Metastatik Prostat Kanseri

Transkript

1 Hasta Bilgilendirme Formu Türkçe 35 Metastatik Prostat Kanseri Altı çizili terimler sözlükte listelenmiştir. Prostat kanseri pelvik bölge dışında diğer organ ya da lenf bezlerine de yayılabilir. Buna metastatik hastalık denir. Diğer organ ya da lenf bezlerinde yer alan tümörlere metastaz denir. Doktorunuz metastatik hastalığın hormonal tedavi ile tedavi edilmesini önerebilir. Metastatik hastalığın tamamen tedavi edilemeyeceğinin bilinmesi önemlidir. Bunun yerine doktorunuz tümörün ve metastazın büyümesinin yavaşlatılması için çalışacaktır. Bu size daha uzun süre yaşama ve daha az semptom gösterme şansı sağlar. Bu bölüm doktorunuz ile görüşmeniz gereken değişik hormonal tedavi tiplerini içermektedir. Bu bilgiler geneldir, sizin kişisel ihtiyaçlarınız için özelleştirilmemiştir. Bulunduğunuz ülke ve sağlık hizmetleri sistemine göre kişisel ihtiyaçlar değişiklik gösterebilir. Metastatik prostat kanseri nedir? kanseri akciğer, karaciğer, uzak lenf bezleri ya da beyine de metastaz yapabilir (Şekil. 1). Pek çok metastaz kandaki prostat-spesifik antijen (PSA) düzeyinde artışa neden olmaktadır. Omurgadaki metastazlar, ciddi sırt ağrısı, kendiliğinden oluşan kırıklar ya da sinir ya da omurilik basısı gibi şikayetlere neden olabilir. Ayrıca asemptomatik de olabilir. Nadir olgularda akciğer metastazı devamlı öksürüğe de neden olabilir. Metastazların tespiti için görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Kemik metastazları kemik taramasında görülebilir. BT görüntüleme, kemik metastazları hakkında daha detaylı veri elde etmek için ya da karaciğer, akciğer ve beyin metastazlarının tespiti için kullanılabilir. Tedavi seçenekleri Eğer metastatik prostat kanseriniz varsa doktorunuz size hormonal tedavi önerecektir. Bu palyatif bakım yaklaşımının bir parçasıdır. Bu tedavi birincil tümörün ve metastazın büyümesini yavaşlatacak, semptomların hafifletilmesini sağlayacaktır. Prostat kanseri metastaz yaptı ise genellikle kemiklere ya da omurgaya yayılır. Daha geç evrelerde prostat Hormonal tedavinin bir diğer adı androjen baskılayıcı tedavidir (ADT). Bu cerrahi olarak ya da ilaç tedavisi Sayfa 1 / 9

2 beyin metastazı akciğer metastazı karaciğer metastazı omurga omurilik metastazı alt karın lenf nodu metastazı prostat tümörü kemik metastazı Şekil. 1 Kemik, omurilik, akciğerlere ve beyine metastaz yapmış prostat kanseri. ile yapılabilir. Cerrahi tedavide her iki testis bilateral orşiektomi denilen bir prosedür ile alınır. Androjenlerin üretimini durduran ilaç tedavisi ise LHRH antagonisti ya da LHRH agonisti adı verilen ilaçlar ile yapılır. Bu ilaçlar depo enjeksiyon şeklinde cilt altına ya da kas içine verilirler. Antiandrojenler, androjenlerin etkisini bloke eden ilaçlardır. Hap şeklinde bulunurlar. Bu tedavilerin hepsi kastrasyona neden olur. Kastrasyonun fiziksel ya da duygusal sonuçları vardır. En sık görülenleri sıcak basmaları, cinsel isteksizlik ve ereksiyon bozukluklarıdır. Kastrasyonun etkileri kalıcıdır. Kimyasal kastrasyonda etkilerin bir kısmı tedavi kesildikten sonra geri dönebilir. Doktorunuz ile herhangi bir noktayı görüşmekten kaçınmayınız. İlaç tedavisi alırken semptomlara neden olan kemik metastazınız varsa, radyasyon tedavisi bunların hafifletilmesini sağlayabilir ve kırıkları engelleyebilir. LHRH agonistleri metastatik prostat kanseri tedavisinde en sık önerilen tedavi şeklidir. Ancak tedavi seçenekleri her zaman sizin kişisel durumunuza göre düzenlenmelidir. Aşağıda sıralananlar tedavinizi planlarken doktorunuzun göz önünde bulunduracağı noktalardır. Yaşınız Tıbbi geçmişiniz Kanserin nereye yayıldığı Semptomlarınız Hastanenizde mevcut olan tedavi yöntemleri Kişisel tercih ve değerleriniz Sizin ulaşabileceğiniz destek ağı Sayfa 2 / 9

3 Hormonal tedavi Hormonal tedavi metastatik prostat kanseri için bir tedavi seçeneğidir. Tümörlerin büyümesinin yavaşlatılması amaçlanmaktadır. Kardiyovasküler sistem hastalığı geçmişiniz varsa doktorunuz hormonal tedavi öncesinde bir kardiyoloji uzmanını görmenizi önerebilir. Prostat kanser hücrelerinin büyümesi androjen denilen erkek cinsel hormonlarına bağımlıdır. Testosteron en önemli androjendir. Androjen temel olarak testislerde üretilir. Hormonal tedavi androjenlerin üretimini baskılar ya da etkilerini bloke eder. Bu kastrasyon olarak bilinmektedir. Hormonal tedavinin bir diğer adı androjen baskılayıcı tedavidir (ADT). Cerrahi olarak ya da ilaç tedavisiyle yapılabilmektedir. Cerrahi hormonal tedavide her iki testis bilateral orşiektomi denilen bir ameliyat ile alınır. Bu işlem lokal anestezi altında yapılabilmektedir. Hormonal ilaç tedavisi androjenlerin üretimini durdurur ve LHRH agonistleri ve LHRH antagonistlerini içerir. Bu ilaçlar hap ya da cilt altı veya kas içine yapılan depo enjeksiyonlar şeklinde bulunur. Antiandrojen ilaçlar androjenlerin etkisini bloke eder. Hap şeklinde bulunur. Hormonal tedavinin etkisi geçicidir ve kastrasyon dirençli prostat kanseri ile sonuçlanır. Bu bölüm hakkında daha fazla bilgiyi kastrasyon dirençli prostat kanseri bölümünde okuyabilirsiniz. Bilateral orşiektomi nasıl yapılır? Cerrahi sırasında sırt üstü yatarsınız. Lokal ya da spinal anestezi altında yapılır. Bazı vakalarda doktorunuz genel anesteziyi uygun görebilir. Cerrah testisleri dışarı çıkarmak için skrotuma bir kesi yapar. Testislerin etrafını saran doku çıkarılmadığı için skrotum ameliyat sonrasında tamamen boş olarak görünmeyecektir. Ameliyat için nasıl hazırlanmalıyım? Doktorunuz size ameliyat için nasıl hazırlanacağınız konusunda detaylı tavsiyelerde bulunacaktır. Genel anestezi gerekli olursa ameliyattan önceki en az 6 saat boyunca sigara dahil herhangi bir şey yiyip içmemelidir. Eğer herhangi bir ilaç kullanıyorsanız doktorunuz ile paylaşın. Ameliyattan günler önce kesilmesi gereken ilaçlar olabilir. Doktorunuz ilacı tekrar ne zaman kullanmaya başlayacağınızı söyleyecektir. Bu cerrahinin yan etkileri nelerdir? Bilateral orşiektomi sonrası komplikasyonlar nadir görülür ve skrotum etrafında ağrı, kanama, enfeksiyon ya da gecikmiş yara iyileşmesini içerir. Pek çok olguda skrotum ameliyattan etkilenmeyecekmiş gibi görülür. Kastrasyona direnci geciktirmek için doktorunuz hormonal tedaviye ara vermeyi önerebilir. Buna aralıklı hormonal tedavi adı verilmektedir. Tedaviye ara verildiğinde doktorunuzu 1-3 ayda bir ziyaret etmeniz gerekecektir. Doktorunuz kan PSA düzeyinizi takip edecektir. Bilateral orşiektomi Bilateral orşiektomi ya da cerrahi kastrasyon her iki testisin alındığı bir cerrahi prosedürdür. Metastatik prostat kanseri tedavisinde bir tedavi seçeneğidir ve androjen üretimini durdurmayı amaçlar. Cerrahi, lokal anestezi altında yapılabilir. Cerrahiden sonraki 2-3 hafta için öneriler: Ağır egzersizden kaçının Sıcak banyodan kaçının Saunadan kaçının Aşağıdaki semptomlardan biri gelişirse hastaneye gitmeniz ya da doktorunuzu görmeniz gerekebilir: Ateş Ciddi ağrı Yaradan kan ya da şeffaf bir sıvı sızması Sayfa 3 / 9

4 Bilateral orşiektomi, kalıcı kastrasyona neden olmaktadır. Bunun fiziksel ve duygusal sonuçları vardır. Doktorunuz ile herhangi bir noktayı konuşmaktan kaçınmayınız. Ayrıca diğer tedavi seçeneklerinin sizin için daha uygun olduğuna da karar verebilirsiniz. Kimyasal kastrasyon Eğer cerrahi hormonal tedaviyi tercih etmeyecekseniz, androjenlerin üretilmesini engelleyecek ilaçlar mevcuttur. En sık kullanılanlar LHRH agonistleri ve LHRH antagonistleridir. Bu ilaçların amacı kimyasal kastrasyon ile tümörün büyümesini engellemektir. Bunun nasıl sağlanacağı her bir grup ilaç için farklılık göstermektedir. Her bir ilaç uygulama şekli olarak farklıdır. Kardiyovasküler sistem hastalığınız varsa doktorunuz tedavi öncesinde bir kardiyoloji doktoruna görünmenizi isteyebilir. LHRH Testosteron üretimi beyinde kontrol edilir. Beyin diğer hormonların da kontrolünü sağlayan pek çok hormon üretmektedir. Bunlara salgılatıcı hormonlar denilmektedir. Androjenlerin salgılanmasını sağlayan özel hormonlara luteinize edici hormon salgılatan hormon (LHRH) adı verilir. Prostat kanseri tedavisinde LHRH yı etkileyen ilaçlar androjenlerin üretimini durdurmak için kullanılır. artırırlar. Bu etki alevlenme olarak bilinmektedir. Testosteron düzeyindeki bu artış tümörün bir miktar büyümesine neden olabilmektedir. Nadir olgularda bu durum idrar yapmada zorlanmayla sonuçlanıp tehlikeli olabilir. Doktorunuz bu etkiyi önlemek için size düşük dozda antiandrojen ilaç önerebilir. LHRH antagonistleri LHRH antagonistleri hormonal tedavinin yeni bir formudur. Tedavinin ilk haftasında alevlenme etkisi yapmadıkları için anti androjenler ile kombine edilmeleri gerekli değildir. Degarelix en sık kullanılan LHRH antagonistidir. Her ay cilt altına uygulanması gereklidir. Anti-androjenler Anti-androjenler testosteron etkisini bloke ederler. Sonuç olarak tümörün ve metastazın büyümesi yavaşlar ya da tamamen durur. En sık kullanılan antiandrojenler siproteron asetat, flutamide ve bicalutamide olarak sıralanabilir. Bu ilaçları tamamı hap şeklindedir ve her gün alınmaları gereklidir. Siproteron asetat günde 2 ya da 3 kez alınır. Flutamide günde 3 kez kullanılır. Bicalutamide en sık kullanılan anti androjen olup günde tek sefer alınır. Hormonal tedavinin yan etkileri nelerdir? Hormonal tedavi erkek hormonlarının üretimini dururdur ya da etki etmesini bloke ederek kastrasyona neden olur. Vücudunuz kastrasyona değişik şekillerde reaksiyon verir. Kastrasyonun en sık görülen yan etkileri: LHRH agonistleri LHRH agonistleri testislerde testosteron üretimini durdurur. Metastatik prostat kanseri tedavisinde en sık kullanılan ilaçlardır. Cilt altı ya da kas içine depo enjeksiyon şeklinde uygulanırlar. Bu enjeksiyonların etkisi 1, 3, 6 ya da 12 ay kadar sürebilmektedir. Doktorunuz ile hangi seçeneğin sizin için en uygun olacağını görüşünüz. Sıcak basması Cinsel istekte azalma Ereksiyonda azalma Osteoporoz Kalp hastalığı riskinde artma Diyabet Ayrıca eklemler, sırt, kemik ya da kaslarda ağrı şikayeti de görülebilir. İlk enjeksiyondan sonraki ilk günlerde, LHRH agonistleri testosteron düzeyini azaltmadan önce Hormonal değişiklikler kanınızı etkileyerek yüksek kan basıncı, baş dönmesi ve yaralanmalara yol açabilir. Sayfa 4 / 9

5 Ayrıca özellikle üriner sistem, burun ve boğazda enfeksiyon riski artabilir. Doktorunuz takip aralıklarını ihtiyaçlarınıza göre belirleyecektir. İştah azalması, kilo kaybı da kastrasyonun bir nedeni olarak görülebilir. Bunlar hormonal değişikliklere bağlı gelişen ishal, kabızlık ya da kusmadan dolayı görülebilir. Diğer yan etkiler olarak, öksürük, nefes darlığı, baş ağrısı, periferal ödem de görülebilir. Değişik tedaviler değişik yan etkilere de neden olabilir. Zamanla prostat kanseri hücreleri hormonal tedaviye dirençli hale gelirler ve kanser tekrar büyümeye başlar. Buna kastrasyona dirençli prostat kanseri adı verilmektedir. Bu durum gelişene kadar ne kadar zaman geçeceği kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Ancak genellikle hormonal tedavi başlandıktan sonra 2-3 yıl içinde gerçekleşir. Bu bölüm hakkında daha fazla bilgiyi kastrasyona dirençli prostat kanseri kısmında okuyabilirsiniz. Anti androjenler alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Anti androjenler memelerde şişliğe neden olabilir. Buna jinekomasti denir ve bazı olgularda ağrılı olabilmektedir. Jinekomastinin önlenmesi için doktorunuz hormonal tedavi öncesinde radyoterapi uygulanmasını önerebilir. Nadir olgularda meme bezlerinin alınmasını gerektiren cerrahi müdahale yapılması gerekebilir. Anti androjenler sıcak basmalarını daha kötü hale getirebilir. Bu durum düşük doz östrojenler ile tedavi edilebilir. Östrojenler kalp hastalığı riskini artırabilir. Flutamide ishale neden olabilir. Hormonal tedavinin yan etkilerinin ne zaman ortaya çıkacağı ya da etkilerinin ne kadar rahatsız edici olacağı kişiden kişiye değişiklik gösterir. Bu sizin genel sağlık durumunuza ve aldığınız tedaviye bağlıdır. Hormonal tedavinin yan etkileri ile nasıl başa çıkılacağı hakkında daha fazla bilgi için hormonal tedavi için destek kısmını sayfa xx de okuyabilirsiniz. Hormonal tedavi başlandıktan sonra her 3 ayda bir doktorunuzu ziyaret etmeniz ve hastalığınızın takip edilmesi önerilir. Her bir ziyarette fizik muayene ve PSA testi yapılır. Bu testler tedaviye nasıl yanıt verdiğinizi görmek için yapılır. Bu ziyaretler sırasında doktorunuzla bu yan etkileri düzeltmek için bir tedavi seçeneği olup olmadığını görüşebilirsiniz. Sayfa 5 / 9

6 Kemik metastazlarının tedavisi Prostat kanseri hücreleri kemiklere ve özellikle de omurgaya yayılabilmektedir. Kemik metastazları ciddi yan etkilere neden olabilmektedir. Doktorunuz olası komplikasyon ve yan etkilerin önlenmesi ya da tedavisi için size yardımcı olacaktır. Bu daha az semptom ile daha uzun süre yaşamanızı sağlayacaktır. Kemik metastazları sırt ağrısına neden olabilir. Doktorunuz ağrı için ağrı kesiciler reçete edebilir. Bazı olgularda doktorunuz morfin benzeri çok etkili ağrı kesicileri tercih edebilir. Omurgadaki tümörler büyüdüğünde omurilik basısına neden olabilir. Bu nadir bir komplikasyondur ancak acil müdahale gerektirir; çünkü bacaklarda felç oluşmasına neden olabilmektedir. Omurilik basısının temel bulguları: Bifosfonatlar her 4 haftada bir intravenöz olarak verilebilmektedirler. Kemik kütlesini artırırlar, ağrıyı azaltırlar ve kırıkları önlerler. Bifosfonatlar çeneye zarar verebileceği için doktorunuz tedavi öncesinde diş hekimine görünmenizi önerebilir. Denosumab her 4 haftada bir cilt altına uygulanır. Bu ilaç da kemik kütlesinde artış sağlar ve genellikle bifosfonatlara göre daha az yan etkiye neden olur. Eğer ilaç tedavisi sırasında kemik metastazları semptomlara neden olursa kemik kırıklarının önlenmesi için radyoterapi faydalı olabilir. Kemiklerinizi sağlıklı tutmak için düzenli egzersiz yapılmalı, sağlıklı bir kilo muhafaza edilmeli, sigara bırakılmalı, alkol tüketimi orta düzeyde tutulmalıdır. Omurgada özel bir noktada normaldeki ağrınızdan farklı bir ağrı olması Omurgada ağrı kesicilere yanıt vermeyen ve giderek kötüleşen ağrı olması Omurgadan aşağı ilerleyen ve kol ve bacaklara yayılan bir karıncalanma hissi Pozisyon değişimi ile değişen omurgada ağrı Bacaklarda hissizlik Bacaklarda denge kaybına neden olan ağırlık ve sertlik hissi Bacak ve kollara yayılan ağrı Bacak ve kollarda zayıflık Kemik komplikasyonlarının riski yaş ile artar. Kemik metastazlarına bağlı komplikasyonların önlenmesi için kalsiyum ya da D3 vitamini gibi besin takviyeleri gerekli olabilir. Eğer omurilik basınız olabileceğini düşünüyorsanız acilen tıbbi yardım için başvurmanız gerekir. Tümör tarafından etkilenen kemikler çok daha kolay kırılır. Eğer kemik kırıkları açısından risk altındaysanız doktorunuz kemiklerinizi güçlendirecek ilaçlar reçete edebilir. En sık kullanılanlar bifosfonatlar ve denosumab dır. Doktorunuz kemiklerin daha sert hale gelmesini sağlayacak kemiklerinizi güçlendirecek enjeksiyon tedavisi önerebilir. Buna sementoplasti adı verilir. Nadir olgularda kemiklerin stabilizasyonu için cerrahi gerekli olabilir. Sayfa 6 / 9

7 Destek Kanser tanısı konulmasının sizin ve sevdiklerinizin hayatına önemli bir etkisi vardır. Kanser kendinizi güçsüz hissetmenize neden olabilir. Endişe, öfke, korku hissine hatta depresyon gibi duygu değişikliklerine neden olabilmektedir. Kanser için tedavi almak sizin iş, sosyal ve cinsel hayatınızı etkileyebilir. Destek için hastanedeki doktora, hemşirenize ya da aile hekiminize başvurabilirsiniz. Sizlere psikolojik destek ya da mali ya da hukuki destekler sağlayacak hasta kuruluşları ya da başka kurumlar hakkında bilgi sağlanacaktır. Konsültasyona hazırlık Konsültasyona hazırlık çok yararlı olabilir. Bu, sorularınızı ve endişelerinizi cevaplamak için size ve doktorunuza yardımcı olacaktır. Aynı zamanda tedavi ve olası yan etkilere hazırlanmanız için size yardımcı olacaktır. Deneyebileceğiniz bazı şeyler aşağıdadır: Doktorunuza soracağınız soruları yazınız. Bu sormak istediğiniz şeyleri hatırlamanızı kolaylaştıracaktır. Soruların yazılması sizin düşüncelerinizin de daha iyi organize edilmesini sağlayacaktır. Doktor ziyaretinize mümkünse sizinle birlikte gidebilecek bir kişiyi de götürün. Doktorun söylediklerini tartışabileceğiniz birinin yanınızda olması iyi olacaktır. İki kişi farklı şeyleri hatırlayabilir. Prostat kanserinizin türü konusunda bilgi isteyiniz. Doktorunuz anlayamadığınız kelimeler kullanıyorsa açıklamasını isteyiniz. Doktorunuza, aldığınız alternatif bir tedavi varsa bunun hakkında bilgi veriniz. Alınan tedavilerin bazıları size uygulanacak olan tedavileri etkileyebilir. Konsültasyon sonrasında şunları yapabilirsiniz: İnternette ya da bir kütüphanede sizin kanser türünüz hakkında bilgi araştırabilirsiniz. İnternette gördüğünüz her bilginin iyi kalitede olmayacağı konusunda uyanık olunuz. Doktorunuz ya da sağlık hizmeti ekibi sizi daha doğru web sitelerine yönlendirebilir. Bir hasta kuruluşu ile irtibata geçin, size destek ya da bilgi sağlayabilirler. Sağlık ekibiniz ile tedavinizin finansal sonuçlarını tartışınız. Onlar, sizi ekonomik durumunuz hatta finansal yardım konularında bazı kişi ya da kurumlara yönlendirebilirler. Eğer istiyorsanız başka bir uzmandan ikinci bir görüş için başvurabilirsiniz. Yakınlarda bir hasta kuruluşunu nasıl bulurum Hasta kuruluşları çok faydalı olabilir. Size yakın bir kuruluş bulmak için aile hekiminize, ya da hastanedeki hemşire ya da doktorunuza danışınız. Ayrıca internete bir hasta grubu için de başvurabilirsiniz. Hormonal tedavi sırasında destek Tüm hormonal tedaviler kastrasyona neden olur ve sizin vücudunuz buna farklı şekillerde tepki verebilir. Kastrasyonun en sık görülen yan etkisi sıcak basmalarıdır. Bunun üstesinden gelmek için doktorunuz kilo kontrolü yapmanızı alkol tüketiminden kaçınmanızı önerecektir. Eğer sıcak basmalarınız oluyorsa şunları yapabilirsiniz: Kat kat giyininiz Vücudunuzun nefes almasını sağlayacak pamuk içeren doğal ürünler kullanınız. Hafif battaniyeler içeren kat kat örtüler ile yatınız böylece ihtiyaç halinde bazılarını kaldırabilirsiniz. Sıcak banyo, sauna ya da kaplıcalardan kaçınılmalıdır. Sıcak ya da baharatlı yiyeceklerden kaçınınız. Bol su tüketiniz, evden çıkarken yanınıza su şişesi alınız. Sıcak basmaları ya da kastrasyona bağlı ve hormonal Sayfa 7 / 9

8 tedavinin diğer yan etkileri üzerine uygulanabilecek tedaviler konusunda doktorunuz ile görüşünüz. Yaşam şekli önerileri Tedavi sırasında sağlıklı bir yaşam şekli devam ettirilmelidir. Düzenli fiziksel egzersiz yapılmalıdır. Yapmaktan hoşlandığınız bir fiziksel aktivite bulunuz. Ne yapacağınız konusunda kararsızlık yaşıyorsanız doktorunuzdan sizi bir fizyoterapiste yönlendirmesini isteyiniz. Sebze, meyve ve hayvansal ürünleri içeren dengeli bir diyet almaya çalışınız. Ayrıca nişastadan zengin ekmek, patates, pirinç ya da makarna ve et, balık, yumurta ve baklagiller gibi proteinden zengin gıdalar ile beslenmeye çalışınız. Daha az şeker, tuz ve yağlı gıda almaya çalışınız. Eğer sorularınız varsa doktorunuzdan sizi bir diyetisyene yönlendirmesini talep ediniz. Psikolojik destek Tedaviniz sırasında hastalığınızın prognozu, kanserin sosyal ya da finansal durumunuza olan etkileri konusunda ve diğer konularda endişeleriniz olabilir. Eğer konuşmak için birine ihtiyacınız varsa doktorunuzdan sizi bir psikoloğa yönlendirmesini talep ediniz. Bir hasta kuruluşu da size destek olabilir. Sağlık ekibiniz ile tedavinizin finansal sonuçlarını tartışınız. Onlar sizi ekonomik durumunuz hakkında öneri alabileceğiniz hatta finansal yardım alabileceğiniz yerlere yönlendirebilirler. Ayrıca sizin vasiyet ya da ilişkili durumlar hakkında yasal öneri alabileceğiniz yerleri bulmanıza da yardımcı olabilirler. Hastalık ya da tedaviye bağlı günlük hayatınızda gerçekleşecek değişiklikler yalnız kalmanıza neden olabilir. Doktorunuz ya da hemşireniz ile görüşünüz. İhtiyacınız olan destek ve tedaviyi bulmanıza yardımcı olabilirler. Kanser tanısı sizin hayata bakışınızı değiştirebilir ve farklı öncelikleriniz olduğunun farkına varabilirsiniz. Bu sizin iş ve ilişkilerinizi etkileyecektir ve oryantasyon bozukluğu ve belirsizlik hislerine kapılmanıza neden olacaktır. Aileniz, arkadaşlarınız ya da ruhsal tavsiye veren kişi ile duygu ve istekleriniz üzerine konuşunuz. Bu konuları yakınlarınız ile konuşmak sizi rahatsız ediyorsa sağlık ekibinizden sizi bir psikoloğa yönlendirmelerini talep ediniz. Psikolog bu duygular ile başa çıkmanız konusunda size yardımcı olacaktır. Kanser tedavisi cinsel yaşantınızı da etkiler. Depresyon ve yorgunluk hisleri de cinsel yaşantınızı olumsuz etkiler. Partnerinizle duygularınız hakkında konuşmanız önemlidir. Cinsel olarak aktif olmanız zor ise, birbirinize yakın durunuz, birbirinize dokununuz, sarılarak kucaklaşınız ve yan yan oturun ya da uzanınız. Aile ya da arkadaşlar için destek Kanser tanısı yalnızca hastayı değil etrafındaki insanları da etkiler. Sevilen bir kişi olarak pek çok değişik şekilde destek önerebilirsiniz. Bazen alışveriş, çamaşır, bahçe işleri gibi pratik şeylerle yardımcı olabilirsiniz. Doktora birlikte gitmek de faydalı olabilir. Hastaneye giderken aracı kullanmayı ya da muayene sırasında sorulacak soruları birlikte kararlaştırmayı önerebilirsiniz. Muayene sırasında orada olmak da iyi olacaktır. Farklı şeyleri hatırlayabilir, farklı ayrıntılara odaklanabilir ve sonra birlikte tartışabilirsiniz. Ayrıca doktorunuza tedavinin yaşantınıza olan etkileri, bakım ve psikolojik etkileri hakkında sorular sorabilirsiniz. Tanı ve tedavi kanser olan herkes için çok duygusal olabilir. Kanser tedavisi ağırdır ve hayatınız aniden değişebilir. Hastalığın prognozu, tedavinin etkileri ve ölüm ile ilgili sorular akla gelecektir. Bir arkadaş ya da sevilen bir kişi olarak orada olmalı ve dinlemelisiniz. Cevapları bilmek zorunda değilsiniz. Eğer konuşacak birine ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız aile hekiminize ya da tıbbi ekibinize ulaşınız ve destek isteyiniz. Hasta kuruluşları aile bireyleri ya da arkadaşlarınız için de destek sağlama potansiyeline sahiptir. Partneriniz için destek Kanser tanısı ilişkiniz üzerinde baskı oluşturacaktır. Genellikle birbiri ile konuşmak tedavi için harcadığınız Sayfa 8 / 9

9 zaman ve enerjiden dolayı zor olacaktır. Bir terapist ile zorluklar üzerine konuşmaya karar verebilirsiniz. Eşiniz ile benzer seviyede stres, sinir ya da depresyon hissedebilirsiniz. Hem fiziksel hem de duygusal olarak tükenmiş hissedebilirsiniz. Bu eşinize olan ilginiz, sorumluluklarınız ve ev yaşantısında ek görevlerinizden kaynaklı olabilir. Kendinize zaman ayırdığınızdan emin olunuz ve kendi istek ve ihtiyaçlarınız hakkında da düşününüz. Eşinizin kanser tedavisi sizin cinsel yaşantınıza etki edebilir. Duygularınız hakkında eşiniz ile konuşmaya çalışınız. Cinsel olarak aktif olmanız zor ise, birbirinize yakın durunuz, birbirinize dokununuz, sarılarak kucaklaşınız ve yan yan oturun ya da uzanınız. Yalnız kalmaktan korkmanız normaldir. Konuşmak için birine ihtiyacınız olduğunu hissederseniz aile hekiminize ya da ruhsal tavsiye aldığınız kişiye başvurunuz. Hasta kuruluşları ayrıca eşiniz için de destek sağlayacaktır. Ayrıca yasal ya da finansal sorunlar hakkında pratik bilgiler sağlayacak kişi ya da kuruluşlara ulaşmanızı sağlayacaklardır. Bu bilgiler Ocak 2015 te güncellendi. Serilere katkıda bulunanlar: Bu broşür; EAU Prostat Kanseri Hasta Bilgilendirme nin parçasıdır. Hastalık hakkında genel bilgiler içerir. Bireysel tıbbi durumunuz ile ilgili olarak herhangi bir özel sorunuz varsa doktorunuza veya profesyonel sağlık kuruluşunuza danışmalısınız. Hiç bir broşür, doktorunuz ile yapacağınız özel bir görüşmenin yerini alamaz. Bu bilgilendirme; Avrupa Üroloji Derneği (EAU) tarafından, EAU Uro-Oncology (ESOU), the Young Academic Urologists (YAU), the European Association of Urology Nurses (EAUN), and Europa Uomo bölümlerinin işbirliği ile hazırlanmıştır. Bu broşürün içeriği EAU Kılavuzları ile uyumludur. Dr. Roderick van den Bergh Prof. Dr. Zoran Culig Prof. Dr. Louis Denis Prof. Bob Djavan Sn. Enzo Federico Sn. Günter Feick Dr. Pirus Ghadjar Dr. Alexander Kretschmer Prof. Dr. Feliksas Jankevičius Prof. Dr. Nicolas Mottet Dr. Bernardo Rocco Sn. Maria Russo Utrecht, Hollanda Innsbruck, Avusturya Antwerp, Belçika Viyana, Avusturya Trieste, İtalya Pohlheim, Almanya Berlin, Almanya Münih, Almanya Vilnius, Litvanya Saint-Étienne, Fransa Milan, İtalya Orbassano, İtalya Ürolojik hastalıklar ile ilgili bu ve diğer bilgilere web sitemizden ulaşabilirsiniz: Sayfa 9 / 9