Ankastre Bir Kirişin Aktif Titreşim Kontrolü
|
|
- Çağatay Kimyacıoğlu
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Ankastre Bir Kirişin Aktif Titreşim Kontrolü Mehmet Volkan Kazancı * Kenan Yüce Şanlıtürk Ford Otosan Ürün Geliştirme İstanbul Teknik Üniversitesi İstanbul İstanbul Özet Mevcut aktif titreşim kontrolü araştırtmalarının çoğu titreşim genliklerinin daha düşük seviyelere indirgenmesi amacına yöneliktir. Burada özetlenen araştırmanın ana amacı bu hedef de söz konusu olmakla birlikte, bir mekanik sistemin doğal frekansının isteğe bağlı ve aktif olarak kontrol edilebileceğini göstermektir. Bir sistemin doğal frekanslarının aktif olarak kontrol edilebilmesi özellikle değişken hızlarda çalışan makinaların rezonans genliklerinin kontrol edilebilmesini, hatta rezonans durumlarının ortadan kaldırılmasını sağlayabilecektir. Belirtilen amaçlar doğrultusunda ilk önce, orantısal aktif titreşim kontrölü teorisi özetlenmiş ve bunun ardından ankastre çelik bir çubuk, elektrodinamik modal sarsıcı ve lazer ölçüm cihazı kullanılarak farklı geri besleme sinyalleri içeren deneysel düzenekler kurulmuş, denetçi performanslarının ankastre çubuğun birinci modunun frekansı ve sönüm oranları üzerine etkileri incelenmiştir. Geri besleme sinyalinin fazının aktif bir şekilde kontrol edilmesi durumunda sisteme uygulanan kuvvetin kütle, yay veya sönüm etkisi yaratabileceğini göstermektedir. Bu sayede, sistemin doğal frekansını ve sönüm oranını aktif olarak kontrol edilebilmek mümkündür. Anahtar kelimeler: aktif titreşim kontolü, gürültü, kontrol, titreşim Abstract Most of the existing research studies in the literature appear to focus on reduction of vibration amplitudes via active vibration control. The main objective here is to demonstrate that one of the natural frequencies of a system can be actively controlled. Being able to control the natural frequency of a system actively can lead to, especially for systems operating under variable speed, controlling the resonance vibrations of systems or even getting rid of the resonance situations. With these objectives in mind, the theory behind proportional damping is summarised first for the case of a single degree of freedom system. Then, a test rig comprising a cantilever beam, electromagnetic shaker and a laser measurement system is described. This test rig is used to investigate the performance of various control strategies with different feedback signals to control the first natural frequency of a cantilever beam. The results obtained show that the natural frequency of a mechanical system can be controlled by actively controlling the phase angle of the feedback signal. Keywords: active vibration control, control, noise, vibration * vkazanci@ford.com sanliturk@itu.edu.tr I. Giriş Akıllı yapılar, sistem dinamiğini ve/veya tahriği algılayabilen ve sistem girdilerini dikkate alarak kendisini denetleyebilen sistemler olarak tanımlanmaktadır []. Bu yapılarda algılayıcı ve uyarıcılar sistemin aktif parçalarını oluşturmaktadırlar. Teknolojinin de hızlı gelişmesi ile sadece göreceli olarak düşük doğal frekanslara sahip basit yapılar değil, karmaşık parçalar veya yapılar da aktif titreşim kontrolü uygulamaları için uygun adaylar haline gelmiştir. Literatürdeki pek çok çalışma titreşim genliklerinin aktif titreşim kontrolü ile azaltılabileceğini göstermektedir ve azaltım genellikle sisteme sönüm yaratacak şekilde denetlenmiş aktif kuvvet veya kuvvetler uygulaması ile elde edilmektedir [2]. Yazarlar, üzerinde çalışılan sistemlerin bir ve/veya dafa fazla modunun aktif kontrol yöntemleriyle denetlenmenin pasif kontrol yöntemlerine göre daha efektif olduğu yorumunda birleşmektedirler [3]. Her ne kadar aktif kontrol yöntemlerinin uygulama alanalarının daha esnek olduğu belirtiliyor olsa da, ekonomik nedenler başta olmak üzere aktif kontrol yöntemi uygulamalarının tüm pasif yöntemlerin yetersiz kaldığı durumlarda tercih edildikleri sıklıkla belirtilmiştir [4]. Bu bildiride, sisteme aktif olarak sönüm sağlayabilme ve sistemin bir doğal frekansının aktif olarak kontrol edilmesi çalışmaları, tek tarafı ankastre çelik bir çubuk üzerinde yapılmış, aktif titreşim kontrolü amacıyla farklı geri besleme sinyalleri içeren deneysel düzenekleri kurulmuş, araştırmalar hem zaman hem de frekans alanında değerlendirilmiştir. Deneysel çalışmalarda eyleyici olarak elektrodinamik modal sarsıcı, algılayıcı olarak ise lazer ölçüm cihazı kullanılmıştır. Lazer ölçüm cihazı kullanılması, temassız ve kararlı bir ölçüm sağlamasının dışında, kullanılan lazer sistemi denetleyicisinin eyleyiciye geri beslenecek olan sinyalleri kolayca deplasman, hız veya ivmeye çevirebilmesi olumlu bir avantaj olarak kullanılmıştır. Burada sunulan çalışmaların tümü darbe çekici eylemiyle gerçekleştirilmiş, darbe sonucu oluşan titreşimler ile orantılı kuvvetler aktif kontrol için bir sarsıcı yardımı ile sisteme uygulanmıştır. İlk önce tek serbestlik dereceli bir sistem üzerinde orantısal titreşim kontrolü için teorik bilgi verilmiştir. Bunun ardından, deney düzeneği tanıtılmış, ölçümlerde kullanılan sensörler ve eyleyiciler açıklanmıştır. İstenilen hedeflere ulaşabilmek için titreşim sinyallerinin
2 fazlarının kontrollü bir şekilde kaydırılması ve kontrol sarsıcısı aracılığı ile sisteme orantısal kuvvet olarak uygulaması gerekmektedir. Bu gereksinimin karşılanması için, basit bir kondansatör ve direnç devresi olan analog alçak geçiren filtre devresi tasarlanmıştır. Bu devreye giren ve çıkan sinyaller arasında oluşan faz ilişkisi deneysel olarak tespit edilmiş, frekans alanında yapılan çalışmalarda bu basit analog devre, faz kaydırıcı olarak kullanılmış ve geri beslenecek sinyalin faz açılarının istenilen değerlerde uygulanması başarılmıştır. Bu çalışmada sunulan sonuçlar, geri besleme sinyali fazının aktif bir şekilde kontrol edilmesi durumunda sisteme uygulanan kuvvetin kütle veya yay veya sönüm etkisi yaratabileceğini göstermektedir. Bu sayede, sistemin doğal fekansını ve sönüm oranını aktif olarak kontrol edebilmek mümkündür. II. Teori Deneysel çalışmalara temel olması amacıyla, tek serbestlik dereceli bir sisteme uygulanan aktif kuvvetler tanımlanmış ve sistemin doğal frekansına etkileri orantısal olarak incelenmiştir. Sayısal çalışmalar sisteme sırasıyla; yer değiştirme, hız ve ivme kuvvetlerinin geri beslemesiyle oluşturulmuştur. Teorik olarak, yer değiştirme sinyalinin tek serbestlik dereceli sisteme kuvvet olarak geri beslenmesinin sistemin direngenliğini ve dolayısı ile doğal frekansını değiştireceği beklenmektedir. Benzer şekilde, sisteme geri beslenen ölçülmüş hız sinyalinin sistemde sönüm etkisi yapması ve sistemin rezonans genliklerini azalması tahmin edilmektedir [5]. Öte yandan, ölçülen ivme sinyalinin aktif kuvvet olarak sisteme geri beslenmesi, sistemin eşdeğer kütlesinin ve dolayısı ile de doğal frekansının değişmesine neden olması beklenir. Yukarıda özetlenen öngörüler doğrultusunda tasarlanan fiziksel sistem modeli ve geri besleme denetleyici metodu, tek serbestlik dereceli sistem olarak aşağıdaki gibi tanımlanmıştır. (.) Pratikte geneleksel geribesleme denetleyici sistemler, ivme, hız ve yer değiştirme girdilerini geribesleme sinyali olarak kullanma temeline dayandırılır. Şekil de kütlenin dinamiği G(s) olarak tanımlanmış ve geribesleme kontrolü Laplace transformu alınarak s alanında elde edilmiştir [6]. (.2) Böylece sistemin frekans alanında tanımlanması, (.3) Sonuç olarak kapalı sistemin hareket denklemi zaman alanında (.4) denklemiyle tanımlanmıştır. (.4) Bu çalışmanın hedefi kapsamında her bir geribeslemenin sistemde oluşturacağı yeni doğal frekanslar ve sönüm oranları ayrı ayrı ele alınacağı için sayısal sonuçlar aşağıdaki gibi bir matris düzeninde sunulabilmektedir. Şekil. (a) Tek serbestlik dereceli fiziksel model ve (b) geri besleme blok diyagramı Şekil 'de, sisteme geri beslenecek denetleyici kuvvet f c, hareket denkleminde ivme, hız ve yerdeğiştirme kuvvetleri olarak tanımlanmış ve K a, K v ve K d genlikleriyle denetlenmiştir. Böylelikle geribesleme kuvveti aşağıdaki gibi tanımlanabilir: Şekil 2. Frekans alanında orantısal (a) Yerdeğiştirme (b) Hız ve (c) İvme geri besleme kapalı çevrim durumlarında sistemin transfer fonksiyonları 2
3 Yerdeğiştirme GeriBesleme Denetimi Hız Geribesleme Denetimi İvme Geri Besleme Denetimi Yeni Doğal Frekans / Yeni Sönüm Oranları 2 / 2 2 Yeni Sistem Transfer Fonksiyonu 2 2 k / 2 TABLO. Tanımlanın tek serbestlik dereceli sistemin farklı geribesleme genliklerine göre denetlenmiş yeni doğal frekansları, sönüm oranları ve frekans tepki fonksiyonları. Tablo 'deki denklemlerden de anlaşılacağı üzere, yapıya uygulanan denetlenmiş hız sinyali aslında sisteme orantısal olarak eklenmiş sönüm etkisi yaratmaktadır. Benzer şekilde, sisteme uygulanacak denetlenmiş yer değiştirme sinyali sistemin direngenliğini, sisteme uygulanacak denetlenmiş ivme sinyali ise sistemin etkin kütlesini değiştirmektedir. Şekil.2'de sistemin frekans alanında değişken denetleyici genliklerinin oranlarına göre doğal frekansının ve sönüm miktarının değişimi gösterilmiştir. Sunulan çıktılardan da anlaşılacağı üzere, sisteme denetlenmiş hız girdisinin uygulanması, sistemin sönüm oranını arttırmak ile aynı anlama gelmektedir. Benzer şekilde sisteme denetlenmiş yerdeğiştirme girdisinin uygulanması sistemin doğal frekanslarının artması ile sonuçlanmış yani sistemin direngenliği artmıştır. Denetlenmiş ivme geribesleme uygulaması ise sistemin doğal frekanslarının düşmesine neden olmuş, ilave kütle etkisi yaratmıştır. Özetle, geribesleme uygulamaları tek serbestlik dereceli sisteme ek sönüm kazandırmakla kalmamış, sistemin doğal frekanslarının da orantısal olarak arttırılabileceğini veya azaltılabileceğini göstermiştir. Burada sunulan temel prensipler çerçevesinde aşağıda sunulacak deney düzenekleri hazırlamıştır. III. Deneysel Düzenek Bu çalışmada kullanılan çelik çubuk 420mm x 40mm x 3mm boyutlarında olup, çubuğa göre ağırlıkça fazla iki kütle arasına sıkıştırılarak tutturulmuştur. Elektrodinamik modal sarsıcı ve lazer ölçüm cihazı kullanılarak farklı geri besleme sinyalleri içeren deneysel düzenekleri kurulmuş, farklı geri besleme sinyalleri kullanılmasının ankastre çubuğun birinci modunun frekansı ve sönüm oranı üzerine etkileri incelenmiştir. Şekil 3 te görüldüğü üzere deneysel çalışmalarda kapalı aktif denetçi sisteminin kurulması amacıyla eyleyici olarak elektrodinamik modal sarsıcı, algılayıcı olarak ise lazer ölçüm cihazı sistemde kullanılmıştır. Lazer ölçüm cihazı kullanılmasının temassız ve kararlı bir ölçüm sağlamasının dışında, lazer ölçüm denetleyicisinin ölçülen sinyalin integralini ve türevini hesaplayabilme kabiliyeti de kullanılmıştır. Bu sayede eyleyiciye geri beslenecek olan sinyal kolayca deplasman, hız veya ivmeye dönüştürülebilmiştir. Eyleyiciye beslenecek sinyal güç yükselticisinden geçirilerek sisteme geri uygulanmış, bu sayede, geri beslenecek sinyalin orantısal genliği kontrol edilebilir hale getirilmiştir. 3
4 Şekil 3. Yer değiştirme ve hız geri besleme kontrol sistemleri için kurulmuş deneysel düzenek [7]. Ayrıca, çubuğun serbest tarafının uç noktasına bir ivmeölçer yerleştirilmiş ve bu sinyal kullanılan kontrol sinyalinin beklentilerle uyumlu olup olmadığının zaman alanında belirlenmesi için kullanılmıştır. Bu ivmeölçer sayesinde ölçülmüş ivme sinyali ile diğer sinyaller arasındaki faz açıları belirlenebilmiş, frekans alanında yapılan çalışmalarda ivme sinyali referans algılayıcısı görevini üstlenmiştir. Sistemden ölçülen sinyaller ve sisteme uygulanan kontrol kuvveti, aksi belirtilmediği takdirde, her zaman Şekil 3'te gösterilen pozitif x yönündedir. Ancak, bazı durumlarda, ölçülen sinyalin yönünün değiştirilmesi gerekmiş, bunun sağlanabilmesi için kullanılan sensörün yönü sistem üzerinde fiziksel olarak değiştirilmiştir. Örnek olarak, Şekil 4 te gösterilen düzeneğin Şekil 3'teki düzenekten farkı, lazer ölçüm kafasının ölçüm yönünün değiştirilmesidir. Bu yaklaşım ölçülen sinyalin fazının 80 derece kaydırılması gerektiği durumlarda kullanılmıştır. Örnek olarak, lazer ölçüm sistemi ile elde edilen eksi x yönündeki deplasman sinyali, sisteme artı x yönünde ivme sinyali olarak geri beslenebilmiştir. Bu sayede, sisteme geri beslenen ivme sinyali ile sistem üzerinde ek bir kütle etkisi yaratılması hedeflenmiştir. Şekil 4. İvme sinyali geri besleme kontrol sistemleri için kurulmuş deneysel düzenek. Deneysel çalışmaların tümünde darbe çekici kullanılmış, bu çekiç ile uygulanıp kuvvet sensörü ile ölçülen darbe kuvveti ve titreşim algılayıcılarından 4 okunan çıkış sinyalleri kullanılarak frekans tepki fonksiyonları ölçülmüştür. Böylece kontrol edilmesi amaçlanan çelik çubuğun kapalı çevrim uygulamalarında frekans tepki fonksiyonları karşılaştırmalı olarak incelenebilmiş, aktif kontrol sisteminin çubuğun ilk doğal frekansı ve sönümüne etkileri belirlenebilmiştir. Kullanılan ve üzerinde çalışılan deney düzeneklerinde arzu edilmeyen faz kaymalarının oluşması, analog alçak geçiren filtre devre tasarlanması fikrini oluşturmuştur. Basit bir kondensatör ve direnç devresi olan analog alçak geçiren filtre devre tasarlanmış, devreye giren ve çıkan sinyaller arasında oluşan faz açısı deneysel olarak belirlenmiştir. Bu devrenin tasarlanma amacı, yapıya geri beslenecek sinyal genliklerinin yükseltilmeden önce devrede bulunan ayarlanabilir direnç ile istenilen faz açısını sağlayabilmektir. Şekil 5 te lazer deplasman çıktısının hemen sonrasına yerleştirilen devre, hesaplandığı üzere ek bir faz kayması yaratmıştır. Şekil 5'teki düzenek, analog alçak geçiren filtre devresinin yarattığı ek faz kayması nedeniyle geri beslenecek kontol sinyalinin fazının arzu edilen seviyeye ayarlanabilmesini sağlamıştır. Şekil 5. Analog faz kaydırıcı ile kurulmuş deneysel düzenek. IV. Deneysel Çalışmalar ve Sonuçlar Aktif titreşim kontrolü deneysel çalışmaları, zaman alanında yapılan çalışmalar ve frekans alanında yapılan çalışmalar olmak üzere olmak iki kolda incelenmiştir. Böylelikle, ayrı ayrı gerçekleştirilen deplasman, hız ve ivme geri beslemeli kapalı çevrimlerin sonuçları detaylıca incelenebilmiştir. Ek olarak, analog faz kaydırıcı devre kullanılmasıyla geri beslenecek sinyalin faz açılarının istenilen değere getirilmesi amaçlanmıştır. Zaman alanında yapılan açık döngü çalışmalarında, herhangi bir geri beslemeye maruz bırakılmamış çubuğun darbe çekici uyarısıyla birlikte verdiği serbest titreşim ölçülmüş ve geri besleme kapalı döngü deneysel düzeneklerinin aynı uyarılma ile verdiği tepkiler karşılaştırılırmıştır. Çubuğun serbest ucundan açık döngü durumundaki titreşim genlikleri ölçülmüş, ayrı ayrı uygulanan deplasman, hız ve ivme geri beslemeli kapalı
5 döngü sistemlerin titreşim genliklerinin çok daha düşük seviyelere indirgendiği gözlemlenmiştir. Hız sinyalinin geri besleme sinyali olarak kullanılması, beklentilerle uyumlu olarak ilave sönüm etkisi yaratmasına rağmen, sisteme deplasman veya ivme geri beslemesi yapılması durumlarında beklenenden daha farklı sonuçlar elde edilmiştir. Örnek olarak, sisteme uygulanan çekiç darbesi sonucu sistemde oluşan yer değiştirme sinyali, sinyal yükseltici kullanılarak modal sarsıcı aracılığı ile sisteme geri beslenmesi durumunda oluşan titreşimler ile açık döngü durumunda oluşan titreşimler Şekil 6'da karşılaştırılmıştır. Görüldüğü üzere, yerdeğiştirme geri beslemeli kapalı döngü durumu sisteme çok ciddi seviyede ilave sönüm etkisi yapmıştır. Oysa, ideal koşullarda, yer değiştirme geri beslemeli aktif kontrol yaklaşımının sistemin sadece direngenliğini değiştirmesi beklenir. Şekil 6. Açık ve yerdeğiştirme geri beslemeli döngü durumlarında ölçülen titreşim sinyalleri Şekil 6 da sunulan sonuç, yer değiştirme ve ivme geri beslemeli düzeneklerin ilave sönüm etkisi de yarattığı için, sisteme uygulanan kontrol sinyallerinin istenilen faz açılarında uygulanamadığına işaret etmektedir. Bu sonucu yaratan sebeplerin daha net anlaşılması için modal sarsıcının uyguladığı kuvvet (kontrol kuvveti), geri besleme sinyali ve referans sinyal olarak kullanılan ivme sinyali zaman alanında karşılaştırılmıştır. Şekil 7a'da, deplasman geri beslemeli durumda elde edilen sonuçlar sunulmuştur. Görüldüğü üzere, sisteme ilave yay etkisi yaratabilmek için yer değiştirme geri beslemeli aktif kontrol durumunda, sarsıcının uyguladığı kuvvet ile deplasmasın arasında olması gereken 80 derecelik faz farkı (kuvvet ile ivmenin aynı fazda olması durumu) tam olarak yaratılamamıştır. Benzer şekilde, sistemde kütle etkisi yaratabilmek için, sarsıcıdan uygulanan kontrol kuvveti ile ivmenin ters fazda (80 derece) olması gerekirken, Şekil 7c de görüldüğü gibi, söz konusu faz koşulu da hassas bir şekilde gerçekleştirilememiştir. Gözlemlenen faz açıları arzu edilen değerlerle örtüşmemekle birlikte, elde edilen sonuçlar sürpriz sonuçlar değildir; deney düzeneğinde kullanılan sinyal yükselticilerin, modal sarsıcının ve diğer elektronik sistemlerin girdi sinyali ile çıktı sinyali arasında bir faz kayması yaratacağı bilinmektedir. 5 Şekil 7. Modal sarsıcıdan kuvvet sinyali olarak okunan (a) Yerdeğiştirme (b) Hız (c) İvme geri besleme sinyallerinin, laser sensor çıktı sinyali ve ivmeölçer sinyalleriyle zaman alanında karşılaştırmaları. Frekans alanında yapılan çalışmaların başlangıcında yapının herhangi bir kontrol sinyaline maruz kalmadığı açık döngü durumunda frekans tepki fonksiyonları ölçülmüştür, herhangi bir geri besleme kontrolcüsünün sistem üzerinde oluşturduğu değişikliklerin gözlemlenmesi için referans durum belirlenmiştir. Ayrıca, sisteme geri uygulanan sinyallerin zaman alanında anlık olarak ölçülmesi ve birbirleri arasındaki faz ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla, frekans tepki fonksiyonlarının ölçümlerinde ilgili algılayıcıların ve geri beslenen sinyallerin zaman alanında kayıtları da tutulmuştur. Frekans alanında ilk olarak, deplasman geri beslemeli deney düzeneğinde lazer deplasman ölçümleri ile sisteme geri beslenen eyleyici sinyallerinin arasındaki faz ilişkisi incelenmiştir. Şekil 8a da deplasman geri besleme kontrolu yapılması durumunda ölçülen frekans tepki fonksiyonları sunulmuştur. Görüldüğü üzere, sisteme uygulanan aktif kontrol kuvvet ile deplasman arasındaki faz açısı hatası nedeniyle, kapalı döngü sisteminde hem ek bir direngenlik hem de ek bir sönüm oluşmaktadır. Geri besleme sinyallerinin yükseltim miktarı kademeli olarak artırılmış ve her bir durum için ölçümler alınmış, frekans alanında sırasıyla karşılaştırmalar yapılmıştır.
6 Buna göre, sistemin birinci doğal frekansı %5, oranında yükseltilmiştir ancak önceden planlanmamış ve istenmeyen bir sönüm etkisinin de sistem üzerine etkimiş olduğu anlaşılmaktadır. Sistemin sönüm miktarının kontrol edilmesine yönelik olarak yapılan deneysel çalışmalarda, lazerden ölçülen hız sinyalleri sisteme geri beslenmiş, frekans tepki fonsiyonlarının belirlenmesi için ölçülen zaman sinyallerinin faz açısı ilişkisi de incelenmiştir. Şekil8 (b) de, arzu edildiği gibi, sarsıcı tarafından uygulanan kontrol kuvveti ile lazer hız ölçümü sinyalleri arasında 90 dereceye çok yakın faz açısı belirlenmiştir. Frekans alanında yapılan çalışmalarda, çubuğun birinci modundaki titreşim genliklerinin %42. düşürüldüğü tespit edilmiştir. Şekil 8c de sunulan sonuçlar ise, ivme geri besleme sinyallerinin uygulandığı kapalı döngü sistemi ile çubuğun birinci doğal frekansının daha düşük frekanslara çekildiğini göstermektedir. Ancak, eyleyici sinyali ile algılayıcı sinyalinin aynı faz açısında olması beklenirken, eyleyici sinyali algılayıcı sinyalinin bir miktar gerisinde olduğu tespit edilmiştir. Zaman alanında da gözlemlendiği üzere sisteme bir miktar ilave sönüm etkisinin de gerçekleştiği görülmektedir. Burada vurgulanması gereken önemli bir nokta, güç yükselticisinden sarsıcıya beslenen sinyal genliği arttırıldıkça, kontrol kuvvetinin ivme sinyaline göre faz açısı bir miktar değişmekte, yüksek genlikli kontrol kuvveti durumunda sisteme sadece ilave kütle etkisi yaratacak şekilde kuvvet uygulanabilmektedir. Şekil 8c' den görüldüğü gibi, ivme geri beslemeli kontrol düzeneği ile sistemin doğal frekansının azaltılması gerçekleştirilmiş, söz konusu ilave kütle etkisi sonucu çubuğun ilk doğal frekansı %5.5 düşürülmüştür. Daha önce açıklandığı gibi, kullanılan ve üzerinde çalışılan deney düzeneklerinde istenilmeyen faz açılarının oluşması, analog alçak geçiren devre tasarlanması fikrini oluşturmuş, bu tasarım yapılmış ve söz konusu devre ortaya konmuştur. Alçak geçiren filtre, filtrenin çıkış ve giriş sinyalleri arasında belli bir miktar faz gecikmesi sağlamaktadır. Analog filtrenin ayarlanabilir direnci sayesinde, istenilen bir frekansta söz konusu faz kaymasını bir miktar değiştirmekte mümkün hale gelmiştir. Analog filtre kullanılarak, sisteme istenilen faz açısına sahip sinyal ile geri besleme yapılabileceği örnek bir uygulama ile gösterilmiştir. Bu uygulamada, Şekil 5'deki düzenek kullanılarak lazer ile hız ölçülmüş, lazer kontrol ünitesinden deplasman çıktısı alınmış, deplasman sinyalinin hemen sonrasına yerleştirilen analog filtre devresi ile ilave faz kaydırması sağlanmış ve bu sayede sisteme ilave sönüm etkisi yaratacak aktif kuvvet uygulanabilmiştir. Bu sayede, aktif titreşim sönümleyici düzeneği elde edilmiştir. Örnek olarak sunulan Şekil 9 a'daki zaman sinyalleri, deplasman sinyalinin faz açısının 90 derece kaydırılarak sönüm kuvveti yaratacak kuvvet sinyali elde edilebildiğini göstermektedir. Açıklanan yeni düzenek kullanılmış, kontrol kuvveti seviyesi kademeli olarak artırılmış ve her bir aktif kuvvet seviyesi için sistemin frekans tepki fonksiyonu ölçülmüştür. Şekil 9b 'den de görülebileceği gibi, aktif sönüm uygulanması sonucu sisteme çok yüksek oranda sönüm eklenebildiği anlaşılmaktadır. Ölçülen frekans tepki fonksiyonlarının analizi sonucu, açık döngü durumunda %0.8 olan yapısal sönüm oranının, kapalı döngü durumunda %.8 seviyelerine kadar çıkarılabildiği anlaşılmıştır. Şekil 8. Sistemin birinci modunun (a) Yerdeğiştirme (b) Hız (c) İvme geri besleme sinyelleri ile oluşturulan kapalı döngü frekans tepki fonsksiyonların açık döngü durumuna göre karşılaştırmaları. 6
7 Kaynakça [] Hurlebaus, S. ve Gaul,L., "Smart Structure Dynamics", Mechanical Systems and Signal Processing, Vol.20, pp , [2] Chopra, I., Review of State of Art of Smart Structures and Integrated Systems", AIAA Journal, Vol.40, No.., [3] Kowalczyk, F.,Svaricek,K., An overview of Recent Automotive Applications of Active Vibration Control, RTO AVT 0 Symposium, Prag, Paper 24, Ekim [4] Zhou, S. ve Shi, J., "Active Balancing and Vibration Control of Rotating Machinery: A Survey ", the Shock and Vibration Digest, Vol. 33, No. 4, Sage Publications, 36-37, Haziran 200. [5] Inman, D. J., Active modal control of Smart Structures, The Royal Society 200, Lond. A 359, , 0.098, rsta [6] Hansen, H. ve Snyder, D., "Active Control of Noise and Vibration", Chapmann and Hall Publication UK, st Edition. 997 [7] Kazancı, M.V., "Active Vibration Control of a Cantilever Beam", M.Sc. Thesis, İstanbul Technical University, Aralık 202. Şekil 9. Analog faz kaydırıcı kullanılması durumunda; (a) Algılayıcı sinyallerinin denetleyici sinyal ile zaman alanında karşılaştırılması, (b) Sistemin açık döngü ve kapalı döngü durumlarında ölçülen frekans tepki fonksiyonlarının karşılaştırmaları. V. Genel Değerlendirme Bu çalışmada, elektrodinamik bir sarsıcının eyleyici olarak kullanılması ile orantısal geri beslemeli kontrol düzenekleri kurulmuş, bir tarafından sabitlenmiş bir çubuk kullanılarak sistemin doğal frekansının ve sönüm miktarının aktif olarak kontrol edilebileceği gösterilmiştir. Ek bir elektronik devre kullanılarak ölçülen ve geri beslenen sinyaller arasındaki faz açılarına müdahale edilebilmiş, bu devrenin sağladığı faydalar incelenmiştir. Bu çalışmalarda uygulanan denetçi düzeneklerinin, yapı üzerinde ayrı ayrı ya da birlikte hem ilave direngenlik, hem kütle hem de sönüm etkisi oluşturabildiği gözlemlenmiştir. Burada sunulan yöntem, özellikle değişken hızlarda çalışan makinaların rezonans genliklerinin kontrol edilmesi ve/veya rezonans durumlarının ortadan kaldırılması için kullanılabilir. Teşekkür Ford Otosan Ürün Geliştirme ve Arçelik Araştırma Geliştirme departmanlarının çalışmalarımız sırasında bize verdiği desteklerden ötürü ve İTÜ Elektronik ve Haberleşme bölümü Araş.Gör.Yük.Müh. Osman Ceylan ve çalışma arkadaşlarına çalışmalarımızda kullanılan analog alçak geçiren filtre devre tasarlanması konusunda bize gösterdiği yardımlar için teşekkürü bir borç biliriz. 7
PİEZOELEKTRİK YAMALARIN AKILLI BİR KİRİŞİN TİTREŞİM ÖZELLİKLERİNİN BULUNMASINDA ALGILAYICI OLARAK KULLANILMASI ABSTRACT
PİEZOELEKTRİK YAMALARIN AKILLI BİR KİRİŞİN TİTREŞİM ÖZELLİKLERİNİN BULUNMASINDA ALGILAYICI OLARAK KULLANILMASI Uğur Arıdoğan (a), Melin Şahin (b), Volkan Nalbantoğlu (c), Yavuz Yaman (d) (a) HAVELSAN A.Ş.,
DetaylıMusa DEMİRCİ. KTO Karatay Üniversitesi. Konya - 2015
Musa DEMİRCİ KTO Karatay Üniversitesi Konya - 2015 1/46 ANA HATLAR Temel Kavramlar Titreşim Çalışmalarının Önemi Otomatik Taşıma Sistemi Model İyileştirme Süreci Modal Analiz Deneysel Modal Analiz Sayısal
DetaylıAKILLI BİR PLAKANIN SERBEST VE ZORLANMIŞ TİTREŞİMLERİNİN KONTROLÜ
AKILLI BİR PLAKANIN SERBEST VE ZORLANMIŞ TİTREŞİMLERİNİN KONTROLÜ Fatma Demet Ülker 1 Ömer Faruk Kırcalı 1 Yavuz Yaman 1 dulker@ae.metu.edu.tr fkircali@stm.com.tr yyaman@metu.edu.tr Volkan Nalbantoğlu
DetaylıAktif Titreşim Kontrolü için Bir Yapının Sonlu Elemanlar Yöntemi ile Modelinin Elde Edilmesi ve PID, PPF Kontrolcü Tasarımları
Uluslararası Katılımlı 17. Makina Teorisi Sempozyumu, İzmir, 1-17 Haziran 15 Aktif Titreşim Kontrolü için Bir Yapının Sonlu Elemanlar Yöntemi ile Modelinin Elde Edilmesi ve PID, PPF Kontrolcü Tasarımları
DetaylıŞekil 1. DEÜ Test Asansörü kuyusu.
DOKUZ EYLÜL ÜNĐVERSĐTESĐ TEST ASANSÖRÜ KUYUSUNUN DEPREM YÜKLERĐ ETKĐSĐ ALTINDAKĐ DĐNAMĐK DAVRANIŞININ ĐNCELENMESĐ Zeki Kıral ve Binnur Gören Kıral Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine
DetaylıLAZER SENSÖRLERLE BİR ROBOTUN DOĞAL FREKANSLARININ VE STATİK ÇÖKMELERİNİN ÖLÇÜMÜ
327 LAZER SENSÖRLERLE BİR ROBOTUN DOĞAL FREKANSLARININ VE STATİK ÇÖKMELERİNİN ÖLÇÜMÜ Zeki KIRAL Murat AKDAĞ Levent MALGACA Hira KARAGÜLLE ÖZET Robotlar, farklı konumlarda farklı direngenliğe ve farklı
DetaylıAktif Titreşim Kontrolü için Bir Yapının Sonlu Elemanlar Yöntemi ile Modelinin Elde Edilmesi ve PID, PPF Kontrolcü Tasarımları
Uluslararası Katılımlı 7. Makina Teorisi Sempozyumu, Izmir, -7 Haziran 5 Aktif Titreşim Kontrolü için Bir Yapının Sonlu Elemanlar Yöntemi ile Modelinin Elde Edilmesi ve PID, PPF Kontrolcü Tasarımları E.
DetaylıHARAKETLİ YÜK PROBLEMİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ
Kıral, Malgaca ve Akdağ, UMTS27, C:1,351-36 HARAKETLİ YÜK PROBLEMİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ Zeki KIRAL*, Levent MALGACA*, Murat AKDAĞ* (*) Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makina
DetaylıBölüm 12 İşlemsel Yükselteç Uygulamaları
Bölüm 12 İşlemsel Yükselteç Uygulamaları DENEY 12-1 Aktif Yüksek Geçiren Filtre DENEYİN AMACI 1. Aktif yüksek geçiren filtrenin çalışma prensibini anlamak. 2. Aktif yüksek geçiren filtrenin frekans tepkesini
DetaylıPİEZOELEKTRİK YAMALARIN AKILLI BİR KİRİŞİN TİTREŞİM KONTROLÜNDE ALGILAYICI VE UYARICI OLARAK KULLANILMASI
14. ULUSAL MAKİNA TEORİSİ SEMPOZYUMU, UMTS29 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kuzey Kıbrıs Kampusu, 2-4 Temmuz 29 PİEZOELEKTRİK YAMALARIN AKILLI BİR KİRİŞİN TİTREŞİM KONTROLÜNDE ALGILAYICI VE UYARICI OLARAK
DetaylıDers İçerik Bilgisi. Dr. Hakan TERZİOĞLU Dr. Hakan TERZİOĞLU 1
Dr. Hakan TERZİOĞLU Ders İçerik Bilgisi PID Parametrelerinin Elde Edilmesi A. Salınım (Titreşim) Yöntemi B. Cevap Eğrisi Yöntemi Karşılaştırıcı ve Denetleyicilerin Opamplarla Yapılması 1. Karşılaştırıcı
DetaylıOTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ. DİNAMİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ve ANALİZİ
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ DİNAMİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ve ANALİZİ 1) İdeal Sönümleme Elemanı : a) Öteleme Sönümleyici : Mekanik Elemanların Matematiksel Modeli Basit mekanik elemanlar, öteleme hareketinde;
DetaylıSistem Dinamiği. Bölüm 9- Frekans Domeninde Sistem Analizi. Doç.Dr. Erhan AKDOĞAN
Sistem Dinamiği Bölüm 9- Frekans Domeninde Sistem Analizi Sunumlarda kullanılan semboller: El notlarına bkz. Yorum Bolum No.Alt Başlık No.Denklem Sıra No Denklem numarası Şekil No Şekil numarası Dikkat
DetaylıKST Lab. Manyetik Top Askı Sistemi Deney Föyü
KST Lab. Manyetik Top Askı Sistemi Deney Föyü. Deney Düzeneği Manyetik Top Askı sistemi kontrol alanındaki popüler uygulamalardan biridir. Buradaki amaç metal bir kürenin manyetik alan etkisi ile havada
DetaylıBÖLÜM 4 TEK SERBESTLİK DERECELİ SİSTEMLERİN HARMONİK OLARAK ZORLANMIŞ TİTREŞİMİ
BÖLÜM 4 TEK SERBESTLİK DERECELİ SİSTEMLERİN HARMONİK OLARAK ZORLANMIŞ TİTREŞİMİ Kaynaklar: S.S. Rao, Mechanical Vibrations, Pearson, Zeki Kıral Ders notları Mekanik veya yapısal sistemlere dışarıdan bir
DetaylıKARA/DENİZ/HAVA-UZAY PLATFORMLARINDAKİ KARMAŞIK SINIR KOŞULLU YAPILAR İÇİN AKTİF TİTREŞİM KONTROL SİSTEMİNİN TASARIMI VE ENİYİLEŞTİRİLMESİ
KARA/DENİZ/HAVA-UZAY PLATFORMLARINDAKİ KARMAŞIK SINIR KOŞULLU YAPILAR İÇİN AKTİF TİTREŞİM KONTROL SİSTEMİNİN TASARIMI VE ENİYİLEŞTİRİLMESİ Uğur Arıdoğan (a), Serkan Külah (b), Utku Boz (c), İpek Başdoğan
DetaylıAKTİF SÜSPANSİYONLU ÇEYREK TAŞIT MODELİNİN İVME GERİBESLEMELİ KONTROLÜ
AKTİF SÜSPANSİYONLU ÇEYREK TAŞIT MODELİNİN İVME GERİBESLEMELİ KONTROLÜ Hakan KÖYLÜ 1 H.Metin ERTUNÇ 1 Kocaeli Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Otomotiv Öğretmenliği, 41100 Kocaeli Kocaeli Üniversitesi,
DetaylıBÖLÜM-6 BLOK DİYAGRAMLARI
39 BÖLÜM-6 BLOK DİYAGRAMLARI Kontrol sistemlerinin görünür hale getirilmesi Bileşenlerin transfer fonksiyonlarını gösterir. Sistemin fiziksel yapısını yansıtır. Kontrol giriş ve çıkışlarını karakterize
DetaylıTRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME
TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME Amaç Elektronikte geniş uygulama alanı bulan geribesleme, sistemin çıkış büyüklüğünden elde edilen ve giriş büyüklüğü ile aynı nitelikte bir işaretin girişe gelmesi
DetaylıYapı Sistemlerinin Hesabı İçin. Matris Metotları. Prof.Dr. Engin ORAKDÖĞEN Doç.Dr. Ercan YÜKSEL Bahar Yarıyılı
Yapı Sistemlerinin Hesabı İçin Matris Metotları 2015-2016 Bahar Yarıyılı Prof.Dr. Engin ORAKDÖĞEN Doç.Dr. Ercan YÜKSEL 1 BÖLÜM VIII YAPI SİSTEMLERİNİN DİNAMİK DIŞ ETKİLERE GÖRE HESABI 2 Bu bölümün hazırlanmasında
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ - 2 DENEYİ
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ - 2 DENEYİ Amaç: Bu deneyde terslemeyen kuvvetlendirici, toplayıcı kuvvetlendirici ve karşılaştırıcı
DetaylıDENEYSEL MODAL ANALİZ YÖNTEMİ İLE DÜZLEM ÇERÇEVELERİN DİNAMİK KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ
DENEYSEL MODAL ANALİZ YÖNTEMİ İLE DÜZLEM ÇERÇEVELERİN DİNAMİK KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ Alemdar BAYRAKTAR 1,Temel TÜRKER 1 alemdar@ktu.edu.tr, temelturker@hotmail.com Öz: Bu çalışmada, tek açıklıklı
Detaylı1.1 Yapı Dinamiğine Giriş
1.1 Yapı Dinamiğine Giriş Yapı Dinamiği, dinamik yükler etkisindeki yapı sistemlerinin dinamik analizini konu almaktadır. Dinamik yük, genliği, doğrultusu ve etkime noktası zamana bağlı olarak değişen
DetaylıŞekil 1. Geri beslemeli yükselteçlerin genel yapısı
DENEY 5: GERİ BESLEME DEVRELERİ 1 Malzeme Listesi Direnç: 1x82K ohm, 1x 8.2K ohm, 1x12K ohm, 1x1K ohm, 2x3.3K ohm, 1x560K ohm, 1x9.1K ohm, 1x56K ohm, 1x470 ohm, 1x6.8K ohm Kapasite: 4x10uF, 470 uf, 1nF,4.7uF
DetaylıKISIM 1 ELEKTRONİK DEVRELER (ANALİZ TASARIM - PROBLEM)
İÇİNDEKİLER KISIM 1 ELEKTRONİK DEVRELER (ANALİZ TASARIM - PROBLEM) 1. BÖLÜM GERİBESLEMELİ AMPLİFİKATÖRLER... 3 1.1. Giriş...3 1.2. Geribeselemeli Devrenin Transfer Fonksiyonu...4 1.3. Gerilim - Seri Geribeslemesi...5
DetaylıBİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM HAFTA 9 COSMOSWORKS İLE ANALİZ
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM HAFTA 9 COSMOSWORKS İLE ANALİZ Sunum içeriği: 1. Merkezkaç Kuvveti (Centrifugal Force) 2. Burkulma (Flambaj Analizi) 3. Doğal Frekans Analizi (Natural Frequencies) Merkezkaç
DetaylıH1 - Otomatik Kontrol Kavramı ve Örnek Devreler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
H1 - Otomatik Kontrol Kavramı ve Örnek Devreler MAK 3026 - Ders Kapsamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi H04
DetaylıYapı Sağlığı İzleme Sistemlerinin Farklı Taşıyıcı Sistemli Uzun Açıklıklı Tarihi Köprülere Uygulanması
Yapı Sağlığı İzleme Sistemlerinin Farklı Taşıyıcı Sistemli Uzun Açıklıklı Tarihi Köprülere Uygulanması Alemdar BAYRAKTAR Temel TÜRKER Ahmet Can ALTUNIŞIK Karadeniz Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği
DetaylıKST Lab. Shake Table Deney Föyü
KST Lab. Shake Table Deney Föyü 1. Shake Table Deney Düzeneği Quanser Shake Table, yapısal dinamikler, titreşim yalıtımı, geri-beslemeli kontrol gibi çeşitli konularda eğitici bir deney düzeneğidir. Üzerine
DetaylıTESTBOX Serisi Cihazlar ile Tarihi Bir Yapıda Kablosuz Yapısal Sağlık Takibi
TESTBOX Yapısal Sağlık Takibi (SHM) Uygulamaları Uygulama Notu AN-TR-401 TESTBOX Serisi Cihazlar ile Tarihi Bir Yapıda Kablosuz Yapısal Sağlık Takibi Anahtar Kelimeler: Yapısal Sağlık Takibi, Operasyonel
Detaylı5. (10 Puan) Op-Amp devresine aşağıda gösterildiği gibi bir SİNÜS dalga formu uygulanmıştır. Op-Amp devresinin çıkış sinyal formunu çiziniz.
MAK442 MT3-MEKATRONİK S Ü L E Y M A N D E MİREL ÜNİVERSİTES E Sİ M Ü H E N DİSLİK-MİMM A R L I K F A K Ü L T E Sİ M A KİNA M Ü H E N DİSLİĞİ BÖLÜMÜ Ü ÖĞRENCİ ADI NO İMZA SORU/PUAN 1/15 2/15 3/10 4/10 5/10
DetaylıZorlamalı Titreşim ş Testleri
Zorlamalı Titreşim ş Testleri Prof. Dr. Uğurhan Akyüz SERAMAR Çalıştayı 01 Ekim 2010 Hatay, Türkiye Amaç 2 Yapı sistemlerinin deprem, rüzgar, vb. dinamik yüklere maruz kaldığında gösterdiği davranışı belirleyen
DetaylıBölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri
Bölüm 1 Güç Elektroniği Sistemleri Elektrik gücünü yüksek verimli bir biçimde kontrol etmek ve formunu değiştirmek (dönüştürmek) için oluşturlan devrelere denir. Şekil 1 de güç girişi 1 veya 3 fazlı AA
DetaylıSinyal Analizi ve Kontrol (AEE303) Ders Detayları
Sinyal Analizi ve Kontrol (AEE303) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Sinyal Analizi ve Kontrol AEE303 Güz 3 2 2 4 7 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin
DetaylıBÖLÜM 1 RF OSİLATÖRLER
BÖÜM RF OSİATÖRER. AMAÇ. Radyo Frekansı(RF) Osilatörlerinin çalışma prensibi ve karakteristiklerinin anlaşılması.. Osilatörlerin tasarlanması ve gerçeklenmesi.. TEME KAVRAMARIN İNEENMESİ Osilatör, basit
Detaylı(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör.
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 (Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK
DetaylıKIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ SAYISAL ELEKTRONİK LAB. DENEY FÖYÜ DENEY 4 OSİLATÖRLER SCHMİT TRİGGER ve MULTİVİBRATÖR DEVRELERİ ÖN BİLGİ: Elektronik iletişim sistemlerinde
DetaylıHava Yapıları Üzerinden Farklı Tip Piezoelektrik Malzemeler Kullanılarak Enerji Hasatı Çalışmaları
Hava Yapıları Üzerinden Farklı Tip Piezoelektrik Malzemeler Kullanılarak Enerji Hasatı Çalışmaları Ahmet Levent AVŞAR ve Melin ŞAHİN 2 ABSTRACT: Energy harvesting studies are widely conducted with piezoelectric
DetaylıS Ü L E Y M A N D E M İ R E L Ü N İ V E R S İ T E S İ M Ü H E N D İ S L İ F A K Ü L T E S İ O T O M O T İ V M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ P R O G R A M I
OTM309 MEKATRONİK S Ü L E Y M A N D E M İ R E L Ü N İ V E R S İ T E S İ M Ü H E N D İ S L İ F A K Ü L T E S İ O T O M O T İ V M Ü H E N D İ S L İ Ğ İ P R O G R A M I ÖĞRENCİ ADI NO İMZA TARİH 26.11.2013
Detaylı(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 1) SÜSPANSİYON SİSTEMLERİNİN PID İLE KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör. Sertaç SAVAŞ
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 (Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 1) SÜSPANSİYON SİSTEMLERİNİN PID İLE KONTROLÜ DENEY
DetaylıAKTĐF KÜTLE SÖNÜMLEYĐCĐLĐ ÇOK SERBESTLĐK DERECELĐ BĐR YAPININ DEPREME KARŞI LQR KONTROLÜ
AKTĐF KÜTLE SÖNÜMLEYĐCĐLĐ ÇOK SERBESTLĐK DERECELĐ BĐR YAPININ DEPREME KARŞI LQR KONTROLÜ Nurkan Yağız*, Rahmi GÜÇLÜ** ve Đsmail YÜKSEK** *Đstanbul Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Avcılar, Đstanbul
DetaylıOTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI İşaret akış diyagramları blok diyagramlara bir alternatiftir. Fonksiyonel bloklar, işaretler, toplama noktaları
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ - 2 DENEYİ
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ - 2 DENEYİ Amaç: Bu deney, tersleyen kuvvetlendirici, terslemeyen kuvvetlendirici ve toplayıcı
DetaylıKONUM ALGILAMA YÖNTEMLERİ VE KONTROLÜ
KONUM ALGILAMA YÖNTEMLERİ VE KONTROLÜ 1. AMAÇ: Endüstride kullanılan direnç, kapasite ve indüktans tipi konum (yerdeğiştirme) algılama transdüserlerinin temel ilkelerini açıklayıp kapalı döngü denetim
DetaylıH04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
H04 Mekatronik Sistemler MAK 3026 - Ders Kapsamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi H04 Aktüatörler ve ölçme
DetaylıOp-Amp Uygulama Devreleri
Op-Amp Uygulama Devreleri Tipik Op-amp devre yapıları şunları içerir: Birim Kazanç Arabelleği (Gerilim İzleyici) Evirici Yükselteç Evirmeyen Yükselteç Toplayan Yükselteç İntegral Alıcı Türev Alıcı Karşılaştırıcı
DetaylıELEKTRİK TESİSLERİNDE HARMONİKLERİN PASİF FİLTRE KULLANILARAK AZALTILMASI VE SİMÜLASYONU. Sabir RÜSTEMLİ
ELEKTRİK TESİSLERİNDE HARMONİKLERİN PASİF FİLTRE KULLANILARAK AZALTILMASI VE SİMÜLASYONU Sabir RÜSTEMLİ Elektrik tesislerinin güvenli ve arzu edilir bir biçimde çalışması için, tesisin tasarım ve işletim
DetaylıBÖLÜM X OSİLATÖRLER. e b Yükselteç. Be o Geri Besleme. Şekil 10.1 Yükselteçlerde geri besleme
BÖLÜM X OSİLATÖRLER 0. OSİLATÖRE GİRİŞ Kendi kendine sinyal üreten devrelere osilatör denir. Böyle devrelere dışarıdan herhangi bir sinyal uygulanmaz. Çıkışlarında sinüsoidal, kare, dikdörtgen ve testere
DetaylıOtomatik Kontrol. Kontrol Sistemlerin Temel Özellikleri
Otomatik Kontrol Kontrol Sistemlerin Temel Özellikleri H a z ı r l aya n : D r. N u r d a n B i l g i n Açık Çevrim Kontrol Kontrol Edilecek Sistem () Açık Çevrim Kontrolcü () () () () C : kontrol edilecek
DetaylıPİEZOELEKTRİK KUMANDA ELEMANI VE ALGILAYICI İÇEREN ESNEK BİR KİRİŞİN AKTİF TİTREŞİM KONTROLÜNÜN SİMÜLASYONU
Erciyes Üniversitesi, Kayseri 9-11 Haziran 25 PİEZOELEKTRİK KUMANDA ELEMANI VE ALGILAYICI İÇEREN ESNEK BİR KİRİŞİN AKTİF TİTREŞİM KONTROLÜNÜN SİMÜLASYONU Levent MALGACA*, Hira KARAGÜLLE* *Dokuz Eylül Üniversitesi,
DetaylıBC237, BC338 transistör, 220Ω, 330Ω, 4.7KΩ 10KΩ, 100KΩ dirençler ve bağlantı kabloları Multimetre, DC güç kaynağı
DENEY 7: BJT ÖNGERİLİMLENDİRME ÇEŞİTLERİ 7.1. Deneyin Amacı BJT ön gerilimlendirme devrelerine örnek olarak verilen üç değişik bağlantının, değişen β değerlerine karşı gösterdiği çalışma noktalarındaki
DetaylıKontrol Sistemlerinin Tasarımı
Kontrol Sistemlerinin Tasarımı Kök Yer Eğrileri ile Tasarım II PD Denetleyici ve Faz İlerletici Dengeleyici 1 Ardarda (Kaskat) bağlantı kullanılarak geri beslemeli sistemin geçici rejim cevabının iyileştirilmesi
DetaylıT.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 OPAMP DEVRELERİ-2
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRONİK SİSTEMLER LABORATUVARI 1 OPAMP DEVRELERİ-2 DENEY SORUMLUSU Arş. Gör. Memduh SUVEREN MART 2015 KAYSERİ OPAMP DEVRELERİ
DetaylıDers İçerik Bilgisi. Sistem Davranışlarının Analizi. Dr. Hakan TERZİOĞLU. 1. Geçici durum analizi. 2. Kalıcı durum analizi. MATLAB da örnek çözümü
Dr. Hakan TERZİOĞLU Ders İçerik Bilgisi Sistem Davranışlarının Analizi 1. Geçici durum analizi 2. Kalıcı durum analizi MATLAB da örnek çözümü 2 Dr. Hakan TERZİOĞLU 1 3 Geçici ve Kalıcı Durum Davranışları
DetaylıMultivibratörler. Monastable (Tek Kararlı) Multivibratör
Multivibratörler Kare dalga veya dikdörtgen dalga meydana getiren devrelere MULTİVİBRATÖR adı verilir. Bu devreler temel olarak pozitif geri beslemeli iki yükselteç devresinden oluşur. Genelde çalışma
DetaylıU.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektronik Mühendisliği Bölümü ELN3102 OTOMATİK KONTROL Bahar Dönemi Yıliçi Sınavı Cevap Anahtarı
U.Ü. Mühendislik Mimarlık Fakültesi Elektronik Mühendisliği Bölümü ELN30 OTOMATİK KONTROL 00 Bahar Dönemi Yıliçi Sınavı Cevap Anahtarı Sınav Süresi 90 dakikadır. Sınava Giren Öğrencinin AdıSoyadı :. Prof.Dr.
DetaylıKontrol Sistemleri Tasarımı
Kontrol Sistemleri Tasarımı Giriş ve Temel Kavramlar Prof. Dr. Bülent E. Platin Giriş Çalıştay İçeriği: Giriş ve Temel Kavramlar Açık Çevrim Kontrol Kapalı Çevrim Kontrol Kök Yer Eğrileri ve Yöntemleri
DetaylıREZONANS DEVRELERİ. Seri rezonans devreleri bir bobinle bir kondansatörün seri bağlanmasından elde edilir. RL C Rc
KTÜ, Elektrik Elektronik Müh. Böl. Temel Elektrik aboratuarı. Giriş EZONNS DEVEEİ Bir kondansatöre bir selften oluşan devrelere rezonans devresi denir. Bu devre tipinde selfin manyetik enerisi periyodik
DetaylıMM 409 MatLAB-Simulink e GİRİŞ
MM 409 MatLAB-Simulink e GİRİŞ 2016-2017 Güz Dönemi 28 Ekim 2016 Arş.Gör. B. Mahmut KOCAGİL Ajanda-İçerik Simulink Nedir? Nerelerde Kullanılır? Avantaj / Dezavantajları Nelerdir? Simulink Arayüzü Örnek
DetaylıAlgılayıcılar (Sensors)
Algılayıcılar (Sensors) Sayısal işlem ve ölçmeler sadece elektriksel büyüklüklerle yapılmaktadır. Genelde teknik ve fiziksel büyüklükler (sıcaklık, ağırlık kuvveti ve basınç gibi) elektrik dalından olmayan
DetaylıDEPREMLERİN KAYIT EDİLMESİ - SİSMOGRAFLAR -
DEPREMLERİN KAYIT EDİLMESİ - SİSMOGRAFLAR - Doç.Dr. Eşref YALÇINKAYA (. Ders) Bu derste ; Sismograf ve bileşenleri Algılayıcı Sinyal koşullandırma birimi Kayıt sistemi Sismometrenin diferansiyel denklemi
DetaylıTRANFER FONKSİYONLARI SİSTEMLERİN MATEMATİKSEL MODELİ BASİT SİSTEM ELEMANLARI
Ders içerik bilgisi TRANFER FONKSİYONLARI SİSTEMLERİN MATEMATİKSEL MODELİ BASİT SİSTEM ELEMANLARI 1. İç değişken kavramı 2. Uç değişken kavramı MEKANİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ELEKTRİKSEL SİSTEMLERİN
DetaylıV-LAB BİLGİSAYAR ARAYÜZLÜ EĞİTİM SETİ
Çeşitli ölçüm ünitelerine ve sinyal üreteçlerine sahip olan, tüm entegre cihazlarının bilgisayar üzerinden kontrol edilebilir ve gözlemlenebilir olması özellikleri ile Mesleki Eğitim'in önemli bir enstrümanıdır.
DetaylıDerste Neler Anlatılacak? Temel Mekatronik Birimler,temel birim dönüşümü Güncel konular(hes,termik Santral,Rüzgar Enerjisi,Güneş
Derste Neler Anlatılacak? Temel Mekatronik Birimler,temel birim dönüşümü Güncel konular(hes,termik Santral,Rüzgar Enerjisi,Güneş Enerjisi,Doğalgaz,Biyogaz vs.) Mekatroniğin uygulama alanları Temel Mekanik
DetaylıBÖLÜM IX DALGA MEYDANA GETİRME USULLERİ
BÖLÜM IX DALGA MEYDANA GETİRME USULLERİ 9.1 DALGA MEYDANA GETİRME USÜLLERİNE GİRİŞ Dalga üreteçleri birkaç hertzden, birkaç gigahertze kadar sinyalleri meydana getirirler. Çıkışlarında sinüsoidal, kare,
DetaylıŞekil 5-1 Frekans modülasyonunun gösterimi
FREKANS MODÜLASYONU (FM) MODÜLATÖRLERİ (5.DENEY) DENEY NO : 5 DENEY ADI : Frekans Modülasyonu (FM) Modülatörleri DENEYİN AMACI :Varaktör diyotun karakteristiğinin ve çalışma prensibinin incelenmesi. Gerilim
DetaylıEksen Mühendislik, 2010 SONLU ELEMANLAR İLE SHOCK RESPONSE SPECTRUM ANALİZİ YAPILMASI
TARİH: 03-12-2010 YAZAN: AYDIN KUNTAY, EKSEN MÜHENDİSLİK SONLU ELEMANLAR İLE SHOCK RESPONSE SPECTRUM ANALİZİ YAPILMASI 1. Giriş Bu doküman yapılarda SRS olarak bilinen Shock Response Spectrum hesaplarının
DetaylıEnerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü
YALOVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü ESM 413 Enerji Sistemleri Laboratuvarı-II RL, RC ve RLC DEVRELERİNİN AC ANALİZİ Puanlandırma Sistemi: Hazırlık Soruları:
DetaylıPROSES KONTROL DENEY FÖYÜ
T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNA TEORİSİ, SİSTEM DİNAMİĞİ VE KONTROL ANA BİLİM DALI LABORATUARI PROSES KONTROL DENEY FÖYÜ 2016 GÜZ 1 PROSES KONTROL SİSTEMİ
DetaylıBölüm 3. Tek Serbestlik Dereceli Sistemlerin Zorlanmamış Titreşimi
Bölüm 3 Tek Serbestlik Dereceli Sistemlerin Zorlanmamış Titreşimi Sönümsüz Titreşim: Tek serbestlik dereceli örnek sistem: Kütle-Yay (Yatay konum) Bir önceki bölümde anlatılan yöntemlerden herhangi biri
DetaylıAvf = 1 / 1 + βa. Yeterli kazanca sahip amplifikatör βa 1 şartını sağlamalıdır.
Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Elektronik Lab. 2 OSİLATÖRLER 1. Ön Bilgiler 1.1 Osilatör Osilatörler DC güç kaynağındaki elektrik enerjisini AC elektrik enerjisine
DetaylıKARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 2008 DEVRELER II LABORATUARI
DİRENÇ-ENDÜKTANS VE DİRENÇ KAPASİTANS FİLTRE DEVRELERİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI 1. Alçak geçiren filtre devrelerinin çalışmasını anlatınız. 2. Yüksek geçiren filtre devrelerinin çalışmasını anlatınız. 3. R-L
DetaylıDENEY 5: İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLER ve UYGULAMA DEVRELERİ
DENEY 5: İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLER ve UYGULAMA DEVRELERİ Amaç: İşlemsel yükselteç uygulamaları Kullanılan Cihazlar ve Devre Elemanları: 1. Dirençler: 1k, 10k, 100k 2. 1 adet osiloskop 3. 1 adet 15V luk simetrik
DetaylıKOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ 1 DENEYİ. Amaç:
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSLİĞİ ELEKTRONİK LAB 1 DERSİ İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ 1 DENEYİ Amaç: Bu laboratuvarda, yüksek giriş direnci, düşük çıkış direnci ve yüksek kazanç özellikleriyle
DetaylıELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU
T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ELEKTRİK ENERJİ SİSTEMLERİNDE OLUŞAN HARMONİKLERİN FİLTRELENMESİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ MODELLENMESİ VE SİMÜLASYONU Mehmet SUCU (Teknik Öğretmen, BSc.)
Detaylı6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1
6. DİJİTAL / ANALOG VE ANALOG /DİJİTAL ÇEVİRİCİLER 1 Günümüzde kullanılan elektronik kontrol üniteleri analog ve dijital elektronik düzenlerinin birleşimi ile gerçekleşir. Gerilim, akım, direnç, frekans,
DetaylıYükselteçlerde Geri Besleme
Yükselteçlerde Geri Besleme Açık çevrim bir yükseltici yandaki gibi gösterebiliriz. vi A Bu devreyi aşağıdaki gibi kazancı β olan bir geri besleme devresi ile kapalı döngü haline getirebiliriz. A= vo A
DetaylıARIADNE KC-01 Vuruntu Kontrolü
ARIADNE KC-01 Vuruntu Kontrolü Zarardan koruma Yüksek randıman Düşük emisyon Maliyetten kazanma 20 sensöre kadar gözlemleme Bütün uygulamalarla çalışır Farklı Çözümlerin Altında Yatan Zeka ARIADNE - Vuruntu
DetaylıKÖPRÜ SARSMA DENEYLERİYLE ARAÇLARIN KÖPRÜ DEPREM DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ
374 3.Köprüler Viyadükler Sempozyumu KÖPRÜ SARSMA DENEYLERİYLE ARAÇLARIN KÖPRÜ DEPREM DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ 1 Nefize SHABAN, 2 Alp CANER 1 İnşaat Mühendisliği Bölümü, Orta Doğu Teknik
DetaylıA.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA
A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 9. HAFTA 1 İçindekiler DC/AC İnvertör Devreleri 2 Güç elektroniğinin temel devrelerinden sonuncusu olan Đnvertörler, herhangi bir DC kaynaktan aldığı
DetaylıŞekil 1.1: Temel osilatör blok diyagramı
1. OSİLATÖRLER 1.1. Osilatör Nedir? Elektronik iletişim sistemlerinde ve otomasyon sistemlerinde kare dalga, sinüs dalga, üçgen dalga veya testere dişi dalga biçimlerinin kullanıldığı çok sayıda uygulama
DetaylıAKILLI BİR KİRİŞİN UZAMSAL SİSTEM MODELİNİN ELDE EDİLMESİ
HaSeM'6 Kayseri VI. Havacılık Sempozyumu -4 Mayıs 6, NEVŞEHİR AKILLI BİR KİRİŞİN UZAMSAL SİSTEM MODELİNİN ELDE EDİLMESİ Ömer Faruk KIRCALI, e-posta: fkircali@stm.com.tr Melin ŞAHİN e-posta: msahin@metu.edu.tr
Detaylıδ / = P L A E = [+35 kn](0.75 m)(10 ) = mm Sonuç pozitif olduğundan çubuk uzayacak ve A noktası yukarı doğru yer değiştirecektir.
A-36 malzemeden çelik çubuk, şekil a gösterildiği iki kademeli olarak üretilmiştir. AB ve BC kesitleri sırasıyla A = 600 mm ve A = 1200 mm dir. A serbest ucunun ve B nin C ye göre yer değiştirmesini belirleyiniz.
DetaylıACTIVE VIBRATION CONTROL OF FIRST TWISTING MODE OF A SMART PLATE
AKILLI BİR PLAĞIN BURULMA TİTREŞİMLERİNİN KONTROLU Fatma Demet ÜLKER*, Yavuz YAMAN*, Volkan NALBANTOĞLU*, Ömer Faruk KIRCALI* (*)Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümü, ODTÜ, ANKARA dulker@ae.metu.edu.tr,
Detaylı1. Giriş. 2. Dört Rotorlu Hava Aracı Dinamiği 3. Kontrolör Tasarımı 4. Deneyler ve Sonuçları. 5. Sonuç
Kayma Kipli Kontrol Yöntemi İle Dört Rotorlu Hava Aracının Kontrolü a.arisoy@hho.edu.tr TOK 1 11-13 Ekim, Niğde M. Kemal BAYRAKÇEKEN k.bayrakceken@hho.edu.tr Hava Harp Okulu Elektronik Mühendisliği Bölümü
DetaylıHava Aracının Üzerinden Titreşim Kaynaklı Enerji Hasatı Çalışmaları
IV. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 12-14 Eylül 2012, Hava Harp Okulu, İstanbul Hava Aracının Üzerinden Titreşim Kaynaklı Enerji Hasatı Çalışmaları Ahmet Levent AVŞAR 1 Meteksan Savunma, Ankara Melin
DetaylıManyetostatik algılayıcılar Manyetostatik algılayıcılar DC manyetik alan ölçüm prensibine göre çalışırlar. Bu tip algılayıcılar Manyetik endüktif
Manyetostatik algılayıcılar Manyetostatik algılayıcılar DC manyetik alan ölçüm prensibine göre çalışırlar. Bu tip algılayıcılar Manyetik endüktif sensörlerin (Bobin) aksine minyatürizasyon için çok daha
DetaylıSARSMA TABLASINA YERLEŞTİRİLMİŞ 3 KATLI HASARLI VE HASARSIZ ÇELİK YAPI MODELİNİN DİNAMİK KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ
SARSMA TABLASINA YERLEŞTİRİLMİŞ 3 KATLI HASARLI VE HASARSIZ ÇELİK YAPI MODELİNİN DİNAMİK KARAKTERİSTİKLERİNİN BELİRLENMESİ Yüşa Gökhan DURGUN 1, Muharrem AKTAŞ 2 ve Mustafa KUTANİS 2 ÖZET: 1 Araştırma
DetaylıİNVERTER ENTEGRELİ MOTORLAR
İNVERTER ENTEGRELİ MOTORLAR ENTEGRE MOTOR ÇÖZÜMLERİ Günümüzde enerji kaynakları hızla tükenirken enerjiye olan talep aynı oranda artmaktadır. Bununla beraber enerji maliyetleri artmakta ve enerjinin optimum
DetaylıBÖLÜM 2 İKİNCİ DERECEDEN FİLTRELER
BÖLÜM İKİNİ DEEEDEN FİLTELE. AMAÇ. Filtrelerin karakteristiklerinin anlaşılması.. Aktif filtrelerin avantajlarının anlaşılması.. İntegratör devresi ile ikinci dereceden filtrelerin gerçeklenmesi. TEMEL
DetaylıOTOMATİK KONTROL 18.10.2015
18.10.2015 OTOMATİK KONTROL Giriş, Motivasyon, Tarihi gelişim - Tanım ve kavramlar, Lineer Sistemler, Geri Besleme Kavramı, Sistem Modellenmesi, Transfer Fonksiyonları - Durum Değişkenleri Modelleri Elektriksel
DetaylıELEKTRİK MOTORLARI VE SÜRÜCÜLER ELEKTRİK MOTORLARINDA DENETİM PRENSİPLERİ
BÖLÜM 2 ELEKTRİK MOTORLARINDA DENETİM PRENSİPLERİ 2.1.OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİNE GİRİŞ Otomatik kontrol sistemleri, günün teknolojik gelişmesine paralel olarak üzerinde en çok çalışılan bir konu olmuştur.
DetaylıMEKANİK TİTREŞİMLER. Doç. Dr. Mehmet İTİK
MEKANİK TİTREŞİMLER Doç. Dr. Mehmet İTİK Mekanik Titreşimler Ders Planı Ders İçeriği: Titreşim ile ilgili temel kavramlar Mekanik sistemlerin serbest ve zorlanmış titreşimleri. Çok serbestlik dereceli
DetaylıİŞARET ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS) Dr. Akif AKGÜL oda no: 303 (T4 / EEM)
İşaret ve Sistemler İŞARET ve SİSTEMLER (SIGNALS and SYSTEMS) Dr. Akif AKGÜL aakgul@sakarya.edu.tr oda no: 303 (T4 / EEM) Kaynaklar: 1. Signals and Systems, Oppenheim. (Türkçe versiyonu: Akademi Yayıncılık)
DetaylıDENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ
DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ 3.1 DC MOTOR MODELİ Şekil 3.1 DC motor eşdeğer devresi DC motor eşdeğer devresinin elektrik şeması Şekil 3.1 de verilmiştir. İlk olarak motorun elektriksel kısmını
DetaylıOTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI İşaret akış diyagramları blok diyagramlara bir alternatiftir. Fonksiyonel bloklar, işaretler, toplama noktaları
DetaylıMEKANİK TİTREŞİMLER ve İZOLASYONU (Teorik Açıklamalar ve Uygulamalar)
T.C. CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKANİK TİTREŞİMLER ve İZOLASYONU (Teorik Açıklamalar ve Uygulamalar) PROF. NECATİ TAHRALI YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü
DetaylıBu deneyde lab cihazlarının kullanımı için 4 uygulama yapılacaktır.
Bu deneyde lab cihazlarının kullanımı için 4 uygulama yapılacaktır. Uygulama -1: Dirençlerin Seri Bağlanması Uygulama -2: Dirençlerin Paralel Bağlanması Uygulama -3: Dirençlerin Karma Bağlanması Uygulama
DetaylıÇEVRESEL TİTREŞİM VERİLERİ KULLANILARAK KEMER BARAJLARIN HASAR DEĞERLENDİRMESİ
ÇEVRESEL TİTREŞİM VERİLERİ KULLANILARAK KEMER BARAJLARIN HASAR DEĞERLENDİRMESİ T. Türker 1, B. Sevim 2, A. Bayraktar 3, H.B. Başağa 4 1 Dr., İnşaat Müh. Bölümü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon 2
Detaylı