Uyku Apne Sendromunda Diş Hekimliği Uygulamaları PROF. DR. TÜLİN TANER Hacettepe Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Ortodonti AnaBilim Dalı TTD Okulu Uyku Bozuklukları Merkezi Kursu Ankara 26 27 Mart 2010
Uyku apne sendromunda etyoloji Dar havayoluna sahip olgular uyku apnesi için risk grubu oluştururlar. Ortodontik muayene ve sefalometrik değerlendirme Adenoid vejetasyon ve/veya nazal problemler nedeniyle ağız solunumu alışkanlığının, maksiller darlık, açık kapanış maloklüzyonlarının oluşması Kraniyofasiyal anomalili olgular Maksilla ve/veya mandibulanın geride konumlanması
Ortodontik tedaviler Erken dönem Maksillanın genişletilmesi Maksiller ve mandibuler yetersizliklerin ortodontik tedaviyle düzeltilmesi Kraniyofasiyal anomalilerin ortognatik tedaviyle düzeltilmesi Geç dönem Dentofasiyal anomalilerin ortognatik tedavi ile düzeltilmesi Ağız içi apareylerle alt çenenin öne alınması
Adenoid facies (Uzun yüz sendromu) Açık ağız postürü Üst ileri itim Maksiller darlık Alt çenenin geride konumlanması Artmış vertikal yüz boyutları
Hızlı maksiller genişletme apareyleri
Fonksiyonel apareyle mandibuler ilerletme
OUAS tedavi seçenekleri Davranışsal (Düzenli egzersiz, kilo verme, az nikotin ve alkol, uykuda pozisyon değişikliği) CPAP Cerrahi Ağız içi apareyler
Amerikan Uyku Tıbbı Derneği Thorpy M, Chersson A, Derderian A. et al. Practice Parameters for the Treatment of Snoring and Obstructive Sleep Apnea With Oral Appliances. SLEEP, 1995; 18: 511-513. Kushida CA, Morgenthaler TI, Littner MR et. al. Practice Parameters for the Treatment of Snoring and Obstructive Sleep Apnea with Oral Appliances: An Update for 2005. SLEEP, 2006; 29: 240-243.
OUAS da Ağız İçi Aparey Uygulamasının Amacı Fizyolojik ve anatomik olarak daralan /tıkanan havayolunu mekanik olarak genişleterek faringeal kollapsı engellemektir. Hoffstein V. Review of oral appliances for treatment of sleep-disordered breathing. Sleep Breath, 2007; 11: 1-22.
Sunum Akışı Ağız İçi Aparey Tipleri Ağız İçi Aparey Tedavisinin Aşamaları (Muayene, Aparey yapımı, Uyumlama, Takip) Ağız İçi Aparey Tedavisinin Kontrendikasyonları ve Endikasyonları Ağız İçi Apareylerin etkinliği, yan etkileri, kullanılmama nedenleri ve avantajları
OUAS Tedavisinde Ağız İçi Aparey Tipleri 1. Yumuşak damak kaldırıcı 2. Dil tutucu 3. Alt çeneyi önde tutan
Alt Çeneyi Önde Tutan Apareyler Herbst Adjustable PM Positioner TAP CRMP Elastomerik uyku apareyi OSAP SAGA MIRS NAPA Snorefree SnoreGuard SomnoGuard
Alt çeneyi önde tutan apareyler başlıca 4 grupta toplanabilir: 1. Hastanın kendisinin uyguladığı prefabrik apareyler (DIY-Do it yourself) 3. Tek parça, önde tutma mesafesi sabit apareyler 2. Hekimin uyguladığı prefabrik apareyler 4. İki parçalı, önde tutma mesafesi ayarlanabilir (titre edilebilir) apareyler
Ağız içi aparey tedavisi aşamaları 1. Muayene (Dental ve ortodontik) 2. Apareyin yapımı 3. Apareyin uyumlanması 4. Aparey kullanımı ve etkinliğinin takibi
Dental muayenede ağız içi aparey tedavisi için bir kontrendikasyon olup olmadığı değerlendirilir.
Ağız içi aparey tedavisinin kontrendikasyonları Yetersiz/sağlıksız doğal diş desteği olan/ dişsiz, Aşırı kron ve köprüleri bulunan, Şiddetli TME disfonksiyon semptomu, Alt çenesini öne alamayan (maksimum öne alma<5 mm), Zayıf işbirliği
Bireye özel ağız içi aparey yapımı için gerekli kayıtlar Alt ve üst diş arklarının ölçüleri Çalışma modelleri Alt çeneyi öne alma kaydı
Ağız içi aparey tedavisinin endikasyonları (Horlama) Cerrahi tedavi için kararsız veya istemeyen, Başarısız cerrahi operasyon geçirmiş, Sadece belirli zamanlar için horlama kontrolüne ihtiyaç duyan, Uyku apnesi geliştirebileceği düşünülen horlama olguları
Ağız içi aparey tedavisinin endikasyonları (Apne) Hafif veya orta derecede (şiddetli olmayan) uyku apnesi olan, CPAP ı tolere edemeyen, Cerrahi tedavisi risk taşıyan Belirli dönemlerde (örneğin seyahat sırasında) CPAP a alternatif tedaviye ihtiyaç duyan apne olguları
Ağız içi apareylerin başarısı Apne-hipopne indeksinin 10 nun altına düştüğü hasta oranı: % 50-75
Ağız içi apareyin etkinliğini değiştiren faktörler: Apnenin şiddeti Alt çenenin ilerletilme miktarı Beden kitle indeksi (BKI) Pozisyonel uyku apnesinin varlığı
Alt çenenin ilerletilme miktarı % 50-75
Ağız içi apareyin etkinliğini değiştiren faktörler: Apnenin şiddeti Alt çenenin ilerletilme miktarı Beden kitle indeksi (BKI) Pozisyonel uyku apnesinin varlığı
Alt çeneyi öne alan apareylerin olası yan etkileri Çenelerde gerilim, Dişlerde ve dişetlerinde rahatsızlık hissi, Aşırı salivasyon veya ağız kuruluğu, Temporomandibuler eklem (TME) ağrısı, Masseter kas hassasiyeti
Alt çeneyi öne alan apareylerin uzun süreli kullanımı sonucunda Alt keser dişlerde labiyale eğilme, Overjet ve overbite da azalma
Ağız İçi Apareyler Ağızda kullanılan küçük cihazlardır, Rahat ve kullanımları kolaydır, Seyahat sırasında kullanılabilme avantajları vardır, Ekonomiktirler, Tedavi geri dönüşümlüdür ve noninvazivdir, Diğer tedavi yöntemleriyle birlikte kullanılabilirler.
Ağız içi apareylerin kullanılmama nedenleri Apareyin uyumlama sürecinin zor gelmesi Aparey öncesi günlük semptomların olmaması Kalıcı bir çözüm istenmesi, Hastanın burun solunumu yapamıyor olması Uyku pozisyon değişikliği ve kilo verme gibi davranışsal değişikliklerden yarar görme Kilo alma sonucu apareyin işe yaramadığına karar verme Guatr tedavisi sonucu şikayetlerin geçmesi
Teşekkür ederim