Avrupa Birliği Maddi Hukuku

Transkript

1 Avrupa Birliği Maddi Hukuku Malların Serbest Dolaşımı: Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler (Ayrımcı & Koruyucu) İç Vergilendirme -6. Ders- Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Lisans Programı Güz Dönemi Yrd. Doç. Dr. İlke GÖÇMEN

2 Malların Serbest Dolaşımı Malların serbest dolaşımı Gümrük vergileri ve eş etkili vergiler» ABİHA md İç vergilendirme» ABİHA md Miktar kısıtlamaları ve eş etkili tedbirler» ABİHA md Devlet yardımları» ABİHA md Rekabet kuralları» ABİHA md İlke GÖÇMEN 2

3 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler İç Vergilendirme Genel tespitler Gümrük birliği (anlam) (Tüm) mal ticareti Üye devletler arasındaki ithalat ve ihracatta gümrük vergileri ve eş etkili vergiler yasaktır. (Üçüncü ülkeler yönünden) ortak gümrük tarifesi uygulanır. İlke GÖÇMEN 3

4 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler İç Vergilendirme Gümrük birliği (kapsam) Üye devlet menşeli ürünler Serbest dolaşımda bulunan üçüncü ülke çıkışlı ürünler Bir üye devlette ithalat işlemleri tamamlanmış ve ödenmesi gereken gümrük vergileri ile eş etkili vergileri tahsil edilmiş ve bu vergilerin tam veya kısmi iadesinden yararlanmamış olan üçüncü ülke çıkışlı ürünler İlke GÖÇMEN 4

5 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler İç Vergilendirme Gümrük birliği (işleyiş) üye devletler arasında ve üye devletlerle Komisyon arasında gümrük işbirliği sağlanır. İlke GÖÇMEN 5

6 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler İç Vergilendirme Gümrük birliğine ilişkin maddeler --- ABİHA md (yorum) ABAD, amaçsal yorum yapmaktadır. Gümrük birliği, iç pazarın işleyişi yönünden vazgeçilmez bir nitelik taşır. Amaçsal yorum» Bir verginin amacına değil; etkisine bakılır» Gümrük vergisine eş etkili vergiler, geniş yorumlanır İlke GÖÇMEN 6

7 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler İç Vergilendirme İç vergilendirme (önem) Bir devlet gümrük vergisi ve eş etkili vergiler olmasa bile vergi sistemini kullanarak ithal mallara karşı ayrımcılık yapabilir. ABİHA md , bu uygulamanın önüne geçmek için tasarlanmıştır. İlke GÖÇMEN 7

8 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler İç Vergilendirme ABİHA md e ilişkin içtihat hukuku (tartışmalı) ABAD, zor konularla ilgili olarak karar vermektedir. Kısmen, kurucu antlaşmanın dili nedeniyle» Örneğin, benzer mallar ya da koruyucu vergi sistemi Kısmen, vergi sisteminin ulusal tercihlere yönelik kullanılabilmesi nedeniyle» Örneğin, çevrenin korunması İlke GÖÇMEN 8

9 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler ABİHA md. 30 Üye devletler arasındaki ithalat ve ihracatta, gümrük vergileri ve eş etkili vergiler yasaktır. Konular tanım amaçvs. etki tanım dışı durumlar hizmet bedeli olma zorunlu hukuki gerekliliklerin yerine getirilmesi İlke GÖÇMEN 9

10 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Tanım Eş etkili vergi --- tanım ABAD --- çıkış noktası Gümrük vergisi ve eş etkili vergi kavramları, birbirini tamamlamaktadır. Amaç: üye devletler arası ticaret yönünden malların bir (ulusal) sınır geçmesi nedeniyle onlara yönelik her türlü parasal yükün önüne geçmektir. İlke GÖÇMEN 10

11 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Tanım ABAD --- tanım (Ulusal) bir sınır geçmesi nedeniyle, yerli ya da yabancı mallara tek taraflı olarak yüklenen ve dar anlamda gümrük vergisi olmayan her türlü parasal yük Az bile olsa Tasarımı ve uygulama biçimi nasıl olursa olsun eş etkili vergi sayılır. İlke GÖÇMEN 11

12 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Genel İlkeler ABAD --- tespitler Eş etkili vergi ile ilgili olarak Devletin yararına yüklenip yüklenmemesi Ayrımcı ya da koruyucu bir etkisinin olup olmaması Vergiye muhatap kalan yabancı ürün ile yerli ürün arasında rekabet olup olmaması herhangi bir önem taşımamaktadır. İlke GÖÇMEN 12

13 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Amaçvs. Etki Olay (1968) İtalya; sanatsal, tarihi ve arkeolojik eşyaların ihracatı üzerine bir vergi koymuştur. Komisyon, [ABİHA md. 30] a dayanarak, İtalya ya karşı ihlal davası açmıştır. İtalya ya göre: (1) İlgili eşyalar, gümrük birliğine ilişkin kurallar yönünden mal olarak nitelendirilemez. (2) İhtilaflı verginin amacı, gelir sağlamak değil; ülkenin sanatsal, tarihi ve arkeolojik mirasını korumaktır. İlke GÖÇMEN 13

14 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Amaçvs. Etki ABAD a göre: (1) Mal tanımı Parasal olarak değer biçilebilen ve ticari işlemlere konu olabilen ürünler Öyleyse, İtalya nın ilk iddiasına nasıl yanıt verilecektir? İlke GÖÇMEN 14

15 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Amaçvs. Etki (2) Gümrük vergileri ve eş etkili vergiler ile ilgili olarak, amaçları değil; etkileri önem taşır. Bir vergi, gümrük vergisi veya eş etkili vergi kabul edilirse; perse (kendiliğinden) hukuka aykırı sayılacaktır. Öyleyse, İtalya nın ikinci iddiasına nasıl yanıt verilecektir? İlke GÖÇMEN 15

16 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Amaçvs. Etki Olay (1969) Belçika, ithal edilen elmasların değerinin %0.33 ünün ilgili sanayide çalışan işçilere yönelik bir sosyal fona ödenmesi koşulunu getirmiştir. Bir tacir, AB hukuku uyarınca bu koşulun uygulanmaması gerektiğini öne sürerek, ulusal mahkeme önünde dava açmıştır. Ulusal mahkeme, ön karar davası yoluyla konuyu ABAD önüne getirmiştir. Belçika ya göre: (1) Bu fon, devlet hazinesine para kazandırmayı amaçlamamaktadır. (2) Bu fon, yerli sanayiyi korumayı amaçlamamaktadır. Zira, Belçika elmas üretmemektedir. İlke GÖÇMEN 16

17 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Amaçvs. Etki ABAD a göre: Gümrük vergileri ve eş etkili vergilere yönelik yasak, malların serbest dolaşımını sağlamak ve/veya ticarete yönelik engelleri kaldırmak amacıyla getirilmiştir. Öyleyse, Belçika nın ilk iddiasına nasıl yanıt verilecektir? Öyleyse, Belçika nın ikinci iddiasına nasıl yanıt verilecektir? İlke GÖÇMEN 17

18 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Hizmet Bedeli Olma Olay (1969) İtalya, diğer üye devletlere ihraç edilen mallara bir vergi koymuştur. İtalya ya göre: (1) Bu vergi, dış ticaret yapısını görmek için kullanılacak istatistiki veri toplama amacıyla getirilmiştir. toplanan istatistiki verinin karşılığı olarak görülmelidir. Toplanan istatistiki veriler sayesinde ihracat ve ithalat yapacak kişiler, daha iyi bir rekabetçi konuma sahip olmaktadır. İlke GÖÇMEN 18

19 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Hizmet Bedeli Olma ABAD a göre: Kimi durumlar yönünden ilgili tacirin yararına fiilen sunulan spesifik bir hizmet, ilgili hizmete yönelik orantılı bir ödemenin karşılığını oluşturabilir. Bununla birlikte, bu, ancak spesifik durumlarda uygulanabilir. ABİHA md. 30 u dolanmaya yol açmamalıdır. İtalya nın bu iddiasına nasıl yanıt verilecektir? İlke GÖÇMEN 19

20 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Hizmet Bedeli Olma ABAD a göre: Toplanan istatistiki veriler, tüm ekonomiye ve idari otoritelere fayda sağlamaktadır. Bu istatistikler, oldukça genel bir avantaj oluşturmaktadır. Dolayısıyla, ihtilaflı vergi, ilgili tacirin yararına fiilen sunulan spesifik bir hizmet için karşılık oluşturmamaktadır. İlke GÖÇMEN 20

21 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Hizmet Bedeli Olma Olay (1976) İtalyan makamları, ithal edilen işlenmemiş sığır derileri ile ilgili olarak yürütülen zorunlu hayvan hastalıkları ve kamu sağlığı ile ilgili denetimler yönünden bir vergi (yük) getirmiştir. İtalya ya göre: (1) Bu vergi (yük), bir hizmet bedeli (karşılığı) olarak alınmaktadır. İlke GÖÇMEN 21

22 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Hizmet Bedeli Olma İtalya nın bu iddiasına nasıl yanıt verilecektir? ABAD a göre: Eğer, kamu sağlığı ile ilgili denetimler yapmak gerekiyorsa, Buradaki masraflar, kamu tarafından karşılanmalıdır. Zira, kamu (halk), Birlik içindeki serbest dolaşımdan bütün olarak yararlanmaktadır. Sonuç: Hizmet bedeli iddiası, genellikle, başarısız olmaktadır. İlke GÖÇMEN 22

23 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Zorunlu Hukuki Gerekliliklerin Yerine Getirilmesi Olay (1988) Alman bölgesel makamları, ithal edilen canlı hayvanlara yönelik belirli ücretler tahsil etmektedir. Bu ücretler, 81/389 sayılı Direktif uyarınca yürütülen denetimin masraflarını karşılamak için alınmaktadır. Bu ücretler, gümrük vergisine eş etkili vergi midir? İlke GÖÇMEN 23

24 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Zorunlu Hukuki Gerekliliklerin Yerine Getirilmesi ABAD a göre: Bu tür ücretler, şu koşullar sağlanıyor ise, gümrük vergisine eş etkili vergi olarak addedilmeyecektir: (i) Denetimin hakiki masrafı, aşılmamalıdır. (ii) Bu denetimler, Birlik içindeki ilgili tüm ürünler yönünden zorunlu ve birörnek olmalıdır. (iii) Bu denetimler, Birliğin genel çıkarı adına Birlik hukukunca öngörülmüş olmalıdır. (iv) Bu denetimler, malların serbest dolaşımını ilerletici bir nitelik taşımalıdır. İlke GÖÇMEN 24

25 Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler Zorunlu Hukuki Gerekliliklerin Yerine Getirilmesi Somut olay yönünden (i, ii, iii, iv) (i) Bu, tartışma konusu yapılmamıştır. (ii) Tüm transit ve varış üye devletleri, bu denetimi yapmak ile yükümlü tutulmuştur. (iii) Bu denetim, 81/389 sayılı Direktif ile öngörülmüştür. Bireysel olarak üye devletlerin çıkarlarına yönelik olarak değil; Birliğin genel çıkarlarına (canlı hayvanların taşıma esnasında korunması) yönelik olarak getirilmiştir. (iv) Böylelikle, ilgili denetim standartlaştırılarak, malların serbest dolaşımı ilerletilmiştir. İlke GÖÇMEN 25

26 Gümrük Vergisi ve Eş Etkili Vergiler Ulusal önlem Gümrük vergisi Gümrük vergisine eş etkili vergi Yasaktır Đlgili tacirin yararına fiilen sunulan bir hizmetin bedeli midir? AB hukukunun -serbest dolaşım adına- zorunlu hukuki gerekliliklerinin bir karşılığı mıdır? Evet Hayır Hayır Evet Hukuka uygun Yasaktır Hukuka uygun İlke GÖÇMEN 26

27 İç Vergilendirme ABİHA md. 110 Hiçbir üye devlet, diğer üye devletlerin ürünlerine, kendi benzer ürünlerine doğrudan veya dolaylı olarak uyguladığından daha yüksek herhangi bir iç vergiyi doğrudan veya dolaylı olarak koyamaz. Hiçbir üye devlet, diğer üye devletlerin ürünlerine, diğer ürünlere dolaylı koruma sağlayacak nitelikte bir iç vergi koyamaz. İlke GÖÇMEN 27

28 Ön tespitler İç Vergilendirme ABİHA md. 30 ile 110 ABİHA md. 30 ile İlişkileri Bu iki madde, birbirini dışlar niteliktedir. Bir olay yönünden, yalnızca bir tanesi, uygulama alanı bulabilir. ABİHA md. 30 ile Benzerlikleri Her iki madde, parasal yükler ile ilgilidir. İlke GÖÇMEN 28

29 İç Vergilendirme ABİHA md. 30 ile 110 ABİHA md. 30 ile Farklılıkları (tanım yönünden) 30. madde Malların sınır geçmesi nedeniyle yük yüklenmesinin önüne geçilir.» Gümrük vergisi veya eş etkili vergi,» ithalat esnasında veya nedeniyle alınmakta ve» benzer yerli ürünleri hariç tutarak,» yalnızca ithal ürünlere yüklenmektedir madde Mallar, bir kez bir üye devlete girdikten sonra, ayrımcı veya korumacı iç vergilendirmenin önüne geçilir. İlke GÖÇMEN 29

30 İç Vergilendirme ABİHA md. 30 ile 110 ABİHA md. 30 ile Farklılıkları (sonuç yönünden) 30. madde per se (kendiliğinden) hukuka aykırılık» İlgili yük, yok sayılacaktır madde 110(1) ayrımcılık var ise 110(2) koruyucu etki var ise» Ayrımcı veya koruyucu unsur, bir kenara bırakılır. İlke GÖÇMEN 30

31 İç Vergilendirme ABİHA md. 110(1) ile 110(2) ABİHA md. 110(1) ile 110(2) --- Farklılıkları (uygulama (alanı) yönünden) 110(1). madde ithal ürünler ile benzer yerli ürünler doğrudan veya dolaylı ayrımcılık 110(2). madde ithal ürünler ile diğer yerli ürünler» çapraz talep esnekliği koruma sağlama İlke GÖÇMEN 31

32 İç Vergilendirme ABİHA md. 110(1) ile 110(2) ABİHA md. 110(1) ile 110(2) --- Farklılıkları (sonuç yönünden) 110(1) ayrımcılık var ise Ayrımcı unsur, bir kenara bırakılır.» Vergi yönünden eşit yük uygulanır. 110(2) koruyucu etki var ise Koruyucu unsur, bir kenara bırakılır.» Bu, her zaman, vergi yönünden eşit yük uygulanacağı anlamına gelmez. İlke GÖÇMEN 32

33 Ulusal önlem İç Vergilendirme Đç Vergilendirme Benzer ürünler Diğer ürünler Doğrudan ayrımcı Dolaylı ayrımcı Korumacılık yapmama Nesnel sebep ile haklı gösterilemezse Koruyucu etki, kaldırılır. Bu, vergi yönünden eşit yük anlamına gelmeyebilir. Vergi yönünden eşit yük uygulanır. İlke GÖÇMEN 33

34 ABİHA md. 110(1) Doğrudan Ayrımcılık ABİHA md. 110(1) uyarınca Bir üye devlet, kendi iç vergilendirme rejimini benimseyebilir. Bununla birlikte, bu rejim, ithal ürünler ile benzer yerli ürünler yönünden doğrudan ya da dolaylı ayrımcılık yapmamalıdır. Doğrudan ayrımcılık, haklı gösterilememektedir. Dolaylı ayrımcılık, duruma göre, nesnel sebepler ile haklı gösterilebilecektir. İlke GÖÇMEN 34

35 ABİHA md. 110(1) Doğrudan Ayrımcılık Olay (1980) İtalyan hükümeti, yeniden işlenmiş petrole normal petrole nazaran daha düşük vergi uygulamaktadır. Bu vergi politikası, ekolojik mülahazalara dayanmaktadır. Bununla birlikte, İtalya, ithal yeniden işlenmiş petrole aynı vergi avantajını sağlamamaktadır. İtalya ya göre: (1) İthal edilen petrolün yeniden işlenmiş mi; yoksa normal petrol mü olduğunu tespit etmek hemen hemen imkansızdır. İlke GÖÇMEN 35

36 ABİHA md. 110(1) Doğrudan Ayrımcılık İtalya nın bu iddiasına nasıl yanıt verilecektir? ABAD a göre: İthalat yapan kişiler, ithal malın (petrolün) ilgili kategoriye (yeniden işlenmiş petrol) girdiğini gösterecektir. Bu, makul ispat standardına tâbi tutulacaktır.» Söz gelimi, ihraç devletinden alınacak bir sertifika, ilgili petrolün niteliğini belirlemekte kullanılabilir. Burada, doğrudan ayrımcılık vardır. Doğrudan ayrımcılık, haklı gösterilememektedir. İlke GÖÇMEN 36

37 Olay (1980) ABİHA md. 110(1) Doğrudan Ayrımcılık İrlanda, X malı yönünden yerli ve ithal mallara aynı vergi rejimini uygulamaktadır. Bununla birlikte, İrlanda, bu verginin ödenmesi ile ilgili olarak yerli üreticilere birkaç haftalık ekstra zaman tanırken; ithalatçılar, ithalat anında tüm vergiyi ödemekle yükümlü tutulmaktadır. İlgili ithalatçılar, avukat olarak size gelmiştir. Sizce, bu olay, Birlik hukuku yönünden nasıl neticelenecektir? İlke GÖÇMEN 37

38 ABAD a göre: ABİHA md. 110(1) Doğrudan Ayrımcılık ABİHA md. 110, verginin ödenmesinin yanı sıra vergi ödeme usulü yönünden de uygulanır. Burada, doğrudan ayrımcılık vardır. Zira, buradaki ayrım kriteri, malların köken idir. Sonuç:» Yerli mallara yönelik vergi ödeme usulü ile ithal mallara yönelik usul arasında ayrım yapılmıştır. Birlik hukuku yönünden, ilgili kurallar, hem yerli hem de ithal ürünlere eşit biçimde uygulanmalıdır. İlke GÖÇMEN 38

39 Dolaylı ayrımcılık ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık İç vergilendirme kuralları, vergi sorumluluğu yönünden, açıkça malın kökenine göre bir ayrım yapmasa bile; (-doğrudan ayrımcılık-) diğer üye devletlerden gelen mallara daha yüksek bir yük bindirebilir. (-dolaylı ayrımcılık-) İlke GÖÇMEN 39

40 ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık Olay (1985) Fransa, arabalar için yıllık vergi koymuştur. Ödenecek vergi miktarı, arabaların güç derecesine göre değişmektedir. Bu miktar, 16 CV altındaki arabalar için kademeli olarak 1100 Frank a kadar artmaktadır. Bu miktar, 16 CV üstündeki bütün arabalar yönünden 5000 Frank olarak belirlenmiştir. Hiçbir Fransız arabası, 16 CV üstü değildir. İlke GÖÇMEN 40

41 ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık Bay H., 36 CV lik bir Alman arabası ithal edince, 5000 Frank vergi ödemekle yükümlü tutulmuştur. Bu vergiyi çok bularak, ödemek istemeyen Bay H., avukat olarak size gelmiştir. Sizce, bu olay, Birlik hukuku yönünden nasıl neticelenecektir? İlke GÖÇMEN 41

42 ABAD a göre: ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık Fransız vergi sistemi, malların kökenine göre herhangi bir ayrım yapmamaktadır. Bununla birlikte, bu sistem, dolaylı ayrımcılık yapmaktadır. Zira, 16 CV üstü arabalar için, 16 CV arabalara nazaran yaklaşık 5 kat daha fazla vergi alınmaktadır. Buna karşın, 16 CV üstü Fransız arabası yoktur. Dolayısıyla, çoğunlukla ithal arabalar, Fransız arabalarına nazaran, daha yüksek bir vergi yükü ile karşı karşıya kalabilmektedir. İlke GÖÇMEN 42

43 ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık Olay (1981) İtalya, sentetik etil alkole, fermente etil alkole göre daha yüksek bir vergi koymuştur. Bu iki ürün, birbiri yerine kullanılabilmektedir. İtalya, sınırlı bir sentetik etil alkol üreticisidir. İtalya ya göre: (1) Buradaki amaç, tarımsal ürünler üzerinden etil alkol üretimini özendirmek ve bir petrol türevi olan etilen in alkole dönüştürülmesini sınırlandırmaktır. Böylelikle, ham petrol, daha önemli ekonomik kullanımlar için saklanacaktır. İlke GÖÇMEN 43

44 ABAD a göre: ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık Burada, dolaylı ayrımcılık olsa bile; bu, haklı gösterilebilecektir. Bunun için, nesnel bir politika sebebi gösterilmeli ve bu sebep, kurucu antlaşma ve ikincil hukuk (yani, AB nin gereklilikleri) ile uyumlu olmalıdır. Somut olay yönünden İtalya, meşru bir sanayi politikası hedefi gütmektedir. Bu hedef, AB nin gereklilikleri ile çatışmamaktadır. İlke GÖÇMEN 44

45 Olay (1987) ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık Fransa, geleneksel biçimde üretilen tatlı şaraplara likör tipi şaraplara göre daha düşük vergi koymuştur. Komisyona göre, bu durum, 110. maddeye aykırılık oluşturmaktadır. Fransa ya göre: (1) Geleneksel biçimde üretilen tatlı şaraplar, yetiştirme koşullarının idealin altında olduğu (verimsiz topraklı ve düşük yağış miktarlı) alanlardan üretilmektedir. Bu vergi politikası, bu tür alanlarda üretim yapılması için bazı mali teşvikler sunmayı hedeflemiştir. İlke GÖÇMEN 45

46 ABAD a göre: ABİHA md. 110(1) Dolaylı Ayrımcılık Burada, dolaylı ayrımcılık olsa bile; bu, haklı gösterilebilecektir. Somut olay yönünden Fransa, meşru bir politika hedefi gütmektedir. Bu hedef, AB nin gereklilikleri ile çatışmamaktadır. İlke GÖÇMEN 46

47 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki ABİHA md. 110(1) ile 110(2) 110(1). madde ithal ürünler ile benzer yerli ürünler 110(2). madde ithal ürünler ile diğer yerli ürünler çapraz talep esnekliği Tartışmalı durum: Ne zaman benzer ürün, ne zaman diğer ürün söz konusu olacaktır? İlke GÖÇMEN 47

48 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki Benzer ve diğer ürün ayrımı, önemlidir; çünkü: 110(1) ile 110(2). madde, sonuçları yönünden farklılaşır. 110(1) ayrımcılık var ise Ayrımcı unsur, bir kenara bırakılır.» Vergi yönünden eşit yük uygulanır. 110(2) koruyucu etki var ise Koruyucu unsur, bir kenara bırakılır.» Bu, her zaman, vergi yönünden eşit yük uygulanacağı anlamına gelmez. İlke GÖÇMEN 48

49 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki Olay (1980) Fransa, viski, rom, cin ve votka gibi tahıla dayalı içkilere, konyak ve meyve brendileri gibi şaraba veya meyveye dayalı içkilere nazaran daha yüksek bir vergi koymuştur. Fransa, sınırlı bir tahıla dayalı içki üreticisidir. Fransa, şaraba veya meyveye dayalı içkiler yönünden ise başlıca üreticilerdendir. İlke GÖÇMEN 49

50 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki Komisyona göre, bu durum, 110. maddeye aykırılık oluşturmaktadır. Komisyon, buna dayanarak, Fransa ya karşı ihlal davası açmıştır. Peki, burada, 110(1) mi; yoksa 110(2) mi uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 50

51 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki ABAD a göre: Benzer ürün Benzer karakteristikleri (özellikleri) olan ve Tüketicinin bakış açısına göre benzer ihtiyaçları karşılayan ürünler Bir başka deyişle, buradaki kriter,» ürünlerin niteliğinin aynılığı değil;» benzer ve karşılaştırılabilir kullanımıdır. İlke GÖÇMEN 51

52 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki diğer ürün benzer ürün sayılmayan ithalat yapan ülkenin ürünleri ile» kısmen veya» dolaylı ya da potansiyel olarak rekabet hâlinde bulunan ürünler Bir başka deyişle, Ekonomik tabirle: çapraz talep esnekliği, aranır:» Bir ürünün fiyatı, diğerine nazaran artınca, tüketiciler, fiyatı düşük olana yönelir.» Bu yönelimin derecesi, ürünler arası fiyat farklılığı veya tüketicilerin bu iki ürünü birbiri yerine koyma algısı gibi etmenlere göre değişir. İlke GÖÇMEN 52

53 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki Somut olay yönünden, ABAD, ilgili ürünlere ilişkin olarak, benzer ürün olup olmadıklarına bakmamıştır. ilgili ürünleri, birbiri ile rekabet hâlinde (diğer ürün) kabul etmiştir. Fransız vergi sisteminin koruyucu nitelikte olduğuna karar vermiştir. Dolayısıyla, Fransa, 110. maddeye aykırı davranarak, Birlik hukukunu ihlal etmektedir. İlke GÖÇMEN 53

54 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki Olay (1987) İtalya, çok az muz üretimi yapmakta ve muzlar, Fransa dan ithal edilmektedir. İtalya; elma, armut, şeftali, erik ve portakal gibi meyveler yönünden ise başlıca üreticilerdendir. İtalya, muz üstüne fiyatının yarısına denk düşen bir vergi koyarken; diğer meyveleri herhangi bir vergiye tâbi tutmamıştır. İlke GÖÇMEN 54

55 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki Komisyona göre, bu durum, 110. maddeye aykırılık oluşturmaktadır. Komisyon, buna dayanarak, Fransa ya karşı ihlal davası açmıştır. Peki, burada, 110(1) mi; yoksa 110(2) mi uygulanacaktır? İlke GÖÇMEN 55

56 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki ABAD a göre: Muz ile diğer meyveler, benzer ürün değildir. Benzer karakteristikleri (özellikleri) yönünden» Duyusal özellikleri ve su içerikleri, farklılık taşır. Tüketicinin bakış açısına göre benzer ihtiyaçları karşılamak yönünden» Yüksek enerji içerikli vs. (bol) sulu İlke GÖÇMEN 56

57 ABİHA md. 110(1) ve 110(2) Arasındaki İlişki Muz ile diğer meyveler, rekabet hâlindeki diğer ürün lerdir. Muzlar, meyve tüketicileri yönünden bir alternatif oluşturur. Korumacılık yapma yönünden İtalya, kendi üretimi meyvelere vergi koymazken; (çoğu ithal) muzlara hemen hemen fiyatının yarısı kadar vergi koyarak; korumacılık yapmaktadır. İlke GÖÇMEN 57

58 ABİHA md. 110(2): Korumacı Etki Olay (1983) Birleşik Krallık, belirli şaraplar yönünden, biraya nazaran, yaklaşık beş kat daha çok bir (sabit miktar) tüketim vergisi koymuştur. Bu vergi, ilgili şarabın satış fiyatının yaklaşık %38 ini oluşturmaktadır. Bu vergi, bira yönünden ise, satış fiyatının yaklaşık %25 ini oluşturmaktadır. Birleşik Krallık, çok az şarap, oldukça fazla bira üretmektedir. İlke GÖÇMEN 58

59 ABİHA md. 110(2): Korumacı Etki Komisyona göre, bu durum, 110. maddeye aykırılık oluşturmaktadır. Komisyon, buna dayanarak, Birleşik Krallık a karşı ihlal davası açmıştır. Peki, burada, Birlik hukuku nasıl etki doğuracaktır? İlke GÖÇMEN 59

60 ABİHA md. 110(2): Korumacı Etki ABAD a göre: Şarap ve bira arasında, en azından belirli bir derecede, biri diğerinin yerine ikame edilebilir özellik vardır. İkame edilebilirlik derecesi yönünden Belirli bir üye devletteki tüketici alışkanlıkları göz önüne alınmamalıdır;» Zira, bu alışkanlıklar, zamana ve mekana göre değişebilir. İlke GÖÇMEN 60

61 ABİHA md. 110(2): Korumacı Etki Koruma etkisi yönünden Birleşik Krallık vergi sistemi, ithal şaraplara ek bir yük getirerek, yerli bira üretimine koruma sağlama etkisi doğurmaktadır. Sonuç:» Zira, şaraplar, oldukça yüksek bir vergi yükü ile karşı karşıya bırakılmaktadır. Birleşik Krallık vergi sistemi, 110. maddeye aykırıdır.» Koruyucu etki, kaldırılacaktır. İlke GÖÇMEN 61

62 Gümrük Vergisi ve Eş Etkili Vergi İç Vergilendirme Miktar Kısıtlaması ve Eş Etkili Tedbir Arasındaki İlişki Ulusal önlem sınırı geçerken Mali yük Sınırı geçince Mali olmayan yük Gümrük vergisi veya eş etkili vergi Đç Vergilendirme Miktar kısıtlaması veya eş etkili tedbir perse yasak Hizmet bedeli + Zorunlu hukuki gereklilik --- hariç Doğrudan ayrımcı Benzer ürünler Dolaylı ayrımcı Nesnel sebep ile haklı gösterilemezse Diğer ürünler Korumacılık yapmama Koruyucu etki, kaldırılır. Bu, vergi yönünden eşit yük anlamına gelmeyebilir. Vergi yönünden eşit yük İlke uygulanır. GÖÇMEN 62