Pisagorion. Kufladas ndan kufl uçuflu uzakl ktaki

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Pisagorion. Kufladas ndan kufl uçuflu uzakl ktaki"

Mehmed Şirin
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Gezdikçe Gördükçe zlen fien Toker Kufladas ndan kufl uçuflu uzakl ktaki Pisagorion Baz günler gökyüzünde sanki gerçekten de gö ün yüzü görünür. ncecik beyaz bulutlardan çizgi gibi gözler, afla do ru uzanan duman görünümlü bir burun ve onun alt nda kenarlar yukar k vr lm fl baflka bir bulutun oluflturdu u gülen bir a z... Gününe göre mutlu, k zg n, flaflk n ya da üzgün bakar bu yüz, bazen solgunlafl r, bazen pembeleflir, k zar r. Yaln zca gözlerini ya da gülümsemesini gösterdi i de olur. Türkçe ad yla Sisam, Yunanca ad yla Samos adas n n güneyindeki Pisagorion kentinde gökyüzüne bakarken bana gülümseyen yüzün karfl k y daki Kufladas Dilek yar madas ndan nas l göründü ünü merak ediyorum. Antik yerleflim kal nt lar üzerine infla edilen Tigani kenti bu 103

.. Gününe göre mutlu, k zg n, flaflk n ya da üzgün bakar bu yüz, bazen solgunlafl r, bazen pembeleflir, k zar r. Yaln zca gözlerini ya da gülümsemesini gösterdi i de olur.

2 BD EYLÜL 2014 Pisagorion liman adada do an Pisagor un onuruna 1955 y l nda Pisagorion ad n alm fl. Bir zamanlar küçük bir bal kç köyü iken 19.yüzy lda y ld z parlam fl; büyüklük olarak hâlâ bir köy kadar olsa da flimdi adan n en çok ziyaret edilen kenti haline gelmifl. E fpalinion Tüneli, Ireon antik kenti, Roma ve Yunan dönemine ait tarihi eserler sayesinde UNESCO Dünya Kültür Miras listesine dahil olmufl. MÖ 6.yüzy lda, da daki kaynaktan kente su getirmek için yap lan 1036 metre uzunlu undaki Efpalinion Tüneli nin bir k sm gezilebiliyor. Mühendis Efpalinos un tasar m yla da daki ve kentteki iki farkl noktadan iki ayr grup taraf ndan kaz larak ortada birlefltirilen tünel 10 y lda tamamlanm fl. Döneminin en önemli yap lar ndan biri olan tünel, su kayna tükenene dek binlerce y l kullan larak da daki suyu kente ulaflt rm fl. Tünelin yak n nda da n yama104 c ndaki antik tiyatro zarar görmüfl olsa da, kal nt lar üzerindeki ahflap yap da yaz aylar nda etkinlikler düzenleniyor. Tiyatronun yan ndaki Panagia Spilianis (Meryem Ana) Kilisesi de ziyaret edilebiliyor. Kent giriflindeki Pisagorion Arkeoloji müzesinde ise

E fpalinion Tüneli, Ireon antik kenti, Roma ve Yunan dönemine ait tarihi eserler sayesinde UNESCO Dünya Kültür Miras listesine dahil olmuﬂ. MÖ 6.

3 BD EYLÜL 2014 heykeller, yaz tlar, lahitler, Roma dönemine ait mermer büstler ve seramikler sergileniyor. Bir zamanlar kenti saran 6700 metre uzunlu undaki surlar n neredeyse tamam y k lm fl, Akdeniz in en eski insan yap m liman oldu u düflünülen antik limandan eser kalmam fl olsa da yeni liman eskisinin izinde yap lm fl. Güneflin batmaya haz rland akflam üzeri saatlerinde, denize bakan yüksekçe bir tepe üzerindeki Bizans Müzesi- Lykourgos Kalesi ni ve mavi-beyaz renklere boyanm fl Metamorfoz Kilisesi ni gezerek ara sokaklardan limana do ru yürüyorum. Dar sokaklarda gün boyu s nan tafl parkelerin üzerinde yürürken, yasemin kokular n içime çekiyorum. Begonviller, sardunyalar, ayçiçekleri gibi rengârenk çiçeklerle süslenmifl evlerle dolu sokaklar. Kimi sokaklar sessiz, kimileri de evlerin önündeki tahta ve has r sandalyelerde sohbet edenlerle dolu. Liman n hemen arkas nda, küçük meydan n yan ndaki bahçede mahalle sakinlerinden oluflan bir koro flark lar söylüyor. Yafll bir çiftin iflletti i bakkal dükkan ndan zeytinya l sabun al p, liman n kenar ndaki yola ç k yorum. Yolun deniz taraf nda yelkenli, yat ve gezi tekneleri; kara taraf ndaysa lokanta, kafe, bar ve pastaneler yan yana s ralanm fl. Küçük bir keçi yavrusu teknelerden birinin önünde yere oturmufl, yolda yürüyen insanlara bak yor. Lokanta ve kafelerin kap lar nda menüleri sergileniyor. Sunulan birçok güzel Pisagor heykeli Matematik ve astronomiye büyük katk lar sa layan Pisagor MÖ 580 y l nda bu adada do mufl. meze olsa da buradaki turistik lokantalarda en çok tüketilenler bal k, deniz ürünleri, musakka ve spagetti gibi görünüyor. Hilal fleklindeki liman n sonuna do ru lüks yatlar ve büyük tekneler yerini canl renklere boyanm fl bal kç teknelerine ve küçük sandallara b rak yor. Köfledeki Sanat Galerisi binas n n yan ndan denize do ru uzanan üçgen bölümdeki Pisagor heykeli limana girenleri karfl l yor 105

4 Pisagorion da bir sokak sanki. Say lar n babas olarak bilinen, matematik ve astronomiye önemli katk lar sa lam fl olan Pisagor MÖ 580 y l nda bu adada do mufl. Dönemin zalim hükümdar Polikrates le çat flmas sonucu uzun süre bir ma arada sakland ktan sonra adadan ayr lmak zorunda kalm fl. M s r da, Babil de ve son olarak Güney talya da yaflam fl, açt okullarda birçok ö renci yetifltirmifl. Kendisini filozof, yani bilgeli in dostu olarak adland ran yonyal Pisagor düflüncelerini yaz ya dökmedi i için, bugün onun hakk nda bildiklerimiz ö rencilerinin aktard klar yla s n rl. O ve ö rencileri evrenin bir say uyumu oldu una, her fleyin say lardaki iliflkilerle aç klanabilece- ine ve tahmin edilebilece ine inanm fllar. M üzi in matematiksel oranlara indirgenebilece i, dünyan n yuvarlak oldu u düflüncesi, astronomi çizimleri ve çarp m tablosuna ek olarak, onun en ünlü çal flmas, kan tlayarak kendi ad n verdi i Pisagor Teoremi tasar ve düflüncelerinden en bilinenleridir. Limandaki heykeli Kufladas na bak fl

M s r da, Babil de ve son olarak Güney talya da yaflam fl, açt okullarda birçok ö renci yetifltirmifl.

5 de bu ünlü teoremini (Bir dik aç l üçgende dik kenarlar n her birinin karelerinin toplamlar, hipotenüsün karesine eflittir.) hat rlat rcas na bir üçgeni simgeliyor. Akflama do ru, gündüz tekne turlar na kat lanlar, çevredeki sahillerde yüzenler, flnorkel, kano, su kaya, plaj voleybolu gibi su sporlar, t rmanma, yürüyüfl, bisiklet turlar yapanlar ya da sadece günefllenip, dinlenenler kentin liman bölümünü ve limana giden ana caddesini yavafl yavafl dolduruyor. Buzlu kahveler, taze s k lm fl portakal sular içiliyor, yemek tabaklar, renk renk dondurma kuplar masalara servis ediliyor. Adan n Muskat üzümünden yap lan ünlü tatl flarab yudumlan yor, anason kokulu uzo bardaklar tokuflturuluyor. Ana cadde üzerindeki marketlerde, giyim eflyalar, tak - lar, ev eflyalar ve hediyelik ürünlerin sat ld dükkanlarda geç saatlere kadar devam eden al flverifl yo unlafl yor. En çok sat lan hediyelik eflya buraya özgü Pisagor barda. Bu bardak, ancak iflaretli yere kadar doldurulabiliyor, daha fazla dolduruldu unda içine konulan s v barda n alt ndan akmaya bafll yor. Pisagor un bu barda- herkes eflit miktarda flarap içsin, BD EYLÜL 2014 Burada en çok sat lan hediyelik eflya olan Pisagor barda, ancak iflaretli yere kadar doldurulabiliyor Limandan bir görünüfl kimse açgözlülük etmesin, herkes ne kadar içti ini bilsin diye tasarlad düflünülüyor. Liman n biraz ilerisindeki Remataki sahilindeki lokantalar n önündeki kumsalda, flezlong ve flemsiyeler toplanarak, yerlerine akflam yeme i için masa ve sandalyeler diziliyor. Günbat m ndan hemen sonra, masalardaki minik mumlar yak ld nda denizdeki gümüfl renkli bal klar suyun üzerinde dansediyor sanki. Simsiyah gökyüzünde y ld zlar belirmeye bafllad nda az önce güneflin batt da n ard nda incecik bir hilal görünüyor. Gökyüzünün saç ndaki parlak bir tokaym fl gibi... izlensen@butundunya.com.tr 107

günefllenip, dinlenenler kentin liman bölümünü ve limana giden ana caddesini yavafl yavafl dolduruyor.

Benzer belgeler

Gezdikçe Gördükçe zlen fien Toker. talya n n bir aflk flark s yla ünlenen beldesi. ortofino

Gezdikçe Gördükçe zlen fien Toker P talya n n bir aflk flark s yla ünlenen beldesi ortofino 126 BD OCAK 2015 P ortofino talya n n en nadide tatil beldelerinden biri. Kuzeybat daki Ligurya bölgesindeki Cenova