Durum ve Tahmin BUĞDAY 2011/2012 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ

Transkript

1 Durum ve Tahmin BUĞDAY 2011/2012 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI TARIMSAL EKONOMİ VE POLİTİKA GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ

2

3 TARIMSAL EKONOMĠ VE POLĠTĠKA GELĠġTĠRME ENSTĠTÜSÜ TEPGE Durum ve Tahmin BUĞDAY 2011/2012 Hazırlayan Alkan DEMĠR e-posta: TEPGE YAYIN NO: 190 ISBN: ISSN:

4

5 Durum ve Tahmin Raporları, ait olduğu ürünün piyasasında yer alan kamu ve özel sektör kuruluşları ile ilgili meslek örgütleri ve STK lardan oluşan Ürün Danışma Kurulu ndan görüş alınarak hazırlanmaktadır. Durum ve Tahmin 2011/2012 Raporu DanıĢma Kurulu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Orta Anadolu İhracatçıları Birliği Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Türkiye Ziraat Odaları Birliği Polatlı Ticaret Borsası Adana Ticaret Borsası Rapora katkılarından dolayı Danışma Kurulu üyelerine teşekkür ederiz. ĠletiĢim: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kampüsü 1 Nolu Giriş (Eski APK Binası) Eskişehir Yolu 9. km. Lodumlu / ANKARA Telefon: Faks: TEPGE. Her Hakkı Saklıdır. TEPGE nin izni olmaksızın basılamaz, çoğaltılamaz ve dağıtımı yapılamaz. Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. Yayın içerisindeki her türlü yorum ve değerlendirmeler yazara aittir ve Gıda. Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın ve TEPGE nin görüşlerini yansıtmaz.

6

7 ÖNSÖZ Türkiye nin üzerinde yer aldığı coğrafya, tarımsal üretim bakımından risk ve belirsizliklere en fazla muhatap olan yeryüzü parçasıdır. Bu topraklarda geleceği kurgulamak, geçmişten devralınan sağlam bir bilgi envanteri kadar, disipliner bir Durum ve Tahmin Çalışması geleneği oluşturmaya da bağlıdır. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü nün Durum ve Tahmin çalışmaları; bir yandan bilgi ve veri tabanını oluşturulmasını sağlarken; diğer yandan, sektördeki gelişmeleri yakından takip edecek ilgili kişi, grup ve kuruluşları bu gelişmelerden zamanında ve doğruya en yakın olarak haberdar edip bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmalarda, içinde bulunulan yıla ait üretim, kullanım, ihracat, ithalat, fiyatlar ve yıl sonu stoklarında ortaya çıkan gerçekleşmeler Durum, bir sonraki yılda muhtemel gelişmeler ise Tahmin adı altında sistematik olarak incelenmektedir. Bu incelemeler, şüphesiz dünyadaki gelişmelerin ışığı altında cereyan etmektedir. Ülkemizde Durum ve Tahmin Çalışmaları ise; başta buğday üreticileri ve buğdaya dayalı gıda sanayiinde faaliyet gösteren girişimciler olmak üzere, konusu buğday olan ve buğdayla ilgili tüm kesimler için sözü edilen incelemeyi gerçekleştirmektedir. Bilindiği gibi, buğdaya dayalı gıda sanayileri; un, makarna, irmik, bisküvi, gofret, kraker vb. başta olmak üzere son yıllarda hem iç piyasada hem de dünya pazarlarında giderek daha fazla rekabete konu olan ürünler üretmektedir. Aslında, içinde olduğumuz bilgi ve iletişim çağının da bir gereği olarak, buğdayla ilgili kesimlerin, buğday ve ürünleri hakkında, gerek dünyadaki gerekse ülkemizdeki durum ve gelecek beklentileri ile ilgili sistemli ve güvenilir bilgiye, zamanında sahip kılınmaları bir mecburiyettir. Bu çalışmayı gerçekleştiren proje ekibine, Danışma Kurulu nda görüş bildiren temsilcilere ve katkı sağlayan diğer uzmanlara teşekkür ederken, çalışmanın ülkemiz ve üreticilerimiz için yararlı olacağına inanıyorum. Mine HASDEMĠR Enstitü Müdür V.

8

9 TEPGE ĠÇĠNDEKĠLER ÖZET.... BAŞLICA GELİŞMELER... iii Tahmin: 2010/ iii Öngörü: 2011/ iii DÜNYADA DURUM: 2010/ Üretimi Azaldı Dünya Fiyatları Artma Eğiliminde Arz ve Yıl Sonu Stokları Azalırken Kullanım Değişmedi 2 Ticareti Azaldı DÜNYADA TAHMİN / ÖNGÖRÜ: 2011/ Üretiminde Artış Öngörülüyor Ticaretinde Çok Az Miktarda Artış Öngörülüyor... 3 Arzında, Kullanımında ve Stoklarda Azalma Bekleniyor TÜRKİYE DE DURUM: 2010/ TMO Alım Fiyatları Yükseldi.. 4 Yurtiçi -Dünya Fiyat Farkı Değişmedi Ekilen Alan, Verim ve Üretim Düştü... 4 Arzı Arttı Toplam Kullanım Azaldı İthalatı Arttı. 5 ve Ürünleri İhracatı Düştü.. 5 Yıl Sonu Stokları ve Stok-Kullanım Oranı Arttı.. 6 a Dayalı Gıda Sanayinde Üretim Arttı. 6 TÜRKİYE DE TAHMİN / ÖNGÖRÜ: 2011/ Yurtiçi Fiyatlarında Artış Bekleniyor.. 8 Ekilen Alanın Bir Miktar Azalacağı, Verimin ve Üretimin Artacağı Tahmin Ediliyor... 8 Toplam Arzının Azalacağı Öngörülüyor Toplam Kullanımında Artış Olacağı Öngörülüyor Yıl Sonu Stoklarının Azalacağı Öngörülüyor... 8 İthalatın Azalacağı Öngörülüyor. 8 ve Ürünleri İhracatının Artacağı Öngörülüyor... 8 BUĞDAY POLİTİKALARI: EK TABLOLAR.. 10 iii i

10 Tablolar Özet Tablo 1 - Türkiye'de Arz ve Kullanımı: 2009/ /12 Piyasa Yılları... iv Özet Tablo 2 - Türkiye'de Makarnalık Arz ve Kullanımı: 2009/ /12 Piyasa Yılları... iv Tablo 1 - Dünya Arz ve Kullanımı.. 1 Tablo 2 - TMO Hububat Alım Fiyatları 4 Tablo 3 - Türkiye'de Durum ve Tahmin.. 7 Ek Tablo 1-Dünya Arz, Kullanım ve Ticareti (Milyon Ton): 2009/ /2012 1/. 11 Ek Tablo 2 - Başlıca İhracatçı Ülkelerde İhraç Fiyatları: 2005/ / Ek Tablo 3 - Gelecek Fiyatları 14 Ek Tablo 4 - Türkiye'de Arz ve Kullanımı (2009/ /2012 Piyasa Yılları 1/) 15 Ek Tablo 5 - Türkiye'de Makarnalık Arz ve Kullanımı (2009/ /2012 1/).. 16 Ek Tablo 6 - Üç Aylık Dönemler İtibariyle Un, Kepek, İrmik, Makarna, Bisküvi İmalatı: 2005/ /11 17 Ek Tablo 7 - Türkiye'de Aylar İtibariyle ve Ürünleri İhracatı : 2001/ /11 19 Ek Tablo 8 - ve Ürünleri İhracatı ( Eşdeğeri): 2005/ /11 1/ Ek Tablo 9 - Ülkelere Göre Türkiye'nin İhracatı: Ek Tablo 10 - Türkiye'nin Ülkelere Göre Unu İhracatı: Ek Tablo 11 -Türkiye'nin Ülkelere Göre Makarna İhracatı: Ek Tablo 12 - Türkiye'nin Ülkelere Göre Büsküvi-kek-ekmekçi ürünleri İhracatı: EkTablo 13 - ve Ürünlerinin Ortalama İhraç Fiyatları ($/Kg): 2000/ /11 31 Ek Tablo 14 - Türkiye'de Aylar İtibariyle ve Ürünleri İthalatı: 2005/ /11 33 Ek Tablo 15 - Türkiye'de Aylar İtibariyle ve Ürünleri ithalatı ( Eşdeğeri): 2005/ /2011 1/ Ek Tablo 16 - ve Ürünleri İthalat Birim Fiyatları: 2005/ /11 36 Ek Tablo 17 - Seçilmiş Borsalarda Aylar İtibariyle Fiyatları: 2003/ /11 Piyasa Yılları 37 Ek Tablo 18 - Ankara İlinde Ürünlerinin Perakende Fiyatları: 2000/ /11 Piyasa Yılları 40 Ek Tablo 19 - Ankara İlinde Ürünlerinin Perakende Fiyatları: 2002/ /11 Piyasa Yılları (1994 Sabit Fiyatlarıyla) Ek Tablo 20 - Ankara İlinde Ürünlerinin Perakende Fiyatları: 2000/ /11 Piyasa Yılları (ABD Doları) Ek Tablo 21 - Aylar İtibariyle Yurtiçi ve Dünya Fiyatları: 2006/ /11Piyasa Yılları 46 ġekiller Şekil 1 - Dünya Arzı.. 1 Şekil 2 - Dünya İhraç Fiyatları 1 Şekil 3 - Aylar İtibariyle U.S. No. 2 HRW Fiyatı 2 Şekil 4 - Dünya Kullanımı. 2 Şekil 5 - Dünya Stok/Kullanım Oranı. 2 Şekil 6 - Türkiye de fiyatları (PY).. 4 Şekil 7 - Aylık fiyatları : 2010/ Şekil 8 - Türkiye Arzı.. 5 Şekil 9 - Türkiye Kullanımı. 5 Şekil 10 - Türkiye Stok/Kullanım Oranı. 6 ii

11 ÖZET BAġLICA GELĠġMELER Tahmin: 2010/2011 TEPGE - Dünya buğday üretiminin 648 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin ediliyor. - Dünya ihraç fiyatlarında artış görülmekte. - Dünya buğday ticaretinin 124 milyon ton olarak gerçekleştiği tahmin ediliyor. - Türkiye de buğday üretim ve verimi düştü. - Yurtiçi fiyatlar ile dünya fiyatları artmaya devam etti. - Türkiye nin buğday ithalatının bin tona çıkacağı tahmin ediliyor. - Türkiye nin buğday ürünleri ihracatının bin tona düşeceği tahmin ediliyor. Öngörü: 2011/ Dünya buğday üretiminde 22 milyon ton luk artış olması bekleniyor. - Dünya buğday arzında 8 milyon tonluk, kullanımda ise 10 milyon tonluk artış olacağı öngörülüyor. - Yıl sonu stoklarında 1 milyon ton gerileme olacağı öngörülüyor. - Türkiye de ekim alanında bir miktar azalış olacağı tahmin ediliyor. - Türkiye genelinde üretimin 21 milyon ton olacağı tahmin ediliyor. - arzının 24,7 milyon tonla bir önceki döneme yakın olacağı tahmin ediliyor. - ithalatının düşeceği, buğday ürünleri ihracatında da geçen yıla göre artacağı öngörülüyor. - Toplam kullanımın 22,7 milyon tona yükseleceği öngörülüyor. iii

12 Özet Tablo 1 - Türkiye'de Arz ve Kullanımı: 2009/ /12 Piyasa Yılları Summary Table 1 - Turkey Wheat Supply and Use: 2009/ /12 Market Years 2009/ / /2012 Tahmin Öngörü Estimated Projected Bin Ton ARZ ( 000 MT) SUPPLY Üretim Production Kayıp ve ziyan Loss and waste Net üretim Net production İthalat Imports Başlangıç stokları Beginning stocks Toplam arz Total supply KULLANIM DISAPPEARANCE Yurtiçi kullanım Domestic use Gıda Food Tohum Seed Yem Feed İhracat Exports Toplam kullanım Total disappearance Yıl sonu stokları Ending stocks Stok-kullanım oranı 11,3 15,6 8,7 Stocks-use ratio Kaynak: Ek Tablo 4 Source: Appendix Table 4 Özet Tablo 2-Türkiye'de Makarnalık Arz ve Kullanımı: 2009/ /12 Piyasa Yılları Summary Table 2 - Durum Wheat Supply and Use in Turkey: 2009/ /12 Market Years 2009/ / /2012 Tahmin Öngörü Estimated Projected ARZ: Bin ton (000 mt) SUPPLY: Üretim Production Kayıp ve ziyan Loss and waste Net Üretim Net production İthalat Imports Makarnalık buğday Durum wheat Makarnalık buğday ürünleri Durum products Başlangıç stokları Beginning Stocks Toplam arz Total supply KULLANIM: Bin Ton DISAPPEARANCE Tohum Seed Makarna Pasta Bulgur Cracked wheat İrmik Semolina Un Flour Toplam Yurtiçi kullanım Total domestic use İhracat Exports Makarnalık buğday Durum wheat Makarnalık buğday ürünleri Durum products Toplam kullanım Total diseppearence STOKLAR: STOCKS: Bitiş Stokları Ending stocks Yüzde Percent Stok-kullanım oranı 29,5 35,0 15,5 Stocks-use ratio Kaynak: Ek Tablo 5 Source: Appendix Table 5 iv

13 $/ton milyon ton TEPGE DÜNYADA DURUM: 2010/2011 Dünyada 2010/2011 piyasa yılında bir önceki döneme göre buğday üretiminde ve dış ticaretinde azalma, kullanımında bir miktar artış kaydedilmiştir. 2006/07 piyasa yılında geçmiş üretim dönemlerinden itibaren artış seyri gösteren dünya buğday fiyatları 2007/08 piyasa döneminde en yüksek seviyesine ulaşmıştır. 2008/09 ve 2009/10 piyasa döneminde azalış eğilimine giren dünya buğday fiyatları 2010/11piyasa yılında tekrar artmaya devam etmiştir. Üretimi Azaldı Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA) nın Mayıs 2011 tarihli tahminine göre, dünya buğday üretimi 2010/2011 piyasa yılında, bir önceki yıla göre %5,27 lik bir azalış (36,04 milyon ton) göstererek 648,14 milyon ton olarak gerçekleşmiştir(tablo 1) (Şekil 1). Tablo 1 Dünya Arz ve Kullanımı Table 1- Global Wheat Supply and Use 2009/ / /2012 Tahmin Öngörü Estimated Projected ARZ Milyon ton (mmt) Başlangıç stokları 166,24 196,17 182,20 Üretim 684,18 648,14 669,55 İthalat 133,58 123,59 124,02 Toplam arz 984,00 967,90 975,77 KULLANIM Yurtiçi 773,44 784,87 794,66 İhracat 135,85 124,73 127,34 Toplam kullanım 909,29 909,60 922,00 Yıl sonu stokları 196,17 182,20 181,26 Stok-kullanım oranı (%) 24,83 23,16 22,72 Kaynak: Ek Tablo 1 Source: Appendix Table 1 FAO nun Haziran ayı tahminine göre ise buğday üretimi bir önceki yıla göre yaklaşık 32,1 milyon ton azalışla 652,6 milyon ton, Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC) Mayıs ayı tahminlerine göre ise 30 milyon tonluk bir azalış ile dünya buğday üretiminin 649 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir / / /12 Üretim İthalat Toplam Arz ġekil 1 - Dünya Arzı Figure 1 -World Wheat Supply Dünya Fiyatları Artma Eğiliminde 2006/07 piyasa yılından önceki iki dönem itibariyle artış eğiliminde olan dünya buğday fiyatları artış seyrini sürdürerek 2007/2008 piyasa yılında en yüksek seviyesine ulaşmış ve Mart 2008 de U.S.No.2 Sert Kırmızı Kışlık (HRW) buğdayın fiyatı 482, U.S.No.2 Yumuşak Kırmızı Kışlık (SRW) in fiyatı 397 ve Arjantin Trigo Pan in fiyatı ise 395 $/ton olmuştur. Bu dönemden itibaren fiyatlar gerilemiş ve Eylül 2009 da $/ton aralığına inmiştir. Temmuz 2010 tarihine kadar yatay bir seyir izleyen buğday fiyatları, bu tarihten itibaren tekrar artışa geçmiş ve Nisan 2011 tarihinde $/ton aralığına kadar yükselmiştir. (Şekil 3) / / / / /2011 US No.2 HRW US No.2 SRW Arjantin Trigo Pan ġekil 2 Dünya Ġhraç Fiyatları Figure 2 World Export Prices 1

14 % $ / ton TEPGE / / /2011 ġekil 3 - Aylar Ġtibariyle U.S. No. 2 HRW Fiyatı Figure 3 - U.S. No. 2 HRW Export Prices Arz ve Yıl Sonu Stokları Azalırken, Kullanım DeğiĢmedi USDA ın Mayıs 2011 tahminlerine göre dünya buğday arzı 2010/2011 piyasa yılında yaklaşık 16,1 milyon ton azalarak 967,9 milyon tona gerilemiştir. Toplam buğday kullanımı da bir önceki yıla göre fazla bir değişme olmazken 909,6 milyon tonda kalmıştır. Arz ve kullanımdaki bu gelişmeler sonucu olarak yıl sonu stoklarında yaklaşık 13,97 milyon tonluk bir azalma beklenmektedir. Aynı tahminler 2009/2010 üretim sezonunda yüzde 24,83 olan stok-kullanım oranının 2010/2011 üretim sezonunda yüzde 23,16 a düştüğüne işaret etmektedir (Tablo 1) / / /12 Yurtiçi Kullanım İhracat Toplam Kullanım 25 24, , , ,5 2009/ / /2012 ġekil 5 - Dünya Stok/Kullanım Oranı Figure 5 -World Wheat Stocks -to- Use Ratio Ticareti Azaldı USDA nın en son tahminleri 2010/2011 yılında dünya buğday ticaretinde, ithalatın bir önceki yıla göre yaklaşık 9,99 milyon ton azalarak 123,59 milyon tona, ihracatının da yaklaşık 11,12 milyon ton azalarak 124,73 milyon tona gerileyeceğini göstermektedir. FAO nun Haziran ayı projeksiyonunda dünya buğday ticaretinin 6,8 milyon ton azalarak 123 milyon ton ve IGC nin 26 Mayıs projeksiyonunda da dünya buğday ticaretinin 6 milyon ton azalarak 122 milyon ton olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. ġekil 4- Dünya Kullanımı Figure 4 - World Wheat Disappearance 2 Durum ve tahmin

15 DÜNYADA TAHMİN/ÖNGÖRÜ: 2011/2012 TEPGE Dünyada 2011/2012 piyasa yılında buğday üretiminde, ihracatında ve tüketiminde artış, başlangıç ve bitiş stoğunda azalış olacağı, ithalatında çok az bir miktarda artacağı öngörülmektedir. Bu tahminlerin ışığı altında buğday arzında ve kullanımında artış beklenmektedir. Üretiminde ArtıĢ Öngörülüyor USDA (Mayıs 2011) ve IGC nin (26 Mayıs 2011) projeksiyonlarında 2011/2012 yılı buğday üretiminde bir önceki yıla göre sırasıyla 21 ve 28 milyon tonluk, FAO (Haziran 2011) projeksiyonunda ise buğday üretiminde yaklaşık 21 milyon tonluk bir artış olacağı öngörülmektedir. USDA nın Mayıs ayında açıkladığı projeksiyonunda dünya buğday üretiminin 2011/12 piyasa yılında 669,6 milyon ton, IGC projeksiyonunda 667 milyon ton, FAO projeksiyonunda ise 673,6 milyon ton olacağını öngörülmektedir. USDA, BDT-12 üretimindeki ani düşüş ve Hindistan, Kuzey Afrika, Kanada ve AB-27 den beklenen üretimlerle birleştiğinde 2011/12 piyasa yılında buğday üretimindeki bu artışın sebebleri olarak açıklanmaktadır. Ticaretinde Çok Az Miktarda ArtıĢ Öngörülüyor USDA nın Mayıs projeksiyonlarına göre dünya buğday ithalatının 2011/2012 piyasa yılında bir önceki yıla göre 0,43 milyon tonluk bir artışla 124,02 milyon tona çıkması beklenmektedir. AB-27 ve Ortadoğu ülkelerindeki ithalat artışı ile Kuzey Afrika daki ithalat azalışının, dünya ithalatının fazla artmadan dengede kalmasını sağlayacağı ve yine USDA nın Mayıs projeksiyonlarına göre dünya buğday ihracatının, bir önceki döneme göre %2 artarak 127,3 milyon ton a çıkacağı tahmin edilmektedir. Rusya, Ukrayna ve Kazakistan daki artan buğday arzının ve ihracata dönüşün AB-27 ve ABD de buğday rekabetini arttırması beklenmektedir. Kanada da üretimde iyileşme ve gelişen buğday kalitesinin de ihracat rekabetini arttırması beklenmektedir. FAO projeksiyonlarına göre, dünya buğday ticaretinin bir önceki yıla göre 2 milyon ton artacağı ve 125 milyon ton olacağı öngörülmektedir. FAO bunun sebebini Asya ve AB deki büyük ithalata bağlamaktadır. IGC (26 Mayıs 2011) tahminlerinde dünya ticaretinin bir önceki yıla göre 5 milyon ton artarak 127 milyon ton olacağını, bunun sebebinin ise Global buğday ticaretinin özellikle Kuzey Afrika, Yakın Doğu Asya ve AB den kaynaklanacağı belirtilmektedir. Arzında, Kullanımında ve Stoklarda Azalma Bekleniyor USDA in Mayıs projeksiyonlarına göre 2010/2011 piyasa yılında 967,9 milyon ton olan dünya buğday arzının 2011/2012 yılında yaklaşık 7,87 milyon tonluk bir artışla 975,77 milyon tona çıkacağı öngörülmektedir. Aynı projeksiyonlara göre, dünya buğday kullanımının 2011/2012 piyasa yılında bir önceki piyasa yılına göre yaklaşık 12,4 milyon tonluk bir artışla 922 milyon tona çıkacağı öngörülmektedir. Dünya buğday kullanımındaki ve arzındaki artış nedeniyle 2011/12 piyasa yılında dünya buğday bitiş stoklarının bir önceki yıla göre yaklaşık 0,94 milyon ton azalarak 181,26 milyon tona düşmesi ve buna bağlı olarak stok-kullanım oranının %23,16 dan %22,72 ye gerilemesi beklenmektedir (Tablo 1). IGC (26 Mayıs 2011), 2011/2012 piyasa yılında dünya buğday stoklarında bir önceki yıla göre bir miktar azalış (%0,54) beklemekte ve 185 milyon ton, FAO ise (Haziran 2011) raporunda dünya buğday stoklarının %2,6 lık bir azalışla 182,9 milyon ton olacağını öngörmektedir. 3

16 $/ton TEPGE TÜRKİYE DE DURUM: 2010/2011 ekilen alanlardaki 6 bin hektarlık azalma ve iklim koşulları nedeniyle verim düşmüş, bundan dolayı buğday üretimi geçen yıla göre 940 bin ton azalarak 19,66 milyon tona gerilemiştir. üretimi, stoklar ve ithalattaki artış sonucu toplam buğday arzı bir önceki seneye göre bir miktar artmıştır. ihracatının azalması nedeniyle buğday kullanımı da düşmüştür. TMO Alım Fiyatları Yükseldi 2008/09 piyasa yılında ortalama 414 dolar/ton olan TMO destekleme alım fiyatları, 2009/2010 yılında ortalama 342 dolar/tona düşmüş, 2010/11 piyasa yılında tekrar bir önceki sezona göre artmış ve ortalama 376 dolar/ton olmuştur (Şekil 6). 0,500 0,450 0,400 0,350 0,300 0,250 0,200 0,150 0, / / /2011 Ortalama Borsa Fiyatı/Average Whosale TMO Destekleme Alım Fiyatı/TMO Support Purchases US. No.2 HRW (f.o.b.) ġekil 6 Türkiye de fiyatları (PY) Figure 6 Wheat Prices in Turkey (MY) Yurtiçi -Dünya Fiyat Farkı DeğiĢmedi 2010/11 piyasa yılı Haziran ayında TMO alım fiyatları 349 dolar/ton olarak açıklandığında dünya ihraç fiyatı (U.S. No 2 HRW /f.o.b.) 183 dolar/ton idi. TMO alım fiyatları dünya fiyatlarından 166 dolar/ton daha yüksek seviyede gerçekleşti. Borsa fiyatları ise bu piyasa yılında dünya fiyatlarından daha yüksek seviyede seyretti. Borsa fiyatları 2011 Nisan ayında 452 Dolar / ton seviyesine ulaştı (Şekil 7). Ekilen Alan, Verim ve Üretim DüĢtü TÜİK verilerine göre, 2010/11 piyasa yılında buğday ekilen alan bir önceki yıla göre 6 bin hektarlık azalışla 8,094 milyon hektara, verim hava koşulları nedeniyle yaklaşık % 4,48 lik bir azalışla kg/hektara, üretim 940 bin ton azalarak 19,66 milyon tona, net üretim ise 18,087 milyon tona düşmüştür (Tablo 3). Tablo 2 - TMO Hububat Alım Fiyatları Table 2 - Support Prices of Grains 2009¹ 2010² Değişim (%) change TL/Kg US$/Kg TL/Kg US$/Kg TL US $ A-MAKARNALIK BUĞDAYLAR A. DURUM WHEATS 1- Anadolu durum 0,525 0,339 0,575 0,364 9,52 7,40 1. Anatolian durum 2- Diğer Durum 0,450 0,291 0,470 0,298 4,44 2,41 2. Other durums B- EKMEKLĠK BUĞDAYLAR B. BREAD WHEATS 1- Anadolu beyaz sert 0,500 0,323 0,550 0,349 10,00 7,86 1. Anatolian white hard 2- Anadolu kırmızı sert 0,500 0,323 0,550 0,349 10,00 7,86 2. Anatolian hard red Kaynak: TMO ¹ Dolar kuru (T.C.Merkez Bankası) 2009 Haziran ayı satış kuru ortalaması baz alınmıştır. ² Dolar kuru (T.C.Merkez Bankası) 2010 Haziran ayı satış kuru ortalaması baz alınmıştır 4

17 US$/Ton TEPGE 0,500 0,450 0,400 0,350 0,300 0,250 0,200 0,150 0,100 Ortalama Borsa fiyatı/average Wholesale TMO Destekleme Alım Fiyatı/TMO Support Purchases U.S. No. 2 HRW (f.o.b.) ġekil 7 Aylık fiyatları : 2010/2011 Figure 7 Monthly Wheat Prices : 2010/2011 Arzı Arttı Üretim miktarındaki azalışa rağmen, artan ithalat ve stok miktarı göz önüne alındığında 2010/2011 piyasa yılı buğday arzının önceki piyasa yılına göre yaklaşık 96 bin ton artarak 24,72 milyon tona çıkacağı tahmin edilmektedir. (Tablo 3). Ġthalatı Arttı 2010/2011 piyasa yılı ithalat projeksiyonu piyasa yılındaki gerçekleşmeler ışığı altında revize edildi. 2009/10 piyasa yılında 2,9 milyon ton olan buğday ithalatının, 2010/11 piyasa yılında yaklaşık 1,2 milyon ton artarak 4,1 milyon tona çıkacağı tahmin edilmektedir (Tablo 3). ve Ürünleri Ġhracatı DüĢtü / / /2012 İthalat Toplam Arz Üretim 2009/2010 üretim periyodunda buğday ve buğday ürünleri ihracatı TUİK in verileri doğrultusunda revize edildi. TUİK verilerine göre 2009/2010 piyasa yılında yaklaşık 4,7 milyon ton olarak gerçekleşen buğday ve buğday ürünleri ihracatının (buğday eşdeğeri olarak) 2010/11 yılında yaklaşık 0,97 milyon tonluk azalışla yaklaşık 3,73 milyon tona düştüğü tahmin edilmektedir ġekil 8 - Türkiye Arzı Figure 8 - Turkey Wheat Supply Toplam Kullanım Azaldı Özellikle ihracattaki azalışa paralel olarak toplam buğday kullanımı da 745 bin tonluk bir azalışla milyon tona gerilemiştir. Kullanımdaki azalış daha çok buğday ihracatındaki azalıştan kaynaklanmaktadır. Gıda tüketiminin nüfus artışına bağlı olarak 246 bin tonluk artış gösterdiği tahmin edilmektedir. ve buğday ürünleri ihracatının ise geçen yıla göre 971 bin ton azalışla 2010/11 piyasa yılında 3,73 milyon tona düşeceği tahmin edilmektedir (Tablo 3) / / /2012 İhracat Toplam Kullanım ġekil 9 - Türkiye Kullanımı Figure 9 - Turkey Wheat Disapperance Yurtiçi Kullanım 5

18 Yıl Sonu Stokları ve Stok-Kullanım Oranı Arttı Arz ve kullanım tahminlerindeki bu gelişmelere bağlı olarak 2010/2011 piyasa yılı, yıl sonu stoklarının geçen yıla göre yaklaşık 841 bin tonluk bir artışla milyon tona yükseldiği, stokkullanım oranının ise %11,3 ten %15,6 ya çıktığı tahmin edilmektedir. 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 % 2009/ / /2012 a Dayalı Gıda Sanayinde Üretim Arttı TUİK in üç aylık dönemler itibariyle yayınladığı imalat sanayi verileri, buğdaya dayalı gıda sanayinde 2009/2010 piyasa yılında bir önceki piyasa yılına göre tüm sektörlerde artış olduğunu ortaya koymaktadır. Bu piyasa yılında un sanayinde %7,56, kepek üretiminde %9,80, irmik üretiminde %44,15, bisküvi sanayinde % 16,59 ve makarna sanayinde ise %23,2 lik bir artış olduğu gözlenmiştir. 2010/2011 piyasa yılında ise bu artışın devam edeceği tahmin edilmektedir (Ek Tablo 6). ġekil 10 - Türkiye Stok/Kullanım Oranı Figure 10 - Turkey Wheat Stocks -to- Use Ratio 6

19 TEPGE Tablo 3 - Türkiye'de Durum ve Tahmin Table 3 - Turkish Wheat Situation and Outlook 2009/ / /2012 Tahmin Projeksiyon Estimated Projected Bin Ton ( 000 MT) ARZ SUPPLY Üretim Production Net üretim Net production Ġthalat Imports 1 Haziran stokları Beginning stocks Toplam arz Total supply KULLANIM DISAPPEARANCE Yurtiçi kullanım Domestic use Gıda Food Tohum Seed Yem Feed Ġhracat Exports Wheat ürünleri Wheat Products Toplam kullanım Total disappearance YIL SONU STOKLARI ENDING STOCKS Toplam stoklar Total stocks TMO stokları TMO stocks Diğer Other Stok-kullanım oranı (%) 11,3 15,6 8,7 Stocks-use ratio (%) FĠYATLAR TL/Ton PRICES Çiftçinin eline geçen Recieved by farmers TMO alım TMO purchase TMO alım ($/Ton) TMO purchase ($/mt) Kaynak: Ek Tablo 4 Source: Appendix Table 4 7

20 TÜRKİYE DE TAHMİN/ÖNGÖRÜ: 2011/2012 ekilen alanların 4 bin hektar azalacağı, iklim koşulları nedeniyle verimin geçen seneki seviyesinden daha fazla olacağı ve buna bağlı olarak buğday rekoltesinin de geçen yıla göre %7 artacağı öngörülmektedir. İithalatın düşmesine rağmen başlangıç stoklarındaki artışla, toplam buğday arzının geçen piyasa yılındaki toplama buğday arzına yakın olması ve yaklaşık 24,66 milyon tonda kalması beklenmektedir. Yurtiçi Fiyatlarında ArtıĢ Bekleniyor 2009/2010 piyasa yılından başlayarak dünya fiyatlarının üzerinde açıklanan TMO alım fiyatları 2010/2011 piyasa yılında da devam etmiştir. 2011/2012 üretim döneminde de yine dünya fiyatlarının üzerinde kalması beklenmektedir. Dünyada stratejik bir ürün olan buğdaya talebin giderek artması nedeniyle de dünya buğday fiyatlarının yükseleceği ve Türkiye deki fiyatlara yaklaşacağı tahmin edilmektedir. Ekilen Alanın Bir Miktar Azalacağı, Verimin ve Üretimin Artacağı Tahmin Ediliyor Yapılan ilk ve geçici değerlendirmelere göre 2011/2012 yılında buğday ekilen alanın 4 bin hektar azalarak 8,09 milyon hektara düşeceği tahmin edilmektedir. veriminde artış beklenmektedir. Bu tahminler ışığında 2010 yılında Kg/Ha olan verimin 2011 yılında Kg/Ha a çıkacağı tahmin edilmektedir. Ekilen alan ve verimde bu gelişmeler ışığı altında toplam buğday üretiminin 2010/2011 üretim yılına göre 2011/2012 üretim yılında artacağı ve 21 milyon ton, net buğday üretiminin ise 19,32 milyon ton olarak gerçekleşeceği beklenmektedir. Makarnalık buğday üretimini ise bir miktar azalarak 3,14 milyon tona düşeceği tahmin edilmektedir. Toplam Arzının Azalacağı Öngörülüyor 2010/2011 piyasa yılında yaklaşık 24,72 milyon ton olan toplam buğday arzının 2011/2012 yılında 60 bin ton azalarak yaklaşık 24,66 milyon ton olacağı öngörülmektedir. İthalatın azalacağı, net üretimin, verimin artması nedeniyle bir önceki yıla göre bin ton artacağı, artan ihracat nedeniyle toplam kullanımı artıracağı, bitiş stoklarının ise bir önceki yıla göre bin ton azalacağı öngörülmektedir (Tablo 3). Toplam Kullanımında ArtıĢ Olacağı Öngörülüyor 2011/2012 piyasa yılında toplam buğday kullanımının bin tonluk bir artışla 22,66 milyon tona çıkacağı öngörülmektedir. Toplam buğday ihracatının dış gelişmelere bağlı olarak yaklaşık bin ton artarak 4,75 milyon tona çıkacağı tahmin edilmektedir. Nüfus artışına bağlı olarak gıda tüketiminin artacağı, yurtiçi kullanımda gıdanın yaklaşık 250 bin tonluk artış göstereceği beklenmektedir. Yem kullanımın ise önceki üretim sezonundaki seviyesinden 27 bin ton fazla olacağı tahmin edilmektedir (Tablo 3). Yıl Sonu Stoklarının Azalacağı Öngörülüyor 2011/2012 piyasa yılında ithalatın azalması ve ihracatın artması önceki dönemden gelen bitiş stoğunun yüksek olması nedeniyle yıl sonu stoklarının 2010/2011 yılına kıyasla yaklaşık bin tonluk bir azalışla 1,98 milyon tona düşeceği öngörülmektedir. Yıl sonu stok projeksiyonlarının gerçekleşmesi halinde stok-kullanım oranının bir önceki yıla kıyasla yüzde %44 azalarak, %8,7 ye düşmesi beklenmektedir (Tablo 3). Ġthalatın Azalacağı Öngörülüyor İlk projeksiyonlara göre toplam buğday ithalatının 2011/2012 piyasa yılında bir önceki yıla göre 2,1 milyon ton azalacağı öngörülmektedir. Bu beklentilerin ışığı altında toplam buğday ithalatının 2,0 milyon tona düşeceği öngörülmektedir. ve Ürünleri Ġhracatının Artacağı Öngörülüyor Çoğunlukla Ortadoğuya yapılan buğday ve buğday ürünleri ihracatının, Uzakdoğu ve Afrika ülkelerinden gelen talepler doğrultusunda artacağı tahmin edilmektedir. 2010/2011 piyasa yılında 3,73 milyon ton olan ihracatın 2011/2012 yılında 4,75 bin tona çıkacağı öngörülmektedir. 2010/2011 piyasa yılında bir önceki yıla göre artış gösteren buğday ürünleri (buğday eşdeğeri) ihracatı 2011/2012 piyasa yılında da yine artarak 3,75 milyon tona çıkacağı öngörülmektedir (Tablo 3). 8

21 BUĞDAY POLİTİKALARI TEPGE 2010/2011 üretim döneminde kg başına 5 kr olan fark ödemesi destekleri, 2011/2012 üretim döneminde de yine kilogram başına 5 kr olarak açıklanmıştır. 2010/2011 üretim döneminde verilen kimyevi gübre, mazot ve toprak analizi desteği 2011/2012 üretim döneminde de devam etmiş, mazotta 3,75TL/Dekar, kimyevi gübrede 4,75TL/Dekar ve toprak analizi yaptıran çiftçilere (50 da üzeri arazilerde) 2,5TL/Dekar olarak belirlenmiştir. Politikaları 2010/2011 üretim sezonunda 550 TL/Ton olarak açıklanan (Anadolu Kırmızı Sert) TMO destekleme alım fiyatları, 2011/2012 üretim sezonunda 605 TL/Ton açıklanmıştır. Yine bir önceki üretim sezonunda 50 TL/ton olan fark ödemesi destekleri, 2011/2012 üretim döneminde de aynı kalmıştır. TMO nun iç ve dış buğday satışları devam etmiş ve 2009 takvim yılı dış satımı toplam (makarnalık ve ekmeklik) ton, 2010 takvim yılı dış satımı toplam (makarnalık ve ekmeklik) ton olarak gerçekleşmiştir. TMO nun iç satışı 2009/2010 üretim sezonunda ton iken, 2010/2011 üretim sezonunda (2011 Nisan a kadar) ton olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca TMO nun Dahilde İşleme Rejimi kapsamında 2009 takvim yılında 452 bin ton, 2010 takvim yılında 849 bin ton buğday satışları olmuştur. TMO bu yılki satış fiyatlarını makarnalık buğdayda 760 TL/Ton, ekmeklik buğdayda 720 TL/Ton olarak açıklamıştır. TMO alımlarda uygulayacağı kriterleri de aşağıda belirtmiştir: Her yıl alımlarda uygulanan fiziksel analiz yönteminin yanı sıra, bu yıl ilk kez AB alım kriterlerine de uygun olan kimyasal analiz yöntemi uygulanacaktır. Fiyatlandırmada insan faktörü minimum seviyeye indirilerek alım hızı artırılacaktır. Fiziksel analiz yanında kimyasal analize göre fiyatlandırma ve depolama yapılacak, alım dönemi sonunda satışlar başladığında tüccar ve sanayicinin, istediği protein oranında ürün bulabilmesi sağlanacaktır. Protein oranı % 12'nin üzerinde olan buğdaya önceki yıllara göre % 1-3 arasında ilave fiyat verilecek, bu sayede üreticilerimiz daha kaliteli buğday üretimine teşvik edilecektir. Müdahale alım fiyatı önceki yıllarda olduğu gibi kademeli olarak uygulanacaktır. Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı üreticilerden, belgelerindeki miktarın tamamı satın alınacaktır. Üreticilerden ürün satın aldığını belgeleyen tüccar ve sanayiciden, 1 Kasım'dan itibaren asgari 80 ton olmak kaydıyla alım yapılacaktır. Ürün bedelleri 1 ay içerisinde üretici banka hesaplarına aktarılacaktır. Ancak, ürününü anlaşmalı bankalardan alınacak ürün kartı ile teslim eden üreticilere 1 ay yerine 15 gün içerisinde ödeme yapılacaktır. Ürününü emanete bırakarak Makbuz Senedi alan üreticilere talepleri halinde ürün bedelinin % 30'u oranında avans ödenecektir. Makbuz Senedine Dayalı Kredi Sistemi içerisinde; talep eden üretici, sanayici ve tüccarlara, anlaşmalı bankalarca kredi kullanım imkânı sağlanacaktır. Ürününü emanete bırakıp bilahare geri çeken üreticilerden depo kira ücreti alınmayacaktır. Çiftçi Kayıt Sistemine Dahil Olan Çiftçilere Mazot, Gübre ve Toprak Analizi Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ tarih sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve buğdayda, mazot desteği 3,75 TL/Da, kimyevi gübre desteği 4,75 TL/Da ve toprak analizi yaptıran çiftçilere (50 da üzeri arazilerde) 2,5TL/Dekar olarak belirlenmiştir. 9

22 EK TABLOLAR APPENDIX TABLES 10

23 Ek Tablo 1-Dünya Arz, Kullanım ve Ticareti (Milyon Ton): 2009/ /2012 1/ Appendix Table 1 - World Wheat Supply and Use (mmt): 2009/ /2012 1/ Arz Supply Kullanım Use Toplam Stok/kullanım Başlangıç stokları Üretim İthalat Toplam Arz Yurtiçi Domestic 2/ İhracat Kullanım Bitiş stokları oranı Beginning stocks Production Imports Total Supply Yem Feed Toplam Total Exports Total Use Ending stocks Stocks/use ratio 2009/10 % Dünya 3/ 166,24 684,18 133,58 984,00 119,19 654,25 135,85 909,29 196,17 24,83 World 3/ Başlıca ihracatçı ülkeler 4/ 48,24 258,74 9,27 316,25 67,48 175,42 85,07 327,97 55,76 21,41 Major Exporters 4/ ABD 17,87 60,37 3,23 81,47 4,03 30,93 23,98 54,91 26,55 48,35 USA Arjantin 1,29 11,00 0,00 12,29 0,03 5,83 5,10 10,93 1,36 12,44 Arjantin Avustralya 3,59 21,92 0,12 25,63 3,70 6,73 14,83 21,56 4,08 18,92 Avustralya Kanada 6,55 26,85 0,40 33,80 2,22 6,93 19,04 25,97 7,83 30,15 Kanada AB-27 5/ 18,94 138,60 5,52 163,06 57,50 125,00 22,12 147,12 15,94 10,83 EU-27 /5 Başlıca İthalatçı ülkeler 6/ 70,90 185,55 70,89 327,34 18,19 236,81 5,25 242,06 85,28 35,23 Major Importers 6/ Brezilya 1,53 5,03 7,13 13,69 0,40 11,00 1,16 12,56 1,52 12,50 Brasil Çin 45,80 115,12 1,39 162,31 10,00 107,00 0,89 107,89 54,43 50,45 China Orta Doğu 7/ 7,31 16,32 18,72 42,35 1,70 31,67 0,88 34,25 9,79 30,08 Middle East 7/ Kuzey Afrika 8/ 9,22 20,26 21,40 50,88 2,85 39,25 0,38 39,63 11,25 28,39 N. Africa Pakistan 2,69 24,00 0,17 26,86 0,40 23,00 0,30 23,30 3,56 15,28 Pakistan Güneydoğu Asya 9/ 2,71 0,00 13,39 16,10 2,04 12,69 0,50 13,19 2,92 22,14 Southeast Asia 9/ Diğer bazı ithalatçı ülkeler Selected other Hindistan 13,43 80,68 0,22 94,33 0,10 78,15 0,06 78,21 16,12 20,61 India BDT-12 20,99 113,93 5,42 140,34 27,78 80,30 36,66 116,96 23,37 19,98 FSU-12 6/ 7/ Rusya 10,74 61,77 0,16 72,67 19,00 42,00 18,56 60,56 12,12 20,01 Russia Kazakistan 2,00 17,05 0,06 19,11 2,70 7,55 7,87 15,42 3,69 23,93 Kazakstan Ukrayna 3,10 20,87 0,03 24,00 3,30 12,30 9,34 21,64 2,36 10,91 Ukraine 2010/11 Tahmin Estimated Dünya 3/ 196,17 648,14 123,59 967,90 122,76 662,11 124,73 909,60 182,20 23,16 World 3/ Başlıca ihracatçı ülkeler 4/ 55,76 260,03 8,00 323,79 67,56 178,22 96,70 342,48 48,90 17,79 Major Exporters 4/ ABD 26,55 60,10 2,99 89,64 4,63 32,11 34,70 66,81 22,84 34,19 USA Arjantin 1,36 15,00 0,01 16,37 0,03 5,88 8,50 14,38 1,99 13,84 Arjantin Avustralya 4,08 26,00 0,10 30,18 5,90 9,03 15,00 24,03 6,16 25,63 Avustralya Kanada 7,83 23,17 0,40 31,40 4,00 8,70 16,50 25,20 6,20 24,60 Kanada AB-27 5/ 15,94 135,76 4,50 156,20 53,00 122,50 22,00 144,50 11,71 8,10 EU-27 /5 Başlıca İthalatçı ülkeler 6/ 85,28 184,73 66,18 336,19 20,97 240,13 7,31 247,44 88,74 35,86 Major Importers 6/ Brezilya 1,52 5,90 6,50 13,92 0,20 10,80 1,90 12,90 1,22 9,61 Brasil Çin 54,43 115,00 1,00 170,43 13,00 109,50 1,00 110,50 59,93 54,24 China Orta Doğu 7/ 9,79 19,58 13,08 42,45 1,80 31,75 1,59 35,14 9,10 27,29 Middle East 7/ Kuzey Afrika 8/ 11,25 16,13 22,40 49,78 2,38 38,98 0,28 39,26 10,53 26,82 N. Africa Pakistan 3,56 23,90 0,20 27,66 0,40 23,20 1,00 24,20 3,46 14,30 Pakistan Güneydoğu Asya 9/ 2,92 0,00 14,00 16,92 2,50 13,66 0,55 14,21 2,71 19,07 Southeast Asia 9/ Diğer bazı ithalatçı ülkeler Selected other Hindistan 16,12 80,80 0,30 97,22 0,15 82,53 0,25 82,78 14,45 17,46 India BDT-12 23,37 80,97 5,73 110,07 29,18 81,05 13,06 94,11 15,96 16,96 FSU-12 6/ 7/ Rusya 12,12 41,51 0,30 53,93 21,50 44,30 4,00 48,30 5,63 11,66 Russia Kazakistan 3,69 9,70 0,03 13,42 2,10 6,60 5,00 11,60 1,81 15,60 Kazakstan Ukrayna 2,36 16,84 0,05 19,25 2,80 11,60 3,50 15,10 4,15 27,48 Ukraine 11

24 Ek Tablo 1-Dünya Arz, Kullanım ve Ticareti (Milyon Ton): 2009/ /2012a/ (devamı) Appendix Table 1 - World Wheat Supply and Use (mmt): 2009/ /2012 a/ (cont'ed) Arz Supply Kullanım Use Toplam Stok/kullanım Başlangıç stokları Üretim İthalat Toplam Arz Yurtiçi Domestic 2/ İhracat Kullanım Bitiş stokları oranı Beginning stocks Production Imports Total Supply Yem Feed Toplam Total Exports Total Use Ending stocks Stocks/use ratio 2011/12 Projeksiyon Projected Dünya 3/ 182,20 669,55 124,02 975,77 124,17 670,49 127,34 922,00 181,26 22,72 World 3/ Başlıca ihracatçı ülkeler 4/ 48,90 258,23 9,50 316,63 69,62 181,08 88,08 338,78 47,47 17,64 Major Exporters 4/ ABD 22,84 55,61 2,99 81,44 5,99 33,75 28,58 62,33 19,12 30,68 USA Arjantin 1,99 13,50 0,01 15,50 0,03 5,93 8,00 13,93 1,57 11,27 Arjantin Avustralya 6,16 24,50 0,10 30,76 5,40 8,50 15,00 23,50 7,26 30,89 Avustralya Kanada 6,20 26,00 0,40 32,60 3,20 7,90 18,50 26,40 6,20 23,48 Kanada AB-27 5/ 11,71 138,62 6,00 156,33 55,00 125,00 18,00 143,00 13,32 9,31 EU-27 /5 Başlıca İthalatçı ülkeler 6/ 88,74 185,08 64,15 337,97 22,91 242,29 5,36 247,65 90,32 36,47 Major Importers 6/ Brezilya 1,22 4,80 6,70 12,72 0,10 10,80 0,50 11,40 1,42 12,57 Brasil Çin 59,93 115,50 1,00 176,43 15,00 111,00 1,00 112,00 64,43 57,53 China Orta Doğu 7/ 9,10 17,29 13,65 40,04 1,90 31,33 0,71 33,94 8,00 24,97 Middle East 7/ Kuzey Afrika 8/ 10,53 19,13 19,80 49,46 2,70 39,73 0,28 40,01 9,46 23,64 N. Africa Pakistan 3,46 23,50 0,20 27,16 0,40 23,40 1,20 24,60 2,56 10,41 Pakistan Güneydoğu Asya 9/ 2,71 0,00 14,20 16,91 2,26 13,74 0,57 14,31 2,61 18,24 Southeast Asia 9/ Diğer bazı ithalatçı ülkeler Selected other Hindistan 14,45 84,00 0,30 98,75 0,20 84,70 0,30 85,00 13,75 16,18 India BDT-12 15,96 100,60 5,75 122,31 26,53 79,02 26,31 105,33 16,97 16,11 FSU-12 6/ 7/ Rusya 5,63 53,00 0,20 58,83 18,00 40,80 10,00 50,80 8,03 15,81 Russia Kazakistan 1,81 15,00 0,03 16,84 2,70 7,50 7,50 15,00 1,84 12,27 Kazakstan Ukrayna 4,15 19,00 0,05 23,20 3,00 11,80 8,50 20,30 2,90 14,29 Ukraine 1/ Yerel piyasa yıllarının toplamı. 2/ Toplam kullanım, dünya ithalat ve ihracatı arasındaki farkı yansıtacak şekilde uyarlanmıştır. 3/ Dünya ihracat ve ithalatı piyasa yılları arasındaki farklar, nakil halindeki buğday ve bazı ülke kayıtlarındaki boşluklar nedeniyle farklıdır. 4/ ABD, Arjantin, Avustralya, Kanada ve AB-27. 5/ Birlik içi üyeler arası ticareti kapsamıyor. 6/ Brezilya, Çin, Japonya, Meksika, Kuzey Afrika, Pakistan, Orta Doğu ve Güney Doğu Asya. 7/ Lübnan, Irak, İran, İsrail, Ürdün, Kuveyt, S.Arabistan, Yemen, B.A.E. ve Umman. 8/ Cezayir, Mısır, Libya, Fas ve Tunus. 9/ Endonezya, Malezya, Filipinler, Tayland ve Vietnam 1/ Agregate of local marketing years. 2/ Total world use adjusted to reflect the differences in world imports and exports. 3/ World imports and exports may not balance due to differences in marketing years, grain in transit and reporting differences in some countries. 4/ USA, Argentina, Australia, Canada and the EU-27. 5/ Trade excludes intra-trade 6/ Brazil, China, Japan, Mexico, N.Africa, Pakistan, selected Middle East and Sauteast Asia. 7/ Lebonan, Iraq, Iran, Israel, Jordan, Kuwait, Saudi Arabia, Yemen, United Arab Emirates and Oman 8/ Algeria, Egypt, Libya, Morocco and Tunisia. 9/ Indonesia, Malaysia, Philippines, Thailand, and Vietnam. Kaynak: USDA, WASDE ve WASDE Source: USDA, WASDE and WASDE

25 TEPGE Ek Tablo 2 - Başlıca İhracatçı Ülkelerde İhraç Fiyatları($/Ton): 2005/ /11 Appendix Table 2 - Export Prices of Wheat ($/Ton): 2005/ /11 US No.2 US No.2 Arjantin HRW SRW Trigo Pan Piyasa Yılı Normal protein 1/ Kırmızı KıĢlık 2/ 3/ Market Year 2005/ / / / / / / / / / / / Ocak January Şubat February Mart March Nisan April Mayıs May 2009 Haziran June Temmuz July Ağustos August Eylül September Ekim October Kasım November Aralık December 2010 Ocak January Şubat February Mart March Nisan April Mayıs May 2010 Haziran June Temmuz July Ağustos August Eylül September Ekim October Kasım November Aralık December 2011 Ocak January Şubat February Mart March Nisan April Mayıs May 1/ F.o.b., U.S. Gulf limanları. 1/ F.o.b. U.S. Gulf ports 2/ F.o.b. Atlantik limanları. 2/ F.o.b. U.S. Atlantic ports. 3/ F.o.b. Arjantin limanları. 3/ F.o.b. Argentina ports. Kaynak: FAO. Source: FAO. 13

26 Ek Tablo 3 - Gelecek Fiyatları Appendix Table 3 - Wheat Future Prices Temmuz / July Eylül / September Aralık / December Mart / March ABD $/ton US $/tonne Nisan April 17 Nisan May 24 Mayıs May 2 Mayıs May 9 Mayıs May 16 Mayıs May 23 Kaynak: FAO (Outlook Haziran 2011) Source : FAO (Outlook June 2011) 14

27 TEPGE Ek Tablo 4 - Türkiye'de Arz ve Kullanımı (2009/ /2012 Piyasa Yılları 1/) Appendix Table 4 - Turkey Wheat Supply and Use (2009/ /2012 Market Years 1/) 2009/ / /2012 Tahmin Öngürü Estimated Projected Bin Ha 000 Ha Ekilen Alan Area sown Kg/Ha Verim (Üretim/Ekilen alan) Yield (Prod./Area sown) Bin Ton ARZ SUPPLY Üretim Production Kayıp ve ziyan Loss and waste Net üretim Net production İthalat 2/ 3/ Imports 2/ 3/ 1 Haziran stokları Beginning stocks Toplam arz Total supply KULLANIM DISAPPEARANCE Toplam yurtiçi kullanım Total domestic use Gıda Food Tohum Seed Yem Feed İhracat 2/ 3/ Exports 2/ 3/ Wheat ürünleri Wheat Products Toplam kullanım Total disappearance 31 MAYIS STOKLARI ENDING STOCKS Toplam stoklar Total TMO stokları 4/ TMO stocks 4/ Diğer Other Yüzde Stok-kullanım oranı 11,3 15,6 8,7 Stocks-use ratio FİYATLAR PRICES Çiftçinin eline geçen (TL/Ton) 4/ Recieved by farmers 4/ TMO alım (TL/Ton) 5/ TMO purchase 5/ TMO alım ($/Ton) 5/ 6/ * TMO purchase ($/mt) 5/6/ 1/ Makarnalık buğday dahil. 2/ eşdeğeri. 3/ 2011verileri geçicidir. 1/ All wheat including durum. 2/ Wheat equivalents. 3/ 2011 data are provisional. 4/ 2010/2011 rakamı TEAE'nin tahminidir. 4/ 2010/2011 figure is AERI estimate. 5/ Anadolu kırmızı sert ekmeklik buğday..5/ Anatolian hard red bread wheat. 6/ Merkez Bankası Haziran ayı ortalama satış kuru. 6/ Central Bank June average selling rate. Kaynak: TÜİK, TMO ve SGB verilerinden TEAE'nin hesaplamaları. Source: AERI calculations from TURKSTAT, TMO and MARA data. * Tarihli Merkez Bankası döviz satış kuru * Central Bank Exchange selling rate 15

28 Ek Tablo 5 - Türkiye'de Makarnalık Arz ve Kullanımı (2009/ /2012 1/) Appendix Table 5 - Durum Wheat Supply and Use in Turkey (2009/ /2012 1/) 2005/ / /2008 Tahmin Öngörü Estimated Projected Bin ton ARZ: 000 mt SUPPLY: Üretim Production Kayıp Net Üretim İthalat 2/ 3/ Imports 2/ 3/ Makarnalık buğday Durum wheat Makarnalık buğday ürünleri Durum products Başlangıç stokları Beginning Stocks Toplam arz Total supply KULLANIM: DISAPPEARANCE Tohum Seed Makarna 2/ Pasta 2/ Bulgur / Cracked wheat 2/ İrmik 2/ Semolina 2/ Un 2/ Flour 2/ Toplam Yurtiçi kullanım Total domestic use İhracat 2/ 3/ Exports 2/ 3/ Makarnalık buğday Durum wheat Makarnalık buğday ürünleri Durum products Toplam kullanım Total diseppearence STOKLAR: STOCKS: Bitiş Stokları Ending stocks Stok-kullanım oranı 29,5 35,0 15,5 Stocks-use ratio FİYATLAR PRICES TMO alım 4/ TMO purchase 4/ TMO alım ($/Ton) 5/ * TMO purchase ($/mt) 5/ 1/ İthalat ve ihracat dışında dışında tüm veriler TEAE'nin tahminleridir. 1/ All the data are AERI estimates, except for imports and exports. 2/ Makarnalık buğday eşdeğeri. 2/ Durum wheat equivalents. 3/ 2007/2008 rakamları öngörüdür. 3/ Figures for MYs 2007/2008 are projections. 4/ Anadolu durum. 4/ Anatolian durum. 5/ Merkez Bankası Haziran ayı ortalama satış kuru. 6/ Central Bank June average selling rate. Kaynak: İhracat ve ithalat verileri TÜİK, diğer veriler TEAE hesaplama ve tahminleridir. Source: Expors and imports data are from TURKSTAT, others are estimations and calculations by AERI. * Tarihli Merkez Bankası döviz satış kuru *Central Bank Exchange selling rate 16

29 Ek Tablo 6 - Üç Aylık Dönemler Ġtibariyle Un, Kepek, Ġrmik, Makarna, Bisküvi Ġmalatı: 2005/ /11 Appendix Table 6 - Quarterly Data for Wheat Manufacturing Industries: 2005/ /11 Piyasa Temmuz-Eylül Ekim-Aralık Ocak -Mart Nisan-Haziran Yıllık Yıllık Değişim yılı July-September October-December January-March April-June Annual % Market year İşyeri sayısı Number of firms Miktar Değer İşyeri Miktar Değer İşyeri Miktar Değer İşyeri Miktar Değer Miktar Output Ton mt Value TL TL sayısı Number of firms Output Ton mt Value TL TL sayısı Number of firms Output Ton mt Value TL TL sayısı Number of firms Output Ton mt Value TL TL Output Ton mt Annual Change % UN WHEAT FLOUR 2005/ , / , / , / , / , / ,18 KEPEK RASMOL 2005/ , / , / , / , / , / ,99 ĠRMĠK SEMOLINA 2005/ , / , / , / , / , / ,18 17

30 Ek Tablo 6 - Üç Aylık Dönemler Ġtibariyle Un, Kepek, Ġrmik, Makarna, Bisküvi Ġmalatı: 2005/ /11 devam Appendix Table 6 - Quarterly Data for Wheat Manufacturing Industries: 2005/ /11 cont ed Piyasa Temmuz-Eylül Ekim-Aralık Ocak -Mart Nisan-Haziran Yıllık Yıllık Değişim yılı July-September October-December January-March April-June Annual % Market year İşyeri sayısı Number of firms Miktar Değer İşyeri Miktar Değer İşyeri Miktar Değer İşyeri Miktar Değer Miktar Output Ton mt Value TL TL sayısı Number of firms Output Ton mt Value TL TL sayısı Number of firms Output Ton mt Value TL TL sayısı Number of firms Output Ton mt Value TL TL Output Ton mt Annual Change % MAKARNA PASTA 2005/ , / , / , / , / , / ,32 BĠSKÜVĠ VB. BISQUITS ETC. 2005/ , / , / , / , / , / ,86 Kaynak : TÜİK, Dönemler İtibariyle İmalat Sanayii, Source: TURKSTAT, Quarterly Survey of Manufacturing Industries. 18

31 Ek Tablo 7 - Türkiye'de Aylar Ġtibariyle ve Ürünleri Ġhracatı : 2001/ /11 Appendix Table 7 - Monthly Exports of Wheat and Wheat Products in Turkey: 2001/ /11 Ürünler Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Toplam June July August September October November December January February March April May Total Ton mt 2001/ Wheat Unu Wheat flour Makarna Pasta Bulgur, İrmik vb Cracked wheat etc. Büsküvi, Gofret vb Bisquits etc. Nişasta ve Maltlar Starch and malts TOPLAM TOTAL 2002/ Wheat Unu Wheat flour Makarna Pasta Bulgur, İrmik vb Cracked wheat etc. Büsküvi, Gofret vb Bisquits etc. Nişasta ve Maltlar Starch and malts TOPLAM TOTAL 2003/ Wheat Unu Wheat flour Makarna Pasta Bulgur, İrmik vb Cracked wheat etc. Büsküvi, Gofret vb Bisquits etc. Nişasta ve Maltlar Starch and malts TOPLAM TOTAL 2004/ Wheat Unu Wheat flour Makarna Pasta Bulgur, İrmik vb Cracked wheat etc. Büsküvi, Gofret vb Bisquits etc. Nişasta ve Maltlar Starch and malts TOPLAM TOTAL 2005/ Wheat Unu Wheat flour Makarna Pasta Bulgur, İrmik vb Cracked wheat etc. Büsküvi, Gofret vb Bisquits etc. Nişasta ve Maltlar Starch and malts TOPLAM TOTAL 19