Mustafa Kemal Pafla n n Geçirdi i Kaza ve Gazilik Unvan ile, Mareflall k Rütbesinin Verilmesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Mustafa Kemal Pafla n n Geçirdi i Kaza ve Gazilik Unvan ile, Mareflall k Rütbesinin Verilmesi"

Bariş Memiş
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Y lmadan Yorulmadan Dr. S tk Ayd nel Mustafa Kemal Pafla n n Geçirdi i Kaza ve Gazilik Unvan ile, Mareflall k Rütbesinin Verilmesi Gazi ne demektir? Gazi, Osmanlıca Gazâ sözcü ünden gelir ve Hazreti Muhammet zamanında kullanılmaya bafllanan din u runa yap lan savafl anlam ndad r. Gazilik unvan din savafllarına katılan yaralanan veya yönetenlere Osmanlı fieyhülislam fetvasıyla verilirdi. Sonradan savafla katılmayan Osmanlı Padiflahlarına da bu unvan verildi. Yakın ça larda vatan u runa savaflan her er veya komutanın kahramanlıklarını gösteren bir unvan niteli- i kazandı. Türk Dil Kurumu 4 Hiç flüphesiz en büyük Gazi Baflkomutan Mustafa Kemal Pafla d r Sözlü ünde Gazi; 1- Düflmanla savaflan veya savafl yapmıfl kimse, 2- Ola anüstü yararlıklar göstererek düflmanı yenen komutanlara veya flehirlere devlet tarafından verilen onur unvanı, 3- Savafltan sa ve zafer kazanmıfl olarak dönenlere verilen unvan olarak yer almaktad r. Türk tarihinde gazilik unvanın hakeden pek çok kifli ve komutan vardır. Hiç flüphesiz en büyük Gazi Baflkomutan Mustafa Kemal Pafla dır.

2 Kendisine verilen Baflkomutanlık yetkisini anlatmadan Gazilik ve Mareflallık rütbesinin verilmesini ve geçirdi i kazaya de inmeliyiz. 5A ustos 1921 tarihinde TBMM de M. Kemal e oy birli iyle Baflkomutanlık yetkisinin verilmesi, yurdun düflman igalinden kurtulmasında tarihin seyrini de ifltiren çok önemli bir olaydır. Adeta Kurtulufl Savaflında bir dönüm noktasıdır. Meclis in savunma ile ilgili bütün yetkilerini almayı kendisi istemifltir. Aslında yetkilerden daha da büyü ü aldı ı sorumluluktur. Bu da onun sevk ve idare konusundaki büyük yetene ini kendisine ve ulusuna olan özgüvenini gösterir. Afla ıda yer alan belgeler bunun kanıtıdır. 16 Eylül1921 tarihinde Sakarya Zaferi ni ulusuna kutlarken ve ordunun büyük baflarısını överken flunlar söylemifltir: Gerçekten milletimiz düflmanın hazırlıklarına karflılık vermek için hiçbir fedakârlıktan çekinmedi. Ordumuzu takviye için para, insan, silah, hayvan, araba velhasıl ne lazımsa büyük olgunlukla ve özveriyle ba ıflta bulunmufllardır. Avrupa nın en mükemmel vasıtalarına sahip olan Konstantin ordusundan geri kalmaması ve ondan üstün olabilmesi mucizevi Anadolu halkının fedakârlı ına borçludur. Bu sözler Mustafa Kemal Pafla nın Baflkomutan oldu u zaman çıkardı ı on emrin (Tekâlifi Milliye Emirleri) ne kadar büyük flevkle halkımız tarafından uygulandı ını gösterir. Yukarıda Baflkomutanlı ın Kurtulufl Savaflımız için bir dönüm noktası oldu unu ifade etmifltik. flte smet Pafla nın gazilik ve müflirlik (Mareflallık Rütbesi) verilmesi için TBMM ne yaptı ı teklifteki flu cümle buna bir kanıttır: Bizim mukaddes davamızın içte ve dıflta temsili yüce kiflili inizin Türk Ordularının Baflkomutanlı ını üzerinize almanızın nasıl bir etki (Âmil-i Mustafa Kemal ve smet nönü müessir) oldu ise cümleleri ile bafllayan beyanatı (Afla da tam metin verilmifltir.) fiimdi Mustafa Kemal Pafla nın geçirdi i kazayı belgelerle gösterebiliriz. Yunan ordusunun Ankara yı ele geçirmek için bafllattı ı taarruz, ve Sakarya do usuna geçmesi Mustafa Kemal in kaçınılmaz olarak Sakarya 5

3 Savaflını bafllatmaktı. Bu amaçla 12 A ustos 1921 de Genelkurmay Baflkanı (Fevzi Çakmak Pafla) ile birlikte Ankara dan Polatlı yakınlarında bulunan Alagöz köyünde bulunan cephe karargâhına geldiler. Geldi i ilk üç gün cephede teftifllerini yaptı ı Yıldıztepe nler Katrancı bölgesinde bindi i at n n ürkmesiyle yere düflen Mustafa Kemal in kaburga kemi i kırılm flt. lk müdahalede adele ezi i teflhisi konmufl, Mustafa Kemâl o acılara ra men çalıflmalarına devam Y ld ztepe nler Katranc bölgesinde bindi i at n n ürkmesiyle yere düflen Mustafa Kemal in kaburga kemi i k r lm flt. etme kararı vermiflti.13 A ustos ta Yunan kuvvetlerinin iyice yaklafltı ı haberi alındı. 14 A ustos da Mustafa Kemal Ankara daki Milli Savunma Bakanı Refet (Bele) Pafla ya cepheden çekti i telgrafta Düflman ileri yürüyüfle bafllamıfltır. Üç-dört gün içinde meydan muharebesinin bafllamasını bekliyoruz buna göre ordunun istifadesine verilebilecek ne varsa hepsinin verilmesini rica ederim mesaj n ileterek son hazırlıklarını yapmaya çalıfltı. 15 Austos günü Yunanlar Sivrihisar ı iflgal ederek ilerlemeye devam etti, 16 A ustos da Mustafa 6 Kemal Pafla gö sündeki acılara dayanamayıp Ankara ya geldi. Dr. Mim Kemal, o günü flöyle anlatır: Atatürk ün cepheyi teftifl ederken hayvanın ürkmesiyle attan düflmüfl ve kaburga kemikleri kırılmıfltı, Murat Bey arkadaflımla birlikte Çankaya nın mütevazı bir odasında muayene ettik. Röntgeni alınmak üzere Cebeci Askeri Hastane sine birlikte gittik. Kazım Pafla, Adnan Bey oradaydılar. Atatürk çok ıstıraplıydı, kırılan kaburga kemiklerinden birinin ucu ci erini zedeliyor, nefes aldırmıyordu. Hemen güç halle tedarik edebildi imiz plâsterle kırık tarafı tespit ettik, rahat ettiler. Baflkumandanlık Kalem Reisi Kâzım durumu Genelkurmay Baflkanı Fevzi Pafla ya bir telgrafla bildirir ve Baflkomutan n yar n ö leye do ru Karargahta bulunaca n belirtir Atatürk, bu sırada Allah Konstantin e yardım ediyor, fakat ben böyle de çalıflabilirim. demifl, istirahat tavsiyesine ra men cepheye koflmufltur. Orgeneral Kâzım Özalp anılarında o günleri flöyle anlat r: Düflmanın hareketlerinde bir yavafllama oldu unu gördüm ve durumu Batı Cephesi Komutanlı ı na telefonla bildirdim. M. Kemal a rılarına ramen, Fevzi Pafla ve smet Pafla ile beraber karargâhımın bulundu u Zafer tepesine geldiler. Birkaç saat dürbünle incelemede bulundu. ( ). Burada durumu tekrar muhakeme ettik.10 Eylül sabahı tekrar taarruza baflladık.13 Eylülde düflman

4 da ınık bir flekilde Sakarya nın batısına çekildi. Mustafa Kemal zaferin kazanıldı ını gördü ü zaman ' lk defa a rılarımın geçti ini hissettim.' demifltir. Mustafa Kemal Pafla nın bu tutumu onun vatan sevgisinin, istiklal ve özgürlü e ne kadar de er verdi inin, aldı ı sorumlulu u yerine getirmek için sa lı ını hiçe sayacak kadar özverili oldu unun en büyük delilidir. fiimdi de ona verilen Gazilik unvanı ve Mareflallik rütbesine ait belgeleri ortaya koyabiliriz. Bu konuda Meclise teklif verenler Fevzi Çakmak ve smet Pafla dır. Belge aynen flöyledir: Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyaseti Celilesine: Bizzat muharebe meydanındaki tedabiriyle (tedbirleriyle) muzafferiyetin âmil ve müessiri olmufl olan Baflkumandan Mustafa Kemal Pafla Hazretlerine Müflirlik rütbesi ve Gazilik unvanı tevcihini teklif ve istirham ederiz. Türkiye Büyük Millet Meclisi nin bu tevcihinin milletimiz tarafından do rudan do ruya bütün orduya müteveccih bir eseri takdir ve taltif olaca ı kanaatında bulundu umuzu arzeyleriz (1921) Edirne mebusu smet Kozan Mebusu Fevzi. Fevzi ve smet Pafla ların verdi i teklifler TBMM de oy birli i ile kabul edildi. Bu kabulden sonra Gazi ve Mareflal Mustafa Kemal Pafla orduya, kumandanlara, zabitlere (subaylara) ve erlere teflekkürlerini iletti. Orduya: Benim gibi ömrünü senelerden beri saflarınız yanında geçirmifl olan bir silah arkadaflınız, ezilmifl, kahredilmfli düflmanın geri çekilmesinden sonra hakkınızda duydu um takdiri ve hayreti ve minnet Fevzi Çakmak ve smet nönü ve flükranı ordunun her ferdi, memleketin her tarafından duyulabilecek bir sesle söylemeyi lüzum gördüm Mazlum milletimizi tarihinin en tehlikeli bir zamanında yeniden ıflı a ve kurtulufla kavuflturan bu muharebede sizin baflkumandanınız olmaktan dolayı bir insan kalbi için mukadder olabilecek en derin saadet ve iftiharı duydum. Kumandanlara: Tehlike büyüdükçe yükselen azim ve tedbiriniz, derin ve hassas zekalarınızla muharebenin baflarılı bir suretle sevk ve idaresinde gösterdi iniz harikulade 7

5 "Dünyan n hiç bir ordusunda yüre i seninkinden daha temiz daha sa lam bir askere rastgelinmemifltir. Her zaferin mayas sendedir. liyakat için... Zabitlere: Trablusgarp, Balkan ve Cihan harbinden henüz çıkmıflken bir ateflten di erine geçerek milletin istiklal mücadelesinde tuttu unuz mevki, genç ve aziz bafllarınızın üstünde dönen yeni ölüme karflı gösterdi iniz hiçe sayıfl ve kalplerinizde ıflıldayan ve bize zafer yolumuzu aydınlatan millet aflkı ve büyük bir heyecanla seyretti im sayısız kahramanlıklarınız için... Neferlere: Kurtulufl için yaptı ınız bu savafltan çok daha evvel sizi baflka muharebe meydanlarında da tanımıfltım. Dünyan n hiç bir ordusunda yüre i seninkinden daha temiz daha sa lam bir askere rastgelinmemifltir. Her zaferin mayas sendedir. Her zaferin en büyük pay sendedir. Kanaatinle, iman nla, itaatine hiç bir korkunun y ld rmad demir gibi pak kalbinle düflman nihayet alt eden büyük gayretin için, minnet ve flükran m söylemeyi nefsime borç bildim. 8 TBMM tarafından 19 Eylül 1921 tarihinde yeni bir rütbe ve unvan ile tecelli eden iltifat ve teveccühü do rudan do ruya size racidir." Bu konuflman n yap ld 19 Eylül 1921 tarihi Gaziler Günü olarak kabul edilmifl ve her y l kutlanm flt r. Daha sonra 5 Nisan 1925 tarihinde Marafl a Kırmızı fieritli Madalya ve 7 fiubat 1973 tarihinde de yine bu flehre Kahramanlık unvanı verilmifl ve bu ilimizin adı Kahramanmarafl olarak de ifltirilmifltir. nebolu mavnacılar loncasına bir Kıt a beyaz fleritli stiklal Madalyası 9 Nisan 1924 tarihinde Gazi Mustafa Kemal imzası ile verilmifltir. 15 Mayıs 1919 dan itibaren Milli mücadeleye ifltirak edenlerden üstün yararlıkları görülenlere stiklal Madalyası verilmesi kabul edilmifltir. Ayıntap livası merkezi olan Ayıntap kasabasının namı Gaziayıntab a tahvil olunmufltur. ( ) sitkiaydinel@butundunya.com.tr

Benzer belgeler

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BİR ÜLKE BİR BAYRAK TESTİ

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BİR ÜLKE BİR BAYRAK TESTİ 1- I Başkalarının düşüncelerine saygı duymamak. II Trafik kurallarına uymamak. III Kapalı alanlarda sigara içmek. IV Konuşurken nezaket kurallarına uymak. Yukarıda verilen kurallardan hangilerinin yaptırımı