ÇÖZÜMLER TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ

Transkript

1 KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ TÜRKİYE GENELİ ÇÖZÜMLER 08 TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ 1. A 26. B 2. E 27. A 3. A 28. A 4. B 29. B 5. D 30. C 6. C 31. C 7. B 32. D 8. C 33. E 9. B 34. D 10. B 35. B 11. E 36. D 12. D 37. B 13. B 38. A 14. C 39. C 15. C 40. C 16. D 41. A 17. D 42. C 18. E 43. B 19. B 44. E 20. A 45. E 21. B 46. D 22. A 47. A 23. C 48. D 24. E 49. B 25. D 50. C

2 1. I, II ve III. maddeler cümleleri düzenleme teknikleri olarak kullanılırken IV. ve V. özellikler metni değerlendirme basamağında yer alan tekniklerdir. 2. Dikte ederek yazma ilk okuma yazma evresinde çocukların işittiklerini olduğu gibi yazmalarını amaçlayan bir yazma türüdür. Ortaokula başlayan öğrencilerden daha gelişmiş yazma türlerini kullanmaları beklenir yılında düzenlenen ve planlı yazma modelinin temellerinden birini oluşturan model Hayes ve Flower Modeli dir. Bu model daha sonra Hayes tarafından 1996 yılında yeniden gözden geçirilerek yayımlanmıştır. 4. Sentez yapma, okuma süreci sonunda anladıklarından hareketle yeni fikirler ileri sürmeyi gerektiren becerilerden biridir. 5. Bir kitap hakkında izlenim edinmek, ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda okuma yapmak üzere kullanılan okuma türüne göz atarak okuma denir. 6. Okuyucunun yaşantılarını göz önünde bulundurarak gerçekleştirdiği okuma biçimi öncelikle anlam kurma ilkesiyle ilgilidir. Okur, bir yandan yazıyla etkileşim kurarken diğer yandan kendi geçmişiyle ilişkilendirerek zihinde anlamı yapılandırır. 7. Konuşma anında sesler uzatılarak veya ikizleştirilerek gerçekleştirilen vurguya berkitme vurgusu denir. Örneğin haaayır, evvvet, yazzık gibi kelimelerde sesleri birden fazla çıkararak gerçekleşen bir vurgu türüdür.

3 8. Kimi konuşmalar karşılıklı etkileşime bağlı olarak yapılan uygulamalara dayanırken kimileri de etkileşimsel olmayan uygulamalara dayanır. Bir metnin ezberlenerek sesletilmesi, etkileşim gerektirmeyen konuşmalar içerir. Etkileşimin olabilmesi için katılımlı bir konuşma gerekir. 9. Sesinin tonuna ve vurgularına özen gösterme, konuşma anında kullanılan tekniklerdendir. Konuşma öncesi gerçekleşen uygulamalar, genellikle konuya hazırlık veya giriş niteliğindeki çalışmalardan meydana gelir. 10. İletişimsel dinleme her şeyden önce karşılıklı etkileşime dayanır. Bu etkileşimde öğrenci; çevresinde konuşanları model alma yoluna gider, benzer becerileri tekrarlamaya çalışır. Bu nedenle öğretmenin iyi bir model olması iletişimsel dinleme açısından daha önemlidir. 11. Dinleme öncesi araştırma, konuyu gözden geçirme, zihinde görselleştirme ve değerlendirme gibi aşamalardan geçerek gerçekleştirilen teknik ELVES tekniğidir. Bu teknikte dinleyici, dinlediklerine ilişkin derinlemesine sorgulamalar yaparak anlamlı bir dinleme gerçekleştirir. 12. Dinleme, temelde aktif ve pasif dinleme olarak iki başlık altında toplanır. Bir dinlemenin en önemli işlevi, konuşmacıyla etkili iletişim kurabilmesidir. Bu yönüyle duygu ve düşünce paylaşımı öncelikle iletişim kurma becerisiyle ilgilidir. 13. Ötümlüleşme amaç + ı > amacı, güt + en > güden sözcüklerinde görülmektedir. Dil bilgisi kitaplarında yumuşama, tonlulaşma, sedalılaşma gibi adlarla bilinen bir ses olayıdır.

4 14. Cümlede kullanılan tek edat için sözcüğüdür. Ancak sözcüğü zarftır. Edatlar anlamlı değil, görevli ögelerdir. Ancak, yalnız gibi sözcükler sadece anlamında kullanıldığında da zarf olurlar. Sadece anlamında kullanıldığında edat olurlar gibi bir ifadenin hiçbir akademik kaynakta karşılığı yoktur. Diğer seçeneklerdeki ifadeler doğrudur: senin için (edat grubu), bu + n + u (zamir n si), sen+in (ilgi eki), kardeş+in (iyelik eki), yapabilir (birleşik fi il). 15. Türkçede bir sözcük m ile başlamaz. Masa sözcüğü yabancıdır. Diğer sözcükler Türkçedir. 16. Öncüldeki cümle Özne + Zarf T. + Yüklem dizilişindedir. A seçeneği: Dün kaybolan kitap (Özne) / bugün (Zarf. T.) / Ahmet te (Yer T.) / çıkmış (Yüklem). B seçeneği: Yıkılmışlar (Özne) / bir daha ayağa kalkabilenler değildir (Yüklem). C Seçeneği: En korktuğum şey (Özne) / hızlı hızlı yürümekti (Yüklem). D seçeneği: Ellerin (Özne) / yavaş yavaş (Zarf T.) / soluyor (yüklem). E seçeneği: Evleri (Özne) / minicik, sıcacık bir yuvaydı (Yüklem). 17. Dayım kızı belirtisiz isim tamlamasıdır. Dayı sözcüğü birinci tekil kişi iyelik eki almıştır. Altı çizili diğer sözcükler ilgi (genitif, tamlayan) eki almıştır. 18. Codex Cumanicus, Memluk Kıpçak Türkçesi eseri değildir. Altınorda sahasında misyoner rahipler tarafından yazılmış Almanca ve İtalyanca bölümleri de olan bir sözlüktür.

5 19. Dil öğretimi daha çok, uygulamalı dil bilimin konusudur. 20. Biçim ve anlam ikiliğinde yapısalcılar, biçimi esas alırlar. Biçimlerin farklılığının anlamın da farklı olması sonucunu doğurduğunu ileri sürerler. Oysa Chomsky derin yapı ve yüzey yapıların örtüşemeyeceğini, iki yüzey yapının tek bir derin yapıdan türemiş olabileceğini savunur. Amerikan yapısalcılığından özellikle Bloomfi eld, biçimi anlamla eşitler. 21. Soru öncülünde sözü edilen yazar, Bilgin Adalı dır. Yazar, çocuklara yönelik hazırladığı programlar ve eserlerle çocuk edebiyatına katkılar sunmuştur. 22. Çocuk edebiyatı aracılığıyla gerçekleştirilecek etkinlikler metin aracılığıyla öğrenmeyi desteklemelidir. Sadece sözlük veya yazım kılavuzundan sözcük bulmak, çocuğu bağlam dışı öğrenmeye teşvik edeceğinden önerilmez. 23. Çocuk edebiyatı ürünlerinin öncelikli amacı öğretmek değil, estetik bir haz uyandırarak onlara edebiyat zevkini aşılamaktır. Bu nedenle çocuklar için yazılmış öykü ve roman metinlerinin amacı öğreti değildir. 24. Çocuk edebiyatında özgün eserlerin ortaya konması 1980 li yıllardan önce gerçekleşmiştir. Özellikle 1960 lı yıllardan itibaren Aziz Nesin, Rıfat Ilgaz ve Muzaffer İzgü gibi yazarların yayınları bu konuda öncü sayılabilir.

6 25. D seçeneğinde şeklinde oluşturulmuş bir durak varken diğer seçeneklerde şeklindedir. Duraklarda en önemli kural, kelimeleri bölmemektir. Bu yüzden de D seçeneği şeklinde duraklı yapılamaz. 26. Tasavvufta iki tür aşk vardır: Gerçek aşk ve mecazi aşk. Gerçek aşk Tanrı ya duyulan aşk, mecazi aşk ise insana duyulan aşktır. Dolayısıyla bu seçenekteki tanımda bilgi yanlışı vardır. 27. Battalname, 8. yüzyılda Emevi-Bizans savaşlarında ün kazanan Arap komutan Battal Gazi nin efsanevi yaşamı ve kahramanlıkları çevresinde oluşan halk öyküsüdür. Bu yüzden burada anlatılan kahraman da Battal Gazi dir. Danişmentname de de dinî bir kahramanlık vardır. Ancak Danişment Gazi Arap değil, Türk tür. 28. Kirmanşah Hikâyesi kaynağı Binbir Gece Masalları olan, sevda konulu bir halk hikâyesidir. Türkiye ve Azerbaycan da bilinmektedir. Hikâyenin kadın kahramanı Mahperi dir. 29. Cemil Süleyman, Fecr-i Ati edebiyat akımının en önde gelen hikâye ve romancılarından biri sayılır. Romantik bir duyarlılıkla halk tiplerini işler. Halit Ziya Uşaklıgil in etkisinden dilinin sadeliğiyle ayrılır de Londra da Ali Suavi tarafından çıkarılan ve yurt dışında yayımlanan ilk Türk gazetesi Muhbir dir.

7 31. Orhan Pamuk a ait olan Benim Adım Kırmızı romanı, 1591 yılında Osmanlı padişahı III. Murat ın saltanat döneminde İstanbul da geçer. Saray hattatları ve nakkaşları padişahın emriyle hazırlanan bir kitap için gizlice Frenk etkisi taşıyan resimler yaparlar. Kitabın başlıca kahramanları; sanatçıları evinde barındıran evin kızı Şeküre ve ona âşık olan teyze oğlu Kara dır. İstanbul da pahalılık ve korku hüküm sürmekteyken bu evdeki hattatlar ve nakkaşlar kahvehanelerde toplanıp meddahların anlattığı hikâyeleri dinleyerek eğlenirler. Benim Adım Kırmızı nın bir özelliği de kitabın her karakterinin kendi dilinden konuşması, ölülerin ve cansız nesnelerin dile gelerek kitabın öyküsünü kendi bakış açılarından anlatmalarıdır. 32. Macera-yı Aşk, Abdülhak Hamit e ait bir tiyatro eseridir. Şemsettin Sami ye ait değildir. Şemsettin Sami nin tiyatro alanında eseri yoktur. Daha çok sözlükleriyle tanınır. 33. Ahmed-i Dai nin, süslü bir üslupla kaleme aldğı Teressül adlı eseri, ilk inşa kitabıdır. Eser, mektup yazma usul ve kurallarını anlatır. Eserin elimizdeki tek ve eksik bir nüshası Manisa Muradiye Kütüphanesindedir. Eser 9 yapraktan ibarettir. Ahmed-i Dai, eserini faydalı ve kullanışlı olması için sade bir Türkçe ile kaleme aldığını belirtmiş; İslami geleneğe uygun olarak besmele, hamd ve dua ile başlamıştır. Yazar edep başlığı altında on tane mektup yazma kuralı sıralamış, sonra resmî ve gayriresmî kişilere mektup yazarken kullanılacak unvan ve lakapları vermiştir. Eserde üç tane de temsilî mektup örneğine yer verilmiştir. 34. Gazelin ilk beyti kendi arasında uyaklıdır, bu beyitte uyak olmadığı için matladan yani ilk beytinden alındığı kesinlikle söylenemez.

8 35. Fezleke, Evliya Çelebi ye değil, Kâtip Çelebi ye ait bir tarih kitabıdır. 36. Nergisî, hamselerden sonra ilk defa mensur hamse oluşturmuştur. Hamsesinde Nihâlistân, Meşâkku l-uşşâk, Gazavât-ı Mesleme, İksîr-i Saâdet ve Kanûnü r-reşâd isimli eserler bulunmaktadır. 37. Tegazzül, kasidenin içinde genellikle methiye bölümünden sonra bir gazel söyleme geleneğidir. Ancak her kasidede tegazzül bulunmayabilir /.--./.--./.-- kalıbına uygun seçenek mefûlü / mefâîlü / mefâîlü / feûlün dizilişidir. 39. Kafka nın böceğe dönüşen Gregor Samsa nın hikâyesini anlattığı eseri Dönüşüm (Değişim - Die Verwandlung) romanıdır. 40. Beyitte benzeyen ve benzetilen yan yana kullanılmıştır. Bu tür benzetmelere teşbih-i beliğ denmektedir. İstiarede benzetme ögelerinden birinin eksik olması gerekir.

9 41. Dil bilgisi öğretimi sırayla; örneği sunuş, olayı gözleme, kural ve hipotez oluşturma, alıştırma ve uygulamaya aktarma aşamalarından oluşmaktadır. Takrir yöntemi ise doğrudan anlatım yöntemi olarak kabul edilir. 42. Bir metnin büyük yapısı, küçük yapıların bir araya getirilmesi sonucunda meydana getirilen anlam bütünüdür. Dolayısıyla metnin özeti bütün anlamı doğrudan etkilemektedir. 43. Tutum ölçekleri, öğrencilerin duyuşsal yönden bir konuya yönelik eğilimlerini belirler. B seçeneğinde doğrudan Türkçe tutum ölçeği verilmiştir. Başarı testleri öğrencinin başarı düzeyini, öz yeterlik ölçeği kendi yeterliğini, öğrenme stilleri ölçeği öğrencilerin öğrenmeyi nasıl gerçekleştirdiklerini, öz benlik algı ölçeği ise kendi farkındalıklarını ortaya çıkarmaya çalışan araçlardır. 44. Ses özellikleri görsellikle değil, konuşma ve dinleme öğrenme alanıyla ilgilidir. 45. Bir kitapla karşılaşma anında göze ilk çarpan, fi ziki özelliklere bağlı olarak renktir. Öğrencilerin kitapla ilk göz teması renk üzerinden gerçekleşir. Daha sonra kitabın adı, tasarım (düzenleniş biçimi) ve içeriği sıralanmaktadır. 46. Bir metnin ana düşüncesini bulmak çıkarımda bulunma; grup içinde tartışmak sorgulama ve girişimcilik; kelimelerin anlamını bulmak tahmin etme becerileriyle ilgilidir. Sıralama genellikle olaya dayalı metinleri sıraya koyarak anlatmakla ilgilidir.

10 47. İşlenen bir konunun tanım, açıklama ve örnekler üzerinden düzenlenebilmesi için kullanılabilecek en uygun teknik, bilgi haritaları kullanmaktır. Türkçe öğretiminde yapılandırıcılık anlayışı esastır. Bu nedenle ders süreci sonunda bilgi haritalarını kullanmak daha uygun olur. Yapılandırıcılık açısından bilgi haritalarının ders öncesi veya ders süreci içerisinde verilmesi öğrencilerin sezdirimlerinin önüne geçecektir 48. Dinlenen veya okunan bir metindeki kahramanları karşılaştırmak, analiz basamağıyla ilgilidir. Bir metindeki çeşitli kavramları karşılaştırmak; bunları ayrıştırmak veya çözümleme yapmakla doğrudan ilişkilidir. 49. Bir dildeki sosyal, tarihî ve edebî metinlerden hareketle gerçekleştirilen yöntem, kültürel yaklaşımla ilgilidir. Bu yaklaşım aynı zamanda davranışçı ve geleneksel bir yöntem olarak kabul edilir. 50. Kelime öğretiminde hedef kelimelerin benzerliğini ve farklılığını buldurarak gerçekleştirilen yöntem, ayırt edici öğrenmeyle ilgilidir. Bu yöntemde öğrenci kavramlar arasında benzerlik ve farklılık ilişkisi kurarak kelimelerin özelliklerinden hareketle anlamlarını ayırt eder.