Veri Tabanı Yaşam Döngüsü ve MS Access

Transkript

1 Veri Tabanı Yaşam Döngüsü ve MS Access Yaşar Tonta Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü DOK 322: Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Bazı slaytlar için kaynak: Ray R. Larson, School of Information Management and Systems, UC Berkeley DOK 322 Spring SLIDE 1

2 Plan Tekrar Veri Tabanı Yaşam Döngüsü Access ve Diveshop Veri Tabanı DOK 322 Spring SLIDE 2

3 Plan Tekrar Veri Tabanı Yaşam Döngüsü Access ve Diveshop Veri Tabanı DOK 322 Spring SLIDE 3

4 Veri Tabanı Çevresi CASE Araçları Kullanıcı Arayüzü Uygulama Programları Havuz VTYS Veri Tabanı DOK 322 Spring SLIDE 4

5 Veri Tabanı Bileşenleri Veri Tabanı Veri tabanı: Kullanıcı verileri Metadata Dizinler Uygulama Metadatası İçerir VTYS =============== Tasarım araçları Tablo Yaratma Form Yaratma Sorgu yaratma Rapor yaratma Prosedürel dil derleyicisi (4GL) ============= İşletim sırasında Form işleyici Sorgu işleyici Report Writer Language Run time Uygulama Programları Kullanıcı Arayüzü Uygulamaları DOK 322 Spring SLIDE 5

6 Terimler ve Kavramlar Veri Tabanı VTYS Örgüt Varlık Özellikler Veri değerleri Kayıtlar Dosya Anahtar Primer anahtar DOK 322 Spring SLIDE 6

7 Terimler ve Kavramlar Veri sözlüğü Veri yönetimi Veri tabanı yönetimi Veri hizmetçisi Veri yöneticisi Veri tabanı yöneticisi DOK 322 Spring SLIDE 7

8 Terimler ve Kavramlar Veri bağımsızlığı Modeller (1) Veri tabanı görünümleri ya da düzeyleri Kavramsal, mantıksal, fiziksel (2) VTYS türleri İlişkisel, Hiyerarşik, Ağ, Nesne Tabanlı, Nesne Tabanlı İlişkisel Metadata DOK 322 Spring SLIDE 8

9 Modeller (1) Uygulama 1 Kavramsal gerekler Uygulama 2 Kavramsal gerekler Uygulama 3 Kavramsal gerekler Uygulama 4 Kavramsal gerekler Uygulama 1 Dış Model Kavramsal Model Uygulama 2 Uygulama 3 Uygulama 4 Dış Dış Dış Model Model Model Mantıksal Model İç Model DOK 322 Spring SLIDE 9

10 Veri Modelleri (2): Tarihçe Hiyerarşik Model (1960 lar ve 1970 ler) Programlama dillerindeki veri yapılarına benziyor. Kitaplar (no, başlık) Yazarlar (ad, soyad) Yayıncılar Konular DOK 322 Spring SLIDE 10

11 Veri Modelleri (2): Tarihçe Ağ modeli (1970 ler) Verilerin tek girişini ve veri zincirleri boyunca dolaşma bağlantıları sağlar Yazarlar Konular Kitaplar Yayıncılar DOK 322 Spring SLIDE 11

12 Veri Modelleri (2): Tarihçe İlişkisel Model (1980 s) Veriler için kavramsal olarak basit bir model; veriler, ilişkiler ( tablolar ) olarak tanımlanır ve tüm veriler görülebilecek şekildedir Book ID Title pubid Author id 1Introductio The history 4 2 3New stuff a Another titl And yet mo 1 5 pubid Book ID pubname 1 Harper 2 Addison 3Oxford 4Que Subid Authorid Subid Author nam 1Smith 2 Wynar 3 Jones 4 Duncan 5 Applegate Subject 1 cataloging 2history 3stuff DOK 322 Spring SLIDE 12

13 Veri Modelleri (2): Tarihçe Nesne Tabanlı Model (1990 lar) Veriyi ve işlemleri Nesne olarak kapsülleştirir Kitaplar (no, başlık) Yazarlar (ad, soyad) Yayıncılar Konular DOK 322 Spring SLIDE 13

14 Veri Modelleri (2): Tarihçe Nesne-İlişkisel Model (1990 lar) İlişkisel Modelin iyi bilinen özelliklerini Nesne Tabanlı özelliklerle birleştirir. Bunlar: Kullanıcı tanımlı veri türleri Kullanıcı tanımlı fonksiyonlar Kalıtım ve alt sınıflar DOK 322 Spring SLIDE 14

15 Plan Tekrar Veri Tabanı Yaşam Döngüsü Access ve Diveshop Veri Tabanı DOK 322 Spring SLIDE 15

16 Veri Tabanı Sistemi Yaşam Döngüsü Fiziksel Yaratım 2 Tasarım 1 Dönüştürme 3 Büyüme, Değişim ve Yaşatma 6 Entegrasyon 4 İşlemler 5 DOK 322 Spring SLIDE 16

17 Cascade Görünümü Proje saptama ve seçimi Proje başlatma Ve planlama Analiz Mantıksal tasarım Fiziksel tasarım Kurulum bkz Hoffer, s. 41 Yaşatım DOK 322 Spring SLIDE 17

18 Tasarım Örgütün gereksinimlerini belirleme Veri tabanı Kavramsal Modelini geliştirme Varlık-İlişki diyagramı tekniklerini kullanarak Veri Sözlüğü inşa etme Mantıksal Modeli geliştirme DOK 322 Spring SLIDE 18

19 Fiziksel Yaratım Veri tabanı Fiziksel Modelini geliştirme Veri formatları ve türleri Dizinlerin belirlenmesi, vs.. Prototip veri tabanının yüklenmesi ve test edilmesi Güvenlik, gizlilik ve erişim denetimlerinin kararlaştırılması ve kurulması Tutarlılık sınırlamalarının kararlaştırılması ve kurulması DOK 322 Spring SLIDE 19

20 Dönüştürme Yeni veri tabanını kullanmak için mevcut veri setlerini ve uygulamalarını dönüştürme Eski verileri yeni formatlara dönüştürmek için programlar ve dönüştürme programcıkları (utility) gerekebilir DOK 322 Spring SLIDE 20

21 Entegrasyon 3. Adımla örtüşür Yeni veri tabanına dönüştürülmüş ve yeni uygulamaların entegrasyonu DOK 322 Spring SLIDE 21

22 Büyüme, Değişim ve Yaşatma Değişim, bir yaşam biçimidir Uygulamalar, veri gerekleri, raporlar vs. yeni gereksinimlere göre değişir Veri tabanı ve uygulamaların değişiklik gereksinimlerini karşılaması için değiştirilmeleri gerekir DOK 322 Spring SLIDE 22

23 Yaşam Döngüsünün Bir Başka Görüntüsü Fiziksel Yaratım 2 Entegrasyon 4 İşlemler 5 Tasarım 1 DönüştürümBüyüme, 3 Değişim 6 DOK 322 Spring SLIDE 23

24 Plan Tekrar Veri Tabanı Yaşam Döngüsü Access ve Diveshop Veri Tabanı DOK 322 Spring SLIDE 24

25 Test Veri Tabanı DiveShop veri tabanı dalış takımları satan ve dalış turları düzenleyen bir işletme hakkında bilgiler içermektedir. Bu işletme: Belli güzergahlardaki çeşitli dalış noktalarına geziler düzenlemektedir Dalış noktalarının belirli özellikleri vardır: Deniz yaşamı türleri Diğer özellikler (örneğin batık gemiler) Belli geziler için müşterilere dalış teçhizatı kiralamakta ve satmaktadır. DOK 322 Spring SLIDE 25

26 Varlık-İlişki Diyagramları Varlık-İlişki diyagramları veri tabanı tasarımında kullanılan temel araçlardan biridir Varlık-İlişki diyagramlarını daha sonra ayrıntılı olarak inceleyeceğiz Varlık-İlişki diyagramları Varlıkları (dikdörtgenler) ve özelliklerini (elipsler) ve varlıklar arasındaki ilişkileri (baklava dilimleri) gösterir DOK 322 Spring SLIDE 26

27 Diveshop Varlıkları: SITES Site Name Destination no Site Highlight Site Notes SITES Distance From Town (M) Distance From Town (Km) Depth (ft) Site no Depth (m) Visibility(ft) Skill Level Current Visibility (m) DOK 322 Spring SLIDE 27

28 Diveshop Varlıkları: DIVECUST City State/Prov ZIP/Postal Code Street Country Name Customer no DiveCust Phone First Contact DOK 322 Spring SLIDE 28

29 Diveshop Varlıkları: DEST Avg Temp (F) Spring Spring Avg Temp (C) Temp (F) Temp (C) Summer Temp (C) Summer Temp (F) Destination name Destination no Dest Fall Temp (C) Fall Temp (F) Accommodations Travel Cost Body of Water Winter Winter Temp (C) Temp (F) Night Life DOK 322 Spring SLIDE 29

30 Diveshop Varlıkları: BIOLIFE Common Name Category Species Name Length (cm) BioLife Length (in) Notes external Graphic external Species no DOK 322 Spring SLIDE 30

31 Diveshop Varlıkları: SHIPWRCK Type Interest Tonnage Category Site no Shipwrck Length (ft) Length (m) Graphic external Ship Name Condition Passengers/ Crew Survivors Comments external Cause Date Sunk Beam (m) Beam (ft) DOK 322 Spring SLIDE 31

32 Diveshop Varlıkları: DIVESTOK On Hand Reorder Point Cost Equipment Class Sale Price Description Item No DiveStok Rental Price DOK 322 Spring SLIDE 32

33 Diveshop Varlıkları: DIVEORDS Sale Date Ship Via Customer No DiveOrds Payment Method Order no CCNumber Vacation Cost Destination Return Date CCExpDate No of People Depart Date DOK 322 Spring SLIDE 33

34 Diveshop Varlıkları : DIVEITEM Rental/ Sale Qty Item no Order no DiveItem Line Note DOK 322 Spring SLIDE 34

35 Diveshop Varlıkları: BIOSITE Species No Site No BioSite DOK 322 Spring SLIDE 35

36 Diveshop Varlıkları: SHIPVIA Ship Via Ship Cost ShipVia DOK 322 Spring SLIDE 36

37 DiveShop Varlık-İlişki (ER) Diyagramı Customer No DiveCust Destination Name Destination no Dest Customer No 1 DiveOrds n ShipVia ShipVia ShipVia Destination no Site No 1 n Sites 1 n Destination Order No n 1 1 Order No Site No Species No Species No n BioSite n 1 BioLife 1 1 1/n ShipWrck Site No n DiveItem n 1 DiveStok Item No Item No DOK 322 Spring SLIDE 37

38 DiveShop Ödevi (ders programından bağlantı var) Delaware adlı batık geminin tonaj kapasitesi ne kadardı? Karen Ng adlı müşterinin adresi nedir? Hangi güzergahlarda (destinations) ve yerlerde (sites) Benekli Kartal (Spotted Eagle Ray) bulabilirsiniz? Palancar Reef (site) hangi güzergahtadır? Lorraine Vega adlı müşteri gezide hangi yerlerde (sites) dalış yapabilir? Keith Lucas seçtiği gezide batık gemi görmek istemektedir. Gittiği yer doğru mu? Richard Denning hangi dalış malzemelerini alıyor? Louis Jazdzewski nin kiraladığı malzemelerin fiyatı ne kadardır? DOK 322 Spring SLIDE 38

39 DiveShop ödevi Dersin web sayfasından indirilebilir Her soru için MS Access de bir sorgu yaratın DOK 322 Spring SLIDE 39