Bu kitapta neler var?

Transkript

1 Bu kitapta neler var? Her bölümün başında kısa, pratik bilgilerle konuyu kavramanızı hedefleyen >> Haydi Öğrenelim Yol gösteren, öğretici >> Çözümlü Sorular Eğlenerek çözeceğiniz pekiştirici etkinlikler >> Antrenman Zamanı Kazanım odaklı >> Konu Kavrama Testleri Bilgilerinizi derinlemesine sorgulayan >> Ünite Tarama Testleri ŞİMDİ T.C.İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DÜNYASINA KAPAK AÇMA ZAMANI Okul sınavlarına yardımcı >> Yazılıya Hazırlık Soruları Yeni sisteme uygun yeni tarz sorular >> Artıbir Sınav Özel AD, SOYAD: OKUL: SINIF: NUMARA:

2 T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK - 8 Yayını Hazırlayan Baskı Güler Ofset Fevzi Çakmak Mah Sk. No:24/1 Karatay/KONYA Tel: Sertifika No: Eylül ISBN ARTIBİR YAYINLARI Büsan Sanayi Sk. KTM İş Merkezi No: 14 Karatay / KONYA Tel: Gsm: Bu k yayın hakları; 1ARTIBİR YAYINLARI r. K k ö u, ya ve yazarının y r k, mek k, fot ya da başk şek çoğaltılması, yayımlanması ve dağıtılması yasaktır.

3 İSTİKLAL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va dettiği günler Hakk ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif ERSOY

4 ÖNSÖZ Sevgili Öğrenciler, Bu kitap, tecrübeli yazarlarımız tarafından özverili bir şekilde yazılmış, özgün bir dizgi/tasarım ile yayına hazırlanmıştır. Kitap hazırlanırken Milli Eğitim Bakanlığı tarafından en son belirlenen İnkılap Tarihi müfredat kazanımları dikkate alınmıştır. Kitapta, konuya ait önemli noktaların vurgulandığı kısa bir konu anlatımının yanı sıra, her biri kazanım odaklı pek çok etkinlikle karşılaşacaksınız. Ayrıca zengin test soruları ile test yeteneğinizi geliştirebileceksiniz. Özellikle bursluluk ve özel okul sınavlarına yönelik hazırladığımız artıbir özel testleriyle, sınavlara daha iyi hazırlanabileceksiniz. Elbette ki okul başarınızda önemli bir pay sahibi olan yazılılarınızı da unutmadık. Yıl içinde gireceğiniz her bir yazılı için birer adet yazılı örneğini sizler için kitabımızın içine yerleştirdik. Elinizdeki kitapta yer alan her bir ünitede aşağıdaki bölümler bulunmaktadır. Hadi Öğrenelim: Konunun ana hatlarının kısaca anlatıldığı, konu ile ilgili bir sorunun çözümü ile birlikte verildiği bölümdür. Antrenman Zamanı: Kazanımların kavranması ve konunun daha iyi anlaşılması için farklı etkinlik örneklerinin bulunduğu bölümlerdir. Konu Kavrama Testi: Her bölümden sonra, konuyu kavratmayı ve pekiştirmeyi hedefleyen, kazanım odaklı, çoktan seçmeli soruların olduğu bölümdür. Ünite Tarama Testi: Her ünitenin sonunda, konuları bir bütün olarak ele alan, konu kavrama testlerinden daha kapsamlı, çoktan seçmeli soruların olduğu bölümdür. Artıbir Özel: Milli Eğitim Bakanlığı nın son dönemde yayınladığı örnek sorulardan faydalanılarak hazırlanan; yorumlama, karşılaştırma, sonuca varma, tablo ve grafik okuma gibi becerileri ölçmeyi ön plana çıkartan yayınımıza özel bölümdür. Yazılıya Hazırlık Soruları: Okuldaki yazılı sınavlarında başarınızı artırmayı hedefleyen, bu sınavlarda çıkabilecek sorulara benzer soruların olduğu bölümdür. Her bir aşaması ile sizlere artı bir değer katmayı hedefleyen kitabımızı tamamladığınızda başarılı olacağınızı umuyoruz. Öğrenim için ayırdığınız zamanların kalıcı ve eğlenceli olması temennisiyle... İnkılap Tarihi Yayın Kurulu

5 İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE: BİR KAHRAMAN DOĞUYOR BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL in ÇOCUKLUK DÖNEMİ VE ÖĞRENİM HAYATI ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL in ASKERLİK HAYATI ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIBİR SINAV ÖZEL ÜNİTE: MİLLİ UYANIŞ: BAĞIMSIZLIK YOLUNDA ATILAN ADIMLAR BÖLÜM: I. DÜNYA SAVAŞI VE OSMANLI DEVLETİ ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: Mondros, Cemiyetler ve Kuvâ-yı Millîye ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM: Millî Mücadele nin Hazırlık Dönemi ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ... 50

6 İçindekiler 4. BÖLÜM: TBMM ye Karşı Ayaklanmalar - Sevr Antlaşması ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIBİR SINAV ÖZEL ÜNİTE: Millî Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm! BÖLÜM: Doğu ve Güney Cepheleri ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: Batı Cephesi ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI BÖLÜM: Batı Cephesi ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: Lozan Antlaşması ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIBİR SINAV ÖZEL ÜNİTE: Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye BÖLÜM: Atatürkçülük ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ

7 2. BÖLÜM: Atatürkçülük ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: Siyasi Alanda İnkılaplar ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: Hukuk, Eğitim, Kültür Alanlarında İnkılaplar ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: Toplum, Ekonomi, Sağlık Alanlarında İnkılaplar ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ BÖLÜM: Cumhuriyet Kazanımları - Atatürkçülüğün Esasları ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIBİR SINAV ÖZEL İçindekiler 5. ÜNİTE: Demokratikleşme Çabaları BÖLÜM: Demokratikleşme Çabaları ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIBİR SINAV ÖZEL

8 İçindekiler 6. ÜNİTE: Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası BÖLÜM: Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIBİR SINAV ÖZEL ÜNİTE: Atatürk ün Ölümü ve Sonrası BÖLÜM: Atatürk ün Ölümü ve Sonrası ANTRENMAN ZAMANI KONU KAVRAMA TESTİ YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI ÜNİTE TARAMA TESTİ ARTIBİR SINAV ÖZEL CEVAP ANAHTARI

9 1. ÜNİTE Bir Kahraman Doğuyor

10 1. BÖLÜM Mustafa Kemal in Çocukluk Dönemi ve Öğrenim Hayatı HADİ Ö ĞRENELİM A. AVRUPA DAKİ GELİŞMELER VE OSMANLI DEVLETİ Orta Çağ da ( ) Katolik Kilisesi nin baskısı altında kalan Avrupa devletleri bilimsel, ekonomik ve siyasi alanda İslam Dünyası ndan çok gerideydi. Ancak Avrupa devletleri 15. yüzyıldan itibaren giderek güçlenmeye başlamıştır. Coğrafi Keşifler, Rönesans, Reform, Aydınlanma Çağı ve Sanayi İnkılabı Avrupa devletlerinin güçlenmelerini sağlayan önemli gelişmelerdir. 14 ve 15. yüzyıllarda sınırlarını hızla genişleten Osmanlı Devleti üç kıtada hüküm süren, değişik ulusları egemenliği altında bulunduran bir devletti. Ancak 17. yüzyıldan itibaren askerî, siyasi ve ekonomik alanlardan önemli sorunlar yaşamaya başladı. Avrupa da yaşanan gelişmelerin de bu gerileyişte etkisi olmuştur. Coğrafi Keşiflerle ticaret yollarının yön değiştirmesi Osmanlı ekonomisini olumsuz etkilemiştir. Kapitülasyonlar giderek sömürü aracı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Sanayi İnkılabı ile seri üretime geçen Avrupa devletleri, Osmanlı pazarlarına egemen olmuştur. Bu durum Osmanlı ekonomisini olumsuz yönde etkilemiştir. 19. yüzyıla gelindiğinde Osmanlı Devleti Avrupa devletlerinden borç alan bir ülke durumuna gelmiştir. Borçların ödenememesi üzerine Düyun-u Umumiye İdaresi adıyla uluslararası teşkilat kurulmuştur. Fransız İhtilali ile güçlenen ulusçuluk düşüncesi Osmanlı Devleti nin dağılmasını hızlandırmıştır. Osmanlı Devleti sorunları çözmek amacıyla 17, 18 ve 19. yüzyıllarda ıslahatlar yapmıştır. Tanzimat (1839) ve Islahat (1856) Fermanları ile azınlık isyanlarını önlemeyi amaçlamışlardır da Kanun-i Esasi adıyla ilk Osmanlı anayasası hazırlanmış, meşrutiyet ilan edilerek halkın padişahın yanında yönetime katılması sağlanmıştır. Bununla birlikte devleti dağılmaktan kurtarmak amacıyla Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık ve Türkçülük gibi fikirler geliştirilmiştir. Osmanlı Devleti 20. yüzyılın başında Trablusgarp ve Balkan Savaşları ile toprak kaybetmiştir. B. MUSTAFA KEMAL in ÇOCUKLUĞU VE EĞİTİM HAYATI 1881 de Osmanlı Devleti nin Rumeli deki önemli şehirlerinden biri olan Selanik te doğan Mustafa, eğitim hayatına da bu şehirde başlamıştır. Bir süre Mahalle Mektebine gitmiş daha sonra modern yöntemlerle eğitim yapan Şemsi Efendi Mektebi ne yazılmıştır. Bu okulu bitirdikten sonra bir süre Selanik Mülkiye Rüştiyesi ne devam ettiyse de içindeki asker olma isteği nedeniyle Selanik Askerî Rüştiyesi (ortaokul) sınavlarını kazanarak bu okula kaydolmuştur. Askerî Rüştiyeyi başarıyla bitirdikten sonra Manastır Askerî İdadisi nde (lise) eğitim hayatını sürdürmüştür. Bu okulda Fransızcasını ilerletmiş, Türk ve yabancı düşünürlerin kitaplarını okuyarak fikri gelişim sağlamıştır da eğitim için İstanbul a gelmiş, Harp Okuluna yazılmıştır de başladığı Harp Akademisi ni 1905 te kurmay yüzbaşı rütbesiyle bitirerek ilk görev yeri olan Şam da askerlik hayatına başlamıştır. Çözümlü Soru.. Selanik in; I. Birçok aydının yaşaması II. Eski bir Osmanlı şehri olması III. Farklı dillerde gazete ve dergilerin basılması özelliklerinden hangilerinin Mustafa Kemal in fikri gelişimine katkı sağladığı söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III Çözüm.. Selanik te özgürlükçü düşünceye sahip Osmanlı aydınlarının yaşaması, burada toplantılar yapmaları, gazeteler çıkarmaları Mustafa Kemal in fikri gelişimine katkı sağlamıştır. Selanik te Türkçe ile birlikte değişik dillerde gazetelerin ve dergilerin çıkarılması zengin bir kültürel yapının oluşmasına katkı sağlamıştır. Bu ortamda yaşaması Mustafa Kemal in fikri gelişimine katkıda bulunmuştur. Cevap C 10

11 ANTRENMAN ZAMANI 1. BÖLÜM Mustafa Kemal in Çocukluk Dönemi ve Öğrenim Hayatı 1 ANTRENMAN // Doğru - Yanlış Aşağıdaki soruları doğru (D) ya da yanlış (Y) şeklinde cevaplayınız. a. b. Rönesans, Reform ve Aydınlanma Çağı, Avrupa devletlerinin güçlenmesini sağlayan önemli gelişmelerdir. Osmanlı Devleti Rönesans ın olumsuz etkisinden kurtulmak için Avrupa devletlerine kapitülasyon olarak bilinen ayrıcalıklar tanımıştır. c. Sanayi İnkılabı Osmanlı ekonomisini olumsuz yönde etkilemiştir. d. e. f. Fransız İhtilali getirdiği ilkelerle Osmanlı Devleti nde birlik ve beraberlik düşüncesinin zayıflamasına yol açmıştır. İslamcılık, Osmanlıcılık, Türkçülük ve Batıcılık Mustafa Kemal tarafından Osmanlı Devleti nin kurtuluşuna yönelik ileri sürülen düşüncelerdir. Mustafa Kemal, Osmanlı Mebusan Meclisi nde milletvekili olarak yer almış, vatanın bütünlüğünün korunması amacıyla çaba göstermiştir. 2 ANTRENMAN // Boşluk Doldurma Aşağıda verilen metinlerdeki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz. Jön Türkler Kanun-i Esasi Düyun-u Umumiye İttihat ve Terakki Hareket Ordusu Tanzimat Fermanı a. Osmanlı Devleti nin ilk anayasasıdır. b. Osmanlı Devleti nde I. Meşrutiyetin ilan edilmesinde etkili olmuştur. c. Osmanlı Devleti, ile azınlık isyanlarını önleyerek devletin bütünlüğünü korumayı amaçlamıştır. d. Avrupa devletleri İdaresini kurarak Osmanlı Devleti nin borçları karşılığı bazı gelirlerine el koymuşlardır. e. Osmanlı Devleti nde I. Meşrutiyetin ilan edilmesinde etkili olmuştur. f. Meşrutiyet yönetimine karşı çıkan 31 Mart Ayaklanması tarafından bastırılmıştır. 11

12 1. BÖLÜM ANTRENMAN Mustafa Kemal in Çocukluk Dönemi ve Öğrenim Hayatı ZAMANI 3 ANTRENMAN // Eşleştirme Mustafa Kemal in kişilik gelişimi ve yetişmesinde önemli rolü olan kişilerle ilgili doğru bilgileri eşleştiriniz. 1 a 2 b 3 c 4 d 4 ANTRENMAN // Sıralama Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıda verilen gelişmeleri kronolojik olarak sıralayarak kutuya yazınız. a Islahat Fermanı nın ilan edilmesi b Tanzimat Fermanı nın ilan edilmesi c Mebusan Meclisi nin açılması d Düyun-u Umumiye İdaresi nin kurulması e I. Meşrutiyet in ilan edilmesi 12

13 ANTRENMAN ZAMANI 1. BÖLÜM Mustafa Kemal in Çocukluk Dönemi ve Öğrenim Hayatı 5 ANTRENMAN // Açık Uçlu Soru Aşağıda verilen soruların cevaplarını kutulara yazınız. 1 2 Osmanlı Devleti nde toplumsal birliğin zayıflamasına yol açmıştır. Özellikle Doğu Avrupa ve Balkanlardaki uluslar üzerinde etkili olmuştur. Osmanlı ülkesinde bağımsızlık amaçlı iç isyanların çıkmasına yol açmıştır. Bu bilgilerde hangi olayın sonuçlarına değinilmiştir? Liman şehri olması ve birçok şehre demir yolu ile bağlantısı nedeniyle hem sosyal ve ekonomik hem de kültürel yönden gelişmiştir. Çok uluslu yapısı Mustafa Kemal in farklı dil, inanç, gelenek ve kültürleri tanımasını sağlamıştır. Hakkında bazı bilgiler verilen şehir hangisidir? 6 ANTRENMAN // İşaretleme Aşağıda verilen ifadeleri, Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük bakımından değerlendirerek uygun kutuyu işaretleyiniz. Osmanlıcılık İslamcılık Türkçülük a. Kanun-i Esasi bu düşünce doğrultusunda ilan edilmiştir. b. c. Ziya Gökalp ve Mehmet Emin Yurdakul temsilcileri arasındadır. Dil, din, ırk ayrımı yapmaksızın bütün milleti kapsayıcı nitelikte olup eşitliği savunmuştur. d. Millî Mücadele nin kazanılmasında etkili olmuştur. e. Mehmet Akif ve II. Abdülhamit tarafından desteklenmiştir. 13

14 Mustafa Kemal in Çocukluk Dönemi ve Öğrenim Hayatı KONU KAVRAMA TESTİ 1. Osmanlı Devleti, sınırları içinde yaşayan azınlıkların bağımsızlıklarını kazanmaya başlamaları ile birlikte 19. yüzyılın sonlarına doğru parçalanma sürecine girmiştir. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti nin yıkılışında etkili olduğunu gösterir? A) Milliyetçiliğin B) Çağdaşlaşmanın C) Sömürgeciliğin D) Sanayileşmenin yılında kurulan Düyun-u Umumiye (Genel Borçlar) İdaresi ile Osmanlı Devleti nin borçlarına karşılık bazı gelir kaynaklarına el konulmuştur. 4. Sosyal Bilgiler Öğretmeni bir öğrencinin sorusunu, Osmanlı aydınları Osmanlıcılık, Batıcılık, İslamcılık ve Türkçülük gibi fikir akımlarını öne sürmüşlerdir. şeklinde cevaplamıştır. Buna göre öğretmen aşağıdaki sorulardan hangisini cevaplamıştır? A) Osmanlı Devleti nin dağılmasının sebebi nedir? B) Osmanlı Devleti ni kurtarmaya yönelik hangi fikri hareketler Osmanlı elitlerince ileri sürülmüştür? C) Osmanlı aydınları en çok hangi bölgede örgütlenmiştir? D) Osmanlı aydınlarının fikirleri halk tarafından benimsenmiş midir? Bu durum Osmanlı Devleti nin aşağıdaki alanların hangisinde sorun yaşadığını gösterir? A) Dinî B) Askerî C) Siyasi D) Ekonomik 3. (I.) Selanik; inanç, gelenek ve görenek bakımından birbirinden farklı insanların bir arada yaşadığı şehirdi. (II.) Şehirde Türkçe, Rumca, İbranice ve Bulgarca gazeteler yayımlanıyordu. (III.) İşlek bir limanı olan Selanik i çok sayıda yabancı tüccar ziyaret ediyordu. (IV.) Avrupa da çeşitli dillerde basılan kitap ve gazeteleri takip etme imkanı vardı. Kaç numaralı bilgide Selanik in ekonomik önemi ön plana çıkarılmıştır? A) I B) II C) III D) IV 5. Mustafa Kemal in çocukluğunu geçirdiği Selanik, Osmanlı Devleti nin kurtuluşunu meşrutiyet rejiminde gören Osmanlı aydınlarının örgütlendiği bir şehirdi. Şehirde Türklerle birlikte Sırp, Bulgar, Rum, Ermeni ve Yahudi gibi milletler birlikte yaşıyordu. Selanik in bu özelliklerinin Mustafa Kemal e; I. Farklı kültürleri yakından tanıma II. Ülke sorunları hakkında bilgi sahibi olma III. Askerî yeteneğini geliştirme kazanımlarından hangilerini sağladığı söylenebilir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III 14

15 Mustafa Kemal in Çocukluk Dönemi ve Öğrenim Hayatı KONU KAVRAMA TESTİ 6. Mustafa, Şemsi Efendi Mektebi nde öğrenimini sürdürürken babası Ali Rıza Efendi hayatını kaybetti. Bunun üzerine Zübeyde Hanım Selanik yakınlarında bir çiftlikte çalışan ağabeyinin yanına taşındı. Ancak oğlunun eğitim hayatından uzaklaşmasına gönlü razı olmadı. Selanik e gelen Mustafa, Selanik Mülkiye Rüştiyesi ne başladıysa da buradaki eğitimini sürdürmedi. Çünkü o asker olmak istiyordu. Askerî Rüştiye nin Selanik sokaklarında gördüğü üniformalı öğrencilerine imrenerek bakıyordu. Bu nedenle Mülkiye Rüştiyesi nden ayrılarak annesinden gizli girdiği Selanik Askerî Rüştiye si (askerî ortaokul) sınavını kazanarak amacına ulaştı. Bu bilgilere göre Mustafa Kemal hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 8. Şimdi burada bir yüce kişiye rastladım. O benim rüştiye birinci sınıfında öğretmenim idi. Bana hep ilk bilgileri öğretirken gelecek için ilk fikirleri de vermişti. Demek istiyorum ki ilk ilham ana - baba kucağından sonra okuldaki eğitimcinin dilinden, vicdanından, terbiyesinden alınır. Bu sözlerinden hareketle öğretmenlerin Mustafa Kemal i daha çok hangi açıdan etkilediği söylenebilir? A) Lider olması B) Sosyal hayatı C) Düşünce yapısı D) Diplomasi tecrübesi A) Asker olmasında çevresel unsurlar etkili olmuştur. B) Kararlı bir yapıya sahiptir. C) Zorluklarla mücadele etmiştir. D) Devletin içinde bulunduğu sorunlara duyarlı davranmıştır. 7. Mustafa Kemal, Manastır şehrinde Aydınlanma Çağı düşünürlerinin kitaplarını okumuş, onların hürriyet, demokrasi, insan hakları ve cumhuriyet hakkındaki düşüncelerinden etkilenmiştir. Bu durumun Mustafa Kemal in aşağıdaki faaliyetlerinden hangisinde yol gösterici nitelikte olduğu söylenebilir? 9. Mustafa Kemal in; I. Samsun a çıkarak Türk halkını düşmana karşı birleştirmesi II. Okul yıllarında arkadaşlarına konferans niteliğinde konuşmalar yapması III. Türk milletinin çağdaşlaşmasını esas alan inkılaplara öncülük etmesi faaliyetlerinden hangileri liderlik özelliğine sahip olduğunu gösterir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III A) Orduyu yönetmede B) Devlet yönetiminde C) Halkı teşkilatlandırmada D) Askerlik bilgisini artırmada Nasıl Hissediyorsun? Mükemmel Daha iyi olmalıyım İyiyim İyi olacağım 15

16 2. BÖLÜM Mustafa Kemal in Askerlik Hayatı HADİ ÖĞRENELİM MUSTAFA KEMAL in ASKERLİK HAYATI Mustafa Kemal in ilk görev yeri Şam dır te geldiği Şam da 1907 ye kadar kalmış, burada Vatan ve Hürriyet Cemiyeti ni kurmuştur. Buradan geldiği Selanik te bir süre İttihat ve Terakki Cemiyeti nin faaliyetlerine katılmış ancak yaşadığı fikir ayrılığı nedeniyle cemiyetten ayrılmıştır. 31 Mart Ayaklanması nı bastıran Hareket Ordusu nda görev yapmıştır (1909) da Fransa da yapılan Pikardi Manevraları na katılmıştır. Gelişen sanayisi için ham madde ve pazar arayışında olan İtalya, 1911 de Osmanlı toprağı olan Trablusgarp a saldırmıştı. Osmanlı Devleti bölgeye karadan ve denizden yardım gönderemiyordu. Trablusgarp ta ülkeyi savunacak sayıda askeri de yoktu. Bundan dolayı aralarında Mustafa Kemal in de bulunduğu bazı gönüllü subaylar kılık değiştirerek gizlice Trablusgarp a gittiler. Mustafa Kemal, yerli halkı teşkilatlandırıp İtalyanlara karşı direnişe geçirerek Derne ve Tobruk ta başarılar kazandı. İtalyanlar güçlü direniş karşısında sahil kesiminden iç kesimlere ilerleyemedi. Ancak buradaki savaş devam ederken Balkan Savaşları nın başlaması Osmanlı Devleti nin barış imzalamasına neden oldu de imzalanan Uşi Antlaşması ile Trablusgarp İtalyanlara bırakıldı. Rusya nın desteğiyle bir araya gelen Yunanistan, Sırbistan, Bulgaristan ve Karadağ ın Osmanlı Devleti ne saldırmasıyla I. Balkan Savaşı başladı. Osmanlı ordusu ağır yenilgiler alarak geri çekilmek zorunda kaldı te imzalanan Londra Antlaşması ile Edirne dahil Balkan toprakları kaybedildi. Balkan devletlerinin Osmanlı dan aldıkları toprakları paylaşmada anlaşmazlığa düşmeleri üzerine II. Balkan Savaşı başladı. Bu durumdan yararlanan Osmanlı Devleti Edirne yi geri aldı. Osmanlı Devleti, Balkan Savaşları nın sonunda Bulgaristan ile İstanbul Antlaşması nı, Yunanistan ile de Atina Antlaşması nı imzalamıştır. Mustafa Kemal, Balkan Savaşları sırasında Bolayır Kolordusu nun kurmay başkanlığını yapmıştır. Savaştan hemen sonra Sofya Ataşemiliterliği ne atanmıştır. Bu görevi sırasında Bulgaristan Türkleri ile yakından temas kurmuş, yabancı elçilerle görüşmüş, Bulgar Parlamentosu nun çalışmalarını izlemiştir. Çözümlü Soru.. Mustafa Kemal, Sofya Askerî Ataşeliği görevinde Bulgar Meclisi nin toplantılarına katılarak Parlamenter Sistemi n nasıl işlediğini yakından görmüştür. Bulgaristandaki Türk kadınlarının toplumsal hayata aktif olarak katılmalarından etkilenmiştir. Buna göre Sofya daki yaşantısının Mustafa Kemal e; I. Soyadı Kanunu nun kabul edilmesi II. Medeni Kanun un kabul edilmesi III. Büyük Millet Meclisi nin açılması faaliyetlerinden hangilerini gerçekleştirmede yol gösterdiği söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III Çözüm.. Mustafa Kemal in Sofya da Parlamenter Sistem in işleyişini öğrenmesi Büyük Millet Meclisi nin açılmasında; Bulgaristan daki Türk kadınlarının toplumsal hayata aktif olarak katılmalarından etkilenmesi Medeni Kanun un kabul edilmesinde yol gösterici olmuştur. Soyadı Kanunu özellikle resmî işlemlerdeki karışıklığın giderilmesini sağlamıştır. Mustafa Kemal in soruda verilen Bulgaristan daki gözlemleri ile ilişkili bir inkılap değildir. Cevap D 16