6. ÜNİTE. Sunu Programı. Üniteye Hazırlık

Sunu Programı 6. ÜNİTE Sunu Programı Üniteye Hazırlık 1. Bilgiyi etkili sunma yöntemleri nelerdir? Araştırınız. 2. Bir ödev konusunun kelime işlem programında yazılmış metni ile sunu programında oluşturulmuş hâlini karşılaştırınız. 3. Örnek sunuları sınıf ortamına getirerek inceleyiniz ve sunu programının avantajları hakkında tartışınız. 175

Bilgi ve İletişim Teknolojisi A. BAŞLANGIÇ Konuya Hazırlık 1. MS PowerPoint program penceresini inceleyiniz. Daha önce öğrendiğiniz Office programları penceresiyle arasındaki farklılıkların ve benzerliklerin neler olduğunu belirleyiniz. 2. Kullanışlılık açısından MS PowerPoint programı menülerini inceleyiniz. Bir konu hakkında yazı, resim, çizim, ses, animasyon, grafik ve görüntüler kullanılarak sunular hazırlanabilir. Sunuları hazırlayan kullanıcı, vermek istediği mesajları bu şekilde daha etkili ve daha kalıcı olarak verebilir. Sunu hazırlamak için bilgisayarda Microsoft Office paketi içerisinde bulunan MS PowerPoint programı kullanılır. Bu bölümde MS PowerPoint programında dosya işlemlerini ve görünüm ayarlarını öğreneceğiz. 1. Sunu Uygulamasıyla İlk Adımlar a. Sunu Uygulamasını Açma Sunu programı MS PowerPoint i açmak için şu adımları takip edelim: 1. Başlat menüsüne tıklayalım. 2. Açılan pencereden Tüm Programlar seçeneğini seçili hâle getirelim. 3. Gelen pencerede Microsoft Office seçeneği içinde yer alan Microsoft PowerPoint programına tıklayalım (Resim 6.1). Resim 6.1: MS PowerPoint programının açılması Tıklamanın ardından ekrana Resim 6.2 deki pencere gelecektir. Menü Çubuğu Slaytlar Bölmesi Başlık Çubuğu Görev Bölmesi Tasarım Ekranı Not Sayfası Çizim Araç Çubuğu Resim 6.2: MS PowerPoint uygulama penceresi 176

Sunu Programı MS PowerPoint programında Slaytlar bölmesi ile uygulamanızda oluşturmuş olduğunuz slaytların küçültülmüş olarak listesini görebilirsiniz. Slaytlara not almak için pencerenin alt kısımda Not Sayfası ve pencerenin sağ tarafında çeşitli görevleri gerçekleştirmenize yardımcı olan Görev Bölmesi bulunur. Diğer MS Office programlarında olduğu gibi MS PowerPoint programında da Başlık Çubuğu, Standart Araç Çubuğu, Biçimlendirme Araç Çubuğu, Menü Çubuğu ve Çizim Araç Çubuğu bulunmaktadır. b. Mevcut Sunu Belgesini Açma Daha önceden MS PowerPoint programında oluşturulup bilgisayara kaydedilmiş bir belgeyi açabilmek için farklı yollar takip edilebilir. Bunun için aşağıdaki adımlardan herhangi birisi takip edilir: 1. Dosya menüsü seçeneklerinden Aç seçeneğine tıklamak (Resim 6.3). 2. Klavyede Ctrl tuşu basılı iken O tuşuna basmak (Resim 6.4). 3. Standart Araç Çubuğunda yer alan Aç ( ) düğmesine tıklamak (Resim 6.5). Resim 6.4: Dosya Aç Resim 6.3: Dosya menüsü aç seçeneği Resim 6.5: Standart araç çubuğu aç seçeneği Yukarıdaki adımlardan birini uyguladığımızda karşımıza gelen Aç penceresinde daha önce kaydedilmiş belgemizi bulup Aç düğmesine tıklayarak açma işlemini gerçekleştirmiş oluruz (Resim 6.6). c. Birden Fazla Sunu Belgesini Açma MS PowerPoint programında birden fazla sunu belgesi açılabilir. Bunun için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Dosya menüsü seçeneklerinden Aç seçeneğine tıklayalım (Resim 6.3). Resim 6.6: Aç penceresi 2. Açılan Aç penceresinde Shift veya Ctrl tuşlarından herhangi birisi basılı iken fare yardımıyla birden fazla sunu belgesini seçili hâle getirip Aç düğmesine tıklayalım. Böylece ekranımıza birden çok sunu belgesi açılmış olur. Açılan sunular arasında gezinmek için görev çubuğu üzerinde bulunan sunu isimlerine tıklayabiliriz. 177

Bilgi ve İletişim Teknolojisi ç. Yeni Bir Sunu Belgesi Açma Yeni bir sunu belgesini açmak için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Menü çubuğunda bulunan Dosya menüsüne tıklayalım. 2. Açılan Dosya menüsü seçeneklerinden Yeni seçeneğini seçelim (Resim 6.7). 3. Ekranın sağ tarafına gelen Yeni Sunum görev bölmesinden Boş Sunu seçeneğine tıklayalım (Resim 6.8). Resim 6.7: Dosya menüsü Resim 6.8: Yeni sunum görev bölmesi Yeni bir sunu açmak için Ctrl+N tuş kombinasyonunu da kullanabiliriz. d. Sunu Belgesini Sabit Diske (Hard Disk) ya da Diskete Kaydetme MS PowerPoint programında bir sunu hazırlayarak kaydetmek için aşağıdaki adımlar takip edilir: MS PowerPoint programında oluşturacağımız sunularımızı kaydetmek için Belgelerim klasörü içindeki MS Office Uygulamalarım klasörünün içerisine MS PowerPoint Uygulamalarım adlı bir klasör oluşturalım. Aşağıdaki işlemleri gerçekleştirerek basit bir sunu oluşturalım: 1. Uygulamamız Resim 6.9 daki gibi açıkken Başlık Eklemek İçin Tıklatın metnine tıklayıp buraya İLK SUNUM metnini yazalım. Alt Başlık Eklemek İçin Tıklatın metnine tıklayalım ve Beni İzlediğiniz İçin Teşekkürler metnini yazalım. 2. Dosya menüsü seçeneklerinden Kaydet seçeneğine tıklayalım. Resim 6.9: İlk sunu 178

Sunu Programı 3. Ekrana Resim 6.10 daki Farklı Kaydet penceresi gelecektir. Resim 6.10: Farklı kaydet penceresi 4. Kayıt Yeri olarak daha önce oluşturduğumuz MS PowerPoint Uygulamalarım klasörünü açalım. 5. Dosya adı bölümüne İLK SUNUM metnini girelim (Resim 6.11). Resim 6.11: Farklı kaydet penceresi 6. Kaydet düğmesine tıklayalım. Sunumuz klasörümüze kaydedilmiş olacaktır. e. Sunu Belgesini Farklı Kaydetme Kaydettiğimiz sunumuzu açıp farklı bir kayıt ortamına farklı bir ad ile kaydetmek için aşağıdaki adımları izleyelim: 1. İLK SUNUM sunumuz açık iken Dosya menüsü seçeneklerinden Farklı Kaydet seçeneğine tıklayalım. 179

Bilgi ve İletişim Teknolojisi 2. Açılan Farklı Kaydet penceresinden Kayıt Yeri bölümünü Masaüstü olarak belirleyelim. Dosya Adı bölümüne de İLK PROJEM metnini yazıp Tamam düğmesine tıklayalım. Böylece sunumuzu masaüstüne İLK PROJEM adı ile kaydetmiş olduk. f. Sunuyu Farklı Bir Dosya Biçimiyle Kaydetme Daha önce oluşturduğumuz sunumuzu açıp farklı uygulama ortamlarının açabileceği uzantılarla da kaydedebiliriz. Bunun için şu adımları izleyelim: 1. İlk olarak bir önceki uygulama olan Farklı Kaydetme uygulamamızdaki Kaydet düğmesine tıklamaya kadar olan bölümleri aynen uygulayalım. 2. Kayıt Türü açılır kutusuna tıklayalım ve açılan listeden Web Sayfası seçeneğine tıklayalım (Resim 6.12). Resim 6.12: Kayıt türü listesi 3. Kaydet düğmesine tıklayalım. Böylece sunumuz web ortamında açılacak biçimde kaydedilecektir. g. Sunu Belgesini Kapatma MS PowerPoint programını kapatmadan açık olan sunuyu kapatmak için Dosya menüsü seçeneklerinden Kapat seçeneğini seçebiliriz. h. Yardım Fonksiyonlarını Kullanma MS PowerPoint programında bir konuyla ilgili yardım almak için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Yardım menüsüne tıklayalım. 2. Açılan menüden Microsoft Office Powerpoint Yardımı seçeneğini seçelim. 3. Ekranımızın sağ tarafındaki görev bölmesine Yardım penceresi açılacaktır. 4. Ara kutucuğuna aramak istediğimiz bir veya birden çok anahtar sözcüğü yazıp Aramayı Başlat ( ) simgesine tıklayarak aramayı başlatalım. Sunumuzun bir başkası tarafından değiştirilmesine izin vermeden sadece izlenmesini istiyorsak Kayıt Türü bölümünden PowerPoint Gösterisi seçeneğini seçeriz. Çalışma Etkinliği MS PowerPoint yardım penceresini açınız. Slayt metnini aratınız ve arama sonuçlarını inceleyiniz. 180

Sunu Programı ı. Sunu Uygulamasını Kapatma Açık olan uygulamayı kapatmak için aşağıdaki seçeneklerden herhangi biri kullanılır: 1. Dosya menüsünden Çıkış seçeneğini seçmek. 2. Programın sağ üst köşesindeki kapat ( ) simgesine tıklamak. 3. Klavyeden ALT+F4 tuşlarına birlikte basmak. 2. Temel Ayarları Yapma a. Sunu Görünümlerini Değiştirme Sunum görünümünü değiştirmek için aşağıdaki yöntemlerden herhangi biri kullanılabilir: 1. Görünüm menüsüne tıklanır ve Resim 6.13 teki seçeneklerden biri seçilir. 2. Sunum uygulamasının sağ alt köşesinde bulunan görünüm ( ) simgeleri kullanılır. Resim 6.13: Görünüm seçenekleri b. Sunu Görüntüsünü Büyültme Sunum görünümünü büyütmek için aşağıdaki adımları izleyelim: 1. Görünüm menüsünden Yakınlaştır komutunu seçelim. 2. Açılan Yakınlaştır penceresinden istediğimiz yakınlaştırma oranını seçelim (Resim 6.14). c. Araç Çubuğu Görüntüsünü Değiştirme Uygulama ekranına Araç Çubuğu eklemek veya kaldırmak için Görünüm menüsü seçeneklerinden Araç Çubukları komutu kullanılır. Açılan araç çubukları listesinden istenilen araç çubuğuna Resim 6.14: Yakınlıştır penceresi tıklayarak seçim ( ) aktif hâle getirilir ve araç çubuğu ekranda görüntülenir. Kaldırmak istediğimizin üzerine tıkladığımızda ( ) işareti kalkmış olacaktır. 3. Belge Alışverişi Hazırladığımız sunumuzu İnternet üzerinden e-posta olarak atabilir, faks olarak gönderebilir veya sunumuzu Word programına aktarabiliriz. Bunun için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Dosya menüsüne tıklayalım. 2. Açılan pencereden Gönder seçeneğini seçelim (Resim 6.15). 3. Gönder seçeneği altında bulunan seçeneklerden herhangi birisini tıklayarak belge alışverişini tamamlayalım. Resim 6.15: Belge alışverişi 181

Bilgi ve İletişim Teknolojisi Değerlendirme Soruları 1. Bir konu hakkındaki yazı, resim, çizim, ses, animasyon, grafik ve görüntüler kullanılarak hazırlanan belgelere verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? A) Dosya B) Proje C) Görsellik D) Sunu E) Kelime İşlem 2. MS PowerPoint programı ilk açıldığında ekranında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? A) Başlık Çubuğu B) Standart Araç Çubuğu C)Tablo Araç Çubuğu D) Biçimlendirme Araç Çubuğu E) Çizim Araç Çubuğu 3. Daha önce oluşturduğumuz bir belgeyi açmak için Klavyede Ctrl tuşu basılı iken hangi tuşa basılır? A) A B) O C) Z D) V E) C 4. Yeni bir sunu açmak için hangi tuş kombinasyonunu kullanabiliriz? A) Ctrl+ A B) Ctrl + C C) Ctrl + T D) Ctrl + O E) Ctrl + N 5. MS PowerPoint programını kapatmadan açık olan sunuyu kapatmak için hangi menü kullanılır? A) Dosya B) Düzen C) Biçim D) Ekle E) Araçlar 182

Sunu Programı B. TEMEL İŞLEMLER Konuya Hazırlık 1. Sunacağımız konuyu slaytlar hâline getirirken ne gibi kriterlere dikkat ederiz? Araştırınız. 2. Oluşturacağımız sunularda resim, ses ve video kullanmamızın sunuyu izleyecekler açısından ne gibi kolaylıklar ve avantajlar sağlar? Tartışınız. Bu bölümde sununun ana parçası olan slaytlardan ve slaytların düzenlenmesinden bahsedeceğiz. Sunu hazırlarken öncelikle konuyu nasıl sunacağımıza karar vermeliyiz. Bölüm boyunca Zararlı Alışkanlıklar adlı bir sunu hazırlayacağız. 1. Sunu Oluşturma a. Yeni Bir Sunu Oluşturma Yeni bir sunu belgesi açmak için daha önceden gördüğümüz yolları takip edebiliriz. Açık olan boş sunumuzu daha sonraki uygulamalarda kullanılmak üzere kaydedelim. Bunun için aşağıdaki adımları sırayla izleyelim: 1. Dosya menüsünden Kaydet komutunu tıklayalım. Farklı Kaydet penceresi açılacaktır. 2. Bu pencerede Kayıt yeri olarak daha önce oluşturduğumuz MS PowerPoint Uygulamalarım klasörünü seçelim. 3. Dosya adına Zararlı Alışkanlıklar metnini yazalım ve Kaydet düğmesine tıklayalım (Resim 6.16). b. Otomatik Slayt Düzeni Biçimini Seçme Resim 6.16: Farklı kaydet penceresi Hazırlayacağımız sunularda slaytlar için hazır bulunan şablonları seçebiliriz. Otomatik slayt düzeni seçmek istediğimizde karşımıza sayfa düzeninin nasıl olacağını soran bir pencere çıkacaktır. Bu pencerede içerik, başlık, video, grafik, tablo ve diyagramların farklı şekilde yerleştirilmiş şablonları bulunur. Aslında buradaki düzenlemeler, bize zaman kazandırma amacıyla yapılmış sayfa düzenlemeleridir. Başlık Slayt Zararlı Alışkanlıklar sunusu açıkken aşağıdaki adımları sırasıyla Düzeni uygulayalım: 1. Biçim menüsünden Slayt Düzeni seçeneğini seçelim. 2. Slayt Düzeni penceresinden (Resim 6.17) farklı slayt düzenlerine tıklayıp şablonlar hakkında bir ön bilgi edinelim. 3. İlk slaydımız konumuzun başlığını içereceği için Başlık Slayt şablonunu seçelim. Yalnız Başlık Slayt Düzeni Resim 6.17: Slayt düzeni bölmesi 183

Bilgi ve İletişim Teknolojisi c. Slayt Düzenini Değiştirme Yeni slayt eklemek için Ekle menüsünden Yeni Slayt seçeneği seçilir. Yeni açılan slaydın düzenini değiştirmek için Biçim menüsünden Slayt Düzeni seçeneğine tıklanır ve istenilen bir slayt düzeni seçilir (Resim 6.17). Yeni Slayt eklemek için ayrıca klavyeden Crtl + M tuş kombinasyonu kullanılır. Diğer bir yol ise Biçimlendirme Araç Çubuğundaki düğmesine tıklamaktır. ç. Metin Ekleme Zararlı Alışkanlıklar sunusu açıkken şu adımları takip edelim: 1. Başlık eklemek için tıklatın metninin kutucuğuna tıklayıp ZARARLI ALIŞKANLIKLAR metnini yazalım. 2. Alt başlık eklemek için tıklatın metninin kutucuğuna ise büyük harflerle MURAT ŞENO- CAK metnini yazalım. Slaydımıza başlık ve alt başlık metinleri eklenmiş olacaktır (Resim 6.18). d. Görüntü Ekleme Resim 6.18: Başlık ve alt başlık ekleme Zararlı Alışkanlıklar sunusu açıkken ilk slaydımıza resim ekleme adımları aşağıda verilmiştir: 1. Ekle menüsünden Resim seçeneğine tıklayalım. Açılan menüden Küçük Resim seçeneğine tıklayalım. 2. Gelen Küçük Resim penceresinde Aranan bölümüne (Resim 6.19) bir anahtar sözcük yazabilirsiniz veya boş bırakıp Git düğmesine tıklayabilirsiniz. Boş bırakalım ve Git düğmesine tıklayalım. 3. Gelen resimlerden slaydımıza uygun olana tıklayalım. Resim slaydımız üzerine gelecektir. 4. Gelen küçük resmi ekranımızın uygun yerine yerleştirelim ve köşelerindeki noktalara basılı tutarak slaydımız için uygun boyuta getirelim (Resim 6.21). Bilgisayarımızda bulunan bir resmi slaydımıza eklemek için aşağıdaki adımları takip etmemiz gerekir: 1. Ekle menüsündeki Resim seçeneğine tıklayalım. Açılan pencereden Dosyadan seçeneğine tıklayalım. Resim 6.19: Küçük resim penceresi 184

Sunu Programı 2. Resim Ekle penceresi açılacaktır (Resim 6.20). Bu pencereden eklemek istediğimiz resmi bulup Ekle düğmesine tıklayalım. Resim slaydımıza eklenmiş olacaktır (Resim 6.21). Resim 6.20: Dosyadan resim ekle penceresi Çalışma Etkinliği Resim 6.21: Zararlı alışkanlık resmi ekleme penceresi İnternet ten zararlı alışkanlıklarla ilgili resimler araştırarak bilgisayarınıza kaydediniz ve bu resimlerden birini sununuza ekleyiniz. Daha sonra kullanılmak üzere Dosya menüsünden Kaydet seçeneğine tıklayarak sunumuzu kaydedelim. Küçük resim eklemek için Çizim Araç Çubuğundaki Resim eklemek için ise simgesi kullanılabilir. simgesi kullanılabilir. Sunuya Çalışma Etkinliği Yeni boş bir sunu açınız ve Spor Dalları konulu üç slayttan oluşan bir sunu oluşturunuz. Her slaydınız için farklı slayt düzenleri seçiniz. e. Ana Slayt Kullanma Ana Slayt olan Başlık Slaydı düzeni Slayt Düzeni görev bölmesinde bulunur ve gösterilen düzenlerin ilkidir (Resim 6.22). Bu slaytta istediğimiz değişiklikleri yapabilir ve oluşturduğumuz bu şablonu sunularımızda kullanabiliriz. Asıl Slaydı açmak için Görünüm menüsünde yer alan Asıl seçeneğine tıklanır ve gelen pencereden Asıl Slayt seçeneği seçilir. Gerekli değişiklikleri yapmak için bu pencereden faydalanılır (Resim 6.23). Başlık Slaydı Resim 6.22: Başlık slayt düzeni Resim 6.23: Asıl slayt 185

Bilgi ve İletişim Teknolojisi 2. Metni Taşıma, Kopyalama, Silme a. Kopyala ve Yapıştır Araçlarını Kullanma Kopyala yapıştır işlemi için ilk önce Dosya menüsünden Yeni seçeneğine tıklayalım. Yeni açılan slaydımız üzerinde aşağıdaki adımları sırasıyla uygulayalım: 1. Başlık eklemek için tıklatın metin kutusuna TÜRKİYE metnini yazalım (Resim 6.24). 2. Slaytta, TÜRKİYE metnini seçili hâle getirelim ve Düzen menüsünden Kopyala seçeneğini seçelim (Resim 6.25). 3. Ögeyi yapıştırmak için Alt başlık eklemek için tıklatın metin kutusuna tıklayalım ve Düzen menüsünden Yapıştır seçeneğini seçelim (Resim 6.26). Resim 6.24: Kopyala yapıştır Resim 6.25: Düzen menüsü Resim 6.26: Kopyala yapıştır Seçili metni kopyalamak için Standart Araç Çubuğundan kopyala ( ) düğmesini veya klavyeden Crtl + C tuş kombinasyonunu kullanabiliriz. Kopyalanmış metni yapıştırmak için Standart Araç Çubuğundaki yapıştır ( ) düğmesini veya klavyeden Ctrl + V tuş kombinasyonu kullanılabilir. b. Kes ve Yapıştır Araçlarını Kullanma Kes, Yapıştır işlemi için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Slaytta, TÜRKİYE metnini tarayalım, Düzen menüsünden Kes seçeneğini seçelim. 2. Ögeyi yapıştırmak için Düzen menüsünden Yapıştır seçeneğini seçelim. Seçili metni taşımak için Standart Araç Çubuğunda Ctrl + X tuş kombinasyonunu kullanabiliriz. simgesini veya klavyeden c. Seçilmiş Metni Silme Seçili metni silmek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Slayt üzerindeki TÜRKİYE metnini seçelim. 2. Klavyeden Delete tuşuna basalım. Böylece seçili metin silinecektir. 186

Sunu Programı Eğer yaptığımız işlemi veya işlemleri iptal etmek istersek Düzen menüsünden Geri Al seçilir veya klavyeden CTRL + Z tuş kombinasyonuna basılır. 3. Görüntüleri Kopyalama, Taşıma ve Silme Sunularımızdaki görüntüleri kopyalama, taşıma ve silme işlemleri metin kutusu üzerinde yapılan işlemlerden farklı değildir. a. Kopyala ve Yapıştır Komutlarını Kullanma Öncelikle açık olan boş sunumuzun ikinci slaydına bir küçük resim ekleyelim. Sunumuz üzerinde sırayla aşağıdaki adımları izleyelim: 1. Kopyalamak istediğiniz görüntüyü seçelim Düzen menüsünden Kopyala seçeneğine tıklayalım (Resim 6.25). 2. Birinci slaydımıza geçelim ve yapıştırmak için Düzen menüsünden Yapıştır seçeneğine tıklayalım (Resim 6.25). Slaydımız sırasıyla Resim 6.28 deki görünümünü alacaktır. b. Kes ve Yapıştır Komutlarını Kullanma Bir görüntüyü taşımak için ilk önce taşınacak görüntüyü seçeriz. Resim 6.27: Slayda resmi ekleme Daha sonra Düzen menüsünde Kes seçeneğine tıklarız. Taşınacak slaydımıza geçip yapıştırmak için Düzen menüsünden Yapıştır seçeneğine tıklarız. c. Seçilmiş Görüntüyü Silme Hazırladığımız sunu içinde bulunan herhangi bir resmi silmek için Resim 6.28: Resmi çoğaltma slaytta bulunan resim üzerine tıklanır ve Klavyeden Delete tuşuna basılır. Böylece görüntü silinir. 4. Slaytları Kopyalama, Taşıma ve Silme Hazırladığımız sunudaki slaytlar üzerinde kopyalama, taşıma ve silme işlemleri için üzerinde işlem yapılacak slayt veya slaytlar, Slaytlar bölmesinde seçili hâle getirilir. Öncelikle üzerinde işlem yapmak için bir slayt oluşturacağız. Bunun için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Yeni bir slayt açalım. 2. Başlık Slayt düzeninde açılan boş slaydımızın Başlık eklemek için tıklatın metin kutusuna POWERPOINT ÖĞRENİYORUM metnini yazalım. 187

Bilgi ve İletişim Teknolojisi 3. Alt başlık eklemek için tıklatın metin kutusuna Slaytları Kopyalama, Taşıma ve Silme metnini yazalım. 4. Sunumuza yeni bir slayt ve bu slaydımıza dört küçük resim ekleyelim. Her birini bir köşeye yerleştirelim (Resim 6.29). a. Kopyala ve Yapıştır Komutlarını Kullanma Hazırladığımız sunu üzerinde slayt kopyalama işlemleri için sol tarafta bulunan slayt bölmesinden kopyalanacak slayt seçilir. Düzen menüsünden Kopyala seçeneğine tıklanır. Hangi slaydın arkasına eklenecekse slayt bölmesinden o slayt seçilir ve Düzen menüsünden Yapıştır seçeneğine tıklanır. Böylece slaydımız çoğaltılmış olacaktır. Daha önce oluşturduğumuz sunu üzerinde bu adımları sırayla uygulayalım. b. Kes ve Yapıştır Komutlarını Kullanma Resim 6.29: İki slaytlık bir sunu Slayt taşıma işlemi için taşımak istediğimiz slayt seçilir. Düzen menüsünden Kes seçeneğine tıklanır ve taşınacağı slaytların arasına tıkladıktan sonra Düzen menüsünden Yapıştır seçeneğine tıklanır. Böylece slaydımızı istediğimiz yere taşımış oluruz. c. Slaytları Yeniden Sıralama Hazırladığımız slaytların sıralamasını değiştirmek için tek yapmamız gereken, Slaytlar bölmesinde taşınacak slayda tıklayıp sürükleyerek istediğimiz slaytların arasına bırakmaktır. ç. Seçilmiş Slaytların Silinmesi Slaytlar bölmesinden silinmek istenen slayt seçilir ve klavyeden Delete tuşuna basılır. Değerlendirme Soruları 1. Slayt düzenini değiştirmek için aşağıdaki menülerden hangisi kullanılır? A) Dosya B) Düzen C) Biçim D) Ekle E) Araçlar 2. Yeni Slayt eklemek için klavyeden Ctrl tuşuyla birlikte hangi tuşa basarız? A) Y B) T C) M D) S E) A 3. Küçük resim eklemek için Çizim Araç çubuğundan hangi simge kullanılır? A) B) C) D) E) 4. Seçili metni kopyalamak için Standart Araç çubuğundan hangi simgeye tıklarız? A) B) C) D) E) 5. Seçili metni taşımak için Standart Araç çubuğundan hangi simgeyi kullanırız? A) B) C) D) E) 188

Sunu Programı C. BİÇİMLEME Konuya Hazırlık Slaytlarımızda kullandığımız ögelerin yerleri, boyutu, rengi gibi özelliklerin sunumuzdaki etkisini tartışınız. Hazırladığınız sunularda metinlerin rengini ve boyutunu değiştirerek sunumuzu izleyenlerin dikkatini çekeriz. Konumuzda kullanılmak üzere yeni bir MS PowerPoint sunu belgesi açalım ve Resim 6.30 daki slaydı oluşturalım. 1. Metin Biçimleme Biçimlendirme işlemi için öncelikle slaydımızda biçimlendirilecek metin seçilmelidir. a. Yazı Tipini, Biçimini ve Ebadını Değiştirme Resim 6.30: Dersler slaydı Bu işlem için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. DERSLER metnini seçelim. 2. Biçim menüsünden Yazı Tipi seçeneğini seçelim. 3. Gelen pencerede (Resim 6.31) aşağıdaki değişiklikleri yapalım: Yazı tipi olarak Monotype Corsiva tipini seçelim. Boyut olarak 60 değerini seçelim ve Tamam a tıklayalım. Böylece metin belirttiğimiz ayarlara göre biçimlenecektir. Resim 6.31: Yazı tipi penceresi Bu işlemi Biçimlendirme Araç Çubuğu üzerinde bulunan Yazı Tipi ve Yazı Boyutu seçenekleri kullanarak da gerçekleştirebiliriz (Resim 6.32). Yazı Boyutu Yazı Boyutu Yazı Boyutu Yazı Tipi Kalın Eğik Altı Çizili Yazı Tipi Rengi Resim 6.32: Biçimlendirme araç çubuğu b. Eğik, Kalın ve Altı Çizili Yazma Bu işlemler için bir önceki uygulamayı açıp aşağıdaki adımları sırasıyla takip edelim: Her ders adı seçildiğinde Biçim menüsünden Yazı tipi (Resim 6.31) penceresini açalım ve söylenen işlemi gerçekleştirelim. Tamam düğmesine tıklayalım. 189

Bilgi ve İletişim Teknolojisi 1. Derslerden MATEMATİK metnini seçelim. Yazı tipi penceresinden Yazı Tipi Stili olarak İtalik seçeneğine tıklayalım. 2. Derslerden FELSEFE metnini seçelim. Yazı tipi penceresinden Yazı Tipi Stili olarak Kalın seçeneğine tıklayalım. 3. Derslerden COĞRAFYA metnini seçelim. Yazı tipi penceresinden Efektler bölmesinden Altı Çizili seçeneğine tıklayalım. Slayd üzerinde değişiklikleri gözleyelim. c. Metne Gölge Uygulama, Alt Simge ve Üst Simge Kullanma Bu biçimlendirme işlemleri için bir önceki uygulamayı açıp şu adımları takip edelim: 1. Derslerden TARİH metnini seçelim. Yazı tipi penceresinden Efektler bölmesinden Gölge seçeneğine tıklayalım. 2. Derslerden YABANCI DİL metninin ilk iki harfi olan YA metnini seçelim. Yazı tipi penceresinden Efektler bölmesinden Alt Simge seçeneğine tıklayalım. 3. Derslerden YABANCI DİL metninin DİL metnini seçelim. Yazı tipi penceresinden Efektler bölmesinden Üst Simge seçeneğine tıklayalım ve slayt üzerindeki değişiklikleri gözleyelim. Alt Simge ve Üst Simge seçenekleri matematiksel işlemlerde veya kimyasal formüllerde sık olarak kullanılır. Örneğin, 4 2 +2 3 = 24 veya H 2 SO 4 gibi. ç. Metne Farklı Renkler Uygulama Metinleri renklendirmek için bir önceki uygulamayı açıp şu adımları sırasıyla takip edelim: 1. DERSLER metnini seçelim. Biçim menüsünden Yazı Tipi seçeneğine tıklayalım. 2. Yazı Tipi penceresinde Renk açılır kutusuna (Resim 6.33) tıklayalım ve bir renk seçelim. 3. Tüm ders isimlerini seçelim. Yazı Tipi penceresini açalım. Renk açılır kutusuna tıklayalım ve Tüm Renkler seçeneğine tıklayarak Renkler penceresinden (Resim 6.34) istediğimiz rengi seçelim. Slaydımız Resim 6.35 teki görünümünü alacaktır. Resim 6.33: Renk açılır seçeneği Resim 6.34: Tüm renkler penceresi Resim 6.35: Renk uygulaması 190

Sunu Programı d. Metni Hizalama Slaytlarımızdaki metinleri sağa, sola, ortaya veya iki yana yaslamak için bir önceki uygulamayı açıp aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Derslerden MATEMATİK metnini seçelim. 2. Biçim menüsünden Hizalama seçeneğini tıklayalım. 3. Gelen menüden Sağa Hizala seçeneğine tıklayalım. Böylece işlemimiz tamamlanmış olacak. Aynı işlem sırasını FELSEFE metni üzerinde de uygulayalım. Ancak bu metni ortalayalım ve farkı gözleyelim. Hizalama işlemleri için Biçimlendirme Araç Çubuğunda bulunan düğmelerini kullanabilirsiniz. Taranmış bir metni CTRL+L ile sola yaslayabilir, CTRL+E ile ortalayabilir, CTRL+R ile sağa yaslayabilirsiniz. e. Satır Boşluğunu Ayarlama Hazırladığımız slaytlarda metinlerimizin satır aralıklarını değiştirmek için bir önceki uygulamayı açıp aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Ders isimlerini seçili hâle getirelim. 2. Biçim menüsünden Satır Aralığı seçeneğine tıklayalım. Satır Aralığı penceresi açılacaktır (Resim 6.36). 3. Bu pencereden Satır Aralığı kutusuna 1,50 yazalım ya da aşağı yukarı oklara tıklayarak 1,50 yapalım. 4. Tamam düğmesine tıklayarak işlemi bitirelim. Resim 6.36: Satır aralığı penceresi f. Listeleri Kullanma Slaytlarımızda metinlerimizi liste hâlinde hazırlamak için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Ekle menüsünden Yeni Slayt seçeneğine tıklayalım. 2. Slayt düzeni olarak Başlık ve Metin slayt düzenini seçelim. 3. Başlık eklemek için tıklatın metin kutusuna MANAV metnini yazalım. 4. Metin eklemek için tıklatın metin kutusuna tıklayıp sırayla alt alta Sebzeler; Fasulye, Patates, Meyveler; Erik, Muz, Elma metinlerini yazalım 5. Biçim menüsünden Madde İşaretleri ve Numaralandırma seçeneğini seçelim ve açılan pencereden (Resim 6.37) istediğimiz bir madde işaretini seçerek Tamam düğmesine tıklayalım. 191

Bilgi ve İletişim Teknolojisi Eğer madde işareti yerine numara kullanmak istersek aşağıdaki adımları takip etmemiz gerekir: 1. Erik, Muz ve Elmayı seçelim Biçim menüsünden Madde İşaretleri ve Numaralandırmaya tıklayalım. 2. Açılan pencereden Numaralı sekmesine tıklayalım. 3. İstediğimiz numaralandırmayı seçelim ve Tamam seçeneğine tıklayalım. Maddelerimiz Resim 6.38 deki hâlini alacaktır. Resim 6.37: Madde işaretleri ve numaralandırma penceresi Resim 6.38: Slaytlara madde işareti ve numaralandırma uygulaması yapma 2. Metin Kutularını Değiştirme Slaytlarımızda kullandığımız metin kutularını biçimlendirerek slaydımızın etkisini artırabiliriz. a. Metin Kutusunu Yeniden Boyutlandırma ve Taşıma Bu işlemler için öncelikle Ekle menüsünden Yeni Slayt seçeneğine tıklayalım. Slayt düzeninden Yalnızca Başlık slayt düzenini seçelim. Sırasıyla aşağıdaki işlemleri gerçekleştirelim: 1. Slaydımızın başlık kutusunun içerisine BİL- GİSAYAR metnini yazalım. 2. Metin kutumuzun çizgisinden tutarak aşağıya taşıyalım. 3. Metin kutusunun noktalarından tutarak kutumuzu kare şekline getirelim. Slaydımız Resim 6.39 daki görünümünü alacaktır. Resim 6.39: Metin kutusu boyutlandırma Slaydımızda bir metin kutusuna ihtiyaç duyarsak Ekle menüsünden Metin Kutusu seçeneğine tıklayalım ve slaydımızda istediğimiz yere metin kutusunu ekleyelim. 192

Sunu Programı b. Metin Kutusunun Çizgi Kalınlıklarını, Biçimini ve Renklerini Belirleme Metin kutusu biçimlendirme işlemleri için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Metin kutusu seçiliyken Biçim menüsünden Yer Tutucu seçeneğine tıklayalım. 2. Açılan Otomatik Şekil Biçimlendir penceresinden Dolgu bölümünde Renk açılır kutusundan sarı rengini seçelim. 3. Çizgi bölümündeki Renk açılır kutusuna tıklayalım ve renk olarak siyah seçelim. Kesik Çizgili açılır kutusundan Kare nokta seçeneğini ve Stil olarak 3 nk seçeneğini seçelim ve Tamama tıklayalım. Slaydımız Resim 6.40 taki görünümü alacaktır. Resim 6.40: Resim biçimlendirme uygulaması Değerlendirme Soruları 1. Seçtiğimiz bir metnin yazı tipini değiştirmek için aşağıdaki menülerden hangisini kullanırız? A) Dosya B) Düzen C) Biçim D) Ekle E) Araçlar 2. Taranmış bir metni hangi tuş kombinasyonunu kullanarak sola hizalarız? A) Ctrl + L B) Ctrl + S C) Ctrl + Y D) Ctrl + O E) Ctrl + K 3. Yeni slayt eklemek için aşağıdaki menülerden hangisi kullanılır? A) Görünüm B) Ekle C) Biçim D) Düzen E) Dosya 4. Seçili olan bir metne Madde İşaretleri ve Numaralandırma eklemek için aşağıdaki menülerden hangisi kullanılır? A) Dosya B) Düzen C) Biçim D) Ekle E) Araçlar 5. Slaytlar bölmesinden silinmek istenen slaydı, klavyeden hangi tuş yardımıyla sileriz? A) Space B) Delete C) Enter D) Esc E) Ctrl 193

Bilgi ve İletişim Teknolojisi Ç. GRAFİK VE ŞEMALAR Konuya Hazırlık Hazırlayacağımız sunularımızın slaytlarındaki çizimleri hangi amaçlar için kullanırız? Araştırınız. 1. Çizilmiş Nesneler Öncelikle MS Powerpoint sunu programı ekranında işlemlerimiz sırasında sık sık kullanacağımız Çizim araç çubuğunun bulunması gerekir. Ekrana Çizim araç çubuğunu getirmek için Görünüm menüsünden Araç Çubukları menüsünden Çizim seçeneğinin seçilmesi gerekir (Resim 6.41). Dolgu Rengi Çizgi Rengi Nesneleri Seç Dikdörtgen Oval Yazı Tipi Rengi Çizgi Stili Çizgi Metin Kutusu Ok WordArt Ekle Diyagram veya Kuruluş Grafiği Ekle Resim Ekle Küçük Resim Ekle Kesik Çizgi Stili Ok Stili Gölgelendirme Stili 3-B Stili Resim 6.41: Çizim araç çubuğu a. Slayt Üzerinde Farklı Çizgi Tiplerini Ekleme Hazırlanacak slaytlara farklı çizgi tipleri eklemek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Ekle menüsünden Yeni Slayt seçeneğini seçelim ve slayt düzeni olarak Boş seçeneğini belirleyelim. 2. Çizim Araç Çubuğundan Çizgi düğmesine tıklayalım (Resim 6.41) ve slaydımıza düz bir çizgi çizelim. 3. Slaydımıza çizmiş olduğumuz çizgi seçiliyken Çizim Araç Çubuğundan Çizgi Stili düğmesine tıklayalım ve 6 nk seçeneğini seçelim. 4. Kesik Çizgi Stili düğmesine tıklayalım ve Tire stilini seçelim. 5. Slaydımızdaki çizgi hâlini alacaktır. b.slayt İçindeki Çizgileri Taşıma Slayt içerisindeki bir çizgiyi taşımak için taşınacak çizgi üzerine tıklanır ve istenilen yere fare yardımı ile sürüklenip bırakılır. 194

Sunu Programı Slayt içindeki birden çok çizgiyi aynı anda taşımak için CTRL tuşuna basılı iken taşınacak çizgileri seçeriz ve istediğimiz yere sürükleriz. Çizgilir seçiliyken klavyeden yön tuşlarıyla da taşıma işlemini gerçekleştiririz. Hassas taşıma yapacaksak CTRL tuşuna basılıyken yön tuşlarını kullanınız. c. Satır Rengini ve Kalınlığını Değiştirme Çizgimizin rengini ve kalınlığını değiştirmek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Slaydımızda bulunan çizgimizi seçelim. 2. Çizim Araç Çubuğundan (Resim 6.39) Çizgi Rengi açılır kutusundan kırmızı rengi seçelim. 3. Çizgi kalınlığı için Çizgi Stili düğmesine tıklayalım ve 3 nk seçeneğine tıklayalım. 4. Çizgimiz hâline dönüşecektir. ç. Slayt Üzerinde Değişik Biçimdeki Şekiller Ekleme Çizim Araç Çubuğunu kullanarak slaydımıza birbirinden farklı çizimler ekleyebiliriz. Bunun için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Sunumuza boş Yeni bir slayt ekleyelim. 2. Çizim Araç Çubuğundan (Resim 6.41) Dikdörtgen düğmesine tıklayalım ve slaytımıza bir dikdörtgen çizelim. 3. Çizim Araç Çubuğundan Oval düğmesine tıklayalım ve slaydımızdaki dikdörtgenin içine (Resim 6.42) gibi iki tane daire çizelim. Resim 6.42: Şekil çizme Ayrıca Çizim Araç Çubuğunda Otomatik Şekil açılır düğmesine tıklayarak slaydımıza bir kalp, ok ve yıldız çizelim (Resim 6.42). d. Serbest Çizilmiş Bir Çizgi Ekleme Hazırladığımız slaytlarımıza serbest çizilmiş bir çizgi eklemek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Çizim Araç Çubuğundan Otomatik Şekiller seçeneğine tıklayalım (Resim 6.43). 2. Gelen menüden Çizgiler seçeneğine tıklayalım. 3. Çizgiler seçeneği altında bulunan Serbest Form, Eğri veya Karalama düğmelerinden birini seçerek çizimimizi gerçekleştirelim. e. Çizilmiş Şekilleri Döndürme Resim 6.43: Serbest çizim 195

Bilgi ve İletişim Teknolojisi Slaytlarımız da bulunan çizimleri döndürmek suretiyle farklı şekle getirebiliriz. Bunun için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Öncelikle yeni boş bir slayt açalım. 2. Otomatik Şekiller açılır kutusuna tıklayalım. Gelen seçeneklerdeki Temel Şekillerin altından Hilal şeklini seçelim. Ekrana iki hilal çizelim. 3. Çizdiğimiz şekillere tıkladığımızda kenarında yeşil bir nokta belirir. Bu noktadan tutarak şekillerimizi Resim 6.44 teki gibi döndürelim. f. Şeklin Özelliklerini Değiştirme Resim 6.44: Çizilmiş şekilleri döndürme Slaytlarımızda kullandığımız şekillerin dolgusunun, çizgisinin, boyutunun ve konumunun özelliklerini değiştirebiliriz. Bunun için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Boş slayt düzeniyle yeni bir slayt açalım. 2. Otomatik Şekiller açılır kutusuna tıklayalım, gelen seçeneklerden Temel Şekillere gelip Kalp şeklini seçelim. Ekrana bir kalp çizelim. 3. Şeklimizi seçelim ve Biçim menüsünden Otomatik Şekil seçeneğine tıklayalım. Otomatik Şekil Biçimlendir penceresi açılacaktır (Resim 6.45). 4. Bu pencerede Dolgu bölümünde Renk açılır kutusuna tıklayalım ve açılan renk kutusundan kırmızı rengi seçelim. 5. Çizgi bölümünde Renk olarak mavi, Çizgi Stilini 6 nk, Kesik Çizgi Stilini tire seçip Tamam düğmesine tıklayalım. Slaydımız Resim 6.46 daki görünümünü alacaktır. Resim 6.45: Otomatik şekil biçimlendir penceresi Resim 6.46: Çizim özelliklerini değiştirme Otomatik Şekil Biçimlendir penceresini açmak için şekil üzerinde sağ tıklayıp açılan menüden Otomatik Şekil Biçimlendir komutunu veya şekil üzerinde çift tıklamamız yeterlidir. 196

Sunu Programı g. Gölge Ekleme Hazırladığımız son slaydımızdaki kalp şekline gölge eklemek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Şeklimizi seçelim Çizim Araç Çubuğundan (Resim 6.41) Gölgelendirme Stili ( ) düğmesine tıklayalım. 2. Şeklimize açılan listeden seçeceğimiz bir gölge biçimini uygulayalım. 2. Şemalar a. Organizasyon Şeması Oluşturma Hazırlayacağımız MS PowerPoint uygulamalarında Organizasyon Şeması kullanarak sunulara daha canlı bir görünüm kazandırabiliriz. Bilgisayar konusunda bir Organizasyon Şeması oluşturmak için aşağıdaki adımları uygulayalım: 1. Yalnızca Başlık slayt düzenine sahip yeni bir slayt ekleyelim. 2. Slaydımızın başlık kutusuna Bilgisayarın Bölümleri Şeması metnini yazalım. 3. Ekle menüsünden Diyagram seçeneğine tıklayalım. Ekranımıza Diyagram Galerisi Penceresi gelecektir (Resim 6.47). 4. Kuruluş Şeması seçeneğini seçip Tamam düğmesine tıklayalım. Resim 6.47: Diyagram galerisi penceresi 5. Slaydımıza gelen şekilde, altta bulunan üç kutudan birini seçelim ve klavyeden Delete tuşuna basalım. 6. Resim 6.48 deki şema gibi kutularımızı dolduralım. b. Organizasyon Şemasının Yapısını Değiştirme Resim 6.48: Bilgisayarın bölümleme şeması İstediğimiz şekil üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayarak Ast, Birlikte Çalışan, Yardımcı olmak üzere dört farklı düzenleme yapılabilir. Bilgisayar hakkındaki organizasyon şemasında Donanım altına Kasa ve Klavye metinlerini eklemek için aşağıdaki adımları uygulayalım: 1. Donanım metin kutusu üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayalım, gelen menüden Ast seçeneğini seçelim. Gelen kutuya Kasa metnini yazalım. 2. Kasa metin kutusu üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayalım, gelen menüden Birlikte Çalışanı seçelim. Açılan kutuya Klavye metnini yazalım. Şemamız 6.49 daki gibi olacaktır. Çalışma Etkinliği Resim 6.49: Ast birlikte çalışan ekleme Boş bir slayda okulunuzdaki idari yönetimle ilgili bir Organizasyon Şeması oluşturunuz. 197

Bilgi ve İletişim Teknolojisi c. Farklı Çeşitlerde Şemalar Oluşturma Hazırlayacağımız MS PowerPoint sunularında farklı şemalar da çizebiliriz. Maddenin Hâlleri ile ilgili bir şema hazırlamak için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Sunumuza boş bir slayt ekleyelim. 2. Ekle menüsünden Diyagram seçeneğine tıklayalım. Ekranımıza Diyagram Galerisi Penceresi gelecektir. 3. Döngü Diyagramı seçeneğini seçip Tamam düğmesine tıklayalım. 4. Slaydımıza gelen grafiğe Resim 6.50 deki gibi sırayla KATI, SIVI ve GAZ metinlerini yazalım. Resim 6.50: Döngü diyagramı Hazırladığımız şemaları daha canlı hâle getirmek istersek şemamızın üzerine tıklayıp gelen Diyagram Araç Çubuğundan Otomatik Biçim düğmesine tıklayarak istediğimiz stili uygulayabiliriz. 3. Şekiller ve Diğer Nesneler a. Diğer Dosyalardan Görüntü Aktarma MS Power Point sunularına anlatılacak konuyla ilgili görüntüler ekleyebiliriz. Bunun için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Yalnız Başlık slayt düzeninde yeni bir slayt açalım. 2. Başlık kutusuna DÜNYA metnini yazalım. 3. Ekle menüsünden Resim seçeneğine tıklayalım ve gelen menüden Dosyadan seçeneğine tıklayalım. 4. Açılan Resim Ekle penceresinden Örnek Resimler klasörüne girelim. 5. Klasördeki resimlerden Mavi Tepeler dosyasını seçelim ve Ekle düğmesine tıklayalım (Resim 6.51). Slaydımız Resim 6.52 deki görünümü alacaktır. Resim 6.51: Dosyadan resim ekleme penceresi Resim 6.52: Resim eklenmiş slayt 198

Sunu Programı Slaydımıza görüntü eklemenin bir başka yolu ise Çizim Araç Çubuğu üzerinde bulunan Resim Ekle ( ) düğmesini kullanmaktır. b. Görüntüyü Yeniden Boyutlandırma ve Taşıma Slaydımıza eklediğimiz görüntüyü boyutlandırmak ve istediğimiz yere taşımak için öncelikle görüntüyü seçeriz. Seçili görüntüyü sürükleyerek istediğimiz yere taşıyabilir ya da üzerindeki noktalardan tutup istediğimiz boyuta getirebiliriz. Görüntüyü döndürmek istersek görüntünün üzerindeki yeşil tutamaçtan tutup istediğimiz yöne döndürebiliriz. c. Slayt Üzerinde Metin, Tablo, Grafik Dosyaları Gibi Nesneleri Aktarma Slaytımızda yeni metin kutularına ihtiyaç duyabiliriz. Yeni bir metin kutusu eklemek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Yeni boş bir slayt açalım. 2. Ekle menüsünden Metin Kutusu seçeneğine tıklayalım. 3. Slayt üzerinde bir metin kutusu çizelim ve içerisine YENİ METİN KUTUSU metnini yazalım. Slaydımızda kullanılmak üzere tablo oluşturmak için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Yeni boş bir slayt açalım. 2. Ekle menüsünden Tablo seçeneğine tıklayalım. 3. Gelen pencerede Sütun Sayısı bölümüne 3, Satır Sayısı bölümüne 3 yazalım. Tamam düğmesine tıklayalım. Tabloyu grafik hâline dönüştürmek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Ekle menüsünden Grafik seçeneğine tıklayalım. Ekranımıza BİÇİMLEME.ppt - Veri Sayfası ismiyle bir pencere açılacaktır. Resim 6.53: Veri girişi penceresi 2. Bu pencereyi Resim 6.53 teki gibi dolduralım. Grafiğimiz Resim 6.54 teki gibi oluşacaktır. Resim 6.54: Grafik oluşturma 199

Bilgi ve İletişim Teknolojisi Metin Ekle düğ- Metin Kutusu eklemek için Çizim Araç Çubuğu üzerinde bulunan mesine tıklayabiliriz. Tablo Ekle düğmesi- Tablo eklemek için Standart Araç Çubuğu üzerinde bulunan ne tıklayabiliriz. Grafik eklemek için Standart Araç Çubuğu üzerinde bulunan sine tıklayabiliriz. Grafik Ekle düğme- Çalışma Etkinliği Boş bir slayda yanda verilen tablodaki verileri kullanarak Grafik ekleyiniz. ç. Ana Slayt Üzerinde Aktarılmış Nesneyi Kopyalama Görünüm menüsünden, Asıl komutu altından Asıl Slayt seçeneği ile açılan Ana Slaydımızdaki nesneleri hazırladığımız slaytlara Kopyala Yapıştır yöntemleri ile kopyalayabiliriz. d. Nesneye Sınır Efektleri Ekleme Slaytlarımıza eklediğimiz nesnelere sınır efekti verebiliriz. Bunun için önce nesne seçilir. Biçim menüsünden nesnemiz resimse Resim, tabloysa Tablo, grafikse Nesne, metin kutusuysa Metin Kutusu seçeneği tıklanır ve gelen pencereden çizgi, renk ve stilleri seçilir. Değerlendirme Soruları 1. Çizim araç çubuğunu ekranımıza eklemek için aşağıdaki menülerden hangisi kullanılır? A) Çizim B) Araçlar C) Biçim D) Görünüm E) Ekle 2. Slayt içindeki birden çok çizgiyi aynı anda seçmek için hangi tuş kullanılır? A) Alt B) Tab C) Ctrl D) Organizasyon E) Grafik 3. Organizasyon Şeması oluşturmak için Ekle menüsünden hangi seçenek kullanılır? A) Şema B) Çizim C) Diyagram D) Grafik E) Organizasyon 4. Hazırladığımız şemaları daha canlı hâle getirmek için kullandığımız Diyagram Araç Çubuğundaki Otomatik Biçim düğmesi hangisidir? A) B) C) D) E) 5. Tablo eklemek için Standart Araç Çubuğu üzerinde bulunan hangi düğmeyi kullanırız? A) B) C) D) E) 200

Sunu Programı D. YAZDIRMA VE DAĞITMA Konuya Hazırlık Yazıcıdan sunu çıktılarını almanın avantajları nelerdir? Tartışınız. Hazırladığımız MS PowerPoint slaytlarını seçtiğimiz yazıcıda en uygun biçimde yazdırmak için bazı ayarlamalar yapmamız gerekir. 1. Slayt Yapısı a. Slayt Sunusu İçin Uygun Çıkış Biçimi Seçme Yazıcıdan çıktı almadan önce slayt boyutunu yazdırmak için ayarlamamız gerekir. Bu ayarlar için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Daha önce hazırladığımız herhangi bir sunuyu açalım. 2. Dosya menüsünden Sayfa Yapısı seçeneğine tıklayalım. 3. Ekrana Sayfa Yapısı penceresi açılacaktır (Resim 6.55). Resim 6.55: Sayfa yapısı penceresi 4. Bu pencereden Slayt Boyutu açılır kutusuna tıklayalım. Açılan menüden A4 Kâğıt (210x297 mm) seçeneğine ve ardından Tamam düğmesine tıklayalım. Slaytlarımız seçtiğimiz boyuttaki kâğıtlara yazdırılmak üzere hazır hâle gelecektir. Slayt Boyutu olarak Özel i seçersek Genişlik ve Yükseklik kutularına istediğimiz ölçüleri girebiliriz. b. Slayt Görünümü Yatay ya da Düşey Olarak Değiştirme Hazırladığımız slaytları yatay veya dikey bir şekilde kâğıda yazdırabiliriz. Bunun için Dosya menüsünden Sayfa Yapısı seçeneğini seçeriz. Gelen Sayfa Yapısı penceresindeki (Resim 6.55) Yön bölmesinden işlemimize göre Yatay veya Dikey seçeneklerine tıklarız. Çalışma Etkinliği Yeni bir sunu dosyası açınız. Slayt Boyutunu A3 Kâğıdı olarak ve slaytın yönünü Dikey olarak değiştiriniz. 2. Dağıtıma Hazırlama a. Slaytlara Notlar Ekleme Hazırladığımız slaytlara açıklayıcı bilgiler Notlar bölmesinden eklenir. Notlar bölmesi slaytımızın altında yer alır ve sunum esnasında bu notlar izleyici tarafından görülmez. 201

Bilgi ve İletişim Teknolojisi b. Slaytları Numaralandırma Hazırladığımız sunularımıza sayfa numarası eklemek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Yeni boş bir slayt açalım. 2. Ekle menüsünden Slayt Numarası seçeneğini seçelim. 3. Üstbilgi ve Altbilgi penceresi açılacaktır (Resim 6.56). Gelen pencereden Slayt Numarası seçeneğini işaretleyelim. 4. Sadece bu slayta sayfa numarası vermek için Uygula, tüm slaytlara eklemek için Tümüne Uygula yı seçelim. Resim 6.56: Üstbilgi ve altbilgi penceresi c. Yazım Kontrolü Araçlarını Kullanarak Değişiklik Yapma Slaytlarımızda kullandığımız metinlerde yazım yanlışlarımızı düzeltmek için yazım kontrolü yaparız. Yazım kontrolü yapmak için sırasıyla aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Boş bir slayt açalım. Slayt düzeni olarak Başlık ve Metin slayt düzenini seçelim. 2. Gelen slaytı Resim 6.57 gibi dolduralım. Resim 6.57: Yazım Kontrolü 3. Araçlar menüsünden Yazım Kılavuzu seçeneğine tıklayalım. 4. Gelen Yazım Denetimi penceresinde (Resim 6.58) sözlükte olmayan kelimeler listelenecektir. Önerilenler listesinden kelimeyi doğrusu ile değiştirebiliriz. 5. Sözlükte olmayan Pırçaları metni alternatiflerinden Parçaları metnini seçelim ve Değiştir düğmesine tıklayalım. Böylece yazım yanlışı slaytımızda düzeltilecektir. 6. Sırayla diğer kelimeler içinde aynı yolu izleyelim. Resim 6.58: Yazım denetimi penceresi Yazım kontrolünü klavyeden F7 tuşuna basarak da açabiliriz. Yazım yanlışı yapılan kelimenin üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayarak açılan menüde değişikliği gerçekleştirebiliriz. 3. Yazdırma a. Slayt Belgesini Ön İzleme Slaytlarımızı yazdırmadan önce slayt, not ve dinleyici notlarınızın siyah-beyaz veya gri ölçekli olarak nasıl yazılacağını görebiliriz. Bunun için Dosya menüsünde Baskı Önizleme seçeneğini tıklamamız 202

Sunu Programı yeterlidir. Açılan pencereden Baskı Önizleme Araç Çubuğu (Resim 6.59) düğmelerini kullanarak ayarlamalar yapabiliriz. Resim 6.59: Baskı önizleme araç çubuğu b. Slaytları Çeşitli Görünümlerde Yazdırma Hazırladığımız slaydı yazdırmak için Dosya menüsünden Yazdır seçeneğine tıklarız. Karşımıza Yazdır seçenekleri bulunan pencere açılır (Resim 6.60). Bu pencereden gerekli seçimler yapılır ve Tamam düğmesine tıklanır. 1. Ad bölümünde, bilgisayarımızda yüklü yazıcılardan hangisinden çıktı almak istediğimizi seçeriz. 2. Yazdırma Aralığı bölümünde ise hangi sayfaların yazdırılacağını belirleriz. 3. Yazdırılacak açılır kutusunda; Slayt, Dinleyici Notları, Not Sayfası, Anahtar Görünümü seçenekleri sunulur. Hangisini yazdıracaksak o bölümü seçeriz. Resim 6.60: Yazdır penceresi 4. Kopya sayısı bölümüne kaç adet kopya alınacağını gireriz. Slaydımızı yazdırmak için Standart Araç Çubuğundan kombinasyonu kullanılır. simgesi ya da CTRL+P tuş Baskı Önizleme penceresi açık iken Yazdır düğmesine tıklanabilir. Değerlendirme Soruları 1. Yazıcıdan çıktı almadan önce Slayt boyutunu ayarlamak için dosya menüsünden hangi seçenek kullanılır? A) Sayfa Yapısı B) Sayfa Düzeni C) Sayfa Biçimi D) Sayfa Boyutu E) Sayfa Araçları 2. Slaytlarımızı numaralandırmak için hangi menüyü kullanırız? A) Çizim B) Araçlar C) Biçim D) Ekle E) Görünüm 3. Slaytlarımızdaki yazım yanlışlarını düzeltmek için kullanılan Yazım Kılavuzu seçeneği hangi menüdedir? A) Çizim B) Araçlar C) Biçim D) Ekle E) Görünüm 203

Bilgi ve İletişim Teknolojisi E. SLAYT GÖSTERİ EFEKTLERİ Konuya Hazırlık 1. Günlük yaşantıda efekt işlemi nerelerde, hangi amaçlarla kullanılıyor? Araştırınız. 2. Efekt kullanılmış bir sunu ile kullanılmamış bir sunu arasında izleyici açısından ne gibi avantaj veya dezavantajlar olabilir? Araştırınız. Hazırladığımız slaytlarda bulunan metinlere veya nesnelere özel bir görüntü veya ses efekti ekleyerek sunularımızın hitap ettiği kişilerin dikkatlerini istediğimiz yere çekebiliriz. 1. Animasyon Efektleri Ekleme Slaytımızı oluşturan nesnelere hazır animasyonlar uygulayabiliriz. Öncelikle slaytımızdaki nesne ve metinlerin hangilerine, hangi animasyonu, ne zaman uygulayacağımızı belirlemeliyiz. Animasyon Efektleri eklerken bir film yönetmeni gibi olmalıyız. Animasyon efekti eklemek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Yeni boş bir slayt açalım. 2. Boş slaydımıza herhangi iki resim ekleyelim ve resimlerin altına da iki metin kutusuyla ilgili açıklama yazalım (Resim 6.61 deki slayta benzer bir slayt oluşturalım.). Resim 6.61: Oluşturulmuş bir slayt 3. Slayt Gösterisi menüsünden Özel Animasyon seçeneğine tıklayalım. 4. Özel Animasyon penceresi açılacaktır (Resim 6.62). 5. Birinci görüntüyü seçelim ve Özel Animasyon penceresinde Efekt Ekle açılır seçeneğinden Giriş seçeneğine tıklayalım. Gelen seçeneklerden Elmas ı seçelim. 6. Birinci görüntünün altındaki Metin Kutusuna Kutu giriş efektini, ikinci görüntüye Elmas giriş efektini ve ikinci görüntünün altındaki metin kutusuna da Kutu giriş efekti ekleyelim. 7. Aynı sırayla her bir nesneye Çıkış efekti olarak Perde çıkış efektini seçelim. Her efekt animasyon penceresinde sıraya eklenir. Slaytımızda efekt eklenen ögelerin üzerindeki rakamlar efektin geliş sırasını gösterir (Resim 6.62). Bu numaralar, Özel Animasyon penceresinde listedeki numaralara karşılık gelir. Sunumuzu izlerken her ögemiz faremize tıkladıkça sırayla gelecektir. Resim 6.62: Özel animasyon görev bölmesi 204

Sunu Programı Çalışma Etkinliği Daha önce oluşturduğunuz Zararlı Alışkanlıklar isimli sunuyu açınız ve slaytlardaki nesnelere animasyon ekleyiniz. Slaytlara slayt geçişi eklemeyi de unutmayınız. 2. Slayt Geçiş Efektleri Ekleme Sunumuzda slaytlar arasına da efekt eklenebilir. Slaytlarımıza geçiş efekti eklemek için Slayt Gösterisi menüsünden Slayt Geçişi seçeneğine tıklayalım. Ekranımızın görev bölmesine Slayt Geçişi penceresi açılacaktır (Resim 6.63). Bu pencereden slaytımıza uygun geçiş efekt ayarlarını seçebiliriz. Değerlendirme Soruları Resim 6.63: Slayt geçişi 1. Slayt boyutu ayarlaması yaparken Genişlik ve Yükseklik kutularına istediğimiz ölçüleri girmek için Sayfa Yapısı menüsünden hangi seçenek seçilir? A) Ekran Gösterisi B) Önizleme C) Görünüm D) Özel E) Yön 2. Slayt hazırlarken Yazım Denetimi yapmak için klavyeden hangi fonksiyon tuşuna basılır? A) F4 B) F6 C) F8 D) F5 E) F7 3. Hazırlanan slaytı yazdırmak için hangi tuş kombinasyonu kullanılır? A) CTRL + C B) ALT + F4 C) CTRL + P D) CTRL + X E) ALT + Z 4. Özel Animasyon penceresini hangi menüden açarız? A) Dosya B) Düzen C) Slayt Gösterisi D) Görünüm E) Biçim 205

Bilgi ve İletişim Teknolojisi F. BİR SLAYT GÖSTERİSİ GÖRÜNTÜLEME Konuya Hazırlık Slayt gösterisi sırasında yürütme ile ilgili ne gibi işlemlere ihtiyaç duyabiliriz? Araştırınız. 1. Herhangi Bir Slaytla Slayt Gösterisine Başlama Hazırladığımız sunumuzu görüntülemek için aşağıdaki adımları takip edelim: 1. Slayt gösterisi olarak görüntülemek istediğimiz sunuyu açalım. 2. Slayt Gösterisi menüsünden Gösteriyi Görüntüle seçeneğini tıklayalım. MS PowerPoint penceresinde sol alt köşesinde bulanan Slayt Gösterisi ( ) simgesini tıklayarak veya klavyeden F5 tuşuna basarak da slayt gösterisini başlatabiliriz. 2. Slaytları Gizleme Slayt Gösterisi sırasında görünmesini istemediğimiz slaytlarımız olabilir. Slaytlarımızı gizlemek için aşağıdaki adımları uygulamamız gerekir: 1. Slayt gösterisi olarak görüntülemek istediğimiz sunuyu açalım. 2. Ekranımızın sol tarafındaki Slaytlar Bölmesinden gizlenecek slaytı seçelim. 3. Slayt Gösterisi menüsünden Slayt Gizle seçeneğine tıklayalım. Artık gösteriyi görüntülediğimizde gizlediğimiz slayt görüntülenmeyecektir. Değerlendirme Soruları 1. Hazırladığımız sunumuzu görüntülemek için Slayt Gösterisi menüsünden hangi seçeneğe tıklarız? A) Slayt Yürüt B) Gösteriyi Görüntüle C) Slayt Göster D) Gösteriyi Çalıştır E) Slayt Oynat 2. Hazırladığımız slaytlara efekt eklemek için Slayt Gösterisi menüsünden hangi seçeneğe tıklarız? A) Özel Animasyon B) Efekt Ekle C) Slayt Efekti D) Efektler E) Animasyon 3. Slaytdı görüntülemek için klavyeden hangi tuş kullanılır? A) F4 B) F5 C) F6 D) F7 E) F8 4. Slayt Gösterisi sırasında görünmesini istemediğimiz slaytlarımızı gizlemek için Slayt Gösterisi menüsünden hangi seçeneği seçeriz? A) Gizle B) Slayt Gizle C) Gösterme D) Slayt Gösterme E) Görüntüleme 206

Sunu Programı ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRME SORULARI A. Aşağıda verilen cümleleri uygun ifadelerle tamamlayınız. 1. MS PowerPoint te Slaytlara not eklemek için pencerenin alt kısımda sayfası bulunur. 2. MS PowerPoint te pencerenin sağ tarafında çeşitli görevleri gerçekleştirmemize yardımcı olan Bölmesi bulunur. 3. Sunu hazırlamak için bilgisayarda Microsoft Office paketi içerisinde bulunan programı kullanılır. 4. Yeni bir sunu açmak için tuş kombinasyonunu da kullanabiliriz. 5. Seçilmiş bir görseli silmek için klavyeden tuşuna basılır. 6. Organizasyon Şeması oluşturmak için menüsünden Diyagram seçeneğine tıklanır. 7. Kayıtlı bir sunuyu açmak için klavyede tuşu basılı iken O tuşuna basılır. 8. Slayt gösterisini başlatmak için... tuşuna basılır. 9. Sunumuzun bir başkası tarafından sadece izlenmesini istiyorsak Farklı Kaydet penceresinde bölümünden PowerPoint Gösterisi seçeneğini seçeriz. 10. Görev Bölmesinde Slayt düzeni penceresini açmak için menüsü kullanılır. 11. Slaytlarımızdaki metinleri sağa, sola, ortaya veya iki yana yaslamak için menüsünden Hizalama seçeneğini seçeriz. 12. Slaytımıza dosyadan görüntü aktarmak için Çizim Araç Çubuğu üzerinde bulunan ( ) düğmesine tıklarız. 13. Grafik eklemek için Standart Araç Çubuğu üzerinde bulunan ( ) düğmesine tıklayabiliriz. 207

Bilgi ve İletişim Teknolojisi B. Aşağıdaki sorularda doğru yanıtı işaretleyiniz. 1. Yandaki düğmenin yaptığı işlem aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazdır B) Baskı Önizleme C) Kaydet D) Farklı Kaydet E) Görünüm 2. Seçilmiş slaytları silmek için klavyeden hangi tuş kullanılır? A) Esc B) Alt C) Insert D) Space E) Delete 3. Kopyalanmış bir nesneyi yapıştırmak için Standart Araç çubuğundan hangi simgeyi seçeriz? A) B) C) D) E) 4. Bir konu hakkındaki yazı, resim, çizim, ses, animasyon, grafik ve görüntüler kullanılarak hazırlanan belgelere ne denir? A) Animasyon B) Sunu C) Tablo D) Video E) Gösterim 5. MS PowerPoint te kayıtlı dosyaları açmak için hangi simge kullanılır? A) B) C) D) E) 6. Sunumuzun bir başkası tarafından sadece izlenmesini istiyorsak kaydederken Kayıt Türü olarak aşağıdakilerden hangisini seçmeliyiz? A) PowerPoint Gösterisi B) PowerPoint Eklentisi C) Tasarım Şablonu D) Gözden Geçirilecek Sunu E) Slayt Gösterisi 208