ENDODONTDE KULLANILAN GEÇC RESTORATF MATERYALLERN MKROSIZINTISI MICROLEAKAGE OF TEMPORARY RESTORATIVE MATERIALS USED IN ENDODONTICS

Transkript

1 ENDODONTDE KULLANILAN GEÇC RESTORATF MATERYALLERN MKROSIZINTISI MICROLEAKAGE OF TEMPORARY RESTORATIVE MATERIALS USED IN ENDODONTICS Ayçe ÜNVERD ELDENZ* Necdet ADANIR*** Ali ERDEMR** Sema BELL* ÖZET Geçici restoratif materyaller, endodontide daimi bir dolgu yerletirilinceye kadar randevular arasnda giri kavitesini kapatmak amacyla kullanlmaktadr. Bu in vitro çalmann amac, okluzo-distal (OD), mezio-okluzo-distal (MOD) ve okluzal (O) kavitelerde deiik geçici restoratif materyallerin kapatma kabiliyetini kantitatif olarak deerlendirilmesidir. Test edilen materyaller Cavit G (ESPE, Seefeld, Germany) ve IRM (Dentsply, Milford, USA) dir. Çalmada 60 adet çürüksüz, tek köklü premolar di kullanld. Kök kanallar endodontik olarak hazrland ve diler rasgele her biri 10 di içeren 6 gruba ayrld. Bki farkl materyal 3 farkl tip kavite de uyguland. Grup 1: Okluzal kavite-cavit G, Grup 2: Okluzal kavite-irm, Grup 3: OD kavite-cavit G, Grup 4: OD kavite-irm, Grup 5: MOD kavite- Cavit G, Grup 6: MOD kavite-irm. Restorasyonlar yerletirildikten sonra, diler distile suda 37 o C de bekletildi. Test edilen materyallerin szdrmazl sv filtrasyon metodu ile belli zaman aralklarndan sonra ölçüldü (1 gün, 3 gün ve 7 gün). Sznt deneysel olarak die balanan kapiller cam tüp içindeki hava kabarcnn hareketiyle ölçüldü. Sv hareketinin ölçümü 8 dakika süresince 2 dakikalk aralklarla yapld ve L/min/cm H 2O olarak hesapland. Tekrarlayan ölçümlerde elde edilen veriler Bki yönlü Varyans analizi kullanlarak analiz edildi. Cavit G daha düük sznt deerleri gösterse de, gruplar arasnda ve zaman aralnda, kullanlan kavite tipi ve materyale bal olmakszn istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmad (p>0.05). Anahtar kelimeler: Mikrosznt, geçici restoratif materyaller, kavite ekli. SUMMARY Temporary restorative materials are used in endodontics to seal the access preparation between appointments until a permanent restoration placed. The purpose of this in vitro study was to quantitively evaluate the sealing properties of various temporary restorative materials used in OD, MOD and Occlusal access preparations. The materials tested were Cavit G (ESPE, Seefeld, Germany) and IRM (Dentsply, Milford, USA). Sixty extracted noncarious, single rooted, premolar teeth were used. The root canals were prepared endodontically and the teeth were then randomly divided into 6 groups including 10 teeth each. Three kinds of cavities and two different restorative materials were used. Group 1: Occlusal cavity-cavit G, Group 2: Occlusal cavity-irm, Group 3: OD-Cavit G, Group 4: OD-IRM, Group 5: MOD-Cavit G, Group 6: MOD kavite-irm. Immediately after placement of the restoration, the teeth were immersed in distilled water and incubated at 37 o C. Sealing ability of the tested materials were measured using fluid filtration method at different time intervals (1 day, 3 days, 7 days). The leakage was measured by the movement of an air bubble in a capillary glass tube connected to the experimental tooth. Measurement of fluid movement were made at 2 minutes intervals for 8 minutes and calculated as L/min/cm H 2O. Two Way Repeated Analysis of Variance Test was used to analyse the data. Although Cavit G showed less leakage values, there was no statistically significant difference between the groups among time, cavity type and material used (p>0.05). Key words: Microleakage, temporary restorative materials, cavity design *Selçuk Üniversitesi, Di Hekimlii Fakültesi, Endodonti Bilim Dal, KONYA. **Krkkale Üniversitesi, Di Hekimlii Fakültesi, Endodonti Bilim Dal, KIRIKKALE. ***Süleyman Demirel Üniversitesi, Di Hekimlii Fakültesi, Endodonti Bilim Dal, ISPARTA. 38

2 GR. Bakteriyel enfeksiyon pulpal ve periradiküler hastalklarn en yaygn nedenidir. 1,2 Baarl bir kök-kanal tedavisi bakteri ve pulpa dokusu artklarnn eliminasyonunu ve etkili dolguyu kolaylatrmak için düzgün bir kanal ekillendirilmesini gerektirir. Kök kanal tedavisi vital ve enfekte olmayan dilerde geçici kapatma ihtiyacn elimine eden tek seans endodontik tedavi ile tamamlanabilir. 3 Farkl zaman periyotlar için geçici kapatmann zorunlu olduu çok seansl tedavilerde, enfekte kanall birçok vaka antibakteriyel medikamentlerle kapatmay gerektirir. 4 Endodontik tedavi srasnda uygun bir geçici restorasyonun yaplmamas, tedavi balangcndan sonra devaml ary balatan faktörler arasnda ikinci sradadr. 5 Buna göre, geçici dolgu materyalleri oral kaviteden kök-kanal sistemine bakteri, sv ve organik materyallerin geçiine kar uygun bir kapatma salamal ve ayn zamanda kanal içinden medikamentlerin szntsn da önlemelidir. Ayrca bu materyallerin yerletirilmesi ve çkartlmas kolay olmal, kabul edilebilir estetik salamal ve tedavi srasnda di yapsn korumaldr. Geçici restoratif materyal olarak sklkla kullanlan simanlar ya çinko oksit- kalsiyum sulfat esasl Cavit yada polimetakrilat rezinle güçlendirilmi çinko oksit öjenol esasl IRM dir. 6 Cavit çinko oksit, kalsiyum sulfat, çinko sulfat, glikol asetat, polyvinil asetat resin, polivinil klorid asetat, triethanolamin ve pigment içeren önceden hazrlanm geçici dolgu materyalidir. Hidrofilik bir materyal olarak, Cavit su emilimine bal olarak yüksek linear genleme katsaysna sahiptir. Webber ve ark. 7 Cavitin linear genlemesinin çinko oksit öjenolün iki kat olduunu bildirmiler ve marjinal kapatma kabiliyetinin daha iyi olmasn da bu özelliine balamlardr. IRM ise polimetil metakrilat rezinle güçlendirilmi çinko oksit öjenol simandr. Bu güçlendirme artan sktrma kuvvetlerine kar dayankllk, anma direnci ve sertlik miktarnn artmasn salar. 8,9 Literatür tüm geçici restorasyon için kullanlan materyallerin bir miktar mikrosznt gösterdiini ortaya koymutur ve halen ideal bir materyal ortaya çkmamtr da Grosman n 10 cam tüplerdeki çalmasndan beri dolgu materyalleriyle elde edilen kapatmay deerlendirmek için birçok teknik kullanlmtr. Bakteriyel infiltrasyonu gösteren in vivo teknikler dnda, 11,12 boya 13,14 veya radyoizotop 15 gibi materyallerin kullanld in vitro teknikler de mevcuttur. Ancak bu teknikler kalitatif ve yar kantitatif tekniklerdir ve onlarn yorumu subjektif olabilir. Restorasyon materyallerinin kapatma kabiliyeti hakknda daha iyi bir bilgi elde etmek için kantitatif metodlarn tercih edilmesi gereklidir, çünkü bu teknikler aratrcnn deerlendirmesine bal deildir ve analiz için örneklerin ykm gerekmez. Baz endodontik tedavi gerektiren dilerde sadece okluzal bir giri kavitesinin açlmas yeterli olabilirken, baz dilerde çürük lezyonuna bal olarak OM ve OD veya MOD kavite preparasyonlar da gerekebilmektedir. Bu üç farkl kavite dizaynnda kullanlan geçici restoratif materyallerin kapatma kabiliyeti deiebilir. Bu çalmann amac geçici restorasyon için kullanlan Cavit-G ve IRM materyallerinin farkl zaman aralklarnda, farkl kavite ekillerindeki kapatma etkinliinin kantitatif bir metod olan sv filtrasyon teknii ile belirlenmesidir. MATERYAL ve METOT Bu çalma için çekildikleri andan itibaren serum fizyolojik içerisinde saklanm olan, çürük içermeyen ve daha önceden yaplm bir restorasyonu bulunmayan 61 adet tek köklü ve tek kanall ortodontik nedenlerle çekilmi premolar di kullanld. Çalmann balamasndan hemen önce diler yarm saat %5,25 lik sodyum hipoklorit (NaOCl) içinde bekletilerek kök yüzeyindeki yumuak doku artklarnn uzaklatrlmas saland. Bu ilemi takiben aeratöre takl bir elmas fissür frez yardmyla su spreyi altnda dilerin giri kaviteleri açld. Uygun bir tirnerf (Vereinigte Dentalwerke, Germany) yardm ile dilerin pulpa dokusunun çkartlmasn takiben 15 nolu bir ee (Mani Inc, Japan) kanal içine yerletirildi ve tamamen apikalden çk noktalar dikkate alnarak çalma boyu belirlendi. Esas apikal ee 60 olacak ekilde step-back teknii ile tüm dilerin apikal preparasyonlar yapld. Bu ilemler srasnda % 5,25 lik NaOCl ile irigasyon yapld ve tüm dilerin apikal foramen geniliklerinin 45 no lu eeye eit olmas saland. Gates glidden frezlerin (Mani Inc, Japan) 2 ve 3 numaralar kullanlarak kök kanallarnn servikal ksm geniletildi. Daha sonra örnekler rasgele 10 ar diten oluan 6 deneysel gruba ve 1 diten oluan pozitif kontrol grubuna ayrld. Blk iki grupta ve pozitif kontrol grubunda okluzal giri kavitesi aynen brakld. Grup 3 ve 4 te okluzo-distal (OD) kavite açlrken, 5. ve 6. gruplarda mezio-okluzo-distal (MOD) kavite preparasyonlar 39

3 yapld. Preparasyon tamamlandktan sonra 10 cc %5,25 lik sodyum hipoklorit ile tekrar irigasyon yapld. Kat konlarla kanallar kurutuldu ve giri kavitesine küçük bir pamuk pelet yerletirildi. Srasyla tüm kavitelerde geçici restorasyon olarak kalsiyum sülfat esasl Cavit-G (ESPE, Seefeld, Germany) ve güçlendirilmi çinko oksit öjenol siman olan IRM (Dentsply, Milford, USA) kullanld. Tüm gruplarda hazrlanan kavite tipi ve kullanlan dolgu materyali Tablo I de gösterilmektedir. Pozitif kontrol olarak ayrlan di ise dolgu yaplmadan bo brakld. Tablo I. Çalmada kullanlan kavite ekli ve bu kavitelerde kullanlan materyaller Grup 1 Grup 2 Grup 3 Grup 4 Grup 5 Grup 6 Kavite :ekli Okluzal Okluzal OD OD MOD MOD Kullan<lan Materyal Cavit-G IRM Cavit-G IRM Cavit-G IRM Restorasyon yerletirildikten hemen sonra, diler distile suda 37 o C de etüve konuldu. Test edilen materyallerin kapatma kabiliyeti sv filtrasyon metodu ile 1, 3 ve 7. günlerin sonunda ölçüldü. S<v< filtrasyon tekni?i Hazrlanan her örnek daha önce Wu ve ark. 20 tarafndan dizayn edilen alete yerletirildi. Sistem srasyla Oksijen tüpü, basnçl tampon bölge, kapiller cam tüp, mikro rnga, paslanmaz çelik tüp ve bunlar birbirine balayan plastik tüpten olumaktadr (Qekil 1). Oksijen tüpünden basnç verildii zaman basnçl tampon bölgedeki distile su tüm sistemi doldurdu. Daha sonra oksijen tüpü kapatld ve mikrornga yardmyla bir hava kabarc oluturuldu ve bu hava kabarcnn kapiller cam tüp bölgesine gelmesi saland. Her diin kronu kök ucu açkta kalacak ekilde plastik tüp içerisine yerletirildi ve plastik tüp ve di arasnda oluabilecek sznty önlemek üzere siyanoakrilat yaptrc kullanld. Paslanmaz çelik balayc araclyla sisteme baland. Oksijen tank açld ve basncn 3 psi olmas saland. Hava kabarcnn hareketi gözlenerek sv geçiinin hacmi hesapland. Bu ölçüm 2 dakikalk aralklarla 4 kez tekrarland ve bu ölçümlerin ortalamalar hesapland. Pozitif kontrol olarak ayrlan di sisteme baland ve 1 dakikadaki sv geçii ölçüldü (115 L/min/cm H 2 O) ve % 100 lük sznt olarak kaydedildi..ekil 1. Çalmada kullanlan sv filtrasyon metodunun ematik görüntüsü. Tüm ölçümler, 3. ve 7. günün sonunda tekrarland. Sonuçlar % olarak kaydedildi ve tekrarlayan ölçümler için Bki yönlü varyans analizi kullanlarak istatistiksel olarak analiz edildi. BULGULAR Tek köklü premolar dilerde üç farkl tip kavite ekli hazrlanarak, bu kavitelerde iki farkl geçici dolgu materyalinin kapatma kabiliyetinin karlatrld bu çalmann sonucunda elde edilen verilerin ortalama ve standart sapma deerleri Tablo II de gösterilmektedir. Cavit G daha düük sznt deerleri gösterse de, gruplar arasnda ve zaman aralnda, kullanlan kavite tipi ve materyale bal olmakszn istatistiksel olarak önemli bir fark bulunmad (p>0.05). Bu çalmann sonucunda elde edilen verilere göre kavite eklinin sznt miktarn etkilemedii bulundu (p<0.05). Hazrlanan kavitelerin kapatlmas için kullanlan geçici dolgu maddesinin sznt miktarn etkilese de bunun istatistiksel olarak önemli olmad görüldü (p>0.05). TARTI.MA Sv filtrasyon teknii Pashley ve ark. 21 tarafndan dentin geçirgenliini ölçmek için gelitirilmi ve bu teknik Derkson ve ark 22 tarafndan di-restorasyon arasndaki mikrosznty ölçmek için modifiye edilmitir. Tüm di-restorasyon ara yüzünün artan szntsn ölçebilen kantitatif bir teknik olmas bu tekniin en önemli avantajdr. Tersine boya çalmalar genellikle tek bir 40

4 Tablo II. Tüm gruplardan elde edilen standart sapma deerleri (L/min/cm H 2O) 1. Gün 3. Gün 7. Gün Grup 1 (O + Cavit G) 2.89x10-4 ±1.15x x10-4 ±1.12x x10-4 ±1.61x10-4 Grup 2 (O + IRM) 3.11x10-4 ±1.13x x10-4 ±1.64x x10-4 ±1.49x10-4 Grup 3 (OD + Cavit G) 3.17x10-4 ±1.19x x10-4 ±1.23x x10-4 ±1.45x10-4 Grup 4 (OD + IRM) 3.23x10-4 ±1.19x x10-4 ±1.23x x10-4 ±1.35x10-4 Grup 5 (MOD + Cavit G) 3.18x10-4 ±1.23x x10-4 ±1.22x x10-4 ±1.23x10-4 Grup 6 (MOD + IRM) 3.21x10-4 ±1.23x x10-4 ±1.04x x10-4 ±1.12x10-4 (n=10) Pozitif kontrol: 115L/min/cm H 2O yüzde oluan szntnn nitel gözlemiyle yaplabilir. Ayrca sv filtrasyon metodu ayn örnekle birçok zaman diliminde ölçüm yaplmasn salar. Boya çalmalarnda ise bu mümkün deildir. Anderson ve ark. 16 ile Derkson ve ark. 22 sv akn pulpal yüzeyden okluzal yüzeye doru ölçmüler ve sv filtrasyon metodunun sv yönüyle (pulpal yüzeyden d yüzeye veya d yüzeyden pulpal yüzeye) etkilenmeyeceini bildirmilerdir. Bununla beraber Rutledge ve Montgomery 23 bakteriyel ve tükürük geçii için mantk olarak doru yönde (d yüzeyden pulpal yüzeye) basnç akn salamak için modeli modifiye etmitir. Yaplan bir çalmada dilerin apikal açkl 25 ve 40 nolu eelere eit olacak kadar geniletme yaplan iki grup sv filtrasyon tekniiyle karlatrlm ve 40 a kadar geniletilen grup önemli derecede daha fazla apikal sznt göstermitir. 24 Çok küçük ve her di için farkl olabilecek bir apikal darlk sznty etkileyebilir dolaysyla bu çalmada apikal açkln kullanlan her dite ayn olmas salanmtr. Cavit in kapatma kabiliyeti ile ilgili yaplan in vitro ve in vivo birçok çalmada oldukça iyi sonuçlar alnmtr ylnda Webber ve ark mm lik kalnln Cavit in metilen mavi szntsn önlemek için yeterli olduunu bildirmilerdir. Barkhordar ve Stark 25 Cavit in IRM ye göre daha iyi bir kapatma saladn göstermilerdir. Krakow ve ark. 11 anterior dilerde yaptklar in vivo çalmada Cavit kullanmlar ve 32 vakann 27 sinde sznt olmadn veya çok az olduunu bildirirken sadece %15 vakada fazla miktarda sznt olduunu bildirmilerdir. Bir dier çalmada 4 mm kalnlkta kullanlan Cavit ve IRM karlatrldnda Cavit in daha iyi sonuçlar verdii bulunmutur. 26 Maymunlarn anterior dilerinde yaplan bir dier çalmada, 2, 7 ve 42. günlerde 2 mm kalnlktaki Cavit in bakteriyel mikrosznty önlemede etkili olmad bulunmutur. 12 Yaplan birçok çalma Cavit in dier materyallerle karlatrldnda kabul edilebilir bir kapatma saladn göstermektedir. 13,27,28 Radyoizotop ve elektrokimyasal metotlarn kullanld in vitro çalmalar IRM nin Cavit e göre daha iyi sonuçlar verdiini göstermitir. 18,29 Dier yandan kalsium klorid radyoizotopunun 15, boya penetrasyonunun, 28,30 sv filtrasyon metodunun 16,17,27 ve bakteriyel penetrasyonun 19 kullanld birçok in vitro çalmada IRM nin Cavit e oranla daha düük kapatma kabiliyeti gösterdii bildirilmitir. Bakteri kullanlan in vivo ve in vitro çalmalarnn çounda ise IRM nin Cavit e eit veya daha iyi sonuçlar verdii bildirilmitir. 8,11,26 In vitro bakteriyel penetrasyon metodunun mikrosznt çalmalar için kabul edilebilir bir yaklam olduu düünülmektedir. Bununla beraber bu metot baz klinik faktörleri göz ard eder ve test edilen materyalin kapatma kabiliyetini yanstmaktan çok sznt direnci ve antibakteriyel etkinin bir kombinasyonunu gösterir. 6 Zmener ve ark. 30 boya penetrasyonu tekniini kullandklar in vitro çalmada Cavit ve IRM nin marjinal szntlarnn benzer olduunu bildirmilerdir. Barkhordar ve Stark 25 yaptklar boya penetrasyon çalmasnda paralel duvara sahip giri kaviteleri ile açl olarak dizayn edilmi giri kavitelerini karlatrmlar ve bu iki farkl kavite eklinin boya penetrasyonunu etkilemediini bildirmilerdir. Bu çalmada Cavit istatistiksel olarak önemli bir farkllk göstermese de daha iyi bir kapatma salamtr. Literatürde farkl dilerden oluan di gruplarnda açlan kompleks giri kavitelerine uygulanan geçici restorasyonlarn etkinliini karlatran bir çalmaya rastlanmtr. Bu çalmada 1., 3., ve 7. günlerden sonra yaplan ölçümlerde Cavit in IRM simandan daha az sznt gösterdii bildirilmitir. Bu çalmann fark bizim çalmamzdan deiik kavite preparasyonlarnn etkisi farkl gruplar oluturmak yerine farkl diler içeren gruplarda açlm kavitelerde baklm olmas ve 7. gün ölçümlerinden sonra örneklere termal siklus uygulanmasdr. Aratrclar, termal siklus uygulamasnn her iki materyalin de szntsn artrdn bildirmilerdir. Bobotis ve ark. 17 farkl geçici dolgu materyallerinin (Cavit, Cavit G, TERM, Glass ionomer, Zinc phosphate, IRM ve Polycarboxylate) endodontik giri kavitelerini kapamadaki szdrmazln inceledikleri çalmalarnda Cavit G nin istatistiksel olarak önemli olmasa da IRM den daha az szdrdn göstermilerdir. Bizim çalmamzn sonucu bu aratrclarn sonucuyla uyum halindedir. Bu in vitro sznt çalmasnn sonucunda Cavit G nin endodontik giri kavitelerinin seans aralarnda 41

5 geçici olarak kapatlmasnda, IRM simandan daha baarl olduu bulunmutur. Bunun nedeni Cavit G nin sv absorbe ederek, genileyip kavite duvarlarna IRM simana göre daha iyi adaptasyon göstermesi olabilir. Cavit G nin IRM simandan bir dier üstünlüü, tek ve hazr bir pasta eklinde satlmakta olmas nedeniyle endodontik kliniklerde kullanmnn rahat olmas, IRM siman gibi toz/likit orannda karm esnasnda meydana gelebilecek farkllklarn szntsn etkilememesidir. Ancak, klinikte farkl kavite tiplerine uygulanm geçici dolgu maddelerine gelen termal etkileri, çineme kuvvetlerini daha çok taklit eden yeni çalmalara ihtiyaç vardr. KAYNAKLAR 1. Kakehashi S, Stanley HR, Fitzgerald RJ. The effects of surgical exposures of dental pulps ingerm-free and conventional laboratory rats. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 20: 340-9, Möller AJR, Fabricius L, Dahlen G, Öhman AE, Heyden G. Influence on periapical tissues of indigenous oral bacteria and necrotic pulp tissue in monkeys. Scan J Dent Res, 89: , Orstavik D. Intracanal medication. In: Pitt Ford TR, ed. Harty s Endodontics in Clinical Practice, 4th edn. Oxford, UK: Wright, p.113, Sjögren U, Figdor D, Persson S, Sundqvist G. Influence of infection at the time of root filling on the outcome of endodontic treatment of teeth with apical periodontitis. Int Endod J, 30: , Abbott PV. Factors associated with continuing pain in endodontics. Aust Dent J, 39: , Naoum HJ, Chandler NP. Temporization for endodontics. Int Endod J, 35: , Webber RT, del Rio CE, Brady JM, Segall RO. Sealing quality of a temporary filling material. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 46: , BlaneyTD, Peters DD, SetterstromJ, BernierWE. Marginal sealing quality of IRM and Cavit as assessed by microbial penetration. J Endodon, 7: 453-7, Anderson RW, Powell BJ, Pashley DH. Microleakage of IRM used to restore endodontic access preparations. Endod Dent Traumatol, 6: , Grossman LI. A study of temporary fillings as hermetic sealing agents. J Dent Res, 18: 67-71, Krakow AA, de Stoppelaaar JD, Gron P. In vivo study of temporary filling materials used in endodontics in anterior teeth. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 43: , Lamers AC, Simon M, Van Mullem PJ. Microleakage of cavit temporary filling material in endodontic acccess cavities in monkey teeth. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 49: 541-3, Chohayeb AA, Bassiouny MA. Sealing ability of intermediate restoratives used in enododontics. J Endodon, 11: 241-4, Tamse A, Ben-Amar A, Gover A. Sealing properties of temporary filling materials used in enodontics. J Endodon, 8: 322-5, Marosky JE, Pattterson SS, Swartz M. Marginal leakage of temporary sealing materials used betweeen endodontic appointmens and assessed by calcium 45-an in vitro study. J Endodon, 3: 110-3, Anderson RW, Powell BJ, Pashley DH. Microleakage of three temporary endodontic restorations. J Endodon, 14: , Bobotis HG, Anderson RW, Pashley DH, Pantera EA. A microleakage study of temporary restorative materials used in endodontics. J Endodon, 15: , Jacquot BM, Panighi MM, Steinmetz P, G sell C. Evaluation of temporary restorations microleakage by means of electrochemical impedance measurements. J Endodon, 22: 586-9, Deveaux E, Hildebert P, Neut C, Boniface B, Romond C. Bacterial microleakage of Cavit, IRM and TERM. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 74: , Wu MK, De Gee AJ, Wesselink PR, Moorer WR. Fluid transport and bacterial penetration along root canal fillings. Int Endod J, 26: 203-8, Pashley DH, Thompson SM, Stewart FP. Dentin permeability: effects of temperature on hydraulic conductance. J Dent Res, 62: 956-9, Derkson GD, Pashley DH, Derkson ME. Microleakage measurement of selected restorative materials: a new in vitro method. J Prosthet Dent, 56: , Rutledge RE, Montgomery S. Effect of intracanal medicaments on the sealing ability of TERM. J Endodon, 16: , Yared GM, Bou Dagher FE. Apical enlargement: influence on the sealing ability of the vertical compaction technique. J Endodon, 20: 313-4,

6 25. Barkhordar RA, Stark MM. Sealing ability of intermediate restorations and cavity design used in endodontics. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 69: , Beach CW, CalhounJC, Bramwell D, Hutter JW, Miller GA. Clinical evaluation of bacterial leakage of endodontic temporary filling materials. J Endodon, 22: , Pashley EL,Tao L, Pashley DH. The sealing properties of temporary filling materials. J Prosthet Dent, 60: 292-6, Kazemi RB, Safavi KE, Spangberg LSW. Assessment of marginal stability and permeability of an interim restorative endodontic material. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Endod, 78: , Friedman S, Shani J, Stabholz A, Kaplawi J. Comparative sealing ability of temporary filling materials evaluated by leakage of radiosodium. Int Endod J, 19: , Zmener O, Banegas G, Pameijer CH. Coronal microleakage of three temporary restorative materials: an in vitro study. J Endod, 30: 582-4, Yaz<:ma Adresi: Ayçe ÜNVERDB ELDENBZ Selçuk Üniversitesi Di Hekimlii Fakültesi Endodonti Bilim Dal Kampüs / KONYA Tel : Fax : E-posta : ayçe71@hotmail.com 30. Lee YC, Yang SF, Hwang YF, Chueh LH, Chung KH. Microleakage of endodontic restorative materials. J Endodon, 19: ,