OMÜ TIP FAKÜLTEİ 2016-2017 DER YILI DÖNEM I HAYATIN DEVAMI III UYGULAMANIN ADI: indirim Kanalı Histolojisi UYGULAMA REHBERİ I. AMAÇ: indirim kanalını oluşturan organların duvar yapılarının ana hatları ile öğrenilmesi II. GEREKLİ MALZEME: Duodenum Preparatı (prep. no. 12t; Boya, Triple) İnce Barsak (prep. no. 14t; Boya Triple) Kalın Barsak (prep. no. 16t; Boya, Triple) Apendiks (prep. no. 11; Boya Hematoksilen-Eozin) III. UYGULAMA BAAMAKLARI: 1. Mikroskobunuzu inceleme yapmak üzere hazırlayınız. 2. İnce barsak (duodenum) kesitini içeren preparatı tablaya yerleştiriniz. Organ duvarını oluşturan katmanları ayırt ediniz. Mukozadaki villusları ve hücre içeriğini, lamina proriadaki Liberkühn kriptalarını ve submokozadaki brunner bezlerini ayırt ediniz. 3. İnce barsak (jejenum) kesitini içeren preparatı tablaya yerleştiriniz. Organ duvarını oluşturan katmanları ayırt ediniz. Duodenum preparatındakiler ile karşılaştırınız. 4. Kalın barsak kesitini içeren preparatı tablaya yerleştiriniz. Organ duvarını oluşturan katmanları ayırt ediniz. Organda villusların bulunmadığını ancak Liberkühn kriptalarının devam ettiğini gözlemleyiniz. 5. Apendiks içeren preparatı tablaya yerleştiriniz. Kalın barsak preparatı ile karşılaştırınız. IV. UYGULAMA VERİLERİNİN YORUMU: Ek 1 ve 2 de sindirim kanalı duvarındaki genel düzenlenme ve kanalı oluşturan organlardaki belli başlı farklılıklar şematize edilmiştir. Ek 3 9 daki görüntüleri inceleyiniz ve preparatlardakiler ile eşleştiriniz. Mikroskopta gözlediğiniz görüntüler ve eklerde verilenleri histoloji atlaslarında verilenler ile karşılaştırarak bilgilerinizi pekiştiriniz.
2 V. ANAHTAR ÖZCÜKLER Duodenum preparatı için: Villuslar, tek katlı prizmatik yüzey epiteli, lamina propria, lamina propriada Liberkühn kriptaları, muskularis mukoza, submukoza, submukozada brunner bezleri, muskularis eksterna katmanları, seroza/adventisya. Jejenum preparatı için: Villuslar, tek katlı prizmatik yüzey epiteli, epitelde goblet hücreleri, lamina propria, lamina propriada Liberkühn kriptaları, muskularis mukoza, submukoza, muskularis eksterna katmanları, seroza. Kalın barsak preparatı için: Tek katlı prizmatik yüzey epiteli, epitelde goblet hücreleri, lamina propria, lamina propriada Liberkühn kriptaları, muskularis mukoza, submukoza, muskularis eksterna katmanları, seroza/adventisya. Apendiks preparatı için: Tek katlı prizmatik yüzey epiteli, epitelde goblet hücreleri, lamina propria, lamina propriada Liberkühn kriptaları ve lenfoid kümeler, muskularis mukoza, submukoza, muskularis eksterna katmanları, seroza. VI.KAYNAKLAR: 1. Young B., Heat J.W. Wheather s Functional Histology. 4th edition. Churchill Livingstone, Edinburgh, 2000. 2. tevens A., Lowe J. Human Histology. 2nd edition. Mosby, London, 1997. 3. Gartner L.P., Hiatt J.L. Color Textbook of Histology. WB aunders, Philadelphia, 1997. 4. Kristić R.V. Human Microscopic Anatomy. pringer-verlag, Berlin, 1991. 5. Histoloji laboratuar uygulamaları VCD si (ÖKM den temin edilebilir). EK 1: indirim Kanalı Duvarında Genel Düzenlenme. indirim kanalını oluşturan organların duvar yapısı dört belirgin tabaka ile şekillendirilir. Mukoza, submukoza, muskularis eksterna, seroza (ve/veya adventisya). Muskularis mukoza Lamina propria Lümen Epitel Adventisya
3 EK 2: indirim Kanalını oluşturan organlara ait belli başlı yapısal farklılıklar İnce Barsak Mide Villuslar Kalın Barsak Yüzey Bezler = Kriptalar Bezler EK 5: Duodenum duvarı. İşaretli kısımları preparatlarda gözlemleyin. Villusların tarama (scanning) elektron mikroskobunda elde edilen görüntüsü altta verilmiştir. V L MM BB İ DL L, Lümen; V, Villus;, Lamina propria;, Liberkühn kriptaları; MM, Muskularis mukoza;, ubmukoza; BB, Brunner bezleri; İ, Muskularis eksternanın içteki sirküler katmanı; DL, Muskularis eksternanın dıştaki longitudinal katmanı
4 EK 6: Jejenum duvarı. Duvar yapısı duodenuma benzer, ancak Brunner bezi içermez. Villuslar duodenumda daha uzun ve genişçedir. Bir başka belirgin farklılık, goblet hücresi sayısının ileuma doğru ilerledikçe artmasıdır. Bu şekilde sadece büyük büyütmede villuslar gösterilmiştir. İşaretli kısımları preparatlarda gözlemleyin. LÜMEN G G, Yüzey epitelindeki emici hücreler; G, Goblet hücreleri;, Lamina propria;
5 EK 7: Kalın barsak duvarı. İşaretli kısımları preparatlarda gözlemleyin. M A ME L L, Lümen; M, Mukoza;, ubmukoza; ME, Muskularis eksterna; A, Adventisya EK 8: Kalın barsak mukozası. İşaretli kısımları preparatlarda gözlemleyin. MM G MM, Yüzey epiteli;, Lamina propria;, Liberkühn kriptaları; MM, Muskularis mukoza; G, Goblet hücreleri;, ubmukoza;
6 EK 9: Apendiks (enine kesit). İşaretli kısımları preparatlarda gözlemleyin. M ME ME L L, Lümen; M, Mukoza;, Liberkühn kriptaları;, ubmukoza; ME, Muskularis eksterna;, eroza