FARKLI BAKıM ŞARTLARINDA KINALI KEKLiKLERiN (A. chukar) BAZI VERiM ÖZELLiKLERi'

Transkript

1 Vet. tl il.l k r~. (1991 ),13,2 : S-w FARKLI BAKıM ŞARTLARINDA KINALI KEKLiKLERiN (A. chukar) BAZI VERiM ÖZELLiKLERi' Ortian ç etin1 Kemal Kmk çıı Nurettin Gü lş en 2 S o ıııe Productivity C ha rac teristics of Chuka r Par-tı-idges (A, c l ı u k a r) in Different ~ Ian agcmc n t Cond itions Su mma ry : This study has been carried out lor determining egg production, hatchabilily and growing charactensnc s in intensive conditions ol the Chukar part ridges which are local wild soecıes in Tü rkiye. Adult Chukar partridge s /rom ditterent region s ol Anat olia were divided intc two groups. In lirst group, there were 5 male and 5 lemale adult Chukar partridges and lhey were male d one by one in cage s. In second group, the re were 5 male and 5 lemale adult Chukar partridges and they were rnated in Ilock. Average nuniıer ol egg productio n, egg production pe rcentage, egg weight, fertilrty. hatchabilily, and hatchability ol lertilized eggs ol llock and cage Chukar partridges groups were determined as: and 11.20, 47 % and 16 %, and g % and %, % and % and % and % respectively. There were statistically signif icanl diflerences between groups in rescects ol egg weight and egg production percentage (P<0.01 ); egg prcduction, lertility and hatcnaburty (P<O.OOl). Bul there were no ata li stically significant dillerences between groups in respects ol hatchability of temnzec e9gs (P:>0.05). Egg production period ol flock and cages Chukar partridge s were determined as 83 and 68 days respectively. Average body weights ol adult Chukar panridges were determined as g, while average body weights ol 18 weeks old ol Partr idge ch icks were found as g. Date of first oviposrtion was reanzec 34 weeks old. As a result of this Sludy Its ccnsidered thaı for the conservation and supporting ol hunt ing industry of Türlı:iye. the resea rche s on management and improvement of e99 prcoocncn characteristics must be carried out in Chukar partridges. Key words: Partridge, e99 p roductıon. hatcha bility. grow1h raıe. intensive conditions. Özet: Bu çalışma, Tü rkiye'nin yerli bi r yaban hayvan türü olan K malı Kekliklerin entan sif ş a rt la r da ki yumu rta verimi, kuluçka ve civcivlerin büyüme özellikle rini tespit etme k ve ko runması na katkıda bulunmak amacıyla yapılmıştı r. Türkiye'nin çeşitli yörelerinden getirilen K ı n alı Kekli kler; 5 erkek: S dişi olacak şekilde serbest ve herbirinde 1 erkek : 1 diş i olac ak şe kilde toplam S kale ste ç i ft l e şt ir i l mi ş lerd ir. Sürü ve kafes kekliklerinden elde edilen ortalama yumu na ve rimi, yumuna verimi (%), yumurta a~ırlı ~ ı, döllülü k oran ı, kuluçka rand ıma n ı ve çı kım gücü d eğ e rleri s ı rasıyla : ve t 1.20 adet, % 47 ve % 16, ve g. "I" 89.06ve % 57.14, % 81.25ve "/ ve % ve % olarak gerçe kleşmişti r. Grupla rda: yumu na ağı rl ığı ve yumurtlama ra n dı man ı değ erle ri arasında P<O.Ol düzeyinde; yumurta verimi, dönolük o ra nı ve kufuçka randı manı değ erl e ri ara sında P<O.OO l düzeyinde önemli bir far klılı k bulunurken, döllu yumurtalardan çı kan civciv or anı değerin de herhangi bir farklı hk bulun amamıştır (P>O.05). Kafes ve sürü ke kl ikl er ınde yumurtlama sezonu s ı r ası yl a: 68 ve 83 gün devam etmişt ir. Denemede ku ll anı l an her iki gruba ait anaç kekhktenn onalama c an lı a~ı rli k la fl olarak bulunu rken bu kekliklerden elde edilen keklik civcivlerinin 18 haft a lı k yaş taki ortalama ca nlı ağ ırlıkla rı olarak gerçekleşmış ti r. ilk yumuna onalama 34 h afta lık yaşta alınmı ş tır. Bu a raşt ırmanın sonucunda, Kına lı Keklikler üzerinde bakım-besleme ve yumuna veriminin anınlmas ına yönelik araştttmala r yapılmasın ın korunmas ına ve gelişmekte olan av sektörüne katkıda bulunabileceği kan aatine varıld ı. Anahta r kehmeler : Kek lik, yumurta ve rimi, kuluçka özellikleri, büyüme, eritansit şartlar. Giri ş Fransa, Ispanya, Macaristan ve Çekoslavakya gibi b irçok ülkede sutün ve kekliklerin üret imler i y a - pılmakta v e üre tile n bu hayva nlar özel aviekıerd e avland ırı l ma ktad ı r. Bu Glke le r b u sayede önem li m iktarda d öv iz geliri elde etmektedirter. Böyle av laklar, henü z ba şlang ıç a şamasında ol makla birlikt e (;e1i ~ Tarihi : * Hu araşurma Selçuk Üniversitesi Ara ~l ı rma Fonu tarafından Jestek lenm i şli f (S OAF..':HIIOll ). 1. s.ü Veteriner Fakültesi. Zoutekni Anahihm Dalı. KONYA 2. S Ü Veterine r Fakültcsr. Hayvan Besleme ve Beslenme Hastahklar ı Anabili m Dah. KONYA.

2 c;etln. K ı R ıkçı, (;OLŞEN Türkiye'd e de kurulmaya başlanrruşnr. Örneğin ; Çatalca ve Nazilli'de kurulmu ş olan özel avlaklar, bu sektörün Türkiye'deki ilk örnekleri sayılabilecek niteliktedirler. Ancak bu avlaklarda üretilen ve avland ırılan keklikle r (Kaya k ek1i ği : Alectoris graeea) yurt d ışından ithal ed i l miş ti r. Türkiye, av sektörünün gelişmes i ne uygu n coğra f i konum ve iklime sahip olmakla birlikte, üretimde k ulla nıl an damızlık keklikterin ithal edilmesi, bu sektörün g e l iş mes in i zorlaştıraca k bir problem olara k karş ımı za ç ı kma kta d ı r. Bu problemin çözül mesi nde Tür kiye iklimine ve şa rt la rına adapte o lmuş kekliklerin üretilmesi ve bu sektörün hizmetine sun ulması yolla rı nın araştırılma sı faydalı olaca ktı r. Türkiy e'd e en yaygın olarak bulunan keklik : Kı nah Keklikti r. Dolayısıyla gelişmekte olan av sektörünun hizm etine sunulabilecek en uygun keklik ırkmm. Kınali keklik o labileceği görulmektedir. Ancak gerek aş ı rı avlanma. gerekse çevre kirliliği gibi sebeplerle Kınall Keklikl erin de nesillerinin tükenma noktasına gelmesi, bu hayvanın av sekt örüne sokulmas ında n ziyade ko run masını gerekli hale getirmişti r. Oste lik K ına lı keklikl erin şa rkı-tu rku ve totklar gibi Anadolu i nsanın ı n kültüründe yer bu lmuş olmas ı (Çetin, 1993), bu ha yv anları n koru nma sı nda tum topluma sorumluluk yü kleme kted ir. Keklik : orta irilikte. tüyle ri çeş it l i renklerde olabilen, kalı n gövdeli, kısa kuyruklu, Phasianidae (SÜlüngiller) familyası nı n Perd rix ve Alectoris cinslerine giren kuşların ortak adıd ı r (Özçelik, ' 995; Turan, 1990). Türkiye'de: Ta ş kek liği (Alecto ns graeca), K ınalı keklik (Alecloris chukar), çü keklik (Perdix perdix) ve Kum (Çöı) kekhği (Ammoperdix griseogularis) gibi ı rk ıarı bulunmakla beraber, en yaygın yaşama ala nı bu lmuş olanının K ın ali Keklik old uğu bild irilmektedir (K izi roğ lu, 1983).. Kın alı Kekliklerin erkek ve d işile r inin q ô rünümleri ay n ı olmakla beraber. erkekler ayaklarında bulun an kuvv etli mahmuzlarla d işi le rden ay rılab i lir le r. Bununla birlikt e. mahrnuzlara kuçük ve zayıf olara k baz ı di ş ilerde de raslla nıla bi li r. Boyla rının 33 cm, iki kanal a ras ı uzunlu kla rı nı n 52 cm. kanal uzunluklarının 16 cm ve kuyruk uzunlukla rı nı n 13 cm old uğ u bildirilmektedir (Kuyulu, 1948). Bu hayva nlar monogamik olup, tabii hayatla rında bir yumurtlama mevsiminde adet yumurta yapa rlar. Yumurtadan ç ıkan civc vler önceleri, bôce k. ka rınca ve böcek yumurtaları, daha sonra bitki tohu m l a rı ve yeş il ol yiyer ek beslenirler (Kuyulu.1948). Kınalı Keklikler üze rinde s ı n ı rt ı sayıda yapılan çalışmalarda ; entansif şa rtlardaki yumurta verimlerinin (Meyer ve Millarn. 1986) ve adet (Yannakopoulos, 1992): yumurta ağır lıklarının 20 g (Yannakopoulos, 1992) civa rında olduğ u ; dölluluk oranı ve kuluçka randı ma n ları n ı n % 85'in (Yannakopoulos, 1992) üzeri değerlerde gerçekleştiği : kuluçka surelerinin 24 gün (K iz iroğlu. 1983: Kuyulu, '948; Özçelik, 1995: Turan, 1990) oldugu: ergin ca n lı ağırlıkla rının 428 g (Oegen, t 987) oldugu bildiri lmektedir. Bu ça lışma, K ınalı kekliklerin entansif şa rtlardaki yumurta verim özelliklerini, kuluçka ve büyüme özelli klerini tespit etmek ve korunma sına kat kıda bulunab ilmek amac ıyla yap ılm ıştır. Materyal ve Metol Araşurmada materyal olarak Türkiye 'nin çeş it li bölgelerinden (Elaz ığ, Konya, A dı ya ma n, Urfa ve Mardin) geli rilen 10 çift ergin Kı na lı Keklik kulıerulrmşnr. Bu keklikfer tart ıla rak ergin canlı ağ ı rlıklar tespit edi lmişti r. A raşt ırma, Selçuk Üniversi tesi Veteriner Fakültesi Deneme ve Uyg ulama Çiftliğind e yü rütülmüş tü r.. Ara ş t ı rma materyali olan Kınalı Keklikler beşer çift olacak şekilde 2 guruba ayrılm ı ştır. Birinci guruptaki hayvan lar 4x3.5x3 m boy utla rındak i bir odaya, ikinci guruptak i hayvanlar ise 1 erkek ve 1 d işi olacak şekilde 1.2xO.75xO.75 cm boyutla rında ki kafeslere ko nu l mu ştur (Monelli ve ark, 1988). Oda ve kafeslerde a lilık olarak t ala ş ve kum kullanıim ı ştı r. Ayrıca dişi kekliklerin yuva yapmada kullan abilec e ği saman, ot, ağaç da lı ve kaya parça sı gibi materyaller de kekliklerin bu l unduğu ortama bı rakıimış t ır. I şık landırma periyodu 2 1 Mart 'tan itibaren 12 saat ayd! nlı k. 12 saat karan lık olacak şekild e ba ş lat ıl mış ve ilk yum u rta nı n al ınmasından itibaren. aydı nlatmanı n süresi haftada 1 saat a rtırılarak 17 saatte sabitlenmijtir. Anaç kekliklere % Ham Protein içe ren bir rasyon hazı rlana rak verilmıştır

3 Farklı Bölkıllı Şartların'da Kıııalı Kcklik lcrin... (Monetti ve ark., 1990). Denemede kullanılan rasy o n l a rı n anali zi Selçuk Üniversit esi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları Anabilim Dalı l aboratuvarında yapılmıştır. Rasyonun bi l eş i m i Tablo 1'de göster ilmektedir. Ayrıca haftada 1-2 kez hayvan başına 20 g kadar düşecek şe ki l de yaş yonca otu verilm işt ir. Dişi kekliklerin yaptıkları yumurtalar, gün aşırı to p la n m ı ş ve 15 gün C'lik bir ortamda muhafaza edilerek (Hermes, 1991) kuluçka makinasına ko n u l m uş t ur. Kuluçkadan alınan keklik civcivlerine, önce % 5'lik şe ke r li su verilmi ştir. Civcivler 35 C'lik oda ısısında 1xO.75xO.30 cm boyutlarındak i tel althklı ana kafeslerinde büyütülmüştür. I s ı, elektrikli radyanlardan sağ la n m ı şt ı r. Oda sıcaklığı haftada 2 C düş ü rü l müş ve keklik civcivlerine 2. aydan itibaren herhangi bir ı s ı tma uygulanmadan, talaş ve kum alt Iı k lı odalara alı nmıştır. Keklik civcivlerine ilk 6 hafta 24 saat boyunca ı şık verilmiş, 6. haftadan itibaren normal gün ı şı ğı haricinde herhangi bir aydınlatma yapılmamı ştır. Keklik civcivleri % Ham Protein içeren bir rasyonla beslenmiştir (Tablo 2). Rasyonun verilmesine. ş e ke r l i su verildikten 4 saat sonra başlanmışt ır. Tablo 1. Anaç Kekliklere Verilen Rasyonu n B i l e ş im i. Toplam Mı s ır Soya Küspesi B u ğ d ay Kepek B a lık Unu Et-Kemi k Unu Kireç Taşı Bitkisel Yağ DCP Premix (HP: % 22.01, ME: 268 2) Tablo 2. Keklik Civc ivlerine Ver ilen Rasyon un B i l eş imi. Toplam M ıs ı r Soya Küspe si B a lık unu Kireç t a ş ı Bitkisel ya ğ Premi ks Mineral Tuz , (HP: % ME: 293 1) Deneme gruplarından elde edilen yumurta verimlerinin istatistiki değerlend irmeleri Khi kare (X:::;). kuluçka özellikleriyle ilgili d iğer verimler ise t testiyle, Windows 3.1 programı altında çalışan Ouattro Pro 5 program ı kullanılarak yapı lmıştır (Kutsal ve ark., 1990). Bulgular Denemeye alınan erkek ve diş i ergin K ına lı Kekliklerin canlı ağırlıkları Tablo 3'te göst erilm i ştir. Tablo 3. K ına lı Kekliklerin Ergin C a n lı A ğ ır lık l ar ı n x si< Dişi Erkek Genel Sürüdeki kekliklerd en ilk yumurta, ış ı k la n d ı rma periyodunun başlatıldığı 21 Mart'tan 24 gün sonra, kafesteki kekliklerden ise 25 gün sonra alınmı ştır. Kafesteki dişi kekliklerin yumurtlama periyodu boyunca yumurtalarını yuva yapmadan rasgele bir yere yaptıkları, sürüdeki dişi kekliklerin ise ilk yumurtalarını rasgele bir yere yaptıktan sonra yuva ya ptıkları ve yaptıkları ilk yumurtayı da bu yuvaya taşıdık la rı gözlenmiştir. Sürüdeki tüm dişiler ayrı ay rı yuva yapmadan hepsi bir yuvaya yumurtlamı şlar ve kekliklerin yaptıkları yumurtalar bu yuvadan toplanmıştır. Kafes ve sürü kekliklerinin yumurta verimleri s ı ra s ı y l a ; 68 ve 83 gün devam e t miş ti r, Sürü ve kafeste tutulan kekliklerden al ınan yumurta sayı sı, yumurta a ğırlı ğı ve kuluçka özellikleri ile ilgili d eğ erler Tablo 4'te göste r i l m i ş t i r. Tablo 4. Deneme G ru p ları n ın Yumurta Verimleri ve Kuluçka Özellikleri. Yumurta verim i (Adet) Yumu rta verimi (%) Yumurta ağırlığ ı ± ±0.16 Döllülük o ranı (%) Kuluçka Ra ndımanı (%) Çı kı m Gücü (%) P<O.Ol P<O.OOl SÜRÜ (n=5) x±sx KAFE S (n=5) X"±SX' Önemlil ik 7

4 ÇETIN. KIRIKÇı. GÜ LŞ EN Denemeye alınan guruplar arasında yumurta ağırlığı ve yumurtlama randımanı özellikleri bakımından farklılık (P<0.01) bulunmuştur. Özellikle yumurta verimi bakımından sürü kekliklerinde n al ı nan ortalama adet olan yumurta verimi, kafes kekliklerinden elde edilen adet yumurta veriminden yüksek bulunmuş olup (P<0.001), döllülük oranı ve kuluçka randımanı gibi özelliklerde de durum yumurta veriminde olduğu gibidir (P<0.OO1). Fertil yumurtalardan çıkan civciv oranı yönünden kafes ve sürü keklikleri arası nda herhangi bir farklılık yoktur (P>0.05). Kınalı Kekliklerin civcivlerinin ç ı k ı m ağırlı ğ ı, haf \el~.ô. ~1~'VO",h, ô.<~r.ltk, ô.wf'yi,~., 'ô.~ 9&, - ~'X'm eğ ri le ri de Şekil 1'de gösterilmiştir. Tablo 5. Keklik Civcivlerinin Ç ık ı m Ağ ırlı kl a rı ve Haftalara Göre Ca nlı Ağ ırlık Artı ş l a r ı. Haftalar n X Si< %V Çı kım LO ll _..._.. 9 i i 13 ı s Hafta lar. Şekil 1. Keklik Civcivlerinin Büyüme E ğr i s i. Tablo 5 ve Şeki l t 'de görüldü ğ ü gibı Kına lı Keklik civcivlerinde haftalık ca n lı ağırlı k art ı şı ilk 4 haftada oldukça düşük gerç ekl e şmi şt ir. Ancak 4. hattadan itibaren 10. haftaya kadar, ilk 4 haftaya göre canlı a ğırlık artm ı ş ve sonra tekrar bu a rtış oranı azalmıştır. Keklik civcivlerinin 18. haftada g bulunan ortalama can lı a ğ ırlıkları n ın, anaç kekliklerin ortalama ergin can lı ağırlıkları olan g değerinden yüksek oldu ğu görülmektedir. Kekliklerden ilk yumurta ortalama 34 haftalı k yaşta a lın mıştır. Keklik civcivl erinde ilk 15 günlük ya ş döneminde önem li miktarda civc iv kayb ı meyda n a gelmişt ir (Tablo 5). Otopsi ve laboratuvar bu lgula rı sonucu, bunun sebebini n cocciozis hastalı ğ ı o lduğu tespit e d il m i ş tir. Tartışma ve Sonuç Denemeye alınan guruplarda aydınlatma programı ba şlatıldıktan itibaren sürü kekliklerinden 24, kafes kekliklerinden ise 25 gün sonra ilk yumurta alınmı ş olup, bu süre Meyer ve Millam ( )'ın yumurta verim i yönünd en seleksiyona tabi tutul m u ş ve tutulmamı ş kekliklerden ilk y umurtayı elde edene kadar geçen 25 ve 28 günlük süre ile benzerlik göstermektedir. Kafeslerde tutu lmu ş olan diş i K ı na l ı Keklikler. y u m u rta la rı n ı yuva yapmada n rasgele bir yere yapmışlardır. Beani ve ark. (1993)'da Çil Kek likler üzerinde yaptıkları ça lış mad a, kal este zorlama lı olarak ş ift l eş ti rile n kekliklerde yuva yapma 8

5 Fa r klı Bakım Ş a r t l a rm d a Kmah Kckliklcrin... davranışının çok zayıf olduğunu bildirmişlerdir. Elde edilen sonuç ile benzerd ir. Rasgele çi ft l eşt i r i l en sürü kekliklerinden ortalama adet yumurta alınmıştı r. Ancak kafesteki d iş i kekliklerin tabii hayat için bildirilen (Kiz i ro ğ l u, 1983; Kuyulu, 1948) yumurta sayısından bile dü ş ük say ı da ortalama 11 adet yumurta vermeleri; barınma, besleme, yumurtaların toplanması esn as ın d a ki strese ve hayvanların kafes sistemine adaptasyon güçlüğüne bağlanabilir. Sürü kekliklerinden elde edilen yumurta sayısı ise Kınalı Keklikler için Yannakopoulos (1992)'un bildirdiği ve Meyer ve Millam (1 986)'ın yumurta verimi yönünden seleksiyona tabi tutulmuş ve tutulmamış keklikler için elde ettiği 65 ve adet yumurta sayısından düşük bulunmuştur. Bu araştırmadaki düşük yumurta verimi, denemedeki hayvanların üzerinde yumurta verimini artırıcı yönde herhangi bir seleksiyon yapılmamış olması ve direkt tabii hayattan getirilmeleri nedeniyle olabilir. Denemede kullanılan gurupların yumurtlama periyodu kafes ve sürü kekliklerinde sırasıyla 68 ve 83 gün devam etmiştir. Ancak hergün yumurta alınamamış, yani yumurta verimi %'si sürü kekliklerinde % 47, kafes kekliklerinde ise %.16 olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışmada sürüde ortalama yumurta ağırlığı g bulunmuş olup, bu değer Yannakopoulos (1992)'un bildirdiği g ile benzer bulunmuştur. Kafes kekliklerinden elde edilen yumurtaların ortalama ağırlığı olup sürü kekliklerinden elde edilen yumurta ağırlıkları ile aralarında farklılık önemli bulunmuştur (P<0.01). Sürü ve kafesteki kekliklerin döllülük oranları sırasıyla ; % ve % 57.14, kuluçka randımanları ise; % ve % olarak gerçekleşmiştir. Kafesteki kekliklerdeki döllülüğün ve kuluçka randımanının düşüklüğü, Kınalı Kekliklerin monogam davranışta olmalarına ve kales- sisteminin hayvanlar üzerinde oluşturduğu strese bağlanabilir. Sürü kekliklerinden elde edilen döllülük oranı, Yannakopoulos (1992)'un bildirdiği % 88.05'lik döllülük oranına benzerlik göstermekledir. Deneme guruplarında.n elde edilen kuluçka randımanları ise, yine aynı araştırıcının % olarak bildirdiği kuluçka randımanından daha düşük olan değerlerdir. Kuluçka randımanı için sürü kekliklerinden elde edilen değer, Thompson ve ark. ( )' n ı n Çil Keklikler için b ild irdiğ i % 44.1 ve % 60.4 değerlerinden yüksek ; Monett i ve ark. (1988 )'nın Çil Kekliklerde rasyonun kuluçka randımanına etkisini belirlemek için yaptıkla rı ça l ış mada bild irdiğ i % 83.39'la benzer, % ve % değerlerinden ise daha düşüktür. Deneme gruplarından elde edilen çıkım gücü, SÜrü ve kafes kekliklerinde sırasıyla ; % ve % olarak gerçekleşmiş ve bu iki değer ara s ında istatistiki olarak bir fark bulunmamıştır (P>0.05). Çıkım ağırlığı ortalama olarak bulunmuştur. Bulunan bu değer Çil Keklikler için bildirilen (Monetti ve ark., 1988) g'dan daha yüksek bir değerdir. Kınalı Keklikler için bu özellik ile ilgili herhangi bir literatür bildirisine rastlanmamıştır. Çalışmada elde edilen keklik civcivlerinin canlı ağırlık artışları oldukça yavaştır. Özellikle ilk 4 hattadaki olan canlı ağırlık ortalamaları, Hermes ve ark. (1984)'nın Taş Kekliği civcivlerinden 4. haftada elde ettikleri ortalama 150 g 'lık canlı ağır Iıklan önemli oranda düşük bulunmuştur. Aynı ara ş tırıcılar, 16 haftalık keklik ağırlığını erkekler için g, dişiler için g olarak bildirirlerken, bu çalışmada aynı haftadaki canlı ağırlık g olarak gerçekleşmiştir. Bu değerler arasındaki fark, üzerinde çalışılan keklik ırkıarının farklı oluşuna ba ğ' lanabilir. Bir başka faktör de, Kınalı Keklik civcivlerinin hayatlarının ilk dönemlerinde tabiatta proteince zengin böcek ve böcek yumurtaları ile beslenmeleri (Kuyulu, 1948;Turan, 1990) gerç eği, çalışmada sağlanan % Ham Protein oranından daha yüksek değerde protein ile beslendiklerini düşündürmektedir. Ancak Kınalı Keklikler için Degen (1987)'in bildirdiği 428 g 'lık ergin canlı ağırlıkla, bu araştırmada anaç kekliklerin ortalama q'h k ergin canlı ağırlık değeri benzerlik göstermektedir. Kınalı Keklik civcivlerinin 19. haftadaki ortalama canlı ağırlıkları olan g 'lık ortalama değer ; araştırmadaki anaç kekliklerden ve Degen (1987)'in bildirdiği ergin canlı ağırlıklan yüksektir. Kınalı keklik qivcivlerinden ilk yumurta ortalama 34 haftalık yaştayken alınmış, bu süre Mantovani ve 9

6 Ç ~Tl N, KIKIKÇL G Ü LŞEN ark. (1 993)'nın K ı na lı kekliklerle aynı familyada yer alan suhmler için ilk yumurtlama y aşı olarak bildirdiği 41 haftadan daha düşük bir süredir. Sonuç olarak; K ınalı Kekliklerin, entans if şart larda bak ım ve beslenmel erin e öze n göst erild i ği müddetçe sürü halinde y eti ştiril mey e yat k ın olduk ları söylenilebilir. Av hayvanı veya broiler gibi d eğerl end iril mek isteniyor ise, Tablo 5 ve Ş e kil t'in ı şı ğı alt ı nda 18 haftalı k yaşın can lı ağı rlık açıs ından uygun bir yaş o ld uğ un u söyleyebiliriz. K ına lı Keklik civcivlerinin boyüme dön emlerinin baş la ng ıc ı nda Koksidiyozise aş ı rı duyarlılık larından meydana gelen kayıpla rı ve büy üme hı zla rın ı n Taş Kekli ğine göre dü şük lü ğü (Hermes ve ark. 1984), bu hayva nla rı n enlansif ye tiştinc ilik yolu ile tabii hayattak i va rlı kla rı nı sürdürmelerine kat kı sağla nmas ı ve av sektöründe k ull a nı lma la rına kısmen enge l te ş k i l elmektedn. Ancak, K ı na lr Kekhk üzerinde entans if şa rt la rda ba kı m-besleme. davranı ş özelliklerinin incelenmesi. duyar lı old uğ u ha stahkla rın ara ş tırı lmas ı. özelli kle yumurta verimini a rt ı rı cı yönde seleksiyon çalışmala rı nı n uygu la nması çalış ma la rına ihliyaç vard ı r. Bu sayede hem tabii hayatın koru n ma sı, hem de av sekt örüne katkı sağla n mas ı mümkün olabilecektir. Kay naklar Beani, L, Cervo, R., Dessi -Fulqhen, F. ( 1993). lnüuence of mate cheice on repr oduetive success of captive grey partridges. Anim. Breed. Abstr., 61, 12. çetın. O. (1993). Kınalı Ke k l iğ i n korunması ve ü re tımi. Türk Vet. Hek. Dergisi, 6. 1, Degen, AA (1987). Responses of two Negev Dese rt Phasianids, the chu kar (Alecto ris chuka r) and the $and partridge (Ammope rdix heyi), to oiets of ditterent water content. J. of Arid Envircnrnents. 12, Hermes, J.e., Woodard. A.E.. Vohra. P., Snyder, R.l. (1984). The ettect ollighl inıensity. lemperature and diet on growıh in Red-Leggad Partridge. Poultry SCi Hermes, J.e. ( 1991). Hatehability, type and distribution ol errbryo abnormalities and karyoty pe as aflected by length of preineubation storage. Anim. Breed. Abslr., 59,1,611. Kiziroğlu, i. ( 1983). Türkiye Kuş lan. T.OKS. Tabi i Hayaıı Koruma Genel M üd ürlüğü Yayın ları. Kutsal. A., Alpan, O., Arpac ık, R. (1990). I st at ist ı k Uygulamalar. Bizim Büro Basımevi, Ankara. Kuyulu, SA (1948). K ınalı Keklik. Yurtta ve Dünyada Av ve Deniz Sporları Mantovani. C., Cerolin i, S.. Mangıagalli, M.G.. Bella ga rrtı a. F., Rizzi, R. ( 1993). Egg laying of caged pheasants in a corarclled environmenı. Anim. Breed. Abstr.. 61, 11, Meyer, W.E., Millam, J.R. (1986). Primary teether molt and serum luteinizing hormone coneentration in chukar partridge (Aleeloris chuka r) during a photoperiodically induced molt with or without fasting. Poultry Sci. 65, Menetti. P.G., Benaset M.C., Berardelli, C. (1988). Efteet of the arnount of protein in Ieeds on reproduc live pertermence of partridges reared in captivity. Nutr. Abstr. and Rev. 58, 3, Menetti. P.G., Benassi, M.C. Berardelli, C., Gubellin i. M. (1990). Ettect of the amount of dietary protein on reproduetive efticiency in the Gray Partridge. Anim. Breed. Abstr., 58, 2, t217. Özçeli k. M. (1995). Kuşlar Dünyası. Bilim ve Teknik Thompson, D.J. Burger. V.G., Serret. B.. Gansuirt, C. (1992). Eveıu atio n of the productivity ol two strains ol Gray Partridge. Pouhry SCi., 71, Turan, N. (1990). Türkiye 'nin av ve yaba n hayvanları :Kuşlar. Orman Gen. Müd. E{Jitim Dairesi Baş kanlığı Ya yınları. Yannak cpculos. A.L. ( 1992). Greek experiencee w ıth Gamebirds. Anim. Breed. Absır., 60,