İçindekiler. 1. BÖLÜM : Güzel Sanatlar ve Edebiyat KONU KAVRAMA TESTİ

Transkript

1 İçindekiler 1. BÖLÜM : Güzel Sanatlar ve Edebiyat GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT-EDEBİYATIN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ - 1 TEST - 1 Bu başlıkla bölümler alt başlıklara ayrılmış, her bölümün içerdiği kazanım ve alt başlıklar dikkate alınarak testler oluşturulmuştur.

2 1. BÖLÜM: Güzel Sanatlar ve Edebiyat GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT-EDEBİYATIN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ-1 TEST Aşağıdakilerden hangisi bilim ile sanat arasındaki farklılıklardan A) Bilim somut bir dünyayla ilgilenirken sanat, kurgusal bir dünya yaratır. B) Bilim, verilerden hareket eder; ancak sanat duygu ve düşüncelerin bir ifadesidir. C) Bilim öznelliklerden yararlanır; sanat ise nesnel gerçekliğe odaklanır. D) Bilim, belli bir sorunu ele alırken sanat, gündelik ve sıradan hayatla ilgilenir. E) Bilim, mantık ilkeleriyle düşünür, sanat ise ilhamdan beslenir. 2. Aşağıdakilerden hangisi kurgusal bir metnin özelliklerinden A) Düşsel ögelerden de yararlanılması B) Dilin art anlamlarından sıkça yararlanılması C) Yazarın düş gücüyle biçimlenmesi D) Sadece gerçek hayata uygun olanla ilgilenmesi E) Kendi içinde tutarlılık taşıması 5. Aşağıdakilerden hangisi edebi metnin özellikleri arasında gösterilemez? A) Kurgusal olması B) Dilin farklı olanaklarından yararlanması C) Yazarın zihniyetini yansıtması D) Belli bir geleneğe dayanması E) Yalnızca düş unsurlarını içermesi 6. Gündelik yaşamımızda bir otomobili, bir elbiseyi ya da bir eşyayı beğendiğimizi ifade etmek için sanat eseri yakıştırmasını yaparız. Yukarıda sözü edilen durum sanat eserinin hangi özelliğini vurgulamaktadır? A) Evrensel olması B) Estetik bir duyuş yaratması C) İçeriğiyle yarar sağlaması D) Gündelik hayata ilişkin olması E) Gerçekliği anlatması 3. Sanat, verili dünyayı, herkesin gördüğü o renksiz dünyayı, yetmiş iki renge boyar bir tabloda; bir şiirde umutlu bir gülüş buluverir beyaz martının kanatlarında, kuşların cıvıltısıyla bir senfoni yazar. O soluk, karmaşada boğulan dünyanın dışında bambaşka bir dünya yaratır. İşte onu bilimden ayıran, sanatın doğası gereği olmasıdır. Bu parçadaki sanat-bilim ayrımına bakılarak boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) kurgusal B) evrensel C) gerçekçi D) gündelik E) işlevsel 4. Aşağıdaki bilim dallarından hangisinin edebiyat ile ilişkisi en azdır? A) Felsefe B) Tarih C) Psikoloji D) Arkeoloji E) Sosyoloji 7. Aşağıdaki güzel sanatlardan hangisi edebiyattan en az yararlanır? A) Minyatür B) Tiyatro C) Müzik D) Opera E) Sinema 8. I. Roman II. Öykü III. Tiyatro IV. Deneme V. Şiir Yukarıda numaralanmış türlerden hangisi kurmaca metinlerden 11

3 9. Aşağıdakilerin hangisinde yazınsal bir söylem vardır? A) Evrim kuramları ve genel bulgulara göre, günümüzden 200 ile 500 bin yıl önce iki ayağı üzerinde dik olarak durabilen "Homo Erectus" yerini, düşünebilen insan "Homo Sapiens"e bırakmıştır. B) XIII. yüzyılın son çeyreğinde küçük bir uç beyliği olan Osmanlılar, XIV. yüzyıl başlarında yaptığı fetihlerle - özellikle 1301 yılında Koyunhisar Savaşı ile Bizans ı mağlup ederek - dikkatleri üzerine çekmeye başlamıştır. C) Sevmek, öğrenmekle başlar, insan bilmediği şeye karşı önce tedirginlik ve antipati duygularıyla yaklaşır. Eğitim ve öğretim, hayatın hangi sahasında olursa olsun zaman içerisinde sevmeyi beraberinde getirir. D) Ölüm, hayatın bir değişmesinden başka bir şey değildir. Doğada, bizlerin kurup çattığımız anlamda bir ölüm olamaz. Sadece her şey sürekli olarak değişir, o kadar. Bu değişme sonsuzdur. Tohumlar başka tohumlara yönelirler, değişirler. Örneğin tohum, ot olur, başak olur, ekmek olur. E) Kapının zilini çalarken, birden yaptığı işin anlamsızlığını hissetti. Fakat kapı açıldı ve Müzeyyen Hanım'ın yorgun ve sarı yüzü göründü. Hiçbir şey söylemeden Turgut u içeri aldı. 10. İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı Önce hafiften bir rüzgâr esiyor; Yavaş yavaş sallanıyor Yapraklar, ağaçlarda; Uzaklarda, çok uzaklarda, Sucuların hiç durmayan çıngırakları İstanbul'u dinliyorum, gözlerim kapalı Bu şiirden yola çıkılarak edebi metin için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Gündelik hayatın sıradan ayrıntılarını işler. B) Belli biçimsel özelliklerin yanı sıra ses ve ahenk unsurlarından yararlanır. C) Asıl anlamını sembollerle örülü bir kapalılıkta saklar. D) Yazıldığı dönem hakkında sosyal veriler içerir. E) Sanatçının duygularının bir yansımasıdır. 11. Dil bir anlamsal sözleşmedir;tarihsel ve toplumsal sürecin bir ürünüdür. Dünyadaki bütün dillerde olduğu gibi Türkçe de başkalaşmış, değişmiş, arılığını yitirmiştir. bugün karşılığını bulamadığımız yabancı sözcükleri dil kirlenmesi sayanlar, liman, pencere, güzel gibi gündelik sözcüklerin; hatta birçok kent adının bir zamanlar dilimize başka dillerden girdiği gerçeğini göremiyorlar. Bu parçada yazarın dil hakkındaki düşüncelerine bakılarak aşağıdakilerden hangisini vurguladığı söylenebilir? A) Dil, toplumsal uzlaşmayı sağlamak gibi önemli bir görev üstlenir. B) Her dil, çağlar boyu süren değişimler geçirmiştir. C) Dilin oluşmasında, kültürel geçişlerin etkisi yadsınmamalıdır. D) Her çağda ve her ülkede dili toplum yaratır. E) Ortak bir anlam birliğine dayanan dil, değişmez değildir. 12. Hızır ile İlyas, her yıl dünyanın bir yerinde buluşurlar. O yıl hangi yerde buluşurlarsa orada bahar bir başka olur. çiçekler daha bol, daha büyük, her yılkinden iri açarlar. O yıl ölüm de olmaz orada. Ne bir kuş, ne bir karınca, ne kelebek ölür. İşte bu Hıdrellez gecesi obanın bütün insanları sabaha kadar, gözünü kırpmadan, iki yıldız olarak buluşacak Hızır ile İlyas ı gökte beklemeye koyulur. Yüksek yerlere, minarelere, dam başlarına çıkarlar. Kim ki gökyüzünde iki yıldızın birleştiğini görür, o anda ne isterse olur. Yaşar Kemal in Binboğalar Efsanesi adlı romanından alınan bu parçada edebi metnin hangi özelliği öne çıkmaktadır? A) Edebi metnin, yazarın düş gücünü yansıtan bir araç olması B) Toplumun folklorik özelliklerini gözler önüne sermesi C) Gündelik gerçeği, olduğu gibi yansıtabilmesi D) Anlatıyı oluşturan olayların ve kişilerin çok katmanlı bir yapıya sahip olması E) Kurgusal yapısından ötürü içerdiği bilginin güvenirliğinin olmaması 13. Niçin yapıyorum bu besteleri; çünkü ruhumda olanın seslere dönüşmesini istiyorum. Beethoven ın bu sözünden sanat ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Sanat, amacı belli olmayan bir yaratıdır. B) Sanatçı, ilhamının ışığını dışarı yansıtmak isteyen kişidir. C) Kalıcılığa erişmek isteyen sanatçı, içten eserler ortaya koymalıdır. D) Sanatçı, yalnızca güzel olanla ilgilendiği için hayalcidir. E) Sanat eserinin tek amacı estetik bir duyuş yaratmaktır. 1. C 2. D 3. A 4. D 5. E 6. B 7. A 8. D 9. E 10. C 11. C 12. B 13. B 12

4 13. BÖLÜM: Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI GENEL ÖZELLİKLERİ - I TEST Şiirde hece ölçüsü kullanılmıştır. - Atatürk, Atatürk devrimleri, ulus sevgisi ve yurt işlenen temel konulardır. - Konuşma dili ile yazı dili arasındaki kopukluk giderilmiştir. - Sadeleşme hareketi Türk Dil Kurumu nun açılmasıyla bilimsel nitelik kazanmıştır. Yukarıdaki özellikler aşağıdaki edebiyat dönemlerinin hangisinde gerçekleşmiştir? A) Tanzimat dönemi edebiyatı B) Servetifünun edebiyatı C) Fecriati edebiyatı D) Milli edebiyat dönemi E) Cumhuriyet dönemi edebiyatı 2. Aşağıdakilerin hangisinde Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatıyla ilgili bilgi yanlışı vardır? A) Milli edebiyatla başlayan halka inme, Anadolu yu tanıma çabası ana ilke olmuştur. B) Hem Halk hem Divan edebiyatının nazım biçimleri kullanılmış, özgünlük yaratılamamıştır. C) Sanatçıların büyük bir bölümü Milli edebiyat döneminde yazmaya başlamışlardır. D) TDK kurularak Türkçenin sadeleşme çalışmaları sürdürülmüştür. E) Şiirde yenilik arayışları sonunda birçok şiir topluluğu oluşmuştur. 3. Çıkarmış oldukları dergide ilkelerini devamlı yenilik, içtenlik, samimiyet ve canlılık olarak açıklayan bu topluluk farklı sanat anlayışlarına sahip kişilerin oluşturduğu bu topluluk uzun ömürlü olamadı. Parçada bu topluluk diye sözü edilen edebiyat topluluğu aşağıdakilerden hangisidir? A) Beş Hececiler B) Yedi Meşaleciler C) Garipçiler D) Maviciler E) Hisarcılar 4. Birinci Yeni olarak da adlandırılan Orhan Veli, Melih Cevdet, Oktay Rıfat ın öncülüğünü yaptığı akımın özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Şiir tüm biçimsel kurallardan kurtarılmalıdır. B) Şiir günlük konuşma diliyle yazılmalıdır. C) Şiirin konusu sınırlandırılmamalıdır. D) Şiirde imge bırakılmalı, yerine nükte getirilmelidir. E) Şiirin kaynağı duygudur; düşünce düzyazıya özgüdür. 5. I. Halka ve yurt sorunlarına eğilme, edebiyata da yansımıştır. II. Milli edebiyat döneminde başlayan sadeleşme hareketi geliştirilmiştir. III. Konuşma dili ile yazı dili arasındaki kopukluk giderilmiştir. IV. Toplum problemleri gözleme dayanan bir gerçekçilikle anlatılmıştır. V. Hikâye ve romanlarda olaylar İstanbul da geçer, kahramanlar aydın tabakadan seçilir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatıyla ilgili yukarıda numaralanmış bilgilerden hangisi yanlıştır? 6. Garipçiler le ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Mecazlı ve sanatlı söyleyişlere karşı olmuşlardır. B) Şiirin, sosyal görüşlerin ideolojik sözcüsü olduğunu iddia etmişlerdir. C) Şiirde ölçü ve kafiye gibi şekil şartlarını reddederler. D) Şiirde sadece günlük hayatın işlenmesi fikrini savunmuşlardır. E) Konuşma dilini ve gündelik ifadeleri şiir dili haline getirmişlerdir. 7. Aşağıdakilerden hangisi Beş Hececiler in ilkeleriyle bağdaşmaz? A) Halk edebiyatı nazım biçimlerini kullanmışlardır. B) Dilde sadeleşmeyi savunmuşlardır. C) Aruzla başlamalarına karşın heceye yönelmişlerdir. D) Sanat için sanat anlayışına bağlıdırlar. E) Anadolu dan ve milli kaynaklardan yararlanırlar. 8. Attila İlhan ın öncülüğünü yaptığı bir akımdır. Garip şiir akımının tersine şiirde sanatlı ve şairane bir söyleyişi benimsemişlerdir. Bu akım adını Attila İlhan ın çıkardığı bir dergiden almıştır. Yukarıda sözü edilen edebi topluluk aşağıdakilerden hangidir? A) Maviciler B) İkinci Yeniler C) Beş Hececiler D) Yedi Meşaleciler E) Fecr- i Ati topluluğu 207

5 9. (I) Edebiyatımızda ilk örnekleri toplumcu şiirle birlikte görülen serbest şiir birim, ölçü ve uyak kurallarına bağlı olmayan şiir anlayışına denir. (II) Bu anlayışta dizelerin sayısı, dizelerdeki hece sayısı belli bir düzene bağlı değildir. (III) Uyak kullanımı şairin isteğine göre şekillenir. (IV) Serbest şiir önce Fransız sembolistleri arasında yayılmıştır. (V) Divan edebiyatı nazım biçimlerinden müstezatın Tanzimat döneminde serbest müstezata dönüştürülmesi bizde serbest şiirin oluşumunu hazırlamıştır. Serbest şiir le ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? 13. Aşağıda verilen yargıların hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) Beş Hececiler Milli edebiyat ilkelerine bağlı kalarak yurt güzellikleri, memleket sevgisi temalarını işlemişlerdir. B) Yedi Meşaleciler 1940 yıllarında Garip şiir topluluğuna tepki olarak oluşturulan bir şiir topluluğudur. C) Faruk Nafiz ve arkadaşları Beş Hececiler şiir topluluğunu oluşturmuşlardır. D) Orhan Veli, Melih Cevdet ve Oktay Rıfat Garip şiir topluluğunun temsilcileridir. E) II. Yeniciler yalın ve anlaşılır olmak yerine kapalı olup, yeni kelime oyunlarına, yani mecazlara başvurmuşlardır. 14. Cumhuriyet döneminde modernizmi esas alan eserlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? 10. Aşağıda verilen bilgilerden hangisi "İkinci Yeni topluluğu" için söylenemez? A) Her türlü edebi anlayışa karşı çıkmışlardır. B) Görünümü, eşyayı, insanı gerçeküstücülerden daha da aşırıya giderek soyutlamışlardır. C) Söyleyişe anlamdan daha fazla önem vermişlerdir. D) Şiirde felsefi yaklaşımlara yer verilmemiştir. E) Ölçü, kafiye ve biçim unsurlarıyla ahenk sağlamak yerine musiki ve anlatım zenginliği ön plana çıkarılmalıdır. 11. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının genel özellikleri arasında yer almaz? A) Atatürk devrimlerinin savunuculuğu yapılır ve bu devrimler edebiyat yoluyla yaygınlaştırılmaya çalışılır. B) Tabiat tasvirleri gerçeklikten uzak ve özneldir. C) Şiirlerde genellikle hece vezni kullanılır. D) 1930 a kadar Milli Edebiyat çizgisinde gelişir. Bu tarihten sonra toplumcu gerçekçi bir çizgiye yönelir E) Anadolu insanının sorunları eserlerde işlenir. 12. Birinci Yeni şairleri için aşağıdakilerden hangisini söylemek yanlış olur? A) Topluluğu oluşturan şairler şiirlerini Garip adlı dergide toplamışlardır. B) Sokak, çarşı, ev gibi gerçek yaşam çevrelerinden basit kesitleri şiire konu etmişlerdir. C) Ölçüyü, süslü anlatımı, şairanelik tarzını şiirde uygulamamışlardır. D) Halk edebiyatı nazım biçimlerinden yararlanarak halk için edebiyat anlayışını benimsemişlerdir. E) Yapmacıksız, doğal, mizahi bir söyleyişi temel ilke olarak benimsemişlerdir. A) Geleneksel olanı yeni olana tabi kılma tavrı görülmüştür. B) Halkın ve Anadolu insanının yaşam tarzı ana tema olmuştur. C) İnsanın dışındaki toplumsal dünyayı yalın biçimde yansıtmak kaçınılmıştır. D) Bireyin bunalımları, toplumsal çatışması eserlerde daha sık yer bulmaya başlamıştır. E) Alegorik anlatımdan, çağrışımdan, şiirsel söyleyişten yararlanılmıştır. 15. I. Umut, direnme, sorgulama geleceğe inanç gibi temalar işlenmiştir. II. Temsilcileri kendilerini toplumun sözcüsü olarak kabul ederek bireyin özgürlük arayışını dile getirmek istemişlerdir. III. Politik ve sosyal mesajlar, slogan üslubundan yararlanılarak verilir. IV. İçerikten daha çok biçime önem verilmiştir. V. Şiiri kitleleri harekete geçirecek bir araç olarak görürler. II. Yeni sonrası Toplumcu Şiirle ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? 16. Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır? A) Cumhuriyet Edebiyatı, Milli Edebiyat ın konu ve öz bakımından devamı niteliğindedir. B) Garip akımı İkinci Yeni akımına karşı bir tepki olarak doğmuştur. C) Türk hikâye ve romanı 1930 dan sonra toplumcu gerçekçi bir çizgiye yönelir. D) Hayat dergisi 1926 da Cumhuriyet ideolojisini yaygınlaştırmak göreviyle çıkarılmıştır. E) Birinci Yeniler, ölçü, uyak ve sanatlı 1. E 2. B 3. B 4. E 5. E 6. B 7. D 8. A 9. E 10. A 11. B 12. D 13. B 14. B 15. D 16. B 208