Epidemiyolojiye Giriş. Dr. Ahmet U. Demir

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Epidemiyolojiye Giriş. Dr. Ahmet U. Demir"

Si̇mge Koz
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Epidemiyolojiye Giriş Dr. Ahmet U. Demir

2 Epidemiyoloji Nedir? Salgın: epidemi Hastalık >>> Hasta >>> Hastalar Hasta: klinik bilgi Hastalar: toplum sağlığı, tanı, koruyucu önlem, tedavi İkna etme: kanıtlama >>> kanıtlara ekleme/ katkıda bulunma Yazma: paylaşma

3 Hastalık: etken, nedensellik Teorik bilgi: model (örneğin: astım >>> havayolu inflamasyonu) Açıklama: patogenez Risk Risk artışı: relatif risk, odds ratio (bahis/olasılık oranı)

4 Süreç Risk popülasyonu >>> hastalık >>> kayıp/ölüm/iyileşme

5 Preklinik dönem Klinik Tedavi/ Rehabilitasyon Risk etkenleri, etiyoloji, önleme Tanı, doğruluk, duyarlılık, özgüllük, prediktif değer İyileştirme, Prognoz

6 Nerede kullanılabilir? A B C D Randomize klinik deney Veri zenginliği Randomize klinik deney Veri sınırlı Randomize olmayan klinik deney Gözlemsel araştırmalar Uzlaşı raporu, Uzman Görüşü

7 Kanıt Sıralaması

8 Epidemioloji Epidemioloji hastalığın yaygınlığındaki farklılıkları araştırır Nedensel etkenleri ve koruyucu etkenleri inceler

9 Epidemiolojinin Bileşenleri Hastalık sıklığını ölçmek Hastalığı sayılara dökmek Hastalığın yaygınlığını belirlemek Kim? Nerede? Ne zaman? Nedenler ve koruyucu etkenler açısından hipotezler kurmak Hastalığın belirleyicilerini araştırmak Hipotezleri sınamak için epidemiolojik çalışmalardan yararlanılır.

10 Temel Çalışma Türleri Tanımlayıcı çalışmalar Sağlık sonuçlarının (olaylarının) oluşumunu tanımlamak Analitik çalışmalar Karşılaşılan madde ve sonuç arasındaki ilişkiyi araştırmak

11 Analitik Çalışmaların Temel Sorusu Etken >>>>>> Hastalık Karşılaşılan madde/etken ve hastalık ilintili mi? Karşılaşma/Temas: karşı karşıya kalmak, etkisinde/riski içinde bulunmak Risk: riziko, sakınca, tehlike, zarara uğrama tehlikesi

12 Etken >>>>>> Hastalık R1 C2 C1 H R2 R3 E

13 Etken >>>>>> Hastalık Aile öyküsü Çene yapısı Obezite Burun tıkanık lığı OUAS İnfek siyon Farinks darlığı

14 Zaman ekseni Geçmiş >>> şimdi >>>şu an >>> Gelecek Prospektif Geleceğe, ileriye bakma, Gelişecek olayları inceler, bir şartı, durumu, hastalığı geleceğe doğru (veri toplayarak) izler Retrospektif çalışma Geriye, geçmişe bakma Geçmişteki olayları inceler

15 Çalışma Türleri Çalışma Türü Ne için? Olgu kontrol Sonuçla etken ilişkisini inceleme Kohort Karşılaşılan maddeyle hastalık gelişimi ilişkisini tanımlama (risk) Klinik deney Tedavi etkisini deneysel olarak sınama

16 Araştırma Tipi Seçimi Amaç Etiolojik etken saptamak Prognoz/risk belirlemek Tedavi etkisini değerlendirmek Araştırma şekli Olgu kontrol, Kesitsel Kohort Randomize klinik deney Kontrol edilen Olguların kaynaklandığı toplum/hastane İzlem Retro/prospektif Karşılaştırma girişimi

17 Sigara >>> Sağlık BMJ Oct 8;309(6959): Mortality in relation to smoking: 40 years' observations on male British doctors. Doll R1, Peto R, Wheatley K, Gray R, Sutherland I. Abstract OBJECTIVE: To assess the hazards associated with long term use of tobacco. DESIGN: Prospective study of mortality in relation to smoking habits assessed in 1951 and again from time to time thereafter, with causes sought of deaths over 40 years (to 1991). Continuation of a study that was last reported after 20 years' follow up ( ). SUBJECTS: 34,439 British male doctors who replied to a postal questionnaire in 1951, of whom 10,000 had died during the first 20 years and another 10,000 have died during the second 20 years. RESULTS: Excess mortality associated with smoking was about twice as extreme during the second half of the study as it had been during the first half. The death rate ratios during (comparing continuing cigarette smokers with lifelong non-smokers) were approximately threefold at ages and twofold at ages The excess mortality was chiefly from diseases that can be caused by smoking. Positive associations withsmoking were confirmed for death from cancers of the mouth, oesophagus, pharynx, larynx, lung, pancreas, and bladder; from chronic obstructive pulmonary disease and other respiratory diseases; from vascular diseases; from peptic ulcer; and (perhaps because of confounding by personality and alcohol use) from cirrhosis, suicide, and poisoning. A negative association was confirmed with death from Parkinson's disease. Those who stopped smoking before middle age subsequently avoided almost all of the excess risk that they would otherwise have suffered, but even those who stopped smoking in middle age were subsequently at substantially less risk than those who continued to smoke. CONCLUSION: Results from the first 20 years of this study, and of other studies at that time, substantially underestimated the hazards of long term use of tobacco. It now seems that about half of all regular cigarette smokers will eventually be killed by their habit.

18 Sigara içenlerde ve hiç içmemişlerde sağkalım yorum?

19 Kişi aradığını bulur, bildiğini arar. GOETHE

Benzer belgeler

Sağlık Bakımıyla İlişkili İnfeksiyonların Epidemiyolojisinde Temel Tanımlar

Sağlık Bakımıyla İlişkili İnfeksiyonların Epidemiyolojisinde Temel Tanımlar Dr. Alpay AZAP Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikr. AD. Epidemiyoloji Nedir? Sağlıkla ilgili