Konyaaltı (Antalya) Liman Mahallesi yumuşak killeri üzerindeki binaların yapı-zemin etkileşimi



Benzer belgeler
Yatak Katsayısı Yaklaşımı

Dolgu ve Yarmalarda Sondaj Çalışması ve Değerlendirmesi. HAZIRLAYAN Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA)

MEVZİİ İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU

İMAR PLANINA ESAS JEOLOJİK-JEOTEKNİK ETÜT RAPORU

EK-2 BERGAMA OVACIK ALTIN İŞLETMESİ TÜBİTAK RAPORU ELEŞTİRİSİ NE İLİŞKİN GÖRÜŞLER

Şekil 1. DEÜ Test Asansörü kuyusu.

Zeminlerin Sıkışması ve Konsolidasyon

Şev Stabilitesi I. Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

Yapı veya dolgu yüklerinin neden olduğu gerilme artışı, zemin tabakalarını sıkıştırır.

ÖN SÖZ... ix BÖLÜM 1: GİRİŞ Kaynaklar...6 BÖLÜM 2: TEMEL KAVRAMLAR... 7

İLLER BANKASI A.Ş. İHALE DAİRESİ BAŞKANLIĞI

2015 YILI JEOLOJİK - JEOTEKNİK ETÜT VE HİZMET İŞLERİ, JEOFİZİK ETÜT İŞLERİ, ZEMİN VE KAYA MEKANİĞİ LABORATUVAR DENEYLERİ BİRİM FİYAT CETVELLERİ

JEOLOJİK-JEOTEKNİK BİLGİ SİSTEMİNE BİR ÖRNEK: AKSARAY İL MERKEZİ

ZEMİN MEKANİĞİ DERS NOTLARI

ÇOK KATLI BİNALARIN DEPREM ANALİZİ

Yeni Deprem Yönetmeliği ve İstinat Yapıları Hesaplarındaki Değişiklikler

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER

Yığma yapı elemanları ve bu elemanlardan temel taşıyıcı olan yığma duvarlar ve malzeme karakteristiklerinin araştırılması

Ek-3-2: Örnek Tez 1. GİRİŞ

ZEMİNLERİN KAYMA DİRENCİ

Saha Deneyleri. Saha Deneyleri. Geoteknik Mühendisliğinde. Prof. Dr. Ahmet Orhan EROL. A. Orhan EROL Zeynep ÇEKİNMEZ. Dr.

İNM Ders 2.2 YER HAREKETİ PARAMETRELERİNİN HESAPLANMASI. Yrd. Doç. Dr. Pelin ÖZENER İnşaat Mühendisliği Bölümü Geoteknik Anabilim Dalı

10. KONSOLİDASYON. Konsolidasyon. σ gerilmedeki artış zeminin boşluk oranında e azalma ve deformasyon yaratır (gözeneklerden su dışarı çıkar).

Kaya Zemin Sınıflamaları Parametre Seçimi Şev Stabilite Sorunları. Özgür SATICI Mad. Yük. Jeo. Müh. (MBA)

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

ANTALYA - ARAPSUYU MEVKİİNDEKİ BİR BÖLGENİN GEOTEKNİK ÖZELLİKLERİ

16.6 DEPREM ETKİSİ ALTINDAKİ ZEMİNLERDE SIVILAŞMA RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

TEMEL (FİZİKSEL) ÖZELLİKLER

NİĞDE ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, GEOTEKNİK ABD ZEMİN MEKANİĞİ DENEYLERİ

5. KONSOLİDAS YON DENEYİ:

Sıvılaşma hangi ortamlarda gerçekleşir? Sıvılaşmaya etki eden faktörler nelerdir? Arazide tahkik; SPT, CPT, Vs çalışmaları

Yalova Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. ZEMIN VE TEMEL ETÜT RAPORLARı, KARŞıLAŞıLAN PROBLEMLER

ĐMAR PLANINA ESAS JEOLOJĐK-JEOTEKNĐK ETÜT RAPORU

Proje Adı: İstinat Duvarı Sayfa 1. Analiz Yapı Tel:

TMMOB JEOFİZİK MÜHENDİSLERİ ODASI

KAZIK GRUPLARININ SİSMİK ETKİ ALTINDAKİ PERFORMANSI PERFORMANCE OF PILE GROUPS UNDER SEISMIC EXCITATIONS

INM 308 Zemin Mekaniği

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

Boğaziçi Üniversitesi. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü. Ulusal Deprem İzleme Merkezi

:51 Depremi:

SARILMIŞ VE GELENEKSEL TİP YIĞMA YAPILARIN DEPREM DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ. Ali URAL 1

BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL BAZINDA DÜZENLENECEK ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ (GEOTEKNİK) DEĞERLENDİRME RAPORU FORMATI

DAYANMA YAPILARININ DBYBHY VE TBDY GÖRE ANALİZ SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI VE TESPİTLER

ZEMİNLERİN GERİLME-ŞEKİL DEĞİŞTİRME DAVRANIŞI VE KAYMA MUKAVEMETİ

Posta Adresi: Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Esentepe Kampüsü/Sakarya

Konsol Duvar Tasarımı

:51 Depremi:

Güçlendirme Alternatiflerinin Doğrusal Olmayan Analitik Yöntemlerle İrdelenmesi

İNM Ders 1.2 Türkiye nin Depremselliği

Geoteknik Mühendisliği

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 25 MART 2019 YAĞCA-HEKİMHAN MALATYA DEPREMİ BASIN BÜLTENİ

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ VE CİVARININ POISSON YÖNTEMİ İLE DEPREM TEHLİKE TAHMİNİ

DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI

Laboratuar Kayma Mukavemeti Deneyleri

İNM Ders 4.1 Dinamik Etkiler Altında Zemin Davranışı

ZEMİN MEKANİĞİ VE TEMEL İNŞAATI İnce Daneli Zeminlerin Kıvamı ve Kıvam Limitleri. Yrd.Doç.Dr. SAADET A. BERİLGEN

İNM 305 ZEMİN MEKANİĞİ

T.C. Adalet Bakanlığı Balıkesir/Kepsut Cezaevi inşaat sahasındaki presiyometre deney sonuçlarının incelenmesi

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 12 HAZİRAN 2017 KARABURUN AÇIKLARI- EGE DENİZİ DEPREMİ

EN BÜYÜK OLASILIK YÖNTEMİ KULLANILARAK BATI ANADOLU NUN FARKLI BÖLGELERİNDE ALETSEL DÖNEM İÇİN DEPREM TEHLİKE ANALİZİ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ 20 ŞUBAT 2019 TARTIŞIK-AYVACIK-ÇANAKKALE DEPREMİ

İNM 415 GEOTEKNİK MÜHENDİSLİĞİNDE SAYISAL ÇÖZÜMLEMELER

Ders Notları 2. Kompaksiyon Zeminlerin Sıkıştırılması

TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ 2018 IŞIĞINDA YÜZEYSEL VE DERİN TEMELLERİN TASARIMINA KRİTİK BAKIŞ Prof. Dr. K. Önder ÇETİN

İZMİR İLİ BUCA İLÇESİ 8071 ADA 7 PARSEL RİSKLİ BİNA İNCELEME RAPORU

7. TOPRAĞIN DAYANIMI

Proje Adı: İstinat Duvarı Sayfa 1. Analiz Yapı Ltd. Şti. Tel:

TEMEL İNŞAATI ZEMİN İNCELEMESİ

Zeminlerden Örnek Numune Alınması

GEOTEKNİK VE SAYISAL MODELLEME

YIĞMA YAPI TASARIMI ÖRNEK BİR YIĞMA SİSTEMİN İNCELENMESİ

Şekil 6. Kuzeydoğu Doğrultulu SON-B4 Sondaj Kuyusu Litolojisi

Zemin Suyu. Yrd.Doç.Dr. Saadet BERİLGEN

NUMERICAL ANALYSIS USING FINITE ELEMENT METHOD; example OF

Şev Stabilitesi. Uygulama. Araş. Gör. S. Cankat Tanrıverdi, Prof. Dr. Mustafa Karaşahin

Bahar. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL. Yrd. Doç. Dr. Burhan ÜNAL Bozok Üniversitesi n aat Mühendisli i Bölümü 1.

1. Temel zemini olarak. 2. İnşaat malzemesi olarak. Zeminlerin İnşaat Mühendisliğinde Kullanımı

INM 305 Zemin Mekaniği

T.C. MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

B.Ü. KANDİLLİ RASATHANESİ ve DAE. BÖLGESEL DEPREM-TSUNAMİ İZLEME ve DEĞERLENDİRME MERKEZİ

DAYANMA YAPILARININ DBYBHY VE TBDY GÖRE TASARIM KURALLARIN KARŞILAŞTIRILMASI VE TESPİTLER. Levent ÖZBERK İnş. Yük. Müh. Analiz Yapı Yazılım Ltd. Şti.

Prof. Dr. Osman SİVRİKAYA Zemin Mekaniği I Ders Notu

DEPREM ETKİSİNDEKİ BETONARME YAPILARDA YAPI-ZEMİN ETKİLEŞİMİ

Zemin ve Asfalt Güçlendirme

Kirişli Döşemeli Betonarme Yapılarda Döşeme Boşluklarının Kat Deplasmanlarına Etkisi. Giriş

VAKA ANALİZİ: BİR METRO İSTASYONU VİYADÜK GEÇİŞ PROJESİNİN SİSMİK ZEMİN - KAZIKLI RADYE TEMEL ETKİLEŞİMİ DEĞERLENDİRMESİ

ATIK BARAJLARINDA UYGULANAN JEOTEKNİK ÇALIŞMALAR; GÜMÜŞTAŞ (GÜMÜŞHANE) ÖRNEĞİ SELÇUK ALEMDAĞ ERDAL GÜLDOĞAN UĞUR ÖLGEN

KİLLİ ZEMİNLERE OTURAN MÜNFERİT KAZIKLARIN TAŞIMA GÜCÜNÜN MS EXCEL PROGRAMI KULLANILARAK HESAPLANMASI. Hanifi ÇANAKCI

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2013 YILI DÖNER SERMAYE FİYAT LİSTESİ İÇİNDEKİLER

ADANA BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 Yılı DÖNER SERMAYE FİYAT LİSTESİ

Profesör, Yrd.Doç.Dr., Jeofizik Müh. Bölümü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 2. Uzman, Rektörlük, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 3

Sıkıştırma enerjisi arttıkça optimum su muhtevası azalmakta, kuru birim hacim ağırlık artmaktadır. Optimum su muhtevasına karşılık gelen birim hacim

80. YILINDA 1935 MARMARA

YAPI ZEMİN ETKİLEŞİMİ. Yrd. Doç. Dr Mehmet Alpaslan KÖROĞLU

T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

DERS SORUMLUSU Yrd. Doç. Dr. Ahmet ŞENOL. Hazırlayanlar. Hakan AKGÖL Ümit Beytullah ELBİR Lütfü CALTEPE

Hamza GÜLLÜ Gaziantep Üniversitesi

Ders Notları 3 Geçirimlilik Permeabilite

DEPREM ETKİSİNDEKİ YAPI DAVRANIŞINA ZEMİN TAŞIMA GÜCÜNÜN ETKİSİ. Özet

Transkript:

Konyaaltı (Antalya) Liman Mahallesi yumuşak killeri üzerindeki binaların yapı-zemin etkileşimi Soil-structure interaction for the buildings founded on soft clay in Konyaalti (Antalya) Harbour Region Mustafa Hilmi Acar Akdeniz Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Antalya Gülbahar Budak Büyükşehir Belediyesi, Fen İşleri Dairesi Başkanlığı, Antalya ÖZET: Bu çalışmada, Antalya Konyaaltı Belediyesi sınırları içinde bulunan Liman Mahallesi zeminini oluşturan yumuşak killer üzerindeki yüksek katlı binaların olası bir depremde yapı-zemin etkileşimi Plaxis Dinamik modülünde modellenerek davranışları incelenmiştir. Antalya il merkezi. derece deprem bölgesi içerisinde yer almaktadır. Çalışmada,989 yılında Antalya da meydana gelmiş M=.4 büyüklüğündeki gerçek deprem verileri kullanılmıştır. Bu veriler Plaxis-dinamik modül yazılımında kullanılmış ve binalara olan etkisi araştırılmıştır. Bu çalışma için, öncelikle bu bölgede adet sondaj kuyusu açılmış, 3 m. derinliğindeki sondaj kuyularından alınan numunelerden bölge killerinin geoteknik özellikleri belirlenmiştir. 3 m. derinliğindeki kil farklı tabaka olarak Plaxis de modellenmiştir. Farklı temel derinliğindeki binaların yapı - zemin etkileşimi dinamik modül ile araştırılmış, binalardaki yer değiştirme miktarları ve yer değiştirme süreleri belirlenmiştir. Seçilen -6- katlı yapılara ait deplasman zaman ve ivme zaman grafikleri çizilmiştir. Sonuç olarak, binaların üst noktalarındaki yatay yer değiştirmelerin temel derinliğinden bağımsız olduğu, en büyük yatay ivmelerin yüksek katlı binalara oranla daha küçük katlı binalarda oluştuğu görülmüştür. Çalışmanın büyük manyitüdlü deprem verileri kullanılarak yapılması durumunda sonuçların daha anlamlı olacağı anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Antalya, yumuşak kil, yapı zemin etkileşimi, Plaxis ABSTRACT: In this research ; in case of possible earthquake, soil- structure interaction and behavior of high buildings which are based on soft clay in harbor region of Antalya-Konyaaltı municipality have been investigated by modeling in plaxis-dynamic module. The city of Antalya is in the second degree earthquake region. In this research, the real data of earthquake, (magnitude M=.4) which occurred on 989 in Antalya have been used. These data are used in Plaxis-Dynamic module software and effect on buildings is investigated. For this research, firstly boreholes are drilled and geotechnical properties of the soil have been defined by samples which are taken from 3m boreholes. These 3 meters depth clay layers are modelized in Plaxis software as different layers. Soil-structure interaction of the buildings which have different foundation depth levels are investigated by dynamic module. Displacement quantity and time of these buildings are determined. Displacement-time and acceleration-time graph have been drawn for selected -6- story buildings. As a result, it found that the horizontal displacements are independent from foundation depth and biggest horizontal acceleration is observed in low story buildings rather than high story buildings. It will be significant when these researches will investigate in bigger magnitudes earthquake data. Keywords: Antalya, soft clay, soil-structure interaction, Plaxis GİRİŞ Türkiye bir deprem ülkesi olarak son yıllarda büyük manyitütlü depremlerle sarsılmıştır. Özellikle I. ve II. derece deprem bölgeleri her an sarsılmayla karşı karşıyadır. Antalya il merkezide II. derece bir deprem bölgesinde bulunmaktadır. Bu bölgenin jeolojik süreç içerisinde oluşmuş, büyük tabaka kalınlıklarına sahip kil zeminleri üzerine konutlar yapılmaktadır. Ayrıca bu bölgede yeni imar alanları açılarak yeni yüksek katlı konutların yapılması teşvik edilmektedir. Çalışmanın amacı, kil zeminler üzerine yapılacak olan bu yüksek katlı konutların orta manyitütlü (M=,4) bir deprem karşısında nasıl bir davranış sergileyeceğinin ortaya koymaktır. Bu amaçla gerçek bir deprem ivmesi kullanılarak Plaxis-Dinamik Modül ile sonlu elemanlar çözümlemeleri yapılarak binaların tepe noktası, temel tabanı ve oluşturulan ağın en alt noktalarında yer değiştirme-zaman ve ivme-zaman grafikleri çizilmiştir. Çalışmada, konut (bina) modelleri olarak aynı özelliğe sahip, 6 ve katlı binalar dikkate alın-

mıştır. Bina kat yüksekliğine bağlı olarak temel derinliklerinin dinamik davranış üzerinde etkili olup olmadığı araştırılmıştır. Temel derinliği D f =4m ve D f =7,m olarak seçilmiş olup daha büyük temel derinliği dikkate alınmamıştır. Çalışmada, yapılan analiz sonuçlarına göre; D f =4m den büyük derinliklerdeki binalarda, kat adedine bakılmaksızın, yatay yer değiştirmelerin temel derinliğinden bağımsız olduğu ve yatay ivmelerde en büyük değerlerin temel derinliğinden çok kat adedi azaldıkça artmakta, kat adedi arttıkça artmaktadır. BÖLGE KİLLERİNİN GEOTEKNİK ÖZELLİKLERİ ve oluşturulan zemin profili özelliklerinden efektif jeolojik basınç değerleri hesaplanmış ve aşırı konsolidasyon oranı (AKO) değerleri bulunarak Şekil de AKO nun derinlikle değişimi görülmektedir. γ n (kn/m 3 ) 6 7 8 9 γ k (kn/m 3 ) 3 4 6 7 8 Liman Mahallesi ve civarı yumuşak zeminlerinden alınan örselenmiş ve örselenmemiş numuneler üzerinde yapılan deneylerde geoteknik özellikleri kapsamlı laboratuar ve arazi (SPT) deneyleri ile bulunmuştur. Bu amaçla 3 m. derinliğinde adet sondaj kuyusu açılmıştır. Analizlerde kullanılacak parametreler ve tabaka kalınlıkları belirlenmiş, yumuşak zeminin fiziksel, mukavemet ve sıkışabilirlik özellikleri aşağıda verilmiştir.. Fiziksel Özellikleri Liman Mahallesi kilinin doğal birim hacim ağırlık (γ n ), kuru birim hacim ağırlık (γ k ), değerlerinin derinlikle birlikte değişimi Şekil de görülmektedir. 3 3 Derinlik (m ) 3. Mukavemet Özellikleri Değişik derinliklerden alınan örselenmemiş numuneler üzerinde yapılan deneylerle drenajsız koşullarda kohezyon değerlerini belirlenmiştir. Kayma direnci parametrelerinden içsel sürtünme açısı ( ϕ u ) nun derinlikle değişimi ile üç eksenli basınç cihazında yapılan konsolidasyonsuz-drenajsız (UU) deneylerden belirlenen drenajsız kohezyonun (c u ) nun derinlikle değişimi Şekil de görülmektedir. Korelasyon ise aşağıdaki formül ile ifade edilir. c u /σ p=.3 +.96 PI ().3 Sıkışabilirlik Özellikleri Sıkışabilirlik özelliklerini tayin etmek için; ring çapı 7. cm ve yüksekliği mm. olan konsolidasyon aletinde deneyler yapılmıştır. Deneyler her yük kademesinde 4 saat beklemeli ve TS 9 de öngörülen sürelerde okumaları alınarak gerçekleştirilmiştir. Sıkışma indisi değerlerinin derinlikle değişimi ise Şekil de görülmektedir. Sıkışma indisi C c =,347e -,48 değeri almaktadır. Konsolidasyon deneyinden elde edilen boşluk oranı (e o ) ın derinlikle değişimi Şekil de görülmektedir. e-logσ' eğrilerinden ön konsolidasyon basıncı σ p ' değerleri bulunarak Şekil de derinlikle değişimi görülmektedir. Ön konsolidasyon basıncı değerleri Drenajsız Kohezyon, Sürtünme Açısı, c u (kn/m ) 3 4 6 8 SK- SK-3 SK- SK-6 SK-8 SK- SK- SK- 3 3 γ ), (ϕ u ) ve (c u ) pa- Şekil. Liman Mahallesi kilinin ( γ n ), ( rametrelerinin derinlikle değişimi k 6

Sıkışma İndisi, C c,,,4,6 SK- SK- SK- 3 Önkonsolidasyon Basıncı, σ' p (kn/m ) 3 3 SK- SK- SK- 3 3 Boşluk Oranı, e,4,8,,6 Tüm Kuyular Aşırı Konsolidasyon Oranı, AKO 3 4 SK- SK-3 3 ANTALYA VE ÇEVRESİNİN DEPREM ETKİNLİĞİ Türkiye Alp-Himalaya (Akdeniz çevresi) deprem kuşağında, sığ odaklı, sık ve büyük depremlerin olduğu, yerkabuğunun aktif tektonik kesimlerinden biri üzerinde yer almaktadır. Antalya ve yakın çevresi de Türkiye nin güney kıyısı yakınlarında, Girit adasının güneyinden geçerek kuzeydoğu yönünde Rodos adasının güneyinden Fethiye Körfezi ne doğru uzanan Helenik-Kıbrıs yayının etki alanına girmektedir. Antalya ve çevresi, () Fethiye-Burdur Fay Zonu, () Helenik-Kıbrıs yayının Plini ve Strabo Hendekleri ile Antalya Körfezi nde uzanan bölümü, (3) Aksu Bindirmesi boyunca uzanan faylardan etkilenmektedir. Ayrıca Antalya Körfezi içerisinde de yoğun mikro deprem etkinliği gözlenmektedir. Antalya ve civarında 9 yılı öncesi oluşmuş tarihsel döneme ait 74 lı yıllarda adet depreme rastlanmaktadır. Büyük Antalya depreminde limanda bir süre kurumalar meydana gelmiş, çok sayıda ev çökmüştür. Deprem sonucu birkaç köy yok olmuş ve Reşat Adacığının batısında yer alan dağ tamamen suya gömülmüştür. Aletsel dönem depremleri incelendiğinde de 3 adet deprem öne çıkmaktadır. 96 yılındaki Finike Depremi (Ms=6.8), 969 yılındaki Fethiye-Kaş Depremi (Ms=6.) ve yılındaki Kaş açıkları depremi (M=.). Bu depremlerde yoğun miktarlarda mal ve maalesef can kayıpları meydana gelmiştir. Acar ve diğ. (4) Antalya il merkezinin depremselliğinin incelenmesi amacıyla manyitüt-frekans ilişkisi, sismik risk ve tekrarlanma periyodu hesaplamalarını yapmışlardır. Bu bölgede 9- yılları arasında meydana gelen M d 4 olan depremler için, yıllık maksimum depremleri esas alarak Gutenberg ve Richter bağıntısına göre manyitütfrekans istatistik yöntemini kullanarak bölgenin deprem riskini ortaya koymuşlardır. Yapılan çalışmanın sonucuna göre bölgenin en çok yılda bir kez. büyüklüklü bir depremle karşılaşma olasılığının % 7 olduğunu saptamışlardır. Antalya il merkezi.derecede deprem bölgesi olmasına karşın yakın çevresi aktif olarak depremlerle iç içe olan bir bölgedir. Şekil 3 te Antalya ve çevresinde 9 yılından bu yana oluşmuş depremlerin dağılımı görülmektedir. ' Şekil. Liman Mahallesi kilinin (C c ), (e o ), ( σ p ), ve parametrelerinin derinlikle değişimi (AKO) 7

Sonlu elemanlar ağı -4-6-8- ve şer katlı binalar için 3 tür temel derinliğine göre ayrı ayrı çözülmüştür. Çözümlemeler adımda yapılmış olup;.adımda zemin tabakası üzerine oturan bina oluşturularak plastik analizi gerçeklerştirilmiş.adımda da yumuşak kil tabakası üzerindeki binanın.4 manyitütündeki bir depremde nasıl bir davranış sergileyeceği modellenerek binanın tepe noktası, temel altı ve ağın en allt noktasındaki zaman-deplasman ve zaman-ivme değerleri grafikleri çizilmiştir. 4. Sonlu Elemanlarda Modelleme Şekil 3. Antalya ve yakın çevresindeki depremlerin episantr haritası (Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Merkezi) 4 SONLU ELEMANLAR YÖNTEMİ İLE YAPI- ZEMİN ETKİLEŞİM ANALİZİ Bu çalışmada Şekil 4 de geometrik özellikleri verilmekte olan yumuşak bir zemin üzerindeki -4-6-8- ve şer katlı binaların depreme maruz kaldığı andaki davranışı sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır. Analiz için 989 yılında USGS tarafından kaydedilen.4 manyitütündeki gerçek bir deprem ivmesi değerleri kullanılmıştır. Konyaaltı Bölgesindeki mevcut durum ve yapılaşma potansiyeli göz önünde bulundurularak binalar m. genişliğinde ve 3m. uzunluğunda seçilmiştir. Bina uzunluğu genişliğine göre çok fazladır. Depreminde bina genişliği boyunca baskın bir etkisi olduğundan yapılan analizlerde deprem etkisinin boyutlu olarak çözümlenebilmesine olanak sağlamıştır. Analizlerde bina kat yüksekliği 3m. olarak kabul edilmiş, döşemelerin ve duvarların yükü de (binadaki ölü ve hareketli yükün bir yüzdesi olacak şekilde) kn/m olarak ilave edilmiştir. tür analiz yapılmıştır: Plaxis programı yardımıyla, Konyaaltı Bölgesi yumuşak killeri üzerine oturan çeşitli kat ve temel derinliklerindeki yapıların dinamik analizi, 3m. derinliğinde ve m. uzunluğunda oluşturulan geometrik modelle yapılmıştır. Tüm analizlerde Plaxis programında yer alan normal konsolide olmuş kil ve turba gibi yumuşak zeminlerin davranışını modelleyen Cam Clay modelini temel alan yumuşak zemin modeli (Soft Soil Model-SSM) ile kum ve çakıl gibi taneli malzemeler için kullanılması önerilen Mohr-Coulomb (MC) zemin modeli ile kurulan sonlu elemanlar ağı Şekil 4 de verilmektedir. Ağın geometrik boyutları ve zemin tabakalarına ait kalınlıklar için arazideki mevcut durum aynen simule edilerek oluşturulmuştur.. Bina+4m Temel derinliği dinamik analizi,. Bina+7,m Temel derinliği dinamik analizi, Temel zemini kaya formasyonu üzerini kaplayan 3m. kalınlığında bir zemin tabakasından oluşmaktadır. Binanın kendiside düğüm noktalı plak elemanlardan oluşmuştur. Bina ve zemindeki fiziksel sönümlenme ise Rayleigh sönümlenmesi vasıtasıyla benzetilmiştir (α=, ; β=,). Şekil 4. Tabaka kalınlıkları ve zemin türleri ile sonlu elemanlar ağı 8

Tablo.Analizlerde kullanılan zemin parametreleri SonluEl. Modeli c (kn/m ) ϕ ( ) λ* κ* ν Parametreler E (kn/m ) k x ( - ) (m/day) k y ( - ) (m/day) γ k (kn/m 3 ) γ d (kn/m 3 ) -, m MC 34 3, 3 7 9,,-3, m SSM 3,6,3 4 6, 3,-6, m MC 8, 3 8, 6,-, m SSM,44,9 4 6,,-9, m SSM,74, 4 6, 9,-3, m SSM 4,74,6 4 4 6, Not: c,kohezyon(efektif);ϕ, İçsel sürtünme açısı(efektif); λ*,modifiye Sıkışma İndisi ((λ*= λ/(+e), λ ise sıkışma indisi); κ*, Modifiye Şişme İndisi (κ*= κ/(+e), λ ise şişme indisi ve e ise boşluk oranı); v,poisson oranı;e,elastisite Modülü; k x ve k y ;Düşey ve Yatay Permeabilite; γ k ve γ d, Kuru ve Doygun BHA;MC,Mohr Coulomb zemin modeli;ssm, Yumuşak zemin modeli Sonlu elemanlar ağı sağ ve sol kenarlarından yatay yönde harekete engellenmiştir. En alttaki yatay sınırdan ise hem yatay hemde düşey yönde hareketi engellenmiştir. Ayrıca deprem durumuda, alt sınıra zorlanmış bir yerdeğiştirme verilerek modellenmiştir. Yeraltı suyu zemin yüzeyinden itibaren metre derinliktedir. Yumuşak zemin modeli (SSM) aşırı konsolidasyon oranı AKO< olan yumuşak zeminlerin davranışını modelleyebilmek için geliştirilmiş izotropik, elasto plastik şekil değiştirme pekleşmeli bir modeldir. Yumuşak zemin modeli kritik durum parametrelerine göre hesap yapmaktadır. Kullanılan parametreler λ*, κ*, ν, c, ϕ ve k olarak verilebilir. Yumuşak zemin modelinde kullanılan parametrelere ait değerler Tablo de gösterilmektedir. ANALİZ SONUÇLARININ DEĞERLENDİ- RİLMESİ Çalışmada yapılan analizler öncelikle temel derinliklerinin yapının dinamik davranışı üzerinde etkili olup olmadığının araştırılmasına yönelik olduğundan hesaplamalarda temel derinliği D f =4m ve D f =7,m olarak kullanılmıştır. Temel derinliği D f =4m için; ve 6 katlı binalarda en büyük yatay yerdeğiştirmeler (bina tepe noktasında) U x =3, cm; t 6 sn de oluşmakta iken katlı binada U x =4, cm; t=6,8 sn de oluşmaktadır. Buna karşılık; katlı binanın en büyük yatay ivmesi a x =, m/sn ;t 3, sn de oluşmakta, 6 ve katlı binaların en büyük yatay ivmeleri a x, m/sn ;t, sn de olmaktadır. Temel derinliği D f =7,m için; ve 6 katlı binalarda en büyük yatay yerdeğiştirmeler (bina tepe noktasında) U x 3, cm; t 6, sn de oluşmakta iken katlı binada U x =3,7 cm; t=6,7 sn de oluşmaktadır. Buna karşılık; katlı binanın en büyük yatay ivmesi a x =,874 m/sn ;t 3, sn de oluşmakta, 6 ve katlı binaların en büyük yatay ivmeleri a x, m/sn ;t 3, sn de olmaktadır. Tablo. D f =4m ve D f =7,m için -6 ve katlı binalarda yerdeğiştirme-zaman değerleri D f =4m D f =7,m Kat Adedi Katlı 6 Katlı Katlı Sonlu Elemanlar Ağında Seçilen Nokta Maksimum Yerdeğiştirme(cm) Maksimum Yerdeğiştirme (cm) 3,,4 3, 6,,9 6,4 3, 6,48 Ağın En Alt 3,7 4,8 3,7 4,8 3, 7,4 3,3 7,,7 6,4,8 6,4 Ağın En Alt 3,7 4,8 3,7 4,84 4, 6,8 3,7 6,68,7 6,, 6,4 Ağın En Alt 3,7 4,8 3,7 4,8 Kat yüksekliği arttıkça ağın temel tabanı ve bina tepe noktasında seçilen noktalardaki en büyük yatay yerdeğiştirme değerleri arasındaki fark göreceli olarak artmaktadır. nda seçilen noktadaki yatay yerdeğiştirme değerleri tüm analizlerde aynı kalmaktadır. Değerlerin aynı kalması manyitüt değerinin (M=,4) aynı olması; ve en alt tabakadaki zemin özelliklerinin aynı olmasından dolayı gerçekleştiği düşünülmektedir. 9

Tablo 3. D f =4m ve D f =7,m için -6 ve katlı binalarda ivme-zaman değerleri D f =4m D f =7,m Katlı Bina (4m Temel Derinliği) Katlı 6 Katlı Katlı Kat Adedi Sonlu Elemanlar Ağında Seçilen Nokta Maksimum Yerdeğiştirme(cm) Maksimum Yerdeğiştirme(cm),94 3,4,874 3,4,68,36,36 3,4 Ağın En Alt,64,3,64,3,4,36,6 3,44,349,6,6,36 Ağın En Alt,64,3,64,3,444,76,49,76,36 3,6,6,36 Ağın En Alt,64,3,64,3 İvme (m/sn),, -, 4 6 8 - -, - -, Şekil 6. İki katlı bina (4m temel derinliği) ivme-zaman 6 Katlı Bina (4m Temel Derinliği),4,3 Aşağıdaki şekillerde D f =4m ve D f =7,m için -6 ve katlı binalarda Plaxis-Dinamik Modülle yapılan sonlu elemanlar analizlerinde modellenen binanın tepe noktasında, temel tabanı ve ağın en alt noktasında seçilen noktalarda yer değiştirme-zaman ve ivme-zaman grafikleri sunulmuştur. Çalışma, 4-8- katlı binalar için de yapılmış olmasına karşın tüm şekillerin burada gösterilmesi sayfa sınırlamasından dolayı mümkün olmamıştır. Bu katlar için elde edilen sonuçların birbirlerine yakın olması ve benzemesi fazladan bir katkı getirmemektedir. Bu nedenle -6- katlar sonuçlar üzerinde daha belirleyici olmaktadırlar. Yerdeğiştirme (m),, 4 6 8 -, -, -,3 Şekil 7. Altı katlı bina (4m temel rerinliği) yerdeğiştirmezaman,4,3 Katlı Bina (4m Temel Derinliği), 6 Katlı Bina (4m Temel Derinliği) Yerdeğiştirme (m),, -, -, -,3 4 6 8 Şekil. İki katlı bina (4m temel derinliği) yerdeğiştirme-zaman İvme (m/sn), -, 4 6 8 - -, - -, Şekil 8. Altı katlı bina (4m temel derinliği) ivme-zaman

Yerdeğiştirme (m),,4,3,, -, -,3 Katlı Bina (4m Temel Derinliği) Binanın Tepe Temel Tabanı Ağın en alt noktası 4 6 8 -, Şekil 9. Oniki katlı bina (4m temel derinliği) yerdeğiştirmezaman İvme (m/sn),, Katlı Bina (7,m Temel Derinliği) -, 4 6 8 - -, - -, Şekil. İki katlı bina (7.m temel derinliği) ivme-zaman İvme (m/sn),, - -, - -, Katlı Bina (4m Temel Derinliği) -, 4 6 8 Şekil. Oniki katlı bina (4m temel derinliği) ivme-zaman Yerdeğiştirme (m),4,3,, -, -,3 6 Katlı Bina (7,m Temel Derinliği) 4 6 8 -, Şekil 3. Altı katlı bina (7.m temel derinliği) yerdeğiştirmezaman Katlı Bina (7,m Temel Derinliği) 6 Katlı Bina (7,m Temel Derinliği),4,3, Yerdeğiştirme (m),, 4 6 8 -, -, -,3 İvme (m/sn), -, 4 6 8 - -, - -, Şekil. İki katlı bina (7.m temel derinliği) yerdeğiştirmezaman Şekil 4. Altı katlı bina (7.m temel derinliği) ivme-zaman

Yerdeğiştirme (m),,4,3,, -, -,3 Katlı Bina (7,m Temel Derinliği) Binanın Tepe Temel Tabanı Ağın en alt noktası 4 6 8 -, Şekil. Oniki katlı bina (7.m temel derinliği) yerdeğiştirmezaman Antalya liman mahallesi yumuşak killerinin geoteknik özellikleri 3m. derinliğinde adet sondaj kuyusu açılarak fiziksel, mukavemet ve sıkışabilirlik özellikleri arazi ve laboratuvarda yapılan deneylerle belirlenmiştir. Deney sonuçlarından mukavemet ve sıkışabilirlik değerlerinin belirlenebilmesi için korelasyonlar elde edilmiştir. Çalışmada bu değerler kullanılarak özellikle bu tür zeminler üzerine inşa edilen yapıların bir deprem durumundaki dinamik davranışları incelenmiştir. Antalya da meydana gelmiş M =.4 manyitütlü bir depremin gerçek verileri Plaxis-dinamik modülünde kullanılarak binaların deplasman-zaman ve ivme zaman değerleri araştırılmıştır.-6- katlı binalar araştırmada ele alınmış, binaların yatay yer değiştirmelerinin temel derinliğinden bağımsız olduğu ve en büyük yatay ivmelerin yüksek katlı binalardan çok az katlı binalarda oluştuğu görülmüştür. Çalışmanın daha farklı manyitütlü depremler için yapılmasının daha anlamlı sonuçlar vereceği düşünülmektedir. REFERANSLAR Acar, M.H. & Budak, G. & Kılcı, R.E.. Antalya yöresinin deprem riski açısından değerlendirilmesi. Antalya Yöresinin İnşaat Mühendisliği Sorunları Kongresi. -4 Eylül, Antalya. Acar, M.H. & Uzer, A. U. 6. Konyaaltı (Antalya) Liman Mahallesi yumuşak killerinin Plaxis yazılımı ile oturma analizi. Zemin Mekaniği ve Temel Mühendisliği. Ulusal Kongresi., 7-8 Eylül 6, KTÜ, Trabzon. Plaxis,V8. 4. Finite Element Code for Soil and Rock Analyses Katlı Bina (7,m Temel Derinliği), İvme (m/sn), -, - 4 6 8 -, - -, Şekil 6. Oniki katlı bina (7.m temel derinliği) ivme-zaman 6 SONUÇ