Yafll Erkeklerde Prostat Kanseri Taramas Gerekli mi?

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Yafll Erkeklerde Prostat Kanseri Taramas Gerekli mi?"

Transkript

1 DERLEME/REVIEW Akad Geriatri 2009; 1: Gelifl Tarihi/Received: 05/10/ Kabul Edilifl Tarihi/Accepted: 12/10/2009 Yafll Erkeklerde Prostat Kanseri Taramas Gerekli mi? Is Prostate Cancer Screening Necessary in Elderly Males? fiükran Ülger Atatürk Gö üs Hastal klar ve Gö üs Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, Radyoterapi Merkezi, Ankara, Türkiye Radiotherapy Center, Atatürk Chest Diseases and Chest Surgery Training and Research Hospital, Ankara, Turkey ÖZET Prostat kanseri genellikle yafll popülasyonda görülen bir kanser türüdür ve erkeklerde en s k görülen solid organ kanseridir. Günümüzde tarama testi olarak kabul gören prostat spesifik antijen (PSA) testi ve dijital rektal inceleme yöntemlerinin do ruluk oranlar n n oldukça düflük oldu u bilinmektedir. PSA testinin yayg n olarak kullan lmas ve prostat kanserinin erken evrede yakalanma oranlar n n artm fl olmas n n sa kal mda ne kadar kazanç sa lad ve maliyet kazanç oranlar n n ne oldu u sorusu halen tart fl lmaktad r. Yafll erkeklerde prostat kanseri taramas n n ve erken agresif tedavinin yararlar ve zararlar karfl laflt r ld - nda, bugün için yararlar a r basmamaktad r ve rutin olarak kullan lmas önerilmemektedir. Anahtar Kelimeler: Prostat kanseri, PSA, dijital rektal muayene, tarama, sa kal m. ABSTRACT Prostate cancer is usually seen in the elderly period and is the most common solid organ cancer among males. It is well known that accuracies of the common screening tests like prostate specific antigen (PSA) and digital rectal examination are very low. Today, the question of whether or not wide usage of PSA screening and detection of prostate cancer in its early stages increase survival and decrease costs remains a matter of controversy. When we compare the advantages and disadvantages of prostate cancer screening in elderly males with today s knowledge, the advantages do not seem to dominate; therefore, routine screening is not advised. Key Words: Prostate cancer, PSA, digital rectal examination, screening, survival. Prostat kanseri, cilt kanseri hariç tutuldu unda, erkeklerde en s k görülen kanserdir. Ayn zamanda, akci- er kanserinden sonra, kansere ba l ölümde en s k ikinci neden olarak görülmektedir. Tüm dünyada en s k görülen beflinci kanserdir (1). Prostat kanseri genellikle yafll popülasyonda görülen bir kanser türüdür. Amerika Birleflik Devletleri (ABD) nde yap lan bir araflt rmada y llar aras nda prostat kanseri tan s olan beyaz rk erkek hastalarda tan yafl n n ortalama 68, ortalama ölüm Yaz flma Adresi/Address for Correspondence Uzm. Dr. fiükran Ülger Atatürk Gö üs Hastal klar ve Gö üs Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, Radyoterapi Merkezi, Keçiören Ankara/Türkiye e-posta: ulgersukran@yahoo.com 157

2 Is Prostate Cancer Screening Necessary in Elderly Males? yafl n n 80 oldu u, siyah rk erkeklerde ise ortalama tan yafl n n 65, ortalama ölüm yafl n n ise 77 oldu u tespit edilmifltir (2). çinde bulundu umuz y l boyunca ABD de erkekte prostat kanseri teflhisi konulaca ve in üzerinde hastan n da prostat kanserinden ölece i tahmin edilmektedir (3). Prostat kanserinin s kl kla yafll popülasyonda görülmesinin yan s ra insidans da yaflla birlikte artmaktad r. Latent prostat kanseri s kl kla otopsi çal flmalar nda tespit edilir. Bu latent tümörlerin sadece küçük bir k sm invaziv prostat kanserine dönüflür. Semptomatik hale gelen klinik prostat kanseri morbidite ve mortalite nedeni olmaktad r. Hastalar n büyük ço unlu u prostat kanserinden ölmek yerine prostat kanseri ile birlikte ölmektedir. Prostat kanserinin ömür boyu görülme oran %18 iken, prostat kanserinden ölüm oran yaln zca %3 tür. Prostat kanserinin do al sürecini ortaya koymaya yönelik uzun süreli izlemi hakk nda çok az çal flma vard r. Baz prostat kanserleri yavafl büyüyüp hiçbir semptoma neden olmazken, baz prostat kanserleri de h zl büyüyüp metastaz yap p pek çok semptoma neden olmaktad r (4). drar yolunda t kanma, kemik ve di er uzak metastazlara ba l a r ve pek çok baflka morbiditeler prostat kanserinde görülebilen belirtilerdir ve ço unlukla h zl büyüyen olgularda ve ileri evrelerde görülmektedir. Prostat kanseri genellikle asemptomatik olmas na ra men, baz olgularda görülebilen morbidite ve hatta mortalite nedenlerinden dolay, bu morbidite ve mortalite oranlar n düflürmeye yönelik araflt r lan ve de erlendirilen erken tan yöntemleri önemli olmaktad r. Ancak günümüzde hala, sa l kl bir erkekte prostat kanseri taramas n n tek ve etkin bir yöntemi ne yaz k ki bulunmamaktad r. Günümüzde tarama testi olarak birçok hekim taraf ndan kabul gören prostat spesifik antijen (PSA) testi ve dijital rektal inceleme (DRE) yöntemlerinin de do ruluk oranlar n n oldukça düflük oldu u bilinmektedir (düflük prediktif de erler; DRE: %21-55, PSA: %32-49; düflük sensitivite PSA: %72.1, DRE: %53.2) (5). Prostat kanseri tan s prostat biyopsisi ile koyulur. Fakat biyopsinin her hastaya yap lmas maliyeti ve morbiditeyi art racakt r. Bu nedenle biyopsi yap lmas gereken hastalar belirlemek için; DRE, PSA testi, Transrektal ultrasonografi (TRUS) kullan lmaktad r. deal bir prostat kanseri tarama testi sadece klinik olarak önemli, morbidite ve mortalite nedeni olabilecek kanseri yakalayabilmelidir, ancak flu an için mevcut olan tarama yöntemleri bu potansiyele sahip bulunmamaktad r l y llarda kullan lmaya bafllayan PSA testi; noninvaziv olmas, pratik olmas ve DRE den daha yüksek do ruluk oranlar na sahip olmas nedenleriyle daha çok ra bet görmüfl ve dünyada pek çok klinikte 1 milyonu aflk n erkekte uygulanm flt r. Ama yine de birçok hekim prostat kanseri taramas nda, 50 yafl ve üzerindeki sa l kl erkeklerde hem PSA testini hem de dijital rektal muayeneyi önermektedir. Ancak, iki yöntem her ne kadar birlikte uygulansa da de erlendirme iki ayr sahada olmaktad r. Dijital rektal muayenede nodül olan bir hastada ister PSA 0.2 ng/ml olsun ister 9.8 ng/ml olsun biyopsi önerilmekte, di er taraftan dijital rektal muayenesi normal olan bir hastada PSA 4.1 ng/ml ise biyopsi önerilmekte, 3.9 ng/ml ise normal kabul edilmektedir. Ayr ca, biyopsi karar verirken, di- er oldukça iyi bilinen risk faktörleri de göz önünde bulundurulmamaktad r. Günümüz bilgileri fl nda PSA testinde 4.0 ng/ml de eri biyopsi için eflik de er olarak kabul edilmifltir. Bu de erin üzerinde PSA tespit edilen hastalar n %35 inde patolojik olarak prostat kanseri tespit edilmifltir (6). PSA < 4 ng/ml oldu unda da Gleason skoru ve tümör hacmi yüksek olan önemli prostat kanserleri saptanabilmektedir. PSA eflik de erini 4 ng/ml nin alt na çekmenin ne kazand raca konusunda görüfller sunulmufltur. PSA 2-4 ng/ml aral nda biyopside %19-22 prostat kanseri olma oran tespit edilmifltir. Yap lan radikal prostatektomi sonucunda da organa s n rl tümör ç kma oran %81-84 tür (7). Di er taraftan PSA<3 ng/ml ve DRE normal olan hastalarda prostat kanseri insidans n n çok düflük oldu u gösterilmifltir (8). PSA <4 ng/ml ve ng/ml aral ndaki kanserler karfl laflt r ld nda, klinik olarak önemsiz kanser oranlar - n n benzerlik gösterdi i, ancak 4 ng/ml nin alt nda daha fazla organa s n rl kanser görüldü ü ve bu hastalarda uygulanan radikal prostatektomi sonras daha az cerrahi s n r pozitifli i ve daha az ortalama tümör hacmi tespit edildi i belirtilmifltir. Prostat kanserinde prostat d fl na yay l m oran tümör hacmi ile do ru orant l olmaktad r. Tümör hacmi 1.5 mm 3 e kadar 158 Akad Geriatri 2009; 1:

3 Yafll Erkeklerde Prostat Kanseri Taramas Gerekli mi? iken, prostat d fl na yay l m oran %32, tümör hacmi daha yüksek oldu unda ise bu oran %66 olarak tespit edilmifltir. PSA <4 ng/ml iken çok daha küçük hacimli, prostat d fl na yay lmam fl ve cerrahi kür flans yüksek olan tümörlerin (%20 önemli ve tedavi edilebilir kanser) yakalanabilece i ve bunun önemli oldu u düflünülmüfl ancak PSA alt limitini daha düflük de erlere çekmekle oldukça fazla oranda gereksiz biyopsi say s n art raca görülmüfltür. Bu da hem maddi kayba hem de ifl gücü kayb na yol açacakt r. Ayr ca, PSA>4 ng/ml nedeniyle yap lan biyopsilerde PSA de eri yükseldikçe kanser ç kma olas l artmaktad r. Sonuç olarak; biyopsi için öngörülen PSA eflik de eri halen 4 ng/ml olarak kabul görmektedir (9). Bu sorunu çözebilmek ad na farkl yöntemler üzerinde durulmufl ve PSA tarama testinde duyarl l k ve özgüllü ü art rmak için PSA türevlerinin etkinli i araflt r lm fl ve halen araflt r lmaktad r. Araflt r lan ve de- erlendirilen di er bir konu da PSA testinin prediktif de erini art rma amaçl uygulan, PSA dansitesi, PSA kineti i, PSA izoform ölçümleri gibi ölçümler olmufl ancak bu alanda beklenilen baflar sa lanamam flt r (10). PSA testinin yayg n olarak kullan lmas ve prostat kanserinin erken evrede yakalanma oranlar n n artm fl olmas sa kal mda ne kadar kazanç sa land ve maliyet-kazanç oranlar n n ne oldu u sorusunu gündeme getirmifl ve bu konuda pek çok çal flma yap lm flt r. PSA taramas ile prostat kanseri tan s nda ve erken evrede yakalanma oranlar nda art fl gözlenmesinin yan nda tarama ile yanl fl kanser teflhisi ve fazla tedavi sorunlar da ortaya ç km flt r (11). National Cancer Institute (NCI) un verilerine dayand r lan bir simülasyon modelinde, PSA taramas ile mortalitede %45-70 aras nda bir azalman n gözlenebilece i tahmin edilmifl ancak y llar içerisinde görülen tedavideki geliflmelere paralel olarak mortalitedeki azalma düflünüldü ünde bu azalmay tamamen PSA taramas na ba laman n çok do ru olmayaca kan s na var lm flt r (12). European Randomised Study for Screening of Prostate Cancer (ERSPC) çal flmas nda, yedi Avrupa ülkesinde, yafllar aras nda asemptomatik erkek çal flmaya kat lm flt r. Çal flmaya kat lan erkek bireyler randomize olarak PSA-tarama program uygulanan ve uygulanmayan olmak üzere iki gruba ayr lm flt r. PSA taramas, ortalama olarak her dört y lda bir uygulanm flt r. Birincil hedef prostat kanserinden ölüm oranlar n n tespiti olarak belirlenmifltir. Her iki çal flma grubunda da takip süresi 2006 y l Aral k ay nda sonland r lm flt r. Tarama grubunun %82 sinde en az bir kez PSA testi uygulanm flt r. Ortalama 9 y ll k takip sonras tarama grubunda prostat kanserinin kümülatif insidans %8.2, kontrol grubunda ise %4.8 olarak tespit edilmifltir. Tarama grubunda kontrol grubu ile k yasland nda prostat kanserine ba l ölüm oran h z 0.80, absolü risk fark her 1000 erkekte 0.71 ölüm olarak bulunmufltur. Her önlenebilen bir prostat kanserine ba l ölüm için, 1410 erke in PSA taramas ndan geçirilmesi ve 48 prostat kanseri teflhisi koyulan hastan n tedavi edilmesi gerekti i tespit edilmifltir. Sonuç olarak; PSA taramas ile prostat kanseri mortalitesinde %20 lik bir azalma gözlendi i belirtilmifl, fakat bunun yan s ra gereksiz fazla tan oranlar n n belirgin olarak yükseldi i vurgulanm flt r (13). Bir olgu-kontrol çal flmas nda, PSA taramas ile hastalar n erken evrede yakalanma oranlar n n artt ve dolay s yla tan da metastatik olma riskinin azald gözlenmifltir. Ancak prostat kanserinde PSA taramas sonucu görülen mortalitedeki azalman n, taramaya baflland ktan 4-5 y l sonra gözlenmesi ve prostat kanserinin oldukça yavafl seyirli ilerleyen bir hastal k olmas nedenleriyle, PSA taramas ndan ziyade çok daha güçlü baflka nedenlerin mortalitedeki azalmada etkin olabilece i düflünülmektedir (14). Çal flmalar n bir k sm nda görülen PSA taramas ile prostat kanserine ba l sa kal m uzamas yönünde sonuçlar pek çok çeliflkiyi de beraberinde getirmifltir. Bunlardan birincisi, sa kal m süresi tan m d r. Asemptomatik hastada tarama sonucu hastal k tan s koyuldu unda sa kal m süresi tan n n koyuldu u andan ölüme kadar geçen süre olarak hesaplanmaktad r. Sonuç olarak; tarama ile tan alan hastalar n sa kal m süreleri di er hastalardan daha uzun olarak ortaya ç kmaktad r. Erken tan sonucu, gerçek anlamda yaflam süresinde uzama olmadan, hastal a özgü sa kal m n uzamas oldu u belirtilmektedir. kinci önemli nokta ise; tarama ile agresif hastal ktan çok, yavafl progresyon gösteren hastal n yakalanma oran n n daha fazla oldu u düflünülmektedir. Di er bir ifadeyle preklinik faz uzun olan hastal n tarama ile teflhis edilmesi ihtimali daha yüksektir. Çok h zl progresyon gösteren agresif hasta- Akad Geriatri 2009; 1:

4 Is Prostate Cancer Screening Necessary in Elderly Males? l n tarama ile önceden tespitinin zor oldu u belirtilmektedir. Bunun nedeni olarak da asemptomatik hastal a tan koyulabilecek pencere aral n n k sa olmas fleklinde yorumlanmaktad r. Bu süre progresyon h z yla ters orant l olmaktad r. Tümör derecesindeki (Gleason skoru) farkl l klar nedeniyle prostat kanserleri de iflik h zlarda progresyon göstermekte ve bu nedenle, tarama ile tan koyularak tedavi edilen hastalarda daha iyi hastal ks z sa kal m gösterilmesinde önemli etkenin erken tan ve tedaviden ziyade daha iyi derecede diferansiyasyon gösteren tümöre sahip olmalar ndan kaynakland belirtilmektedir. Di er belirtilen önemli nokta ise tarama ile tan koyulan hastalar n bir k sm n n ya hiç progresyon göstermeyecek ya da çok yavafl progresyon gösterecek fakat hiçbir zaman klinik önemli hale gelmeyecek olan olgulardan oluflmas nedeniyle, tarama ile sa kal mda yan lt c bir uzama tespit edilmifl olma olas l oldu u düflünülmektedir. Baz olgu-kontrol çal flmalar nda, PSA taramas ile prostat kanserine ba l ölümlerin azalmad belirtilmifltir. Bu çal flmalardan, oldukça büyük bir olgu-kontrol çal flmas nda PSA taramas n n mortaliteyi azaltt - na dair bir kan t bulunamam flt r [Odds ratio (OR) 1.08; %95 güven aral (%95 GA) ] (15). ki olgu-kontrol çal flmas nda ise, PSA taramas ile prostat-spesifik mortalitede anlaml bir azalma olmad - gösterilmifltir [OR 1.19 (%95 GA ) ve OR 0.70 (%95 GA ), s ras yla] (16,17). Yap lan baz çal flmalarda PSA taramas ile prostat kanseri mortalitesinde sadece %6 l k bir azalma tespit edilmifltir. Ancak yine de mortalitede gözlenen bu azalman n gerçekten de PSA taramas na dayand r lamayaca ve ayr ca prostat kanseri mortalitesinde azalman n gözlendi- i bölgeler ile PSA taramas n n s k ve yayg n kullan ld - bölgeler aras nda tam bir korelasyon bulunamad belirtilmifltir. PSA taramas ile prostat kanseri teflhisinin daha erken olabilmesi ya da daha çok kanser teflhisi koyuluyor olabilmesine ra men PSA seviyesi benign durumlar ile kanser ay r m yap lmas nda yeterli bilgi verememektedir. Benign prostat hiperplazisi, prostat infeksiyonlar nda ya da kronik inflamasyonlar nda da PSA de erleri oldukça yüksek seviyelere ç kabilmektedir. Tüm prostat epitel hücreleri PSA salg layabilmektedir. PSA de- eri benign prostat hiperplazisinde prostat hacmi, büyüme ve takibinde önemli bir mark r olarak kullan lmaktad r ama prostat kanserine özgü oldu u söylenemez. Serum total PSA düzeyi prostat kanserinin biyolojik davran fl ile direkt olarak korele de ildir. Ayr ca, hastal klar d fl nda da yafl ve prostat boyutu da PSA de- erinde ciddi farkl l klar oluflturabilmektedir (18). PSA düzeyi ile kanser agresifli i aras nda bir korelasyon bulunmamaktad r. Oldukça yavafl seyirli malignite potansiyeli düflük bir prostat kanserinde PSA yüksek olabiliyorken, çok agresif bir tümörde düflük PSA de eri karfl m za ç kabilmektedir. Ne yaz k ki, günümüz koflullar nda her bir prostat kanserinin kendi özel tipini ay rt edebilece imiz bir teflhis yöntemi bulunmamaktad r. Halbuki prostat kanserinde, çok h zla büyüyüp prostat d fl na ç karak metastaz ile ciddi mortaliteye neden olabilen tümörlerin yan nda çok yavafl büyüyerek hastada herhangi bir sa l k problemi oluflturmayan ve hastan n yaflam süresini etkilemeyen tümörlerin de oldu u bilinmektedir. Bu bilgiler fl nda, gerçek anlamda etkin ve ortak kabul görmüfl bir prostat tarama program bulunmamakla birlikte standart bir öneri de bulunmamaktad r. Amerikan Üroloji Cemiyeti taraf ndan; 50 yafl ve üzeri 10 y ldan uzun yaflam beklentisi olan erkeklerde dijital rektal muayene ile PSA tabanl tarama program uygulanmaktad r ve ayr ca aile hikayesinde prostat kanseri tan s olan erkeklerde tarama program n n daha erken yaflta bafllanmas önerilmektedir. Di er taraftan EC Advisory Committee on Cancer Prevention taraf ndan; katk s net olmad ve sensitivitesi düflük oldu u için PSA testi rutin tarama program olarak kabul görmemektedir (19). PSA taramas ndaki güven sorunu American Cancer Society nin de yaklafl m n de ifltirmifl ve eskiden, uygun olan erkeklerde dijital rektal muayene ile PSA taramas düzenli olarak mutlaka yap lmal d r fleklindeki yaklafl m, yap lmas önerilmektedir olarak de ifltirilmifltir. Benzer olarak American Academy of Family Physician and US Preventive Services Task Force, düflük riskli erkeklerde rutin taramay önermemektedir (20). PSA taramas n n oluflturdu u güven problemi, klinisyenleri farkl yöntemler bulmaya itmifl ve PSA n n prediktif de erini art rma yönünde çeflitli matematiksel ve istatistiksel yöntemler gelifltirilmeye çal fl lm flt r. Herman ve arkadafllar n n yapt klar çal flmada her bir birey baz nda kanser riski için ayr metod gelifltirilmeye çal fl lm fl ve klinik çal flmalarda bu modellerin kullan lmas tavsiye edilmifltir (10). 160 Akad Geriatri 2009; 1:

5 Yafll Erkeklerde Prostat Kanseri Taramas Gerekli mi? Sonuç olarak, prostat kanseri için tarama yapman n ve klinik lokalize prostat kanseri tedavisinin de eri her yönüyle ayd nlat lamam flt r. Radikal prostatektominin yak n izleme göre toplam sa kal m uzatmad - gözlenmesine ra men prostat kanserinden ölümü önledi i gösterilmifltir. Mevcut sorulara yan t bulabilece i düflünülen Avrupa da ERSPC çal flmas n n yan nda çok de erli bir di er çok merkezli randomize kontrollü çal flma olan ABD de the Prostate, Lung, Colorectal, and Ovarian (PLCO) Cancer Screening Trial on Prostate-Cancer Mortality çal flma sonuçlar na göre de tarama yönünde olumlu sonuç elde edilememifltir. PSA taramas ve DRE nin prostat kanserinden ölüm h z na etkisini araflt ran PLCO çal flma sonuçlar na göre 7 ve 10 y ll k izlem sonucunda prostat kanserinden ölüm oranlar n n çok düflük oldu u ve iki grup aras nda anlaml bir fark olmad belirlenmifltir. Çal flma 10 merkez taraf ndan yürütülmüfl ve toplam erkek ( çal flma grubu, kontrol grubu) çal flmaya dahil edilmifltir. Yedi y ll k takip sonras nda tarama grubunda prostat kanseri insidans erkekte 116 (2820 prostat kanseri), kontrol grubunda erkekte 95 (2322 prostat kanseri) olarak bulunmufltur. Prostat kanserine ba l ölüm tarama grubunda her erkekte 2.0 (50 ölüm), kontrol grubunda ise her erkekte 1.7 (44 ölüm) olarak tespit edilmifltir. On y ll k takip sonras verilerde bu sonuçlardan farkl bulunmam flt r (21). Yafll erkeklerde prostat kanseri taramas n n ve erken agresif tedavinin yararlar ve zararlar karfl laflt r ld nda, bugün için yararlar a r basmamaktad r ve rutin olarak kullan lmas önerilmemektedir. KAYNAKLAR 1. Printz C. Many unknowns in low-risk prostate cancer treatment. Cancer 2009; 115: Edwards BK, Brown ML, Wingo PA, Howe HL, Ward E, Ries LA, et al. Annual report to the nation on the status of cancer, , featuring population based trends in cancer treatment. J Natl Cancer Inst 2005; 97: Brawley OW, Ankerst DP, Thompson IM. Screening for prostate cancer. CA Cancer J Clin 2009; 59: Loeb S, Catalona WJ. Prostate-specific antigen in clinical practice. Cancer Lett 2007; 249: Mistry K, Cable G. Meta-analysis of prostate-specific antigen and digital rectal examination as screening tests for prostate carcinoma. J Am Board Fam Pract 2003; 16: Osterling JE. Early detection of prostate cancer. Decreasing the mortality rate. Minnesota Medicine 1996; 79: Lodding P, Aus G, Bergdahl S, Frösing R, Lilja H, Pihl CG, et al. Characteristics of screening detected prostate cancer in men 50 to 66 years old with 3 to 4 ng/ml prostate specific antigen. J Urol 1998; 159: Colberg JW, Smith DS, Catalona WJ. Prevalence and pathological extent of prostate cancer in men with prostate specific antigen levels of 2.9 to 4.0 ng/ml. J Urol 1993; 149: Shahrokh F. Shariat L, Peter T, Scardino L, Hans L. Screening for prostate cancer: An update. Can J Urol 2008; 15: Herman MP, Dorsey P, John M, Patel N, Leung R, Tewari A. Techniques and predictive models to improve prostate cancer detection. Cancer 2009; 115: S3085-S Woolf HS. Screening for prostate cancer with prostate-specific antigen: An examination of evidence. N Engl J Med 1995; 333: Etzioni R, Tsodikov A, Mariotto A, Szabo A, Falcon S, Wegelin J, et al. Quantifying the role of PSA screening in the US prostate cancer mortality decline. Cancer Causes Control 2008; 19: Schröder FH, Hugosson J, Roobol MJ, Tammela TL, Ciatto S, Nelen V, et al. Screening and prostate-cancer mortality in a randomized European study. N Engl J Med 2009; 360: Kopec JA, Goel V, Bunting PS, Neuman J, Sayre EC, Warde P, et al. Screening with prostate specific antigen and metastatic prostate cancer risk: A population based case-control study. J Urol 2005; 174: Concato J, Wells CK, Horwitz RI, Penson D, Fincke G, Berlowitz DR, et al. The effectiveness of screening for prostate cancer: A nested case-control study. Arch Intern Med 2006; 166: Marcella SW, Rhoads GG, Carson JL, Merlino F, Wilcox H. Prostate-specific antigen screening and mortality from prostate cancer. J Gen Intern Med 2008; 23: Weinmann S, Richert-Boe K, Glass AG, Weiss NS. Prostate cancer screening and mortality: A case-control study. Cancer Causes Control 2004; 15: Roehrborn CG, McConnell J, Bonilla J, Rosenblatt S, Hudson PB, Malek GH, et al. Serum prostate specific antigen is a strong predictor of future prostate growth in men with benign prostatic hyperplasia. PROSCAR long-term efficacy and safety study. J Urol 2000; 163: Advisory Committee on Cancer Prevention. Position paper. Recommendations on cancer screening in European Union. Eur J Cancer 2000; 36: Zoorob R, Anderson R, Cefalu C, Sidani M. Cancer screening guidelines. Am J Fam Physician 2001; 63: Andriole GL, Crawford ED, Grubb RL, Buys SS, Chia D, Church TR, et al. Mortality results from a randomized prostate-cancer screening trial. N Engl J Med 2009; 360: Akad Geriatri 2009; 1:

Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı 4 Nisan 2014 TESTOSTERON ETKĠSĠ PCa erken tanısı Şüpheli rektal muayene ve/veya

Detaylı

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6) over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda

Detaylı

Prostat Kanseri Tarama ve PSA Dr. Cemil Uygur 30 Mayıs 2009 Eskişehir

Prostat Kanseri Tarama ve PSA Dr. Cemil Uygur 30 Mayıs 2009 Eskişehir Prostat Kanseri Tarama ve PSA Dr. Cemil Uygur 30 Mayıs 2009 Eskişehir PSA nın tarihsel süreci ve klinik kullanımı 1. Tarama / Erken Tanı 2. Gelecekteki Kanseri öngörme 3. Evreleme T evresi N evresi M evresi

Detaylı

Kanser taramalarındaki amaç, asemptomatik popülasyonda. Türkiye verilerine göre prostat kanseri taranmalı mı?

Kanser taramalarındaki amaç, asemptomatik popülasyonda. Türkiye verilerine göre prostat kanseri taranmalı mı? Türkiye verilerine göre prostat kanseri taranmalı mı? Is prostate cancer be screened according to Turkey data? Dr. Rahmi Gökhan Ekin, Dr. Ferruh Zorlu Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir DERLEME

Detaylı

KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D.

KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D. KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D. PSA nın tanımı Prostate Specific Antigen PSA yı hasta nasıl

Detaylı

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Eriflkin ve Çocukta Tüberküloz Sempozyumu 30 Nisan 1999, stanbul, s. 9-13 Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli

Detaylı

Üroonkoloji Derneği. Prostat Spesifik Antijen. Günümüzdeki Gelişmeler. 2 Nisan 2005,Mudanya

Üroonkoloji Derneği. Prostat Spesifik Antijen. Günümüzdeki Gelişmeler. 2 Nisan 2005,Mudanya Prostat Spesifik Antijen ve Günümüzdeki Gelişmeler Prostat Kanseri 2004 yılı öngörüleri Yeni tanı 230.110 Ölüm 29.900 Jemal A, CA Cancer J Clin 2004 Kanserler arasında görülme sıklığı #1 Tümöre bağlı ölüm

Detaylı

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9 Attila Hancıoğlu ve İlknur Yüksel Alyanak Sağlık programlarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve ileriye yönelik politikaların belirlenmesi açısından neonatal, post-neonatal

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Kuruluş : 27 Ekim 1989 Adres : Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Cebeci Kampüsü Dikimevi - Ankara Tel : 363 03 26-363 03 27 ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Detaylı

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,

Detaylı

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz? CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.

Detaylı

Lokalize Prostat Kanserinin Tedavisinde İzlem Politikaları

Lokalize Prostat Kanserinin Tedavisinde İzlem Politikaları Lokalize Prostat Kanserinin Tedavisinde İzlem Politikaları Dr.Cengiz Miroğlu Şişli Etfal Eğitim E ve Araştırma rma Hastanesi 2.Üroloji Klinik Şefi Masum T1 tanısı Kökten tedavi Zarar > Yarar mı? m Acaba,

Detaylı

Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım

Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım Prostat Kanseri Tanısında PSA yı Nasıl Kullanalım Dr. Ö. Levent ÖZDAL Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Üroloji Kliniği, Ankara Tarihçe 1979 da Wang ve ark. Prostat dokusunda PSA yı pürifiye ettiler Serumda

Detaylı

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ DR GÜRHAN SAKMAN ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GENEL CERRAHİ ANABİLİM DALI ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ DR GÜRHAN

Detaylı

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan

Detaylı

Over Kanseri Taraması ve İngiliz Grubu Over Kanseri Tarama Çalışması

Over Kanseri Taraması ve İngiliz Grubu Over Kanseri Tarama Çalışması Over Kanseri Taraması ve İngiliz Grubu Over Kanseri Tarama Çalışması Ovarian cancer screening and mortality in the UK Collaborative Trial of Ovarian Cancer Screening (UKCTOCS): a randomised controlled

Detaylı

PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ

PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ Lokalize prostat Ca: 1-radikal prostatektomi 2- radyoterapi RP sonrası rezidü PSA olmaması gerekir. PSA nın total olarak ortadan kaldırılmasından

Detaylı

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. TÜRKİYE DE TÜBERKÜLOZUN DURUMU Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. DSÖ Küresel Tüberküloz Kontrolü 2010 Raporu Dünya için 3 büyük tehlikeden

Detaylı

Prostat kanserinde hormonal tedavi ve komplikayonları

Prostat kanserinde hormonal tedavi ve komplikayonları Prostat kanserinde hormonal tedavi ve komplikayonları Dr Haluk ONAT Anadolu Sağlık k Merkezi Hastansei Medikal Onkoloji Gebze, Kocaeli Prostat kanseri Hormonal tedavi Metastatik hastalıkta hormonal tedavi

Detaylı

Kanserde Erken Tan. Prof.Dr. Adnan Ayd ner. Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can

Kanserde Erken Tan. Prof.Dr. Adnan Ayd ner. Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can Kanserde Erken Tan Prof.Dr. Adnan Ayd ner Yard.Doç.Dr. Gülbeyaz Can KANSERDE ERKEN TANI Ço u insan kanseri düflünmek bile istemez. Ancak unutmay n ki, kanser ne kadar erken saptan rsa onu yenme flans n

Detaylı

Prostat kanseri tanısında prostat spesifik antijen ve parmakla rektal muayene bulgularının rolünün değerlendirilmesi

Prostat kanseri tanısında prostat spesifik antijen ve parmakla rektal muayene bulgularının rolünün değerlendirilmesi 66 JCEI / B. Altunoluk ve ark. Prostat kanseri tanısı 2012; 3 (1): 66-70 Journal of Clinical and Experimental Investigations doi: 10.5799/ahinjs.01.2012.01.0113 RESEARCH ARTICLE Prostat kanseri tanısında

Detaylı

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri

Detaylı

Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş

Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş Radyasyon Koliti Oluşturulmuş Sıçanlarda Ghrelinin Barsak Anastomozu Üzerine Etkisi Dr. Ebubekir Gündeş Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği Giriş

Detaylı

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI 4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI Resul KURT* I. G R fi Ülkemizde 4447 say l Kanunla, emeklilikte köklü reformlar yap lm fl, ancak 4447 say l yasan n emeklilikte kademeli

Detaylı

Yüksek riskli hastalarda güncel tarama nasıl olmalıdır? Kim, ne zaman, nasıl?

Yüksek riskli hastalarda güncel tarama nasıl olmalıdır? Kim, ne zaman, nasıl? Yüksek riskli hastalarda güncel tarama nasıl olmalıdır? Kim, ne zaman, nasıl? Dr. Cengiz Erol İstanbul Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD Meme Kanseri Epidemiyoloji Kadınlarda en sık görülen

Detaylı

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,

Detaylı

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S

Detaylı

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H

Detaylı

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları HEPATİT B TESTLERİ Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları Hepatit B virüs enfeksiyonu insandan insana kan, semen, vücut salgıları ile kolay bulaşan yaygın görülen ve ülkemizde

Detaylı

PSA GÜNCEL DEĞERLENDİRME TARAMA/TANI. Dr Ferruh ZORLU

PSA GÜNCEL DEĞERLENDİRME TARAMA/TANI. Dr Ferruh ZORLU PSA GÜNCEL DEĞERLENDİRME TARAMA/TANI Dr Ferruh ZORLU 1-TARAMA ARAŞTIRMALARI BİZE NE ANLATIYOR? PLCO ERSPC PLCO 55-74 yaş arası ; Biyopsi eşiği PSA >4 ng/ml 2012 PLCO Çalışması İzlem 13 yıl (J Natl Cancer

Detaylı

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1 Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık

Detaylı

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES

MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES MESLEK MENSUPLARI AÇISINDAN TÜRK YE DENET M STANDARTLARININ DE ERLEND R LMES Ahmet AKIN / TÜRMOB Yönetim Kurulu Üyesi 387 388 Genel Oturum III - Meslek Mensuplar Aç s ndan Türkiye Denetim Standartlar n

Detaylı

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid

Detaylı

Rahim ağzı kanseri; Serviks tümörü; Cerviks kanseri; Cerviks tümörü; Cervix Ca;

Rahim ağzı kanseri; Serviks tümörü; Cerviks kanseri; Cerviks tümörü; Cervix Ca; SERVİKS KANSERİ Rahim ağzı kanseri; Serviks tümörü; Cerviks kanseri; Cerviks tümörü; Cervix Ca; Serviks kanseri uterusun giriş kısmı olan serviks bölümünün tümörüdür. Halk arasında Rahim ağzı kanseri denir.

Detaylı

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün

Veri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi

Detaylı

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m 1.0 Girifl 1.1 Bu K lavuz Notu nun (KN) amac finansal raporlama için De erleme Raporu nu kullananlar ve haz rlayanlar Uluslararas

Detaylı

RİSK GRUPLARINA GÖRE TEDAVİ

RİSK GRUPLARINA GÖRE TEDAVİ LOKAL HASTALIK RİSK GRUPLARINA GÖRE TEDAVİ Doç. Dr. Mustafa KAPLAN Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı-Edirne Uzak metastaz Prostat kanseri ile ilişkili mortalite Literatürde daha çok

Detaylı

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma) .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Kanama ve Tromboza E ilim Sempozyum Dizisi No: 36 Kas m 2003; s. 185-189 Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil

Detaylı

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana

Detaylı

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL 2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU

Detaylı

IASLC Kongresi nin ardından

IASLC Kongresi nin ardından IASLC Kongresi nin ardından -Akciğer kanser epidemiyolojisi - Akciğer kanserinde tarama - Akciğer kanserli hastada sigara Dr Ülkü Yılmaz Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma

Detaylı

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı

Detaylı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i 3. Ödemeler Dengesi 2003 y l nda 8.037 milyon dolar olan cari ifllemler aç, 2004 y l nda % 91,7 artarak 15.410 milyon dolara yükselmifltir. Cari ifllemler aç ndaki bu

Detaylı

ÜLKEM ZDE ÇOK LACA D RENÇL TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S

ÜLKEM ZDE ÇOK LACA D RENÇL TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S ÜLKEM ZDE ÇOK LACA D RENÇL TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S Doç.Dr. Kemal TAHAO LU Süreyyapafla Gö üs Hastal klar ve Gö üs Cerrahisi Merkezi, STANBUL Çok laca Dirençli Tüberküloz (Ç D TB) ile ilgili gerek ülkemizde

Detaylı

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman GÖRÜfiLER Uzm. Dr. Özlem Erman Son y llarda dünyadaki h zl teknolojik geliflmeye paralel olarak t p alan nda da h zl bir de iflim yaflanmakta, neredeyse her gün yeni tan, tedavi yöntemleri, yeni ilaçlar

Detaylı

PROSTAT KANSERİNDE NDE HORMON TEDAVİSİ. Dr Ferruh Zorlu

PROSTAT KANSERİNDE NDE HORMON TEDAVİSİ. Dr Ferruh Zorlu PROSTAT KANSERİNDE NDE HORMON TEDAVİSİ Dr Ferruh Zorlu Prostat hücreleri h fizyolojik olarak androjenlere bağı ğımlıdır Bilateral orşiektomi Altın n standart olarak kabul görmektedir g Ucuz ve Kolaydır

Detaylı

EAU kılavuzu NCCN Dr. Şeref Başal GATA Üroloji AD

EAU kılavuzu NCCN Dr. Şeref Başal GATA Üroloji AD KILAVUZLAR NE DİYOR D? EAU kılavuzu NCCN Dr. Şeref Başal GATA Üroloji AD EAU KılavuzuK Radikal prostatektomi (RP) Endikasyonları Düşük ve orta riskli lokalize prostat kanserli hastalar (ctb-t2 ve Gleason

Detaylı

Organa Sınırlı Prostat Kanserinde Aktif İzlem. Prof. Dr. Tarık Esen Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

Organa Sınırlı Prostat Kanserinde Aktif İzlem. Prof. Dr. Tarık Esen Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı Organa Sınırlı Prostat Kanserinde Aktif İzlem Prof. Dr. Tarık Esen Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı N Yeni tanı N Yeni tanı Ölüm Ölüm Zaman Zaman Kanser insidansında gerçek artış Over-diagnosis

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM)

Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle HIV/AIDS. Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada ve Türkiye de Güncel Verilerle /AIDS Dr. Aygen Tümer Hacettepe Üniversitesi AIDS Tedavi ve Araflt rma Merkezi (HATAM) Dünyada /AIDS Dünya Sa l k Örgütü (DSÖ)/UNAIDS taraf ndan Aral k 2010 tarihinde

Detaylı

Kanser Taraması. Dr. P. Fulden Yumuk Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İçHastalıkları ABD. Tıbbi Onkoloji BD. 5Aralık 2015

Kanser Taraması. Dr. P. Fulden Yumuk Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İçHastalıkları ABD. Tıbbi Onkoloji BD. 5Aralık 2015 Kanser Taraması Dr. P. Fulden Yumuk Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi İçHastalıkları ABD. Tıbbi Onkoloji BD. 5Aralık 2015 2005 ve 2030'da KANSER *IARC 11 milyon Yeni Vaka 27 milyon 7 milyon Ölüm 17 milyon

Detaylı

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ

KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ KORELASON VE REGRESON ANALİZİ rd. Doç. Dr. S. Kenan KÖSE İki ya da daha çok değişken arasında ilişki olup olmadığını, ilişki varsa yönünü ve gücünü inceleyen korelasyon analizi ile değişkenlerden birisi

Detaylı

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,

Detaylı

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u

Detaylı

T bbi Makale Yaz m Kurallar

T bbi Makale Yaz m Kurallar .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri Araflt rmalar ve Etik Sempozyum Dizisi No: 50 May s 2006; s. 7-11 T bbi Makale Yaz m Kurallar Dr. Sebahattin Yurdakul ÖZGÜN ARAfiTIRMA USULE

Detaylı

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu

Girifl Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) Ecz. Neslihan Güleno lu G R fi Girifl Bu kitapç k Marmara Üniversitesi Eczac l k Fakültesi Farmakoepidemiyoloji Araflt rma Birimi (MEFEB) taraf ndan, befleri t bbi ürünlerin güvenlili inin izlenmesi ve de erlendirilmesi hakk

Detaylı

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,

Detaylı

This information on (4) Breast cancer and genetics is in Turkish Göğüs kanseri ve genetiği (İngilizce'si Breast cancer and genetics)

This information on (4) Breast cancer and genetics is in Turkish Göğüs kanseri ve genetiği (İngilizce'si Breast cancer and genetics) Kanser ve genler This information on (4) Breast cancer and genetics is in Turkish Göğüs kanseri ve genetiği (İngilizce'si Breast cancer and genetics) Vücudumuz milyonlarca hücreden (cells) meydana gelir.

Detaylı

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER

S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER S STEM VE SÜREÇ DENET M NDE KARfiILAfiILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER LER Erol LENGERL / Akis Ba ms z Denetim ve SMMM A.fi. 473 474 2. Salon - Paralel Oturum VIII - Sistem ve Süreç Denetiminde Karfl lafl lan

Detaylı

Metastatik Prostat Kanseri Tedavisinde Tartışmalı konular (Erken ve geç tedaviler, kombinasyon tedavileri ve optimal ne olmalı?)

Metastatik Prostat Kanseri Tedavisinde Tartışmalı konular (Erken ve geç tedaviler, kombinasyon tedavileri ve optimal ne olmalı?) Metastatik Prostat Kanseri Tedavisinde Tartışmalı konular (Erken ve geç tedaviler, kombinasyon tedavileri ve optimal ne olmalı?) Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi

Detaylı

Bir tavla maç 5 te biter. Yani 5 oyun kazanan ilk oyuncu

Bir tavla maç 5 te biter. Yani 5 oyun kazanan ilk oyuncu Bir Tavla Sorusu Bir tavla maç 5 te biter. Yani 5 oyun kazanan ilk oyuncu tavla maç n kazan r. Kimi tavlac lar maç n 5-4 bitmesine raz olmazlar, aradaki fark n en az 2 olmas n isterler, 6-4, 7-5, 8-6 gibi...

Detaylı

PSA: , , 68) 56 0,15 (0,20 0%, 7.89%, DRE

PSA: , , 68) 56 0,15 (0,20 0%, 7.89%, DRE PROSTAT KANSERİ TANISINDA PARMAKLA REKTAL İNCELEME, PROSTAT SPESİFİK ANTİJEN (PSA), TRANSREKTAL ULTRASONOGRAFİ, PSA DANSİTESİ, YAŞA GÖRE PSA, SERBEST/TOTAL PSA ORANININ DOĞRULUĞU THE DIAGNOSTIC EFFICACY

Detaylı

Prostat spesifik antijen (PSA) seminal koagulumda bulunan. PSA nereden geldi nereye gidiyor? PSA: past, today and tomorrow DERLEME / REVIEW

Prostat spesifik antijen (PSA) seminal koagulumda bulunan. PSA nereden geldi nereye gidiyor? PSA: past, today and tomorrow DERLEME / REVIEW PSA nereden geldi nereye gidiyor? PSA: past, today and tomorrow Dr. Levent Mert Günay 1, Dr. Sertaç Yazıcı 2, Dr. Haluk Özen 2 1 Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı, Kıbrıs 2 Hacettepe

Detaylı

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Deomed Medikal Yay nc l k Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV + 210 Sayfa ISBN 978-975-8882-31-1 Birinci bask Deomed, 2009. 62

Detaylı

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM 1. Açıklama 1.1.Proje Ortaklarının Adları: Uzman Klinik Psikolog Özge Yaren YAVUZ ERDAN, Uzman Klinik Psikolog Elvan DEMİRBAĞ, Uzman Klinik Psikolog Nilay KONDUZ 1.2.Nihai

Detaylı

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama 21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas

Detaylı

Pnömokokal hastal klar

Pnömokokal hastal klar Pnömokokal hastal klar HASTALIK Pnömokokal hastal klar n etkeni nedir? Pnömokokal hastal klara Streptococcus pneumoniae ad verilen bir bakteri neden olur. Bu bakterinin 80 den fazla tipi vard r. Bunlar

Detaylı

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası 2007 NİSAN EKONOMİ Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası Türkiye ekonomisi dünyadaki konjonktürel büyüme eğilimine paralel gelişme evresini 20 çeyrektir aralıksız devam ettiriyor. Ekonominin 2006 da yüzde

Detaylı

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM

ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM ÇOCUKLUK ve ERGENL KTE D YABETLE YAfiAM D YABETLE YAfiAMAK Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Diyabet,

Detaylı

PROSTAT KANSERĠNDE PSA DEĞERLENDĠRMESĠ ve YENĠ MARKERLAR. Dr.Alev ÖKTEM Düzen Laboratuvarlar Grubu

PROSTAT KANSERĠNDE PSA DEĞERLENDĠRMESĠ ve YENĠ MARKERLAR. Dr.Alev ÖKTEM Düzen Laboratuvarlar Grubu PROSTAT KANSERĠNDE PSA DEĞERLENDĠRMESĠ ve YENĠ MARKERLAR Dr.Alev ÖKTEM Düzen Laboratuvarlar Grubu Prostat kanseri

Detaylı

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri 2 DENET M TÜRLER 2.DENET M TÜRLER Denetim türleri de iflik ölçütler alt nda s n fland r labilmektedir. En yayg n s n fland rma, denetimi kimin yapt na ve denetim sonunda elde edilmek istenen faydaya (denetim

Detaylı

Hastane nfeksiyonlar n n Sürveyans ve Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II

Hastane nfeksiyonlar n n Sürveyans ve Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II Hastane nfeksiyonlar Dergisi 2002; 6: 107-124 Hastane İnfeksiyonları Amerika Ulusal Nozokomiyal nfeksiyon Sürveyans Sistemi: II [National Nosocomial Infection Surveillance System (NNIS)] Dr. Gül Ruhsar

Detaylı

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ

1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına

Detaylı

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)

GAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar

Detaylı

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM VERG NCELEMELER NDE YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi Son y llarda ekonomide meydana gelen olumlu geliflmelerle gayrimenkul piyasas

Detaylı

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler Sayın hast, Hastalıkların teşhisi ve tedavisinde son on yılda çok büyük gelişmeler kaydedildi.

Detaylı

MATEMAT K. Hacmi Ölçme

MATEMAT K. Hacmi Ölçme Hacmi Ölçme MATEMAT K HACM ÖLÇME Yandaki yap n n hacmini birim küp cinsinden bulal m. Yap 5 s radan oluflmufltur. Her s ras nda 3 x 2 = 6 birim küp vard r. 5 s rada; 5 x 6 = 30 birim küp olur. Bu yap n

Detaylı

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler Metin TUNÇ Seçici Olun ISI' n editoryal çal flanlar her y l yaklafl k olarak 2,000 dergiyi de erlendirmeye tabi tutmaktad r. Fakat de erlendirilen

Detaylı

Endokrin Testler Cep K lavuzu

Endokrin Testler Cep K lavuzu Deomed Medikal Yay nc l k Endokrin Testler Cep K lavuzu Prof. Dr. fiazi mamo lu Prof. Dr. Canan Özyard mc Ersoy Uzm. Dr. Sinem K y c Uzm. Dr. Metin Güçlü Uzm. Dr. Özen Öz Gül Uzm. Dr. Soner Cander Uzm.

Detaylı

C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER

C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER C. MADDEN N ÖLÇÜLEB L R ÖZELL KLER 1. Patates ve sütün miktar nas l ölçülür? 2. Pinpon topu ile golf topu hemen hemen ayn büyüklüktedir. Her iki topu tartt n zda bulaca n z sonucun ayn olmas n bekler misiniz?

Detaylı

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R?

SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? HAKEMS Z YAZILAR MAL PART T ME ÇALIfiMALARDA DENEME SÜRES NASIL HESAP ED MEL D R? I. Girifl: Erol GÜNER * Sürekli bir ifl sözleflmesi ile ifle giren iflçi, ifli, iflvereni ve iflyerindeki iflçileri tan

Detaylı

Olas l k hesaplar na günlük yaflam m zda s k s k gereksiniriz.

Olas l k hesaplar na günlük yaflam m zda s k s k gereksiniriz. Olas l k Hesaplar (I) Olas l k hesaplar na günlük yaflam m zda s k s k gereksiniriz. Örne in tavla ya da kâ t oyunlar oynarken. ki kap ya üstüste birkaç kez gele atmayan tavlac görmedim hiç. fianss zl

Detaylı

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 :

CO RAFYA. DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : CO RAFYA DÜNYA NIN fiekl N N VE HAREKETLER N N SONUÇLARI ÖRNEK 1 : K rk nc paralel üzerindeki bir noktan n hangi yar mkürede yer ald afla dakilerin hangisine bak larak saptanamaz? A) Gece-gündüz süresinin

Detaylı

K MYA GAZLAR. ÖRNEK 2: Kapal bir cam kapta eflit mol say s nda SO ve NO gaz kar fl m vard r. Bu kar fl mda, sabit s - cakl kta,

K MYA GAZLAR. ÖRNEK 2: Kapal bir cam kapta eflit mol say s nda SO ve NO gaz kar fl m vard r. Bu kar fl mda, sabit s - cakl kta, K MYA GAZLAR ÖRNEK 1 : deal davran fltaki X H ve YO gazlar ndan oluflan bir kar fl m, 4,8 mol H ve 1,8 mol O atomu 4 8 içermektedir. Bu kar fl m n, 0 C ve 1 atm deki yo unlu u,0 g/l oldu una göre, kütlesi

Detaylı

PROSTAT KANSERİNDE YENİ DERECELENDİRME SİSTEMİ. Prof. Dr. Işın Kılıçaslan İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı

PROSTAT KANSERİNDE YENİ DERECELENDİRME SİSTEMİ. Prof. Dr. Işın Kılıçaslan İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı PROSTAT KANSERİNDE YENİ DERECELENDİRME SİSTEMİ Prof. Dr. Işın Kılıçaslan İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı GLEASON DERECELENDİRME SİSTEMİ GLEASON SKORU Hastalığın evresi Biyokimyasal ve

Detaylı

OLGU SUNUMU. Dr. Furkan DURSUN GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi TÜD KUZEY MARMARA ŞUBESİ AYLIK BİLİMSEL TOPLANTISI 19.01.2011

OLGU SUNUMU. Dr. Furkan DURSUN GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi TÜD KUZEY MARMARA ŞUBESİ AYLIK BİLİMSEL TOPLANTISI 19.01.2011 OLGU SUNUMU Dr. Furkan DURSUN GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi 62 yaşında Erkek Yakınması yok 1999 yılında PSA:11.6 ng/ml TRUS-Bx Gleason 3+4=7/10 prostat adenokarsinomu Perinöral invazyon + Pelvik MR

Detaylı

PCa Erken teşhis, lokal hastalık, ve progresyonda PSA ve dinamikleri

PCa Erken teşhis, lokal hastalık, ve progresyonda PSA ve dinamikleri PCa Erken teşhis, lokal hastalık, nüks ve progresyonda PSA ve dinamikleri Dr. Tarık k ESEN Tıbbı Onkoloji Derneği Ürolojik Tümörlerde T TıbbT bbı Onkolojik Yaklaşı şım m Kursu 26-27 27 Aralık k 2008 PCa

Detaylı

Hormona Dirençli Prostat Kanserinin Tedavisi. Dr.Talha MÜEZZİNOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Üroloji AD. MANİSA

Hormona Dirençli Prostat Kanserinin Tedavisi. Dr.Talha MÜEZZİNOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Üroloji AD. MANİSA Hormona Dirençli Prostat Kanserinin Tedavisi Dr.Talha MÜEZZİNOĞLU Celal Bayar Üniversitesi Üroloji AD. MANİSA Tanı PCa Metastatik hastalık Lokal İleri hastalık Lokalize hastalık RRP RT Hormona terapi Antiandrojen

Detaylı

YÜKSEK RİSKLİ VEYA LOKAL İLERİ EVRE PROSTAT KANSERİNDE TEDAVİ. Dr Ali Tekin Düzce Üniversitesi Tıp Fak. Üroloji AD

YÜKSEK RİSKLİ VEYA LOKAL İLERİ EVRE PROSTAT KANSERİNDE TEDAVİ. Dr Ali Tekin Düzce Üniversitesi Tıp Fak. Üroloji AD YÜKSEK RİSKLİ VEYA LOKAL İLERİ EVRE PROSTAT KANSERİNDE TEDAVİ Dr Ali Tekin Düzce Üniversitesi Tıp Fak. Üroloji AD Yüksek riskli-lokal ileri evre prostat kanseri 1989 da %41 1999-2002 de %15 Yüksek riskli-lokal

Detaylı

Selülit ile mücadelede son nokta. Cellulaze. www.ortadoguas.com

Selülit ile mücadelede son nokta. Cellulaze. www.ortadoguas.com Be Selülit ile mücadelede son nokta Cellulaze www.ortadoguas.com Cellulite Laser Workstation Sadece tek bir uygulamadan sonra etkinli i kan tlanm fl, baflar l sonuçlar Cellulaze minimal invaziv bir selülit

Detaylı

CO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir.

CO RAFYA SICAKLIK. Kavram Dersaneleri 6. ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir. CO RAFYA SICAKLIK ÖRNEK 1 : Afla daki haritada, Türkiye de y ll k günefllenme sürelerinin da l fl gösterilmifltir. 2500 saat 2250 saat 1750 saat 2000 saat 2500 saat 2750 saat 3000 saat 3250 saat Bu haritadaki

Detaylı

Dr.Bahar Müezzinoğlu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Dr.Bahar Müezzinoğlu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr.Bahar Müezzinoğlu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Gleason Derecelendirme Sistemi 1960 lar Dr Gleason 1920-2008 40 yılda Prostat kanserinde neler değişti? serum PSA (tarama programları) Tümörler lokal

Detaylı

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir. ARISTO 88 ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE 1. KONU 213 say l Vergi Usul Kanunu nun (VUK) 142, 143,

Detaylı

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI UZMANLIK

Detaylı

PLAN Bir, Kavram. Sağlıkta Değerlendirmeye Giriş

PLAN Bir, Kavram. Sağlıkta Değerlendirmeye Giriş x PLAN Bir, Kavram. Sağlıkta Değerlendirmeye Giriş... 1 1. Sağlık ve Değerlendirme... 2 Özet... 2 1.1. Tanımlar... 2 1.1.1. Amaca Göre Tanımlar İzleme ve Değerlendirme... 2 1.1.2. Özelliklerine Göre Tanımlar...

Detaylı

Oligometastatik Prostat Kanseri. Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Ko uk Eğiti ve Araştır a Hasta esi

Oligometastatik Prostat Kanseri. Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Ko uk Eğiti ve Araştır a Hasta esi Oligometastatik Prostat Kanseri Dr. Deniz Tural Bakırköy Dr. Sadi Ko uk Eğiti ve Araştır a Hasta esi Tı i O koloji Prostat Ka seri İ sida s ve Mortalite Prostat Ka seri İ sida s ve Mortalite Prostat Ka

Detaylı

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi

LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi Bir etkinliğin sonucunda elde edilen çıktıyı nicel ve/veya nitel olarak belirleyen bir kavramdır.

Detaylı

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ Deneyde dolu alan tarama dönüşümünün nasıl yapıldığı anlatılacaktır. Dolu alan tarama

Detaylı

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl 220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)

Detaylı

Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı

Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya

Detaylı

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1

Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet. Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 Proje Yönetiminde Toplumsal Cinsiyet Türkiye- EuropeAid/126747/D/SV/TR_Alina Maric, Hifab 1 18 Aral k 1979 da Birle mi Milletler Genel cinsiyet ayr mc l n yasaklayan ve kad n haklar n güvence alt na alan

Detaylı