Sequential (SEQ, Ardışıl) Y86 İşlemci Uygulaması (Devamı)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sequential (SEQ, Ardışıl) Y86 İşlemci Uygulaması (Devamı)"

Transkript

1 Sequential (SEQ, Ardışıl) Y86 İşlemci Uygulaması (Devamı) BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: Adapted from slides of the textbook: 1

2 call un Yürütülmesi call Hedef 8 0 Hedef Dönüş noktası: XX XX Hedef: XX XX Fetch Decode 2 9 byte okunur PC 9 arttırılır Yığın pointer ı okunur Yığın pointer ı 8 azaltılır Arttırılmış PC değeri (dönüş noktasının adresi) yığın pointer ının yeni değeriyle gösterilen adrese yazılır Write back Yığın pointer ı güncellenir PC Update PC ye Hedef in adresi yüklenir

3 Hesaplama Aşamaları: call call Hedef Fetch Decode Write back PC update icode:ifun M 1 [PC] valc M 8 [PC+1] valp PC+9 valb R[%rsp] vale valb + 8 M 8 [vale] valp R[%rsp] vale PC valc Komut byte ını oku Hedef adresini oku Dönüş noktasının adresini hesapla Yığın pointer ını oku Yığın pointer ını azalt Dönüş noktasının adresini yığına yaz Yığın pointer ını güncelle PC ye Hedef adresini yükle Yığın pointer ını azaltmak için ALU kullanılır Arttırılmış PC değeri (geri dönerken kullanılmak üzere yığına) kaydedilir 3

4 ret in Yürütülmesi ret 9 0 return: XX XX Fetch Decode 1 byte okunur Yığın pointer ı okunur Yığın pointer ı 8 arttırılır Geri dönüş adresi arttırılmamış yığın pointer ının gösterdiği adresten okunur Write back Yığın pointer ını güncelle PC Update PC ye okunan geri dönüş adresini yükle 4

5 Hesaplama Aşamaları: ret ret icode:ifun M 1 [PC] Komut byte ını oku Fetch Decode Write back PC update vala R[%rsp] valb R[%rsp] vale valb + 8 valm M 8 [vala] R[%rsp] vale PC valm İşlem yapılacak yığın pointer ını oku İşlem yapılacak yığın pointer ını oku Yığın pointer ını arttır Geri dönüş adresini oku Yığın pointer ını güncelle PC ye geri dönüş adresini yükle Yığın pointer ını arttırmak için ALU kullanılır Geri dönüş adresi hafızadan okunur 5

6 Hesaplama Adımları OPq ra, rb icode,ifun icode:ifun M 1 [PC] Komut byte ını oku Fetch ra,rb valc ra:rb M 1 [PC+1] Kaydedici byte nı oku [Sabit sözcüğü oku] valp valp PC+2 Bir sonraki PC'yi hesapla Decode vala, srca valb, srcb vala R[rA] valb R[rB] İşlem yapılacak A değerini oku İşlem yapılacak B değerini oku vale Cond code vale valb OP vala Set CC ALU işlemini gerçekleştir Durum kodlarını güncelle valm [Hafızadan oku/hafızaya yaz] Write dste R[rB] vale ALU sonucunu geri yaz back dstm [Hafıza sonucunu geri yaz] PC update PC PC valp PC yi güncelle Tüm komutlar aynı genel biçimi izler Her bir adımda hesaplananlar farklılaşır 6

7 Hesaplama Adımları call Dest icode,ifun icode:ifun M 1 [PC] Komut byte ını oku Fetch ra,rb valc valc M 8 [PC+1] [Kaydedici byte nı oku] Sabit sözcüğü oku valp valp PC+9 Bir sonraki PC'yi hesapla Decode vala, srca valb, srcb valb R[%rsp] [İşlem yapılacak A değerini oku] İşlem yapılacak B değerini oku vale Cond code vale valb + 8 ALU işlemini gerçekleştir [Durum kodlarını güncelle/kullan] Write valm dste M 8 [vale] valp R[%rsp] vale Hafızaya yaz ALU sonucunu geri yaz back PC update dstm PC PC valc [Hafıza sonucunu geri yaz] PC yi güncelle Tüm komutlar aynı genel biçimi izler Her bir adımda hesaplananlar farklılaşır 7

8 Hesaplanan Değerler Fetch icode Komut kodu vale ALU sonucu ifun ra Komut fonksiyonu Komut kaydedicisi A Cnd Şartlı Dallanma/taşıma bayrağı rb Komut kaydedicisi B valc valp Komut sabiti Arttırılmış PC valm Hafızadan okunan veri Decode srca Kaydedici ID si A srcb Kaydedici ID si B dste Hedef kaydedici E dstm Hedef kaydedici M vala Kaydedici değeri A valb Kaydedici değeri B 8

9 SEQ Donanımı Mavi kutular: öntasarımlı donanım blokları Örnek: hafızalar, ALU 9 Gri kutular: kontrol lojiği HCL de tanımlanır Beyaz oval kutular: sinyal etiketleri Kalın hatlar: 64-bit sözcük değerleri İnce hatlar: 4-8 bit değerler Kesikli noktalı hatlar: 1-bit değerler Sağdaki şekildeki İngilizce terimler ilerleyen slaytlarda her bir kısım ayrı ayrı detaylandırılırken çevrilecektir.

10 Fetch Lojiği icode ifun ra rb valc valp Instr valid (komut geçerli) Need valc (valc gerekli) Need regids (regid gerekli) PC arttırma icode ifun Böl Byte 0 Hizala Bytes 1-9 imem_error Komut hafızası Öntasarımlı bloklar 10 PC: PC değerini içeren kaydedici Komut hafızası: 10 byte okunması durumunda PC den PC+9 a kadar adreslerdeki byte lar okunur Geçersiz adres durumunda geçersiz adres hata sinyalini üretir Böl: Komut byte ını icode ve ifun kısımlarına ayırır Hizala: ra, rb ve valc değerlerini çeker PC

11 Fetch Lojiği icode ifun ra rb valc valp Instr valid (komut geçerli) Need valc (valc gerekli) Need regids (regid gerekli) PC arttırma icode ifun Böl Byte 0 Hizala Bytes 1-9 imem_error Komut hafızası Kontrol lojiği 11 Instr. Valid (komut geçerli): Bu komut geçerli mi? icode, ifun: Geçersiz adres durumunda nop komutu üretilir Need regids (regids gerekli): Komutta kaydedici kullanılıyor mu? Need valc (valc gerekli): Komutta sabit bir sözcük var mı? PC

12 HCL dilinde Fetch Kontrol Lojiği icode ifun Böl Byte 0 # Komut kodunu belirle int icode = [ imem_error: INOP; 1: imem_icode; ]; # Komut fonksiyonunu belirle int ifun = [ imem_error: FNONE; 1: imem_ifun; ]; imem_error Komut hafızası PC 12

13 HCL dilinde Fetch Kontrol Lojiği halt 0 0 nop 1 0 cmovxx ra, rb 2 fn ra rb irmovq V, rb 3 0 F rb V rmmovq ra, D(rB) 4 0 ra rb D mrmovq D(rB), ra 5 0 ra rb D OPq ra, rb 6 fn ra rb jxx Hedef 7 fn Hedef call Hedef 8 0 Hedef ret 9 0 pushq ra A 0 ra F popq ra B 0 ra F bool need_regids = icode in { IRRMOVQ, IOPQ, IPUSHQ, IPOPQ, IIRMOVQ, IRMMOVQ, IMRMOVQ }; bool instr_valid = icode in { INOP, IHALT, IRRMOVQ, IIRMOVQ, IRMMOVQ, IMRMOVQ, IOPQ, IJXX, ICALL, IRET, IPUSHQ, IPOPQ }; 13

14 Decode Lojiği Kaydedici Dizisi Okuma portları: A, B Yazma portları: E, M Cnd vala valb valm vale Adresler kaydedici ID leri veya 15 (0xF) tir (kaydedici erişimi olmaması durumunda) Kontrol Lojiği A B M Kaydedici dizisi E dste dstm srca srcb srca, srcb: Okuma port adresleri dste dstm srca srcb dste, dstm: Yazma port adresleri icode ra rb Sinyaller Cnd: Şartlı taşıma yapılıp yapılmayacağını belirtir 14 aşamasında hesaplanır

15 A Değerinin Kaynakları Decode Decode OPq ra, rb vala R[rA] cmovxx ra, rb vala R[rA] rmmovq ra, D(rB) İşlem yapılacak A değerini oku İşlem yapılacak A değerini oku Decode Decode vala R[rA] popq ra vala R[%rsp] İşlem yapılacak A değerini oku Yığın pointer ını oku jxx Dest Decode İşlem yapılacak bir şey yok call Dest Decode İşlem yapılacak bir şey yok ret Decode vala R[%rsp] Yığın pointer ını oku int srca = [ icode in { IRRMOVQ, IRMMOVQ, IOPQ, IPUSHQ } : ra; icode in { IPOPQ, IRET } : RRSP; 1 : RNONE; # Kaydediciye gerek yok ]; 15

16 E Değerinin Yazılacağı Yerler Write-back Write-back OPq ra, rb R[rB] vale cmovxx ra, rb R[rB] vale Sonucu geri yaz Şarta bağlı olarak sonucu geri yaz rmmovq ra, D(rB) Write-back Hiçbir şey yok popq ra Write-back R[%rsp] vale Yığın pointer ını güncelle jxx Dest Write-back Hiçbir şey yok call Dest Write-back R[%rsp] vale Yığın pointer ını güncelle ret Write-back R[%rsp] vale Yığın pointer ını güncelle int dste = [ icode in { IRRMOVQ } && Cnd : rb; icode in { IIRMOVQ, IOPQ} : rb; icode in { IPUSHQ, IPOPQ, ICALL, IRET } : RRSP; 1 : RNONE; # Herhangi bir kaydediciye yazma 16 ];

17 Lojiği Birimler 17 ALU İhtiyaç duyulan 4 fonksiyonu gerçekleştirir Durum kodu değerlerini üretir CC 3 bitlik durum kodlarını içeren kaydedici cond Şartlı dallanma/taşıma bayrağını (Cnd) hesaplar Kontrol Lojiği Set CC: Durum kodu kaydedicisi yüklenmeli mi? ALU A: ALU nun A girişi ALU B: ALU nun B girişi ALU fun: ALU hangi fonksiyonu hesaplamalı? Cnd cond CC Set CC ALU A vale ALU ALU B icode ifun valc vala valb ALU fun.

18 ALU A Girişi OPq ra, rb vale valb OP vala cmovxx ra, rb ALU işlemini gerçekleştir vale 0 + vala vala yı ALU üzerinden aktar rmmovq ra, D(rB) vale valb + valc Efektif adresi hesapla popq ra vale valb + 8 Yığın pointer ını arttır jxx Dest İşlem yok call Dest vale valb + 8 Yığın pointer ını azalt ret vale valb + 8 Yığın pointer ını arttır 18 int alua = [ icode in { IRRMOVQ, IOPQ } : vala; icode in { IIRMOVQ, IRMMOVQ, IMRMOVQ } : valc; icode in { ICALL, IPUSHQ } : -8; icode in { IRET, IPOPQ } : 8; # Diğer komutlar ALU ya gerek duymaz ];

19 ALU İşlemi OPl ra, rb vale valb OP vala cmovxx ra, rb vale 0 + vala ALU işlemini gerçekleştir vala yı ALU üzerinden aktar rmmovl ra, D(rB) vale valb + valc Efektif adresi hesapla popq ra vale valb + 8 Yığın pointer ını arttır jxx Dest İşlem yok call Dest vale valb + 8 Yığın pointer ını azalt ret vale valb + 8 Yığın pointer ını arttır 19 int alufun = [ icode == IOPQ : ifun; 1 : ALUADD; ];

20 Lojiği Hafızadan sözcük okunur veya hafızaya sözcük yazılır Kontrol Lojiği stat: Komutun durumu nedir? Mem. read: sözcük okunacak mı? Mem. write: sözcük yazılacak mı? Mem. addr.: Adresi seçer Mem. data.: Veriyi seçer Stat stat instr_valid imem_error icode Mem. read Mem. write dmem_error okuma yazma Veri Hafızası Mem. addr vale valm Veri çıkışı Mem. data Veri girişi vala valp 20

21 Komut durumu Stat Kontrol Lojiği stat: Komut durumu nedir? stat instr_valid imem_error Mem. read Mem. write dmem_error okuma yazma valm Veri çıkışı Veri Hafızası Veri girişi Mem. addr Mem. data 21 icode ## Komut durumunu belirle int Stat = [ imem_error dmem_error : SADR;!instr_valid: SINS; icode == IHALT : SHLT; 1 : SAOK; ]; vale vala valp

22 Adresi OPq ra, rb İşlem yok rmmovq ra, D(rB) M 8 [vale] vala popq ra valm M 8 [vala] jxx Dest call Dest M 8 [vale] valp ret valm M 8 [vala] Değeri hafızaya yaz Yığından oku İşlem yok Dönüş adresini yığına yaz Dönüş adresini oku 22 int mem_addr = [ icode in { IRMMOVQ, IPUSHQ, ICALL, IMRMOVQ } : vale; icode in { IPOPQ, IRET } : vala; # Diğer komutlar adrese ihtiyaç duymaz ];

23 Read (Okuma) OPq ra, rb rmmovq ra, D(rB) M 8 [vale] vala popq ra valm M 8 [vala] jxx Dest call Dest M 8 [vale] valp ret valm M 8 [vala] İşlem yok Değeri hafızaya yaz Yığından oku İşlem yok Dönüş adresini yığına yaz Dönüş adresini oku bool mem_read = icode in { IMRMOVQ, IPOPQ, IRET }; 23

24 PC Update (Güncelleme) Lojiği PC New (Yeni) PC PC nin bir sonraki değerini seç New (Yeni) PC icode Cnd valc valm valp 24

25 PC Update PC update OPq ra, rb PC valp PC yi güncelle rmmovq ra, D(rB) PC update PC valp PC yi güncelle popq ra PC update PC valp PC yi güncelle jxx Hedef PC update PC Cnd? valc : valp PC yi güncelle call Hedef PC update PC valc PC ye Hedef adresini yükle ret PC update PC valm PC ye dönüş adresini yükle 25 int new_pc = [ icode == ICALL : valc; icode == IJXX && Cnd : valc; icode == IRET : valm; 1 : valp; ];

26 SEQ in Çalışması 26 Kombinasyonel lojik CC 100 PC 0x014 Okuma Okuma portları Veri Hafızası Kaydedici Dizisi %rbx = 0x100 Yazma Yazma portları Durum PC kaydedicisi Durum kodu kaydedicisi Veri hafızası Kaydedici dizisi Tamamı saat sinyalinin yükselen kenarında güncellenir Kombinasyonel Lojik ALU Kontrol lojiği Hafıza okumaları Komut hafızası Kaydedici dizisi Veri hafızası

27 SEQ in Çalışması #2 Clock Cycle 1: Cycle 2: Cycle 3: Cycle 4: Cycle 5: 0x00a: 0x014: addq %rdx,%rbx # %rbx <-- 0x300 CC < x016: je hedef # Dallanma olmaz 0x01f: Cycle 1 Cycle 2 Cycle 3 Cycle 4 j k l m 0x000: irmovq $0x100,%rbx # %rbx <-- 0x100 irmovq $0x200,%rdx # %rdx <-- 0x200 rmmovq %rbx,0(%rdx) # M[0x200] <-- 0x300 Combinational logic CC 100 Okuma Okuma portları Veri Hafızası Kaydedici Dizisi %rbx = 0x100 Yazma Yazma portları durum ikinci irmovq komutuna bağlı olarak set edilir kombinasyonel lojik durum değişikliğine tepki vermeye başlar PC 0x014 27

28 SEQ in Çalışması #3 Clock Cycle 1: Cycle 2: Cycle 3: Cycle 4: Cycle 5: 0x00a: 0x014: addq %rdx,%rbx # %rbx <-- 0x300 CC < x016: je hedef # Dallanma olmaz 0x01f: Cycle 1 Cycle 2 Cycle 3 Cycle 4 j k l m 0x000: irmovq $0x100,%rbx # %rbx <-- 0x100 irmovq $0x200,%rdx # %rdx <-- 0x200 rmmovq %rbx,0(%rdx) # M[0x200] <-- 0x300 Kombinasyonel lojik CC Okuma Okuma portları Veri Hafızası Kaydedici Dizisi %rbx = 0x100 Yazma Yazma portları %rbx <-- 0x300 durum ikinci irmovq komutuna bağlı olarak set edilir kombinasyonel lojik addq komutunun sonuçlarını oluşturur PC 0x014 0x016 28

29 SEQ in Çalışması #4 Clock Cycle 1: Cycle 2: Cycle 3: Cycle 4: Cycle 5: 0x00a: 0x014: addq %rdx,%rbx # %rbx <-- 0x300 CC < x016: je hedef # Dallanma olmaz 0x01f: Cycle 1 Cycle 2 Cycle 3 Cycle 4 j k l m 0x000: irmovq $0x100,%rbx # %rbx <-- 0x100 irmovq $0x200,%rdx # %rdx <-- 0x200 rmmovq %rbx,0(%rdx) # M[0x200] <-- 0x300 Kombinasyonel lojik CC 000 Okuma Okuma portları Veri Hafızası Kaydedici Dizisi %rbx = 0x300 Yazma Yazma portları durum addq komutuna bağlı olarak set edilir kombinasyonel lojik durum değişikliğine tepki vermeye başlar PC 0x016 29

30 SEQ in Çalışması #5 Clock Cycle 1: Cycle 2: Cycle 3: Cycle 4: Cycle 5: 0x00a: 0x014: addq %rdx,%rbx # %rbx <-- 0x300 CC < x016: je hedef # Dallanma olmaz 0x01f: Cycle 1 Cycle 2 Cycle 3 Cycle 4 j k l m 0x000: irmovq $0x100,%rbx # %rbx <-- 0x100 irmovq $0x200,%rdx # %rdx <-- 0x200 rmmovq %rbx,0(%rdx) # M[0x200] <-- 0x300 Kombinasyonel lojik CC 000 PC 0x016 0x01f Okuma Okuma portları Veri Hafızası Kaydedici Dizisi %rbx = 0x300 Yazma Yazma portları durum addq komutuna bağlı olarak set edilir kombinasyonel lojik je komutunun sonuçlarını oluşturur 30

31 SEQ Özeti Uygulaması 31 Herbir komut basit adımlar dizisi olarak ifade edilir Her komut tipi için aynı genel akış izlenir Kaydedici, hafızalar ve öntasarımlı kombinasyonel blokları birleştirir Bu blokların birleşimini kontrol lojiği ile sağlar Kısıtlamalar Pratik uygulama açısından çok yavaştır Bir saat palsinde, komut hafızası, kaydedici dizisi, ALU ve veri hafızası boyunca sinyallerin yayılmaları gerekir Bu yayılma gereksinimi nedeniyle saat sinyalinin çok yavaş işlemesi gerekir Donanım alt birimleri saat palsinin sadece belli bir kısmında aktif olarak çalışırlar (saat palsinin geri kalan süresinde sadece beklerle, herhangi bir işlem gerçekleştirmezler)

Komut Seti Mimarisi (ISA)

Komut Seti Mimarisi (ISA) Komut Seti Mimarisi (ISA) BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğretim Üyesi Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted

Detaylı

Komut Seti Mimarisi (ISA)

Komut Seti Mimarisi (ISA) Komut Seti Mimarisi (ISA) BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğretim Üyesi Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted

Detaylı

Bilgisayar Sistemlerine Genel Bakış

Bilgisayar Sistemlerine Genel Bakış Süleyman Demirel Üniversitesi / Mühendislik Fak. / Bilgisayar Mühendisliği Carnegie Mellon Bölümü Bilgisayar Sistemlerine Genel Bakış BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr.

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar)

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar) Bus

Detaylı

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar x86 Ailesi 1 8085A,8088 ve 8086 2 Temel Mikroişlemci Özellikleri Mikroişlemcinin bir defade işleyebileceği kelime uzunluğu Mikroişlemcinin tek bir komutu işleme hızı Mikroişlemcinin doğrudan adresleyebileceği

Detaylı

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir:

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 8051 Ailesi 8051 MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur. 8051 çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 1. Kontrol uygulamaları için en uygun hale getirilmiş

Detaylı

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Bit, Byte ve Integer BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted from slides

Detaylı

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir:

8051 Ailesi MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 8051 Ailesi 8051 MCS51 ailesinin orijinal bir üyesidir ve bu ailenin çekirdeğini oluşturur. 8051 çekirdeğinin temel özellikkleri aşağıda verilmiştir: 1. Kontrol uygulamaları için en uygun hale getirilmiş

Detaylı

KOMUT TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR:

KOMUT TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR: KOMUT TABLOSU İLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR: 1) Etkilenen Bayraklar (E.B.) : Bazı komutlar koşturulurken PSW saklayacısındaki bayrakların değeri değişebilir. Herbir komut için etkilenen bayraklar belirtilmiştir.

Detaylı

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009

BM 375 Bilgisayar Organizasyonu Dersi Vize Sınavı Cevapları 10 Nisan 2009 1-) Instruction Cycle State Diagram ı çizip herbir state için gerçekleştirilen işlemleri detaylı bir şekilde açıklayınız. Instruction state cycle da üstteki kısımlar CPU dışında alttaki kısımlar CPU içinde

Detaylı

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN 8086/8088 MİKROİŞLEMCİSİ İÇ MİMARİSİ Şekilde x86 ailesinin 16-bit çekirdek mimarisinin basitleştirilmiş bir gösterimi verilmiştir. Mikroişlemci temel iki ayrı çalışma

Detaylı

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe Bit, Byte ve Integer BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted from slides

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Mikro işlemler Fetch cycle Indirect cycle Interrupt cycle Execute cycle Instruction

Detaylı

Komutların Yürütülmesi

Komutların Yürütülmesi Komutların Yürütülmesi Bilgisayar Bileşenleri: Genel Görünüm Program Sayacı Komut kaydedicisi Bellek Adres Kaydedicisi Ara Bellek kaydedicisi G/Ç Adres Kaydedicisi G/Ç ara bellek kaydedicisi 1 Sistem Yolu

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Processor organization Register organization Instruction cycle 2 Processor organization İşlemci

Detaylı

Bölüm Bazı Temel Konseptler

Bölüm Bazı Temel Konseptler Bölüm 7 Bu ve bundan sonraki bölümde, makine komutlarını işleten ve diğer birimlerin faaliyetlerini düzenleyen işlem birimi üzerine yoğunlaşacağız. Bu birim genellikle Komut Seti Mimarisi (Instruction

Detaylı

PIC16F877A nın Genel Özellikleri

PIC16F877A nın Genel Özellikleri BÖLÜM 3 PIC16F877A nın Genel Özellikleri 3.1 Mikrodenetleyici Mimarisi 3.2 PIC16Fxxx Komut Seti 3.3 PIC16F877A Bellek Organizasyonu 3.4 Giriş/Çıkış Portları 3.5 STATUS ve TRIS Kaydedicileri 3.6 Kesme ve

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Program Kavramı Bilgisayardan istenilen işlerin gerçekleştirilebilmesi için gereken işlem dizisi

Detaylı

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ İçerik Mikroişlemci Sistem Mimarisi Mikroişlemcinin yürüttüğü işlemler Mikroişlemci Yol (Bus) Yapısı Mikroişlemci İç Veri İşlemleri Çevresel Cihazlarca Yürütülen İşlemler

Detaylı

Mikroçita. Mikroçita Rapor 2:

Mikroçita. Mikroçita Rapor 2: Mikroçita Rapor 2: İşlemci projemizle ilgili olarak hazırlamış olduğumuz bu ikinci raporda öncelikli olarak vhdl kullanarak tasarladığımız işlemcimizin genel çalışmasını ilk rapora göre daha ayrıntılı

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR 2012-2013 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #5 16 Bitlik R Tipi İçin ALTERA MAX-PLUS-II VHDL de Tek Saat Veri Yolu Birimi 1.Giriş Bu deneyde

Detaylı

Şekil. 64 Kelimelik Yığıtın Blok Şeması

Şekil. 64 Kelimelik Yığıtın Blok Şeması 1 YIĞIT (STACK) KURULUMU Çoğu bilgisayarın MİB de yığıt veya LIFO (Last In First Out) bulunur. Yığıt bir bellek parçasıdır ve son depolanan bilgi ilk geri dönen bilgi olur. Yığıta aktarılan son bilgi yığıtın

Detaylı

8086 Mikroişlemcisi Komut Seti

8086 Mikroişlemcisi Komut Seti 8086 Mikroişlemcisi Komut Seti X86 tabanlı mikroişlemcilerin icra ettiği makine kodları sabit olmasına rağmen, programlama dillerinin komut ve ifadeleri farklı olabilir. Assembly programlama dilininde

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. << Bus Yapısı >> Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. << Bus Yapısı >> Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ > Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Veri yolu (BUS), anakarttaki tüm aygıtlar arası veri iletişimini sağlayan devrelerdir. Yani bilgisayarın bir bileşeninden diğerine

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR Bilgisayar Mimarisi Ara Bağlantı Yapıları ve Bus Kavramı Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Ara Bağlantı Yapıları Bir bilgisayar sistemi MİB, bellek ve

Detaylı

DERS 12 PIC 16F84 ile KESME (INTERRUPT) KULLANIMI İÇERİK

DERS 12 PIC 16F84 ile KESME (INTERRUPT) KULLANIMI İÇERİK DERS 12 PIC 16F84 ile KESME (INTERRUPT) KULLANIMI İÇERİK KESME NEDİR KESME ÇEŞİTLERİ INTCON SAKLAYICISI RBO/INT KESMESİ PORTB (RB4-RB7) LOJİK SEVİYE DEĞİŞİKLİK KESMESİ Ders 12, Slayt 2 1 KESME PIC in bazı

Detaylı

(Random-Access Memory)

(Random-Access Memory) BELLEK (Memory) Ardışıl devreler bellek elemanının varlığı üzerine kuruludur Bir flip-flop sadece bir bitlik bir bilgi tutabilir Bir saklayıcı (register) bir sözcük (word) tutabilir (genellikle 32-64 bit)

Detaylı

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition

William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition William Stallings Computer Organization and Architecture 9 th Edition Bölüm 5 İç Hafıza Bir Hafıza Hücresinin Çalışması Bütün hafıza hücrelerinin ortak özellikleri vardır: 0 ve 1 durumundan birini gösterirler

Detaylı

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Von Neumann Mimarisi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Adresleme modları Pentium ve PowerPC adresleme modları Komut formatları 1 Adresleme modları

Detaylı

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK

27.10.2011 HAFTA 1 KALICI OLMAYAN HAFIZA RAM SRAM DRAM DDRAM KALICI HAFIZA ROM PROM EPROM EEPROM FLASH HARDDISK Mikroişlemci HAFTA 1 HAFIZA BİRİMLERİ Program Kodları ve verinin saklandığı bölüm Kalıcı Hafıza ROM PROM EPROM EEPROM FLASH UÇUCU SRAM DRAM DRRAM... ALU Saklayıcılar Kod Çözücüler... GİRİŞ/ÇIKIŞ G/Ç I/O

Detaylı

Deney No Deney Adı Tarih. 3 Mikrodenetleyici Portlarının Giriş Olarak Kullanılması / /201...

Deney No Deney Adı Tarih. 3 Mikrodenetleyici Portlarının Giriş Olarak Kullanılması / /201... 3.1 AMAÇ: Assembly programlama dili kullanarak mikrodenetleyici portlarını giriş olarak kullanmak. GİRİŞ: Bir portun giriş olarak mı yoksa çıkış olarak mı kullanılacağını belirten TRIS kaydedicileridir.

Detaylı

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1

MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 MİKROİŞLEMCİLER 1 Ders 1 Ders Kitabı: The 80x86 IBM PC and Compatible Computers Assembly Language, Design, and Interfacing Muhammad ali Mazidi, Janice Gillipsie Mazidi Öğr.Gör. Mahmut YALÇIN 09.03.2011

Detaylı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı Hafta04 : 8255 ve Bellek Organizasyonu Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT

Detaylı

BÖLÜM 7 Kesmeler.

BÖLÜM 7 Kesmeler. C ile 8051 Mikrodenetleyici Uygulamaları BÖLÜM 7 Kesmeler www.8051turk.com Amaçlar Kesme tanımını ve önemini kavramak 8051 mikrodenetleyicisinin kesme yapısını öğrenmek 8051 de kullanılan kesme türlerini

Detaylı

Ders Özeti. Ders 2. PC nin İç Organizasyonu. Mikroişlemcinin Organizasyonu. Basitçe İşlemciyi Oluşturan Parçalar. Mikroişlemciler

Ders Özeti. Ders 2. PC nin İç Organizasyonu. Mikroişlemcinin Organizasyonu. Basitçe İşlemciyi Oluşturan Parçalar. Mikroişlemciler Ders Özeti Ders Bilgisayarlar Hakkında Mikroişlemci ve Bilgisayar sisteminin yapısı Temel komut işleme süreci x86 kaydedicileri (registers) x86 hafıza temelleri Çevre cihazları x86 assembly diline giriş

Detaylı

İvme VGA, İvme s_2.1 fiziksel işlemci çekirdeğinin, çalışan iç yapısının herhangi bir simülasyon olmaksızın fiziksel olarak dış dünyaya aktarımıdır.

İvme VGA, İvme s_2.1 fiziksel işlemci çekirdeğinin, çalışan iç yapısının herhangi bir simülasyon olmaksızın fiziksel olarak dış dünyaya aktarımıdır. 1 İVME VGA İvme VGA, İvme s_2.1 fiziksel işlemci çekirdeğinin, çalışan iç yapısının herhangi bir simülasyon olmaksızın fiziksel olarak dış dünyaya aktarımıdır. Genel olarak yazmaçlar, hafıza elemanlarından

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Hafıza sistemleri karakteristikleri Hafıza hiyerarşisi Önbellek prensipleri Cache size Mapping

Detaylı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 6.Hafta

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 6.Hafta SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 6.Hafta Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Yrd.Doç.Dr.

Detaylı

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Bit, Byte ve Integer BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted from slides

Detaylı

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ. Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Dersin Amacı Mikroişlemciler Mikrodenetleyiciler PIC Mikrodenetleyiciler Micro BASIC Programlama Kullanılacak Programlar MSDOS DEBUG PROTEUS

Detaylı

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Bit, Byte ve Integer BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted from slides

Detaylı

Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül (MFM-200)

Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül (MFM-200) 2012 Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül (MFM-200) İstanbul Yazılım ve Elektronik Teknolojileri 01.01.2012 MFM-200 Mifare Kart Yazıcı/Okuyucu Modül Genel Özellikler Ürün Kodu MFM-200 Protokol ISO14443A, ISO15693

Detaylı

Assembly Dili Nedir? Assembly dili biliyorum derken hangi işlemci ve hangi işletim sistemi için olduğunu da ifade etmek gerekir.

Assembly Dili Nedir? Assembly dili biliyorum derken hangi işlemci ve hangi işletim sistemi için olduğunu da ifade etmek gerekir. Assembly Dili Nedir? Assembly dili biliyorum derken hangi işlemci ve hangi işletim sistemi için olduğunu da ifade etmek gerekir. Bunun için X86 PC Assembly dili, Power PC Assembly dili veya 8051 Assembly

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Diziler ile Pointer Arası İlişki Bir dizi adı sabit bir pointer gibi düşünülebilir. Diziler ile pointer lar yakından ilişkilidir. Pointer lar değişkenleri gösterdikleri gibi,

Detaylı

Quiz:8086 Mikroişlemcisi Mimarisi ve Emirleri

Quiz:8086 Mikroişlemcisi Mimarisi ve Emirleri Öğrenci No Ad-Soyad Puan Quiz:8086 Mikroişlemcisi Mimarisi ve Emirleri S1) 8086 mikroişlemcisi bitlik adres yoluna ve.. bitlik veri yoluna sahip bir işlemcidir. S2) 8086 Mikroişlemci mimarisinde paralel

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Fonksiyonu Referans ile Çağırma (Call by Reference) Bir fonksiyona gönderilen parametrenin normalde değeri değişmez. Fonksiyon içinde yapılan işlemlerin hiçbiri argüman değişkeni

Detaylı

Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama

Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama 2. Hafta Bellek Birimleri ve Programlamaya Giriş Doç. Dr. Akif KUTLU Ders web sitesi: http://www.8051turk.com/ http://microlab.sdu.edu.tr Bellekler Bellekler 0 veya

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6 DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR 2012-2013 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6 16 Bitlik R Tipi İçin ALTERA MAX-PLUS-II VHDL de Tam Tek Saat Veri Yolu Birimi Amaç: Tek-Saat

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir.

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir. Bilgisayar Mimarisi İkilik Kodlama ve Mantık Devreleri Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Kodlama Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi

Detaylı

İŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır.

İŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır. İŞLETİM SİSTEMİ İşletim sistemi kullanıcıyla bilgisayar donanımı arasında iletişim sağlayan programdır. Programların ve donanımların kullanılması için bir çalıştırılması platformu oluşturur. Sistemin yazılım

Detaylı

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe Bit, Byte ve Integer BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğr. Üyesi Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted from slides

Detaylı

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER BÖLÜM 2 INTEL AİLESİNİN 8 BİTLİK MİKROİŞLEMCİLERİ 2.1 8080 MİKROİŞLEMCİSİ Intel 8080, I4004, I4040 ve I8008 in ardından üretilmiştir ve 8 bitlik mikroişlemcilerin ilkidir ve 1974 te kullanıma sunulmuştur.

Detaylı

B.Ç. / E.B. MİKROİŞLEMCİLER

B.Ç. / E.B. MİKROİŞLEMCİLER 1 MİKROİŞLEMCİLER RESET Girişi ve DEVRESİ Program herhangi bir nedenle kilitlenirse ya da program yeniden (baştan) çalıştırılmak istenirse dışarıdan PIC i reset yapmak gerekir. Aslında PIC in içinde besleme

Detaylı

EEM 306 Mikroişlemciler ve Lab. Doç.Dr. Mehmet SAĞBAŞ

EEM 306 Mikroişlemciler ve Lab. Doç.Dr. Mehmet SAĞBAŞ EEM 306 Mikroişlemciler ve Lab. Doç.Dr. Mehmet SAĞBAŞ Alt Program Yapısı Alt programın çağrılması Alt program korunur alınır ;Argumanlar R12 R15 registerlarına atanir. call #SubroutineLabel SubroutineLabel:

Detaylı

MC6800. Veri yolu D3 A11. Adres yolu A7 A6 NMI HALT DBE +5V 1 2. adres onaltılık onluk 0000 0. 8 bit 07FF 2047 0800 2048. kullanıcının program alanı

MC6800. Veri yolu D3 A11. Adres yolu A7 A6 NMI HALT DBE +5V 1 2. adres onaltılık onluk 0000 0. 8 bit 07FF 2047 0800 2048. kullanıcının program alanı GİRİŞ Günümüzde kullanılan bilgisayarların özelliklerinden bahsedilirken duyduğumuz 80386, 80486 Pentium-III birer mikroişlemcidir. Mikroişlemciler bilgisayar programlarının yapmak istediği tüm işlerin

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB in İç Yapısı. MİB Altbirimleri. MİB in İç Yapısı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB in İç Yapısı. MİB Altbirimleri. MİB in İç Yapısı Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/0/blg-1/ Merkezi İşlem Birimi (MİB): Bilgisayarın temel birimi

Detaylı

Floating Point (Kayan Noktalı Sayılar)

Floating Point (Kayan Noktalı Sayılar) Süleyman Demirel Üniversitesi / Mühendislik Fak. / Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Floating Point (Kayan Noktalı Sayılar) BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Dr. Öğretim Üyesi Fatih

Detaylı

Memory. Amac. Baslangictan beri programcilar unlimited hizli memory ler hayal etmisler 1972, PDP-11/20. Oku H&P sections 7.1, 7.2

Memory. Amac. Baslangictan beri programcilar unlimited hizli memory ler hayal etmisler 1972, PDP-11/20. Oku H&P sections 7.1, 7.2 Memory Oku H&P sections 7.1, 7. Baslangictan beri programcilar unlimited hizli memory ler hayal etmisler 197, PDP-11/0 64 K lik memory. 600 satirlik Fortran code u ve 16 bit lik 13,000 integer lik veri

Detaylı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Yrd.Doç.Dr. Murat

Detaylı

BLM 112- Programlama Dilleri II. Hafta 5 İşaretçiler (Pointers)

BLM 112- Programlama Dilleri II. Hafta 5 İşaretçiler (Pointers) 1 BLM 112- Programlama Dilleri II Hafta 5 İşaretçiler (Pointers) Dr. Öğr. Üyesi Caner Özcan Hiç hata yapmayan insan, hiçbir şey yapmayan insandır. Ve hayatta en büyük hata, kendini hatasız sanmaktır. ~Y.

Detaylı

Bölüm 3: Adresleme Modları. Chapter 3: Addressing Modes

Bölüm 3: Adresleme Modları. Chapter 3: Addressing Modes Bölüm 3: Adresleme Modları Chapter 3: Addressing Modes 3 1 Veri Adresleme Modları MOV komutu veriyi bir bellek satırından diğer bellek satırına yada yazaca kopyalar Kaynak (source) verilin okunacağı belleğin

Detaylı

16F84 ü tanıt, PORTB çıkış MOVLW h FF MOWF PORTB

16F84 ü tanıt, PORTB çıkış MOVLW h FF MOWF PORTB MİKROİŞLEMCİLER VE MİKRODENETLEYİCİLER 1 - DERS NOTLARI (Kısım 3) Doç. Dr. Hakan Ündil Program Örneği 9 : Gecikme altprogramı kullanarak Port B ye bağlı tüm LED leri yakıp söndüren bir program için akış

Detaylı

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

x86 Ailesi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar x86 Ailesi 1 8085A,8088 ve 8086 2 Temel Mikroişlemci Özellikleri Mikroişlemcinin bir defade işleyebileceği kelime uzunluğu Mikroişlemcinin tek bir komutu işleme hızı Mikroişlemcinin doğrudan adresleyebileceği

Detaylı

Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler

Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler Mikrobilgisayar Sistemleri ve Assembler Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Konu Başlıkları Mikrobilgisayar sisteminin genel yapısı,mimariler,merkezi işlem Birimi RAM ve ROM bellek özellikleri ve Çeşitleri

Detaylı

DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK. PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar

DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK. PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar DERS 5 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK PIC 16F84 bacak bağlantıları PIC 16F84 bellek yapısı Program belleği RAM bellek Değişken kullanımı Komutlar Ders 5, Slayt 2 1 BACAK BAĞLANTILARI Ders 5, Slayt 3 PIC

Detaylı

8086 Mikroişlemcisi Komut Seti

8086 Mikroişlemcisi Komut Seti 8086 Mikroişlemcisi Komut Seti SUB ve SBB komutları: SUB (Subtract) yani çıkartma SBB ise borç ile çıkart (SuBtract with Borrow) anlamına gelir. Her iki çıkartma işlemi bir çıkartma sonucu üretmenin yanında

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB Altbirimleri. Durum Kütüğü. Yardımcı Kütükler

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB Altbirimleri. Durum Kütüğü. Yardımcı Kütükler Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü Merkezi İşlem Birimi (MİB): Bilgisayarın temel birimi Hız Sözcük uzunluğu Buyruk kümesi Adresleme yeteneği Adresleme kapasitesi

Detaylı

MODBUS MODÜL. Mekanik sayaçların tüketimlerinin sayılıp kaydedilmesi.

MODBUS MODÜL. Mekanik sayaçların tüketimlerinin sayılıp kaydedilmesi. MODBUS MODÜL Modbus modül; bobinli okumaya uyumlu Baylan mekanik su sayaçlarının tüketim degerlerini saymak için tasarlanmıştır. Sayılan tüketim degerleri modül hafızasına kaydedilir ve Modbus haberleşeme

Detaylı

Mimari Esaslar. Mikroişlemcinin mimari esasları; Kaydediciler Veriyolları İş hatları dır.

Mimari Esaslar. Mikroişlemcinin mimari esasları; Kaydediciler Veriyolları İş hatları dır. Mimari Esaslar Mikroişlemcinin mimari esasları; Kaydediciler Veriyolları İş hatları dır. Bu unsurların büyüklüğü, sayısı ve yapısı o işlemcinin yeteneklerini belirler. Mimari farlılıklarda; bu konularda

Detaylı

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme PROGRAMIN ADI DERSIN KODU VE ADI DERSIN ISLENECEGI DÖNEM HAFTALIK DERS SAATİ DERSİN SÜRESİ ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK MİK.İŞLEMCİLER/MİK.DENETLEYİCİLER-1 2. Yıl, III. Yarıyıl (Güz) 4 (Teori: 3, Uygulama: 1,

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MİKROİŞLEMCİLİ SİSTEM LABORATUVARI KESMELİ GİRİŞ/ÇIKIŞ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MİKROİŞLEMCİLİ SİSTEM LABORATUVARI KESMELİ GİRİŞ/ÇIKIŞ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MİKROİŞLEMCİLİ SİSTEM LABORATUVARI KESMELİ GİRİŞ/ÇIKIŞ 8259 PIC (Programmable Interrupt Controller) ve 8086 CPU tümleşik devrelerin sinyal akışı

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Komut çalıştırma özellikleri Büyük register file kullanımı Compiler tabanlı register

Detaylı

Adresleme Modları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

Adresleme Modları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Adresleme Modları 1 Adresleme Modları İşlenenin nerede olacağını belirtmek için kullanılırlar. Kod çözme aşamasında adresleme yöntemi belirlenir ve işlenenin nerede bulunacağı hesaplanır. Mikroişlemcide

Detaylı

8 li Çıkış Modülü Kullanım Kılavuzu

8 li Çıkış Modülü Kullanım Kılavuzu 8 li Çıkış Modülü Kullanım Kılavuzu GRUP ARGE ENERJİ VE KONTROL SİSTEMLERİ SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. İkitelli OSB Mah. YTÜ İkitelli Teknopark Sok. No: 1/2B1-2B7-2B8-2B9 Başakşehir / İstanbul Tel: +90 212

Detaylı

İşletim Sistemleri. Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

İşletim Sistemleri. Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü İşletim Sistemleri Hazırlayan: M. Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Bu dersin sunumları, Abraham Silberschatz, Greg Gagne, Peter B. Galvin, Operating System Concepts 9/e, Wiley,

Detaylı

DS18B20. İsmail VarıĢlı 16.05.2010

DS18B20. İsmail VarıĢlı 16.05.2010 2010 DS18B20 İsmail VarıĢlı 16.05.2010 Sizlerle bu yazımda çok kullanıģlı ve pek çok özelliği içerisinde barındıran maalesef yeterli Türkçe kaynak bulunmayan DS18B20 sıcaklık sensörü hakkında bilgi vermeye

Detaylı

Proses. Prosesler 2. İşletim Sistemleri

Proses. Prosesler 2. İşletim Sistemleri 2 PROSESLER Proses Bir işlevi gerçeklemek üzere ardışıl bir program parçasının yürütülmesiyle ortaya çıkan işlemler dizisi Programın koşmakta olan hali Aynı programa ilişkinbirdenfazlaprosesolabilir. Görev

Detaylı

Eln 1002 Bilgisayar Programlama II

Eln 1002 Bilgisayar Programlama II Eln 1002 Bilgisayar Programlama II C»de Dosya ğşleme : S¹ral¹ EriŞim Ne ÖĆreneceĆiz? Dosyalar ve Streamler Sequential (sıralı) erişim dosyaların yaratılması Sıralı Erişim Dosyalarından Veri Okuma Sıralı

Detaylı

PROSESLER. Proses. Proses

PROSESLER. Proses. Proses Proses 2 PROSESLER Bir işlevi gerçeklemek üzere ardışıl bir program parçasının yürütülmesiyle ortaya çıkan işlemler dizisi Programın koşmakta olan hali Aynı programa ilişkin birden fazla proses olabilir.

Detaylı

BLM-112 PROGRAMLAMA DİLLERİ II. Ders-3 İşaretçiler (Pointer) (Kısım-2)

BLM-112 PROGRAMLAMA DİLLERİ II. Ders-3 İşaretçiler (Pointer) (Kısım-2) BLM-112 PROGRAMLAMA DİLLERİ II Ders-3 İşaretçiler (Pointer) (Kısım-2) Yrd. Doç. Dr. Ümit ATİLA umitatila@karabuk.edu.tr http://web.karabuk.edu.tr/umitatilla/ Dinamik Bellek Yönetimi Bir program çalıştırıldığında

Detaylı

İLERI MIKRODENETLEYICILER. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı

İLERI MIKRODENETLEYICILER. Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı İLERI MIKRODENETLEYICILER Ege Üniversitesi Ege MYO Mekatronik Programı BÖLÜM 3 LCD Gösterge Kullanımı +5 LCD Modülün Bağlantısı 8K2 1K +5 10 P0.5 P0.6 P0.7 P2.0 P2.1 P2.2 P2.3 P2.4 P2.5 P2.6 P2.7 1 2 3

Detaylı

KOMUT AÇIKLAMALARI VE ÖRNEKLERİ

KOMUT AÇIKLAMALARI VE ÖRNEKLERİ KOMUT AÇIKLAMALARI VE ÖRNEKLERİ Komut açıklamalarında kullanılan harflerin anlamları: F : File(dosya), kaynak ve bilgi alınan yeri ifade eder. D : Destination (hedef), işlem sonucunun kaydedileceği yer.

Detaylı

MODBUS MODÜL. Mekanik sayaçların tüketimlerinin sayılıp kaydedilmesi.

MODBUS MODÜL. Mekanik sayaçların tüketimlerinin sayılıp kaydedilmesi. MODBUS MODÜL Modbus modül; bobinli okumaya uyumlu Baylan mekanik su sayaçlarının tüketim degerlerini saymak için tasarlanmıştır. Sayılan tüketim degerleri modül hafızasına kaydedilir ve Modbus haberleşeme

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi. Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın

Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi. Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın İçerik Giriş Çalişmanın Amacı Mikroişlemciye Hata Enjekte Etme Adımları Hata Üreteci Devresi

Detaylı

LCD (Liquid Crystal Display )

LCD (Liquid Crystal Display ) LCD (Liquid Crystal Display ) Hafif olmaları,az yer kaplamaları gibi avantajları yüzünden günlük hayatta birçok cihazda tercih edilen Standart LCD paneller +5 V ile çalışır ve genellikle 14 konnektor lü

Detaylı

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlenenin Yeri. Örnek MİB Buyruk Yapısı. İvedi Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Bellek. Kütükler.

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlenenin Yeri. Örnek MİB Buyruk Yapısı. İvedi Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Bellek. Kütükler. Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/0/blg-/ Getirme Çevrimi Yürütme Çevrimi Çözme İşlenen Yürütme

Detaylı

Ders 3 ADRESLEME MODLARI ve TEMEL KOMUTLAR

Ders 3 ADRESLEME MODLARI ve TEMEL KOMUTLAR Ders 3 ADRESLEME MODLARI ve TEMEL KOMUTLAR GÖMÜLÜ PROGRAMLAMA Selçuk Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2012-2013 Bahar Dönemi Doç.Dr.Erkan ÜLKER 1 İçerik 1. Adresleme Modları 2. İskelet Program

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2 Giriş Superscalar mimaride integer ve floating-point aritmetik komutlar, şartlı atlama komutları

Detaylı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 8.Hafta

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 8.Hafta SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 8.Hafta Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Yrd.Doç.Dr.

Detaylı

Bölüm 13: Giriş-Çıkış (I/O) Sistemleri

Bölüm 13: Giriş-Çıkış (I/O) Sistemleri Bölüm 13: Giriş-Çıkış (I/O) Sistemleri Mehmet Demirci tarafından çevrilmiştir. Silberschatz, Galvin and Gagne 2013 Bölüm 13: Giriş-Çıkış (I/O) Sistemleri Genel bakış I/O donanımı Uygulama I/O arayüzü Çekirdek

Detaylı

Program Kontrol Komutları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1

Program Kontrol Komutları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Program Kontrol Komutları Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Bu başlık, altında incelenecek olan komutlar program akışını oluşan bazı koşullara göre değiştirmektedirler Program akışında meydana gelen

Detaylı

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. MİB Yapısı. Kütükler. Kütükler

Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Bilgisayar Temel Birimleri. MİB Yapısı. Kütükler. Kütükler Bilgisayar Yapısı MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. oç. r. Şule ündüz Öğüdücü Bilgisayar verilen verileri, belirlenen bir programa göre işleyen, istenildiğinde saklayabilen, gerektiği zaman geriye verebilen

Detaylı

MCR02/04/05/08 Serileri Temassız Kart Okuyucular

MCR02/04/05/08 Serileri Temassız Kart Okuyucular MCR02/04/05/08 Serileri Temassız Kart Okuyucular [ Protokol Dokümanı V1.22 ] İÇİNDEKİLER Giriş 1 Özellikler 1 Blok Diyagram 1 Haberleşme Yapısı 2 Komutlar 3 Kart Uygulamaları 4 Giriş MCR02, mifare kartları

Detaylı

EEM 419-Mikroişlemciler Güz 2017

EEM 419-Mikroişlemciler Güz 2017 EEM 419-Mikroişlemciler Güz 2017 Katalog Bilgisi : EEM 419 Mikroişlemciler (3+2) 4 Bir mikroişlemci kullanarak mikrobilgisayar tasarımı. Giriş/Çıkış ve direk hafıza erişimi. Paralel ve seri iletişim ve

Detaylı

Spatial locality nin getirdigi avantaji kullanmak

Spatial locality nin getirdigi avantaji kullanmak Oku H&P section 7.3 Spatial locality nin getirdigi avantaji kullanmak Daha buyuk block (line) kullan Her bir fetch ile gelecekte yakin komsuluktaki erisimler icin data cache bulunacak Daha fazla hit e

Detaylı

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 1 BİLGİSAYAR MİMARİSİ Dr. Feza BUZLUCA İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü http:// http:// Ders Notlarının Creative Commons lisansı Feza BUZLUCA ya aittir. Lisans: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/

Detaylı

8 li Röle Çıkış Modülü Kullanım Kılavuzu

8 li Röle Çıkış Modülü Kullanım Kılavuzu 8 li Röle Çıkış Modülü Kullanım Kılavuzu GRUP ARGE ENERJİ VE KONTROL SİSTEMLERİ SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. Merkez: Oruç Reis Mah. Giyimkent. 18. Sok. No:87-89-91-93 Esenler/İstanbul www.gruparge.com www.enerjitakibi.com

Detaylı