Kulln m s n f : AC Ie mx Ue< 0 V Kutup syýsý / / / / / Kulln m s n f : AC1 Ie mx Anm yl t m gerilimi - Ui (..) Hz Anm dre dyn m gerilimi - Uimp

Transkript

1 Güç Kontktörleri kutup kutup / kutup kutup / kutup kutup / kutup / kutup kutup Kompnzsyon Kontktörleri K FC0DK K FC65DK IEC / EN Yüksek Akým Kontktörleri Montj Pozisyonu Rkým Bðýl Nem Çevre Sýklýðý Kirlilik Dereesi : Ön yüz þðý hriç : 000m (mx) : %90 (55 C) : -5 C ile +60 C rsý : III Federl, teknik özellikleri ilgi vermeksizin deðiþiklik ypm hkkýn shiptir.

2 Kulln m s n f : AC Ie mx Ue< 0 V Kutup syýsý / / / / / Kulln m s n f : AC1 Ie mx Anm yl t m gerilimi - Ui (..) Hz Anm dre dyn m gerilimi - Uimp Motor kontrolü 1000 ~ AC Yol verme Durdurm Anm k m AC 5A Að rl k Yrd m kontk sy s Boin güç srfiyt (tutmd) Kutup þ n güç ky plr Mx. - min. s km torku kutup kutup - - 0, 0, - 0,59-1,9 1,9 kutup vey 1 NK vey 1 NK vey 1 NK vey 1 NK vey 1 NK vey 1 NK vey 1 NK + 1 NK + 1 NK kutup Ölçüler (mm) / / / / / 115 (mm) 5,5 5,5 6 / 6 6 / / / 8 / 8 (mm) / / / / / 18 Koly deðiþtirileilen oinler Yrd m kontk loklr (Yn Montj) 1. rkm NA kontk sy s. rkm NK kontk sy s FCBS-F11 FCBS-F0 FCBS-F0 Yrd m kontk loklr (Öne Montj) 1. rkm NA kontk sy s. rkm NK kontk sy s Meknik Kilit NA : Normlde ç k konkk 9/1 NK : Normlde kpl kontk

3 / / / ,9 1,5 1, NK + 1 NK + 1 NK /115 17/17 17/ ,7 98, / 8 / 95 / ,7 05, / 18 18/18 18/ ,5 185, FCBS-F11 FCBS-F0 FCBS-F0 9/

4 Kontktörler, þt elektrik motorlrý olmk üzere; kompnzsyon, ýsýtm gii elektrik tesislerinin klo ile uzktn kumnd edilmelerine imkn sðlrlr. Termik röleler ile kullnýldýðýnd ise ihzlrý ve tesisleri þýrý yük kýmlrýn krþý korurlr. Federl kontktörleri uluslrrsý IEC , TS EN stndrdlrýn ve ye uygun olrk iml edilir. An ve yrdýmý kontklr ile oin ve yrdýmý kontk loklrý koly tkýlýp çýkrtýlilir. FC tipi kontktörler üç uçlu oine shiptir. Böylee ir ðlntý esnekliði sðlnmýþtýr. Kontktörlerin oinleri, nm oin geriliminin 0,8 il 1,1 ktý rsýnd güvenle kumnd edileilir. -5 C ile +55 C rsýndki ortm sýklýklrýnd tm verimle çlýþýr. Kontktörlerin ry montj edileilme imkný tesis esnsýnd üyük kolylýklr sðlr. Mlzeme ypýlrý itiriyle 1000V luk gerilime dynilir. Kontktörün þlý özellikleri: 1- Kontktör, herhngi ir ozulmy vey kynmy mruz klmdn yüksek kým deðerlerini tþýmlýdýr. Bu d kontklrýn (kontk yüzey teknolojisi ile kynk teknolojisi) klitesine ðlýdýr. Özellikle AC- sýnýfýnd ve kondnstör kumndsýnd kontktör seçimi çok önemlidir. - Kontktör kplý iken, kontklr üzerinden kn kým ýsýnmy neden olur. Bu ýsýnm stndrdlrd sýnýrlndýrýlmýþtýr. IEC e göre sürekli termik kým (Ith) 8 st oyun n kontklrdn geçirildiðinde kontktör terminllerindeki mksimum ýsý rtýþý 65K yý þmmlýdýr. - Kontktör kýmý keserken, iririnden yrýln kontklr rsýnd elektrik rký oluþturur. Ark, termik etki sonuu kontk mlzemesinden kopn elektron ve iyon kýmýdýr. Ark sýklýðý inlere dereeye ulþýr ki, u d kesme hüreleri ve kontklrýn ypýmýnd kullnýln metl ve ylýtknlrýn tþýyileeði sýklýðýn çok üzerindedir. Bunun için rk mümkün olduðun çuk son ermelidir. Bu mçl kontktörlerde sepertör kullnýlmktdýr. Kul edileilir sürekli termik kým Ith: Kul edileilir termik kým, IEC e göre ypýln sýklýk rtýþ testinde kullnýlk test kýmýnýn en üyük deðeridir. Bu test 8 st süre oyun PVC ylýtýmlý kýr iletkenler üzerinden kontktör terminllerine kým uygulmsý essýn dynýr. Bu durumd kontktör terminllerindeki sýklýk deðiþimi (DQ) 65 K yi þmmlýdýr. Kpm kpsitesi: Kpm kpsitesi, kontktörün kontklrýnýn hsr görmeden kpyileeði kým deðeridir. Güç fktörü ve kpmnýn sýklýðý kpm 9/ kpsitesine etkide ulunn fktörlerdir. IEC de AC kullným sýnýfý için; le mx. motor çlýþm kýmý ise; kpm kpsitesi=10 x le olmlýdýr. Kesme kpsitesi: Kesme kpsitesi; kontktör kontklrýnýn ve rk söndürme hürelerinin zrr görmeden þrýyl kesileileeði kým deðeridir. Gerilim deðeri yükseldikçe kesme kpsitesi düþme gösterir. IEC de AC kullným sýnýfý için; le mx. motor çlýþm kým ise; Kesme kpsitesi = 8 x le olmlýdýr. Meknik ömür: Kontktörün n kutuplrýndn kým geçirmeksizin sdee oini eslenerek, herhngi ir kým iþlemi gerektirmek sizin ypýlileek mksimum kpm+çm syýsý kontktörün meknik dynýmýný elirler. Elektriksel ömür: Elektriki dyným; kontktörün kutuplrýndn yük kýmý geçerken, herhngi ir kým iþlemi gerektirmek sizin ypýlileek mksimum kpm+çm syýsýdýr. Elektriki dyným çeþitli kullným sýnýflrý için elirlenen tipik devreler üzerinde ypýln testlerin sonuund elirlenir. AC1: Omik yükler, kpnn kým=kesilen kým=ie AC: Sinp kfesli senkron motorlr, kpnn kým = 6 Ie (Yolverme) kesilen kým = Ie (Ie=In) AC: Sinp kfesli vey ilezikli senkron motorun kesikli çlýþmsý ve kýml frenleme uygulmlrý, kpnn kým = kesilen kým = 6 Ie. Kullným Sýnýflrýn Göre Kontktör Seçimi Kontktör seçiminin en önemli noktlrdn irisi, yükü iyi nlyilmek ve ni yük krkteristik üyüklüklerini iyi tespit edeilmektir. Önemli seçim prmetreleri: Ýþletme gerilimi (Ue), Ýþletme kýmý (le), Boin gerilimi, Kesileek kým (l), Kullnm sýnýfý, çlýþm türü ve kontk ömrüdür. Motorlr için kontktör seçimi: Motorlr için kontktör seçiminde önemli seçim prmetreleri; - Çlýþm gerilimi (Ue), - Motor çlýþýrken ki kesme kýmý = Ýþletme kýmý (le), - Motor klkýþ kýmý (l=m x le), - Klkýþ sýklýðý (K), - Opersyon syýsýdýr.. Kfesli senkron motorlr: Motor nm güü (kw), iþletme gerilimi ve motor çlýþm tipi (sürekli, kesintili, kýs süreli vs.) dikkte lýnýr. Özellikle yüksek çevre sýklýklrý vey rttýrýlmýþ güvenlik, tehlikeli ölge gii seeplerden düþük güçte çlýþtýrýln motorlr için kontktör seçimi yprken, motor çlýþm kýmý dikkte lýnmlýdýr.. Bilezikli senkron motorlr: Sttor ve rotor devresi için yrý yrý seçim ypýlýr. Sttor kontktörünün seçimi Ith termik kýmýn göre ypýlýr. Rotor devresindeki seçim için önemli kriterler ise; iþletim durumu (klkýþ, yrlm), ylýtým (toprklm vr vey yok), uygulm türü (r kontktör vey son kontktör) dür.. AC Motorlr yol vermede kontktör seçimi: Doðrudn yol vermede; AC kullnm ktegorisinde ve motor nominl güüne göre seçim ypýlýr. Yüksüz hlde yýldýz - üçgen yol vermelerde yýldýz kontktöründen, motor nominl kýmýn yklþýk 1/ ü geçeeðinden, yýldýz kontktörü; AC kullnm ktegorisine göre nominl motor güün 1/ ü deðerinde seçilir. Enerji ve üçgen kontktörü, motor srgýlrý ile seri ðlý olduðundn iþletme esnsýnd u kontktörlerden motor srgý kýmý geçer. Onun için u kontktörler AC ktegorisine göre motor nominl güün 1/ ü yni 0,58 ktý deðerinde seçilir. Yük ltýnd yol ln motorlr yýldýz - üçgen yol vermede ütün kontktörler AC kullnm ktegorisine göre ve motor nominl güün 1/ ü yni 0,58 ktý deðerinde seçilir. d. DC Akým için kontktör seçimi: Doðru kýmd rkýn söndürülmesi lterntif kým göre dh zordur. Seçim iþleminde yükün zmn siti L/R en z yük gerilimi ve kýmý kdr önemli ir üyüklüktür. Zmn siti (L/R) yklþýk olrk endüktif olmyn yüklerde 1 ms, þönt motorlrd 7,5 ms, seri motorlrd 10 ms, elektromýkntýslrd ise 00 ms dir. Endüktif DC yükü nhtrlmd önemli prmetreler; gerilim, yük türü (omik vey endüktif) ve nhtrlm sýklýðýdýr. e. Omik yükler: Devreye lýp-çýkrmk için omik yükler en sorunsuz yüklerdir, çünkü kontktör üzerinden ylnýz nm kýmý geçer. Kpm kýmý kesme kýmýn eþittir. Anhtrlm sýklýðý rttýkç orty çýkk ýsýnýn dh fzl olðý göz önünde ulundurulmlý ve AC1 e göre seçilen kontktörlerin nm kýmý dh düþük kul edilerek hesplm ypýlmlýdýr. Genellikle tek fzlý oln ýsýtýý devreleri eslerken kullnýln fzlý kontktörlerin vey kutu seri hle getirilir. Ýki kutup seri ise nm çlýþm kýmý 1,6xIe, kutup seri ise xie olrk hesplnmlýdýr.

5 Kfesli senkron motorlr yol vermede kontktör seçimi Doðrudn yol verme Norml yýldýz-üçgen yol verme Empedns ile yol verme Ototrnsformtörle yol verme An kontktör kýmý = Ie An kontktör : 0,58 Ie Üçgen kontktörü : 0,58 Ie Yýldýz kontktörü : 0,58 Ie Geçiþ kontktörü : 0,0 Ie An kontktör : Ie Klkýþ kontktörü : 0,7 Ie An kontktör Trfo kontktörü Yýldýz kontktörü Sinp kfesli senkron motorlr doðrudn yol vermede kontktör seçimi: Trifze 80/00V kw In (A) 0,7 1,0 0,55 1,6 0, 1,1,6 1,5,5, 5 6,6 8,5 5,5 11,5 7,5 15,5 9 18, , Termik röle yr shsý (A) 1-1,6 1,5-1,6 -,5,5 -,8 -,5-6, 5, , FC1D FC18D FC5D FC5D FCD FC0D FC65D FC80D FC95D FC115D FC150D FC0D FC60D FC60D FC00D : Ie : Ie : 0,5 Ie Uygun FEDERAL Kontktör f. Kompnzsyon uygulmlrý: Kondnstörler ðlndýklrý devrelerde devreye sokulm nýnd yüksek freknslý (1...5kHz) ve yüksek deðerli geçii kýmlr neden olur. Tek ir kondnstörün vey ir kondnstör gruu içindeki ir kpsitörün nhtrlnmsý iririnden frklý özellikler gösterir. Kondnstör gruplrýndki kdemeli devreye lm iþlemi kontktör için çok dh zordur. Çünkü kondnstör gruplrýndki kondnstörler kdemeli olrk devreye lýnýrken trynýn çekim kýmýndn þk prlel kondnstör rsýnd ir dolþým kýmý oluþur ve kontktörü zorlr. Bu yüzden kompnzsyon uygulmlrý için özel kontktörler ve kominsyonlr geliþtirilmiþtir. Gereken durumlrd kýmý sýnýrlmk için þok oini kullnýlýr. Üç fzlý kondnstörlerin kumndsý için geliþtirilen kontktörler klkýþt kýmýn deðerini sýnýrlyn, sýnýrlm dirençli geçiþ kontk loklrý ile tsrlnmýþtýr. g. Aydýnltm tesisi uygulmlrý: Aydýnltm uygulmlrýnd zmn zmn oluþilen dre gerilim ve kýmlr kontktörü zorlyilir. Seçim için tip dvrnýþ ve kpm-kesme çlýþmsý çýsýndn sýnýflndýrýlmýþtýr. Aydýnltm devrelerinde kontktör seçimi yprken mpül tipi, ðlntý, kompnzsyon olup olmdýðý, devreye lm ve çlýþtýrm kýmý ve güç fktörü önemli noktlrdýr. Flmnlý lmlrd kontktör, kpm sýrsýnd lm nm kýmýnýn 15 ktýn kdr yüklenirken kesme kýmý nm kýmýn eþittir. Deþrj ve fluoresn lmlrd ise kompnzsyon ypýlýp ypýlmdýðý çok önemlidir. Yüksek sýnçlý iv uhrlý lmlrd ön ýsýtm süresine (yklþýk 5 dkik) iþletme kýmýnýn iki ktý ir kým söz konusudur. Hlojen lmlrd ve sodyum uhrlý lmlrd ise u rejim süresi yklþýk 10 dkikdýr. Sinp kfesli senkron motorlr Yýldýz-Üçgen yol vermede kontktör seçimi : 80/00V kw 7, , In (A) 15,5 18, Termik röle Uygun FEDERAL Kontktör yr shsý (A) Ht Üçgen Yýldýz , FC1D FC1D FC1D FC18D FC18D FCD FC65D FC80D FC150D FC150D FC0D FC0D FC60D FC60D FC1D FC1D FC1D FC18D FC18D FCD FC0D FC65D FC80D FC150D FC150D FC0D FC0D FC60D FC60D FC18D FC5D FCD FCD FC80D FC80D FC150D FC150D FC0D FC0D 9/

6 Kontktörün kullným sýnýflrý: Kullnm sýnýfýnýn doðru tespit edilmesi ve u sýnýf uygun olrk seçim ypýlmsý, kontktörün sðlýklý çlýþilmesi için en önemli noktdýr. Uygulmd krþýlþýln ir çok rýznýn seei kontktörlerin kullnm sýnýfýn göre doðru seçim ypýlmmsýdýr. AC1 sýnýfý: Güç fktörü en z 0,95 oln lterntif kým yüklerini kpsr. Bun en yygýn örnek olrk ýsýtm uygulmlrý gösterileilir. AC sýnýfý: En yygýn uygulm sýnýfýdýr. Yol ldýktn sonr, çlýþmkt iken devre dýþý ýrkýln kfesli senkron motorlrýný kpsmktdýr. Kpm nýnd, kontktör kontklrýndn motorun nm kýmýnýn ktý oln motor klkýþ kýmý geçer. Açm nýnd, kontktör, motorun çektiði nm kýmýný keseektir. O nd kontktör kutuplrý rsýndki gerilim nominl gerilimin %0 si kdrdýr. Bu koly ir kesme durumudur. Bu sýnýf örnek olrk mkinlrdki tüm stndrt sinp kfesli motorlr ve ek olrk ilezikli senkron motorlrýn sttoru ve sttor kumndsý, snsörler, yürüyen merdivenler, konveyörler, pomplr, vntiltörler, krýþtýrýýlr, klim ihzlrý, soðutuulr, vnlr gösterileilir. AC sýnýfý: Kfesli vey ilezikli motorlrýn kesik çlýþm ve ters kýml frenleme uygulmlrý ile ilgilidir. Kontktör, motorun nm kýmýnýn ktý oln yol lm kýmýnd çr ve kptýr. Düþük hýzd kesme zor þrtlrd gerçekleþir. Örnek uygulmlr, ský mkineleri, tel ve klo mkineleri, kesik çlýþmlý tkým tezghlrý, metlurji, kldýrm, elektrovnlr, kvrmlr sýrlnilir.. IEC e göre kontktör kullným sýnýflrý: Akým insi Alterntif kým Kullnm ktegorisi AC - 1 AC - AC - AC - 5 AC - 6 Kullným yeri Endüktif olmyn vey çok z endüktif oln yükler, direnç oklrý Sinp kfesli motorlr; yol verme, motor çlýþýrken durdurm Sinp kfesli motorlr; yol verme, yön deðiþmeli çlýþm, dýmlý çlýþm Elektrik deþrj lmsý kontrol düzenlerinin nhtrlnmsý Kondnstör gruplrýnýn nhtrlnmsý Milyon Açm-Kpm Kesilen Akým (A) þekil-1 Elektriksel ömüre göre kontktör seçimi (Ue 0 V AC - sýnýfý için) 50 Hz iþletme gerilimine göre güçler (kw) 9/5

7 Kontktör rýzlrý ve etkileri: Kontktörler ktloglrd verilen teknik verilere uygun olrk kullnýlmdýðý vey esleme þeekesinde htlr meydn geldiði tkdirde, rýzlr söz konusu olilir. Kontktörlerin olsý devre dýþý klm nedenleri: Genel olrk kontktörler slýnd koly koly rýz ypmyn ihzlrdýr. Seçim doðru ypýldýys ve iþletme þrtlrý ozuk deðilse, ir kontktör milyonlr kez güvenli ir þekilde çm-kpm ypilir. Aþðýd, kontktörlerde en sýk krþýlþýln rýzlr ile u rýzlrýn nedenleri ve çözümleri verilmiþtir. - Kumnd (oin) devresi klolrýnýn þýrý uzun olmsý zý sorunlr yol çilir. Uzun klolr oyun gerilim düþümünün üyük olmsý kpmyý zorlþtýrýrken, þýrý üyük kesitli klo kpsitnsý ise çmy engel oluþturur. Kumnd klosu tvsiye edilen deðerden uzun oluyors dh üyük ir oyutt kontktör kullnmk, dh düþük oin gerilimi kullnmk vey oine prlel ir direnç vey endüktif empedns ðlmk tvsiye edilir. Bðlntý kesitleri: - Kontktör içerisinde kir vey yný prçýklrýn olmsý, zorlu tmosfer koþullrý ve korozyon, özellikle uzktn kumnd ile kontktörün kpnmsý iþlemini engelleyeilir. Böyle ir ht ile krþýlþýldýðýnd kir ve toz krþý kuvvetli ir temiz hv kýmý ile kontktör temizlenmeli, muhfz dh kplý ve korunklý hle getirilmeli, devre kontrol edilmeli, iletkenliði ozuu ir etken vrs ertrf edilmelidir. - Kontktör oini düþük vey yüksek gerilim sonuund ynilir. þeeke geriliminin çok dlglndýðý durumlrd voltj regültörü kullnýlmsý gereklidir. Ayrý hv rlýðýndki toz ve yný isimler de unu kolylþtýrýr. Boin ynmsýyl krþýlþýldýðýnd öne gerilim ve frekns kontrol edilmeli, krrlý ir kumnd gerilimi sðlnmlýdýr. - Kpsitif etkiden þk çmyý engelleyen ir þk olyd kontklrýn ypýþmsýdýr. Bu ypýþmnýn seei; yüksek kýmd nhtrlm, kýs devre vey yýldýz-üçgen geçiþindeki ht olilir. Bir kýs devre oluþmuþs öne kýs devrenin seei ulunmlýdýr. - Kontktörün gürültülü çlýþmsýn seep oln olylr ise hv rlýðýnd toz v. yný prçýklrýn ulunmsý, nüve yüzeyinin uzun süre çlýþmktn yenilmiþ olmsý,uygun olmyn gerilim ve freknstýr. Bunlrý engellemek için nüve yüzeyinin temiz klmsý sðlnmlý ve gerekirse gerilim ve frekns göre oin deðiþikliði ypýlmlýdýr. Boin deðiþtirme: Kontktörün iki ynýnd ulunn vidlrý sökerek, üst prçlrý yýrýp, lt kýsmýnd kln oini yuvsýndn çekip lrk yerine yeni oin tkýlýr. Üst prç yerine yerleþtirilerek kontktör kptýlýr. Ank montj esnsýnd yyýn yerine oturmsýn dikkt edilmelidir. Açm kýmýn ðlý kontk ömrü: Belli ir þlt ihzýndki kontk erime kyý, genel olrk çm kýmýn ðlýdýr ve kontk ömürleri diygrmlrl verilir. Kontktörlerin en üyük kullným lný motorlrýn iþletilmesidir. Motorlrýn frklý iþletme türleri IEC de sýnýflndýrýlmýþtýr. Min. ve mx. ðlntý kesitleri (mm ) An kontk Yrdýmý kontk 9/6

8 Monofze motorlr Trifze motorlr Monofze motorlr Trifze motorlr 9/7

9 FC115D FC150D FC06M FC09M AC DC AC DC AC DC KONTAKTÖRLER 9/8 FC1D FC1D FC18D AC DC Kutup FC5D FC5D FCD AC DC Kutup FC0D FC0D FC65D FC65D FC80D FC80D FC95D FC95D AC DC Kutup 86

10 FC00D FCD /9

11 Meknik Kilit Yn Tkýln Kontk Bloðu Yrdýmý Kontk Yrdýmý Kontk Meknik Kilit FC1D / FC18D Öne Montj Yrdýmý Kontk Bloðu: FC5D / FCD Öne Montj Yrdýmý Kontk Bloðu: Yrdýmý Kontk Yrdýmý Kontk FC0D / / FC65D / FC80D / FC95D Öne Montj Yrdýmý Kontk Bloðu: FC115D / FC150D Öne Montj Yrdýmý Kontk Bloðu: Yrdýmý Kontk Yrdýmý Kontk 9/11

12 Yrdýmý kontk loklrý sipriþ kodlrý: Üste Tkýln Sipriþ kodu Yn Tkýln Sipriþ kodu Yedek oin sipriþ kodlrý: Sipriþ kodu Boin çlýþm gerilimini elirtir Yedek n kontk tkýmlrý sipriþ kodlrý: Sipriþ kodu Kontktörlerin sipriþ kodlrý : AC- Ie (A) kw 00 V Stndrt yrdýmý kontk Sipriþ kodu FC06M* 6. NA + NK 9DM -K FC06M FC09M FC1D FC18D FC5D FCD FC0D FC65D FC80D FC95D ,5 7, , NK 1 NK 1 NK 1 NK 1 NK 1 NK 1 NK + 1 NK + 1 NK + 1 NK + 1 NK + 1 NK FC115D FC150D FC0D FC60D FC00D FC00D FCD 50-0 FC580D FC650D FC0D Meknik kilit sipriþ kodlrý :...FCD FC0D...FC95D Sipriþ kodu 8DD-MK DD-MK Boin gerilimleri : Kontktörlerin oin gerilimlerini þðýdki tloy göre veriniz. Kontktör tip kodlrýn tnýmlrý : FC - 50 D 11 K5 (Örnek kontktör tipi) Boin gerilim deðeri Yrdýmý kontk syýsý (1) Kontktör tipi () Anm kýmý (AC-) Federl kontktör (1) ilk rkm normlde çýk (NA) kontk syýsýný, ikini rkm normlde kplý (NK) kontk syýsýný gösterir. Örnek; 11 = + 1 NK () M : Mini kontktör D : Stndrt kontktör DK : Kompnzsyon kontktörü Örnek1: 0 V, 50/60 Hz oin gerilim için; K5. Örnek: AC sýnýfý A, normlde kplý, oin gerilim 8 V 50/60 Hz oln kontktör için: FC - DO1 E5. Örnek: AC sýnýfý 95 A, normlde kplý ve 1 çýk yrdýmý kontklý, oin gerilim 0 V 50/60 Hz oln kontktör ihtiyý için FC - 95D11K5 + FCB-F0 (Kontktör ile 1 det FCB - F0 kontk loðu yeterli olktýr.) FC00 ve FC0 Kontktör Boini (Elektronik Kontrol Devreli): V AC IEC stndrtlrýn göre oinler Boin geriliminin %85 inde kontktörü kptilmelidir. Boin geriliminin %0 - %70 rsýnd kontktörü çtýrilmelidir. Boin gerilimini seçerken iþ stlerindeki gerilim düþümleri ile geeleri gerilim yükselmeleri göz önüne lýnmlýdýr. 9/1

13 Kompnzsyon Kontktörleri: Kompnzsyon kontktörleri kondnstör nhtrlmsý için tsrlnmýþ olup, özel tsrýmlrý syesinde kompnzsyon devrelerinde emniyetle kullnýlilir. Kontktörler, ship olduklrý kým sýnýrlyýý kontk loklrý syesinde kondnstörlerin klkýþ kýmlrýný sýnýrlndýrýr. Böylee gerek kondnstörlerin gerekse devre koruyuu ihzlrýn ömrü uzr. FEDERAL kompnzsyon kontktörlerinin norml kontktörlerden tek frký kontktör üzerinde n kontklr prlel ðlnn kým sýnýrlyýý dirençlere ship geçiþ loðu olmsýdýr. Devre þemsý : L1 L L Direnç (R) Kompnzsyon kontktörünün kullným seepleri: Bilindiði gii kondnstörler ilk devreye lýnm nýnd 1 ile15 khz rsýnd yüksek frekns ve nm kýmýnýn onlr ktýn çýkilen, çok kýs süreli yüksek kýmlr seep olurlr. Bu kýmlrý sýnýrlmk için kondnstörün ðlndýðý her üç fz d endüktns (þok oini) ilve edileilir. Ank prtik olrk u iþlem zor olduðu için sdee u mç için dizyn edilen kompnzsyon kontktörleri kullnýlýr. Bu syede kontktörün ömrü norml kontktöre göre %100 rtktýr. Örnek vermek gerekirse norml kontktörlerin mksimum yükte L1 L L elektriksel ömürleri ise, kompnzsyon kontktörlerinin ömrü dir. Çlýþm prensii: Kompnzsyon kontktörlerin çlýþm prensii þöyledir. Kontktör oini enerjilendiði zmn, ilk olrk geçiþ loðunun kontklrý kpnýr. Kondnstörün ilk klkýþ kýmý u kontklrýn üzerinden geçtikten ortlm,5 ms sonr geçiþ loðunun kontklrý çýlýr ve kondnstörlerin nominl kýmýný n kontklr tþýr. Direnç (R) A1 1 A1 1 1 A (R) A 1 (R) T1 T T þekil- FC1DK / FC18DK / FC5DK / FCDK / FC0DK / K / FC60DK T1 T T þekil- FC65DK / FC80DK / FC95DK / FC115DK / FC150DK Kontktör tipi (DK) Kulln m s n f AC-6 Iemx Ue 00 / 0 V Anm s l k m (Ith) Anm kondnstör 0/0 V güü (kvar) Q 55 C 00/0 V Anm yl t m gerilimi Anm dre dyn m gerilimi Að rl k Boin güç srfiyt Kutup þ n güç ky plr Mx. - min. s km torku Elektriksel ömür (çm-kpm) FC Yrd m kontk sy s 1NA+1NK Boyutlr (mm) ,9 1,5 0,16 1,1, FC0 FC ,5 16,7 0 5, 0 5, ,6 1,5 1,5 1,5,5,5,5,5,5,5 0,8 0,65 1,00 1,,00,6,16 5,50 5,50 8,00 8, stte 50 mnevr 150 NA+1NK FC FC NA / 1NK (mm) (mm) /1

14 Kompnzsyon kontktörlerinin sipriþ kodlrý : K FC0DK K 5 60 FC80DK FC115DK kvar 00/0 V kvar 00/0 V Stndrt yrdýmý kontk Sipriþ kodu 10 1,5 16,7 0 5, 0 5, DK DK DK Kompnzsyon kontktörü ksesurlrý sipriþ kodlrý : Sipriþ kodu Kompnzsyon loðu Kompnzsyon direnç loðu K / FC1DK / FC18DK Kompnzsyon Bloðu Kompnzsyon Bloðu K 10 FC1DK 10 FC18DK FC0DK / K / FC65DK/ FC80DK/ FC95DK FC5DK FCDK FC115DK / FC150DK Kompnzsyon Bloðu Kompnzsyon Bloðu Type FC0DK K FC65DK FC80DK FC95DK /1

15 Federl Yüksek Akým Kontktörleri: Omik, endüktif ve kpsitif AC ile DC devrelerinde, þeeke-jenertör enversör sistemlerinde güvenle kullnýlýr. Kontktörler TS EN stndrdýn uygundur. Norml olrk kutuplu oln kontktörler, sipriþ üzerine 1, ve kutuplu olrk d iml edilmektedir. Federl kontktörleri DC kýmýný kesmek için dizyn edilmiþtir. DC'de rk söndürme olyý AC'ye nzrn dh zor olduðu için, Federl kontktörleri AC devrelerinde de emniyetli ve uzun ömürlü olrk kullnýlilir. Teknik deðerler tlosund muhtelif kullným sýnýflrý ve gerilimler için kontktörlerin seçimi gösterilmiþtir. Avntjlrý: - Ark kontklrý olduðundn, demerj ve kesme kýmlrýnd n kontklr thrip olmz. - Büyük rk sepertörleri, mnyetik üfleme ve özel kontk sistemi syesinde kompkt kontktörlerin dynmdýðý ðýr þrtlrd emniyetle kullnýlilir. - Yüksek freknslrd oin nüvesinin ýsýnmsý önlenmiþtir. Bu özelliðinden dolyý indüksiyon oklrýnd kullným elveriþlidir. - Kontktör devrede iken gürültü ypmz. - Güç srfiytý çok zdýr. - Gerilim dlglnmlrýndn etkilenmez. - Yeteri kdr yrdýmý kontk mevuttur. (Ýstenirse yrdýmý kontk syýsý rttýrýlilir.) - Yedek prç sorunu yoktur. - Elektriksel kilitleme ynýnd istendiðinde meknik kilitleme olnðý d vrdýr. - Bu vntjlrýn yný sýr ekonomik olmsý d ir vntj teþkil eder. - Çift kontklý olduklrý için yüksek elektriksel ömürleri vrdýr. Boin devresi: AC kumnd esleme gerilimi, ir köprü diyotl DC'ye çevrilerek kontktör oinine uygulnmktdýr. Bðlntý þemsýndn d görüleeði gii, þlm utonu AC devresine, durdurm utonu ve termik röle çm kontðý ise DC devresine konmuþtur. Gerilim dlglnmlrýndn etkilenerek kontktör çmz. Mesel, kumnd esleme gerilimi (Us) 0V oln ir þeekede kontktörün çmsý için gerilimin 55V'un (0.5xUs) ltýn düþmesi gerekir. Kontktör ilk devreye girerken en fzl A, devrede iken en fzl 180 ma kým çekmektedir. Burdn d nlþýyðý gii Federl kontktörlerinin güç srfiytý çok zdýr. Boin devresinde nüve sçlrýnýn kirlenmesi vey pslnmsýndn dolyý kontktörün ses çýkrmsý kesinlikle sözkonusu deðildir. Kontk sistemi: Kontktörün n devresinde rk ve n kontklrý mevuttur. Kpm durumund önelikle rk kontklrý devreyi kptýr ve meydn geleileek nominl kým üzerindeki ni yol verme kýmlrýný u kontk üzerine lýr. Dh sonr n kontklr kpnrk tm tems sðlnmýþ olur. Bu kpm düzeni syesinde n kontklrýn iririne çrprk thrip olmsý ve oluþk rklrdn dolyý þýnmsý önlenmiþtir. Açm durumund, oin gerilimi kesilir kesilmez yy kuvveti ile önelikle n kontklr, rksýndn d rk kontklrý çýlýr. Böylee meydn geleileek rkdn dolyý, n kontklr thrip olmz. Yrdýmý kontklr: Kontktör üzerinde çýk, kplý yrdýmý kontk vrdýr. Bunlrdn çýk ve kplý kontk, oin devresinde kullnýlmýþtýr. Diðer kontk ( çýk, kplý) ise yedek olrk ulunmktdýr. Ýstenirse unlr çýk, kplý kontk dh ilve edileilmektedir. Ark sepertörleri: Kontktördeki elektromnyetik üfleme ile, çm esnsýnd meydn gelen rk, rk sepertörleri içine doðru itilir ve sepertör içindeki rk ölüüleri, rký ölerek rkýn sönmesini temin ederler. Dolyýsýyl kontktörler, rk sepertörleri tkýlmdn gerilim ltýnd kesinlikle çýlýp kpnmmlýdýr. AC ve DC devrelerinde ðlntý þekilleri: AC ve deðiþik DC gerilimleri için kontktörlerin ðlntý þekli þekil-10 d gösterilmiþtir. Ank AC ve DC kontktörlerinde çm yyý edý ve mesfesi frklýdýr. Sipriþlerde u husus göz önüne lýnmlýdýr. Elektromnyetik üflemenin rký sepertörler içine iteilmesi için, kontktöre enerji dim sepertörlerin ulunduðu üst terminllerden girilmelidir. R S T N P(N) N(P) 660 V ~ 0 V P(N) N(P) P(N) N(P) þekil-10 0 V 660 V 9/15

16 EC 00 EC 00 EC 60 EC 800 EC 150 EC 1600 EC 000 EC 500 Kullným sýnýfý (Ith) Ie mx AC1 0 C A Kutup syýsý * Ad. 1,,, 1,,, 1,,, 1,,, 1,, 1,, 1,, 1,, Anm dre dyným gerilimi kv Motor kontrolü için (Sinp kfesli motorlr) ~ AC 0 / 0 V 80 / 00 V 500 V kw kw kw Kompnzsyon devrelerinde 80 / 00 V kvar Anm ylýtým gerilimi Ui ~ V Boin gerilimi Us (AC) Us (DC) ~ V V, 8, 110, 0, 0, 80, 15, 8, 110, 0, 0, 80, 15 Boin gerilimi çlýþm rlýðý xus ~ V 0,7-1,1 Yrdýmý kontklr NA (10A) NK (10A) Ad Ad Boin güç srfiytý Çekmede Tutmd W W Meknik ömür Opersyon Boyutlr En mm Boy mm Yükseklik mm Aðýrlýk kg 8,6 9, 9,8 0,,,8 88, 89,6 Kutup þýn güç kyýplrý W Us: Kumnd esleme gerilimi. * Yüksek Akým Kontktörleri stndrt olrk kutuplu üretilmektedir. 9/16

17 Bðlntý þemsý : R e0 1 Kpm I 71 K 7 K K K R e 1 96 ON OFF Nötr Fz Klemens Bðlntý þems ý e0 R 6 95 e 96 1 e0 5A KD K Açm 0 5 Yrdýmý Kontk Bloðu Bðlntý þems ý K Þekil-11 N 1 e01 : 6A sigort e0 : 5A sigort e : Termik röle kontðý (Kullnýý isteðine ðlý) : Kullnýýnýn ypðý ðlntýlr (Stop düzeneði) R : Gerilim ölüü direnç (00 þ - W) KD : Köprü diyot K : Boin - : Sýr klemensleri - VRN=0 V için R1=(00±%5)þ-W - Stop utonunu þemdki gii DC devresine koyunuz, ksi hlde çmd ir geikme olktýr. - 5 ve 6 no'lu klemensler test için kýs devre edilmiþtir. Kullnýý u husus dikkt etmeli ve þemy göre ðlntý ypmlýdýr. Meknik kilitleme ðlntý þemsý: Kontktörlerin sipriþ kodlrý : EC 00 EC 00 EC 60 EC 800 EC 150 EC 1600 EC 000 EC 500 AC- Ie (A) kw 00 V Stdrt yrdýmý kontk NA + NK NA + NK NA + NK NA + NK NA + NK NA + NK NA + NK NA + NK Sipriþ kodu 660 Boin gerilimleri : AC DC V A5 A6 8 V E5 E6 110 V H5 H6 0 V K5 K6 0 V R5 R6 : Kutup syýsý. (1,,, gii) 80 V S5 S6 15 V T5 T6 Þekil-1 9/17

18 EC00-EC00-EC60-EC800 : Enerji giriþi Seprtörler 15 Ø1.5 Montj deliði Ø1.5 1 Montj deliði 100 mm.(min) EC150 - EC1600 : Enerji giriþi Seprtörler 5 15 Ø1.5 Montj deliði Montj deliði 1 Ø EC000 - EC500 : Enerji giriþi Seprtörler 100 mm.(min) 100 mm.(min) Montj plksý 15 Ø Montj deliði Montj deliði 1 Ø /18