2013 / 2014 SAYI: 16. Haftanın Bazı Başlıkları

Transkript

1 2013 / 2014 SAYI: 16 Haftanın Bazı Başlıkları Dikkati Toplama Yolları TED'de Yeni Yıl Sürrealist Ressam Salvador Dali nin Portresi Çerçeve Tasarlıyorum

2 Dikkati Toplama Yolları Dikkat konu üzerinde toplama bir alışkanlık işi olduğuna göre, bu alışkanlığı kazanabilmek için izlenecek belirli yollar vardır. 1. Çalışma Amacının Belirlenmesi Öğrenmek için yapılan her işin kendine özgü belirli bir amacı bulunur. Amaçsız çalışma olamaz. Amaç, yapılan işin neden yapıldığını belirler. Öğrenci, "Ben bu çalışmayı neden yapacağım?" diyerek kendisine sorduğunda bu soruya vereceği yanıt, o çalışmanın öğrenci için ne amaçla yapıldığını gösterir. Yaptığı işin amacını bilmek, öğrencinin bu işi benimseyip ona sahip çıkmasına ve iş için kendini güdülemesine yardımcı olur. 2. Çalışma İçin Karar Verme Neyi, ne zaman, nerede ve nasıl çalışacağını bilmeyen bir kişi yapacağı çalışma için, gerekli olan dikkati gösteremez. Çalışılacak konu üzerinde dikkatin toplanabilmesi için, önce hangi dersin çalışılacağına, bu dersi çalışırken hangi yöntemin kullanılacağına, bu ders çalışması sırasında hangi araç gerecin kullanılacağına karar vermeden çalışmaya başlamamak gerekir. Bu yapılmadığı zaman, birinci cümledeki sorulara verilecek yanıtlar için ara bir zaman ayırarak araştırma yapmak gerekir ki bu da kararsızlık yaratarak öğrencinin verimli çalışmasını engeller. 3. Konuya Merak Duyma Öğrencinin kendisini konuya vermesinde ona karşı merak duymasının ayrı bir önemi vardır. toplamayı sağlayan bir etmendir. Bir şey ancak merak edildiği oranda öğrenilir. Merak, dikkati 4. Fiziksel Çevrenin Düzenlenmesi Çalışma ortamında dikkati toplamayı zorlaştıran fiziksel koşullar çalışma için uygun duruma getirildiğinde, dikkat, konuya daha kolaylıkla toplanabilmektedir.öğrenme için en uygun fiziksel koşulları yaratmaya çalışmak, dikkatin toplanabilmesi için bir gerekliliktir. Öncelikle ışık çalışmaya uygun bir şekilde ayarlanmalıdır. Kişi ışığı arkasına alarak oturmalıdır. Çalışma yeri çok sıcak olmamalı, oda ısısı 20 derece dolayında (ya da size göre çok sıcak sayılmayacak bir düzeyde) bulunmalıdır. Masanızın üzerinde sadece çalışacağınız konuyla eşyalar olmalıdır. 5. Sistemli Çalışmayı Bilme Dikkati konu üstünde toplama, kendi başına kazanılacak bir alışkanlık değildir. Bunun için aynı zamanda birçok alışkanlığın kazanılmış olması gerekir. Bu alışkanlıklardan birisi de planlı çalışmaktır. Planlı çalışma, dikkatin konuya toplanmasına yardımcı olan bir alışkanlıktır. Planlı çalışma yoluyla öğrenci konuya kendisini daha kolayca verdiği gibi dikkatinin de hemen dağılması da önleyerek çalışmada etkililik süresini arttırır. 6. Çalışmada Çeşitlilik Sağlama Uzun süre tek düze sürdürülen bir çalışma, öğrencinin kendisini konuya vermesini güçleştirir ve onda çalışmaya, konuya karşı genel isteksizlik yaratır. Oysa dersin değişik teknikler uygulanarak çalışılması, dikkatin dağılmasını önler; anlama ve kavramayı kolaylaştırır. Bu nedenle çalışırken olabildiğince çeşitli çalışma teknikleri (okuma, yazma, anlatma vb.) kullanılmalıdır. 2

3 7. Çalışmada Hedef Saptama Çalışmaya geçmeden önce öğrencinin kendisine erişebilir bir "hedef" seçmesi gerekir. Bu hedefi gerçekleştirmeden çalışmayı bırakmaması önemlidir. Hedef doğrultusunda kararlı olma, dikkati toplamada itici güç olacaktır. ("... adet soru çözeceğim" vb.) 8. Kendine Güvenme Öğrencinin yaptığı çalışmaya kendini vermesi, her şeyden önce o işin üstesinden geleceği konusunda kendine güvenmesini gerektirir. Yetersizlik duyguları içindeki bir öğrencinin, başarı sağlamak için dikkatli bir çalışma ortamı içinde bulunması güçtür. Öğrenmenin temeli, dikkatin konu üstüne toplanmasına dayandığına göre konuya kendini vererek öğrenen kişi, kendisine karşı bir öz saygı duygusu da geliştirmiş olacaktır. Genellikle, bir işi başarma yolunda kendine güvenen bir kimsenin bu işin gerektirdiği dikkate de sahip olduğu kabul edilmektedir. Değişik Teknikleri İç İçe Uygulayabilme Bütün uğraşlara ve denemelere karşın öğrenci dikkatini yine de istenilen konu üzerine yoğunlaştıramıyorsa ve amaca ulaşamıyorsa aşağıdaki önerileri uygulamaya çalışmak yararlı olabilir: 1. Çalışma sırasında öğrenci kendini çok dikkat isteyen bir ortamda (örneğin, sınıfta ders dinlerken)düşünebilir. 2. Öğrenci, "başkaları ile çalışmayı" deneyebilir. 3. Öğreneceği konuyu anlamlı küçük parçalara ayırarak çalışmayı deneyebilir. Böylece bir küçük çalışma parçasını öğrendikçe, bu onda başarı duygusu uyandıracak ve dikkatinin daha kolayca toplamasını sağlayacaktır. Çalışma sırasında öğrenci kendisini dikkat isteyen bir ortam içinde (örneğin, sınıfta ders dinlerken) düşünülebilir. Öğrenci, "başkaları ile çalışmayı" deneyebilir. Öğreneceği konuyu anlamlı küçük parçalara ayırarak çalışmayı deneyebilir. Böylece bir küçük çalışma parçasını öğrendikçe, bu onda başarı duygusu uyandıracak ve dikkatinin daha kolayca toplamasını sağlayacaktır. Dikkati Arttırmanın 15 Yolu 1. Yana yatık 8 işareti yapın Bu, bir şeye odaklanmak istediğiniz her an kullanabileceğiniz basit bir egzersiz. Bir tahtaya ya da bir duvara astığınız büyük bir kağıda yatık 8 rakamı (sonsuz işareti) çizin. Sağ elinizle ve sol elinizle aynı anda. Kağıdınız yoksa bu işlemi havada parmaklarınızla da yapabilirsiniz. Önce büyük sonsuz işaretleri yapın, sonra bu işaretleri giderek küçültün. Şimdi konsantre olmanız gereken işe başlamaya hazırsınız. Herhangi bir şey yaparken dikkatinizin dağıldığını düşünüyorsanız hemen bu egzersizi uygulayın. Bunu gözleriniz kapalı olarak da yapabilirsiniz. Bu egzersiz, hem sağ hem sol beyni çalıştırarak beynin konsantrasyon gücünü artırır. 2. Aynı anda birden fazla iş yapmayın, her iş için bir süre belirleyin Belirli bir süreçte yalnız bir işi yaparsanız tüm konsantrasyonunuzu bu işe vermiş olursunuz. Böylece dikkatinizin dağılmasını önlersiniz. Birden fazla işi aynı anda yapmaya çalışmak hem dikkati dağıtır, hem kalitesiz işler ortaya koymanıza sebep olur. Eğer önünüzdeki yarım saat içinde ofiste bir sunum yapacaksanız ya da bir sınava çalışacaksanız sadece onu düşünün. Zihninizi yapacağınız işin detaylarına odaklayın. Dikkatinizin farklı görevler arasında gezinmesine izin vermeyin. 3

4 3. Bir işi ilk ya da son kez yapıyormuş gibi hissedin Bir işi ilk kez ya da son kez yapıyormuşsunuz gibi düşünürseniz dikkat düzeyinizi artırırsınız. Bu, size önceden kaçırdığınız detayları yakalama, gözlem gücünüzü artırma ve yeni bakış açıları geliştirme olanağı tanır tane daha yöntemini kullanın Bir işin ortasındayken ya da bir işten sıkılıp vazgeçmek üzereyken 5 tane daha egzersizine geçin. Okumaktan sıkıldınız mı, 5 sayfa daha okuyun. Sınava çalışıyorsunuz ve matematik sorusu çözmekten sıkıldınız 5 matematik sorusu daha çözün. Çalışmaktan sıkıldınız, 5 dakika daha çalışın. Bu yöntemi uygularken zihniniz sıkılma noktasını aşar, zihinsel sabır ve dayanıklılık köprüsü kurarsınız. 5. Yazarak zihin karışıklığının önüne geçin Önemli bir şey yapmaya çalışırken, zihninizi meşgul eden diğer şeylerin dikkatinizi dağıttığını düşünüyorsanız, bunları bir kağıda yazın. Yanına da bu sorunla ne zaman ilgileneceğinize dair bir not düşün. Bu zihninizin diğer sorunlarla dağılmasını önler, sizi psikolojik olarak rahatlatır ve o anki işinize konsantre olmanızı sağlar. 6. Kendinizi ödüllendirin Bir işe başlamadan önce, bitirdiğinizde kendinizi neyle ödüllendireceğinizi planlayın. Ödül, sizi rahatlatan ve mutlu eden her şey olabilir. Sevdiğiniz bir yiyecek ya da içecek, yürüyüş yapmak, bir arkadaşınızla buluşmak buna örnek verilebilir. Ödül büyük ve pahalı bir şey olmak zorunda değil. Size keyif versin, yeter. Bu yöntem, motivasyonunuzu, dolayısıyla konsantrasyonunuzu artırır. 7. Projeniz hakkında planlı olun Neyi tamamlamak istediğinizden emin olun. Örneğin bir sınava çalışacaksanız hangi bölümleri bitireceğinizi ve bu bölümler için ne kadar zaman ayıracağınızı belirleyin. 8. Rahattan ve dikkat dağıtıcılardan (ışık, gürültü, vb.) uzak bir ortam oluşturun Bir şeyle meşgulken dikkatinizin bölünmesini istemiyorsanız, çevredeki dikkat dağıtan engelleri olabildiğince azaltın. Örneğin perdeleri çekerek (içerisini karanlık yapmamak şartıyla) dikkat dağıtıcı görsel etkenlerden uzaklaşabilirsiniz. 9. Dikkati artıran besinler tüketin (et, balık, tavuk, C vitamini, vb.) Herhangi bir vitamin eksikliği dikkat dağınıklığına yol açabilir. Demir eksikliği de dikkatinizi azaltır ve çabuk sinirlenen bir yapıya kavuşmanıza neden olur. Et, balık ve tavuk gibi demir içeren gıdalar dikkatinizi canlı tutar. C vitamini içeren besinler ve meyve suları da tercih edilmelidir. Bir bardak taze sıkılmış portakal suyu ya da limon sıktığınız siyah çay idealdir. 10. Kendi kendinize karşı nazik olun (fazla zorlamayın) Aklınıza o an ilgilendiğiniz konu dışında şeyler gelirse sakin bir şekilde onları kafanızdan atmaya çalışın. Kendinize zorlayıcı davranmayın, bu aksi etki yapar. Düşünmemekte zorlandığınız bazı meseleler varsa 5. maddede belirttiğimiz gibi bunları yazarak kendinizi rahatlatabilirsiniz. 11. Kendinize bir kontrol çizelgesi hazırlayın (çalışma süresinde kaç kere dikkat kaybı yaşarsanız, işaretleyin) Önemli bir iş yaparken, zihninizin dağıldığını her hissettiğinizde bu çizelgeye bir işaret koyun. Bunu istikrarlı bir şekilde yaparsanız zamanla daha az işaret koyduğunuzu ve dikkatinizin arttığını göreceksiniz. 4

5 12. İşinizi küçük parçalara bölün Zaman alıcı büyük çaplı işleri küçük parçalara bölerek tamamlarsanız işin daha az yıldırıcı görünmesini sağlarsınız. Mesela bir sınava çalışıyorsanız, çalışacağınız kısmı parçalara bölerek sırayla üzerinden geçin. 13. İşe tüm kalbinizle, istekle başlayın Eğer isteksiz olursanız, bu, yaptığınız işin kalitesine de yansır. Bir işi daha iyi yapmak istiyorsanız, ilginizi esirgemeyin. İşin ilginizi çeken bir yanını bulmaya çalışın. Böylece en sıradan işlerden bile keyif alırsınız. Dikkat ve Konsantrasyon Öğrenme verimini artırmak ve başarıyı yakalamak, fiziksel ve zihnisel enerjiyi çalışılan noktaya yoğunlaştırarak öğrenme verimini yükseltmeyle mümkün olabilmektedir. Bir iş yaparken, çalışılan konuya ya da yapılan işe dikkatini verememe, konsantre olamama hemen hemen her insanın yaşadığı temel sorunlardan biridir. Bunu, Tony Buzan şu cümlelerle en güzel şekilde ifade etmektedir: Dünyanın neresinde olursa olsun, kaçınızda dikkat sorunu var? dediğimde %95 i elini kaldırıyor; elini kaldırmayan %5 ise zaten beni dinlemeyenlerdir. Bu da gösteriyor ki herkes bu sorunu bir şekilde yaşamaktadır. Yalnızca oranları farklıdır. Dikkatin dağılması sebebiyle çalışma veriminin düşmesi; hem ders başında geçen sürenin uzamasına hem de zevk veren etkinliklere daha az zaman ayrılmasına yol açar. Diğer taraftan başarının düşmesi ve zevk veren etkinliklere zaman ayıramamak okuldan ve eğitimden uzaklaşmaya sebep olur. Öğrenme verimini artırmak ve başarıya ulaşmak için fiziksel ve zihnisel enerjiyi çalışılan noktaya yoğunlaştırmak ve bilinçli çalışmak gerekir. Verimli bir çalışmanın oluşması için olumsuz etkileyicilerin tesirinde kalmadan, çalışılan konuya dikkati verebilme, konsantre olabilme ve yoğunlaşma becerilerinin kazanılması gerekir. Yoğunlaşma; Edison un da deyimiyle, Bezginlik duymadan, fiziksel ve zihinsel enerjiyi tek bir noktaya sürekli uygulama yeteneğidir. Yani; dikkat dediğimiz şey kısaca bir konu üzerinde çalışırken, zihnimizi o konu üzerinde tutup diğer etmenleri dışlayarak dikkat süremizin artırılmasıdır. Ders çalışırken dikkati verememe, sıkça yaşanan sorunların başında gelmektedir. Bu faktörler genelde üç şekilde oluşur: a. Okurken, çalışırken, dinlerken, zihinde konuyla alakalı veya alakasız görüntüler oluşur. Oluşan görüntüler alakasız olayları bizlere hatırlatır ve bir türlü konuya odaklanamayız. b. Zihinde; konuyla alakalı veya alakasız, olumlu veya olumsuz iç konuşmalar, sorgulamalar, tartışmalar oluşur. İç konuşmalara takılıp kalırız. Bu durumda konudan kopar ve iç dünyamızda başka diyarlara gideriz. c. Okuduğumuz veya dinlediğimiz konuları iç dünyamızda yaşamaya ve hissetmeye başlarız. Hissettiğimiz duyguların çağrıştırdığı başka duygulara kapılıp gideriz. İç dünyamızda oluşan görüntü, ses ve duyguların etkisinde kaldığımızda ve konudan uzaklaştığımızı hissettiğimizde, kendimizi konuya odaklanmaya zorlarız. Bazen de öyle diyarlara gitmişizdir ki bir daha çalışılan konuya dönemeyiz. Dikkatini konuya veremeyen, konsantrasyonu sürdüremeyen bir kişi, masa başında saatlerini boşa harcar. Beklediği verimi alamayınca da çalışmadan soğur. Bir dönem sonra ise konuda tamamen uzaklaşır. Bu uzaklaşmanın ve soğumanın oluşturduğu duygu durumu ise bilinçaltının yapacağı genelleme ile tüm çalışmalarına yansır. Dikkati çalışılan konuya verememek, doğuştan gelen bir durum değildir. Konsantre olmak hayatın içinde yaşayarak öğrenilebilen bir beceridir. Bu gerçekten yola çıkarak, dikkatli olmak, çalışma verimi ve motivasyon öğrenilebilen becerilerdir. 5 KAYNAK: MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) Sitesi

6 TED'de Yeni Yıl Okulumuz 1 4. Sınıf öğrencileri yeni yılı coşku ile karşıladılar. Kah dileklerini yazdılar kah kalan günleri saydılar. Dış pano ve kapı süslerini hazırlarlarken hem eğlendiler hem de becerilerini geliştirdiler. Giden yılın hatırı kalmasın diye en güzel anlarını not ettiler yılı sevgi, mutluluk, sağlık, barış, huzur, başarı, dolu bir yıl olsun. 6

7 Sürrealist Ressam Salvador Dali nin Portresi Görsel sanatlar dersinde 4.sınıflarla akrilik boya tekniğinde Sürrealist Ressam Salvador Dali nin portresini yapan Öğrencilerimiz yaratıcılıklarını kullanarak keyifli bir ders geçirdiler. 7

8 Çerçeve Tasarlıyorum 5.sınıf öğrencilerimizin tasarım ve estetik yönünü geliştirmek ve farklı bakış açısı kazandırmak amacıyla çerçeve tasarlıyorum isimli resim çalışmaları sergilendi. 8