2010 YGS SOS.BİL. TESTİNDEKİ / COĞRAFYA SORULARININ MÜFREDAT AÇISINDAN ANALİZİ Soru Sınıf ve Nu: Müfredat 18. Harita Bilgisi-Arazi Rehberimiz: İzohipsler 19. Hayali Rehberler: Paraleller ve Meridyenler A.9.5. Eş yükselti eğrileriyle çizilmiş bir harita üzerinde ana yer şekillerini ayırt A.9.6. Eş yükselti eğrilerini yer şekillerinin temel özellikleriyle ilişkilendirir. A.9.4. Koordinat sistemi ve haritayı oluşturan unsurlardan yola çıkarak zaman ve yere ait özellikler hakkında çıkarımlarda bulunur. 20. Yerküre nin Şekli ve Hareketleri A.9.7. Dünyanın şekli ve hareketlerinin sonuçlarını farklı iklim kuşaklarının oluşumuna etkileri açısından yorumlar. 21. Dünya nın İklim Zenginliği A.9.11. Harita ve diğer görsel materyallerden yararlanarak farklı iklim tiplerinin özellikleri ve dağılışı hakkında çıkarımlarda bulunur. 22. Türkiye nin İklimi C.9.7. Tablolar, grafikler ve haritalardan 23. Toprağın Hikâyesi-Başlıca Toprak Tipleri 24. Türkiye nin Görünen Yüzü Yer Şekilleri ve Türkiye nin İklimi 25. Türkiye nin Su Varlığı Türkiye nin Görünen Yüzü Yer Şekilleri ve Kıtaların Serüveni Levha Hareketlerinin Etkileri A.10.5. Toprak çeşitliliğini oluşum süreçlerine dayalı olarak açıklar. C.9.4. Türkiye nin yer şekillerinin oluşum sürecini iç ve dış kuvvetlerle ilişkilendirir. C.9.5. Haritalar kullanarak Türkiye nin iklimini etkileyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur. C.10.5. Türkiye deki su varlığının özelliklerini doğal süreçlerle ilişkilendirir. C.9.4. Türkiye nin yer şekillerinin oluşum sürecini iç ve dış kuvvetlerle ilişkilendirir. A.9.12. Dünyanın tektonik oluşumundaki değişim ve sürekliliğe kanıtlar gösterir. A.10.2. Levha tektoniği kuramı ile deprem kuşaklarını ve volkanların dağılışını ilişkilendirir. 26. Beşeri Yapı B.9.2. Yerleşmelerin konumunu belirleyen ve fonksiyonel değişiklikler açısından analiz 27. Dünya da Nüfus Artışı B.10.4. Harita, tablo ve grafiklerden yararlanarak nüfus artış oranının değişiminde etkili olan faktörleri sorgular. 28. Ekonomik Faaliyetlerin sınıflandırılması- Gelişmiş ve Geri Kalmış Ülkeler bilgi notu 29. Dünya yı Birbirine Bağlayan D.10.3. Uluslararası ulaşım hatlarının bölgesel ve Ağlar: Ulaşım küresel etkilerini sorgular. 30. Doğal Afetler ve Toplum E.10.2. Dünyanın farklı bölgelerinde oluşan benzer doğal afetlerin etkilerini, korunma yöntemleri ve planlama açısından karşılaştırır. 31. Doğal Afetler ve Toplum Güneşten gelen Dış Kuvvetler- Yer Şekillerinin Diğer Oluşum Süreçleri-Kütle Hareketleri E.10.1. Yaşadığı alan ile başka alanlardaki doğal afetleri oluşum nedenleri, şiddetleri, sıklıkları ve insanlara olan etkileri bakımından karşılaştırır. Sorular genelde orta zorlukta idi ancak 1-2 soru öğrencileri zorlayacak düzeydeydi. Okul kitaplarının ve etkinliklerin önemini artıran sorulardı. Yeni müfredatla birebir uyumlu kaliteli sorulardı. Bu sınavla birlikte YGS konularının yalnızca 9.sınıf konularıyla sınırlı olmadığı, Talim ve Terbiye Kurulunun hazırladığı Coğrafya Öğretim Müfredatında belirtildiği gibi genel liselerde 10.sınıflarda zorunlu olarak haftada 2 saat okutulan konuların da dâhil olduğu kesinleşti.
LYS 3 COĞRAFYA 1 TESTİNDEKİ SORULARIN MÜFREDAT AÇISINDAN ANALİZİ Soru Nu: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Sınıf ve Müfredat Dış Kuvvetler A.9.15. Dış kuvvetleri yer şekillerinin oluşumuna etkileriyle birlikte açıklar. Türkiye nin iklim özellikleri C.9.7. Tablolar, grafikler ve haritalardan Nüfus Politikaları B.11.1. Örnek incelemeler yoluyla, ülkelerin farklı dönemlerine ait nüfus politikalarını karşılaştırır. Şehirler ve Etki Alanları B.11.3. Şehirleri fonksiyonel özellikleri açısından örneklendirerek bunların küresel ve bölgesel etkilerini yorumlar İlk Yerleşmeler ve Değişim ve Medeniyetler Merkezi Türkiye konu girişindeki haritalı etkinlik Şehirleşme, Sanayi ve Göç İlişkisi ve Yaşadığım Yerden Ülkeme ünitesindeki Değişimin Sürekliliği Şehirleşme, Sanayi ve Göç İlişkisi ve Yaşadığım Yerden Ülkeme ünitesindeki Değişimin Sürekliliği B.9.2. Yerleşmelerin konumunu belirleyen ve fonksiyonel değişiklikler açısından analiz B.12.3. Şehirleşme, göç ve sanayileşme olgularını birbirleriyle olan ilişkileri açısından yorumlar. B.9.2. Yerleşmelerin konumunu belirleyen ve fonksiyonel değişiklikler açısından analiz B.12.3. Şehirleşme, göç ve sanayileşme olgularını birbirleriyle olan ilişkileri açısından yorumlar. C.9.2. Görsel ve yazılı materyallerden yararlanarak yaşadığı yerleşim alanının farklı zaman periyotlarındaki değişim ve sürekliliğini coğrafî açıdan analiz Türkiye de Arazi Kullanımı C.11.2. Görsel materyallerden yararlanarak ülkemizdeki yer şekilleri ile arazi kullanımı arasındaki ilişkiyi analiz Türkiye de Arazi Kullanımı C.11.2. Görsel materyallerden yararlanarak ülkemizdeki yer şekilleri ile arazi kullanımı arasındaki ilişkiyi analiz Türkiye nin Yer Şekilleri C.9.3. Haritalardan yararlanarak ülkemizdeki yer Türkiye nin İklimi C.9.5. Haritalar kullanarak Türkiye nin iklimini etkileyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur. Geçmişten Geleceğe Türkiye nin Jeopolitiği C.12.11. Jeopolitikte etkili olan faktörlerden yola çıkarak tarihsel süreçte Türkiye nin jeopolitik konumunu değişim ve süreklilik açısından değerlendirir. Türkiye nin Dış Ticareti C.12.5. Ülkemizin dış ticaretini ve dünya pazarlarındaki yerini ticarete konu olan ürünler açısından analiz Grafik Yorumu (11.sınıf Enerji kaynakları yla ilgili) Türkiye nin Yer Şekilleri Türkiye nin Su Varlığı (Göller) Türkiye de Kır Yerleşmeleri Ülkemizi Sembolize Eden Mekânlar C.11.6. Kullanım alanlarından yola çıkarak Türkiye'nin madenleri ve enerji kaynaklarının ekonomimizdeki yerini değerlendirir. C.9.3. Haritalardan yararlanarak ülkemizdeki yer C.10.5. Türkiye deki su varlığının özelliklerini doğal süreçlerle ilişkilendirir. C.10.9. Doğal unsurlardan yola çıkarak Türkiye deki kır yerleşme tiplerinin çeşitliliğini örneklendirir. C.12.6. Ülkemizi sembolize eden mekânlara ait değerlerin mekân algısına etkisini yorumlar.
16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. Geçmişten Günümüze Ekonomik Faaliyetler ünitesindeki Aktif Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Dağılımı Ülkeler Neden Farklı Gelişmişlerdir? Ünitesindeki İnsani Gelişim İndeksi Coğrafi Konum Japonya Çin Halk Cumhuriyeti Küresel ve Bölgesel Örgütler Çevre ve Toplum (Doğal Kaynakların Küresel Etkileri) ünitesinde Ekolojik Döngülere İnsan Müdahaleleri başlığındaki Sanayide Su Kullanımının Su Döngüsüne Etkileri ve aynı ünitede Teknolojinin Çevresel Etkileri başlığındaki Su Kirlenmesi ve aynı ünitede Atıklar başlığındaki Sıvı Atıklar Doğal Kaynakların Kullanımı ünitesinde Çevre Duyarlılığı alt başlığındaki Aswan Barajı Doğal Kaynakların Kullanımı ünitesinde Doğal Kaynak Kullanımına Örnekler başlığı altındaki Arkansas Nehri Doğal Kaynakların Kullanımı ünitesinde Doğal Kaynak Kullanımına Örnekler başlığı altındaki Arkansas Nehri 22 ve 23.soruları ilgilendiren paragraf MEB 11.sınıf kitabı sayfa 198 den alınmış(doğal Kaynakların Kullanımı ünitesinde Doğal Kaynak Kullanımına Örnekler başlığı altındaki Arkansas Nehri ) Çevre ve Toplum (Doğal Kaynaklar ve Çevre) ünitesindeki Enerji Kaynakları ve Beşeri Sistemler ünitesindeki Ekonomiye Yön Veren Güç Doğal Kaynaklar D.12.1. Örnek ülke analizleri yoluyla gelişmişlik seviyelerini belirleyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur. A.9.4. Koordinat sistemi ve haritayı oluşturan unsurlardan yola çıkarak zaman ve yere ait özellikler hakkında çıkarımlarda bulunur. D.11.4. Örnek inceleme yoluyla bir ülkenin coğrafî özelliklerini araştırır. D.12.6. Coğrafî analiz yoluyla bir ülkenin konumunun bölgesel ve küresel etkilerini değerlendirir. D.12.7. Bölgesel ve küresel ölçekteki siyasî ve ekonomik örgütlerin oluşum gerekçelerinden yola çıkarak bu örgütlerin işlevlerini, etki alanlarını değişim ve E.11.12. İnsan faaliyetlerinin karbon, azot, oksijen ve su döngülerine olan etkilerini örneklendirir. E.11.9. Örnek incelemeler yoluyla teknolojik değişimleri çevresel sonuçları açısından analiz E.11.10. Farklı atık türlerini çevreye olan etkileri açısından değerlendirir. tutumları mekânsal etkileri ve çevreye duyarlılık açısından sorgular. tutumları mekânsal etkileri ve çevreye duyarlılık açısından sorgular. tutumları mekânsal etkileri ve çevreye duyarlılık açısından sorgular. E.11.7. Yenilenemeyen kaynakların kullanım alanlarına yönelik farklı örnekleri tükenebilirlik ve alternatif kaynaklar kavramları çerçevesinde analiz B.11.7. Doğal kaynakları sınıflandırarak doğal kaynak- ekonomi ilişkisini açıklar. Sorular zor ve orta zorlukta idi. Soru kalitesi çok yüksekti. Soruların birçoğunun uzun olması ve YGS soru kalıbına benzeyip eski ÖYS soruları gibi kısa doğrudan bilgi isteyen sorular olmaması ilginçti. ÖSYM nin YGS konularını LYS ye dâhil ettiği bilgisini doğrulayan doğrudan 4 tane, dolaylı olanlarda eklenirse 8-9 soru vardı. Müfredata uyum açısından genelde sorun yoktu ama dolaylı da olsa sadece sözelcileri ilgilendiren (LYS 4 ) 3 soru vardı. (15,18 ve 24. sorular). Bu sorular YGS veya LYS 3 kazanımlarını da kapsadığı için sorun olmadı. Ayrıca, Küresel ve Bölgesel Örgütlerle ilgili olan 19.sorudaki G 8 ülkeleri MEB kitabında yoktu. Fakat ÖSYM nin kazanımları esas aldığını unutmamak gerekiyor. Bu konudaki kazanım: D.12.7. Bölgesel ve küresel ölçekteki siyasî ve ekonomik örgütlerin oluşum gerekçelerinden yola çıkarak bu örgütlerin işlevlerini, etki alanlarını değişim ve süreklilik açısından değerlendirir.
2010 LYS 4 COĞRAFYA 2 TESTİNDEKİ SORULARIN MÜFREDAT AÇISINDAN ANALİZİ Soru Nu: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Sınıf ve Müfredat İnsan ve Doğa Etkileşimi Türkiye nin iklim Özellikleri Nüfus Politikaları Türkiye de Nüfus ve Yerleşmenin Dağılışını Etkileyen Faktörler Ülkemizde Göçler Türkiye de Tarım Tarım Ülkeler Neden Farklı Gelişmişlerdir? ve Gelişmiş ve Geri Kalmış Ülkelerin Özellikleri konuları A.12.2. Arazi çalışması yoluyla doğal ve beşerî süreçler arasındaki etkileşimi kanıtlamaya yönelik bütünsel bir bakış açısı geliştirir. C.9.7. Tablolar, grafikler ve haritalardan B.11.1. Örnek incelemeler yoluyla, ülkelerin farklı dönemlerine ait nüfus politikalarını karşılaştırır. C.10.7. Görsel materyalleri kullanarak Türkiye de yerleşme ve nüfus dağılışını etkileyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur. C.10.13. Örnek incelemeler yoluyla Türkiye deki göçlerin sebep ve sonuçlarını değişim ve süreklilik açısından sorgular. D.12.1. Örnek ülke analizleri yoluyla gelişmişlik seviyelerini belirleyen faktörler hakkında çıkarımlarda bulunur. İç Ticaret C.12.4. Ülkemizin ticaret merkezlerini, ticarete konu olan mallarını ve akış yönlerini değişim ve süreklilik açısından analiz Türkiye de Tarım ve Hayvancılık Türkiye de Arazi Kullanımı, Türkiye Ekonomisini Etkileyen Faktörler Türkiye nin iklimi ve Yer Şekilleri konuları Grafik Yorumu (Dünya nın Hızlı Gelişen Endüstrisi Turizm Konusuyla İlgili) C.11.2. Görsel materyallerden yararlanarak ülkemizdeki yer şekilleri ile arazi kullanımı arasındaki ilişkiyi analiz C.11.3. Verilerden yararlanarak Türkiye ekonomisinin sektörel dağılımıyla ekonomik faaliyetleri etkileyen şartları ilişkilendirir. C.9.6. İklime ait kanıtlardan yararlanarak Türkiye de görülen iklim tiplerinin özellikleri hakkında çıkarımlarda bulunur. C.9.3. Haritalardan yararlanarak ülkemizdeki yer D.11.3. Örnek incelemeler yoluyla ülkeler arası etkileşimde turizm faaliyetlerinin rolünü sorgular.
12. Bölge Kavramı D.9.3. Haritalardan yararlanarak çeşitli coğrafî kriterlerle belirlenmiş bölgelerde bulunan ülkeleri ayırt 13. Doğal Kaynak Kullanımının Farklı Olmasının Çevresel Sonuçları (Ormanlar doğal kaynaklardan biridir başlığı ) Doğanın İşleyişi (Ekolojik Denge ve Yok Olan Değerlerimiz Başlıklı Okuma Metni ) E.11.4. Ülkeler arasında doğal kaynak kullanımının farklı olmasının nedenlerini çevresel sonuçlar açısından değerlendirir. E.12.1. Doğal çevrenin sınırlılığını beslenme halkaları ve taşıma kapasitesi kavramlarına dayalı olarak açıklar. 14. Teknolojinin Çevresel Etkileri E.11.9. Örnek incelemeler yoluyla teknolojik değişimleri çevresel sonuçları açısından analiz 15. Küresel Çevre Sorunları ( Küresel Isınmanın Etkileri Konusu) E.11.13. Küresel çevre sorunlarının oluşumunda insan faaliyetlerinin etkilerini sorgular. 16. Doğal Afetler ve Toplum - Erozyonun Nedenleri ve Sonuçları E.10.1. Yaşadığı alan ile başka alanlardaki doğal afetleri oluşum nedenleri, şiddetleri, sıklıkları ve insanlara olan etkileri bakımından karşılaştırır. Test kolay ve orta zorluktaki sorulardan oluşturulmuş. Okul kitaplarının ve etkinliklerin önemini artıran sorulardı. ÖSYM, bahar döneminde bir dilekçeye verdiği cevapta 9.sınıf konuları LYS 3 e dâhil olacak demişti, bu durumun LYS 4 içinde geçerli olduğu anlaşıldı. Ancak sözel öğrenciler bütün müfredattan sorumlu oldukları için LYS 4 te 9.sınıf konularıyla ilgili soru gelmesi sorun olmadı. Sorular müfredata uyumlu ancak format olarak YGS tarzı idi. Doğrudan bilgi isteyen kısa sorular yerine yorum-bilgi karma şeklinde sorular fazla idi. Hazırlayan: ŞADAN YILDIRIM FİNAL DERGİSİ DERSHANELERİ ANKARA ŞB. COĞRAFYA ZÜMRE BAŞKANI