TED İSTANBUL KOLEJİ VAKFI ÖZEL İLKÖĞRETİM OKULU BENİM ÖYKÜLERİM

Transkript

1 TED İSTANBUL KOLEJİ VAKFI ÖZEL İLKÖĞRETİM OKULU BENİM ÖYKÜLERİM Süreç Değerlendirme Yaklaşımıyla Yazma Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Bir Çalışma Banu Karabay Koçyiğit Ölçme Değerlendirme Uzmanı Derya Gündüz Sefer Ölçme Değerlendirme Uzmanı TERAKKİ VAKFI OKULLARI YAZMA BECERİLERİ SEMPOZYUMU 28 NİSAN 2012

2 Ölçme değerlendirme yöntemlerimiz, öğretim yaklaşımlarımızı destekliyor mu? Öğrencilerimizin bireysel farklılıklarını göz önünde tutarak onların gelişimlerini gözlemleyebiliyor muyuz? Öğrencilerimizin gelişimlerini destekleyecek geri bildirimler verebiliyor muyuz?

3 BOYUT AMACI YÖNERGE ÖLÇÜT GERİ BİLDİRİM GELENEKSEL YAZILI ANLATIM ÜRÜN DEĞERLENDİRME Yazma becerisini, yazılı anlatım kurallarına bağlı kalarak geliştirmek. Süreç sonunda ortaya çıkan ürünü görmek Ne yapacağını açıklayan bir yapıdadır. Değerlendirme ölçütlerinin içeriği, genellikle tam olarak tanımlanmamıştır. Öğrenciler, yazma süreci öncesinde değerlendirme ölçütlerinden haberdar değildir. Öğrenim sürecinin sonunda verilir. Öğretmenin verdiği puandır. YARATICI YAZI YAZMA SÜREÇ DEĞERLENDİRME Yaratıcılığı ortaya çıkarmak ve geliştirmek. Yazma sürecindeki gelişimi belirlemek Neyi, nasıl yapacağını açıklayan bir yapıdadır. Değerlendirme ölçütleri, belirlenen derecelere uygun tümcelerle açıkça ifade edilir. Öğrenciler, yazma süreci öncesinde hangi ölçütlere göre değerlendirileceğini bilir. Öğrenim süreci boyunca verilir. Değerlendiricilerin çalışma hakkındaki yorumlarıdır.

4

5 Amacımız Öğrencilerimizin; Yaratıcı Yazı Yazma Yazılı anlatım becerilerini geliştirmek Süreç içindeki gelişimlerini tanımlanmış ölçütlere göre belirlemek Görsel Materyal Beceriler Algılama Keşfetme Düşünme Yorumlama Sentezleme... vb

6 BENİM ÖYKÜLERİM ÇALIŞMASI Benim Öykülerim Kitapçığı Yaratıcılık 6 Öyküleme Çalışması Derin Bakış İlk resim Üçer ya da dörder gruplandırılmış toplam 22 resim Son resim Öyküleme Çalışmalarına Ait Değerlendirme Formları Akran Değerlendirme Formu Öğretmen Dereceli Puanlama Anahtarı

7 AÇIKLAMA Sevgili çocuklar, Benim Öykülerim çalışmasında, sizleri çok güzel sürprizler bekliyor. Her gün size verilen resimlerin ne anlattığını tahmin etmeye çalışacak ve o resimlere ilişkin bir öykü yazacaksınız. Çalışma sonunda altı öyküden oluşan kendinize ait bir öykü kitapçığınız olacak. Sonra sizden, kitapçığınıza bir de kapak yapmanızı istiyoruz. Size verilen resimlerde, çoğu zaman ne ya da kim olduğunu bilmediğiniz nesneler, kişiler veya yerlerle karşılaşacaksınız. Resimlerde gördükleriniz hakkında, kendinize farklı sorular yönelterek zengin bir öykü oluşturabilirsiniz. Bu, yarattığınız kahramanların ve anlattığınız olayın, öykünüzü okuyanların zihninde canlandırmasını sağlayacaktır. Örneğin; resimlerde gördüğünüz bir kişi için kendinize şu sorulardan bazılarını sorabilirsiniz. Bu kim?, Adı ne?, Kaç yaşında?, Nerede yaşıyor?, Ne yapıyor?, Ne düşünüyor?, Nelerden hoşlanıyor?, Ailesi, arkadaşları var mı?, Ne hissediyor olabilir?...vb Hatta, kahramanlarınıza görüşleri ya da yaptıklarından yola çıkarak değişik adlar verebilirsiniz. Yarattığınız kahramanlar arasında nasıl ilişkiler olduğunu, ne tür konuşmalar geçtiğini ve onların neler yaşadıklarını anlatarak öykünüzü oluşturabilirsiniz. Öykünüzdeki olayların nasıl bir yerde ve ne zaman geçtiğinden söz etmeniz, okuyucuyu öykünüzün içine davet edecektir. Öykünüzdeki olayları anlatırken kahramanlarınızın heyecan, sevinç, üzüntü, öfke, coşku, kıskançlık, korku gibi duygularına yer verirseniz okuyucuda film izliyormuş hissi yaratabilirsiniz. Görme, işitme, tatma, koklama, dokunma duyularına yer vermeniz, okuyucunun oluşturduğunuz filmin içine girmesini sağlar. İyi Eğlenceler

8

9 Bu resimde görünen ne ya da neyin parçası olabilir? Bu resmi kullanarak düşündüğünüz şeyi aşağıya çizin ve özelliklerini anlatan bir yazıyı yandaki sayfaya yazınız.

10 EJDERHA BROVS Gövdesinde dikenler, boynunda pullar olan, ağzından alevler çıkarabilen, ailesine saygılı bir ejderha.

11 ÜZÜMLÜ KURABİYE Üst kısmı sanki bir canavar tarafından ısırılmış bir kurabiye. Yumuşacık olduğu için ağızda hemen dağılır.

12 PİNTOZORATİKUS BİTKİSİ Havaya ölümcül bir gaz yayıyor yılından 2004 yılına kadar 3 milyon kişi öldürmüş. Bölünerek çoğalıyor. Boyu bir kamyonet kadar olabilir.

13 PENCERE Mor üzerine üçgen, kare, dikdörtgen, daire desenli bir perde asılı bir pencere. Pencereden dışarıdaki dağlar gözüküyor.

14 İLK SAVAŞ ROBOTU Bir zamanlar savaşçıymış. İnsanlar tehlikeli olduğunu anlayıp silahlarını çıkarmışlar. Artık insanları eğlendiriyor.

15 EJDERHA AYAĞI Pürüzlü bir derisi ve büyük yeşil pulları olan su çiçeği çıkarmış, sinirli bir ejderhanın ayağı.

16

17 Öyküleme Çalışmaları Uygulama Süreci Öğrencilerin değerlendirme ölçütlerinden haberdar edilmesi 1. Resmin verilmesi 2. Resmin verilmesi 3. Resmin verilmesi 4. Resmin verilmesi Yönlendirici soruların yanıtlanması Öykülerin Yazılması (sorulara verdiği yanıtları içerecek şekilde) Akran Öğretmen Geri bildirim verilmesi

18 Akran Değerlendirme Formu ile Öğretmen Dereceli Puanlama Anahtarı Ölçütleri ve Dereceleri Akran Değerlendirme Dereceleri Geliştirmeli Orta Başarılı Öğretmen Değerlendirme Dereceleri 1 Başlangıç Düzeyinde 2 Geliştirilmesi Gerekir 3 İyi 4 Örnek Gösterilecek Nitelikte

19 Akran Değerlendirme Formu ÖLÇÜTLER EKLEMEK İSTEDİKLERİM Öyküde ilginç kahramanlar yaratmış. YARATICILIK ÖZGÜNLÜK Kahramanların başından ilgi çekici olaylar geçiyor. Şimdiye kadar okuduğum öykülerden farklı bir yanı var. KAHRAMANLAR Öykünün kahramanlarını, gözümde canlandırabileceğim gibi anlatmış. Öyküde, kahramanlar arasındaki ilişkilere yer vermiş. Sürükleyici bir öykü yazmış, hiç sıkılmadan okudum. ANLATIM Öykünün sade bir anlatımı var, gereksiz ayrıntılara yer vermemiş. Öyküde, kahramanların sevinç, heyecan, öfke, mutluluk... vb duygularına yer vermiş. Öyküsünde tatma, dokunma, koklama, görme, işitme gibi duyuları anlatan ifadeler kullanmış.

20 Öğretmen Dereceli Puanlama Anahtarı ÖLÇÜT ÖRNEK GÖSTERİLECEK NİTELİKTE (4) İYİ (3) GELİŞTİRİL- MESİ GEREKİR (2) BAŞLANGIÇ DÜZEYİNDE (1) ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Yaratıcılık/ Özgünlük Çok ilginç ve çarpıcı yönleri olan kahraman(lar), olay(lar) ve yer(ler) yaratmış. Okuyucuyu heyecanlandıran ve Şimdi ne olacak? dedirten bir öykü yazmış. İlginç yönleri olan kahraman(lar), olay(lar) ve yer(ler)den söz etmiş. Anlatımı okuyucuda ilgi uyandırıyor. Öykünün öğeleri (kahraman, olay, yer, zaman) biraz yaratıcılık içeriyor ve bunlar öyküye biraz ilginçlik katmış. Öykünün öğeleri (kahraman, olay, yer, zaman) yaratıcılık içermiyor. Sıradan bir öykü yazmış.

21 Öğretmen Dereceli Puanlama Anahtarı ÖLÇÜT ÖRNEK GÖSTERİLECEK NİTELİKTE (4) İYİ (3) GELİŞTİRİL- MESİ GEREKİR (2) BAŞLANGIÇ DÜZEYİNDE (1) ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Kahramanlar Öyküsünde kahramanların fiziksel özelliklerini ve duygularını, öykü içindeki yerlerini okuyucunun gözünde canlandırabileceği kadar ayrıntılı anlatmış. Kahramanların arasındaki ilişkilere çok açık ve anlaşılır biçimde yer vermiş. Öyküsünde kahramanların özellikleri ve aralarındaki ilişkiler hakkında önemli ölçüde bilgi vermiş. Okuyucu kahramanları tanıyabiliyor ve kahramanlar arasındaki ilişkileri çözebiliyor. Kahramanların adları var ama okuyucu onlar hakkında çok az şey biliyor. Kahramanlar arasındaki ilişkilere az yer verdiği için okuyucuda, bazı kahramanların kim olduğuna ilişkin sorular uyanıyor. Kahramanlar ve özellikleri hakkında hiç bilgi vermemiş. Kahramanların kimler olduğu anlaşılmıyor.

22 Öğretmen Dereceli Puanlama Anahtarı ÖLÇÜT ÖRNEK GÖSTERİLECEK NİTELİKTE (4) İYİ (3) GELİŞTİRİL- MESİ GEREKİR (2) BAŞLANGIÇ DÜZEYİNDE (1) ÖĞRETMEN GÖRÜŞÜ Dil ve Anlatım Açık, net ve anlaşılır bir dille yazmış. Uygun sözcüklerle dili etkin kullanmış. Sürükleyici ve değişik duyu (tatma, dokunma, görme, işitme gibi) ifadeleriyle zenginleştirilmiş bir anlatımı var. Yeterince anlaşılır bir dil kullanmış. Anlatmak istediğini genellikle uygun sözcüklerle ifade etmiş. Oldukça sürükleyici ve değişik duyu (tatma, dokunma, görme, işitme) ifadelerine önemli ölçüde yer veren bir anlatımı var. Zaman zaman okuyucunun anlamakta zorlanacağı ya da anlam veremeyeceği tümceler ve uygun olmayan sözcükler kullanmış. Öykü bazen sıkıcı olabiliyor. Anlatımı zenginleştirici öğelere çok az yer vermiş. Öyküde anlatılmak istenen belirgin değil. Kullandığı sözcükler, anlatmak isteğini ifade etmede yetersiz kalmış. Öykü sıkıcı bir anlatıma sahip. Anlatımı zenginleştirici hiçbir öğe kullanmamış.

23

24 1. ÖYKÜLEME ÇALIŞMASI ÖRNEĞİ

25 1. ÖYKÜLEME ÇALIŞMASI DEĞERLENDİRME ÖRNEKLERİ AKRAN ÖĞRETMEN

26 6. ÖYKÜLEME ÇALIŞMASI ÖRNEĞİ

27 1. ÖYKÜLEME ÇALIŞMASI ÖRNEĞİ

28 6. ÖYKÜLEME ÇALIŞMASI ÖRNEĞİ

29

30

31 Buraya kadar yaptığımız öyküleme çalışmalarında, horozun ibiğinden başlayarak değişik yerler gezdik. Bu uzun yolculukta, pek çok farklı kişi ile karşılaştık. İşte şimdi tüm bu kişileri, olayları, yaşamları içeren dünyamıza geldik. Bu çalışma boyunca gördüğün, yarattığın kişi, olay ve yerlerden seni en çok hangileri etkiledi? Bunları aşağıdaki dünya resminden oklar çıkararak yazabilir ya da resimlerini çizerek anlatabilirsin. Son olarak bu çalışma boyunca düşündüklerini, hissettiklerini ve öğrendiklerini yandaki sayfaya yazmanı istiyoruz.

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48 SONUÇLAR Çalışmada; öğrencilerin yaratıcı yazı yazma becerilerinin geliştiği, bireysel gelişimlerinin ortaya çıktığı gözlenmiştir. Öğrencilerin; değerlendirme ölçütlerini uygulama öncesinde bilmeleri, öykü yazarken bunlara dikkat etmelerini sağlamıştır. Değerlendirmenin akran ve öğretmen tarafından yapılması, öğrencinin kendini iki farklı açıdan görmesini sağlamıştır.

49 SONUÇLAR Geri bildirimler, bir sonraki öyküyü daha nitelikli yazmalarını sağlamıştır. Akranını değerlendirmek, öğrencilerin kendi öykülerine de eleştirel gözle bakmalarını sağlamıştır. Öğrencilerin; akran değerlendirme yaparken öğretmenlerini model aldıkları, çok yönlü ve eleştirel bakmaya çalıştıkları (hatta arkadaşlarına öneriler getirdikleri) gözlenmiştir. Dereceli puanlama anahtarıyla (rubrik) belirlenen ölçütler açısından standart sağlanmıştır.

50 ÇALIŞMADA KULLANILAN RESİM DİZİSİ İÇİN KAYNAKLAR

51 BİZE YOL GÖSTEREN KAYNAKLAR BİR KİTAP HAZIRLIYORUZ ÇYDD Yayınları GELİN ÇOCUKLAR BİRLİKTE DÜŞÜNELİM Zehra İPŞİROĞLU ÖYKÜ VE ROMAN YAZMA SANATI Sevim GÜNDÜZ YARATICILIĞA YOLCULUK Tülay ÜSTÜNDAĞ YİNE YAZI YAZIYORUZ Günseli ORAL

52 WEB KAYNAKLARIMIZ KENTUCKY WRITING ASSESSMENT RUBRIC TEMPLATE SAMPLE STUDENT PORTFOLIO RUBRIC USING STUDENT PORTFOLIOS FOR OUTCOMES WRITING RUBRIC WRITING RUBRICS Rubric_Bank/WritingRubrics.pdf WRITING: THESIS & SUPPORT SCORING GUIDE