RiNOLiTLER RINOLITHS. F.Sefa DEREKOyl, Aylin YUCEL 2

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RiNOLiTLER RINOLITHS. F.Sefa DEREKOyl, Aylin YUCEL 2"

Ekin Çağlar
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Kocatepe Tip Dergisi (2001), 2, The Medical Journal of Kocatepe 2001, Afyon Kocatepe Oniversitesi RiNOLiTLER RINOLITHS F.Sefa DEREKOyl, Aylin YUCEL 2 ' Kocarcpe Oniversitesi Tip Fakiiltesi KBB Anabilim Dah 2Kocatepe Oniversitesi Tip Fakiiltesi Radyoloji Anabilim Dah OZET:Rinolitler, burun boslugunda yer alan taslasmis yabanci cisimlerdir. Burun tikamkhgi, burun akmnsi vc k6tii koku bu hastalardaki bashca sikayetlerdir. Aileleri tarafindan, agrz kokusu ve tekrarlayan burun akmusi sikayetleriyle KBB poliklinigine gctirilcn iki cocugun muaycncsindc, anterior rinoskopide sag burun boslugunda, alt konka ilc septum arasinda yerlesik kiticler goruldu, Waters grafidc vc paranazal sinuslerin bilgisayarh tomografisinin koronal kesitlerinde, hastalann sag burun bosluklannda, pasaji kapatan vc etrafmda kalsifikasyonlara ait opasitelcr bulunan kitieler saptandi. Lokal ancstezi altinda, anterior rinoskopi vc nazal endoskopik yaklasimla cikanlan yabanci cisimlerdcn birinin, etrafi taslasrms bir balon parcasi oldugu anlasildi, [Anahtar Kelimc: Rinolit, burun, yabanci cisim.] ABSTRACT:Rhinoliths are calcified foreign bodies which lodged in the nose. Nasal obstruction, discharge and odor are main symptoms of these patients. Two children with halitosis and recurrent nasal discharge were referred by their families to ENT outpatient department. On examination, anterior rhinoscopy revealed masses lodged between the septum and the inferior turbinate in right nasal cavities of the patients. Waters view and paranasal sinus CT coronal sections showed mineralized masses which have had a radiopaque zone surrounding it and which has caused nasal obstruction. The masses were removed by anterior rhinoscopy and nasal endoscopy under local anesthesia and it was seen that one of them has been a calcified piece of balloon. [Key Words: Rhinolith, nose. foreign body.] ctnts Rinolithiasis, burun boslugunda rastlamlan rninerallesmis bir kiticnin (Rinolit), yabanci cisim belirtilcriylc olusturdugu klinik tabloya vcrilen isimdir (1). Uzun sureli ve tek tarafh burun akmtisi, burun tikamkhgi, agn vc kotii koku baslica sikayetlerdir. Fizik muayenede, rinolitlerin genellikle burun tabamnda vc septumla alt konka arasmda yer aldiklan gorulur (2). Rinolitler, endojen ve eksojen kokenli olarak iki gruba aynhrlar (3). Burun bolgesinde normaldc bulunan yaprlardan gelisirse cndojen, vucut yaptlanndan farkh olan diigme, meyva cekirdegi gibi yabanci cisimlcrdcn gelisirse eksojen kokenli kabul edilir. OLGU SUNUMLARI OLGU I.Agustos 2000'dc, ailesi tarafmdan getirilcn 12 yasmda bir kiz cocuk (0.0.), yaklasrk iki yildir devam eden basagnsi, burun akmtisr, ve agizda kotu koku sikayetleriylc, AKU Rektorlilgii Ahmet Necdet Sezer Uygulama ve Arastirma Hastanesi KBB polikliniginde goriildii. Aile, israrla her tur ilaci denemelerinc ragmen tedavinin saglanamadrgim soyluyordu. Sag burun deligi cevresinde pyodcrmi varhgi dikkati cekerken, hastamn anterior rinoskopisindc, sag burun 193

yabanci cisimlerdir. Burun tikamkhgi, burun akmnsi vc k6tii koku bu hastalardaki bashca sikayetlerdir.

2 boslugunun tamamen mukopurulan sekresyonla doldugu izlendi. Kotu kokulu sekresyon aspire edildiginde, burun boslugunda alt ve orta konkayla septum arasmda sikisrrus, pasaji kapatan ve mavi renkli bir kitle ortaya ciktr. Paranazal siniislerin bilgisayarli tomografisinin koronal kesitlerinde, sag burun boslugunda, pasaji kapatan ve etrafmda kalsifikasyonlara ait opasiteler bulunan bir kitle goriildii (Sekil-L). Topikal ve lokal anestezik uygulamasmdan soma, nazal endoskopik yaklasimla kitle cikaruldi ve bir hafta siireyle tibbi tedavi verildi. Kitlenin Ix1.5 ern. boyutlannda, piirtiiklii yiizeyli, etrafi taslasrrus bir balon parcasi oldugu goriildii (Sekil-Z). 1 ay sonraki kontrolde, hastanm tiim sikayetlerinin ve klinik bulgulanmn ortadan kalktigi ve normale d6ndiigii izlendi. OLGU 2:Kaslm 1999'da, ailesi trafindan getirilen 12 yasmda bir erkek cocuk (K.<;), ' j " yaklasik bir yildir devam eden basagnsi, burun : akmtrsi ve kotii koku sikayetleriyle AKU Rekt6rliigii Ahmet Necdet Sezer Uygulama ve Arastirma Hastanesi KBB polikliniginde goruldu. Anterior rinosskopide, sag burun boslugunun tamamen mukopunilan sekresyonla doldugu izlendi. Kotu kokulu <:. ' sekresyon aspire edildiginde, burun boslugunda alt ve orta konkayla septum arasmda sikisrms, sert pasaji kapatan ve gri renkli bir kitle ortaya cikti. Waters' grafisinde sag burun boslugunda hava kolonunu asimetrik sekilde oblitere eden radyoopasite ve sag maksiller sintiste hava-sivi sevitesi saptandi (Sekil-S). Topikal ve lokal anestezik uygulamasmdan soma, anterior rinoskopi yaklasirmyla kitle cikanldi ve bir hafta siireyle tibbi tedavi verildi. Kitlenin 1x1 em boyutlarinda, piirtiiklii yiizeyli ve sert bir yapida oldugu goruldu (Sekil-c). I ay sonraki kontrolde hastarun tiim sikayetlerinin ve klinik bulgulannm ortadan kalktigi ve direk grafinin normale dondiigii izlendi. TARTISMA Burun boslugundaki yabanci cisimler, canh ve cansiz olarak ikiye aynhrken, cansiz olanlar kendi arasmda, buruna yerlesen herhangi bir cisim ve rinolitler olarak iki grupta incelenirler (4). Rinolitler, bir oz etrafma minerallerin cokmesiyle olusan, diizensiz yiizeyli ve kalsifiye taslardir (5). Etyopatogenez tam olarak bilinmemekle beraber, genellikle bir cismin buruna yerlesmesi ve bu cismin, burun sekresyonundaki kimyasal bilesenlerle ternast sonrasi kalsifiye olmasi sonucu gelistikleri kabul edilir (2). DI~ yiizeyleri, kalsiyum fosfat, organik madde ve sudan olusmaktayken, yapilannda cinko, demir gibi iz elementleri de icerirler (1). Sunulan olgulanrmzm birine etrafinda taslasma gelismis bir yabanci cisim soz konusuydu. Eliachar ve Schalit (6), rinolitlerin sosyoekonomik diizeyi dusiik toplumlarda daha sik goruldiigtim] bildirmislerdir. Hastalann ailesinin sosyal durumu, bu goriise uygundu. Tek tarafh burun tikamkhgi, miikopiirulan sekresyon, koku ve agn, bir rinolithiasis olgusuyla karsilasildigim diisimdiirmelidir. Aktas ve ark. (5), yedi olgu iceren serilerinde, en belirgin sikayetin burun nkarukligi oldugunu bildirirken, sunulan olgulanrmzda, ailenin hastanemize primer basvuru nedeni burun akmusi ve cevreyi rahatsiz edecek olcudeki kokuydu. Sintizite bu tur olgularda nadir olarak rastlanrnasina karsm, tabloya eslik ettiginde, uygun tedavi gecikebilir (I). Sunulan olgularda anterior rinoskopisinde karsilastigmuz ilk belirti mukopurulan sekresyondu. Bu bulgudan hareketle, rinosinilzit tamsiyla tibbi tedavi uygulanabilirdi. Ancak tek tarafh sekresyonun varlrgi, burunda yabanci cisim belirtisi kabul edilerek aspiratorle burun boslugu temizlendi ve tam icin gorus saglandi. Hastalann tamsmm iki yil kadar gecikmesi, rinolithiasiste stk rastlamr bir durumdur. Literatiirde sikayetlerin baslangicmdan bes yil soma tam konulabildigi bildirilmistir (1). Bu acidan dikkatli ve yeterli bir anterior rinoskopi ve gerekirse endoskopik muayenenin taruya ulasmadaki degeri biiyuktur (7). Rinolitler, direkt grafilerde burun boslugunda opasite seklinde gorulurken, bilgisayarh tomografiler taslann boyutu hakkmda bilgi verirler (5). Aymci 194

Paranazal siniislerin bilgisayarli tomografisinin koronal kesitlerinde, sag burun boslugunda, pasaji kapatan ve etrafmda kalsifikasyonlara ait opasiteler bulunan bir kitle goriildii (Sekil-L).

3 tamda, osteom a, kalsifiye polipler ve odontoma akla getirilme lidir. Ted avi, genellikle lokal anestezi altmda, kucuk boyutlu rinolitl erin anterior rinoskopi yle veya end oskopla cikanlmasiyl a yapihr, Antrum duv anm, septumu ve sert damagi zedeleyecek olcude buyiimiis rino litlerde, degi sik cerrahi yaklasimlar (lateral rinotomi ve transmaksiller gibi) ve ge nel anes tezi kull arnlabilir (8,9). Resim 1. Bilgi sayarh tomografide sag burun boslugunda goriilen ve etrafinda opasite saptanan kitle. Resim 2. Etraf taslasmis balon parcasi. 195

Antrum duv anm, septumu ve sert damagi zedeleyecek olcude buyiimiis rino litlerde, degi sik cerrahi yaklasimlar (lateral rinotomi ve

4 Resim 3. Waters grafide maksiller sinusteki hava-slvi seviyesi ve naza l kav itedeki opasite ~ ".. '<, :" f. " r.:.:'. t,. I I c.: " :/ _.. " ~'. :." I.:t"~. ~ '-' '' ;~.'~ ;~~!~ 'i:.;. : ~.>- (J. m ~ ;.",- '" ': l.d,-, L I i 111 i:iii II II III!11111,1 JIjJuJW l1llulnnuui\ lilt' Resim 4. Cikan lan rino lit. 196

5 KAYNAKLAR 1 Appleton SS, Kimb rou gh RE, Engs trom HIM, et al. Rhinolithi asis: A review. Oral Surg Oral Med Oral Path ol 65: , Dav is 0, Wolff A. Rhin olith iasis and maxillary antrolithias is. Ear Nose Throat J 64: , Ezs ias A, Sugar AW. Rhinolith: An unu sual case and an update. Ann Otol Rhinol Laryngol 106: , Maceri DR. Epi stax is and nasal traum a. In: Cummings CW, Fredrickson JM, Harker LA, Krau se CJ, Schuller DE (eds). Oto lary ngo logy Head and Neck Surgery vol. I, seco nd edi tion. St. Loui s, Mosby Yea r Book, , Aktas 0, Ozturan 0, Cokkeser V, vc ark. Rin olitler. KBB Klinikl eri I : 94-97, Eliac har I, Schalit M. Rhin olithiasis. Report of eight cases. Arch Otolary ngol 9 1: 88-90, Ce likkanat S, Turg ut S, Ozcan I, et al. Rhin olithi asis. Rhinology 35: 39-40, Chaker AC, Schw arz OS, Kole OL. Bilateral rhinolithiasis. Ear Nose Th roat J 57 : 15-26, Kastenbauer ER, Masing I? Intranasal surgery and the management of acute nasal injuries. In: Tardy ME, Kastenb auer ER (eds). Head and Neck Sur gey, Face, Nose and Facial Skull, Part I, vol. l, second edition. New York, Thieme Medical Publishers,ln c., , Yazarlar:. F.S. DER EKOY : Yrd.Doc;;.Dr., Kocatepe Univers itesi Tip Fakiiltesi KBB Anab ilim Dah. A.VUCE L: Yrd.Do c;;.dr., Kocatepe Universitesi Tip Fakiiltesi Radyoloj i Ana bilim Dah. Yazrsrna Ad resi: Yrd. Do C;;. Dr. F.Sefa DEREKO Y, Kocatepe Universitesi Rektorliigii Ozerler Kampiisii C/Blok Daire: Afyon Tel: Faks: derekoy@aku.edu.tr 197

4 Maceri DR. Epi stax is and nasal traum a. In: Cummings CW, Fredrickson JM, Harker LA, Krau se CJ, Schuller DE (eds). Oto lary ngo logy Head and Neck Surgery vol. I, seco nd edi tion. St.

Benzer belgeler

Burunda Dev Yabancı Cisim: Rinolit

36 ƘŰƬƑƊ Olgu Sunumu / Case Report Burunda Dev Yabancı Cisim: Rinolit A Giant Foreign Body in Nose: Rhinolith Gökçe ŞİMŞEK 1, Gül SOYLU ÖZLER 2, Mikail İNAL 3, Rahmi KILIÇ 1 1 Kırıkkale Üniversitesi Tıp