Türk Anayasa Hukukunda Yasama Bağışıklıkları

Transkript

1 Oğuzcan KUTKAN 1 Özet Yasama bağışıklıkları, milletvekillerinin yasama işlemlerini gereği gibi yerine getirebilmeleri için öngörülmüş güvencelerdir. Bütün demokratik ülkelerde yasama bağışıklıkları görülmektedir. Yasama bağışıklıklarının amacı milletvekillerine ayrıcalık tanımak değil, yasama işlemlerini özgürce yerine getirebilmelerini sağlamaktır. Türk Anayasa hukukunda yasama bağışıklıkları, yasama sorumsuzluğu ve yasama dokunulmazlığı ndan oluşmaktadır. Yasama sorumsuzluğu; milletvekillerinin yasama işlemleri ile ilgili olarak mecliste kullandıkları oy, söyledikleri söz ve açıkladıkları düşünceden dolayı, bunlar suç oluştursa bile sorumlu tutulamamalarıdır. Türk Anayasasına göre meclis üyeleri, meclis çalışmalarındaki oylarından, sözlerinden ve sözlerini meclis dışında tekrarlamaktan dolayı sorumlu tutulamazlar. Yasama dokunulmazlığı ise milletvekillerinin meclis çalışmalarında bulunabilmesini sağlamaya yönelik bir güvencedir. Türk Anayasına göre, seçilmesinden önce veya sonra bir suç işlediği iddia edilen bir milletvekili, meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorgulanamaz, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Bir milletvekili hakkında seçilmesinden önce veya sonra verilmiş cezalar milletvekilliğinin sona ermesinden sonra uygulanır. Yasama sorumsuzluğu ve yasama dokunulmazlığının içeriği ve sınırları tartışma konusudur. Bu bildiride yasama bağışıklıkları ayrıntılı olarak anlatılmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Yasama Bağışıklıkları, Yasama Sorumsuzluğu, Yasama Dokunulmazlığı, Milletvekilleri, Yasama İşlemleri Legislative Immunities In Turkish Constitutional Law Abstract Legislative immunities are assurances, which have been prescribed, to enable the members of the parliament carry out their legislative tasks. Legislative immunities are seen in all democratic countries. The objective of legislative immunities is to enable the members of the parliament to execute the legislative works independently, not giving them any privileges. The legislative immunities in Turkish Constitutional law are legislative non-liability and legislative immunity. Legislative non-liability means that parliamentarians can t be held responsible for the votes, they use in legislative transactions, the thoughts and the words, they speak out in the parliament, even if they constitute a crime. According to Turkish Constitution, the members of parliament can t be held responsible from their votes in the parliamentary works, their words and repeating them out of the parliament. Legislative immunity is a security, which is essential to enable the members of the parliament perform their tasks in the parliament. According to Turkish Constitution; a parliament member can t be arrested, interrogated and judged for the crimes, he/she is accused of committing before or after he/she is elected. The penalties, which are given before and after they are elected, are executed after their serving period in the parliament ends or terminated. The limits and contents of legislative non-liability and legislative immunity are a matter of debate. In this study, legislative immunities will be tried to be explained in detail. Keywords: Legislative Immunities, Legislative Non-liability, Legislative Immunity, Legislators, Legislative Transactions. 1 Arş. Gör., Sakarya Üniversitesi, okutkan@sakarya.edu.tr nd International Congress on Political,Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017

2 GİRİŞ Yasama bağışıklıkları, milletvekillerinin yasama işlemlerini gereği gibi yerine getirebilmeleri için öngörülmüş güvencelerdir. Bütün demokratik ülkelerde yasama bağışıklıkları görülmektedir. Yasama bağışıklıklarının amacı milletvekillerine üstünlük tanımak değil, yasama işlemlerini özgürce yerine getirebilmelerini sağlamaktır. Milletvekillerinin, kendilerine sağlanan bu güvenceler sayesinde görevlerini gereği gibi yerine getirebilmelerinde kamu yararı vardır. Bu kamu yararı, milletvekillerine tanınan güvenceler nedeniyle oluşan eşitsizlikteki kamu zararından daha büyüktür 2. Türk Anayasa hukukunda yasama bağışıklıkları, yasama sorumsuzluğu ve yasama dokunulmazlığı ndan oluşmaktadır 3. Yasama sorumsuzluğu, Türk Anayasasının 83. maddesinin 1. fıkrasında şöyle düzenlenmiştir: Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki Başkanlık Divanının teklifi üzerine Meclisce başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamazlar. Yasama dokunulmazlığı ise, Türk Anayasasının 83. maddesinin 2 ve 3. fıkralarına şöyle düzenlenmiştir: Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olmak kaydıyla Anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır. Ancak, bu halde yetkili makam durumu hemen ve doğrudan doğruya Türkiye Büyük Millet Meclisine bildirmek zorundadır. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır; üyelik süresince zamanaşımı işlemez. Bu çalışmada, Türk Anayasa Hukukunda yasama sorumsuzluğu ve yasama dokunulmazlığının kapsamı ve sınırları açıklanmıştır. 1. Yasama Sorumsuzluğu Yasama sorumsuzluğu; milletvekillerinin yasama işlemleri ile ilgili olarak mecliste kullandıkları oy, söyledikleri söz ve açıkladıkları düşüncelerden dolayı, bunlar suç oluştursa bile sorumlu tutulamamalarıdır 4. Yasama sorumsuzluğundan milletvekilleri ile birlikte milletvekili olmayan bakanların da yararlanacağı kabul edilmektedir. Ancak yasama faaliyetlerine doğrudan katılmayan, dolaylı olarak katılan kişiler yasama sorumsuzluklarından yararlanamazlar. Örneğin meclis çalışmalarında dilekçe 2 Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 16.Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2016, s Zafer Gören, Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2011, s Erdoğan Teziç, Anayasa Hukuku: Genel Esaslar, 19.Baskı, İstanbul, Beta Yayınları, 2015, s nd International Congress on Political,Economic and Social Studies (ICPESS), May

3 O.KUTKAN verenler, memurlar, tanıklar, uzmanlar, milletvekili danışmanları yasama sorumsuzluğundan yararlanamazlar 5. Milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanlar, mecliste söyledikleri söz ve düşüncelerini dışarıda tekrarlamaları durumunda da bundan dolayı sorumlu tutulamazlar. Bu kural, meclis çalışmalarının aleni olmasını sağlamaya yönelik bir kuraldır 6. Yine de meclis kararı ile milletvekillerinin ve milletvekili olmayan bakanların mecliste söylediklerini dışarıda tekrarlamaları yasaklanabilir. Bu yasak getirilmiş olmasına rağmen ilgili kişi sözlerini tekrarlarsa, yasama sorumsuzluğundan yararlanamayacaktır 7. Milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanlar, yasama faaliyeti kapsamındaki söz ve düşüncelerini meclis dışında ifade etmiş olsalar bile yasama bağışıklıklarından yararlanacaklardır. Yasama sorumsuzluğundan yararlananlar, meclis genel kurulu toplantılarının dışında komisyon toplantılarında, parti grup toplantılarında, meclisi temsilen bulundukları yabancı ülkelerde veya yabancı kuruluşlarda da yasama faaliyeti kapsamında söz ve düşüncelerini ifade edebilirler. Aynı şekilde meclis araştırması veya meclis soruşturması yürütmek için de meclis dışında bulunurken de yasama faaliyeti kapsamında söz ve düşüncelerini ifade edebilirler. Bu şekilde ifade edilen söz ve düşüncelerinden dolayı da milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanlar sorumlu tutulamazlar 8. Yasama sorumsuzluğu kapsamına giren fiiller; meclis çalışmaları kapsamındaki oy, söz ve düşünce açıklamalarıdır 9. Bu fiiller, milletvekillerinin ve milletvekili olmayan bakanların düşüncelerini ifade edebilmeleri ve milli iradenin serbestçe oluşabilmesi için hem elverişli hem de zorunludur. Yasama sorumsuzluğunun kapsamı bu fiillerle sınırlı tutulmuştur. Milli iradenin oluşumu ile ilgisi olmayan öldürme, hırsızlık gibi fiiller, meclis çalışmaları sırasında işlenmiş olsalar bile yasama sorumsuzluğunun kapsamının dışındadırlar 10. Milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanların oy, söz ve düşünce açıklamalarından dolayı cezai sorumluluğu bulunmamaktadır. Ancak, hukuki sorumluluklarının bulunup bulunmadığı tartışmalıdır. Doktrindeki genel eğilim ve yargı kararları, yasama sorumsuzluğundan yararlananlara karşı 5 Ferhat Uslu, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Adalet Yayınevi, 2017, s Bülent Tanör, Necmi Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 10.Baskı, İstanbul, Beta Yayınları, 2011, s Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları, 2000, s Hasan Tunç, Faruk Bilir, Bülent Yavuz, Türk Anayasa Hukuku, 6.Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi, 2015, s Hasan Tahsin Fendoğlu, Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, 2015, s Tanör, Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, s nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017

4 tazminat davası açılabileceği yönündedir. Yasama sorumsuzluğundan yararlananlara karşı meclis tarafından disiplin yaptırımı da uygulanabilir 11. Milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanlar, yasama sorumsuzluğunun kapsamına giren bir fiilden dolayı yalnızca milletvekillikleri veya bakanlıkları süresince değil, görev süreleri sona erdikten sonra da sorumlu tutulamazlar 12. Yasama sorumsuzluğunun sağladığı koruma, kamu yararı nedeniyle tanınan bir korumadır. Bu yüzden yasama sorumsuzluğu kamu düzenindendir. Dolayısıyla milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanlar, kendi istekleriyle bile yasama sorumsuzluğunun sağladığı korumadan vazgeçemezler 13. Yasama sorumsuzluğunun meclis tarafından kaldırılması da mümkün değildir Yasama Dokunulmazlığı Diğer yasama bağışıklığı ise yasama dokunulmazlığıdır. Yasama dokunulmazlığı, milletvekillerinin meclis çalışmalarında bulunabilmesini sağlamaya yönelik bir güvencedir. Hükümetin baskısıyla yapılacak keyfi ceza kovuşturmalarıyla milletvekillerinin meclis çalışmalarına katılmaları engellenebilir. Yasama dokunulmazlığının temel amacı bu olumsuz durumun önüne geçmektir 15. Özü itibariyle muhalefeti koruyan bir güvencedir 16. Yasama dokunulmazlığının sağladığı koruma sayesinde, bir suç işlediği iddia edilen bir milletvekili; meclisin kararı olmadıkça tutulamaz, sorgulanamaz, tutuklanamaz ve yargılanamaz. Bir milletvekili hakkında seçilmesinden önce veya sonra verilmiş cezalar milletvekilliğinin sona ermesinden sonra uygulanır. Böylece, cezaevindeyken milletvekili seçilen kişiler, görevleri sona erene kadar serbest kalır. Milletvekiliyken hapis cezası ile cezalandırılan kişi ise milletvekilliği görevi tamamlanana kadar ceza evine girmez 17. Dokunulmazlığın kapsamı içinde sayılan tutulma ifadesinden anlaşılması gereken, ceza muhakemesi hukukundaki gözaltına alınma tedbiridir 18. Dokunulmazlıktan yararlananlara karşı bu tedbir hiçbir şekilde uygulanamayacaktır. Yasama dokunulmazlığından milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanlar yararlanabilir. Yasama dokunulmazlığın sağladığı koruma, milletvekilliği ve bakanlık görevi süresince devam eder. Meclis tatildeyken de milletvekilleri ve 11 Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, s Yavuz Atar, Türk Anayasa Hukuku, 9.Baskı, Konya, Mimoza Yayınları, 2014, s Teziç, Anayasa Hukuku: Genel Esaslar, s Uslu, Türk Anayasa Hukuku, s Gören, Anayasa Hukuku,, s İbrahim Ö. Kaboğlu, Anayasa Hukuku Dersleri: Genel Esaslar, 11.Baskı, İstanbul, Legal Yayıncılık, 2016, s Yavuz Sabuncu, Anayasaya Giriş, 16.Baskı, Ankara, İmaj Yayıncılık, 2014, s Tanör, Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, s.247, 87.dipnot. 2 nd International Congress on Political,Economic and Social Studies (ICPESS), May

5 O.KUTKAN bakanlar yasama dokunulmazlığından yararlanırlar Anayasa değişikliği ile Başbakanlık makamı kaldırılmış ve Cumhurbaşkanı yardımcılığı makamı kurulmuştur. Bakan olarak atanan milletvekillerinin TBMM üyeliklerinin sona ereceği öngörülmüştür. Söz konusu değişiklikle birlikte yasama dokunulmazlığına ilişkin de değişiklik yapılmıştır. Değişiklikle birlikte yasama dokunulmazlığından yararlananlar arasına Cumhurbaşkanı yardımcıları da eklenmiştir. Bu değişiklikler, birlikte yapılan TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından Cumhurbaşkanının göreve başladığı tarihte yürürlüğe girecektir. Değişikliklerin yürürlüğe girmesinin ardından yasama dokunulmazlığından yararlanan kişiler milletvekilleri, bakanlar ve cumhurbaşkanı yardımcılarından oluşacaktır. Yasama dokunulmazlığı, kural olarak dokunulmazlıktan yararlananların işlediği iddia edilen tüm suçlar bakımından geçerlidir. Ancak bunun iki istisnası öngörülmüştür. İlk olarak, ağır cezayı gerektiren suçüstü halleri yasama dokunulmazlığının kapsamının dışındadır. Bu istisnanın varlık sebebi, söz konusu suçların ağır olması ve suçüstü yakalanılmış olması nedeniyle isnadın ciddi olmasıdır 20. İkinci istisna ise, seçimden önce soruşturmanın başlamış olması şartıyla Anayasanın 14. maddesindeki durumlardır 21. Bu durumlar devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik, laik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan suçların işlenmesidir. Bu suçların işlenmesi durumunda yasama dokunulmazlığının sağladığı koruma ortadan kalkacaktır. Türk Anayasasına göre meclis üyesi hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır. Bu durum kural olarak tüm suçlar bakımından geçerlidir. Ancak Türk Anayasasına göre, bazı suçların işlenmiş olması milletvekili seçilmeyi engellemektedir. Bu suçlardan birinin milletvekilliği süresinde işlenmesi durumunda, kesin ceza hükmünün TBMM Genel Kuruluna bildirilmesiyle birlikte milletvekilliği düşer 22. Türk Anayasası nın 76. maddesinin 2. fıkrasına göre milletvekili seçilmeye engelleyen suçlar şunlardır: Taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis cezası gerektiren suçlar, ağır hapis cezası gerektiren suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık gibi yüz kızartıcı suçlar, kaçakçılık suçu, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçları, devlet sırlarını açığa vurma suçu, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçları. Bu suçları işleyenler, yasama dokunulmazlığından yararlanamazlar ve milletvekillikleri düşer. Milletvekilliği düşen kişinin mahkumiyet hükmü derhal infaz edilecektir 19 Tanör, Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, s Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, s Cem Eroğul, Anatüzeye Giriş, 14.Baskı, Ankara, İmaj Yayıncılık, 2014, s Gözler, Türk Anayasa Hukuku, s nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017

6 Yasama dokunulmazlığı yalnızca ceza kovuşturmalarına karşı koruma sağlar. Hukuk davalarının açılmasına engel değildir. Çünkü bir milletvekili veya bakan hakkında hukuk davası açılması, onun meclis çalışmalarına katılmasını engellemez 23. Ceza sorumluluğu söz konusu olduğunda da tutulma, sorgulanma, tutuklanma ve yargılanma dışındaki soruşturma işlemleri ve delil tespiti işlemleri dokunulmazlığın kapsamı dışındadır. Milletvekilleri ile ilgili olarak bu işlemler yapılabilir. Ayrıca milletvekilinin ifadesi alınabilir ve evi aranabilir. Ancak dokunulmazlığın kapsamının dışında kalan, ceza sorumluluğuna ilişkin bu işlemlere milletvekili direnirse tazyik önlemlerine başvurulamaz 24. Bir milletvekili veya bakanın yasama dokunulmazlığı TBMM kararı ile kaldırılabilmektedir. Meclis bir milletvekili ya da bakanın dokunulmazlığını kaldırırken gerçekten suçlu olup olmadığını tespit etmek zorunda değildir. Suçun oluşup oluşmadığını, yargılamayı yapacak olan mahkeme belirler. Ancak meclis, dokunulmazlığı kaldırırken bu işlemi siyasi sebeplerle yapmadığını gösteren bazı objektif ölçütlere dayanmak durumundadır. Çünkü dokunulmazlığın kaldırılması kararları Anayasa Mahkemesinin denetimine tabidir 25. Anayasa Mahkemesi, isnad edilen suçun işlenip işlenmediğini incelememektedir. Ancak dokunulmazlığın kaldırılması kararlarını belirli ölçütlere göre denetlemektedir. Bu ölçütler, suç isnadının ciddiliği, siyasi bir amacın bulunup bulunmadığı, kovuşturma konusu eylemin kamuoyundaki etkisi ve milletvekilinin şeref ve haysiyetinin korunması dır. Anayasa Mahkemesi, yasama dokunulmazlığının kaldırılması kararlarını bu yönlerden denetlemektedir. Bu nedenle meclis, dokunulmazlığın kaldırılması kararı verirken bu ölçütlere dikkat etmek durumundadır. Aksi halde karar Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilebilir 26. Dokunulmazlığın kaldırılması kararlarının siyasi amaçlarla alınmasının engellenmesi için Anayasada da bir kural öngörülmüştür. Türk Anayasasının 83. maddesinin 5. fıkrasına göre, meclisteki siyasi parti grupları, dokunulmazlığın kaldırılması kararıyla ilgili olarak mecliste görüşme yapamaz ve karar alamaz. Yasama dokunulmazlığının kaldırılması milletvekilliğinin sona ermesi anlamında gelmez. Dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekilinin, milletvekilliği düşmez 27. Ancak dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekili, artık sıradan bir kişi gibi gözaltına alınabilir, sorgulanabilir, tutuklanabilir ve yargılanabilir. Yine de bu işlemler yalnızca milletvekilinin dokunulmazlığının 23 Sabuncu, Anayasaya Giriş, s Teziç, Anayasa Hukuku: Genel Esaslar, s Tanör, Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, s Tanör, Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, s A.Şeref Gözübüyük, Anayasa Hukuku, 19.Baskı, Ankara, Turhan Yayınevi, 2013, s nd International Congress on Political,Economic and Social Studies (ICPESS), May

7 O.KUTKAN kaldırıldığı suçlar bakımından gerçekleştirilebilir. Dokunulmazlığın kaldırılmadığı suçlar bakımından, yasama dokunulmazlığının sağladığı güvenceler devam eder 28. Dokunulmazlığı kaldırılmış bir milletvekili, yasama döneminin sona ermesi üzerine yapılan seçimlerde tekrar seçilirse, yeniden yasama dokunulmazlığı kazanır 29. Ayrıca dokunulmazlığı kaldırılan milletvekili yargılanıp beraat ederse de yeniden yasama dokunulmazlığı kazanır 30. Yasama dokunulmazlığı kamu düzenindendir. Çünkü kamu yararı için tanınmış bir güvencedir. Bu nedenle, bir milletvekili kendi dokunulmazlığının kaldırılmasını istese bile meclis bunda bir kamu yararı görmezse dokunulmazlığını kaldırmayabilir. Milletvekilinin kendi isteği ile yasama dokunulmazlığından vazgeçme yetkisi yoktur 31. SONUÇ Türk Anayasa hukukundaki yasama bağışıklıklarından yasama sorumsuzluğu, ifade özgürlüğünü korur. Yasama dokunulmazlığı ise, meclis çalışmalarına katılabilmeyi güvence altına alır. Yasama sorumsuzluğunu, kişiler bakımından milletvekillerini ve milletvekili olmayan bakanları kapsamaktadır. Bu kişiler yasama sorumsuzluğunun sağladığı güvenceden yararlanır. Yasama sorumsuzluğunun yer bakımından bir sınırı yoktur. Meclis çalışmalarının yürütüldüğü her yerde yasama sorumsuzluğu geçerliliğini korur. Yasama sorumsuzluğunun kapsamındaki fiiller ise meclis çalışmalarında verilen oylar, söylenen sözler ve açıklanan düşüncelerle sınırlıdır. Bu fiilleri meclis çalışmalarında gerçekleştiren milletvekilleri ve milletvekili olmayan bakanlar, bu fiillerinden dolayı sorumlu tutulamazlar. Yasama sorumsuzluğu bu güvenceyi sağlamaktadır. Yasama dokunulmazlığı da kişiler bakımından milletvekillerini ve milletvekili olmayan bakanları kapsamaktadır Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girmesinin ardından, yasama dokunulmazlığının kişiler bakımından kapsamına cumhurbaşkanı yardımcıları da girecektir. Yasama dokunulmazlığından yararlanan kişiler gözaltına alınmama, sorgulanmama, tutuklanmama ve yargılanmama güvencesine sahiptir. Bu güvenceler kural olarak, isnad edilen tüm suçlar bakımından geçerlidir. Ancak bu güvenceler bazı istisnalarla sınırlandırılmıştır. Buna göre, ağır cezayı gerektiren suçüstü halleri ve seçimden önce soruşturmasına başlanılmış olması şartıyla Türk Anayasasının 14. maddesindeki durumlar, yasama dokunulmazlığının 28 Atar, Türk Anayasa Hukuku, s Gözler, Türk Anayasa Hukuku, s İsmet Giritli, Jale Sarmaşık, Anayasa Hukuku: Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku, 2.Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık, 2001, s Teziç, Anayasa Hukuku: Genel Esaslar, s nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), May 2017

8 kapsamının dışındadır. Bu durumların dışında yasama dokunulmazlığının sağladığı güvenceler geçerliliğini koruyacaktır ve seçimden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün infazı, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılacaktır. Bununla birlikte, eğer verilen ceza hükmü Türk Anayasasının 76. Maddesinde sayılan, milletvekili seçilmeye engel suçlardansa; cezanın infazı üyelik sıfatının sona ermesine bırakılmayacak, milletvekilliği düşecek ve ceza infaz edilecektir. KAYNAKÇA Atar, Yavuz (2014), Türk Anayasa Hukuku, 9.Baskı, Konya, Mimoza Yayınları. Eroğul, Cem (2014), Anatüzeye Giriş, 14.Baskı, Ankara, İmaj Yayıncılık. Fendoğlu, Hasan Tahsin (2015), Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları. Giritli, İsmet - Sarmaşık, Jale (2001), Anayasa Hukuku: Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku, 2.Baskı, İstanbul, Beta Yayıncılık. Gören, Zafer (2011), Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları. Gözler, Kemal (2000), Türk Anayasa Hukuku, Bursa, Ekin Kitabevi Yayınları. Gözübüyük, A.Şeref (2013), Anayasa Hukuku, 19.Baskı, Ankara, Turhan Yayınevi. Kaboğlu, İbrahim Ö. (2016), Anayasa Hukuku Dersleri: Genel Esaslar, 11.Baskı, İstanbul, Legal Yayıncılık. Özbudun, Ergun (2016), Türk Anayasa Hukuku, 16.Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları. Sabuncu, Yavuz (2014), Anayasaya Giriş, 16.Baskı, Ankara, İmaj Yayıncılık. Tanör, Bülent - Yüzbaşıoğlu, Necmi (2011), 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 10.Baskı, İstanbul, Beta Yayınları. Teziç, Erdoğan (2015), Anayasa Hukuku: Genel Esaslar, 19.Baskı, İstanbul, Beta Yayınları. Tunç, Hasan - Bilir, Faruk - Yavuz, Bülent (2015), Türk Anayasa Hukuku, 6.Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi. Uslu, Ferhat (2017), Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Adalet Yayınevi. 2 nd International Congress on Political,Economic and Social Studies (ICPESS), May