Türk İslam Tarihi Konu Anlatımı. Talas Savaşı (751)

Transkript

1 Türk İslam Tarihi, Türk İslam Tarihi konu anlatımı, Türk İslam tarihi, Türk İslam tarihi ders notları, ilk Türk İslam devletleri özet, ilk Türk İslam devletleri özet tablosu, İslamiyeti kabul eden ilk Türk topluluğu, İslam devletleri tarihi, Büyük Selçuklular, Gazneliler, Karahanlılar, Safeviler, eyyübiler, Memlükler genel kültür başlığı altında incelenecektir. İçindekiler 1 Türk İslam Tarihi Konu Anlatımı 1.1 Talas Savaşı (751) 2 İlk Türk İslam Devletleri 2.1 TOLUNOĞULLARI ( ) 2.2 IHŞİDİLER (AKŞİTLER) ( ) 2.3 KARAHANLILAR ( ) 2.4 GAZNELİLER ( ) 2.5 BÜYÜK SELÇUKLULAR ( ) a. Büyük Selçuklular topraklarında komutanlar tarafından; b. Büyük Selçuklu topraklarında hanedan mensupları tarafından; 3 DİĞER TÜRK İSLAM DEVLETLERİ 3.1 EYYÜBİLER ( ) 3.2 MEMLÜKLER ( ) 3.3 MOĞOL İMPARATORLUĞU ( ) 3.4 İLHANLI DEVLETİ ( ) 3.5 TİMURLULAR ( ) 3.6 BABÜRLER ( ) 3.7 SAFEVİLER ( ) 3.8 Etiketler: Türk İslam Tarihi Konu Anlatımı Talas Savaşı (751) x Çin in Orta Asya yı ele geçirmek istemesi üzerine Türklerin (Karluklar) de yardımıyla Araplar (Abbasiler) Çinlileri yenmiştir. x Talas Savaşı ndan sonra İslamiyet Türkler arasında hızla yayılmıştır. Bu savaş aynı zamanda Türk-İslam Tarihi nin başlangıcı kabul edilmektedir. x Eski ve köklü bir kültüre sahip olan Türkler, İslamiyeti kabul etmekle milli benliklerini

2 kaybetmemiş, milli kültürlerini korumuşlardır. İlk Türk İslam Devletleri TOLUNOĞULLARI ( ) x Mısır da Tolunoğlu Ahmet tarafından kuruldu. x Mısır da kurulan ilk Türk devleti olan Tolunoğulları nın halkı Arap, yöneticileri ise Türk tür. x Nil nehri üzerinde bentler ve sulama kanalları kurarak tarımı geliştirmişlerdir. x Bu devletten günümüze gelen en önemli eser Tolunoğlu Ahmet Camii dir. IHŞİDİLER (AKŞİTLER) ( ) x Abbaslerin Mısır Valisi Togaçoğlu Muhammet tarafından kurulmuştur. x Togaçoğlu Muhammet, Halife den Akşit unvanını almıştır. x Belirli bir süre İslamiyetin kutsal şehirleri olan Mekke ve Medine ye hakim olmuşlardır. x Kutsal topraklar a hakim olan ilk Türk devletidir. Not: Tolunoğulları ve Akşitler Abbasiler den ayrılma Tevaifimülk devletleridir. KARAHANLILAR ( ) x Karluk, Yağma, Tuhsi ve Çiğil Türkleri tarafından Orta Asya da kurulan ilk Müslüman Türk devletidir. x İslamiyeti kabul eden Abdülkerim Satuk Buğra Han zamanında devlet teşkilatlandırılmıştır. x Halkı, yöneticileri ve ordusu Türklerden oluşmaktadır. x İlk Türk-İslam eserlerini oluşturmuşlardır. x Karahanlılar dönemi İslami eserler; Kutdagu Bilig: Yusuf Has Hacib tarafından yazılmıştır. Anlamı mutluluk veren bilgidir. Bir siyasetname özelliği taşır ve ülke yönetimi hakkında bilgiler verir. Dîvânü Lugati t-türk: Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. Araplara Türkçe öğretmek amacıyla yazıldı. Ansiklopedik bir Türk dili sözlüğüdür. Atabetül Hakayık: Edip Ahmet Yükneki tarafından yazılmıştır. Anlamı hakikatlerin eşiğidir. Dini öğütler verilen bir eserdir. Divan-ı Hikmet: Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır. İçerisinde hikmetlerin olduğu eser, Türk tasavvuf edebiyatının ilk örneği kabul edilmektedir.

3 İlgili Yazı: Türkiye Tarihi Ders Notları GAZNELİLER ( ) x Alp Tigin tarafından Afganistan daki Gazne şehrinde kurulmuştur. x Gazneli Mahmut, Abbasi Halifesi ni Şii Büveyhoğulları na karşı korumuştur. x Abbasiler Halifesi Ganzeli Mahmut a Sultan unvanını vermiştir. x 1040 da Dandanakan Savaşı nda Selçuklular a yenilen Gazneliler, siyasi etkinliklerini kaybetmişlerdir. BÜYÜK SELÇUKLULAR ( ) x Oğuzların Üçok koluna bağlı Kınık boyu tarafından kurulmuştur. x Tuğrul ve Çağrı Beylerin Gazneliler e karşı kazandığı Dandanakan Savaşı ile kuruluşlarını tamamlamışlardır. x Selçuklu ordusu, Erzurum yakınlarında Bizans İmparatoru ile yapılan ilk büyük savaş olan Pasinler Savaşı nı kazanmıştır. (1048) Not: 1055 te Abbasi Halifesi ni Şii Büveyhoğulları ndan koruyan Tuğrul Bey, Halife den Doğunun ve Batının Sultanı unvanını almış ve İslam dünyasının koruyuculuğunu üstlenmiştir. x Alp Arslan, Malazgirt Savaşı nda Bizans İmparatorluğu nu ağır bir yenilgiye uğratmıştır. x Malazgirt Savaşı, Anadolu nun kapılarını Türklere açmış ve Türkiye tarihi başlamıştır. x En güçlü dönemlerini Sultan Melikşah döneminde yaşamışlardır. a. Büyük Selçuklular topraklarında komutanlar tarafından; x Çaka beyliği, Artuklular, Saltuklular, Danişmentliler, Mengücekler ve Harzemşahlar gibi yeni devletler kurulmuştur. b. Büyük Selçuklu topraklarında hanedan mensupları tarafından; x Türkiye Selçukluları x Suriye Selçukluları x Irak-Horosan Selçukluları x Kirman Selçukluları gibi yeni Selçuklu Devletleri kurulmuştur.

4 Büyük Selçuklu Devleti; Tuğrul Bey, Alparslan ve Melikşah dönemi olmak üzere 3 dönemde incelenmektedir. 1. Tuğrul Bey Dönemi ( ): Gazneliler yıkılma sürecine sokan Dandanakan (1040) savaşına önderlik ederek Selçuklular ın tam bağımsız bir devlet haline gelmesinde büyük rol oynamıştır. Çağrı Bey de bu savaşta üstün başarılar göstermiştir. Kpss genel kültür sorularında Türk-İslam devletleri başlığında en fazla sorulan başlıklardandır. Pasinler Savaşı (1048) Bizans a ve Gürcülere karşı kazanılan ilk büyük savaş da Tuğrul Bey zamanında gerçekleşmiştir.tuğrul Bey Bağdat ta bulunan Abbasi halifesini Şii Büvehyhoğullar ına karşı koruyarak Doğunun ve Batının Sultanı unvanını almıştır. İslam dünyasında Selçukluların koruyuculuğu başlamıştır. İlgili Yazı: Avrupa Tarihi Ders Notları Not: Dini yetkilerin Halife de kalması, din-devlet işlerinin ayrılmasının başlangıcı kabul edilir. 2. Alparslan Dönemi ( ) Bu dönemde Kars ve Ani Kaleleri alındı. Kafkas ve Gürcistan bölgelerine seferler düzenlendi. Türkleri Anadolu dan çıkarmak isteyen Bizans ile Malazgirt Savaşı (1071) yapılmıştır. Bizans İmparatoru Romen Diyojen esir alındı. Malazgirt Savaşı, Türklerin Anadolu yu yurt belirlemesinde önemli kabul edildiğinden bir başlangıç sayılmaktadır. 3. Melikşah Dönemi ( ): Selçuklu Devleti nin en parlak dönemi Melikşah döneminde yaşanmıştır. Ülke sınırları Doğu da Aral Gölü, Batıda Akdeniz ile Marmara kıyıları, Kuzeyde Kafkasya, Güneyde Mısır ve Basra Körfezine kadar genişlemiştir. Parlak Melikşah döneminden sonra oğulları Sencer, Mehmet Tapar ve Berkyaruk arasında taht kavgaları başladı ve Katvan Savaşında Moğollara yenilerek yıkılma sürecine girdi yılında Sultan Sencer in ölümüyle de Büyük Selçuklu Devleti yıkılmıştır.

5 DİĞER TÜRK İSLAM DEVLETLERİ EYYÜBİLER ( ) x Musul Atabeyliği nin komutanlarından Selahaddin Eyyübi tarafından Mısır da kurulmuştur. x Hıttin Savaşı sonucundan Haçlılardan Kudüs ü almışlar ve III. Haçlı Seferinin düzenlenmesine neden olmuşlardır. x Yönetimin, Memlük denilen komutanlarının eline geçmesiyle Memlük Devleti kurulmuştur. MEMLÜKLER ( ) x Memlükler, Orta Doğu daki Haçlı kalıntılarına son vermişlerdir. x Abbasilerin yıkılmasından sonra halifeliğin Mısır da devam etmesini sağlamışlardır. x Yavuz Sultan Selim in 1516 Mercidabık ve 1517 Ridaniye savaşları sonucunda yıkılmışlardır. x Veraset ve saltanat sistemini uygulamayan tek Türk-İslam devletidir. x Moğolları mağlup eden tek Türk-İslam devletidir. MOĞOL İMPARATORLUĞU ( ) x 1196 da Cengiz ismini ve Han unvanını alan Temuçin, Moğol Devleti ni kurmuştur. x Moğollar, Çin den Orta Avrupa ya ve Anadolu ya kadar olan toprakları hakimiyeti altına almışlardır. x Cengiz Han ın ölümünden sonra kurulan Moğol Devletleri nden; Altın Orda Devleti, İlhanlı Devleti ve Çağatay Hanlıkları Türkleşmiş ve İslamlaşmıştır. x Çin de kurulan Kubilay Hanlığı ise asimile olmuştur benliğini kaybetmiştir. Not: Moğol Devleti nde Türklerin tek bayrak altında toplanması ve Moğolların Türk kültüründen etkilenmesi nedeniyle bu devlete Türk-Moğol Devleti de denmiştir. İLHANLI DEVLETİ ( ) x Cengiz Han ın torunu Hülagü Han tarafından İran da kuruldu. x 1258 de Bağdat ı ele geçirip Abbasi Devleti ne son vermiştir. TİMURLULAR ( ) x Çağatay Hanlığı nın yönetimini ele geçiren Timur tarafından kurulmuştur.

6 x Timur, yaptığı seferlerle Altın Orda Devleti nin parçalanmasına neden olmuştur. (Rus knezlikleri bu durumdan faydalanarak Güney e inecektir.) x Ankara Savaşı nı kazanan Timur, Osmanlı Devlet inin parçalanma tehlikesi geçirmesine neden olmuştur. x Türk astronomi bilgini Uluğ Bey, şair Hüseyin Baykara ve Babürlerin torunu Babür Şah, Timur un torunlarıdır. İlgili Yazı: İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Konu Anlatımı BABÜRLER ( ) x Timur un torunu Babür Şah tarafından Hindistan da Agra merkezli kurulmuştur. x İngilizler, 1858 de Babürleri yıkarak Hindistan a hakim olmuşlardır. x Şah Cihan, eşi Mümtaz Mahal adına Agra da anıt mezar olarak Tac Mahal i yaptırmıştır. SAFEVİLER ( ) x Şah ismail tarafından İran da kurulmuştur. x Anadolu da Şii liği yayarak etkili oldular. x 1511 yılında Anadolu da Şah Kulu isyanını çıkardılar. x 1514 te Yavuz sultan Selim Çaldıran Ovası nda Safevileri mağlup etti. Etiketler: turk islam tarihi