T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI KENSEL DÖNÜŞÜMDE ALTYAPININ ÖNEMİ EĞİTİM PROGRAMI ANTALYA 8 KASIM 2012 KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ALTYAPININ ÖNEMİ VE MODERN ALTYAPI SİSTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Oğuz Güneş Çankaya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İnşaat Mühendisliği Bölümü Çankaya Universitesi Eskişehir Yolu 29. km, Ankara
Çerçeve Küresel kentselleşme ve kentsel nüfus Önemli/yaratıcı kentsel altyapı proje örnekleri Türkiye de kentsel altyapı insiyatifleri Sistem yaklaşımı ve sürdürülebilir kentsel altyapı kavramı Disiplinlerarası işbirliği ve bilgi paylaşımı gereksinimi Kentsel altyapı mühendisliği uzmanlık eğitimi
Küresel Kentselleşme Dünya nüfusunun yarıdan fazlası kırsal alanlarda yaşıyordu 2008 Dünya nüfusunun yarıdan fazlası kentsel alanlarda yaşıyor (>3.5 milyar insan) 2030 (~5 milyar insan) Kentsel altyapı sistemleri ve sürdürülebilirlik kavramı her geçen gün daha fazla önem kazanıyor!
Gelişmiş-Gelişmekte Olan Ülkelerde Kentselleşme Farkı 1600000 Antalya nüfus Milyon nüfus 1200000 800000 400000 İstanbul: Kesişimler Şehri, Urban Age Istanbul Conference, 4-6 Nov. 2009, Istanbul, Urban Age Programme, London School of Economics and Political Science Özgün adımlar atmamız gerekiyor!
Potansiyel İşbirliği Coğrafyası Güney Amerika, Orta Doğu ve Asya
Önemli Kentsel Altyapı Projeleri: Boston Örneği Boston Ana Arter/Tünel Projesi THE BIG DIG Central Artery/Tunnel (CA/T) Project Boston un Ana Arter Rüyası (1954) Kabusa dönen rüya 1959 1995
Proje amaçları Amaçlar: Boston merkezindeki trafik yoğunluğunu azaltmak Eski yükseltilmiş otoyolu tünellerle geçmek 100 hektardan fazla açık alan elde etmek Şehir merkezindeki karbon monoksit salınımını %12 azaltmak
Proje Bileşenleri Tünel kesiti Ted Williams Tüneli Zakim/B-H Köprüsü
Yaratılan Yeşil Alanlar 2003 2005
Problemler 1982 rakamlarıyla proje bedeli: $2,8 Milyar 1996 rakamlarıyla proje bedeli: $6 Milyar Yapım süresi: 1992-2007 Nihai proje bedeli: $15 Milyar (faizlerle $24 Milyar) Amerikan tarihinin en pahalı otoyol yatırımı Deniz altı tünelde yüzlerce sızıntı Tasarım hataları, düşük kaliteli malzeme Çöken tünel tavanı
Önemli Kentsel Altyapı Projeleri: Shanghai Örneği Paris of the east Nüfus: 23 milyon GDP: $300 milyar (2011) Büyüme oranı: %8.2 1990 2010 İstanbul 1990-2010?
Yaratıcı Kentsel Altyapı Projeleri: Japonya Örneği Osaka, Japonya
Türkiye de Kentsel Nüfus Nüfusun %76 sı kentsel alanlarda yaşıyor (2010) (TÜİK) Kentsel nüfus artış hızı kırsal alanların 6 katından daha fazla (1990-2000)
Türkiye de Kentsel Altyapı İnsiyatifleri Kentsel Altyapı Sempozyumları KENTGES Süreci (Kentsel dönüşüm yasası)
Bildiri Sayısı İMO Kentsel Altyapı Sempozyumları 55 1 54 Konular Diğer 50 45 40 35 30 25 20 15 10 2 5 5 2 1 5 34 40 1 7 8 33 2 4 2 1 3 10 3 4 8 3 4 2 1 1 15 4 11 42 1 3 2 1 8 21 8 5 9 8 6 11 Doğal Afet Zararlarının Azaltılması Katı Atık Yönetimi Atık Su, Arıtım ve Kanalizasyon İçme Suyu Su Kaynakları, Havza Yönetimi ve Barajlar Kent İçi Ulaşım 5 0 14 1 Gaziantep Kasım 1997 5 2 Adana Kasım 1999 10 3 Eskişehir Ekim 2001 6 6 6 4 Eskişehir Aralık 2005 5 Hatay Kasım 2007 6 Antalya Ekim 2011 Ulusal Kentsel Altyapı Sempozyumları Konu İçerikleri Kent Planlama, Tasarım, Altyapı ve Yönetim
Kent Bilgi Sistemleri Memnuniyet verici gelişme ve uygulamalar Yaygın uygulama gereksinimi Uçaner ve Kaya, UKAS-6 Çabuk ve Ekin, UKAS-6
CBS Tabanlı Mobil Veri Toplama Uygulaması L Görüntü ve sinyal işleme ile boyutlandırma H h i l i MAKS Mekansal Adres Kayıt Sistemi Merkezi veritabanı Anlık raporlama ve istatistik bilgileri L H h i l i Tablet Lazer-metre
Deprem Sonrası Hasar Tespit Çalışmaları Verilerin toplanması, saklanması, iletimi ve raporlanması yavaş ve sağlıksız!
CBS Tabanlı Mobil Hasar Tespit Uygulaması MAKS Mekansal Adres Kayıt Sistemi Merkezi veritabanı Anlık raporlama ve istatistik bilgileri Kullanılabilir İnceleme gerekir Kullanılamaz Bina Skoru
Yapı Stoğunun Sismik Güvenlik İncelemesi Bina stoğunun büyüklüğüne, inceleme amacına, zaman ve ekonomik sınırlamalara göre değişik inceleme stratejileri uygulanabilir. 1. Görsel inceleme 2. Yaklaşık analiz 3. Doğrusal analiz yöntemleriyle detaylı inceleme 4. Doğrusal olmayan analiz yöntemleriyle performansa dayalı inceleme Uygulanması mümkün aşamalı bir strateji Yapısal veri toplama Yaklaşık analiz Öncelik belirleme Detaylı analiz Retrofit tasarımı Retrofit uygulaması
Afet sonrası tespit ve değerlendirmeler Veritabanına kayıtlı bilgiler...... İdari bilgiler Genel yapı bilgileri...... Taşıyıcı sistem bilgileri...... Doldurulan formlar Malzeme bilgileri............ Zemin bilgileri Bina kimlik numarası Hasar durumu...... Değerlendirmeler Destekleyici doküman, rapor, proje, fotoğraf, video, veri kayıtları Hızlı yöntemlerle güvenlik değerlendirmesi Yöntem 1: Yapı skoru Yöntem 2: Yapı skoru... :... Yaklaşık analiz yöntemleriyle güvenlik değerlendirmesi Yöntem 1: Kapasite oranı Yöntem 2: Kapasite oranı... :... Detaylı analiz için öncelik değerlendirmesi Yapı kullanım riski
UKAS-6 Sonuç Bildirgesi Organizasyon: İMO Antalya, 14-15 Ekim 2011, Antalya Destekleyenler: TÜBİTAK, Akdeniz Üniversitesi, Antalya Büyükşehir Belediyesi, Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Çankaya Üniversitesi ve çeşitli sponsor firmalar 24 üniversiteden, 6 kamu kurumundan ve inşaat sektörüne hizmet veren 4 kuruluştan 119 yazarın hazırladığı 46 sı sözlü, 14 ü poster olmak üzere toplam 60 bildiri Sempozyum konuları: (1) Kent planlama, tasarım, altyapı ve yönetim; (2) Kent içi ulaşım; (3) Su kaynakları, havza yönetimi, barajlar ve enerji; (4) İçme suyu; (5) Atıksu, arıtım ve kanalizasyon; (6) Katı atık yönetimi; (7) Doğal afet zararlarının azaltılması. Gelecekte ilgi görmesi umulan konular: Enerji dağıtımı ve alternatif enerji uygulamaları, haberleşme altyapısı, kurumsal ve yasal yapı, standartlar, toplumsal ve yönetsel bilinç vb.
UKAS-6 Sonuç Bildirgesi (devam) Kentsel alanlarda yaşayan nüfus oranı ve kentsel nüfus artış hızı, kaynakların yetersizliği, kentsel altyapı sistemlerine duyulan gereksinim ve sürdürülebilir kentsel altyapı sistemleri kavramının önemi Sürdürülebilir kentsel altyapı sistemleri hedefi doğrultusunda ilerlemeyi hızlandıracak sistem yaklaşımı, disiplinlerarası işbirliği ve paydaşların katılımı kavramlarına sempozyum kapsamında özel vurgu İnşaat mühendisliğinin çeşitli ana bilim dallarının yanısıra, şehir ve bölge planlama, kamu yönetimi, çevre mühendisliği, mimarlık, uydu ve uzay bilimleri, endüstri mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, jeoloji ve jeofizik mühendisliği gibi alanlarda faaliyet gösteren uzman ve akademisyenlerin katılımı, disiplinlerarası işbirliğinin önemi İnşaat mühendislerinin lisans eğitimi müfredatına İnşaat Mühendisliği Sistemleri veya daha odaklı olarak Kentsel Altyapı Sistemleri konulu bir ders eklenerek temel bilgilerin verilmesi dileği
UKAS-6 Sonuç Bildirgesi (devam) Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli kent bilgi sistemlerinin araştırma ve uygulama örneklerindeki artış memnuniyet verici. Kentsel altyapı ve diğer kentsel hizmetlerin daha etkin, çabuk ve doğru olarak yapılmasına olanak veren bu sistemlerin ülke bütününe yayılması ve kentsel altyapı sistemlerinin planlanmasından yenilenmesi aşamasına kadar, afet zararlarının azaltılması da dahil olmak üzere her alanda etkin olarak kullanımı gereği. Kent içi ulaşım planlama ve altyapısı diğer altyapı sistemleri ile yaptığı etkileşimin önemi. Kent içi ulaşım konularında çalışmaların sayı, içerik ve uygulama alanı olarak artırılması amacıyla daha fazla akademisyen ve uzman yetiştirilmesinin yanısıra daha fazla bilimsel araştırma ve uygulama proje desteği ihtiyacı İlgili mühendislik dallarında (veya diğer alanlarda) lisans eğitimi almış ve kentsel altyapı konularına ilgi duyan veya bu alanda çalışan adaylara yönelik disiplinlerarası yüksek lisans programları ihtiyacı
KENTGES Temel Amaç Yerleşmelerin yaşanabilirlik düzeyinin, mekân ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi ile ekonomik, sosyal ve kültürel yapılarının güçlendirilmesine yönelik yol haritasının oluşturulması (kentleşme ve imar konularında merkezi ve yerel idareler için bir yol haritası) 2008-2010 Arasında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) yönetiminde geliştirildi. Kentleşme Şurası (10 ayrı komisyon çalışması) Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı (2010-2023) 151 kurumdan 500 uzman destek verdi Ekim 2010 da Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girdi İzleme ve koordinasyon ÇŞB nin sekreteryasından İzleme ve Yönlendirme Kurulu tarafından yürütülüyor.
KENTGES 3 Aks 1.4.4 19 Objektif 42 Strateji 100 Eylem 1 KENTGES 5.1.1-2 5.2.1-2 İlerleme??
Yaya Kaldırımı Standardı - Türkiye
Yaya Kaldırımı Standardı Texas, A.B.D.
Quebec Şehri, Kanada Kaldırım mühendisleri aranıyor!
Altyapı Çalışmalarının Eşgüdümü: AYKOME Eşgüdüm yetersizliği nedeniyle tekrarlanan altyapı çalışmaları!
Sistem Yaklaşımı Sistemin bileşenlerini tanımlamak sistemi tanımlamak anlamına gelmez!
Sürdürülebilir Kentsel Altyapı Sistemleri Bulmacası Doğal afet zararlarının azaltılması Kent planlama, tasarım, altyapı ve yönetim Kent içi ulaşım Enerji dağıtım şebekeleri Diğer Su kaynakları, havza yönetimi ve barajlar Katı atık yönetimi Atık su, arıtım ve kanalizasyon İçme suyu
Akademisyen-Yönetici İşbirliği İhtiyaçlar konusunda Araştıralım, planlayalım, düşünelim, taşınalım, ölçelim, biçelim... Biz uygulamaya başlayalım, siz onları yapadurun... Ben bu işin kitabını yazdım, yanlış yapıyorsun! Bu hafta sınavlarım var, haftaya çözmeye çalışırım. Uygulama konusunda Sorunların çözümünde Uygulama kitaba sığmaz, Yanlış yazıyorsun! Çözüm bana geçen hafta lazımdı!
Tespit ve Öncelik 21. yüzyılda gelişmekte olan kentsel alanlarda bilimsel temellere dayanmayan yönetim anlayışının başarı şansı yoktur! Birlikte çalışmayı, işbirliğini öğrenmemiz gerekiyor!
Sürdürülebilir Kentsel Altyapı Sistemleri İçin... 1 Bilimsel çerçeve 2 Sistem yaklaşımı 3 Disiplinlerarası işbirliği 4 Uluslararası bilgi paylaşımı 5 Kentsel altyapı uzmanlık eğitimi
TEŞEKKÜRLER!