AĞAÇLANDIRMA TEKNİĞİ (Orman Kurma ve Ağaçlandırma Yöntemleri) (DOSYA 2) Prof. Dr. Musa GENÇ Arş. Gör. Esra BAYAR SDÜ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SİLVİKÜLTÜR AD 2013 Kaynak gösterilmeden verilen çizimler URL-3 den alınmıştır.
Ağaçlandırma Yöntemleri Dikim Yoluyla Ağaçlandırma Ekim Yoluyla Ağaçlandırma
Hangi Türler Kullanılmalı? Ağaçlandırma Amacı?
Hangi Türler Ağaçlandırma Amaçlarına Cevap Verebilir?
Hangi Türler Kullanılmalı? Yakacak Odun Üretimine Uygun Türler Meşeler Kayınlar Gürgenler Anadolu kestanesi Söğütler Yalancı akasya (salkım ağacı) Kızılağaçlar Dişbudaklar Kavaklar Çınarlar Ormangülleri Sandal Kocayemiş Sürgün işletmesine uygun yerel geniş yapraklı ağaççık ve çalı türleri
Hangi Türler Kullanılmalı? Yapacak Odun Üretimine Uygun Türler Meşeler Kayınlar Cevizler Anadolu kestanesi Yalancı akasya (salkım ağacı) Kızılağaçlar Dişbudaklar Kavaklar Çamlar Ladinler Göknarlar Toros sediri
Hangi Türler Kullanılmalı? Toprak Koruma Maksatlı Kullanılabilecek Türler Akasyalar Yalancı akasya (salkım ağacı) Gladiçya Sofora Kokar ağaç Badem Akçaağaçlar Kızılağaçlar Demir ağacı Herdem yeşil meşeler Yerel odunsu ve otsu türlerden geniş kök sistemi geliştirenler Köklerinde azot bağlayan odunsu ve otsu yerel türler Toros sediri Çamlar Ladinler Göknarlar
Hangi Türler Kullanılmalı? Hayvan Yemi Olarak Kullanılabilecek Türler Meşeler Karayemiş Karaağaçlar Dutlar Yalancı akasya (salkım ağacı) Pavlonyalar
Hangi Türler Kullanılmalı? Tarımsal (Karma) Ormancılıkta Kullanılabilecek Türler Fıstıkçamı Kavaklar Söğütler Dişbudaklar Karayemiş Karaağaçlar Kızılağaçlar Çınarlar Dutlar Yalancı akasya (salkım ağacı) Servi Toros sediri Kazdağı göknarı Kızılçam
Seçilen Türler Ağaçlandırma Alanına Uygun mu?
Karışık veya Saf Orman Kurma Saf Tek Tür Plantasyonu
Karışık Biyolojik Özellikleri Farklı Türlerin Gruplar Halinde Dikimi
Karışık Münferit Karışık Plantasyon
Karışık Siperaltı Dikimle Karışık Ormana Dönüştürme
Saf-Karışık Meşcere Tesisi Tek türden oluşan ağaçlandırma alanlarının tesisi ve bakımı kolaydır. Ancak karışık tesis, başarısızlık riskini azaltır. Karışım hızlı ve yavaş büyüyen türlerin bir arada bulunmasını mümkün kıldığı gibi, ince ve kalın çaplı materyal teminini de sağlar. Her şey ağaçlandırma amacımıza bağlıdır. Karışık bir plantasyon kurmak istiyorsak, arzu edilen karışım şeklini/şekillerini belirlememiz gerekir. Işık isteği, gelişme ve hasat etme özellikleri benzer olanlar münferit karışımda yer alabilirse de alan karışımı ekseriyetle tercih edilir. Zira, bakım çalışmaları daha kolaydır. Bunun için ağaçlandırma sahası bloklara veya grup/büyük grup büyüklüğünde alanlara bölünür. Her tür ayrı alanda tesis edilir.
Dikim Yoluyla Ağaçlandırma Fidan Tipi Tohum Fidanı Çıplak Köklü Fidan Kaplı Fidan
Çelik Fidanı Çelik Hazırlama Köklü Çelik
Fidan Kalitesi ve Sınıflandırma Kök Tepe Budaması ve Yabancı Maddelerden Temizleme Kalite Sınıflaması
Mantar ve böcek zararları bakımından temiz (Kök/gövde: 1:1 veya 1:2; en fazla 1:3) Simetrik canlı tepe Güçlü kök boğazı ve odunlaşmış gövde Kılcal köklerce zengin kompakt kök sistemi
Sınıflandırma 1. Sınıf 3. Sınıflar Dikilmemeli! 2. Sınıf
Yaprak Koparma
Tepe Budaması (Boy Kısaltma) Boyu Uzun Geniş Yapraklı Tür Fidanlarında Boy Kısaltma
Dikim Şekli ve Dikilecek Fidan Adedi Düzensiz Dikim Düzenli Dikim Kare Dikimi Dikdörtgen Dikimi Küme-Grup Dikimi Üçgen Dikimi
Aralık-Mesafe Seçimini Etkileyen Hususlar Tesis Amacı İnce materyal üretimine yönelik endüstriyel plantasyonlarda sık dikim yapılır. Hidrolojik ağaçlandırmalarda seyrek dikim esastır. Estetik ağaçlandırmalarda ise, peyzaj planlama esaslarına göre belirlenen aralıkmesafeler geçerlidir. Hızlı gelişen tür ağaçlandırmalarında mutlaka geniş fidan aralıkları ile çalışır.
Aralık-Mesafe Seçimini Etkileyen Hususlar Kullanılan Türün Özellikleri Azman yapan türlerin sık yetiştirilmesi zorunludur. Genetik ıslah çalışmaları ile saptanmış iyi ırklar, seyrek yetiştirilebilir. Piramidal formlu taksonlar horizontol formlu taksonlara kıyasla daha sık dikilir. Kazık köklülere göre sığ köklüleri daha seyrek dikmek gerekir.
Aralık-Mesafe Seçimini Etkileyen Hususlar Ağaçlandırma Alanı Verimliliği Boniteti yüksek sahalar düşük sahalara göre, daha sık aralık-mesafeyle tesis edilir. Diri örtü istilasının, güneş yakmasının görüldüğü yerlerde dikimler sık yapılır. Kurutucu ve savurucu rüzgar zararlarının görüldüğü alanlarda da sık dikim esastır. Kurak ve kar yağışlı yetişme ortamlarında ise, dikimler seyrek yapılmalıdır. Kuvvetli yan veya üst siper durumunda geniş aralık-mesafe kullanmak gerekebilir.
Aralık-Mesafe Seçimini Etkileyen Hususlar Tesis Etme ve Bakım Giderleri Bütçe kısıtlı ise geniş aralık-mesafe kullanılır. Fakat diri örtü istilasının yoğunlaştığı yerlerde bakım giderleri daha fazla olacağından sık dikim tercih edilebilir. Yetiştirilecek Materyalde Aranan Özellikler İnce materyal kullanımının mümkün olduğu bölgelerde sık dikim önerilir. Kalın çaplı materyal talebinin yüksek olduğu yörelerde, zorunlu olarak geniş aralıkmesafe kullanılır.
Aralık-Mesafe Seçimini Etkileyen Hususlar Fidan Kalitesi Küçük yaşlı ve ebatlı fidanlar sık; genetik, morfolojik ve fizyolojik özelliklerce kaliteli fidanlar seyrek dikilir. Dikim yöntemi Makineli çalışmada mecburen cihazın özelliklerine sadık kalınır. Başarısı kanıtlanmış bir dikim yöntemi kullanılıyorsa zorunlu değilse seyrek, ilk defa kullanılan bir dikim yönteminde ise biraz daha sık dikim tavsiye edilir.
Kare Dikimi Fidanlar karenin köşelerine dikilir. Karenin kenarı (a) ise, Dikilecek Fidan Adedi (F) Dikim Alanı (A) Kare Alanı (K) Y = a² F= A / K 1111 = 10000 / 9
Dikdörtgen Dikimi Fidanlar dikdörtgenin köşelerine dikilir. Dikdörtgenin kısa kenarı (a), uzun kenarı (b) ise, Dikilecek Fidan Adedi (F) Dikim Alanı (A) Dikdörtgen Alanı (D) D= a x b F= A / D 1666 = 10000 / 6
Üçgen Dikimi Fidanlar üçgenin köşelerine dikilir. Eşkenar üçgenin kenarı (a= 3 m) ve yüksekliği (h) ise, (h) dikim sıraları arasındaki uzaklıktır. Dikilecek Fidan Adedi (F) Dikim Alanı (A) Üçgen Alanı (Ü) h = a 3/2 = a (0.866) = 3 x 0,866 = 2,5 Ü = 2 x ½ x a x a x 0,866 = a² x 0,866 F = (A/a²) x (1/0,866) = (A/a²) x 1,155 F = (10000/3²) x 1,155 = 1,111 x 1,155 = 1283
Küme ve Grup Dikimi Yüksek dağ ormanlarında kullanılır. Dikimler varsa tümseklere yapılır; çukurlar dikilmez. Küme ve gruplar, küçük ağaç topluluklarını oluşturur. Küçük ağaç topluluklarında fidanlar arasındaki mesafe 40-80 cm arasında değişir.
Küme ve Grup Dikimi Küçük ağaç toplulukları, yaklaşık 20-30 fidandan meydana gelir. Küçük ağaç topluluklarının 3-6 sı birlikte ana ağaç topluluklarını meydana getirir. Ana ağaç topluluğunu oluşturan küçük ağaç toplulukları arasındaki uzaklık 2-3 m kadardır. Ana ağaç toplulukları arasındaki uzaklık ise 6-10 m olmalıdır.
Düzenli dikim ve ağaç topluluğu dikimi yöntemiyle tesis edilmiş iki plantasyonun yaz ve kış mevsimindeki durumu (Schönenberger vd. ne atfen Çolak/Pitterle 1999 dan). Üstte: Yazın, arazideki tümsekler üzerine tesis edilen ağaç toplulukları güneş ışınlarından daha fazla istifâde etmiş, aradaki boşluklar ise her türlü doğal canlı türünün yaşayacağı alanlar olarak kaldığından biyolojik çeşitlilik zarar görmemiştir. Altta: Kışın, arazideki tümsekler üzerine tesis edilen ağaç toplulukları karın mekanik baskısından kurtulmuş ve aradaki boşluklarda biriken kar sayesinde toprakta depolanan su miktarı artmıştır.
Düz sayılabilecek bir arazide, klasik ve ağaç topluluğu dikimi yöntemleriyle tesis edilmiş iki plantasyonun yaz ve kış mevsimindeki durumu (Schönenberger vd. ne atfen Çolak/Pitterle 1999 dan). Üstte: Yazın, arazideki tümsekler üzerine tesis edilen ağaç toplulukları güneş ışınlarından daha fazla istifâde etmiş, aradaki boşluklar ise yaban hayatı için barınak ve beslenme ortamı olmuştur. Altta: Kışın, arazideki tümsekler üzerine tesis edilen ağaç toplulukları karın mekanik baskısından kurtulmuş ve aradaki boşluklarda biriken kar, topluluk kenarındaki ağaçları sararak onları kış donlarından korumuş ve aynı zamanda toprakta depolanan suyun artmasına katkıda bulunmuştur.
Ana ağaç toplulukları şeklinde tesis edilen bir plantasyonun zamansal değişimi (Schönenberger e atfen Çolak/Pitterle 1999 dan). Ana ağaç topluluklarını oluşturan küçük ağaç toplulukları a veya b türüyle tesis edilmiş; iki farklı ağaç türüyle kurulmuş ana ağaç toplulukları bir araya gelerek plantasyonu meydana getirmiştir (A= Dikimin ardından, B= 5-10 yıl sonra, C= 20-30 yıl sonra, D= Ağaçlık çağında) 1. Durum: a ve b iğne yapraklı ağaç türleriyle kurulan tesiste, ana ağaç topluluğu içinde karışım yoktur. 2. Durum: Daha az sayıdaki ana ağaç topluluğu tesis ederek, arada kalan boşlukların dikimini sonraya bırakıp, basamaklı kuruluşun oluşturulması. 3. Durum: Daha az sayıdaki ana ağaç topluluğu tesis ederek, arada kalan boşluklarda doğal gençlikler elde etme. 4. Durum: İğne yapraklı ağaç türleriyle (a ve b) tesis edilen az sayıdaki ağaç toplulukları arasına, sonraki yıllarda geniş yapraklı tür (c) dikimi.
Fidan Sökümü, Taşıma ve Dağıtma
Fidan Sökümü Sökülecek fidanların, her şeyden önce, istenen boyutlara erişmiş olması şarttır. Güney ABD çamlarında belirlendiği üzere, eylül veya ekim ayında, fidanlar ekseriyetle sökülebilecek boyutlara erişmiştir. Fakat, kış tomurcukları henüz oluşmamış veya olgunlaşmamış haldedir. Fidanların uyku haline girebilmesi için soğuğa maruz kalmaları (chilling) gerekmektedir (MAY e atfen Genç ve Yahyaoğlu, 2007). Çünkü, fidanlar için en uygun söküm zamanı, kış şartlarına adaptasyonlarını tamamladıkları ve söküm, dikim-şaşırtma ve saklama işlemlerine karşı dayanıklılık kazandıkları dönemdir.
Fidan Sökümü Fidanları tam uyku halinde iken sökmek en iyisidir. Fakat pek çok fidanlıkta, bu dönemde toprak donmuş haldedir. Dolayısıyla söküm çalışması Ekim ortası-aralık ortası yahut şubat ortası-mart sonu dönemlerine rastlar. Fidan sökümü sırasında, hava serin ve nemli, toprak nem içeriği yeterli olmalıdır. Çok soğuk havalar ve donmuş vaziyetteki toprak, fidanlarda mekanik zararlara neden olmaktadır. Çok kuru veya ıslak toprak şartları, söküm çalışmalarını zorlaştırdığından, hiçbir zaman tercih edilmez. Toprağın çok ıslak olması, aynı zamanda, yaprakların kirlenmesine ve topraktan bulaşan mantar zararlarının artmasına neden olur.
Fidan Sökümü Fidan gelişimi için 5 barlık ksilem bitki su gerilimi (BSG) uygundur. Fidanlar, tutma başarılarını azaltacak seviyelere kadar düşmüş bir BSG ile (12 bar ve daha fazla) kesinlikle sökülmemelidir (EDGREN e atfen Genç ve Yahyaoğlu, 2007). Bunu sağlamanın en kestirme yolu, dikim-şaşırtma uygulamaları için sökülecek fidanları, hem 1-2 gün önceden hem de sökümün hemen ardından iyice sulamaktır.
Geniş yapraklı orman ağacı türlerine ait çıplak köklü fidanlar için Birleşik Karalık'ta belirlenmiş en iyi söküm ve dikim dönemleri (Genç ve Yahyaoğlu, 2007).
Fidanların Paketlenmesi ve Taşınması Taşımadan Önce Sula! Gövdeden Tutarak Asla Taşıma! Tepsi ve Kutular İçinde Taşı!
Araç Kasası Zeminine İnce Dal, Sürgün veya Kamış Ser! Fidanları Daima Dik Yerleştir! Fidanların Üzerini Hasırla Ört!
Çıplak Köklü Fidanlar Fidanların Depolanması Balya Ambalajı Hasırla Ambalajlama Havalandırma Delikleri Olan Polietilen Torbada Ambalajlama Teneke Kutular İçinde Ambalajlama
Çıplak köklü fidan ambalajlarının iç sıcaklıkları için ABD de belirlenmiş rehber değerler (REYNOLDS a atfen Genç ve Yahyaoğlu, 2007).
Fidanların Dikim Yerinde Muhafazası Ağaç-Ağaççık Siperinde Muhafaza
Gömü Çeşitleri Basit Gömü Buz Hendeğinde Gömü Kar Çukurunda Gömü
Basit Gömü Çıplak köklü fidanlar, bazı nedenlerle, dikim öncesinde bir haftadan daha uzun bir süre bekleyecekse, onların fotosentetik strese girmelerine mani olmak için, drenaj sorunu olmayan gölge bir yerde gömüye alınması zorunludur.
Basit Gömü Gömüye alınacak fidanlar, önce ambalajlarından çıkarılır. Daha sonra, birbiri peşi sıra devam eden, hafif eğimli (30-45 ), 30-35 cm genişliğinde, fidanların köklerini bütünüyle içine alacak derinlikte ve 2,5-3,0 m uzunlukta hendekler açılır.
Basit Gömü Kökleri bulamaca veya %0,5-1,5 lik Agricol çözeltisine batırılan fidanlar tercihen tek (en fazla 3-4 ) sıra halinde ve sadece kökleri gömülü kalacak şekilde hendeklere yerleştirilir, kökler toprakla örtülür ve ayakla hafifçe bastırılır. Gömü işlemi tamamlandıktan sonra, fidanlar iyice sulanır (Genç ve Yahyaoğlu 2007). Gömü yeri drenaj sorunu olmayan, rüzgara kapalı, öğle güneşinden koruntulu, tercihen ağaç-ağaççık gölgesinde (gerekirse çardak altı) ve kültür sahasına yakın bir yer olmalıdır.
Basit Gömü 1. Drenaj sorunu olmayan gölge bir yerde yan yüzleri eğimli hendek kazma 2. Fidanları tek sıra halinde yerleştirme
3. Sadece kökleri toprakla örtme 4. Toprağı ayakla sıkıştırma 5. Takip eden sıraya fidanları yerleştirme
6. Bütün fidanları sırayla yerleştirip köklerini toprak ile örtme
Buz Hendeğinde Gömü Hendek uzunluğu ve genişliği farklı olabilir; ancak derinlik 1,5 m olmalıdır. Hendeğe su sızmamalı ve içinde su birikmemelidir. Hendek tabanına buz kalıpları yerleştirilir ve bu kalıpların üzerine 30 cm kalınlığında toprak tabakası serilir. Gömü işlemi bu toprakta yapılır (Yahyaoğlu ve Ölmez 2006).
Kar Çukurunda Gömü Gömüye alınacak fidan miktarına göre değişen genişlik, uzunluk ve derinlikte bir hendek açılır ve içine 1,5-2 m kalınlıkta kar doldurulur. Kar tabakası iyice dövülerek sıkıştırılır, üzerine 4-5 cm kalınlıkta yapraklı dal serilir ve bunun üzerine toprak yerleştirilir. Fidanlıkta sürme tehlikesi olduğu için ilkbaharda erkenden sökülen fidanlar, toprak üzerine serilir ve kökleri taze toprak la kapatılır ve fidanların üstü dallarla örtülür. Hendeğin üzerine de bir tarafı açık, yüksekliği 1,5 m olan bir çardak yapılır. Çardak yapımında da yapraklı dal kullanılır (Yahyaoğlu ve Ölmez 2006).
Dikim Sahasında Fidan Taşıma Gereçleri Kaplı Fidanlar İçin
Çıplak Köklü Fidanlar İçin Boyundurukla Taşıma
Fidan Dağıtımı Omuzda Taşınabilen Fidan Kabı
Heybeyle Dağıtım Tepsiyle Dağıtım
Fidanlar mümkün olan en kısa sürede dikilmeli! Fidan dağıtım sepetinin üstü, özellikle fidan kökleri, kurumayı önlemek için ıslak telis yahut ıslak çimle örtülmeli!
Sökümü takip eden dört günde fidanı bekleyen tehlikeler ve bunların dikim-şaşırtma başarısına etkisi (LANTZ a atfen Genç ve Yahyaoğlu, 2007).
Sahada Kalacak Bitkilerin Etrafında Tesis Edilen Su Tutma Havuzu Dikim Yapılacak Yerleri İşaretleme
Çukur Açma
Dikim İçin Gerekli Aletler Oval Ağızlı Çapa Oval Ağızlı-eğik Saplı Dikim Çapası Düz Ağızlı Dikim Çapası
Baltalı Çapa Kazma ve Ucu Topuzlu Sap Ahşap Dikim Kazığı Kök Sökme Kazması Kürek
Dikim Zamanı Dikimi yağmur döneminin sonunda yapınız!
Dikim Zamanı Dikim çalışmaları genellikle sonbahar, ilkbahar ve uygun koşullarda yaz mevsiminde yapılır. Özellikle kasım ayı ortalama toprak sıcaklığı 10 C ise sonbahar dikimi yapılabilir. Toprağın donlu veya çok ıslak olduğu sonbahar-kış mevsimlerinde dikim yapılamayacağından, zorunlu olarak ilkbahar dikimi gerçekleştirilir. Olası kış zararları dikkate alınarak, karın erken kalktığı dikim zamanı yeterli bölgelerde, sonbahar ve kış dikimi yerine ilkbahar dikimi tercih edilebilir. Temmuz-eylül döneminde toprağın en az 15-25 cm lik kısmında yeterli nemin bulunduğu yörelerde (örneğin Doğu Karadeniz bölgesinde) yaz dikimleri mümkündür.
Dikim Zamanı Şu durumlarda kesinlikle dikim yapılmamalıdır: Rüzgarın şiddetli olduğu günlerde Yağışın şiddetli olduğu günlerde Kar ve dolu yağışlı günlerde Toprağın çok ıslak olduğu günlerde Toprağın donmuş halde olduğu günlerde Fidanın suyuna ortak olacağından toprağın çok kuru olduğu günlerde Görüş mesafesinin çok kısaldığı koyu sisli günlerde
Dikim Zamanı ABD için hazırlanmış, dikim günleri sınıflandırması (REYNOLDS a atfen Genç ve Yahyaoğlu, 2007).
Dikim Zamanı Uygun dikim zamanının tespiti için hazırlanmış klimatik stres kartı. Hava sıcaklığı ve bağıl nem, mevcut rüzgâr hızını gösteren eğrinin üstüne çıktığında dikim durdurulmalıdır (SCIANNA a atfen Genç ve Yahyaoğlu, 2007).
Dikim Öncesi Toprak İşleme Çukur Açma
Dikim Yöntemleri Tek Başına Dikim İki Kişilik Ekiple Dikim
Büyük Grupla Dikim
Basit Çukur Dikimi Kaplı Fidanlar İçin Çukur Çıplak Köklü Fidanlar İçin Çukur
Boylu Fidanlar İçin Daha Büyük Çukur
Kaplı Fidanlar için Basit Çukur Dikimi 1. Çukur dibine bir miktar alt toprak koyma 2. Kaplı fidanı çukura yerleştirme 3. Kabın çıkarılması
4. Çukuru önce kalan alt toprakla, sonra üst toprakla doldurma 5. Büyük hava boşluklarını yok etmek için toprağı ayakla sıkıştırma 6. Hafif çukur verme ve mümkünse malçlama
Dikim Hataları Köklerin Etrafında Kalan Boşluklar Bükülmüş Kökler Sığ Kökler Çukur Dışında Kalmış Kökler Eğik Dikilmiş Fidan
Çıplak Köklü Fidanlar için Basit Çukur Dikimi 1. Fidanı, kök boğazı çukur üst çizgisinden 2-3 cm aşağıda olacak şekilde tutunuz.
2. Hava boşluklarını önlemek amacıyla, köklerin etrafına toprak koyunuz. 3. Fidan kök boğazı, yüzeyden 2-3 cm derinde kalacak şekilde çukuru doldurunuz. 4. Toprağı dikkatlice sıkıştırınız ve fidanın etrafında küçük bir havuz oluşturunuz.
Çelik Hazırlama ve Basit Çukur Dikimi Sert Çelik ve Çelik Dikimi Gövde çelikleri 35-45 cm veya en az iki tomurcuğu içerecek kadar( 10-15 cm den uzun) olmalıdır. Çelikler ağaçlandırma faaliyetlerinde doğrudan kullanılabilir. Bunun için dikim yerinin nemli olması istenir ve çeliğin ¾ ü toprak içinde kalmalıdır. Çelik dikimi sırasında üst uç yukarıda, alt uç aşağıda olmalıdır (URL-3).
Köklü Çelik Hazırlama ve Basit Çukur Dikimi 1. Kök boğazının 3-5 cm yukarısından gövdeyi kesme, kök sistemini 20-25 cm uzunluğunda (kök sisteminin yaklaşık % 80 i) kesme ve yan köklerin budanması. Kök çeliğinde kalan gövde parçasının çapı 1-3 cm olabilir (URL-3). 2. Köklü çeliği 2-3 cm si dışarıda kalacak şekilde çukura yerleştirme
3. Çukurun doldurulması ve sıkıştırma
KAYNAKLAR Çolak, A.H., Pitterle, A., 1999: Yüksek Dağ Silvikültürü. Cilt 1, Orta Avrupa, Genel Prensipler. OGEM-VAK Yayını, Ankara, ISBN 975 93943-0-8, Ankara. Dostbil, Y., 1986. Ağaçlandırma Çalışmalarının Uygulama Tekniği, Ağaçlandırma. (Ed. İ. Özkahraman), OGM Yayınları, 25-39, Ankara. Eron, Z., 1981: Toprakta Yangınlar İle oluşan Su Dışlama Özelliği. OAE Dergisi 27 (54) 31-48. Genç, M., 2004: Silvikültür Tekniği. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayını, No. 46, Isparta. Genç, M., Yahyaoğlu, Z., 2007: Üretme-Yetiştirme Koşulları ve Etkileri. Fidan Standardizasyonu, Standart Fidan Yetiştirmenin Biyolojik ve Teknik Esasları. YAHYAOĞLU, Z. ve M. GENÇ (editörler), Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, No. 75, Isparta, 37-215. Genç, M., Deligöz, A., Yıldız, D., 2009: Yanmaya Dirençli Bitkiler ve Yangına Hassas Yörelerde Kullanımı. 1. Orman Yangınları İle Mücadele Sempozyumu, 07-10 Ocak 2009, Antalya, Tebliğler, TC Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara, 224-235. Genç, M., 2011: Orman Bakımı (Asli Orman Ağacı Türlerimizin Saf ve Karışık Meşcerelerinin Bakımı). 3. Baskı, S.D.Ü. Orman Fakültesi Yayını, No. 14/3, Isparta, 216 s. Gürer, S., Dönmez, R.E., 1986. Ağaçlandırma Mekanizasyonuna Giriş. Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanlığı, OGM Ağaçlandırma ve Silvikültür Dairesi, Ankara.
Nyland, R.D., 2002: Silviculture Concepts and Aplication. Second Edition, McGraw-Hill Companies, New York. Saatçioğlu, F., 1970. Suni Orman Gençleştirilmesi ve Ağaçlandırma Tekniği, Sermet Matbaası, İstanbul. URL 1. http://www.kenthaber.com/icanadolu/konya/selcuklu/haber/genel/normal/gunde-2-bin-fidantoprakla-bulusuyor/2af69782-0423-412b-9d33-35300d7fa99d URL 2. http://www.agm.gov.tr/agm/anasayfa/faliyetler/erozyon/faaliyetturleri.aspx?sflang=tr URL 3. http://collection.infocollections.org/ukedu/uk/d/jh2502e/6.html URL 4. http://xa.yimg.com/kq/groups/23401945/1751194059/name/bitkilistesi.pdf URL 5. http://permakulturplatformu.org/?p=3015 URL 6. http://www.extension.umn.edu/distribution/naturalresources/dd7407.html URL 12. http://ec.europa.eu/research/rtdinfo/43/article_1656_en.html URL 13. www.bangor.ac.uk/~afs082/naja.htm URL 14. http://www.waldbau.unifreiburg.de/download/pdf/msc_agrofor_stud_pres_weixu_ying_li.pdf Ürgenç., S., 1986. Ağaçlandırma Tekniği. İÜ Orman Fakültesi Yayınları, Fakülte Yayın No: 375, İstanbul. Ürgenç, S., 1998. Genel Plantasyon ve Ağaçlandırma Tekniği. Genişletilmiş İkinci Baskı, İÜ Orman Fakültesi Yayınları, Fakülte Yayın No:444, İstanbul. Şengönül, K., 1993: Kızılçam Sahalarında Güç Islanan Topraklar ve Doğurduğu Sorunlar. Bildiriler Kitabı, Uluslar arası Kızılçam Sempozyumu, 18-23 Ekim 1993, Antalya, 85-89. Yahyaoğlu, Z., 1993: Tohum Teknolojisi ve Fidanlık Tekniği Ders Notu. KTÜ Orman Fakültesi Yayını, Ders Teksirleri Serisi, No. 43, Trabzon. Yahyaoğlu, Z., 1994. Ağaçlandırma Tekniği. KTÜ Orman Fakültesi, Ders Teksirleri Serisi, No:44, Trabzon. Yahyaoğlu, Z., Ölmez, Z., 2006. Ağaçlandırma Tekniği. Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Yayını, No:2, Artvin Yılmaz, M., Çiçek E., 2002-2003: Yüzeysel su kaynakları çevresinde ormancılık etkinlikleri. İÜ Orman Fakültesi Dergisi B (52-53) 1-2, 95-109.
Prof. Dr. Musa GENÇ mgenc61silv@gmail.com Arş. Gör. Esra BAYAR esrakasarcibayar@gmail.com