KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAME DÜZENLEME REHBERİ

Transkript

1 KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAME DÜZENLEME REHBERİ A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir MART 2016 A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 1

2 ÖNSÖZ Ülkelerin sahip oldukları vergi sistemleri ülke ekonomisinin gelişmesi ve aynı zamanda sosyal adaletin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır. Adaletli bir vergi sistemi daha çok vergi gelirinin toplandığı bir sistem olmaktan ziyade ekonomideki yatırım ve istihdamı arttırıcı, kaynak kullanımını olumlu yönde etkileyen, gelir dağılımının adil bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan bir sistem olmalıdır. Elli yılı aşkın bir süredir ülkemizde yürürlükte bulunan ve kazanç vergileri içerisinde önemli bir yere sahip olan kurumlar vergisi de makro ekonomik amaçlara ulaşmada ve sosyal adaletin sağlanmasında büyük bir öneme sahiptir. Aralık 2015 sonu itibariyle yaklaşık kurumlar vergisi mükellefinin bulunduğu ülkemizde kurumlar vergisinin genel bütçe vergi gelirleri içinde yaklaşık % 8,75 tir. Türk vergi sisteminin köşe taşlarından biri olan kurumlar vergisi, 1950 yılından itibaren 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile uygulana gelmiş ve 21 Haziran 2006 tarihinde yayımlanarak 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile de önemli ve köklü değişikliklere uğramıştır. Öte yandan, kurum kazançlarının vergilendirilmesi ile ilgili esaslar sadece Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yer almayıp; aynı zamanda Gelir Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve bazı özel kanunlarda da kurumlar vergisi ile ilgili özel düzenlemeler yer almaktadır. Bu kitabımızda, 2015 hesap döneminde kurumlar vergisi mükelleflerince elde edilen kurumlar vergisine tabi kazançların hesaplanması ve beyanına ilişkin olarak yukarıda belirtilen kanunlar ve ilgili mevzuat çerçevesinde yol gösterici açıklamalar yapılmaya çalışılmıştır. Açıklamalarımızda mevzuat hükümlerinin yanı sıra, özellikle son dönemlerde verilen özelgeler de dikkate alınarak tartışmalı konulara açıklık getirilmeye çalışılmış ve uygulayıcıların karşılaşabilecekleri tereddütlü konularda vergi idaresinin bakış açısının ne olabileceğine dair fikir verilmiştir. Kitabımız, "en az hacimle, en fazla bilgiyi verme" yaklaşımıyla hazırlanmış olup, açıklamalarımızda mümkün olduğunca yalın ve anlaşılabilir bir dil kullanılmış, gereksiz ve detaylı açıklamalardan kaçınılmıştır. Ayrıca özellikli konularla ilgili olarak örneklere yer verilerek açıklamalarımız desteklenmiştir. Bu yönüyle, elinizde bulunan "Kurumlar Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi" isimli kitabımızın kurumlar vergisi beyannameleri düzenlenirken pratik ve aynı zamanda yol gösterici bir başvuru kaynağı olarak değerlendirilmesini umuyoruz. Bu çerçevede hazırladığımız kurumlar vergisi beyanname düzenleme rehberinin siz değerli meslek mensuplarının yoğun iş temposundan fazlasıyla yorulduğu beyan döneminde, tereddüde düştüğü hususların çözümüne kolayca ulaşabileceği temel bir başvuru kaynağı olması temennisi ile kitaplarıma gösterdikleri ilgi ile beni araştırmaya ve yazmaya motive eden tüm meslek mensuplarına şükranlarımı sunarım. Ankara, Mart 2016 A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 2

3 İçindekiler ÖNSÖZ... 2 BİRİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFİYET KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ SERMAYE ŞİRKETLERİ Anonim Şirketler Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler Limited Şirketler Fonlar KOOPERATİFLER İKTİSADİ KAMU KURULUŞLARI DERNEK VE VAKIFLARA AİT İKTİSADİ İŞLETMELER İktisadi İşletmenin Belirlenmesinde Aranılan Şartlar Dernek Ve Vakıfların Kesinti Yoluyla Vergilendirilen Kira Gelirleri İle Menkul Kıymet Gelirleri Nedeniyle İktisadi İşletme Oluşmuş Sayılıp Sayılmayacağı Tarhiyatın Muhatabı Özel Kanunlarla Kurulan Dernekler Sendikalara Ait İktisadi İşletmeler Odalar, Borsalar, Meslek Örgütleri Ve Siyasi Partilere Ait İktisadi İşletmeler Kamuya Yararlı Sayılan Dernekler İle Bakanlar Kurulu nca Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıfların İktisadi İşletmelerinin Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti Karşısındaki Durumu Yabancı Dernek Veya Vakıflara Ait Veya Tabi Olan İktisadi İşletmeler İŞ ORTAKLIKLARI MÜKELLEFİYET TÜRLERİ TAM MÜKELLEFİYET DAR MÜKELLEFİYET İKİNCİ BÖLÜM MUAFLIKLAR VE İSTİSNALAR MUAFLIKLAR A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 3

4 1.1. KAMU İDARE VE KURULUŞLARI TARAFINDAN BİLİM VE GÜZEL SANATLARI ÖĞRETMEK AMACIYLA İŞLETİLEN KURULUŞLAR İNSAN VE HAYVAN SAĞLIĞININ KORUNMASI AMAÇLI MUAFİYETLER SOSYAL AMAÇLI MUAFİYETLER SERGİ, FUAR VE PANAYIR MUAFİYETİ KREŞ, KONUKEVLERİ VE ASKERİ KIŞLALARDAKİ KANTİNLERE İLİŞKİN MUAFİYETLER KANUNLA KURULAN EMEKLİ VE YARDIM SANDIKLARI İLE SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI YAPTIKLARI İŞ VEYA HİZMET KARŞILIĞINDA RESİM VE HARÇ ALAN KAMU KURULUŞLARI ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI, ÖZELLEŞTİRME FONU, TOPLU KONUT İDARESİ BAŞKANLIĞI VE 5602 SAYILI ŞANS OYUNLARI HASILATINDAN ALINAN VERGİ, FON VE PAYLARIN DÜZENLENMESİ HAKKINDA KANUNUN 3 ÜNCÜ MADDESİNDE TANIMLANAN İLGİLİ KURUM VE KURULUŞLAR DARPHANE VE DAMGA MATBAASI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İLE ASKERİ FABRİKA VE ATÖLYELER İL ÖZEL İDARELERİ, BELEDİYELER VE KÖYLER TARAFINDAN İŞLETİLEN İKTİSADİ İŞLETMELER KÖYLER VEYA KÖY BİRLİKLERİ TARAFINDAN İŞLETİLEN İKTİSADİ İŞLETMELER SPOR KULÜPLERİNİN İDMAN VE SPOR FAALİYETLERİNDE BULUNAN İKTİSADİ İŞLETMELERİ İLE SADECE İDMAN VE SPOR FAALİYETİNDE BULUNAN ANONİM ŞİRKETLER KOOPERATİFLERİN MUAFİYETİ KOOPERATİFLERİN KURUMLAR VERGİSİ MUAFİYETİ İLE İLGİLİ ÖRNEK ÖZELGELER KREDİ TEMİNATI VEREN KURULUŞLAR BİLİMSEL ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETİNDE BULUNAN KURUM VE KURULUŞLAR ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ İLE KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİNE AİT İKTİSADİ İŞLETMELER ŞARTA BAĞLI MUAFİYETLERİN KAYBEDİLMESİ VEYA KAZANILMASI HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİNİN BAŞLAYACAĞI VEYA SONE ERECEĞİ TARİH DÖNEM İÇİNDE MUAFİYET ŞARTLARININ İHLALİ HALİNDE KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİYETİNİN BAŞLAYACAĞI TARİH DÖNEM İÇİNDE MUAFİYET ŞARTLARININ SAĞLANMASI HALİNDE MUAFİYETİN BAŞLAYACAĞI TARİH İSTİSNALAR K.V.K. DA DÜZENLENEN İSTİSNALAR İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (K.V.K. Md. 5/1-a) İştirak Kazançları İstisnasının Amacı ve Mantığı İştirak Kazançları İstisnasının Kapsamı İştirak Edilen Kurumun Tam Mükellef Statüsünde Olması Gerektiği İstisnadan Yararlanabilecek Olanlar Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Ve Ortaklıklarının Katılma Payları İle Hisse Senetlerinden Elde Edilen Kâr Payları Durumu A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 4

5 Fonların Katılma Belgeleri İle Yatırım Ortaklıklarının Hisse Senetlerinden Elde Edilen Kâr Paylarının Durumu Kurucu Senetleri İle Diğer İntifa Senetlerinden Elde Ettikleri Kâr Paylarının Durumu İştirak Edilen Kurumun Geçmiş Yıl Kârlarını Dağıtması İştirak Edilen Kurumun İstisna Kazançlarını Dağıtması İştirak Edilen Kurumun Yönetim Kurulunda Bulundurulan Temsilciler Vasıtasıyla Elde Edilen Kâr Payları İştirak Oranının ve Süresinin Önemi Olup Olmadığı Serbest Bölgede Faaliyette Bulunan Kurumlardan Elde Edilen İştirak Kazançlarının Durumu İştirak Kazançları İstisnasının Beyannamede Gösterilmesi YURT DIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI (K.V.K. Md. 5/1-b) Yurt Dışı İştirak Kazancı İstisnasından Yararlanma Şartları İştirak Edilen Kurumun Anonim veya Limited Şirket Niteliğinde Bir Kurum Olması İştirak Edilen Kurumun Kanuni ve İş Merkezinin Türkiye de Bulunmaması İştirak Payını Elinde Tutan Kurumun Yurt Dışı İştirakin Ödenmiş Sermayesinin En Az %10 una Sahip Olması İştirak Kazancının Elde Edildiği Tarih İtibarıyla, İştirak Payının Kesintisiz Olarak En Az Bir Yıl Süre İle Elde Tutulması Yurt Dışı İştirak Kazancının İştirak Edilen Kurumun Faaliyette Bulunduğu Ülke Vergi Kanunları Uyarınca En Az %15 Oranında Gelir ve Kurumlar Vergisi Benzeri Toplam Vergi Yükü Taşıması İştirak Kazancının Elde Edildiği Hesap Dönemine İlişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesinin Verilmesi Gereken Tarihe Kadar Türkiye ye Transfer Edilmesi İstisna Kazancın Tespitinde Kur Farklarının Durumu Yurt Dışındaki İnşaat İşlerinin Yapılabilmesi İçin İlgili Ülke Mevzuatına Göre Ayrı Bir Şirket Kurulmasının Zorunlu Olduğu Durumlarda İstisna Uygulaması Yurt Dışı İştirak Kazançları İle İlgili Örnek Özelgeler Yurt dışı iştirakten elde edilen kazancın Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5-1/b maddesine göre istisna olup olmayacağı Malezya'dan elde edilecek temettü gelirlerinin kurumlar vergisinden istisna edilip edilmeyeceği Yurt Dışı İştirak Kazançları İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi TAM MÜKELLEF ANONİM ŞİRKETLERİN YURT DIŞI İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI (K.V.K.Md. 5/1-c) Yurt Dışı İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnasından Yararlanmanın Şartları Yurt Dışı İştirak Hissesi Satış Kazançları İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi EMİSYON PRİMİ KAZANCI İSTİSNASI (K.V.K.Md. 5/1-ç) Emisyon Primi Kazancı İstisnası İle İlgili Örnek Özelgeler Hisse senetlerinin itibari değeri ile satış değeri arasında oluşacak olumlu farkın kurum kazancından istisnası Emisyon Primi Kazancı İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi YATIRIM FON VE ORTAKLIKLARININ KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K. Md. 5/1-d) Türkiye de Kurulu Fonlar İle Yatırım Ortaklıklarının Kazançlarına İlişkin İstisna İle İlgili Örnek Özelge SPK mevzuatına göre kurulan serbest yatırım fonunun portföy işletmeciliği kazancının kurumlar vergisinden istisna olup olmayacağı Türkiye de Kurulu Fonlar İle Yatırım Ortaklıklarının Kazançlarına İlişkin İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi TAŞINMAZ VE İŞTİRAK HİSSESİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI (K.V.K.Md. 5/1-e) İstisna Uygulamasına Konu Olabilecek İktisadi Kıymetler İstisna Uygulamasının Şartları A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 5

6 Taşınmaz ve İştirak Hisseleri En Az İki Tam Yıl Süreyle Aktifte Bulundurulmalıdır İstisnadan Yararlanan Kazanç Fon Hesabında Tutulmalıdır Satış Bedelinin En Geç Satışın Yapıldığı Yılı İzleyen İkinci Takvim Yılının Sonuna Kadar Tahsil Edilmesi Gerekir Menkul Kıymet Veya Taşınmaz Ticareti İle Uğraşılmaması Satışın Kurumların Mali Yapılarını Güçlendirecek Mahiyette Olması İstisna Uygulamasına İlişkin Özellikli Durumlar viii- Bina Satışlarından Elde Edilen Kazancın Vergiye Tabi Olan %25 lik Kısmı İçin Yenileme Fonu Ayrılıp Ayrılamayacağı İstisna Uygulamasında Diğer Özellik Gösteren Hususlar Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası İle İlgili Örnek Özelgeler Satın alınarak tapuda tescil edilen ancak aktife daha sonra kaydedilen taşınmazın satışından doğan kazancın kurumlar vergisinden istisna edilmesi Tek tapuda birleştirilen taşınmazların satışından elde edilen kazancın Kurumlar Vergisi yönünden istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği Tapuda arsa olarak tescilli olan ancak üzerinde bağımsız bölümler bulunan gayrimenkulün bir kısmının veya tamamının satılması halinde KVK 5/1-e kapsamında istisnaya konu edilip edilemeyeceği Tasfiye halindeki şirkete ait taşınmaz satışının kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı Gayrimenkul satışından doğan kazancın ortaklara dağıtımı Şirketin aktifine kayıtlı gayrimenkullerin satışından elde edilen kazanç nedeniyle kurumlar vergisi istisnasından yararlanılması ve daha sonrasında şirketin tasfiyeye girmesi halinde satış kazancının vergilendirilip vergilendirilmeyeceği Gayrimenkul geliştirme şirketinin aktifinde kayıtlı bulunan ve hasılat kira karşılığı başka şirkete kiraya verilen otelin satışından zarar doğması Kooperatif hissesi satışının Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5'inci maddesinin (1-e) bendi kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği Takas suretiyle elden çıkarılan taşınmazda vergi istisnası Taşınmazın Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazancın İştirak Hissesi Alımında Kullanılmasında İstisna Olup Olmadığı Şirket Aktifinde Kayıtlı Kiraya Verilmek Suretiyle Kullanılan Motel Satışından Doğan Kazanç Dolayısıyla Kurumlar Vergisi İstisnasından Yararlanılmasının Mümkün Olup Olmadığı Aktife Kayıtlı Gayrimenkul Satışında Kurumlar Vergisi Kanununda İstisna Uygulaması Ana Faaliyet Konusu Taşınmaz Ticareti Olarak Değiştirilen Şirketin, Değişiklikten Önce Aktifine Kaydettiği Taşınmazları, Değişiklikten Sonra Satması Durumunda Kurumlar Vergisi Uygulaması İşletmeninin Aktifinde Kayıtlı Bulunan Taşınmazın Satılması Sırasında İktisap Tarihinin Tespiti Şirkete Ait Gayrimenkulün Şirket Ortağına Satışı Organize Sanayi Bölgesinde Tahsis Edilip Tapuya Tescil Edilmemiş Taşınmazın Tahsis Hakkının Satışının Kdv Si Ve Satışından Elde Edilecek Kazancın Kurumlar Vergisinden İstisna Olup Olmadığı Kaba İnşaatı Bitmiş Kullanıma Hazır Olmayan İnşaat Arsası Satışı Şirkete Ait Gayrimenkulün Satışından Elde Edilen Gelirin Farklı Muhasebe Hesabına Yanlış Kaydedilmesi Ve Aynı Yıl Sermayeye İlavesi Şirketin aktifinde kayıtlı taşınmazın satılmasından doğan zararın KVK-5/1(e) maddesi kapsamında değerlendirilerek gider yazılıp yazılmayacağı Finansal kiralama yoluyla edinilen taşınmazın satışında KVK ve KDV istisna uygulaması Şirket aktifinde kayıtlı bulunan arsanın hasılat paylaşımı yöntemiyle satışından elde edilen kazancın KV ve KDV den istisna edilip edilemeyeceği A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 6

7 Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi BANKALARA VEYA TMSF YE BORÇLU DURUMDA OLANLARA TANINAN İSTİSNA (K.V.K.Md. 5/1-f): Bankalara veya TMSF ye Borçlu Olanlara Tanınan İstisna Bankalara Tanınan İstisna Bankalara veya TMSF ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar İle Bankalara Tanınan İstisna İle İlgili Örnek Özelgeler Bankaların Kanuni Takibe Alınmış Alacakları Nedeniyle İktisap Ettikleri Değerlerin Satışından Doğan Zararların Kurum Kazancının Tespitinde İndirim Konusu Yapılıp Yapılmayacağı Bankanın Kullandırdığı Kredilerin Teminatını Oluşturan Gayrimenkullerin Satışından Doğan Kazanç Dolayısıyla Kurumlar Vergisi İstisnasından Yararlanılmasının Mümkün Olup Olmadığı Bankaya borçları nedeniyle icra yoluyla satışı yapılan taşınmazdan dolaya taşınmaz satış kazancı istisnasından yararlanıp yararlanamayacağı Şirketin yönetim kurulu üyesinin tmsf ye olan kamu borcu nedeniyle şirket taşınmazlarının tmsf'ye devri veya tmsf'nin izni ile 3. Kişilere devri veya satışından elde edilecek kazancın kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı, satış bedelinin değersiz alacak sayılıp sayılamayacağı Bankalara veya TMSF ye Borçlu Durumda Olan Kurumlar İle Bankalara Tanınan İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi YURTDIŞI ŞUBE KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K.Md. 5/1-g): İstisnanın Şartları Kazancın Yurt Dışında Bulunan İşyeri veya Daimi Temsilciler Aracılığıyla Elde Edilmesi Elde Edilen Kazançların Doğduğu Ülke Vergi Kanunları Uyarınca Belli Oranda Gelir ve Kurumlar Vergisi Benzeri Toplam Vergi Yükü Taşıması Elde Edilen Kazancın Türkiye ye Transfer Edilmesi Yurt Dışı Şube Kazançları İstisnası İle İlgili Örnek Özelgeler Doğalgaz boru hattı proje ortaklığı gelirinin yurt dışı şube kazancı olup olmadığı Yurt dışı şube kazancının vergilendirilmesi Yurt Dışı Şube Kazançları İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi YURTDIŞI İNŞAAT, ONARIM, MONTAJ İŞLERİ İLE TEKNİK HİZMETLERDEN SAĞLANAN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K.Md. 5/1-h): İstisnanın Kapsamı Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlarda İstisna Uygulaması Yurt Dışında Elde Edilen Kazançların Genel Sonuç Hesaplarına İntikal Ettirilmesi Yurt Dışında Yapılan İnşaat İşleri Nedeniyle, İşin Tamamlanmasından Sonra Ödenen Faiz ve Kur Farklarının Durumu İstisna Uygulamasında Diğer Özellik Arz Eden Hususlar Yurt Dışı İnşaat, Onarım, Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlara İlişkin İstisna İle İlgili Örnek Özelgeler Almanya'da üstlenilen inşaat işi için Türkiye'den gönderilen işçilere Türkiye'den yapılan ücret ödemelerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı Yurt dışına yapılan proje ve teknik danışmanlık hizmetleri faaliyetinin kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı Yabancı paraların değerlemesinden oluşacak kur farkının istisna kapsamında değerlendirilmesi Azerbaycan da yapılmakta olan yapım işi karşılığında yapılan hak ediş ödemeleri üzerinden kesinti yapılması halinde kesilen vergilerin Türkiye'de hesaplanan vergiden mahsup edilip edilemeyeceği Ortak girişim olarak Irak'ta yapılacak inşaat ve onarım işlerinde kurumlar vergisi istisnası Libya'da Yapılacak Olan Endüstriyel Yer Uygulama Malzemelerinin Tedariki Ve Döşeme İşinin Kurumlar Vergisi Ve Katma Değer Vergisi Açısından Durumu Yurtdışında yapılan yıllara sari inşaat işinin vergilendirilmesi A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 7

8 Yurt dışında yapılacak olan inşaat işinin iş ortaklığı veya adi ortaklık çerçevesinde gerçekleştirilmesi durumunda kurumlar vergisi mükellefi ortakların bu iş dolayısıyla elde ettikleri kazançların kurumlar vergisinden istisna olup olmayacağı Yurtdışı inşaat onarım ve montaj işlerinin KVK 5/1-h kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği Yurt Dışında Yapılan İnşaat Onarım Montaj Teknik Hizmet İşlerinin Vergi Kanunları İle Ba ve Bs Bildirim Formları Karşısındaki Durumu Yurtdışında yapılan montaj işinin kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı Yurt dışında yapılan taşeron inşaatla ilgili faturanın Türkiye'deki ana ortak olan firmaya kesilmesinde KV istisna olup olmadığı Yurtdışında bulunan şubeye mal gönderilmesinin ihracat olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği Yurtdışında verilen teknik hizmet dolayısıyla elde edilen kazancın Türkiye'ye transferinde istisna uygulanıp uygulanmayacağı ile fatura düzenlenmesi Yurt Dışı İnşaat, Onarım, Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlara İlişkin İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi EĞİTİM KURUMLARI VE REHABİLİTASYON MERKEZLERİNİN KAZANÇLARINA İLİŞKİN İSTİSNA (K.V.K. Md. 5/1-ı): İstisnanın Kapsamı İstisnadan Yararlanılmasının Şartları İstisnanın Süresi Eğitim Tesisleri İle Rehabilitasyon Merkezlerinin İşletilmesinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna İle İlgili Örnek Özelgeler Özel Hesap Dönemi Uygulanan Kurumun Eğitim - Öğretim Kazanç İstisnası Özel okul işletmeciliği kazanç istisnasında, faaliyete başlanılan tarih yerine daha sonraki bir tarihte başvuru yapılması halinde istisna hükümlerinin nasıl uygulanacağı Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi İşletmesinden elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna edilip edilemeyeceği Eğitim-öğretim kazanç istisnası ve indirimli kurumlar vergisi uygulaması Eğitim istisnasından vazgeçilip vazgeçilemeyeceği Eğitim Tesisleri İle Rehabilitasyon Merkezlerinin İşletilmesinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisnanın Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi RİSTURN İSTİSNASI (K.V.K. Md. 5/1-i) Risturn İstisnasının Kapsamı Risturn İstisnasından Yararlanabilecek Kooperatifler Tüketim Kooperatifleri Üretim Kooperatifleri Kredi Kooperatifleri İade Edilen Yönetim Giderlerinde Risturn İstisnası Uygulaması Risturn İstisnasından Yararlanabilmenin Şartları Risturn İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi YABANCI FON KAZANÇLARININ VERGİLENDİRİLMESİ (K.V.K. Md. 5/A) Yabancı Fonların Kazançlarına İlişkin Düzenlemeler Ve Uygulama Uygulamanın Şartları Portföy Yöneticiliği Hizmeti Karşılığı Alınacak Bedelin Emsale Uygun Olması Ve Transfer Fiyatlandırması Raporu Verilmesi Portföy Yöneticisi Şirketin Yabancı Fon Üzerindeki Hak Sahipliği Oranının %20'yi Aşmaması Portföy Yöneticisi Şirketin Yabancı Fondan Elde Ettiği Kazançlar Fonun Katılımcı Ve Kurucuları Arasında Doğrudan Veya Dolaylı Olarak Bulunan Tam Mükellef Gerçek Kişi Veya Kurumlara İlişkin Bildirim A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 8

9 TÜRKİYE'DE GERÇEKLEŞTİRİLEN ARAŞTIRMA, GELİŞTİRME VE YENİLİK FAALİYETLERİ İLE YAZILIM FAALİYETLERİ NETİCESİNDE ORTAYA ÇIKAN BULUŞLAR NEDENİYLE ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA (KVK md. 5/B) DİĞER KANUNLARDA YER ALAN İSTİSNALAR TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİNE KAYITLI GEMİLERİN İŞLETİLMESİNDEN VE DEVRİNDEN ELDE EDİLECEK KAZANÇLARA İLİŞKİN İSTİSNA TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU NDA YER ALAN İSTİSNA Yazılım ve Ar-Ge Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna Yönetici Şirketlerine İlişkin İstisna İstisnanın Uygulaması İstisna Kapsamındaki Kazançların Dağıtılması Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kazanç İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi SERBEST BÖLGELER KANUNU NDA YER ALAN İSTİSNA Yasal Düzenleme Faaliyet Ruhsatında Yer Alan Süre İle Sınırlı İstisna Uygulaması İmalat Faaliyetlerinden Elde Edilecek Kazançlarda İstisna Uygulaması Sayılı Kanun Çerçevesinde Ücretlerde Stopaj İstisnası Uygulaması Serbest Bölge Kazanç İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI Yatırım İndirimi İstisnasının Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi Diğer Kurumlar Vergisi İstisnaları İle İlgili Örnek Özelgeler Serbest bölgede yer alan bina, makine tesis ve demirbaşların satışından doğan kazançların serbest bölge kazanç istisnasına girip girmeyeceği Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren firmanın yurtdışındaki yazılım faaliyetinden elde edeceği kazançların ve çalışanlarına yapılan ödemelerin vergilendirilmesi Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin işletilmesi veya işletilmeksizin satışından elde edilen kazanç istisnasından başka bir sicile nakledilmeleri durumunda da faydalanmaya devam edip edemeyeceği Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı geminin satışından elde edilen kazancın bankada değerlendirilmesi neticesinde elde edilen faiz ve kur farkı geliri Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Ar-Ge Ve Yazılım Hizmeti Faaliyeti Dolayısıyla Elde Edilecek Kazancın Kurumlar Vergisinden İstisna Edilip Edilemeyeceği Hususu İle Şube Maliyetleriyle İlişkilendirilmeyen Fakat İdari Hizmetler, Büro Hizmetleri, Hukuk İşleri, Muhasebe Ve Mali İşler Gibi Konularda Yapılan Harcamaların İstisna Kazancın Tespitinde Dikkate Alınıp Alınmayacağı KURUMLAR VERGİSİNDEN İSTİSNA EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN GİDERLER VE İSTİSNA KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERDEN DOĞAN ZARARLARIN DİĞER KAZANÇLARDAN İNDİRİLİP İNDİRİLEMEYECEĞİ İştirak Hissesi Alımı İle İlgili Finansman Giderleri Taşınmaz Veya İştirak Hissesi Satışı İle İlgili Giderlerin Ve Satıştan Doğan Zararların Durumu Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satışı İle İlgili Giderlerin Durumu Taşınmaz ve İştirak Hissesi Satışlarından Kaynaklanan Zararın Kurum Kazancının Tespitinde Dikkate Alınıp Alınamayacağı ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GİDERLER VE İNDİRİMLER A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 9

10 1. KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE İNDİRİLECEK GİDERLER Kazancı Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İçin Yapılan Genel Giderler Belgeli Giderler Götürü Gider Uygulaması Çalışanların Yiyecek, Giyecek, Sigorta Prim vb. Giderleri İşle İlgili Zarar-Ziyan ve Tazminatlar Seyahat ve İkamet Giderleri Taşıt Giderleri Ayni Vergi, Resim ve Harçlar Amortismanlar İşverenlerce Sendikalara Ödenen Aidatlar Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Payları Fakirlere Yardım Amacıyla Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Bağışlanan Temizlik, Giyecek, Yakacak ve Gıda Maddeleri KURUMLAR VERGİSİ KANUNU'NA GÖRE İNDİRİLEBİLECEK GİDERLER Menkul Kıymet İhraç Giderleri Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Genel Kurul Toplantıları İçin Yapılan Giderler İle Birleşme, Devir, Bölünme, Fesih ve Tasfiye Giderleri Sermayesi Paylara Bölünmüş (Eshamlı) Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı Katılım Bankalarınca Katılma Hesabı Karşılığında Ödenen Kâr Payları Sigorta ve Reasürans Şirketleri Tarafından Ayrılan Teknik Karşılıklar Muallak Hasar ve Tazminat Karşılıkları Kazanılmamış Prim Karşılıkları Hayat Sigortalarında Matematik Karşılıklar Dengeleme Karşılığı Deprem Hasar Karşılıkları ÖZEL KANUNLAR UYARINCA SAFİ KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER Kurum Kazancının Tespitinde İndirilecek GideRler İle İlgili Örnek Özelgeler Performans artışı amacıyla personele yaptırılan tatil masraflarının gider olarak indirim konusu yapılıp yapılmayacağı Seyahat güvence programı kapsamında ödenen tazminatlara ilişkin vergi uygulaması Yabancı müşterilerin talepleri doğrultusunda spor kulüplerinden kiralanacak localar için yapılan ödemelerin ilgili dönemde temsil ve ağırlama gideri olarak dikkate alınıp alınamayacağı Yetki belgesi için ödenen tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı Asıl borçlunun borcunu ödememesi dolayısıyla kefil olarak ödenen banka kredisinin gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı Sözleşmeyle başka işyerine nakil edilen işçiye ödenecek kıdem tazminatı Şirket tarafından rödovansçı adına ödenen yıllık arazi kullanım, ağaçlandırma bedeli, teminat, yıllık ruhsat harcı, yıllık devlet hakkı ve diğer giderlerin gider ve indirim konusu yapılıp yapılamayacağı Kat karşılığı inşaat işi yapan müteahhit şirketin sözleşme gereği arsa sahibi adına yapacağı ödemelerin gider olarak indirim konusu yapılıp yapılamayacağı İş kazası sonucu bilirkişi raporu ve mahkeme kararına istinaden SGK'ya ödenen tazminat ile geçici iş görmezlik ödeneği ve hastane masraflarının gider yazılıp yazılamayacağı A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 10

11 Değeri düşen emtianın takdir komisyonu kararında belirlenen emsal bedeli ile stoklardaki maliyet bedeli arasındaki farkın hangi tarihte gider yazılacağı Sözleşmesi feshedilen işçiler için hesaplanan kıdem tazminatının bir kısmının, ileriki tarihte ödenmesi için senet düzenlenmesi durumunda, kıdem tazminatlarının ne zaman gider yazılacağı Şirket yöneticilerinin işin gereği yaptıkları ulaşım, konaklama, yemek vs. harcamalarını kredi kartı ile gerçekleştirmeleri durumunda, yapılan harcamaların gider kaydedilip kaydedilemeyeceği hususunun KVK ve VUK açısından değerlendirilmesi sayılı Kanunla değişik 1219 sayılı Kanun uyarınca yapılan mesleki mali sorumluluk sigorta prim ödemelerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması Dil eğitimi alan personelin kurs ücretinin şirket tarafından karşılanması Sigorta prim kesintisinin kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği Şirketin fiilen çalışan ortaklarının ödemesi gereken sosyal güvenlik primlerinin şirket tarafından ödenmesi KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER GELİR VERGİSİ KANUNU'NA GÖRE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER KURUMLAR VERGİSİ KANUNU'NA GÖRE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER Özsermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler ÖRTÜLÜ SERMAYE ÜZERİNDEN ÖDENEN VEYA HESAPLANAN FAİZ, KUR FARKLARI VE BENZERİ GİDERLER Örtülü Sermaye Sayılan Borçlanmalar Örtülü Sermaye Kapsamında Olmayan Borçlar Örtülü Sermaye Tutarının Tespiti Düzeltme İşlemleri Borç Verenin Tam Mükellef Kurum Olması Borç Verenin Dar Mükellef Kurum, Gerçek Kişi, Vergiye Tabi Olmayan veya Vergiden Muaf Herhangi Bir Kişi Olması Örtülü Sermaye İle İlgili Örnek Özelgeler İlişkili kuruma verilen borçlar için örtülü sermaye tutarının tespiti ile örtülü kazanç dağıtımı Örtülü sermaye sayılan borçlanmalar üzerinden hesaplanan faizlerin KDV mevzuatı karşısındaki durumu Tahvil ihraç etmek suretiyle elde edilen kaynağın grup firmalarına kullandırılmasının örtülü sermaye kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği İlişkili kişiden temin edilecek ikincil sermaye benzeri borç niteliğindeki kredi faizleri üzerinden yapılacak tevkifat oranı ve faizlerin kurum kazancından indirim konusu yapılıp yapılamayacağı İlişkili kişi olarak kabul edilen şirkete verilen ve ilişkili şirket tarafından örtülü sermaye olarak değerlendirilen borca isabet eden faiz tutarının kurum kazancının tespitinde dikkate alınması Ana Merkez Tarafından Türkiye\'De Bulunan Şubeye Verilen Kredi İçin Ödenen Faiz Giderlerinin Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gider Olarak Dikkate Alınıp Alınmayacağı, Elde Edilen Karın Ana Merkeze Aktarılmaması Halinde Stopaj Yapılıp Yapılmayacağı Şirketin ortağı olan firmaya taahhüt edilen inşaat işi dolayısıyla alınan avansların örtülü sermaye hesabında dikkate alınıp alınmayacağı TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILAN KAZANÇLAR Transfer Fiyatlandırmasında Hazine Zararı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımına Konu Olabilecek İşlemler İlişkili Kişi Kavramı Emsallere Uygunluk İlkesi Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı İle Anlaşma Usulü (Peşin Fiyatlandırma Anlaşmaları) A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 11

12 Transfer Fiyatlandırmasında Yıllık Belgelendirme Düzeltme İşlemleri Transfer Fiyatlandırması İle İlgili Örnek Özelgeler Şirket aktifindeki arsanın ortaklara satılması durumunda hangi değer üzerinden fatura düzenleneceği Elde edilen gelirin alım miktarına bağlı olarak değişen oranlarda bir bölümünün şirkete üye olan gruplara aktarılması İlişkili kişilere yapılacak tahvil ve bono satışlarında faiz oranının belirlenmesi Grup şirketlerine ödünç para verilmesi işleminde uygulanacak faiz oranının tespiti Şirket ortaklarına ödenen ücretlerin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilip indirilemeyeceği Yedek Akçeler Hesaplanan Kurumlar Vergisi ve Cezalar Menkul Kıymetlerin İtibari Değerinin Altında İhraç Edilmesinden Doğan Zararlar Deniz ve Hava Taşıtlarına İlişkin Giderler Maddi ve Manevi Tazminat Giderleri Basın Yoluyla İşlenen Fiillere İlişkin Tazminatlar Alkol ve Alkollü İçkiler ile Tütün ve Tütün Mamullerine Ait Reklam ve İlan Giderleri Yabancı Kaynakların Özkaynağı Aşan Kısmına İlişkin Finansman Giderleri DİĞER KANUNLARA GÖRE İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER NİTELİĞİNDE OLAN DİĞER GİDERLER KURUM KAZANCININ TESPİTİNDE KABUL EDİLMEYEN İNDİRİMLER İLE İLGİLİ ÖRNEK ÖZELGELER Fark işçilik tutarının kurum kazancının tespitinde gider olarak kaydedilip edilemeyeceği Grup şirketlerine ortaklığı bulunan şirket müdürlerine genel merkezce belirlenen dağıtım anahtarına göre ödenen ücretlerin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilip indirilemeyeceği Vergi İnceleme Raporuna istinaden tarh edilen ve 6111 sayılı Kanun kapsamında ödenen kurum stopajının kurum kazancından indirimi Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılarak giderleştirilmesi Şirketçe ödenen mahkeme harcı, avukatlık ücreti ve faizin gider olarak gösterilip gösterilmeyeceği İş kazaları sonucunda ödenen tazminatların gider yazılıp yazılamayacağı Sözleşmeye istinaden kesilen cezanın indirim konusu yapılması için fatura düzenlenmesinin şart olup olmadığı ZARAR MAHSUBU GEÇMİŞ YIL ZARARLARI İLE DEVRALINAN VEYA BÖLÜNEN KURUMLARA AİT ZARARLARIN MAHSUBU YURT DIŞI ZARARLARIN MAHSUBU zarar mahsubu ile ilgili örnek özelgeler Kasa düzeltmesinden oluşan ticari zararın önceki yıllara ait karlara mahsubunun olanaklı olup olmadığı sayılı Kanundan yararlanılarak ortaklar cari hesabının düzeltilmesi sonucu bilançoda oluşan ticari zararın geçmiş yıl karlarından mahsup edilip edilmeyeceği Özel hesap döneminden normal hesap dönemine geçişte zarar indirimi uygulaması Tasfiye dönemine ait zararın, yasal yedekler ve geçmiş yıl kârlarından mahsubu A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 12

13 Nevi Değiştirme (Devir) halinde, varlıkları devralan kurumların, kurumlar vergisi matrahının tespitinde devralınan kurumun geçmiş yıl zararlarını indirim konusu yapıp yapamayacakları Beyannamede gösterilmeyen geçmiş yıllara ilişkin zararlarının mahsubu takvim yılı beyannamenizden doğan ve sehven 2013 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesinde indirime konu edilmeyen zararın düzeltme yolu ile indirime konu edilip edilemeyeceği Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketin bölge dışındaki şubelerinden doğan zararlarının mahsubu Devralınan şirketin zararlarının devralan şirketin karından mahsubu Şirket bilançosunda görülen geçmiş yıl zararlarının sermayeye eklenebilecek nitelikteki fonlar veya yedek akçeler kullanılmak suretiyle kısmen veya tamamen kapatılmış olmasının önceki hesap dönemlerine ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerinde ayrı ayrı gösterilen geçmiş yıl zararlarının kurum kazancından indirim hakkını sona erdirip erdirmediği DİĞER İNDİRİMLER GENEL AÇIKLAMA AR-GE İNDİRİMİ Kurumlar Vergisi Kanunu na Göre Ar-Ge İndirimi Ar-Ge Faaliyetlerinin Kapsamı Ar-Ge Harcamaları Ar-Ge İndiriminin Uygulanması Sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanuna Göre Ar-Ge İndirimi Sayılı Kanuna Göre Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri Sayılı Kanuna Göre Ar-Ge ve Yenilik Harcamalarının Kapsamı sayılı Kanuna Göre Ar-Ge İndiriminin Uygulanması Sayılı Kanuna Göre Uygulanacak Ek Ar-Ge İndirimi Sayılı Kanun Kapsamında Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerine İlişkin Olarak Kamu Kurum ve Kuruluşları, Kanunla Kurulan Vakıflar İle Uluslararası Fonlardan Alınan Destekler Ar-Ge İndirimi İle İlgili Örnek Özelgeler Ar-Ge faaliyeti ile ilgili olarak başka bir şirket ile sözleşme imzalanmış olması ve Ar-Ge projesinin de bu şirket adına onaylanmış olması durumunda yapılan harcamaların Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınıp alınamayacağı TEYDEP ten maddi destek alan Ar-Ge projesi çerçevesinde yapılan harcamalara ilişkin indirim uygulaması söz konusu harcamaların muhasebeleştirilmesi Sipariş üzerine gerçekleştirilen Ar-Ge projeleri nedeniyle yapılan harcamaların 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge harcaması olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği Ar-Ge projeleri için verilen teminat mektuplarına ait komisyon giderlerinin ve Ar-Ge merkezinizde görevli personel ücretlerinin 5746 Sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge İndirimine konu edilip edilemeyeceği Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca desteklenen projenin proje ortağı olan şirketin Ar-Ge indiriminden faydalanıp faydalanamayacağı Kurumlar vergisi beyannamesinde zarar olması nedeniyle kurumlar vergisi matrahı oluşmaması durumunda sonraki dönemlerde Ar-Ge İndirimden yararlanılabilmesi için yeminli mali müşavir tasdik raporunun düzenlenmesi Ar-Ge indiriminden yararlanılması halinde verilmesi gereken belge ve listelerin başvuru yapılan kamu kurumu tarafından onaylanmasının gerekip gerekmediği TÜBİTAK tarafından hibe olarak verilecek destek tutarlarının ilgili yılın kurumlar vergisi beyanname verme süresi geçtikten sonra belirlenmesi halinde Ar-Ge indirimi uygulamasının nasıl olacağı A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 13

14 Devralınan şirkete ait geçmiş yıl zararları ile yararlanılmayan Ar-Ge indiriminin devralan şirketin kurum kazancının tespitinde dikkate alınıp alınmayacağı Sponsorluk Harcamaları Sponsorluk Harcamaları Ve Reklâm Harcamaları Ayrımı Sponsorluk Harcamalarının Kurum Kazancından İndirilmesi İle İlgili Örnek Özelgeler Türkiye Futbol Federasyonu ile reklam karşılığı yapılan akaryakıt anlaşmasının reklam harcaması olup olmadığı Sponsorluk sözleşmesi kapsamında amatör spor kulübüne verilen fizik tedavi hizmetinin vergi kanunları karşısındaki durumu İsim hakkının sponsorluk harcaması olup olmadığı Sponsor olarak fatura karşılığında yapılan harcamaların kurumlar vergisi matrahından nasıl indirileceği BAĞIŞ VE YARDIMLAR Bağış ve Yardımların Yapılacağı Kurum ve Kuruluşlar Bağış ve Yardımlar Makbuz Karşılığı Yapılmalıdır Bağış ve Yardımların Üst Sınırı Bağış ve Yardımların Aynen Yapılması Halinde Değer Tespiti %5 Oranı İle Sınırlı Olmaksızın Tamamı İndirilebilecek Bağış ve Yardımlar Okul, Sağlık Tesisi ve Öğrenci Yurtlarına Yapılan Bağışlar Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Yapılan Bağışlar Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korumasına Yönelik Olarak Yapılan Bağışlar Çocuk Yuvası, Yetiştirme Yurdu, Huzurevi, Bakım ve Rehabilitasyon Merkezlerine Yapılan Bağış ve Yardımlar Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Makbuz Karşılığı Yapılan Nakdi Bağış Ve Yardımlar İbadethanelere, Gençlik ve Spor Bakanlığına Ait Gençlik Merkezleri İle Gençlik ve İzcilik Kamplarının Yapılan Bağışlar Eskişehir 2013 Türk Dünyası Başkenti Hakkında Kanun Uyarınca Kurulan Ajansa Yapılan Bağış ve Yardımlar EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan Bağış ve Yardımlar Diğer Kanunlara Göre Kurum Kazancından İndirilebilecek Bağış ve Yardımlar Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna veya Bu Fona İlişkin Vakıflara Yapılan Bağış ve Yardımlar sayılı Kanun Uyarınca Afetzedelere Yapılacak Bağış ve Yardımlar sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu na Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar TÜBİTAK a Yapılan Bağış ve Yardımlar Üniversitelere ve İleri Teknoloji Enstitülerine Yapılan Bağış ve Yardımlar Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna Yapılan Bağışlar Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna Yapılacak Bağış ve Yardımlar Gülhane Askeri Tıp Akademisi ne Yapılacak Bağış ve Yardımlar Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Harcamaları Bağış ve Yardımların Kurum Kazancından İndirilmesi İle İlgili Örnek Özelgeler İki tam yıldan uzun süredir kayıtlı taşınmazın bağışlanmasının vergi kanunları karşısındaki durumu Derneğe yapılan arsa bağışının kurumlar vergisi matrahından indirilip indirilemeyeceği Üniversiteye Çek Senet veya cari hesap bakiyelerinden yapılan bağışın kurumlar vergisi açısından durumu Belediyeye yapılan şartlı bağışın beyanname üzerinden ne şekilde indirim konusu yapılacağı İşletmeye ait taşıtın bağışı A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 14

15 4.5. GİRİŞİM SERMAYESİ FONU OLARAK AYRILAN TUTARLARIN KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ ÜZERİNDE AYRICA GÖSTERİLEREK KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLMESİ İndirim şartları İndirim tutarının hesaplanması Fon Tutarının Vergilendirilmesi TÜRKİYE'DEN YURTDIŞI MUKİMİ KİŞİ VE KURUMLARA VERİLEN HİZMETLERDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLARA İLİŞKİN İNDİRİM İndirim Kapsamındaki Hizmetler İndirimden Faydalanma Şartları Türkiye'den Yurt Dışı Mukimi Kişi Ve/Veya Kurumlara Verilen Hizmetlerden Elde Edilen Kazancın Tespiti, Kayıtlarda İzlenmesi Ve Beyanı Türkiye'den Yurtdışı Mukimi Kişi Ve Kurumlara Verilen Hizmetlerden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İndirimi İle İlgili Örnek Özelgeler Klinik çalışma raporları düzenleme faaliyetinden elde edilen kazançların Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı Yurt dışı mukimi şirketlere verilen yazılım, tasarım ve yazılım projeleri destek hizmetlerinden elde edilen gelirin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı Fuar sektöründe faaliyet gösteren şirketin yabancı katılımcılara sunduğu fuar organizasyonu hizmetinden elde ettiği kazancın vergilendirilmesi Yurt içinde ve yurtdışında verilen mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita ve benzeri hizmetler için indirim uygulanacak kurum kazancı belirlenirken hangi tarihin esas alınacağı ve indirimden yararlanılan kazanç ile ilgili olarak yurtdışında ödenen vergilerin Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden mahsup konusu yapılıp yapılmayacağı Korumalı İşyeri İndirimi NAKİT SERMAYE ARTIRIMINDA İNDİRİM DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TAM MÜKELLEF KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK ESASLAR HESAP DÖNEMİ, TİCARİ VE MALİ BİLANÇO, TUTULMASI GEREKEN DEFTERLER HESAP DÖNEMİ TİCARİ BİLANÇO VE MALİ BİLANÇO DEFTER TUTMA Kurum Kazancının Tespit Şekilleri ve Tahakkuk Esası Bilanço Esasına Göre Kurum Kazancının Tespiti İşletme Hesabı Esasında Kurum Kazancının Tespiti Safi Kurum Kazancının Saptanmasında Tahakkuk Esası Hasılat Kavramı Tam Mükellef Kurumların Safi Kurum Kazancının Tespitinde Özellik Gösteren Durumlar Zirai Faaliyette Bulunan Kurumlarda Kazanç Tespiti A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 15

16 Ülke Dışı Faaliyet Gelirlerinde Kazanç Tespiti Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşlerinde Kazanç Tespiti Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançlarının Türkiye de Vergilendirilmesi Tam Mükellef Kurumlarda Muhtasar Beyanname Tam Mükellef Kurum Kazançları Üzerinden Yapılacak Vergi Tevkifatı Tevkifat Yapmak Zorunda Olanlar Tevkifata Tabi Kazanç ve İratlar TEVKİFAT UYGULAMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR TAM MÜKELLEF KURUMLARDA ÖDEME Yıllık Kurumlar Vergisinin Ödenmesi Tam Mükellef Kurumlarca Yapılacak Stopajda Ödeme Tam Mükellef KurumlarIN tevkif suretiyle VE yurt dişinda ödemiş olduklari vergilerin MAHSUP VE İADESİ Tevkif Suretiyle Ödenmiş Vergilerin Mahsup ve İadesi Diğer Vergi Borçlarına Mahsup veya Nakden İade Gelir ve Kurumlar Vergisi ile İlgili Vergi Hatalarından Kaynaklanan İade İşlemleri İade Talebinin Gerçeğe Aykırı Belgelere Dayanması Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarma İşlerinde Kesilen Vergilerin Mahsubu ve İadesi Tevkif Suretiyle Ödenen Vergilerin Mahsubunda Mahsuba Konu Borcun Türüne Göre Değişen Uygulama Yurt Dışında Ödenen Vergilerin Mahsubu GEÇİCİ VERGİNİN MAHSUP VE İADESİ Beyanname Üzerinden Hesaplanan Vergiye Mahsup Diğer Vergi Borçlarına Mahsup veya Nakden İade Tevkif Yoluyla Kesilen Vergilerin Geçici Vergiye Mahsubu Geçici Verginin Eksik Beyan Edilmesi Katma Değer Vergisi İade Alacağının Geçici Vergiye Mahsubu Yurt Dışında Ödenen Vergiler ile Yurt İçinde Tevkif Suretiyle Ödenen Vergiler ve Geçici Verginin Mahsubunda öncelik sırası BEŞİNCİ BÖLÜM DAR MÜKELLEF KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ DAR MÜKELLEF KURUM Dar Mükellef Kurum Kazancında Elde Etme Türkiye de Elde Edilen Ticari Kazançlar Türkiye de Elde Edilen Serbest Meslek Kazançları A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 16

17 2.3. Türkiye de Elde Edilen Zirai Kazançlar Türkiye de Elde Edilen Gayrimenkul Sermaye İratları Türkiye de Elde Edilen Menkul Sermaye İratları Türkiye de Elde Edilen Diğer Kazanç ve İratlar VERGİ ANLAŞMALARININ DAR MÜKELLEF KURUMLARIN VERGİLENDİRİLMESİNDEKİ ÖNEMİ DAR MÜKELLEFİYETE TABİ KURUMLAR TARAFINDAN İNDİRİLEMEYECEK GİDERLER DAR MÜKELLEF KURUMLARDA KAZANÇ TESPİTİ Yabancı Ulaştırma Kurumlarında Safi Kazancın Tespiti DAR MÜKELLEF KURUMLARDA BEYAN VE TEVKİFAT ESASI Dar Mükellef Kurumlarda Yıllık Beyan Kurumlar Vergisi Beyannamesi Verilmesinin Zorunlu Olduğu Haller Kurumlar Vergisi Beyannamesi Verilmesinin İhtiyari Olduğu Haller Yabancı Kurumların Türkiye de Vergilendirilmeyecek Ticari Kazançları Yıllık Beyannamenin Verilme Süresi Dar Mükellef Kurumlarda Özel Beyan Esası DAR MÜKELLEF KURUMLARDA TEVKİFAT ESASI Tevkifata Tabi Kazanç ve İratlar Yıllara sari inşaat ve onarım işleri hakediş bedelleri Serbest meslek kazançları Gayrimenkul sermaye iratları Menkul sermaye iratları Kâr payları üzerinden yapılacak tevkifat Ana merkeze aktarılan tutar üzerinden yapılacak tevkifat Gayrimaddi hakların satış, devir ve temliki karşılığında alınan bedellerde tevkifat Sergi ve panayırlarda elde edilen ticari kazançlarda tevkifat Vergi cennetlerine yapılan ödemelerde tevkifat uygulaması Tevkifata Tabi Tutulan Kazanç ve İratların Beyanı DAR MÜKELLEFİYETTE ÖDEME ALTINCI BÖLÜM GEÇİCİ VERGİ A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 17

18 1. GEÇİCİ VERGİYE TABİ MÜKELLEFLER Geçici Vergi Dönemleri Normal Hesap Döneminde Özel Hesap Döneminde İşe Başlama, İşi bırakma ve Hesap Döneminin Değişmesi GEÇİCİ VERGİ MATRAHININ TESPİTİ Değerlemeye İlişkin Bazı Hususlar Yabancı Paraların ve Yabancı Para Cinsinden Olan Borç ve Alacakların Değerlemesi Alacak ve Borç Senetlerinde Reeskont Uygulaması Maliyet Tespit Yönteminin Seçimi Şüpheli Alacaklar Amortisman Uygulaması Dönem Sonu Mal Mevcutlarının Tespiti ve Değerlemesi Özellik Gösteren Durumlar GEÇİCİ VERGİ ORANI GEÇİCİ VERGİNİN BEYANI VE ÖDENMESİ GEÇİCİ VERGİNİN MAHSUBU YEDİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİ, GEÇİCİ VERGİ VE İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ ORANLARI GENEL AÇIKLAMA KURUMLAR VERGİSİ ORANI GEÇİCİ VERGİ ORANI YENİ TEŞVİK SİSTEMİ VE İNDİRİMLİ KURUMLAR UYGULAMALARI İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI İNDİRİMLİ VERGİ UYGULAMASINDAN YARARLANAMAYACAK SEKTÖR VE YATIRIMLAR KVK nın 32/A Maddesi Gereğince İndirimli Vergi Uygulamasından Yararlanamayacak Sektör ve Yatırımlar KVK 32/A Maddesine Göre İndirimli Vergi Uygulamasından Yararlanamayacak Harcamalar /1 Sayılı Tebliğ e Göre İndirimli Vergi Uygulamasından Yararlanamayacak Harcamalar A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 18

19 2.3. İNDİRİMLİ VERGİ UYGULAMASININ USUL VE ESASLARI Yatırım Döneminde İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması Yatırıma Katkı ve Vergi İndirim Oranları Bölgesel Yatırımlarda Yatırıma Katkı ve Vergi İndirim Oranı Avantajlı Yatırıma Katkı ve Vergi İndirim Oranları Büyük Ölçekli Yatırımlar İçin Yatırıma Katkı Oranı ve Vergi İndirim Oranları İndirimli Kurumlar Vergisinin Yatırım Döneminde Diğer Kazançlar Üzerinden Uygulanmasına İlişkin Örnek Farklı Bölgelerde Yatırım Yapılması Halinde İndirimli Vergi Uygulamasına İlişkin Uygulama Örneği Yatırıma Başlama ve İşletmeye Geçiş Tarihlerinin Belirlenmesi Yatırıma Başlama Tarihinin Belirlenmesi İşletmeye Geçiş Tarihinin Belirlenmesi Yatırımların Kısmen İşletime Başlanması Halinde İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması Genişletme (Tevsi) Yatırımlarından Elde Edilecek Kazançlara İndirimli Vergi Uygulaması Zarar Olması Halinde İndirimli Vergi Uygulaması Geçici Vergi Dönemlerinde İndirimli Vergi Uygulaması İNDİRİMLİ VERGİ UYGULAMASINA İLİŞKİN ŞARTLARIN SAĞLANAMAMASI HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER Yatırımın Devri Halinde İndirimli Vergi Uygulaması Yatırımların Taşınması Halinde İndirimli Vergi Uygulaması TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLARDA KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI KDV İSTİSNASININ UYGULANACAĞI BÖLGELER KDV İSTİSNASINDAN YARARLANAMAYACAK YATIRIMLAR KDV İSTİSNASI UYGULAMASINDA ASGARÎ YATIRIM TUTARLARI VE SABİT KAPASİTELER TEŞVİK BELGESİ ŞARTI İSTİSNA KAPSAMINA GİRMEYEN KIYMETLER TEŞVİK BELGELİ YATIRIMLARDA GELİR VERGİSİ STOPAJ DESTEĞİ Yasal düzenleme Gelir vergisi stopajı teşvikinin uygulanacağı iller Uygulamadan yararlanacak mükellefler Fiilen çalışma zorunluluğu Uygulamanın esasları A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 19

20 5.6. Uygulamanın başlama ve sona erme tarihleri Diğer hususlar Yapılmakta olan yatırım ile ilgili harcamaların doğrudan gider yazılması veya aktifleştirilmesi halinde indirimli kurumlar vergisinin uygulamasından yararlanılıp yararlanılmayacağı Teşvik Belgesi kapsamında başlanılan yatırımlarda vergi teşviklerinden ne zamandan itibaren yararlanılacağı İndirimli kurumlar vergisi uygulaması ve tevsi yatırımdan elde edilen kazancın ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilememesi halinde indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın nasıl tespit edileceği Hidroelektrik santrali yatırımı dolayısıyla Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesinde belirtilen hükümlerden yararlanılıp yararlanılamayacağı Yatırım teşvik belgesine istinaden faydalanılan desteğin makine alımında kullanılması halinde indirimli kurumlar vergisine konu edilip edilemeyeceği Teşvik belgesine bağlanmış yatırımlar çerçevesinde finansal kiralama yoluyla iktisap edilen makineler dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi uygulamasından faydalanıp faydalanılamayacağı Eğitim-öğretim kazanç istisnasından faydalanacak şirketin indirimli kurumlar vergisi oranından yararlanıp yararlanamayacağı ve indirimli kurumlar vergisi teşvikinin uygulanmasına ne zaman başlanılacağı hususları Yatırım teşvik belgesinde vergi indirim tutarının %90 ve yatırıma katkı oranının da %60 olarak belirlendiği belirtilerek, vergi indirim tutarının nasıl hesaplanacağı ile Hangi geçici vergi döneminde indirimli kurumlar vergisinden faydalanılıp faydalanılamayacağı Tevsi yatırım kapsamında bazı ünitelerin tamamlama vizesinden önce üretime başlaması halinde indirimli kurumlar vergisinden yararlanmaya ne zaman başlanacağı SEKİZİNCİ BÖLÜM UYGULAMA ÖRNEKLERİ EKLER EK 1: TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI EK 2 : TÜRKİYE NİN İMZALADIĞI ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARINDAKİ İŞ YERİ TESPİT SÜRELERİ EK 3 : TÜRKİYE NİN İMZALADIĞI ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARINDAKİ TEMETTÜLERE İLİŞKİN TEVKİFAT ORANLARI KAYNAKÇA : A. Murat YILDIZ Yeminli Mali Müşavir Sayfa 20