YENİ ÜRÜNLER TASARLAMA ve GELİŞTİRME

Transkript

1

2 Başarılı ve Rekabetçi YENİ ÜRÜNLER TASARLAMA ve GELİŞTİRME Prof.Dr. Paşa YAYLA Marmara Üniversitesi - Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü 2018

3 Umuttepe Yayın No: 246 Dizisi: 4 YENİ ÜRÜNLER TASARLAMA ve GELİŞTİRME Yazar: Prof.Dr. Paşa YAYLA 1. Baskı: Haziran 2018 ISBN: Umuttepe Yayınları Bu kitabın her türlü yayın hakkı Umuttepe Yayınları na aittir. Yayın evinin yazılı izni olmadan, kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz. Yayın Yönetmeni: Mustafa Bulut Sayfa Tasarımı: Merve Aksoy Kapak Tasarımı: Merve Aksoy Baskı-Cilt: Oğul Matbaacılık - Cafer Hayta Maltepe mah. Davutpaşa cad. Güven İş Merkezi B Blok No:83/ Zeytinburnu İstanbul Tel: (0212) Matbaa Sertifika No: Umuttepe Yayınları Kadıköy Mahallesi Ziya Gökalp Cad. No: 56/A İzmit-Kocaeli Tel: (0262) Tel: (0262) Fax: (0262) e-posta: bilgi@umuttepeyayinlari.com

4 İÇİNDEKİLER İçindekiler... v ÖNSÖZ... xi 1. GİRİŞ Ürün Geliştirmenin Tanımı, Esası ve Amacı Ürün Geliştirme Neden Gereklidir? Ürün Geliştirme Süreci Ürün Yaşam Çevrimi Ürün Yaşam Çevrimi Yönetimi Teknoloji Adaptasyon Yaşam Çevrimi Yeni Ürün Kategorileri Yeni Ürün Geliştirme Stratejileri Reaktif Yeni Ürün Geliştirme Stratejileri Pro-Aktif Yeni Ürün Geliştirme Stratejileri Yenilikçilik Yenilikçilik Tekniklerinin Gelişimi Yenilikçiliği Engelleyen Faktörler Yeni Ürün Geliştirmede Başarısızlık Nedenleri Türkiye de Durum ÜRÜN GELİŞTİRMEDE İLETİŞİM ve ORGANİZASYONLAR Ürün Geliştirmede Organizasyon Modelleri Fonksiyonel Organizasyon Modeli Hafif Ağırlıklı Ekip Lideri Modeli v

5 Dengelenmiş Model Ağırlaştırılmış Ekip Lideri Modeli Ayrılmış Proje Modeli Proje Ekibi Oluşturma Ekip Lideri Ekip Üyeleri Ekip Üye Sayısı Ekibin Üyelerinin Yerleşimi ve Konumlandırılması ÜRÜN GELİŞTİRMEDE KULLANILAN METOTLAR Kalite Fonksiyonu Açınımı Eşzamanlı Mühendislik Yaratıcı Problem Çözme Teknikleri (TRİZ) Yalın Ürün Geliştirme Tasarım İçin Altı Sigma Üretim ve Montaj Edilebilirlik İçin Tasarım Sanal Ürün Geliştirme Hızlı Prototipleme Ürün Geliştirmede Hızlandırma Yöntemleri Kısa Ürün Geliştirme Sürecinin Maliyeti YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME PROSESİ Ürün Geliştirmenin Aşamaları Planlama Müşteri İsteklerinin Belirlenmesi Ürün Spesifikasyonları vi

6 4.5. Ürün Kavramı Kavram Geliştirme Kavram Seçimi Kavram Tarama İle Kavram Seçimi Kavram Puanlama ile Kavram Seçimi Kavram testi Endüstriyel Tasarım ÜRÜN MİMARİSİ ve ÜRÜN PLATFORMLARI Ürün Mimarisi ve Önemi Modüler Mimari Entegre Mimari Ürün Mimarisinin Oluşturulması Ürün Platformları Ürün Platformunun Planlanması YENİ ÜRÜN GELİŞTİRMEDE DOĞRULAMA Giriş Doğrulama ve Geçerli Kılmanın Tanımı Yeni Ürün Geliştirmede Doğrulama Doğrulama Metotları Doğrulama Testleri Doğrulama Prosesi Prosesin Doğrulanması Proses Doğrulamanın Üç Aşaması Proses Kontrol Doğrulamanın Planlanması Doğrulamanın Uygulanması ve Yönetimi vii

7 7. YENİ ÜRÜN GELİŞTİRMEDE GEÇERLİ KILMA Geçerli Kılmanın Tanımı Geçerli Kılma Metotları Geçerli Kılma Testleri Geçerli Kılma Prosesi Geçerli Kılmanın Planlanması Geçerli Kılmanın Uygulanması ve Yönetimi Doğrulama ve Geçerli Kılma arasındaki Farklılıklar Doğrulama ve Geçerli Kılmanın Önemi Doğrulama ve Geçerli Kılmada Kullanılan Yöntemler Ürün Geliştirmede Sistem Mühendisliği Yaklaşımı TASARIMIN DOĞRULANMASI VE GEÇERLİ KILINMASI Ürün Geliştirmede Tasarım Prosesi Tasarım ve Geliştirmenin Doğrulanması ve Geçerli Kılınması Tasarımın Kontrolü Tasarım Gözden Geçirmeleri TASARIM DOĞRULAMADA MÜHENDİSLİK YAKLAŞIMLARI Bilgisayar Destekli Mühendislik Yaklaşımları Sonlu Elemanlar Analizi Sonlu Elemanlar Simülasyonlarının Doğrulanması ve Geçerli Kılınması Sonlu Elemanlar Analiz Sonuçlarının Doğruluğuna Etki Eden Parametreler Model Gereksinimlerini Karşılama Çok Geç Başlamanın Bedeli Olasılıklı Tasarım Basit Mukavemet - Gerilme Modeli Çok Değişkenli Mukavemet Gerilme Modeli Parametrik Modeller viii

8 10. MODELLEME ve SİMÜLASYONDA DOĞRULAMA, GEÇERLİ KILMA ve AKREDİTASYON Tanımlar ve Genel Özellikler Modelleme ve Simülasyonda Doğrulama ve Geçerli Kılmanın Önemi Modelleme ve Simülasyonda Doğrulama Modelleme ve Simülasyonda Geçerli Kılma Modelleme ve Simülasyonda Doğrulama, Geçerli Kılma ve Akreditasyonun Arasındaki İlişki Doğrulama, Geçerli Kılma ve Akreditasyonun Uygulanması Doğrulama, Geçerli Kılma ve Akreditasyonun Planlanması Verilerin Doğrulanması ve Geçerli Kılınması Kavramsal Modeli Geçerli Kılma Modelleme ve Simülasyonda Tasarımın Doğrulaması Doğrulamanın Uygulanması Sonuçların Geçerli Kılınması Doğrulama & Geçerli Kılma ve Raporlama Akreditasyon Kararı SİMÜLASYON YÖNLENDİRMELİ ÜRÜN GELİŞTİRME Dijital Mock-Up Sanal (Virtüel) Gerçeklik Sanal (Virtüel) Testler Fiziksel Testler Sanal Test Laboratuvarı Modeli Sanal Testlerin Avantajları HIZLANDIRILMIŞ ÖMÜR TESTLER Hızlandırılmış Ömür Testlerin Tanımı Hızlandırılmış Ömür Test Türleri Kalitatif Hızlandırılmış Testler Kantitatif Hızlandırılmış Ömür Testleri ix

9 Kullanım Sıklığı Artırılmış Hızlandırma Aşırı Zorlanmış Hızlandırma Testleri Zorlanmalar ve Zorlanma Seviyeleri Hızlandırma Modelleri Hızlandırılmış Ömür Testlerinin Bazı Sakıncaları Kantitatif Hızlandırılmış Araç Ömür Testleri Sonuç ÜRÜN GELİŞTİRME EKONOMİLERİ Tahmini Satış Rakamlarının Belirlenmesi Yatırımın Geri Dönüşü Basitleştirilmiş Geri Dönüş Hesabı Net Bugünkü Değer Hesabı Ekonomik Analizlerin Yeterlilikleri ve Güvenilirlikleri Ürün Geliştirmede Maliyetler Sonuç SON SÖZ DİZİN x

10 ÖNSÖZ Yeni ürünler, işletmelerin arkasındaki itici güçtür ve günümüz rekabet ortamında varlıklarını sürdürebilmeleri için bir anahtar konumundadır. Kısa ürün çevrim süreleri ile günümüzdeki oldukça yoğun rekabetçi ve belirsizliklerle dolu pazar ortamında, yeni ürün geliştirme prosesi, sadece kaliteli ve hızlı üretimi sağlamakla kalmayıp aynı zamanda geliştirilen ürünün yenilikçi özellikleri içermesini de temin etmelidir. Ürün tasarımı ürünün toplam maliyetinin %80 inin belirlendiği önemli bir süreçtir. Bu yüzden tasarım prosesi ürün geliştirme prosesinin en önemli kısmı olup doğru bir şekilde yönetilemediği takdirde firmada ilave maliyet, zaman ve kaynak israfına neden olabilir. Yeni ürün geliştirme, strateji, yönetim, araştırma geliştirme, üretim, pazarlama ve karar verme süreçlerini de içeren fikirlerin ve yeniliklerin karmaşık alanıdır. Bu alan bilim ile teknolojiyi veya yenilikçilik ile pazarı ilişkilendirmeyi gerektirir. Yeni ürünlerin başarısı çoğunlukla yeni ürün geliştirme prosesine ve yönetimine bağlıdır. Şirketler, fikir aşamasından ürünün pazara sunulmasına kadarki tüm süreçler için nasıl etkin bir şekilde yenilikçi olmayı öğrenmelidirler. Ancak bilinen bu gerçeğe karşın yapılan araştırma ve incelemelerde şirketlerin yaklaşık %40 ı ürün geliştirme faaliyetlerinde somutlaştırılmış herhangi bir ürün geliştirme prosesi kullanmadıklarını göstermektedir. Ürün geliştirme prosesi, yeni ürün geliştirmenin erken aşamalarında oldukça önemlidir. Bu proses, fikirlerin geliştirilmesi, kavramın oluşturulması, detayların değiştirilmesi ve uygun çözümlerin değerlendirilmesi gibi bütünleşik faaliyetlerden oluşan karmaşık bir süreçtir. Uygun olmayan bir ürün geliştirme prosesi, sadece ürün yaşam çevrimi süreçlerini etkilemekle kalmaz aynı zamanda ürün geliştirme sürecinde başarısızlıklara da neden olabilir. Başarılı ürünlere dönüştürülebilen yeni ürün fikirleri birçok farklı kaynaktan gelebilir. Firmada yeni veya yeterince kullanılmayan kaynaklar ile içeriden veya xi

11 dışarıdan firmaya iletilen istek ve beklentiler başarılı yeni ürünlerin geliştirilmesi için birer girdi olabilir. Bu kitap kapsamında önce ürün geliştirmenin amacı ve ürün geliştirme teknikleri verilecektir. Ürün geliştirmede uygulanan modern teknikler anlatıldıktan sonra bunlardan eşzamanlı mühendislik ve çapraz fonksiyonel ekiplerin ürün geliştirilmede kullanımı anlatılacaktır. bilhassa aşağıdaki konulara özel bir önem verilmiştir. Yeni ve başarılı ürün geliştirme metodolojilerini öğretmek, Ürün ve servis geliştirmede görev alacak katılımcıları eğitmek, Kitabın içeriğinde Görev alınan işletmelerde yeni ürün ve servis geliştirme imkanlarını oluşturmak, Yeni ürün geliştirme metodolojileri geliştirerek bu metodolojileri de kullanarak yeni ürün ve servis geliştirme proseslerini iyileştirmektir. Ürün geliştirmenin esası ve amacı Eşzamanlı mühendislik tasarım metodolojisi Ürün tasarımı ve geliştirmede kalite fonksiyonu açınımı (QFD) Ürün geliştirmede çapraz fonksiyonel ekipler Ürün tasarımı ve geliştirme stratejileri Ürün tasarımında ve geliştirmede bilgisayar uygulamaları İmal edilebilirlik ve montaj için tasarım Sanal ürün geliştirme Elinizdeki bu kitap, Kocaeli Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi kurumlarında Lisans ve Lisansüstü programlarında vermekte olduğum Ürün Tasarımı ve Geliştirme ve Tasarım Doğrulama adlı derslerinin içerikleri sürekli olarak geliştirilerek oluşturulmuştur. Kitap kapsamında ele alınan konular hem lisans ve lisansüstü eğitime devem eden öğrencilere, akademisyenlere ve araştırmacılara ilaveten endüstride çalışan uygulamacılara da başarılı yeni ürün geliştirme ve pazara sunma konularında katkı sağlayacak şekilde ele alınmıştır. xii

12 Kitap ile ilgili önerileriniz ve yorumlarınız, mevcut içeriğin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Kitabın hazırlık süresinde güç ve moral vererek destek olan, motive eden, sabır ve anlayış gösteren eşim Neslihan a; kızlarım Aslı Meltem, Demet ve Deniz e teşekkür ederim. Kitabı yayınları içine alan ve basımını büyük bir titizlikte gerçekleştiren Umuttepe Yayınları yöneticilerine ve çalışanlarına çok teşekkür ederim. Yararlı olması dileğiyle. Prof. Dr. Paşa YAYLA Maltepe- İstanbul xiii