RÜZGAR VERİSİNE BAĞLI UÇUŞ ROTASI PLANLAMA BİTİRME ÇALIŞMASI. Mert OKUYAN. Uçak Mühendisliği. Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üye.
|
|
- Umut Apak
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ UÇAK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ RÜZGAR VERİSİNE BAĞLI UÇUŞ ROTASI PLANLAMA BİTİRME ÇALIŞMASI Mert OKUYAN Uçak Mühendisliği Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üye. Emre KOYUNCU HAZİRAN 2018
2
3 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ UÇAK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ RÜZGAR VERİSİNE BAĞLI UÇUŞ ROTASI PLANLAMA BİTİRME ÇALIŞMASI Mert OKUYAN Uçak Mühendisliği Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üye. Emre KOYUNCU HAZİRAN 2018
4
5 İTÜ, Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesinin numaralı öğrencisi Mert OKUYAN, ilgili yönetmeliklerin belirlediği gerekli tüm şartları yerine getirdikten sonra hazırladığı RÜZGAR VERİSİNE BAĞLI UÇUŞ ROTASI PLANLAMA başlıklı tezini aşağıda imzaları olan jüri önünde başarı ile sunmuştur. Tez Danışmanı : Dr. Öğr. Üye. Emre KOYUNCU... İstanbul Teknik Üniversitesi Jüri Üyeleri : Prof. Dr. Gökhan İnalhan... İstanbul Teknik Üniversitesi Dr. Öğr. Üye. Ramazan Yeniçeri... İstanbul Teknik Üniversitesi Teslim Tarihi : Savunma Tarihi :
6 Aileme, 6
7 7
8 8
9 ÖNSÖZ Bitirme çalışmamda bana sabırla yardım eden Araş.Gör.Mevlüt UZUN hocama, konumu belirlememde bana yardımcı olan bitirme hocam Dr.Öğr.Üye.Emre KOYUNCU hocama ve havacılık konusunda bana çok şey öğreten Bee Flight Academy kulübündeki arkadaşlarım Tarık Berçin, Kerem Hafızoğlu, Serdar Kesik ve Burak Kılıç arkadaşlarıma çok teşekkür ederim. Tüm okul hayatım boyunca desteğini hiçbir şekilde esirgemeyen aileme ve kız arkadaşım Işıl Işık a ayrıca teşekkür ederim. Haziran 2018 Mert OKUYAN 9
10 10
11 BÖLÜM 1 GİRİŞ Havacılık tarihi çok eski çağlara dayanır. Milattan önce 400 lü yıllarda Çinlilerin yaptıkları uçurtmaları uçurmaları insanların aklına kendilerinin de uçabileceklerini düşünmelerini sağlamıştır. Ayrıca insanlar kollarına kanat benzeri yapılar takıp kuşlar gibi uçmaya çalışmışlardır. Fakat tahmin edileceği gibi bu denemeler hüsranla sonuçlanmıştır. Çünkü insan kas yapısı bu tür uçuşa uygun değildi. Daha sonraları antik yunanlarda İskenderiyeli Heron adlı deneysel mucit aslında ilkel bir motor diyebileceğimiz Aeolipile adını verdiği ilkel buhar türbinini yapmıştır yılında Leonarda da Vinci uçuşla ilgili bilinen ilk çalışmaları yapmıştır. The Ornithopter denen kanatlı uçuş aracını tasarlamıştır. Ama çalışmaları çizimlerden ileriye gidememiştir yılında Joseph Michel ve Jacques Etienne Montgolfier kardeşler ilk uçan balonu tasarlamışlar ve uçurmuşlardır. Isınan havanın yükselmesi ile uçurdukları balona bir koyun bağlayarak, koyunu 6000 ft yükseklikte 1 mil kadar uçurmayı başarmışlardır. Daha sonrasında ise 21 Kasım 1783 te ilk insanlı uçuşu gerçekleştirmişlerdir li yıllarda George Cayley, vücut kontrolüyle çalışan birden çok planör tasarlamıştır. Bu planörler üzerinde 50 seneden fazla geliştirmeler yapmıştır. Kanat yapısını düzeltip daha iyi bir hava akışı sağlamasının yanında, yaptığı planörlere kuyruk ekleyerek stabilite üzerine de geliştirme sağlamıştır. Ayrıca bir çocuğu yaptığı planörde uçurabilmiştir de Otto Lilienthal aerodinamik üzerine çalışmış ve planörle uzun süreli uçuşlar gerçekleştirebilmiştir den fazla uçuş yapmış ve ne yazık ki bu uçuş denemelerinin birinde kontrolü kaybederek hayatını kaybetmiştir. Yine 1891 yılında Samuel Langley adlı gök bilimci yapılan bu planörlere ek güç gerektiğini düşünmüş ve bir uçak modeli üzerine buhar motoru takarak ¾ mil kadar uçurmayı başarmıştır. Sonrasında ise gerçek boyutta bir uçakta bunu denemiş fakat uçak çok ağır olduğundan uçamamış ve denemelerinden vazgeçmiştir. Fakat yaptığı bu denemelerle planöre motor ekleme fikrini havacılığa katmıştır. 11
12 1903 yılında Wright Kardeşler ilk kontrollü ve motorlu uçuşu gerçekleştirmişlerdir. Bundan sonraki yıllarda havacılık çok hızlı gelişme göstermeye başlamıştır te yaptıkları uçak 45 dk lık bir uçuş süresine ulaştı da Louis Bleriot Manş denizini uçarak geçmiştir da Walter R.Brookins 1852 metreye çıkarak yükseklik rekoru kırmış, 1911 de Clabraith P.Rodgers çift kanatlı Wright uçağıyla New York California arasını 49 günde gitmiştir. 1.Dünya savaşında uçaklar savaş için kullanılmaya başlandığından itibaren uçaklar için çok büyük teknik gelişmeler yaşandı. Hava araçlarıyla ilk yolcu taşımacılığı DELAG (Deutsche Luftschiffahrts- Aktiengesellschaft) firması tarafından zeplinler ile yapılmıştır. Sabit kanatlı hava aracıyla yapılan ilk yolcu taşımacılığı ise 1 Ocak 1914 te St.Petersburg,Florida dan Tampa,Florida arasında yapılmıştır. İlk sivil uçuştan bu yana bir asır geçmiştir ve şu anda sivil havacılığın modern toplumdaki yeri çok önemlidir. Bu sektör sadece büyük ve hızlıca büyüyen bir sektör olmasının yanında, doğrudan veya dolaylı birçok sektörün de (gezi, turizm vs.) devam etmesini sağlamaktadır. Havayolu taşımacılığı son otuz yılda hızlı bir büyüme gösterdi. EU-15 ülkelerindeki yolcu kilometre sayısı 1970 yılından 2000 yılına 33 milyardan 281 milyara yükselmiş, ortalama yıllık büyüme ise %7,4 olmuştur. Aynı dönem içerisinde majör kurumsal ve düzenleyici değişimler gerçekleşmiştir. Sivil havacılık hava taşımacılığının stratejik önemi nedeniyle ciddi düzenlemelerden geçmiştir ve bu düzenlemelere uyulması ve uçuşların bunlara göre sürdürülmesi her havayolu şirketinin başlıca görevlerindendir. 12
13 BÖLÜM 2 UÇUŞ PLANI Uçuş planı A noktasından B noktasına giderken gerekli tüm bilgileri içeren bir uçuş dokümanıdır, dokümanı hazırlayan uçuş harekât uzmanı (Flight Dispatcher) verilen kalkış günü ve zamanına en uygun ve verimli uçuş planını birtakım değişkenleri hesaba katarak hesaplamak zorundadır. Bu planı hazırlarken özetle; kalkış ve iniş pistleri, uçuş rotası, uçuş yüksekliği, hava durumu, kalkış ağırlığı, uçuş sürati, yakıt miktarı, alternatif havalimanları, taksi süresi ve alternatif rotaları göz önünde bulundurmalıdır. Aşağıda bu etmenlere sırasıyla bakıp aynı zamanda 12 Nisan 2018 TK1 uçuş numaralı TC-JJI tescilli uçakla yapılan İstanbul New York seferinin operasyonel uçuş planından örneklerle açıklanacaktır. Şekil 1 Şekil 1'de görüldüğü üzere ilk kutucukta uçuş numarası(tk1), callsign (THY1), Cost Index (CI 46) olarak görülüyor. Ayrıca planda yakıt miktarlarının kilogram(kgs) olarak kullanıldığı ve uçuşun IFR olarak uçulacağı gösterilmiştir. İkinci kutuda uçuşun 12 Nisan 2018(12APR18)'de tarifeli bir uçuş olduğu [Scheduled(S)] olarak yapıldığı, uçağın IATA kodlamasına göre modeli (773ER), uçağın kuyruk kodu (TCJJI) ve uçakta bulunan motorun modeli(ge90-115bl) yazılmıştır. "FC VALID " planın geçerlilik süresini, PAX ise yolcu sayısını belirtir. Üçüncü kutuda uçağın nereden kalkıp nereye vardığı zulu zamanına göre belirtilmiştir. Ayrıca zulu zamanının yanında yerel zamanla olan fark da verilmiştir. 13
14 BLK ile gösterilen kısım ise uçağın pist başına varacağı (Block time) zamanı gösterir. 2.1 Kalkış ve iniş pisti Kalkış ve iniş pistlerinde nihai kararı ATC vermesine rağmen rotayı hazırlayan kişi öncelikli bir tahminde bulunarak kalkış ve iniş pistlerini belirlemelidir. Bu pistleri belirlerken öncelikli olarak göz önünde bulundurulması gereken değişken rüzgâr yönüdür. Pilotlar emniyet açısından kalkışta daha az pist mesafesi kullanarak kalkmak isterler, bu yüzden kafadan alınan rüzgâr kalkış için daha uygundur. Bunların dışında pistlerin açık ve kapalı olması, iniş yapacak uçak için uygun kriterleri karşılayıp karşılamadığı da diğer değişkenlerdir. Uçağın harekât uzmanının seçtiği iniş ve kalkış pistleri uçuş planında DEST ROUTE TEXT kısmında görülebilir. Örnek uçuş planımızda LTBA'dan kalkış 35L pisti olarak KJFK iniş pisti olarak 22R pisti öngörülmüştür. Şekil Uçuş rotası Kalkıştan sonra ve inişten önce uçakların kullandığı belirli yollar vardır. Bu yolların kullanımı içine uçtuğunuz hava sahasına izin almayı ve eğer alternatif ve daha hızlı yollar varsa arkadan alınan rüzgârla daha verimli hızlı ve verimli hale 14
15 getirilebilir. Eğer uçtuğunuz hava sahası bir nedenden dolayı kapatılmışsa veya rota üzerinde türbülans, volkanik patlama gibi uçuş emniyetini ve konforunu tehlikeye atacak durumlar söz konusuysa rotanın bu durumlardan sakınacak şekilde düzenlenmesi gerekir. Örnek planın şekil 2'de gösterilen kısmında "LTBAR35L" ve "KJFKR22R" arasında uçuş rotası belirtilmiştir. PIKIL HOIST noktaları arasında NATC yani okyanus üzerinde geçiş rotası belirlenmiştir. Bu noktalar arasındaki rota bilgisi planın diğer sayfalarında belirtilmiştir. Atlantik üzerindeki bu yollar üzerinde çok yüksek hızlı "jet stream" denilen hava akımları vardır. Bu rüzgarlar özellikle batıya olan uçuşlarda uçuş süresini düşürerek yakıt tüketimini düşürürler. Şekil 3 te uçuşun FlightRadar24 ten alınmış rotasını görebilirsiniz. Mavi rota uçuşun gerçek rotasını gösterirken, kırmızıyla gösterilen rota ise uçuşun büyük daire rotası denilen dünya üzerinde bir noktadan bir noktaya olan en kısa mesafeyi gösteren rotayı takip etseydi nasıl bir çizgiyi takip edeceği gösterilmiştir. Şekil 3. Uçuş rotası 15
16 Genellikle atlantik üzerinde kullanılan ve uçakların seyir rotaları boyunca bir havalimanına en az 60 dk uzaklıkta olması kuralını esneten ETOPS yani "Extended Twin-engine Operations" ın kısaltması olan ve uçağın tipine göre bu kuralı 330 dk'ya kadar uzatan kurala göre rota planlaması yapılmış ve belirtilmiştir. Bizim uçağımız ETOPS 180 dakika kuralına elverişli olduğundan planlama buna göre yapılmıştır. 2.3 Uçuş irtifası Uçuş sırasında uçulabilecek maksimum uçuş irtifası uçuş sırasında değişebilir. Uçağın ağırlığın APU veya motor çalıştırıldığından itibaren harcanan yakıt oranında azalma göstermeye başlar. Uçağın ağırlığı azaldıkça çıkabileceği yükseklik artmaya başlar. Daha yüksekten yapılan uçuşlar atmosferik koşullardan dolayı daha etkin hale gelmeye başlar ve daha az yakıtla daha fazla yol kat edebilirsiniz. Bazen bu duruma istisna olarak düşük irtifalarda kuyruktan alınan rüzgârla daha verimli bir uçuş sağlanabilir. Uçuş irtifası örnek uçuş planının şekil 2'teki kısmında gösterilmiştir. "F300 UTEKA/F320 LEGRO/F340 HOIST/F360" kısmında başlangıçta ft'e tırmanıp uçağın ağırlığı azaldıkça UTEKA noktasında ft, LEGRO'da ft, HOIST noktasında ise ft'e yükseleceği belirtilmiştir. 2.4 Hava Durumu Rüzgâr kalkış, iniş ve uçtuğu yükseklik için en önemli faktördür. Ayrıca rüzgâr uçuşun süresini ve yakıt tüketimini de etkiler. Fakat sıcaklık da yükseklik, hız ve uçağın ağırlığını önemli ölçüde etkiler. Hava bilgilerinin nereden alındığı bölüm 3'te ayrı bir başlık altında anlatılacaktır. 16
17 2.5 Ağırlık Uçağın ağırlığı uçuştaki maliyetleri etkileyen ve uçağı kısıtlayan en önemli parametrelerden biridir. Uçağın ağırlığını değiştiren başlıca değişkenler; yolcular, kabin ve kokpit ekibi, bavullar, kargolar, su, yakıt vb. gibidir. Uçağa alınan yakıt miktarı doğru miktarlarda ayarlanmazsa uçakta gereksiz ağırlık taşınmış olacaktır. Daha sonradan bahsedileceği gibi uçağa alınan yakıt varış havalimanında uçuş emniyeti için belirli bir değerin altında kalamaz. Fakat varış noktasında fazladan yakıt kalmasının da maliyet açısından olumsuz yönleri olacaktır. Bu yüzden uçuş harekât uzmanı harcanacak yakıtı doğru hesaplayarak uçağa alınacak doğru yakıt miktarını belirlemelidir. Ayrıca fazla ağırlık uçağın kalkış mesafesini de arttıracaktır. Şekil 4'te örnek uçuş planında belirtilmiş ağırlık bilgileri yer almaktadır. Uçağa alınan faydalı yük miktarı(payload) kg olarak belirtilmiştir. EZFW (Yüksüz yakıtsız ağırlık) kg, ETOW(Yüksüz kalkış ağırlığı) kg, ELDW(Yüksüz iniş ağırlığı) kg olarak belirlenmiştir. Ayrıca inişten sonra kalacak yakıt miktarı (REMF) ise 9371 kg olarak tespit edilmiştir. Dikkat edilirse EZFW, ETOW ve ELDW bilgilerinin yanında sırasıyla MZFW, MTOW ve MLDW bilgileri verilmiştir. Bunlar uçağın kaldırabileceği maksimumları belirtirler ve uçağa yapılan yüklemelerin hepsi bu değerlerin altında olmalıdır. MIN DIV ile gösterilen kısımda ise uçağın planlanan havalimanında inişte yakıt tanklarında bulundurması gereken minimum yakıt miktarını göstermektedir. Uçak bu yakıt miktarının altında havalimanına inerse kurallara aykırı bir harekât yapılmış olur. Çünkü bu durumda pilotun başka bir havalimanına divert etmiş olması gerekmektedir. 17
18 Şekil Hız Düşük hızlar daha az yakıt tüketimi anlamına gelir. Ama doğru zamanda gideceğiniz havalimanına varmak için de belirli bir hızı yakalamanız gerekir. Örnek uçuş planında uçuş hızlarının hangi noktalarda ne kadar olacağı ek-1'deki uçuş planının 3,4,5,6,7. sayfalarında belirtilmiştir. 2.7 Yakıt miktarı Daha önceden de belirtildiği gibi bir uçağa gereğinden fazla yakıt yüklenirse uçak gereğinden fazla ağırlaşmaya başlar. Uçağın tipi ve yukarıdaki tüm anlatılanların yanında bekleme anında APU nun çalıştırılması da yakıt tüketimini etkileyen faktörler arasındadır. Ayrıca pilot isterse bazı nedenlerden dolayı ekstra yakıt talebinde bulunabilir. 18
19 Uçakta bulunacak yakıt miktarı uçuş planına ve uçuş sırasınca yapılacak yeni rota düzenlemelerini de göz önünde bulundurarak uçuşun her evresinde yeterli yakıt bulunmasını gerektirir. Ayrıca planlanandan sapmalar için de rezerv yakıt bulundurma zorunluluğu vardır. Bu hesaplamalar yapılırken uçağın üreticisinden alınan veriler ve uçağın kendi yaptığı uçuşlardaki yakıt tüketim miktarları göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca uçağa binecek tahmini ağırlık, beklenen hava durumu, ATC prosedür ve kısıtlamaları da yakıt miktarını etkileyen faktörlerdendir. Uçuş için gerekli yakıtın hesaplamaları, taksi yakıtı, uçuş yakıtı, rezerv yakıtı ve pilot tarafından talep edilen ekstra yakıtı içerir. Burada rezerv yakıt; beklenmedik olaylar için alınan yakıt, alternatif varış havaalanı için gerekli yakıt, nihai yedek yakıtı ve ETOPS operasyonlar için gerekli yakıtı içerir. Şekil 5 Şekil 6'da örnek uçuş planında uçağa alınan yakıt miktarı, yakıtın uçuşun hangi aşamasında kullanılacağı ve bu aşamaların ne kadar süreceği bilgileri verilmiştir. Uçağın kalkıştan inişe kullanacağı yakıt miktarı (TRIP) kg, beklenmedik olaylar için aldığı yakıt miktarı(cont%3) TRIP yakıt miktarının 19
20 yüzde 3'ü olan 2299 kg, alternatif havalimanı olan Philadelphia Uluslararası Havalimanı için alınan yakıt miktarı [ALTN(KPHL)] 3604 kg, ETOPS için alınan yakıt miktarı 320 kg, taksi için alınan yakıt miktarı (TAXI) 561 kg, 1 saatlik APU çalıştırılması için alınan yakıt miktarı 240 kg olarak belirlenmiştir. Pilotun ekstra yakıt istememesi (COMNDR.EXTRA) ve gidilecek yerde TANKERING denen ekonomik sebepli ekstra yakıt alımına ihtiyaç olmadığından bu bölümler 0 olarak belirtilmiştir. Total yakıt miktarı nihai olarak kg olarak belirtilmiştir. Şekil Alternatif Havalimanı Eğer bir nedenden dolayı planlanan havalimanına iniş mümkün değilse bu gibi durumlar için alternatif havalimanı planlaması yapılır. Bu daha uzun bir uçuş süresi ve dolayısıyla daha fazla yakıt tüketimi anlamına gelebilir. Örnek uçuş planının şekil 2'deki kısmında alternatif kalkış ve iniş havalimanları belirtilmiştir. Kalkış alternatif havalimanın LTAC (Ankara Esenboğa 20
21 Havalimanı) iken, varış alternatif havalimanı KPHL (Philedelphia Uluslararası Havalimanı) olarak belirtilmiştir. 2.9 Taksi süresi Taksi süresi de-icing operasyonlar ve havalimanındaki uzak bir piste gidiş söz konusuysa uzayabilir. Örnek uçuş planında taksi süresi 17 dakika olarak belirtilmiştir Alternatif rotalar Bazen akıllara ilk gelen gibi A noktasından B noktasına düz bir uçuş her zaman en verimli rotada olduğunuz anlamına gelmez. Yukarıda anlattığımız gibi bir rotanın rüzgâra, uçuş yüksekliğine, yakıt tüketimine, sıcaklığa ve hıza bağlı olduğunu gördük. Bazen diğer güzergâhlar daha az yakıtla hedefe ulaşmayı mümkün kılan daha elverişli rüzgâr koşullarına sahip olabilir. 21
22 BÖLÜM 3 AUTOMATIC DEPENDENT SURVEILLANCE-BROADCAST (ADS-B) Hava trafiği servis sağlayıcıları ve dünyanın dört bir yanındaki havacılık regülatörleri hava sahası ve uçuş operasyonlarında daha fazla esneklik ve uyarlana bilirliğin yanı sıra geliştirilmiş trafik akışı, kapasite, verimlilik ve güvenlik sağlamak için çalışmalar yapıyorlar. Radarla gözetlemeden, ADS-B gözetlemeye geçiş uçuş sırasınca ve yerdeyken uçakların daha kesin ve güvenilir bir şekilde izlenmesine olanak sağlıyor. ADS-B, hava taşımacılığı sistemini modernize etmek için tasarlanmış yeni bir gözetim teknolojisidir. "Next Generation Air Transportation System (NextGen)" ve "Single European Sky Air Traffic Management (ATM) Researh Programme (SESAR) ile ilgili araştırmalar için temel teknoloji ADS-B 'den sağlanır. NextGen, FAA hava trafik kontrol (ATC) sistemini daha fazla uçak için daha verimli hale getirmeye amaçlar, SESAR ise aynı amaçta Avrupa'da yapılan çalışmaların ismidir. Geleneksel radar sisteminin yanına daha uygun fiyatlı bir yedek olarak geliştirilmiş ve onaylanmış olan ADS-B sistemi, ATC'nin uçakları daha büyük bir hassasiyetle ve daha önce hiç olmadığı kadar büyük bir alanda izleyip kontrol etmesini sağlar. Örneğin, şu anda herhangi bir radar kapsamı olmayan Avustralya'nın ve Kanada'da ki Hudson Körfezi'nin büyük kısmı şu anda düşük bütçeli ADS-B antenlerinin stratejik yerleşimi sayesinde ATC ekranlarında görülebilir hale gelmiştir. ADS-B, NextGen ve SESAR için radar temelli bilgileri uydu tabanlı konum bilgisine çevirmede en önemli teknolojilerden biridir. Ayrıca, FAA, ADS-B'nin bu dönüşüm için bir temel taşı olacağını ve uydu tabanlı gözetlemenin kesinliğini ve güvenilirliğini arttıracağını belirtmiştir. Bu bölümde yeni bir teknoloji olan ADS-B'nin uçaklarda nasıl çalıştığını, ATC'nin bunu nasıl kullandığını ve ATC'ye yerde nasıl bir katkı sağladığı anlatılacak. Ayrıca, ADS-B'nin uçuş ekibinin havada ve yerdeki diğer uçaklara olan farkındalığını nasıl arttırdığını ve operatörlere ne gibi faydalar sağlayabileceği anlatılacaktır. 22
23 3.1 ADS-B nasıl çalışır? ADS-B, uçuş ekiplerinin ve yer kontrol personelinin, bölgedeki uçakların konumu ve hızı hakkında spesifik bilgi sağlayan bir uydu, verici ve alıcı kombinasyonunu kullanır. (Bkz. Şekil 3.1) Şekil 7.ADS-B nasıl çalışır Uçak tarafından bakarsak ADS-B'nin iki yönü vardır. "ADS-B Out" sinyalleri uçaktaki vericiden yerdeki veya diğer uçaktaki alıcılara yollanır. Bu sinyaller görüş hattı boyunca iletilebilirler. "ADS-B Out" sinyalleri ATC tarafından uçakların ekranda görüntülenmesi için kullanılabilir. Ayrıca bu sinyaller civardaki diğer uçaklar tarafından alınabilirler. Alınan bu sinyaller sayesinde alıcı uçağın CDTI (Cockpit Display of Traffic Information) ekranında diğer uçağın lateral pozisyon, yükseklik, hız ve uçuş numarası görüntülenebilir. Alınan bu sinyal "ADS-B In" olarak adlandırılır. İki uçak arasındaki maksimum mesafe 100 nm'den fazladır ve bu da CDTI'da uçakların yakın veya uzak olduğunu göstermesine olanak sağlar. 23
24 Uydular GNSS ve GPS alıcıları olan uçaklara konum ve hızlarını belirleyebilmeleri için hassas zamanlama bilgisi yollar. "ADS-B Out" ile donatılmış uçaklar pozisyon, hız ile uçuş numarası ve acil durum gibi diğer bilgilerini yerdeki ve diğer uçaktaki alıcılara 1090 MHz'lik dijital datalink ile yayınlarlar. Yerdeki ATC sistemlerinde ve diğer uçaklarda bulunan ADS-B alıcıları sayesinde kullanıcılara hava trafiğinin gerçek zamanlı görüntüsü verilmiş olur. Geleneksel radar sistemlerinin aksine ADS-B düşük irtifalarda ve yerdeyken de çalışır. Bu sayede havalimanındaki taksi yolları ve pistteki trafik izlenebilir. Aynı zamanda ADS-B, radar kapsamının olmadığı veya radar kapsamının sınırlı olduğu uzak bölgelerde de etkilidir. 3.2 ADS-B'nin havayolu şirketlerine olan yararları Uygun yer ve hava ekipmanları ve operasyonel prosedürlerle birlikte, ADS-B havayollarına aşağıdaki faydaları sağlar; Güvenlik ADS-B havacılık endüstrisine, sistem verimliliğini ve kapasitesini arttırırken mevcut güvenlik standartlarını koruma ve geliştirme olanağı sağlar. ADS-B, diğer uçakların nerede olduğunu gösterdiğinden uçuş ekiplerinin durumsal farkındalığını önemli ölçüde arttırır. ADS-B kullanan uçakların belirlenen uçuş rotasından sapmaları durumunda bilgilerinin hızlı bir şekilde paylaştığından gerçek zamanlı ortak bir gözlem yeteneği sunar. Daha hassas ve ortak olarak sunulan trafik bilgileri sayesinde tüm ADS-B kullanıcılarına ortak bir operasyonel pencere sunar. ADS-B, radara göre daha hızlı ve kesin bilgi sağlar. ADS-B terminal için 6 saniyede, rota için ise 12 saniyede bir bilgi sunan radardan daha hızlı bilgi sunar. Hem hava hem de yer trafiğini görüntüleme imkânı sağlar. 24
25 100 nm'den daha fazla bir alanda yüksek doğrulukta bilgi imkânı sağlayarak mevcut olan sistemlerden çok daha ön plana çıkar. Çakışan trafiğin tespiti, hızlanma, yükselme ve alçalma bilgilerini temiz ve hızlı bir şekilde gösterir. ADS-B bazı uygulamalarla otomatik trafik bildirimleri veya pist ihlali vs. benzeri uyarıları verebilir Kapasite ADS-B ATC sisteminin sağlayabileceği uçuş sayısında önemli bir artış sağlayabilir. Uçakların arasındaki ayırım standartları düşürülebilirse daha fazla uçak belirli bir hava sahasında bulunabilir. ADS-B'nin artan hassasiyeti güvenlik seviyesi değişmeden uçaklar arasındaki ayırımın düşürülmesini mümkün kılar. Aynı zamanda ADS-B; Geliştirilmiş fix ölçümleri ile pist kapasitesinin arttırılmasını sağlar. Kötü hava koşullarında trafik bilgilerini kokpite yansıtarak pist yaklaşımının korunmasına yardımcı olur. Aynı pistte daha fazla uçağın kullanılmasına izin vermek için bölgede bulunan uçakların görünürlüğünü arttırır. Radar olmayan sahalarda normal prosedürün aksine 5 nm'ye kadar trafik ayrımına izin verir, ayrıca radar bulunan sahada potansiyel olarak trafik ayrımını 5 nm'den 3 nm'ye çekmeye izin verir Verimlilik ADS-B arttırılmış kapasitenin yanında uçuş verimliliğinin artmasını da sağlar. ATC sisteminin içerisindeki gözetim verilerinin doğruluğunu önemli ölçüde iyileştirir. Bu şekilde ATC'nin uçaklar arasındaki gerçek ayrımı anlamasına yardımcı olur ve kontrolörün uçakları ayırmasında kullandığı ve verimsiz olan vektörel ayrımdan kaçınmasını sağlar. Pilotların okyanus sahası gibi uzak alanlarda, daha yüksek, daha verimli ve dolayısıyla yakıt tasarrufu yapabilecekleri irtifalara 25
26 çıkmaları için izin almalarını sağlar, bu şekilde daha çevreci bir uçuş yapılmış olunur. ADS-B ile; Uçaklar birbirlerine daha yakın uçabilirler, çünkü ATC frekansı daha yüksek ve kesin bilgilerle uçuşları yönlendirebilir. Uçaklar daha verimli rotaları kullanabildiğinden yakıt tüketimi düşürülür. Mevcut kanıtlanmış bir dijital iletişim teknolojisi kullandığından ADS-B'nin daha düşük maliyetle daha hızlı kurulumu mümkündür. Tüm hava ve yer trafiğinin, hava alanı taksi yollarında ve pistlerde, ayrıca radarın kullanılamadığı hava sahalarında bile ekonomik ve bir çözüm sunar. Genel havacılık uçakları, grafiksel hava durumu ve uçuş metinlerini ADS-B kullanarak alabilirler. Havayolları, sürekli tırmanma ve alçalma profilleriyle daha verimli irtifa ve hızlarda uçarak yolcu-kilometre maliyetlerini düşürebilirler. Motor emisyonları ve uçak gürültüsü sürekli alçalma ve dönerek yaklaşımlarla azalır. 3.3 ADS-B için gerekli ekipmanlar ADS-B sinyallerini almak ve göndermek için yerde ve uçakta özel ekipmanlar gereklidir ADS-B Out sinyali için havada kullanılan ekipmanlar GNSS alıcısı ve uçaktaki ilgili antenler, uçağın konumunu ve bu konumdan hızı türetmek için GNSS uydu sinyallerini alıp işlemektedir. Konum ve hız bilgisi, ATC anteninden ADS-B Out sinyali yayınlayan ATC transponderına yollanır ADS-B In sinyali için havada kullanılan ekipmanlar TCAS sistemiyle ilgili antenler hedef uçaktan ADS-B Out sinyalini almak için kullanılır. Uçakta bilgi işlenir ve daha sonra uçuş ekibinin görmesi için CDTI ekranına gönderilir. ADS-B In uygulamasının gerekliliklerine bağlı olarak, FMS, kontrol panelleri, elektronik uçuş çantaları, ekranlar ve kablolar bu ekipmanlara dahil edilebilir. 26
27 3.3.3 Yer ekipmanları ATC sistemi uçaktan gelen ADS-B Out sinyallerini alabilmek için ADS-B yer istasyonuna sahip olmalıdır. ADS-B yer istasyonları ufka doğru engelsiz bir görüş, ADS-B alıcısı, güç kaynağı, iletişim bağlantısı (uydu veya karasal) ve fiziksel ve veri güvenirliği olan bir ADS-B alıcı anteni içerir. Havadaki bileşenlerin dünyanın her yerindeki hava seyrüsefer servis sağlayıcıları (ANSP) ile doğru çalışabilmeleri için gerekli standartlara uymaları gerekmektedir. 27
HAVA TRAFİK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
HAVA TRAFİK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN DERSİN İÇERİĞİ Hava Trafik Yönetiminde Tarihsel Süreç Hava Trafik Yönetimi Hava Trafik Hizmetleri Hava Sahası Yönetimi Hava Trafik Akış ve Kapasite Yönetimi
DetaylıSTAR CHARTS TANIMLAMASI
1. TANIMI Bu döküman sizlere STAR adı verilen standart varış chartlarını açıklayacaktır. Bu Chartlar planlanmış havalimanlarına IFR varışlarda kullanılmaktadır. Bu doküman sizlere bazı yorumlanmış örnekleri
DetaylıAletli Uçuş Kuralları (IFR Instrument Flight Rules)
Aletli Kuralları (IFR Instrument Flight Rules) Meteorolojik şartlar VMC tablosunda belirtilmiş değerlerin altında ise buna Aletli Meteorolojik Şartlar denir. Türkiye havasahasında IFR şartlarda uçuş yapacak
DetaylıTATCA TURKISH AIR TRAFFIC CONTROLLER ASSOSIATION
TATCA TURKISH AIR TRAFFIC CONTROLLER ASSOSIATION SUNUM AKIŞI Dernek tanıtımı Sivil Havacılığın Ülkemizdeki Durumu Hava Trafik Kontrol Nedir? Hava Trafik Kontrolörlüğü Nedir? Nasıl Hava Trafik Kontrolörü
DetaylıSID CHARTS TANIMLASI
SID CHARTS TANIMLASI 1. Tanıtım Bu döküman SID adı verilen standart aletli kalkış çizelgelerini açıklayacaktır. Planlanmış bir havalimanında IFR şartlarda kalkış yapılırken bu çizelgeler kullanılır. Bu
DetaylıSEYİR. http://www.seyiraviation.com
Savunma sanayi ve havacılık alanlarında seyrüsefer sistemlerinin elektronik sistem entegrasyonu ve bu sistemlere ait alçalma tırmanma planlarının hazırlanması, uçuş kontrol gereksinimlerinin karşılanması,
DetaylıSEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI
SEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI OMEGA Askeri amaçlı olarak A.B.D. tarafından 1982 yılında kurulmuş ve uzun menzilli uçuşlarda uçağın dünyanın neresinde olduğunu bildiren bir radyo seyrüsefer yardımcısıdır.
DetaylıTÜRK HAVA SAHASININ ETKİN KULLANIMI. Hava Ulaşımındada Duble yollar ve Tünellere İhtiyaç var
TÜRK HAVA SAHASININ ETKİN KULLANIMI Hava Ulaşımındada Duble yollar ve Tünellere İhtiyaç var NİSAN 2013 Sektörün Büyüklüğü Havayolu İşletmelerimiz Faaliyet Alanları Uçak Sayısı Koltuk Sayısı Kargo Kapasitesi
DetaylıHakkımızda ECOFİLO KİMDİR? Değerlerimiz
Hakkımızda Değerlerimiz ECOFİLO KİMDİR? 01 Müşterilerimizin ihtiyaçlarına odaklanır, uzun vadeli güvene dayalı ilişkiler kurarız. Müşterilerimiz için değer katacak ve işlerini kolaylaştıracak çözümler
DetaylıSAYI: ASB-2014-01 TARİH: 08/05/2014
1. KONU: Sabiha Gökçen Havalimanında yeni hizmete alınmış olan Apron Ek-2 de (400 lü Park Pozisyonları) ve Apron 1 de uygulanacak operasyonel prosedürler. 2. KAPSAM: Bu Emniyet Bülteni Sabiha Gökçen Havalimanında
DetaylıHakkımızda ECOFİLO BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KİMDİR? Değerlerimiz
Hakkımızda Değerlerimiz ECOFİLO BİLGİ TEKNOLOJİLERİ KİMDİR? 15 yıllık sektör tecrübesi. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren filo ihtiyaçları hakkında bilgi birikimi. Uzmanlığımız; araştırma-geliştirme,
DetaylıSEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI
SEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI VOR (VHF Çok Yönlü Radyo Seyrüsefer İstikamet Cihazı) VHF bandında çok yönlü radyo yayını olarak bilinen VOR, uluslararası standartta orta ve kısa mesafe seyrüsefer (navigasyon)
DetaylıHAVA TRAFİK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
HAVA TRAFİK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN DERSİN İÇERİĞİ Hava Trafik Hizmetlerinin Bölümlerinden; Uçuş Bilgi Hizmeti HAVA TRAFİK HİZMETLERİ Uçuş Bilgi Hizmeti Hava Trafik Kontrol Hizmeti Meydan Kontrol
DetaylıHAVA TRAFİK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
HAVA TRAFİK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN DERSİN İÇERİĞİ Hava Trafik Hizmetlerinin Bölümlerinden; Hava Trafik Kontrol Hizmeti HAVA TRAFİK HİZMETLERİ Uçuş Bilgi Hizmeti Hava Trafik Kontrol Hizmeti Meydan
DetaylıT.C. ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü GENELGE UOD 2015/10
Sayı : 51859319-010.06.02/E.2694 06/11/2015 Konu : ACAS II Versiyon 7.1 GENELGE UOD 2015/10 Avrupa Komisyonu tarafından havada çarpışmaları önlemek için ortak hava sahası kullanım gereksinimlerini ve işletme
DetaylıŞEKİLDE ULAŞTIRIR TRAFFIC SİZİ HEDEFİNİZE DAHA HIZLI TOMTOM- TOMTOM TRAFFIC SİZİ
TOMTOM TRAFFIC SİZİ HEDEFİNİZE DAHA HIZLI ŞEKİLDE ULAŞTIRIR TomTom lider trafik servisi sağlayıcısıdır. TomTom, kendi bünyesinde oluşturduğu teknolojiyi kullanarak trafik bilgilerini izler, işler ve iletir.
DetaylıSEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI
SEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI DME (DISTANCE MEASURING EQUIPMENT) MESAFE ÖLÇME CİHAZI DME (Mesafe Ölçme Cihazı) Havacılıkta yaygın olarak kullanılan bir radyo seyrüsefer yardımcısıdır. Taşıtın yer istasyonundan
DetaylıUYGULAMA 2. Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470, Eskişehir
UYGULAMA 2 Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470, Eskişehir HTK-224-TF-2 BOYUTLAR Kanat Alanı 77.3 m 2 Kanat Açıklığı 26.34 m Boyu 26.16 m Yüksekliği 8.61 m MOTORLAR
DetaylıYER HİZMETLERİ VE RAMP - I. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
YER HİZMETLERİ VE RAMP - I Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN DERSİN İÇERİĞİ Aletli Uçuş Kuralları Görerek Uçuş Kuralları UÇUŞ KURALLARI Uçuş kuralları, uçakların birbirleri ile ya da yerdeki mânialarla çarpışmasını
DetaylıGUARD FREKANSI VE ACİL DURUM
1 1.TANIM GUARD FREKANSI VE ACİL DURUM IVAO Guard frekansı 121.500 MHz dir. Bu VHF(Very high frequency/yüksek frekans) bandı uluslararası acil durum frekansıdır. Sadece acil/tehlikeli durumlarda kullanılacaktır.
DetaylıTRAFİK BİLGİSİ. 1. Giriş. 2. Radar Trafik Bilgisi. 2.1. Bilgi Kaynağı. 2.2. Uygulama
TRAFİK BİLGİSİ 1. Giriş Trafik bilgisi, pilotlara, bilinen veya gözlemlenen konumlarına yakın veya uçuş rotaları aynı olan trafikler hakkında dikkatli olmaları için verilen bir bilgidir. 2. Radar Trafik
DetaylıÇOK HAFİF JET - VERY LIGHT JET (VLJ)
ÇOK HAFİF JET - VERY LIGHT JET (VLJ) Daha önceleri mikrojet olarak da bilinen Çok Hafif Jet (VLJ), tek pilot tarafından kullanılabilen küçük bir jet uçağıdır. Tipik bir VLJ 10 kişiden az koltuğa ve genellikle
DetaylıHAVAALANI TERMİNAL BİNALARI
HAVAALANI TERMİNAL BİNALARI Yolcu bagaj süreçleri Bekleme Alanları Doğrusal model (Linear) Park Şekilleri Trafik yoğunluğu az Ana bina iki veya üç katlı olarak inşa edilir.???? Gidiş dönüş yolcu akışı
DetaylıAFET VE ACİL DURUMLARDA EMNİYET HAVACILIK
AFET VE ACİL DURUMLARDA EMNİYET HAVACILIK İÇERİK 1- EMNİYET HAVACILIK DAİRE BAŞKANLIĞI 2- HAVA ARAÇLARININ TABİİ AFETLERDEKİ ROLÜ 3- EMNİYET HAVA ARAÇLARININ TEKNOLOJİK ÖZELLİKLERİ POLİS HAVACILIK 1940-
DetaylıHAVACILIK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
HAVACILIK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN İÇERİK Uçakta Bulundurulması Gereken Evraklar Gerekli dokümanların uçakta bulundurulması ve kontrollerde gösterilmesi gerekir. Bu belgelerin/evrakların eksik olması
DetaylıDOC008. Doküman Kodu: 008. Yayınlanma Tarihi:
DOC008 Doküman Kodu: 008 Yayınlanma Tarihi:15.08.2017 Yürürlük Tarihi:1.10.2017 BÖLÜM 1 GENEL Tarih:01.09.2017 Bölüm: 1 Sayfa:1 BÖLÜM 1 GENEL 1.1 KONU Bu talimat Genel Havacılık kapsamında olan ve Ercan
DetaylıLAPİS Havacılık ve Elektrikli Araç Teknolojileri Ltd.Şti.
LAPİS Havacılık ve Elektrikli Araç Teknolojileri Ltd.Şti. www.lapisteknoloji.com info@lapisteknoloji.com LAPİS Havacılık Lapis Havacılık ve Elektrikli Araç Teknolojileri Limited Şirketi, alanlarında uzman
DetaylıYEŞİL HAVAALANI PROJESİ SERA GAZI KRİTERLERİ DOKÜMANI
1. Amaç YEŞİL HAVAALANI PROJESİ SERA GAZI KRİTERLERİ DOKÜMANI Bu dokümanın amacı, proje kapsamında işletmelerin TS EN ISO 14064-1 gereklilikleri ile birlikte sağlamak zorunda oldukları sera gazı kriterlerini
DetaylıÇevreci motorlar için 10 adım
Otomobilleri Yeşil Yapın kampanyasının amacı, araçların çevreye verdiği zararları azaltmak ve sürücülerin çevreye daha duyarlı bir biçimde araç kullanmalarını teşvik etmektir. Çevreci motorlar için 10
DetaylıYER HİZMETLERİ VE RAMP - I. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
YER HİZMETLERİ VE RAMP - I Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN DERSİN İÇERİĞİ Hava Sahası Çeşitleri ve Görsel İşaretler HAVA SAHASI SINIFLAMASI ICAO, uçaklara sağlanan hizmetlere ve uçuş gerekliliklerine göre hava sahalarını
DetaylıMEYDAN TURU Standard tur parametreleri. IVAO TM Training Department Headquarters
MEYDAN TURU 1. Giris Meydan turu, VFR trafik tarafından eğitim amaçlı veya uçağı inişe hazırlamak için yapılır. Bu tur genellikle dikdörtgen şeklindedir. Meydanlara özgü meydan turu detayları Visual Approach
DetaylıANADOLU ÜNİVERSİTESİ HAVACILIK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ. Prof. Dr. Mustafa Cavcar 8 Mayıs 2013
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ HAVACILIK VE UZAY BİLİMLERİ FAKÜLTESİ TIRMANMA PERFORMANSI Tırmanma Açısı ve Tırmanma Gradyanı Prof. Dr. Mustafa Cavcar 8 Mayıs 2013 Bu belgede jet motorlu uçakların tırmanma performansı
DetaylıAraç Takip Sistemi DIT Paket
Araç Takip Sistemi DIT Paket FiloWay Araç Takip Sistemleri, sürekli gelişen teknolojiyi, rekabetçi fiyat ve eksiksiz destek hizmeti ile sunmaktadır. FiloWay in sunduğu en önemli maliyet avantajı entegre
DetaylıSEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI
SEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI Radar, radyo dalgası yardımı ile cisimlerin bir bölgeden, yüzeyden veya cisimden yansıması prensibini kullanır. Bu prensip sayesinde nesnenin hızı, mesafesi ve kendisinin belirlenmesi
DetaylıAIM PERSONELİ İÇİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ. Orhan KURT
AIM PERSONELİ İÇİN UNVAN DEĞİŞİKLİĞİ Orhan KURT İçindekiler 1-AIM Hizmeti ve AIM Personeli için Unvan Değişikliği.3 2-AIM Personelinin Dünyadaki Mesleki Unvanları.4 3-Yeni ATM Sisteminde AIM Personelinin
Detaylı2. KLERANSLAR VE TALİMATLAR.
1 1. TANIM-GİRİŞ. ATC kleransı veya talimatı, bilinen bir hava trafiği ile ilgilenerek hava trafiğinin güvenli bir şekilde ayrımını yapmak için o trafikler üzerinde bir yetki oluşturur. ATC = Air Traffic
DetaylıBu talimatın amacı Sabiha Gökçen Havalimanında uygulanacak Standart Push Back operasyonlarının usul ve esaslarının belirlenmesidir.
1. AMAÇ Bu talimatın amacı Sabiha Gökçen Havalimanında uygulanacak Standart Push Back operasyonlarının usul ve esaslarının belirlenmesidir. 2. KAPSAM ve YÜRÜRLÜK Bu talimat Sabiha Gökçen Havalimanında
Detaylı90 kw kw YENİ SERİ EKO PLUS
90 kw - 315 kw YENİ SERİ EKO PLUS www.ekomak.com.tr _2 3_ 90-160 Üstün vida elementi maksimum serbest hava dağıtımı ve düşük enerji tüketiminin optimum kombinasyonunu sağlamaktadır. En son teknolojiye
DetaylıHAVACILIK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
HAVACILIK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN İÇERİK Bakım ve Yer İşletme Gereksinimleri Bütün Hava Koşullarında İşletme UÇUŞA ELVERİŞLİLİĞİN SÜREKLİLİĞİ Uçuşa elverişliliğin sürekliliğini sağlamak için; belli
Detaylı05.08.2009 HAVA ARAÇLARININ HAVAİ FİŞEKLERİN ZARARLI ETKİLERİNDEN KORUNMASINA İLİŞKİN TALİMAT(SHT-12HF.02) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu talimatın amacı, hava araçlarının havai
DetaylıUYGULAMA 1. Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470 Eskişehir. Tablo 1. Uygulamalar için örnek uçak
UYGULAMA 1 Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470 Eskişehir Tablo 1. Uygulamalar için örnek uçak Uçak Tipi HTK-224-TF-1 BOYUTLAR Kanat Alanı 77.3 m 2 Kanat Açıklığı
Detaylıİnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Ayrılmamış Hava Sahasına Entegrasyonu İle İlgili Mevzuatların Değerlendirmesi
İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Ayrılmamış Hava Sahasına Entegrasyonu İle İlgili Mevzuatların Değerlendirmesi Arş. Gör. Tamer Savaş ve Doç. Dr. Öznur Usanmaz Sunu Planı Giriş İHA Sistemleri ve Hava Trafik
DetaylıVFR UÇUŞ PLANI TEMEL
1 1.Giriş VFR UÇUŞ PLANI TEMEL Uçuş planının (FPL=Filed Flight Plan) amacı hava trafik servis birimlerine belirli bilgileri sağlamaktır; * Kullanılan uçağın tipi ve özelliklerinden bazıları * Amaçlanan
DetaylıMeteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS)
1 Meteoroloji Genel Müdürlüğü Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ülkemiz için yeni bir yatırım olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi projesinin
DetaylıHELİKOPTERİN FİKİR BABABASI, DA VİNCİ DEĞİL ÇİNLİLER
HELİKOPTERİN FİKİR BABABASI, DA VİNCİ DEĞİL ÇİNLİLER İlk helikopter fikri Leonardo da Vinci nin değildir. Ondan çok önce Çinliler, ucuna kuş tüyleri taktıkları çubuğu çevirip bırakınca uçan oyuncak yapardı.
DetaylıYeni Nesil Hava Trafik ve Operasyon Yönetim Sistemi KAPTAN PİLOT SERGUN ÖZMEN
Yeni Nesil Hava Trafik ve Operasyon Yönetim Sistemi KAPTAN PİLOT SERGUN ÖZMEN Sergun ÖZMEN- KAPTAN Pilot BNS HAVACILIK ve HABERLEŞME Şirketi Kurucu Ortağı Bilgisayar Mühendisi Amerika, İrlanda ve Türkiye
DetaylıYER DESTEK EKİPMANLARI ISLAK HİZMETLER. Dr. Markus Gerlach ve Andreas Bayerlein
YER DESTEK EKİPMANLARI ISLAK HİZMETLER Dr. Markus Gerlach ve Andreas Bayerlein Havalimanındaki Günlük Sorunlar Havaalanları herhangi bir ulusal ulaştırma altyapısının önemli bir parçasıdır ve onların gelişimi
DetaylıİHA SİSTEMLERİNDE PROFESYONEL ÇÖZÜM ORTAĞINIZ. BURKUT İNSANSIZ HAVA ARACI (İHA-2)
İHA SİSTEMLERİNDE PROFESYONEL ÇÖZÜM ORTAĞINIZ. BURKUT İNSANSIZ HAVA ARACI (İHA-2) 3000 m Uçuş Tavanı 80 Km Uçuş Menzili 10 + Saat Uçuş Zamanı 10 Kg Yük Kapasitesi 50 Km Canlı Video Aktarımı Burkut çok
DetaylıSEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI
SEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI Radar, radyo dalgası yardımı ile cisimlerin bir bölgeden, yüzeyden veya cisimden yansıması prensibini kullanır. Bu prensip sayesinde nesnenin hızı, mesafesi ve kendisinin belirlenmesi
DetaylıSkyPath ve SkyPorter, ek ya da bütünleme ikmali olarak, uzaklaşma, gizlilik ve hassasiyet sağlamanıza ve çoğunlukla personel ile ekipmanı birarada
SkyPath ve SkyPorter, ek ya da bütünleme ikmali olarak, uzaklaşma, gizlilik ve hassasiyet sağlamanıza ve çoğunlukla personel ile ekipmanı birarada tutmanıza yardımcı olur. SKYPATH SkyPath, Yüksek İrtifada
DetaylıDoç. Dr. Melih Kırlıdoğ Marmara Üniversitesi. v.02 23/07/2012
ATATÜRK HAVALİMANINDA YENİ DÜZEN ENDİŞE VERİYOR Doç. Dr. Melih Kırlıdoğ Marmara Üniversitesi Bu yazı www.bilimania.com sitesinde yayınlanmıştır. v.02 23/07/2012 4 Mayıs 2012 tarihli Akşam gazetesinde Atatürk
DetaylıBaktrans bir Bakioğlu Holding kuruluşudur.
Baktrans bir Bakioğlu Holding kuruluşudur. Baktrans Havacılık Hizmetleri Hava Taksi VIP Taşımacılık Kurumsal Taşımacılık Turizm Amaçlı Geziler / İzmir Şehir Turları Hava Fotoğraf & Video Çekimleri Hasta
Detaylı35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor
1 35 Adet Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi (YTTS) Kuruluyor Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Ülkemiz için yeni bir yatırım olan Yıldırım Tespit ve Takip Sistemi projesinin kurulumunu
DetaylıSkyWay Güzergahı Kentsel Konsepti. Erzurum Şehri
«Raylı Teknolojiler» A.Ş Belarus Cumhuriyeti, Minsk,. Dzerzhinskogo,104 B, www.sw-tech.by, info@sw-tech.by, Tel:. +375-17-3882020 SkyWay Güzergahı Kentsel Konsepti Erzurum Şehri Ön Teklif Minsk 2016 Teknik
DetaylıSaha İş Gücü Yönetim Sistemi ve Güzergah Optimizasyonu
Saha İş Gücü Yönetim Sistemi ve Güzergah Optimizasyonu Sahayı Bilerek Yönetin Başarsoft, hayatınıza harita tabanlı çözümler sunar. Saha İş Gücü Yönetim Sistemi Nedir? Kurum ve firmaların, saha işlerini
DetaylıDOC 005. Döküman Kodu:005. Yayınlanma Tarihi:
DOC 005 Döküman Kodu:005 Yayınlanma Tarihi:28.04.2016 Yürürlük Tarihi:01.05.2016 BÖLÜM 1 GENEL Bölüm:Bölüm 1 Sayfa:1 BÖLÜM 1 GENEL 1.1 KONU Bu talimat KKTC Hava Sahası içerisinde İnsansız Hava Aracları
DetaylıSensör Birleştirme Eğitimi. Hızlı jet uçağa monte görev sistemlerinin geliştirilmiş operasyonel performansı vasıtasıyla avantaj sağlayın
Sensör Birleştirme Eğitimi Hızlı jet uçağa monte görev sistemlerinin geliştirilmiş operasyonel performansı vasıtasıyla avantaj sağlayın Operasyonel verimliliği en üst düzeye çıkarma Hızlı jet platformlar,
DetaylıAaronia Dron Dedektörü
Gerçek Zamanlı RF Dron ve Radar Dedektör Sistemi Aaronia Dron Dedektörü Her Tip Dronu Tespit Eder/Gerçek Zamanlı Uzaktan Kontrol Edilebilir/ Tümü bir Yerde Çözüm KİLOMETRELERCE UZAKLIKTA YÜKSEK KAPSAMA
DetaylıYER HİZMETLERİ VE RAMP - I. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
YER HİZMETLERİ VE RAMP - I Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN İŞARETLER ICAO Annex 14 Aerodromes / Havaalanları Cilt 1 - Havaalanlarının dizaynına ve işletilmesine ilişkin özellikler Cilt 2 - Helikopter iniş kalkış
DetaylıTürk Hava Yolları Değerlendirme Analizi
www.alanyatirim.com.tr Türk Hava Yolları Değerlendirme Analizi 25 Temmuz 2018 ÖZET BİLGİLER 1933 yılında kurulan Türk Hava Yolları nın ana faaliyet konusu yurt içi ve yurt dışında yolcu ve kargo hava taşımacılığı
DetaylıSAĞLIKTA AKTİF İZLEME
SAĞLIKTA AKTİF İZLEME EKSİK PARÇA! Ekahau, herhangi bir özel donanıma gerek olmaksızın, standart Wi Fi kablosuz LAN ağ lara yer belirleme özelliğini ekliyor. İZLEME NEDEN? - Şu anda nerede? - Personel
DetaylıHAVACILIK KURALLARI. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
HAVACILIK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN İÇERİK Havacılık Operasyonları EASA - Regulation (EU) NO 965/2012 HAVACILIK OPERASYONLARI ICAO Annex 6: Operation of Aircraft ICAO üyesi olan ülkelerde sivil hava
DetaylıECAC Havaalanı Gürültüsü Hesaplama Metodunun Teknik Detayları Vitor Rosão
TR2009/0327.03-01/001 Technical Assistance for Implementation Capacity for the Environmental Noise Directive () Çevresel Gürültü Direktinin Uygulama Kapasitesi için Teknik Yardım Projesi ECAC Havaalanı
DetaylıULAŞTIRMA BAKANLIĞI SİVİL HAVACILIK DAİRESİ UÇUŞ HAREKAT UZMANI (DISPEÇER) LİSANS YÖNETMELİĞİ (SHD: T-44)
ULAŞTIRMA BAKANLIĞI SİVİL HAVACILIK DAİRESİ UÇUŞ HAREKAT UZMANI (DISPEÇER) LİSANS YÖNETMELİĞİ (SHD: T-44) A- GENEL HÜKÜMLER Madde 1- Türkiye dahilinde faaliyette bulunan bütün sivil uçak uçuş harekat uzmanlarının
DetaylıTASLAK CNS SİSTEMLERİ MÂNİA KRİTERLERİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
TASLAK CNS SİSTEMLERİ MÂNİA KRİTERLERİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar Amaç MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sivil CNS sistemlerinin mânia kriterlerine
DetaylıYAKIN HAVA DESTEĞİ GÖREVLERİNDE İKİ YÖNLÜ VERİ AKTARIMI
YAKIN HAVA DESTEĞİ GÖREVLERİNDE İKİ YÖNLÜ VERİ AKTARIMI Keşif veya gözlem imkan ve kabiliyetlerinin üstünlüğü asla tartışılmaz; bilgi güçten önce gelir ve hava, düşman faaliyetleri hakkında bilgi toplanacak
DetaylıANTONOV AN-225 MRIYA: EN BÜYÜK UÇAK (18 EKİM
ANTONOV AN-225 MRIYA: EN BÜYÜK UÇAK (18 EKİM 2014) Dünyanın en büyük uçağı olan An-225 Mriya, tasarımcısının adını taşıyor. SSCB dağılınca çürümeye terk edilen uçak, 2001 de yenilenip uçuruldu. ANTONOV
DetaylıHARİTA OKUMA BİLGİSİ
HARİTA OKUMA BİLGİSİ 1. Harita üzerinde gösterilen işaretlerden hangisi uluslararası yol numarasıdır? a) O-3 b) E-80 c) D100 d) K2 2. Yeryüzünün tamamının veya bir parçasının kuşbakışı görünümünün matematiksel
DetaylıYER HİZMETLERİ VE RAMP - I. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
YER HİZMETLERİ VE RAMP - I Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN Kokpit daha çok uçan araçların olmakla birlikte genelde bir aracın sürücüsünün bulunduğu bölüme verilen isimdir. Bu bölüm çoğunlukla aracın ön kısmında
DetaylıDolaylı Adyabatik Soğutma Sistemi
Soğutma 400 kw a kadar Kapasitesi 50-400kW EC ADYABATİK EC FAN Canovate Dolaylı Adyabatik Soğutma Sistemi -IAC Serisi Canovate Veri Merkezi Klima Santrali Çözümleri Canovate IAC serisi İndirekt Adyabatik
DetaylıHAVACILIK. Uçuşun Temelleri. 1. Havacılık Nedir? 2. Havacılık Çeşitleri Nelerdir? Askeri. Sivil Havacılık. Havacılık. Genel. Havacılık.
Uçuşun Temelleri 1. Nedir? : Uçmak eylemi ile ilgili olan her şey demektir. Pilotluk, hava trafik kontrolörlüğü, uçak mühendisliği, havacılık meteorolojistliği, hava ulaştırma işletmeciliği gibi pek çok
DetaylıCumhurbaşkanı Vekili Fuat Oktay: Yeni Havalimanı Markamız Olacak
www.mevzuattakip.com.tr Cumhurbaşkanı Vekili Fuat Oktay: Yeni Havalimanı Markamız Olacak Cumhurbaşkanı Vekili Oktay, Yeni Havalimanı'nın ek olarak 225 bin kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam yaratacağı
DetaylıElektromanyetik dalgalar kullanılarak yapılan haberleşme ve data iletişimi için frekans planlamasının
2. FREKANS TAHSİS İŞLEMLERİ 2.1 GENEL FREKANS TAHSİS KRİTERLERİ GENEL FREKANS TAHSİS KRİTERLERİ Elektromanyetik dalgalar kullanılarak yapılan haberleşme ve data iletişimi için frekans planlamasının yapılması
DetaylıArttravel ile. 27. Antika Bienali, Paris VIP Programı. 11, 15, 18 Eylül, 2014 3 GECE 4 GÜN
Arttravel ile 27. Antika Bienali, Paris VIP Programı 11, 15, 18 Eylül, 2014 3 GECE 4 GÜN Paris, Fransa 1. Gün Istanbul - Paris Atatürk Havalimanı, Dış Hatlar Terminali nde THY kontuarı önünde buluşuyoruz.
DetaylıGökay Çiçek İş Geliştirme Müdürü
Gökay Çiçek İş Geliştirme Müdürü gokay.cicek@trinoks.com Demirbaş Yönetimi Nedir? Demirbaş Yönetimi, işletme bünyesindeki sabit kıymetlerin sistematik bir yapıda izlenmesi, analiz edilmesi ve raporlanması
DetaylıSektör Envanter Sistemi
Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü Sektör Envanter Sistemi 1. Sisteme Giriş ve Web Adresi Sisteme; http://sektor.hutgm.gov.tr/ adresinden veya http://www.hutgm.gov.tr/ adresindeki Sektör Envanteri
DetaylıElazığ Havalimanı. [vc_row][vc_column][vc_column_text css=.vc_custom_ {marginbottom: 10px!important;} ] Hata ARA. Yetişkin.
Günümüzün gözde havalimanlarından birisi olan inşaası 1938 yılında başlamıştır. 1940 yılında tüm çalışmalar bitip hizmete açılmış, günümüzde ise uçuş faaliyetlerine hala devam etmektedir. 1996 bir restorasyona
DetaylıUluslararası Hava Taşımacılığı Birliği
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA NEDİR? TARİHÇESİ VE YARARLARI IATA (International Air Transport Association, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği), sadece havayolu şirketlerinin üye olabildiği,
DetaylıLapis Havacılık ve Elektrikli Araç Teknolojileri Limited Şirketi, alanlarında uzman kişiler tarafından 2015 yılında kurulmuştur.
HAKKIMIZDA Lapis Havacılık ve Elektrikli Araç, alanlarında uzman kişiler tarafından 2015 yılında kurulmuştur. İnsansız Sistemler ve Elektrikli Araçlar sektörlerinde ortalama 8 yıllık teknik altyapıya sahip
DetaylıÖlü ve Yaralı Sayısı... : Ölü: 79 yolcu, 4 kabin ekibi Yaralı: 57 yolcu, 13 kabin, 1 kokpit
SINGAPORE AIRLINES KAZASI Tarih.: 30.10.2000 Saat..: 23.17 /15.17 (UTC) Uçak Tipi.: Boeing 747-412 Yapım Yılı : 1997 Toplam Uçuş Saati : 18459 Uçak Sahipliği..: Singapur Havayolları Uçuş Numarası.: SQ006
DetaylıPegasus AB Çıkışlı Uçuşlar. Denied Boarding nedir? Uçuş İptali nedir? AB ülkelerinden çıkış yapan Pegasus Havayolları seferlerinin iptali durumudur.
Pegasus AB Çıkışlı Uçuşlar Denied Boarding nedir? AB ülkelerinden çıkış yapan Pegasus Havayolları seferlerinde, konfirme bileti ve konfirme rezervasyonu olduğu halde overbooked uçuşlarda, kapasite fazlası
DetaylıATLAS-SAHA VE ARAZİ GÖREVLERİNE YÖNELİK, MODÜLER VE YÜKSEK FAYDALI YÜK ORANLI MİKRO SINIFI BİR İHA TASARIMI, ÜRETİMİ VE TESTLERİ
VI. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI UHUK-2016-000 28-30 Eylül 2016, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli ATLAS-SAHA VE ARAZİ GÖREVLERİNE YÖNELİK, MODÜLER VE YÜKSEK FAYDALI YÜK ORANLI MİKRO SINIFI BİR İHA
DetaylıDoç. Dr. Temel KOTİL THY Genel Müdürü Genel Sunum
Doç. Dr. Temel KOTİL THY Genel Müdürü Genel Sunum Küresel Havacılık Sektörü Türk Hava Yolları Başarı Hikayesi THY Kargo 24 Saat İçindeki Hava Trafiği Hava Trafiği Gelişimi (1950 2007) ve Bugün Hava trafiği
DetaylıÇok Hafif Araçları İşletme Yönetmeliği (SHY-6C) BİRİNCİ KISIM. Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Çok Hafif Araçları İşletme Yönetmeliği (SHY-6C) BİRİNCİ KISIM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç MADDE 1-2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu'na dayanılarak hazırlanan bu Yönetmeliğin amacı, Türkiye hava
DetaylıSEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI
SEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI NDB ve ADF NDB (NON DİRECTİONAL RADİO BEACON) (Yönlendirilmemiş Radyo Bikını) NDB Yön belirlemeye yarayan cihazlardandır. Günümüzde hava seyrüseferlerinde pek kullanılmayan ancak,
DetaylıEYLÜL 2016 TARİH BASKILI YER HIZMETLERI YÖNETIMI DERS KİTABINA İLİŞKİN DÜZELTME CETVELİ
EYLÜL 2016 TARİH BASKILI YER HIZMETLERI YÖNETIMI DERS KİTABINA İLİŞKİN DÜZELTME CETVELİ 1- Kitap genelinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ifadesi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı 2- Kitap
DetaylıVİDEO LİNK :
VECİHİ HÜRKUŞ BELGESELİ VİDEO LİNK : https://www.youtube.com/watch?v=dv38mz0h170 İlk sivil ve askeri uçağı yapan ilk özel havayolu şirketini kuran ve ilk Rus uçağını düşüren Vecihi Hürkuş'un hayat hikayesi.(listelist.com)
DetaylıİDARİ PARA CEZASI UYGULANACAK BULGULAR VE UYGULANACAK CEZA MİKTARLARI
İDARİ PARA CEZASI UYGULANACAK BULGULAR VE UYGULANACAK CEZA MİKTARLARI Ek-1 Ceza Maddesi Muhatap Kurum/Kuruluş/Şahıs İhlalin Açıklaması Uygulanacak ceza miktarı (TL) 1 Bakım Kuruluşları Tesis ve ekipman
DetaylıSEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI
SEYRÜSEFER VE YARDIMCILARI Hava ulaşım ve taşımacılığının güvenli bir şekilde yapılabilmesi için uçuş yolları boyunca belirli yerlerde ve havaalanlarında bulunan Seyrüsefer Yardımcı Cihazlarının uçaklara
DetaylıYER HİZMETLERİ VE RAMP - I. Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
YER HİZMETLERİ VE RAMP - I Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN DERSİN İÇERİĞİ HAVACILIK KURALLARI Canın ve malın korunması Çarpışmaların önlenmesi Uçuş planları Sinyaller Zaman Hava trafik kontrol hizmetleri Yasa dışı
Detaylı1. Araçlar yüklenirken aşağıdakilerden hangisinin yapılması yasaktır?
1. Araçlar yüklenirken aşağıdakilerden hangisinin yapılması yasaktır? A) Gabarinin aşılması B) Araç dengesinin korunması C) Trafik güvenliğinin dikkate alınması D) Taşıma sınırına ve dingil ağırlığına
DetaylıMONTAJ KLAVUZU
Türkiye nin İLK ve TEK Çift Motorlu Dişlisiz Otomatik Kapı Sistemi MONTAJ KLAVUZU www.schmelz.com.tr ĐÇĐNDEKĐLER 1. TEKNĐK ÖZELLĐKLER... Sayfa 03 2. MONTAJ TALĐMATLARI... Sayfa 04 2.1 MEKANĐZMA VE AKSESUARLARI...
DetaylıRİSK ALMAYIN ORİJİNAL TONER ALIN.
RİSK ALMAYIN ORİJİNAL TONER ALIN. GERÇEK BİR AVANTAJ ELDE EDİN. Toner arızalarından, tekrar baskı yapma güçlüğü ve masraflarından kaçınmanın tek bir yolu var; o da sadece orijinal KYOCERA toneri kullanmak.
DetaylıNobel Yazılım. Periyodik Bakım Takip Yazılımı
Periyodik Bakım Takip Yazılımı İvedik Organize Sanayi Bölgesi 731 Sokak No:19 Yenimahalle/Ankara Tel:0312 394 14 46 Fax:0312 394 14 47 bilgi@nobelyazilim.com Hakkında olarak biz,2006 yılından itibaren
DetaylıNereden nereye? Hava Taşımacılığında Durum
Nereden nereye? Hava Taşımacılığında Durum Can EREL Uçak Mühendisi can.erel@canerel.com.tr St. Petersburg Airboat Line şirketinin, Benoist Type XIV uçan botu ile, ödeme karşılığı uçan İLK yolcuyu taşıdığı
DetaylıTürkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard.
Türkiye de Rüzgar Enerjisi Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard. Akış Ülkemizde rüzgar enerjisi Destekleme Mekanizmaları Lisanslı Elektrik Üretim Tesisleri Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri Ülkemizde Rüzgar
DetaylıOrta Doğu Teknik Üniversitesi. Robot Topluluğu
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Robot Topluluğu 14. Uluslararası ODTÜ Robot Günleri - 2017 Otonom İnsansız Hava Aracı Kategorisi Kuralları 1. AMAÇ Belirtilen parkuru en kısa sürede tamamlamaktır. 2. PİST
DetaylıBir Helikopterin Uçuşa Elverişlilik Çalışmaları Kapsamında Uçuş Performans Sertifikasyon Gereksinimleri
Bir Helikopterin Uçuşa Elverişlilik Çalışmaları Kapsamında Uçuş Performans Sertifikasyon Gereksinimleri Birşen Erdem Havacılık Yüksek Mühendisi bierdem@stm.com.tr İçerik Giriş Uçuşa Elverişlilik Süreçleri
DetaylıDCS DCS ENDÜSTRİYEL KONTROL SİSTEMLERİ & YAZILIM
DCS RF İLE UZAKTAN KONTROL SİSTEMLERİ UZAKTAN MOTOR KONTROL SİSTEMLERİ SU DEPOSU & KUYU OTOMASYONU VERİ AKTARIM ÜNİTELER ( DATA TRANSFER ) RF ISM 433 / 868 /915 Mhz Alıcı & Verici ünitesi ( Etki alanı
DetaylıHasan C. BEYHAN Başarso' - İş Geliş/rme ve Sa3ş Sorumlusu
Hasan C. BEYHAN Başarso' - İş Geliş/rme ve Sa3ş Sorumlusu Servis Güzergah Op/mizasyonu 1/20 Rotaban - Servis Güzergah Op/mizasyonu Nedir? Hangi Sorunları Çözer? Nasıl Çalışır? Faydaları? Rotaban Kullanıcıları
Detaylı