Kitle kültürü B. Kültür endüstrisi C. Yabancılaşma D. Gösteri toplumu E. Meta fetişizmi 50) Elisabeth Noelle-Neumann tarafından geliştirilen ve bireylerin 14
herhangi bir konuda kanaat geliştirmek durumunda oldukları zamanlarda toplumdaki genel kanaat iklimini gözlemleyerek kendi kanaatlerini de ona göre oluşturdukları fikrini temel alan kuram aşağıdakilerden hangisidir? A. Bilgi eksikliği hipotezi B. Bağımlılık kuramı C. Eşik bekçiliği modeli D. Suskunluk sarmalı E. Yeniliklerin yayılması modeli İLETİŞİM 51) İzleyicilerin medya metinlerine ulaşabilmesi, metinin içeriğini oluşturan iletileri algılaması, anlamlandırabilmesi, çözümleyebilmesi ve medya metinlerini eleştirel ve sorgulayıcı bir biçimde okuyabilmesine ne denir? A. Bilgi gediği B. Dil aracılı emperyalizm C. Medya okuryazarlığı D. Aracılı sözde etkileşim E. Örtük propaganda 52) Hangi biçimde ve düzeyde olursa olsun iletişim sürecini anlamak için aşağıdaki soruları soran model hangisidir? *Kim Denetim, kaynak analizi *Ne İleti, içerik analizi *Hangi kanaldan Araç analizi *Kime Alıcı, izleyici analizi *Hangi etki ile Erki analizi A. Laswell in genel iletişim modeli B. Shanon ve Weaver in enformasyon kuramı C. Westley ve MacLean in kitle iletişim modeli 15
D. Riley ve Riley in sosyolojik iletişim modeli E. Defleur un birleştirici iletişim modeli 53) Bağımlı ve egemen kesim arasındaki güç ilişkisinin işleyişi, doğrudan değil dolaylı, açık değil örtük bir alandır. Egemen sınıf topluma doğrudan siyasi baskı yapmak yerine toplum üzerinde ideolojik hakimiyet kurmaya çalışır. Bu ise, toplumda hükmedilenlerin rıza gösterdiği bir yapıyı ortaya çıkarır. Bu fikri hegomonya kavramı ile ortaya atan kuramcı kimdir? A. Karl Marx B. Stuart Hall C. Max Horkheimer D. Louis Althusser E. Antonio Gramsci 54) Medyanın mülkiyet ve sahiplik yapısının medya metinlerine yansıması üzerinde duran, kitle iletişim kurum ve araçlarının üretim ilişkileri, üretim biçimi, üretilenin ne olduğu, kime ne oranda kazanç sağladığı, kamuya ne oranda yararlı olduğu gibi konularla ilgilenen yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? A. Eleştirel ekonomi politik yaklaşımı B. Teknolojik belirleyicilik anlayışı C. Eleştirel Marksist dilbilim anlayışı D. İletişim ve etkileşimci yaklaşım E. Liberal çoğulcu yaklaşım 55) -------------- uzmanlaşmış grupların geniş, heterojen ve farklılaşmış izleyicilere sembolik içerik yaymak üzere teknolojik aygıtları (basın, radyo, film vs.) hizmete soktuğu kurum ve tekniklerden meydana gelir. Yukarıdaki paragrafta tanımlanan, aşağıdaki kavramlardan hangisidir? A. Kişilerarası iletişim B. Etkileşim C. Kitle iletişimi D. İletişim kampanyası E. Pazarlama iletişimi 16
adlandırılabilecek bir yapı ortaya çıktı. D. Ortaçağ da yaygın olan hızlı ve sessiz okuma azaldı. E. Basım devrimi sonrasında haber kaynaklarının sansüre tabi olmasından ya da resmi olmayan ve yenilikçi birçok tarzın gelişmeye başladığından bahsedilemez. 56) Matbaanın icadı metinlerin karakteristik özelliklerinde ve ayrıca okurların metinleri kavrama tarzında değişimlerin olmasına yardımcı oldu. ifadesine göre aşağıdakilerden hangisi söz konusu basım devriminin yol açtığı değişikliklerdendir? A. Basımcılık; üretim araçlarını elinde bulunduranların tekelleşmesi nedeni ile haberlerin geniş çapta yayılmasının önünde engel teşkil etti. B. Kitaplar geleneksel yollarla üretilmeye devam edildi. Elyazmaları sanatında gelişmeler oldu. C. Hem Avrupa da hem de Kuzey Amerika da on sekizinci yüzyılın sonunda, özellikle haber amaçlı süreli yayınların dolaşımı sayesinde bilgi toplumu olarak 57) Aşağıdaki önermelerden hangisi yanlıştır? A. Kinetoskop fotoğraftan hareketli resme geçişte yer alan ve modern film endüstrisine sahneyi hazırlayan gelişmelerden biridir. B. Daguerreotype ın icadı, fotoğraf makinesinin tarihsel olarak gelişiminde önemli bir aşamayı temsil eder. C. Neolitik hesap taşları, çentikli kemikler ve imge, işaret ve notasyonların olduğu plakalar ilk uygarlıkların yazısız iletişim araçlarına örnektir. D. Temsil ettikleri şeye benzemeyen gelenekselleşmiş işaretlere piktogram denir. E. İletişim konusundaki gelişmelerin Batı daki demokratikleşme süreciyle yakından bağlantısı vardır. 17
58) 1885 yılına kadar fotoğrafçılık tarihinde özellikle haber muhabirliği alanında uzmanlaşmış tek bir fotoğrafçıya rastlanmamasına şaşırmamak gerekir. Bunun nedeni aşağıdakilerden hangisi olamaz? A. Haber değeri taşıyan anları betimleyen resim muhabirlerinin fotoğrafçılara nazaran çok daha az masraflı yollarla imge üretebiliyor olmaları. B. Fotoğraf makinesi ile imge elde etmenin çok zaman alması. C. Fotoğraf makinelerinin o döneme kadar hızla gelişen olayları kaydedemiyor olması. D. Fotoğraf makinelerinin stüdyodan çıkıp, taşınabilir hale gelmesinin zaman almış olması. E. Fotoğrafın yeniden üretilebilir olması. 59) 1872 tarihli Zafer isimli şiirden alınmış aşağıdaki alıntı, hangi iletişim teknolojisinden söz ediyor olabilir? Hepimiz biriz dedi uluslar ve topraktan toprağa akan elektriğin coşkusunda eller birbirini buldu. A. İnternet B. Televizyon C. Telgraf D. Matbaa E. Radyo 18
E. Ses iletimine dayalı olan telefon, telgrafın birçok zamansal sınırlamasını aşabildi. 60) Telgrafın icadı ile gerçekleşen değişimler gazetecilik uygulamalarının gelişimini önemli ölçüde etkiledi. Benzer şekilde telgraftan sonra geliştirilen ilk temel elektronik iletişim aracı olan telefon, telgrafın getirdiği sınırlamaları aştı. Bu bağlamda aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A. Telefonun yazılı belgeleri iletmekte sınırlanmamış olması birçok ticari ve kültürel gelişmeye ön ayak oldu. B. Telefon mors koduna hakim olmayı ve okuryazarlığı gerektirmediği için evlere kadar yayılabildi. C. Telefon hızlı, çift yönlü söz değiş tokuşunu olanaklı kıldı böylece ticari kararların alınması hızlanmış oldu. D. Elektrik üzerine kurulu bir iletişim olan telgraf, kendine özgü uzmanlık biçimlerinin doğuşuna yol açtı ve elektriğe dayalı okuryazarlığın şekillenmesine yardımcı oldu. 61) Modern kitle toplumunu olanaklı kılan, kitle medyasının ve veri işlemenin birbirlerini tamamlayan, birlikte ortaya çıkan ve gelişen teknolojiler olmalarıdır. Bu bağlamda aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A. Hem modern medyanın hem de bilgisayarların gelişiminin yaklaşık aynı zamanlarda başlamış olması şaşırtıcıdır. B. Medya makineleri de bilgisayarlar da modern kitle toplumu için tali bir öneme sahiptir. C. Bilgisayarların ve modern medyanın gelişmesinde her zaman bir paralellik olsa bile, asla bir kesişme gerçekleşmemiştir. D. Fotoğraf, film, ofset baskı, radyo ve televizyon, aynı metinleri, görüntüleri ve sesleri milyonlarca insana yayma yeteneği sağlar ve kitle kültürünü olanaklı hale getirir. 19
E. Bilgisayarın sayılarla uğraşan analitik bir makineden ibaret olduğu söylenebilir, bilgisayarı bir medya sentezleyicisi ve düzenleyicisi olarak görmek mümkün değildir. İLETİŞİM 62) 1980 lerdeki gelişimi sırasında İnternet teknolojisi, birçok farklı konuda zorluklar ile karşılaşmıştır. Aşağıdakilerden hangisi internetin gelişmesi sırasında yaygın kullanımını engelleyen etkenlerden değildir? A. Enformasyon değiş tokuşu için geliştirilmiş çok sayıda protokolün birbirleri ile uyumlu olması. B. Çevirim içi enformasyonu bulmak ve elde etmekte yaşanan güçlükler. C. İnternet ağ uygulamalarının henüz yeterince gelişmemiş olması. D. Acemilerin ilgisini çekecek kullanıcı-dostu uygulamaların az oluşu. E. Kişisel bilgisayarlarda bulunan çekici grafik ara yüzlerle tezat oluşturan tekdüze salt metin ara yüzü. 63) Sözel olmayan iletişim, bir etkileşim çevresinde bir şey ileten dil dışı tüm öğeleri kapsar ve söylenene değil söylenme biçimine göndermede bulunur. Sözel olmayan tutumların sınıflandırılması beş öğeyi kapsayan bir ölçek içerir. Aşağıdakilerden hangisi söz konusu öğelerden değildir? A. Uzamsal davranışa ilişkin öğeler B. Kinetik davranışa ilişkin öğeler C. Yüze ilişkin öğeler D. Dilsel göstergeler E. Sessel göstergeler 20
64) Göstergebilimin temellerini atan Charles Sanders Pierce ın göstergeler bilimini kullanarak dil mantığında iletişimin üretiminin koşullarına bakar. Göstergeler mantığı olarak da değerlendirilen kuramında üç tür gösterge sınıfı belirler: a) ikon b) indeks (belirtke) ve c) simge. Bu kuram bağlamında aşağıdaki örneklerden hangisi yanlıştır? A. İkon: bir adam yüzünün yağlıboya resmi B. İkon: genç bir kadının portre fotoğrafı C. Simge: beden ısısının artmasının hastalığın bir belirtisi olması D. İndeks:gök gürültüsünün fırtınayı işaretlemesi. E. Simge: kırmızı güllerin aşkın simgesi olması 65) İletişim üzerine ilk incelemelerin Antik Yunan döneminde M.Ö. V. yüzyılda başladığı söylenebilir. Retorik kitabında gerçek söylemin koşullarını sorgulayan ve iletilerin anlaşılırlığı sorunu üzerinde duran ve retoriğin işlevini bir ikna etme konusu olarak tanımlayan düşünür aşağıdakilerden hangisidir? A. Aristo B. Sokrates C. Platon D. Saussure E. Heraklitos 21
66) Basında neyin, nasıl ve ne kadar betimleneceği kararı, piyasada tüketici tercihi ile biçimlenir. Gerçeğin aktarılması gazeteciliğin bir meslek olarak kurucu özelliği olsa da, serbest piyasa bunun uygulamada son derece tali bir rol almasına neden olur. Bu durumun sonuçları aşağıdakilerden hangisi olamaz? A. Bir hikâyenin haber değeri, istisnasız onun gerçeklik değerinin bir işlevi haline gelir. B. Piyasa bir haberin hikâyesinde neyin aktarılacağını sistematik olarak belirler. C. Medyada asıl önemli olanın ne olduğunu tam olarak anlatmama ve olayları basitleştirerek sunma sonucu doğurur. D. Basının tüketicilerin önceden var olan tercihlerine uymayan haber, inanç ve bilgileri pek sunmaz. E. Gerçeklerin kısmi olarak sunulması haberin kendisi yanlış olmadığı halde okuyucuya yanlış olduğu izlenimini verebilir. 67) Halka mal olmuş kişilerin yanlarında eskiden çalışanlara, eski eşleri ve eski patronlarının özel yaşamları hakkında yaptıkları ifşaat için yapılan ödemeler, gazeteciler için tanımlanan davranış kodlar ile ilgili geliştirilen tanımlamalardan hangisine örnek olabilir? A. Çek defteri gazeteciliği B. Saptırma ve örtbas C. Haberci-yorumcu ayrımı D. İletişim özgürlüğü E. Eleştiri sınırlarının aşılması 22
68) Sissela Bok mahremiyet ve gizliliğin birbirine yakından bağlı, ama esas olarak farklı kavramlar olduğunu ileri sürer. Bu kurama göre mahremiyet, ortada mutlaka saklanılacak bir şey olduğunu ve utanılacak bir şeyin saklandığını ima etmez. Bu bağlamda mahremiyet ve gizlilik kavramları ile ilgili aşağıdaki önermelerden hangisi söylenemez? A. Gizliliğin özünde saklama niyeti vardır. Özel alan anlamındaki mahremiyette ise her zaman gizlilik söz konusu değildir. B. Mahremiyet başkalarının istenmeyen yaklaşmalarından korunma hali olarak tanımlanır. C. Gizlilik mahremiyeti sağlama veya oluşturma yolu olabilir. D. Mahremiyet, kişinin kendi yaşamının kontrolünü bir başka insanın eline vermemenin önemli olduğunu kabul eder E. Mahremiyetin bağlantılı olduğu kavramlar; yakın ilişki, yasak, saklama, sinsilik, aldatma, sessizlik, utanma olabilir. 69) Konuyla ilgisiz düşünceler tarafından caydırılmayan bir tartışmanın sonucunda kabul edilebilen görüş özelliği taşıyan ve şeyleri gerçekte olduğu gibi yeniden sunan olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A. Yanlılık B. Evrensel hitap C. Yorum D. Nesnellik E. Hiçbiri 23
70) Yetkililerin çizdiği savaş tablosu, ölülerin olmadığı bir tabloydu. Kullanılan dil ölümleri saklıyordu; ölen siviller yerine kısmi zarar, ölen askerler yerine düşmanın sahip olduğu kapasitenin zayıflatılması, halk yerine yumuşak hedefler terimleri kullanılmıştır. Silahlı kuvvetlerin video görüntülerinde akıllı bombalar zayiatı en aza indirerek binaları dikkatli şekilde vuruyordu. Hava saldırılarının cerrahi operasyon gibi işlendiği anlatıldı. Savaş haberciliğinde etik sorunları Körfez Savaşı bağlamında tartışan Kevin Williams ın bu ifadesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A. Sansürün savaşı temiz gibi gösterme çabasına bir örnek. B. Halkın savaşın bedelini görme şansını elde etmesine bir örnek. C. Savaşta gerçek insanların işe karışmadığı duygusunu uyandırmasına bir örnek. D. Oturma odası savaşı deyimine bir örnek. E. Sansürün savaşları halka satma aracı olarak kullanılmasına bir örnek. 71) Basın Özgürlüğü ile birlikte radyo ve film yoluyla haber verme özgürlüğü temel hak olarak Avrupa da ilk kez hangi ülke ülkenin anayasasında kabul edilmiştir? A. İngiltere B. Federal Almanya C. Fransa D. İtalya E. Belçika 72) Devlet, basın ve haber alma hürriyetini sağlayacak tedbirler alır Süreli yayınlar, Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin veya bunlara bağlı kurumların araç ve imkânlarından eşitlik esasına göre yararlanır Yukarıda sıralanan Anayasa hükümleri, iletişim özgürlüğünün hangi niteliğini açıklamaktadır? A. Bilgi alma hakkı B. Sosyal hak C. Haber toplayabilme hakkı D. İnsan hakkı E. Ekonomik hak 24
73) Aşağıdaki önermelerden hangisi yanlıştır? A. Yazılı basın yoluyla düşüncelerin aktarılması, Kitle İletişim Hukuku nun iletişim özgürlüğü altında incelediği alanlardan biridir. B. Radyo-TV aracılığıyla haberleşme, Kitle İletişim Hukuku nun iletişim özgürlüğü altında incelediği alanlardan biridir. C. Mektup / telgraf / telefon haberleşmesi Kitle İletişim Hukuku nun iletişim özgürlüğü altında incelediği alanlardan biridir. D. Sinema yoluyla görüş aktarımı Kitle İletişim Hukuku nun iletişim özgürlüğü altında incelediği alanlardan biridir. E. İnternet aracılığı ile bilgi aktarımı Kitle İletişim Hukuku nun iletişim özgürlüğü altında incelediği alanlardan biridir. 74).. 5680 sayılı kanunun 1. ve 2. maddelerinden farklı olarak, Yeni Basın Kanunu nunda yer alan Basılmış Eserler in tanımına eklenmiştir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yeri aşağıdakilerden hangisi en uygun olarak tamamlar? A. Haber Ajansı Yayınları B. Dergi C. Gazete D. Resimli Eser E. Yazılı Eser 25
75) Aşağıdakilerden hangisi cevap ve düzeltme hakkına ilişkin doğru bir bilgi değildir? A. Cevap ve düzeltme hakkının tarihsel kökeni 1789 Fransız İhtilali ne dayanır. B. Kişilerle ilgili gerçeğe aykırı yayın yapılması halinde cevap ve düzeltme hakkı doğar. C. Sorumlu müdür düzeltme ve cevap yazısında kısaltma ve düzeltmeler yapabilir. D. Düzeltme ve cevap hakkına sahip olan kişinin ölmesi halinde bu hak, mirasçılarından biri tarafından kullanılabilir. E. Anayasanın 32. Maddesi sadece basına karşı değil, tüm kitle iletişim araçlarının yayınlarına karşı cevap ve düzeltme hakkına olanak vermektedir. 76) Aşağıdakilerden hangisi Fikir İşçisi kavramına ilişkin doğru bir bilgi değildir? A. Fikir ve sanat işinde çalışma ölçütü, gazetecilik mesleğinin yerine getirilmesine dair ve doğrudan doğruya ilgili alanlarda çalışmayı ifade eder. B. 5953 sayılı Kanunun 2. maddesi fikir işçilerini gazeteci olarak isimlendirmiştir. C. Redaktör, çevirmen, fotoğrafçı, karikatürist gibi çalışanlar gazeteci olarak değerlendirilir. D. Bir gazetede görev yapan, teknik sorumlu, muhasebe elemanı gibi çalışanlar da fikir işçisi olarak değerlendirilir. E. 5953 sayılı kanun, yalnız dönemsel yayın kuruluşlarında çalışan fikir işçilerini kapsamına almıştır. 26