İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM VERGİ HUKUKU

Transkript

1 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM VERGİ HUKUKU BİRİNCİ BÖLÜM TEMEL İLKE VE ESASLAR I- VERGİ HUKUKUNUN TANIMI, AMACI VE ÖNEMİ... 3 A- KANUNİLİK İLKESİ... 4 B- VERGİ HUKUKUNUN BAĞIMSIZLIĞI...5 II- DİSİPLİNLERARASI İLİŞKİLERİ VE NİTELİKLERİ... 7 A- KAMU HUKUKU İLE İLİŞKİSİ... 7 B- ÖZEL HUKUK İLE İLİŞKİSİ... 9 C- SİYASET BİLİMİ İLE İLİŞKİSİ...10 D- İŞLETME VE MUHASEBE BİLİMİ İLE İLİŞKİSİ E- İKTİSAT BİLİMİ İLE İLİŞKİSİ...13 F- PSİKOLOJİ VE SOSYOLOJİ BİLİMİ İLE İLİŞKİSİ...14 III- VERGİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI A- YASAMA İLE İLGİLİ KAYNAKLAR Anayasa Kanun Uluslararası Antlaşmalar B- YÜRÜTME İLE İLGİLİ KAYNAKLAR Kanun Hükmünde Kararnameler Bakanlar Kurulu Kararlan Tüzükler Y önetmelikler Genel Tebliğler, Sirkülerler, Genelgeler Mükelleflerin İzahat Talebi (Özelgeler - Muktezalar)...23 C- YARGI İLE İLGİLİ KAYNAKLAR Anayasa Mahkemesi Kararlan İçtihadı Birleştirme Kararları Diğer Yargı Kararları...26 D- DİĞER KAYNAKLAR... 26

2 X VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ IV- VERGİ KANUNLARININ ZAMAN VE YER BAKIMINDAN UYGULANMASI A- ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI Yürürlüğe Girmesi ve Yürürlükten Kalkması...27 a) Yürürlüğe Girmesi...27 b) Yürürlükten Kalkması Geçmişe Geçerli Olmaması...29 B- YER BAKIMINDAN UYGULANMASI Yersellik Yaklaşımı Kişisellik Y aklaşımı Karma Yaklaşım...32 V- VERGİ HUKUKUNDA YORUM...33 VI- A- YORUM ÇEŞİTLERİ B- YORUM YÖNTEMLERİ VERGİ HUKUKUNDA KIYAS YASAĞI, BOŞLUK DOLDURMA VE TAKDİR YETKİSİ...35 A- KIYAS YASAĞI...35 B- BOŞLUK DOLDURMA VE TAKDİR YETKİSİ Örf ve Adetten Yararlanma ve Hukuk Yaratma (Boşluk Doldurma) Takdir Yetkisi a) Yargıcın Takdir Yetkisi...38 b) Yürütmenin Takdir Yetkisi VII- VERGİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR A- VERGİNİN KONUSU, VERGİYİ DOĞURAN OLAY, VERGİ MATRAHI Verginin Konusu Vergiyi Doğuran Olay a) Önemi b) Hangi Yasaların Uygulanacağı c) Zamanaşımı Süresinin Hesabı...42 d) Vergiyi Doğuran Olayın Yasak Faaliyet Niteliğinde Olması Vergi Matrahı...43 B- VERGİ TARİFELERİ C- VERGİNİN TARAFLARI, VERGİ EHLİYETİ VE SORUMLULUK Verginin Tarafları...46 a) Vergi Alacaklısı b) Vergi Mükellefi ve Vergi Sorumlusu Muafiyet ve İstisnalar Vergi Ehliyeti ve Sonuçları... 50

3 İçindekiler x VIII- TEMSİL VE SORUMLULUK...50 A- TEMSİL VE KANUNİ TEMSİLCİNİN ÖDEVLERİ B- SORUMLULUK Vergi Kesenlerin Sorumluluğu Mirasçıların Sorumluluğu...52 IX- SÜRELER...52 A- KANUNİ VE İDARİ SÜRELER...52 B- SÜRELERİN UZAMASI Mücbir Nedenlerle Gecikme Ölüm Halinde Sürenin Uzaması Zor Durum ve Süre (Mühlet) Verme C- SÜRELERİN HESAPLANMASI X- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR İKİNCİ BÖLÜM VERGİLENDİRME SÜRECİ VE İŞLEYİŞİ I- VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN ORTAYA ÇIKMASI VE VERGİLENDİRME SÜRECİNE YAKLAŞIM II- VERGİNİN TARHI VE TARH USULLERİ...62 A- VERGİNİN TARHI...62 B- TARH USULLERİ Beyana Dayanan Tarh İkmalen Vergi Tarhı ile Re sen Vergi Tarhı...66 a) İkmalen Vergi Tarhı...67 b) Re sen Vergi Tarhı Diğer Tarh Usulleri...69 a) İdarece Vergi Tarhı b) Düzeltme Yoluyla Tarh...70 c) Götürü Matrahlar Üzerinden Tarh d) Tahrire Dayanan Tarh III- VERGİNİN TEBLİĞİ VE TEBLİĞ USULLERİ A- VERGİNİN TEBLİĞİ VE TEBLİĞ YAPILABİLECEK KİŞİLER Verginin Tebliği Tebliğ Yapılabilecek Kişiler...71 B- TEBLİĞ USULLERİ Posta Yoluyla Tebliğ İlan Yoluyla Tebliğ...74

4 Xİİ VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ IV- 3- Memur Eliyle Tebliğ Elektronik Ortamda Tebliğ Diğer Tebliğ Uygulamaları...78 VERGİNİN TAHAKKUKU VE KESİNLEŞMESİ...79 V- VERGİ ALACAĞININ SONA ERMESİ A- ÖDEME, ÖDEME İLE İLGİLİ DİĞER UYGULAMALAR Ödeme Ödeme İle Diğer Uygulamalar a) Ödeme Tarihinin (Vadenin Uzatılması)...82 aa) Mükellef Sayısı Yüksek Olan Vergi Dairelerine Bağlı Mükellefler Açısından Vade Uzatımı...83 ab) Mücbir Sebep Hali İlan Edilen Yerlerdeki Mükellefler Açısından Vade Uzatımı ac) Özel Ödeme Zamanı Belirlenmiş Uygulamalarda Teminat Gösterilmesi Durumunda Süre Uzatımı b) Gecikme İle İade Faizi Uygulaması...83 ba) Gecikme Faizi Uygulaması bb) İade Faizi Uygulaması bc) İhtirazi Kayıtla Beyan Edilip Ödenen ve Yargı Kararı İle İade Edilmiş Vergilerin Tahsili Durumu...85 B- TAHSİL, KAMU ALACAĞININ KORUNMASI, TAHSİL İLE İLGİLİ DİĞER UYGULAMALAR Tahsil Kamu Alacaklarının Korunması, Tahsili İle İlgili Diğer Uygulamalar...86 a) Teminat İstenmesi, İhtiyati Haciz ve İhtiyati Tahakkuk...87 aa) Teminat İstenmesi...88 aaa) Teminat İstenmesi İle İlgili Haller aab) Teminat Olarak Kabul Edilen İktisadi Unsurlar ab) İhtiyati Haciz...89 ac) İhtiyati Tahakkuk...90 b) Tecil ve Tehir...91 c) Tahsil İle İlgili Diğer Esas ve Düzenlemeler...92 ca) Gecikme Zammı Uygulanması...92 cb) Cebren Tahsil ve Takip Esasları...93 cc) Ödeme Emri Gönderilmesi cd) Kamu Alacağının Tahsilini Güçleştiren Bazı Eylemler ve Yaptırımlar...94 eda) Kamu Alacağının Tahsiline Engel Olunması... 94

5 İçindekiler Xİİİ cdb) Gerçeğe Aykırı Bildirim, Mal Edinme ve Artmalarının Bildirilmemesi cdc) Kamu Borçlusu Kişiye Ait Olmakla Birlikte Ellerinde Bulundurdukları Malların Bildirilmemiş Olması...95 cdd) İstenen Bilgilerin Verilmemiş Olması...95 C- ZAMANAŞIMI Tarh Zamanaşımı Tahsil Zamanaşımı...98 D- TERKİN Doğal Afetler Nedeniyle Terkin Y argı Kararları Nedeniyle T erkin Hataların Düzeltilmesi Nedeniyle Terkin Tahakkuktan Vazgeçme Tahsil İmkansızlığı Nedeniyle Terkin Vergi Afları VI- VERGİ DENETİM MÜESSESELERİ VII- A- YOKLAMA Önemi ve Amacı Yoklama Yetkisi ve Yoklama Süreci a) Y oklama Y etkisi b) Yoklama Süreci B- VERGİ İNCELEMESİ Önemi ve Amacı Vergi İnceleme Yetkisi ve Vergi İnceleme Süreci a) Vergi İnceleme Yetkisi b) Vergi İnceleme Süreci C- ARAMA Önemi ve Amacı Arama Yetkisi ve Arama Süreci a) Arama Yetkisi b) Arama Süreci D- BİLGİ TOPLAM A Önemi ve Amacı Bilgi Toplama Yetkisi ve Süreci a) Bilgi Toplama Yetkisi b) Bilgi Toplama Süreci MÜKELLEFLERİN İZLENMESİ VE BİLDİRMELER, TEMİNAT UYGULAMASI A- BİLDİRMELER...114

6 xiv VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ 1 - İşe Başlamanın Bildirilmesi Adres Değişikliğinin ve İşi Bırakmanın Bildirilmesi B- TEMİNAT UYGULAMASI VIII- VERGİLENDİRME SÜRECİNİN İŞLEYİŞİNİN GÜVENCE ALTINA ALINMASI BAKIMINDAN KAYIT VE BELGE DÜZENİ IX- A- DEFTER VE KAYIT DÜZENİ İLE İLGİLİ İLKE VE ESASLAR B- BELGE DÜZENİ İLE İLGİLİ İLKE VE ESASLAR C- DEĞERLEME İLE İLGİLİ ESASLARIN GENEL YAPISI VE NİTELİKLERİ D- AMORTİSMANLAR İLE İLGİLİ ESASLAR E- GİRİŞİM SERMAYESİ FONU ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VERGİ CEZALARI I- VERGİ ZİYAININ ANLAMI VE VERGİ ZİYAI CEZASI II- III- IV- A- VERGİ ZİYAININ ANLAMI B- VERGİ ZİYAI CEZASI VERGİ KAÇAKÇILIĞI SUÇLARI VE CEZALARI VERGİ MAHREMİYETİ VE BUNA UYULMAMASI HALİNDE UYGULANACAK CEZA A- VERGİ MAHREMİYETİNİN KAPSAMI B- VERGİ MAHREMİYETİ KAPSAMINA GİRMEYEN UYGULAMALAR C- VERGİ MAHREMİYETİNİN İHLALİ DURUMUNDA UYGULANACAK CEZA YASAKLAR VE BUNA UYULMAMASI HALİNDE UYGULANACAK CEZA A- YASAKLARIN KAPSAMI B- YASAKLARA UYULMAMASI HALİNDE UYGULANACAK CEZA V- USULSÜZLÜKLER VI- ÖZEL USULSÜZLÜKLER A- FATURA VE BENZERİ BELGELERİN VERİLMEMESİ VE ALINMAMASI, DİĞER ŞEKLE VE USUL HÜKÜMLERİNE UYULMAMASI DURUMUNDA UYGULANACAK CEZA B- DAMGA VERGİSİ AÇISINDAN UYGULANACAK CEZA C- BİLGİ VERMEKTEN ÇEKİNENLER İLE İBRAZ ZORUNLULUĞU VE DİĞER ÖDEVLERE UYMAYANLARA UYGULANACAK CEZA...145

7 İçindekiler XV 1- Cezanın Kapsamı ve Tutarları Cezanın Uygulanma Koşulları VII- VERGİ CEZALARI İLE İLGİLİ ÖZELLİK TAŞIYAN DURUMLAR A- KÜÇÜK VE KISITLILARIN CEZA MUHATABI OLMADIĞI DURUMLAR B- TÜZEL KİŞİLER AÇISINDAN CEZA SORUMLULUĞU C- YASAYA AYKIRI TEK FİİLİN, ÇEŞİTLİ VERGİ CEZALARINI GEREKTİRMESİ DURUMU Tek Fiilin, Birden Fazla Vergi ile İlgili Olarak Vergi Ziyama Yol Açmış Olması Durumu Tek Fiilin, Birden Fazla Nev iden Cezayı İlgilendirmesi Durumu D- AYRI AYRI GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ YASAYA AYKIRI FİİLLERDE CEZA UYGULANMASI E- YASAYA AYKIRI FİİLLERİN TEKERRÜRÜ DURUMUNDA CEZA UYGULAMASI F- VERGİ ZİYAI CEZASI VE USULSÜZLÜK CEZALARININ, VERGİ KAÇAKÇILIĞI İLE DİĞER KANUNLARDA YAZILI CEZALARLA BİRLEŞTİRİLEMEMESİ VIII- VERGİ CEZASININ KESİLMESİ, MÜCBİR HALLERİN VARLIĞI VE VERGİ CEZALARININ SONA ERMESİ A- VERGİ CEZASININ KESİLMESİ B- MÜCBİR NEDENLERİN VARLIĞI VE VERGİ CEZALARININ SONA ERMESİ Mücbir Nedenlerin Varlığı Vergi Cezalarının Sona Ermesi a) Cezanın Ödenmesi b) Zamanaşımı c) Ölüm Hali d) Diğer Haller C- YANILMA VE GÖRÜŞ DEĞİŞİKLİĞİ HALİNDE YAPILACAK UYGULAMA IX- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR DÖRDÜNCÜ BÖLÜM VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMLENMESİ I- VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ İDARİ AŞAMADA ÇÖZÜMLENMESİ A- VERGİ HATALARININ DÜZELTİLMESİ a) Vergi Hataları

8 xvi VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ II- III- aa) Hesap Hataları ab) Vergilendirme Hataları b) Hataların Düzeltilmesi c) Düzeltmede Zamanaşımı B- TARHİYAT ÖNCESİ UZLAŞMA Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Kapsamı ve Uygulama Alanı Tarhiyat Öncesi Uzlaşmanın Yapılması ve Sonuçları C- UZLAŞMA Uzlaşmanın Kapsamı ve Uygulama Alanı Uzlaşma Talebi, Görüşmenin Yapılması İle Uzlaşmanın Sonuçlan D- DİĞER UYGULAMALAR Pişmanlık ve İslah Cezalarda İndirim VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ YARGI AŞAMASINDA ÇÖZÜMLENMESİ A- DAVA AÇMAYA YETKİLİ OLANLAR VE DAVANIN KONUSU Dava Açmaya Yetkili Olanlar Davanın Konusu B- YARGI AŞAMALARI Vergi Mahkemeleri Bölge İdare Mahkemeleri Danıştay Vergi Uyuşmazlıklarının Yargı Aşamasında Çözümlenmesi İle İlgili Diğer Yollar a) Kanun Yararına Bozma b) Yargılamanın Yenilenmesi c) Kararın Düzeltilmesi d) Açıklama Talebi ve Yanlışlıkların Düzeltilmesi ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR...176

9 İçindekiler XVİİ İKİNCİ KISIM TÜRK VERGİ SİSTEMİ BİRİNCİ BÖLÜM GENEL AÇIKLAMALAR I- VERGİ SİSTEMİNİN TANIMI VE AMACI II- TÜRK VERGİ SİSTEMİNİN GENEL OLARAK GELİŞİMİ III- TÜRK VERGİ SİSTEMİNİ OLUŞTURAN VERGİLERİN GÖRÜNÜMÜ İKİNCİ BÖLÜM GELİR VERGİSİ VE UYGULAMASI I- GELİR VERGİSİNİN GELİŞİMİ VE ÖNEMİ II- GELİR VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ A- GELİR VERGİSİNİN KONUSU B- MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ Tam Mükellefiyete Tabi Olanlar Dar Mükellefiyete Tabi Olanlar C- DİPLOMAT MUAFLIĞI D- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR III- GELİR UNSURLARINDAN TİCARİ KAZANÇLARIN KAPSAMI VE VERGİLENDİRİLMESİ A- TİCARİ KAZANÇLARIN KAPSAMI VE TİCARİ SAYILAN FAALİYETLER B- TİCARİ KAZANÇLAR İLE İLGİLİ MUAFLIK VE İSTİSNALAR Esnaf Muaflığı a) Genel Koşullar b) Özel Koşullar PTT Acentalan Kazanç İstisnası Sergi ve Panayır Kazançları İstisnası Eğitim ve Öğretim İşletmelerinde Kazanç İstisnası C- TİCARİ KAZANÇLARIN BELİRLENMESİ Basit Usulde Ticari Kazancın Belirlenmesi a) Faaliyetin Niteliğine Bağlı Koşullar b) Genel ve Özel Nitelikteki Koşullar ba) Genel Koşullar bb) Özel Koşullar c) Basit Usulden Gerçek Usule veya Gerçek Usulden Basit Usule Geçiş..212 ca) Basit Usulden Gerçek Usule Geçiş

10 XVİİİ VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ IV- cb) Gerçek Usulden Basit Usule Geçiş cc) Gerçek Usulde Vergilendirilmekte İken İşi Terk Eden Mükelleflerin Basit Usule Geçmek İstemesi Durumu cd) Basit Usulün Koşullarını Kaybedenlerden Gerçek Usule Başlamadan Önce İşini Terk Eden Mükelleflerin Basit Usule Geçmek İstemesi Durumu d) Vergiye Tabi Tutulacak Ticari Kazancın Bulunması Gerçek Usule Göre Ticari Kazancın Belirlenmesi a) Birinci ve İkinci Sınıf Tüccarlar ve Sınıf Değiştirme aa) Birinci ve İkinci Sınıf Tüccarlar aaa) Bilanço Esasına Tabi Olanlar aab) İşletme Hesabı Esasına Tabi Olanlar ab) Sınıf Değiştirme aba) Birinci Sınıftan İkinci Sınıfa Geçiş abb) İkinci Sınıftan Birinci Sınıfa Geçiş b) Ticari Kazancın Bilanço Esası ve İşletme Hesabı Esasına Göre Belirlenmesi ba) Bilanço Esası bb) İşletme Hesabı Esası c) Gerçek Usulde Ticari Kazancın Tespitinde İndirilmesi Kabul Edilen Giderler ve Gider Olarak İndirilmesi Kabul Edilmeyen Ödemeler ca) İndirilmesi Kabul Edilen Giderler cb) Gider Olarak İndirilmesi Kabul Edilmeyen Ödemeler Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşlerinde Ticari Kazancın Belirlenmesi a) Kazanç veya Zararın Belirlenmesinde Esas Alınan Süre b) Müşterek Giderler ve Amortismanların Dağıtılması ba) Müşterek Giderlerin Dağıtılması bb) Amortismanların Dağıtılması D- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR GELİR UNSURLARINDAN ZİRAİ KAZANÇLARIN KAPSAMI VE VERGİLENDİRİLMESİ A- ZİRAİ KAZANÇLARIN TANIMI VE KAPSAMI B- ZİRAİ KAZANÇLARIN KAYNAKTA VERGİLENDİRİLMESİ VE GERÇEK USUL UYGULAMASINA TABİ OLAN ÇİFTÇİLER C- İŞLETME BÜYÜKLÜĞÜ ÖLÇÜLERİ D- ZİRAİ KAZANÇLARIN GERÇEK USULE GÖRE TESPİT USULLERİ VE İŞLEYİŞİ E- ZİRAİ KAZANÇLARDA VERGİ KESİNTİ ORANLARI F- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR V- GELİR UNSURLARINDAN ÜCRETLERİN KAPSAMI VE VERGİLENDİRİLMESİ A- TANIMI VE KAPSAMI...251

11 İçindekiler XİX VI- VII- B- ÜCRETLER İLE İLGİLİ İSTİSNALAR VE İNDİRİMLER Ücretler İle İlgili İstisnalar a) Diplomat Muaflığı Kapsamına Girmeyen Bazı Görevlilerle İlgili Ücret İstisnası b) Asli Nitelikteki Ücret Ödemeleriyle İlgili İstisnalar c) Ücret Niteliğinde Sayılabilecek Diğer Ödemelerle İlgili İstisnalar Engellilik İndirimi a) GVK nın 31. Maddesine Göre Engellilik İndirimi b) GVK nın 89. Maddesine Göre Engellilik İndirimi Asgari Geçim İndirimi C- ÜCRETLERİN BELİRLENMESİ VE VERGİLENDİRİLMESİ Gerçek Usule Tabi Ücretler a) Matrahın Tespitinde Yapılacak İndirimler b) Sürecin İşleyişi c) Kaynakta Vergilendirmeye Tabi Olmayan Ücretler Diğer Ücretler a) Diğer Ücretlerin Kapsamı b) İşleyiş Süreci D- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR GELİR UNSURLARINDAN SERBEST MESLEK KAZANÇLARININ KAPSAMI VE VERGİLENDİRİLMESİ A- SERBEST MESLEK KAZANÇLARININ TANIMI VE KAPSAMI B- SERBEST MESLEK KAZANÇLARI İLE İLGİLİ İSTİSNALAR Sergi ve Panayır Kazançları İle İlgili İstisna Telif Kazançlarının Nitelikleri ve Telif Kazançları İstisnası a) Telif Kazançlarının Nitelikleri b) Telif Kazançları İstisnası C- SERBEST MESLEK KAZANÇLARININ BELİRLENMESİ VE VERGİLENDİRİLMESİ D- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR GELİR UNSURLARINDAN GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARININ KAPSAMI VE VERGİLENDİRİLMESİ A- GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARININ TANIMI VE KAPSAMI B- GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARI İSTİSNASI C- GAYRİMENKUL SERMAYE İRATLARININ BELİRLENMESİ VE VERGİLENDİRİLMESİ Gayrimenkul Sermaye İradının Elde Edilmesi ve Emsal Kira Bedeli Esası a) Gayrimenkul Sermaye İradının Elde Edilmesi b) Emsal Kira Bedeli Esası ba) Bina ve Arazide Emsal Kira Bedeli

12 XX VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ bb) Diğer Mal ve Haklarda Emsal Kira Bedeli bc) Emsal Kira Bedeli Uygulanmayacak Haller Gayrimenkul Sermaye İratlarının Belirlenmesi a) Gerçek Usul b) Götürü Gider Usulü D- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR VIII- GELİR UNSURLARINDAN MENKUL SERMAYE İRATLARININ KAPSAMI VE VERGİLENDİRİLMESİ IX- A- MENKUL SERMAYE İRATLARININ TANIMI VE KAPSAMI İrat Sayılan Haller İrat Sayılmayan Haller Menkul Sermaye İratları île İlgili İstisnalar a) Tek Primli Yıllık Gelir Sigortalarından Yapılan Ödemeler İle İlgili İstisna b) Kar Payları İle İlgili İstisna B- MENKUL SERMAYE İRATLARININ BELİRLENMESİ VE VERGİLENDİRİLMESİ C- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR GELİR UNSURLARINDAN DİĞER KAZANÇ VE İRATLARIN KAPSAMI VE VERGİLENDİRİLMESİ A- DEĞER ARTIŞI KAZANÇLARININ KAPSAMI VE YÜKÜMLÜLÜK KOŞULLARI Değer Artışı Kazançlarının Tanımı ve Kapsamı a) Gelir Vergisine Tabi Olup, Beyanı Gereken Değer Artışı Kazançları aa) Bazı Menkul Kıymetlerin Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar ab) Bazı Hakların Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar ac) Telif Hakları İle Buluş Haklarının Üçüncü Kişiler Tarafından Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar ad) Ortaklık Hak ve Hisselerinin Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar ae) Faaliyeti Durdurulan Bir İşletmenin Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar af) Bazı Gayrimenkullerin ve Gayrimenkul Niteliğindeki İktisadi Unsurların Elden Çıkarılmasından Sağlanan Kazançlar b) Kaynakta Vergilendirilip, Beyanı Gerekmeyen Değer Artışı Kazançları ba) Vergi Kesintisi Yapacak Kurumlar, Kesintiye Tabi Ödemeler bb) Kesinti Matrahının Belirlenmesi bc) Değer Artışı Kazancı Sayılmayacak Menkul Kıymet Getirileri bd) Kesilen Verginin Beyanı ve Ödenmesi Gelir Vergisine Tabi Tutulmayan Değer Artışı Kazançları

13 İçindekiler XXİ a) Ferdi Bir İşletmenin, Sahibinin Ölümü Sonucu İntikali Halinde 312 b) Bilanço Esasına Tabi Bir Ferdi İşletmenin Bir Sermaye Şirketine Devri Halinde c) Kollektif ve Adi Komandit Şirketlerin Sermaye Şirketine Dönüşmesi Halinde Safı Değer Artışının Belirlenmesi a) Mal ve Hakların Elden Çıkarılmasında Kazanç b) Maliyet Bedelinin Tespit Edilememesi Durumu c) Menkul Kıymetlerin Elden Çıkarılmasında, İktisap Bedelinin Belgelenememesi Durumu Mal ve Haklarda İktisap Bedelinin Güncelleştirilmesi Elden Çıkarma Kavramının Kapsamı B- ARIZİ KAZANÇLARIN KAPSAMI VE YÜKÜMLÜLÜK KOŞULLARI Tanımı ve Kapsamı Yükümlülük Koşullan C- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR X- GELİRİN TOPLANMASI VE YILLIK BEYANNAME VERİLMESİ A- GELİRİN TOPLANMASI VE BEYANI İLE İLGİLİ GENEL İLKELER B- BEYANNAME VERİLMEYECEK VEYA DİĞER GELİRLER NEDENİYLE BEYANNAME VERİLSE DAHİ BEYANNAMEYE YAZILMAYACAK GELİRLER Tam Mükellefiyete Tabi Olan Mükellefler Açısından Toplama Yapılmayacak Haller a) Gerçek Usulde Vergilendirilmeyen Zirai Kazançlar, GVK nun 75. Maddesinin 15 ve 16 Numaralı Bentlerinde Yazılı Menkul Sermaye İratları, Kazanç ve İratların İstisna Hadleri İçinde Kalan Kısmı b) Tek İşverenden Alınmış ve Tevkif Suretiyle Vergilendirilmiş Ücretler c) Tevkifata Tabi Tutulmuş Olan; Birden Fazla İşverenden Elde Edilen Ücretler, Menkul Sermaye İratları ve Gayrimenkul Sermaye İratları d) Kaynakta Vergilemeye Tabi Olmayan ve Belirli Bir Tutarı Aşmayan Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İratları e) GVK nın Geçici 67. Maddesi Uyarınca Kaynakta Vergilendirilen Gelirler f) Türkiye Jokey Kulübü Aracılığıyla Yapılan Bazı Ödemeler g) GVK nun Geçici 72. Maddesi Uyarınca Kaynakta Vergilendirilen Ücret ve Ücret Sayılan Ödemeler ğ) Ürün Senetlerinin Elden Çıkartılmasından Doğan Kazançlar Dar Mükellefiyete Tabi Olan Mükellefler Açısından Toplama Yapılmayacak Haller C- BEYANNAME VERİLMESİ İLE İLGİLİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ D- MAHSUPLAR VE İNDİRİMLER...336

14 XXİİ VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ XI- XII- 1 - Zararların Karlara Takas ve Mahsubu Sigorta Primleri Eğitim ve Sağlık Harcamaları Engellilik İndirimi Bağış ve Yardımlar Sponsorluk Harcamaları Ar - Ge İndirimi Doğal Afetler Dolayısıyla Yapılan Bağış ve Yardımlar Türkiye Kızılay Demeğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Yapılan Bağış ve Yardımlar Girişim Sermayesi Fonu Olarak Ayrılan Tutarların Bir Bölümü Yurt Dışındaki Müşterilere Yönelik Hizmet Veren İşletmelerin Bazı Kazançları Bireysel Katılım Yatırımcısı Tam Mükellef Gerçek Kişilerin, İştirak Kazançlarının Bir Bölümü E- İNDİRİLEMEYECEK ÖDEMELER F- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR GELİR VERGİSİNİN TARİFESİ, BEYANNAME ÇEŞİTLERİ VE VERGİNİN TARHI A- GELİR VERGİSİNİN TARİFESİ B- BEYANNAME ÇEŞİTLERİ VE VERGİNİN TARHI Yıllık Beyanname Muhtasar Beyanname Münferit Beyanname GELİR VERGİSİNİN ÖDENMESİ A- BEYAN EDİLEN GELİRİN VERGİSİNİN ÖDENMESİ B- GEÇİCİ VERGİ C- KAYNAKTA VERGİLENDİRME Kaynakta Gelir Vergisi Kesme Sorumluluğu Verilenler Kaynakta Vergi Kesenlerin Sorumlulukları Gelir Vergisinde Kaynakta Vergilendirme ile İlgili Esasların Genel Görünümü a) GVK.nun Geçici 67. Maddesi Gereğince Kaynakta Vergilendirme aa) Bazı Değer Artışı Kazançlarında Kaynakta Vergilendirme aaa) Vergi Kesintisi Yapacak Olanlar, Kesintiye Tabi Ödemeler aab) Kesinti Matrahının Belirlenmesi aac) Kazancın Tespitinde Esas Alınacak Dönem ve Yabancı Para Cinsinden Gelir Sağlanmış Olması Durumu aad) Kıymetlerin Başka Bir Banka veya Aracı Kuruma Aktarılması Durumu...359

15 İçindekiler xxiii aae) Değer Artışı Kazancı Sayılmayacak Menkul Kıymet aaf) Getirileri Kesilen Verginin Beyanı ve Ödenmesi ab) GVK nun 75/5. Maddesinde Belirtilen Menkul Sermaye İratlarında Kaynakta Vergileme aba) GVK. nın 75/5. Maddesinin Kapsamı ve Vergi Kesintisi abb) Bankalara veya Aracı Kurumlara Alış Bedeli Tevsik Edilmeksizin Teslim Edilmiş Olan Menkul Kıymetlerin Gelirlerinin Ödenmesinde Kesinti Uygulaması ac) Bankalar İle Aracı Kuramların, Bir Menkul Kıymet veya Diğer Sermaye Piyasası Aracını Tevkifata Tâbi Tutulmaksızın Almaları Durumu ad) Bankalar Arası Mevduat İle Aracı Kuramların Borsa Para Piyasasında Değerlendirdikleri Kendilerine Ait Paraların Faiz Dışındaki Bazı Getirileri ae) Vergi Kesinti Oranlan af) Özellik Taşıyan Bazı Durumlar b) Gelir Vergisi Kanununun Geçici 68. Maddesi Gereğince Kaynakta Vergilendirme c) Gelir Vergisi Kanununun Geçici 72. Maddesi Gereğince Kaynakta Vergilendirme d) Gelir Vergisi Kanununun 94. Maddesi Kapsamında Vergi Kesintisi Yapılacak Ödemeler ve Kesinti Oranları Kaynakta Kesilen Verginin Beyanı ve Ödenmesi Kaynakta Ödenen Verginin Mahsubu Ar-Ge ve Destek Personeli Ücretleri İle İlgili Vergi İndirimi Bazı İllerde Yapılacak Yatıranlarda Fiilen Çalıştırılan İşçi Ücretlerinde Gelir Vergisi Stopajı Teşviki a) Kapsamı ve Süresi b) Özellik Taşıyan Durumlar D- DİĞER ÜCRETLER İLE İLGİLİ GELİR VERGİSİNİN ÖDENMESİ E- YABANCI ÜLKELERDE ÖDENEN VERGİLERİN MAHSUBU F- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİ VE UYGULAMASI I- KURUMLAR VERGİSİNİN GELİŞİMİ VE ÖNEMİ II- KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU, MÜKELLEFLERİ VE MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ A- KURUMLAR VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFLERİ Konusu

16 xxiv VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ III- IV- 2- Mükellefleri B- KURUMLAR VERGİSİNDE MÜKELLEFİYET ŞEKİLLERİ C- DAR MÜKELLEFİYETTE KURUM KAZANCININ KAPSAMI KURUMLAR VERGİSİ İLE İLGİLİ MUAFLIKLAR VE İSTİSNALAR A- MUAFLIKLAR İdari Amaçlı Muaflıklar Ekonomik Amaçlı Muaflıklar Sosyal Amaçlı Muaflıklar B- İSTİSNALAR İştiraklerden Sağlanan Kazançlar İle İlgili İstisnalar a) Bir Kurumun Sermayesine Katılımdan Elde Edilen Kazançlar, Karına Katılımından Kar Payları İle Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Katılım Fonları Nedeniyle Elde Edilen Kar Payları b) Merkezleri Yurt Dışında Olan Bazı Kuramların Sermayesine İştirak Edilip Bu İştiraklerden Elde Edilen İştirak Kazançları İle İlgili İstisna.390 c) Merkezleri Yurt Dışında Olan Bazı Kuramların Sermayesine İştirak Edilip Bunların En Az İki Tam Yıl Elde Tutulmasından Sağlanan İştirak Kazançları İle İlgili İstisna Anonim Şirketlerin Çıkardıkları Bazı Payların İtibari Değeri Aşan Kısmı İle İlgili İstisna Bazı Yatırım Fonları ve Yatırım Ortaklılıklarmın Kazançları İle İlgili İstisna Taşınmazlar İle İştiraklerin Elden Çıkartılmasından Sağlanan Kazançlarla İlgili İstisna Bankalara Olan Borçlan Nedeniyle Kanuni Takibe Alınmış veya Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna Borçlu Olanların Kazançlan İle İlgili İstisna Yurt Dışı Faaliyetlerden Elde Edilen Kazançlarla İlgili İstisna Yurt Dışı İnşaat, Onarım, Montaj İşleri İle Teknik Hizmetlerden Sağlanan Kazançlarla İlgili İstisna Eğitim, Öğretim Faaliyetleri İle İlgili Kazanç İstisnası Ristum İstisnası Ürün Senetlerinin Elden Çıkartılmasından Doğan Kazançlarla İlgili İstisna YABANCI FON KAZANÇLARININ VERGİLENDİRİLMESİ V- KURUMLAR VERGİSİNDE TAM MÜKELLEFİYET ESASINDA MATRAHIN BELİRLENMESİ, VERGİNİN BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ A- KURUMLAR VERGİSİ MATRAHININ BELİRLENMESİ Matrahın Belirlenmesinde İzlenen Yöntem Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazancının Belirlenmesi Kurum Kazancının Belirlenmesinde Kabul Edilen İndirimler a) Menkul Kıymet İhraç Giderleri

17 İçindekiler XXV b) Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri c) Genel Kurul Toplantı Giderleri İle Birleşme, Devir, Bölünme, Fesih ve Tasfiye Giderleri d) Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı e) Katılım Bankalarınca Katılma Hesabı Karşılığında Ödenen Kâr Payları i) Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin Teknik Karşılıkları Zarar Mahsubu ve Diğer İndirimler a) Zarar Mahsubu aa) Geçmiş Yıl Zararları ab) Yurt Dışı Faaliyetlerden Doğan Zararlar b) Diğer İndirimler ba) Ar-Ge İndirimi bb) Sponsorluk Harcamaları İle İlgili İndirim bc) Bağış ve Yardımlann İndirimi bca) Genel Nitelikli Bağış ve Yardımlar Açısından bcb) Okul, Sağlık Tesisi, Öğrenci Yurdu, Çocuk Yuvası vb. Tesisler Açısından bcc) Kültürel ve Sanatsal Nitelikli Faaliyet ve Uygulamalara Yapılan Bağış ve Yardımlar Açısından bcd) Doğal Afetler Nedeniyle Yapılan Bağış ve Yardımlar Açısından bce) Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Yapılan Bağış ve Yardımlar bd) Girişim Sermayesi Fonu Olarak Ayrılan Tutarlarla İlgili İndirim be) Türkiye de Yerleşmiş Olmayan Kişilerle, İşyeri, Kanuni ve İş Merkezi Yurt Dışında Bulunanlara Türkiye de Verilen ve Münhasıran Yurt Dışında Yararlanılan Bazı Hizmetlerle İlgili İndirim Kurum Kazancının Belirlenmesinde Kabul Edilmeyen İndirimler a) Öz Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler b) Örtülü Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faiz, Kur Farkları ve Benzeri Giderler ba) Önemi bb) Koşulları bc) Örtülü Sermaye Sayılmayan Borçlanmalar bd) Örtülü Sermaye Varolmasının Sonuçları c) Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Olarak Dağıtılan Kazançlar..414 ca) Önemi cb) Koşullan...415

18 xxvi VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ cc) Fiyat veya Maliyet Bedelinin Tespiti cd) Transfer Fiyatlamasıyla Örtülü Kazanç Dağıtımının Sonuçlan d) Her Türlü Yedek Akçeler e) Kurumlar Vergisi, Para Cezalan, Vergi Cezalan, Zam ve Faizler f) Menkul Kıymet Satış Zararları vb g) Bazı Taşıtlann Giderleri ve Amortismanları ğ) Kurumun Ortaklarının, Yöneticilerin ve Çalışanların Suçları İle İlgili Tazminat Giderleri h) Basın Yoluyla veya Radyo Televizyon Yayınları Dolayısıyla Ödenen Tazminat Giderleri ı) Bazı İlan ve Reklam Giderleri i) İşletmelerde Kullanılan Yabancı Kaynaklara İlişkin Faiz, Komisyon, Vade Farkı, Kâr Payı, Kur Farkı Ve Benzeri Adlar Altında Yapılan Gider Ve Maliyet Unsurlarının Bir Bölümü Kurumlar Vergisi Matrahının Belirlenmesi İle İlgili Uygulama Örnekleri a) Kurumlar Vergisi Matrahının Bulunması İle İlgili İşlem Düzeni b) Uygulama Örnekleri B- KURUM KAZANCININ BEYANI VE VERGİNİN TARHI Kurum Kazancının Beyanı a) Beyanname Verme Ödevi b) Beyan Zamanı c) Beyannamenin Verileceği Yer d) Beyannamenin Şekli Verginin Tarhı Verginin Kaynakta Kesilmesi a) Vergiyi Kaynakta Kesmesi Gerekenler b) Vergi Kesintisi Yapılacak Ödemeler ve Kesinti Oranları c) Kesilen Verginin Beyanı ve Yatırılması d) Kesinti İle İlgili Uygulama Esaslan C- TASFİYE, BİRLEŞME, DEVİR, BÖLÜNME VE HİSSE DEĞİŞİMİ Tasfiye a) Tasfiye Durumunda Kurumlar Vergisi Matrahı b) Tasfiye Dönemi c) Servet Değeri d) Tasfiye İle İlgili Uygulama Esasları e) Tasfiye Beyannamesinin Verilmesi f) Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu g) Tasfiye İşleminin İncelenmesi Birleşme Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi a) Devir

19 İçindekiler xxvii b) Bölünme veya Hisse Değişimi ba) Tam Bölünme bb) Kısmi Bölünme be) Hisse Değişimi e) Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi Hallerinde Vergilendirme ca) Devir Halinde Vergilendirme cb) Tam Bölünme Halinde Vergilendirme cc) Kısmi Bölünme ve Hisse Değişimi Halinde Vergilendirme D- VERGİNİN ÖDENMESİ VI- KURUMLAR VERGİSİNDE DAR MÜKELLEFİYET ESASINDA MATRAHIN BELİRLENMESİ, VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ A- MATRAHIN BELİRLENMESİ Matrahın Belirlenmesinde Uygulanan Yöntem İndirilmesi Kabul Edilmeyen Giderler Yabancı Ulaştırma Kurumlarında Matrah B- MATRAHIN BEYANI Beyanname Çeşitleri a) Yıllık Beyanname b) Özel Beyanname c) Vergi Kesintisi ve Muhtasar Beyanname ca) Vergi Kesintisi cb) Vergi Kesintisi İle İlgili Özellik Taşıyan Durumlar cc) Muhtasar Beyanname C- VERGİNİN TARHI VE ÖDENMESİ Verginin Tarhı Verginin Ödenmesi VII- KURUMLAR VERGİSİNİN ORANI, İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ, GEÇİCİ VERGİ A- KURUMLAR VERGİSİNİN ORANI B- İNDİRİMLİ KURUMLAR VERGİSİ C- GEÇİCİ VERGİ VIII- ÖDENMİŞ OLAN VERGİLERİN MAHSUBU A- YURT DIŞINDA ÖDENEN VERGİLERİN MAHSUBU B- YURT İÇİNDE KESİLEN VERGİLERİN MAHSUBU IX- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ VE UYGULAMASI I- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFLERİ II- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ İLE İLGİLİ İSTİSNALAR

20 xxviii VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ III- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNİN MATRAHI VE TARİFESİ IV- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNİN TARHI VE ÖDENMESİ V- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ İLE İLGİLİ ÖZELLİK TAŞIYAN VI- UYGULAMALAR A- GÖREVLİLERE VE YÜKÜMLÜLERE YÖNELİK BİLDİRİM VE KONTROL UYGULAMALARI B- BAZI TAŞITLAR İLE İLGİLİ MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİNİN GİDER KAYDEDİLEMEMESİ C- MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ İLE İLGİLİ DÜZENLEME YAPMA YETKİSİ ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR BEŞİNCİ BÖLÜM VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ VE UYGULAMASI I- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFLERİ II- III- IV- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ İLE İLGİLİ MUAFLIK VE İSTİSNALAR A- MUAFLIKLAR Kamu İdareleri ve Sosyal Nitelikteki Bazı Kurumların Muaflığı Kamu Yararı İçin Faaliyet Gösteren Diğer Kuruluşların Muaflığı Diplomat Muaflığı B- İSTİSNALAR Veraset Sonucu İntikal Eden, Murisin Kişisel Nitelikteki Eşyaları Miras Paylarının Bir Bölümü Hediye ve Benzeri İntikallerde İstisna Uygulaması Sadakalarda, İvazsız İntikallerde ve İkramiyelerde İstisna Uygulaması Yardımlar ve Sosyal Nitelikteki Ödemelerde İstisna Uygulaması Görev Sırasında Yaşamını Kaybeden Silahlı Kuvvetler ve Emniyet Mensuplarının Mirasçılarına Kalan Mallara Yönelik İstisna Uygulaması Diğer İstisnalar VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNİN MATRAHI VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNİN TARİFESİ V- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNİN BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ Beyanname Verilmesi Zorunlu Haller Beyanname Verilmesi Gerekmeyen Haller Beyanname Verilme Süresi a) Normal Süreler b) Ek Süreler Beyannamenin Verileceği Yer Beyanname Verme Yükümlülüğünün Sınırları...490

21 İçindekiler xxix VI- VII- a) Vergiyi Doğuran Olay ve Yükümlülük b) Ölüm Olaylarını ve İntikalleri Bildirim Yükümlülüğü c) Mal İntikal Etmemiş Olması veya İstisna Haddi Altında İntikalin Gerçekleşmiş Olması ca) Mirasçı Konumundaki Kişiye İntikal Eden Mal Bulunmaması Durumu cb) Veraset Sonucu ya da İvazsız Olarak Gerçekleşen Mal İntikalinin İstisna Haddi Altında Kalması Veraset ve İntikal Vergisinin Ödenmesi VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ İLE İLGİLİ ÖZELLİK TAŞIYAN UYGULAMALAR A- GÖREVLİLERE VE YÜKÜMLÜLERE YÖNELİK KONTROL UYGULAMALARI Vergi Kesintisi Uygulaması Malların Tespitinin Yapılması Tereke Defteri İstenebilmesi B- MİRASÇILIĞIN HÜKMEN SABİT OLMASI C- GAİP KİŞİNİN ORTAYA ÇIKMASI ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR ALTINCI BÖLÜM KATMA DEĞER VERGİSİ VE UYGULAMASI I- KATMA DEĞER VERGİSİNİN KONUSU, TESLİM VE TESLİM SAYILAN HALLER İLE HİZMET VE HİZMET SAYILAN HALLER II- III- A- KATMA DEĞER VERGİSİNİN KONUSU B- KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASI BAKIMINDAN TESLİM VE TESLİM SAYILAN HALLER C- KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASI BAKIMINDAN HİZMET VE HİZMET SAYILAN HALLER KATMA DEĞER VERGİSİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY, VERGİ MÜKELLEFİ VE VERGİ SORUMLUSU A- KATMA DEĞER VERGİSİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY B- VERGİ MÜKELLEFİ VE VERGİ SORUMLUSU KATMA DEĞER VERGİSİ İLE İLGİLİ İSTİSNALAR, İSTİSNADAN VAZGEÇME VE İSTİSNALARIN SINIRI A- KATMA DEĞER VERGİSİ İLE İLGİLİ İSTİSNALAR İhracat İstisnası Araçlar, Kıymetli Maden ve Petrol Aramaları İle Ulusal Güvenlik Harcamaları ve Yatırımlarda İstisna Taşımacılık İstisnası Diplomatik Nitelikteki İstisnalar...510

22 XXX VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ 5- İthalat İstisnası Kültür-Eğitim, Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalar ve Diğer İstisnalar a) Kültür-Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar b) Sosyal Amaçlı İstisnalar c) Askeri Amaçlı İstisnalar d) Diğer İstisnalar Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Gerçekleştirilen Bazı Teslim ve Hizmetler İle İlgili İstisna B- İSTİSNADAN VAZGEÇME VE İSTİSNALARIN SINIRI IV- KATMA DEĞER VERGİSİNDE MATRAH, ORAN VE İNDİRİM A- MATRAHIN TESPİT EDİLMESİ B- VERGİ ORANI VE İNDİRİM UYGULAMASI Vergi Oranı İndirim Uygulaması a) İndirilebilecek Katma Değer Vergisi b) İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi c) İstisna Tutulmuş İşlemler İle İlgili Katma Değer Vergisi d) Kısmi Katma Değer Vergisi İndirimi V- VERGİLENDİRME USULLERİ VE UYGULAMASI VI- KATMA DEĞER VERGİSİNİN BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ VII- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR YEDİNCİ BÖLÜM ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ VE UYGULAMASI I- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN KONUSU, TESLİM VE TESLİM SAYILAN HALLER II- III- IV- A- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN KONUSU B- TESLİM VE TESLİM SAYILAN HALLER ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİ DOĞURAN OLAY ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN MÜKELLEFİ VE VERGİ SORUMLUSU A- VERGİ MÜKELLEFİ B- VERGİ SORUMLUSU ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ İLE İLGİLİ İSTİSNALAR A- İHRACAT İSTİSNASI B- DİPLOMATİK İSTİSNA C- DİĞER İSTİSNALAR Birinci Listede Yer Alan Mallar İle İlgili İstisnalar İkinci Listede Yer Alan Mallar İle İlgili İstisnalar Dördüncü Listede Yer Alan Mallar İle İlgili İstisnalar

23 İçindekiler XXXI 4- Geçici İthalat ve Hariçte İşleme Rejimleri İle Geri Gelen Eşyalarla İlgili İstisna Yurt Dışına Taşıma Yapan Bazı Araçlarla İlgili Taşıtlara Yakıt Teslimi İle İlgili İstisna V- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN MATRAHI VE ORANI A- MİKTAR ESASINA TABİ MATRAHLAR B- DEĞER ESASINA TABİ MATRAHLAR VI- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİNİN BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ VII- ÖZELLİK TAŞIYAN DURUMLAR A- VERGİNİN TECİLİ VE VERGİ İNDİRİMİ B- MÜTESELSİL SORUMLULUK VE CEZA UYGULAMASI Ham Petrol İthalatçıları ve Rafineri Şirketinin Müteselsil Sorumluluğu I Sayılı Listedeki Mallan Teslim Alanların Vergi Ziyama Neden Olmaları II Sayılı Listedeki Mallar İle İlgili İşlemleri Gerçekleştirenlerin Belge Arama Zorunluluğu Yasalarla Kullanılma Zoranluluğu Getirilen Ulusal Markeri Bulunmayan ya da Standartlara Uygun Olmayan Özel Tüketim Vergisine Tabi Malların BulundurulduğununTespit Edilmesi Yasalarla Kullanma Zorunluluğu Getirilen Özel Etiket veya İşareti Olmayan Malların Bulundurulduğunun Tespit Edilmesi VIII- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR SEKİZİNCİ BÖLÜM BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ VE UYGULAMASI I- BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİNİN KONUSU VE MÜKELLEFLERİ II- III- IV- BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ İLE İLGİLİ İSTİSNALAR BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİNİN MATRAHI VE ORANI BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİNİN BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ V- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR DOKUZUNCU BÖLÜM ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ İLE ŞANS OYUNLARI VERGİSİ VE UYGULAMASI I- ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ VE UYGULAMASI A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ...562

24 xxxii VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ B- MATRAHI VE TARİFESİ C- TARHI VE ÖDENMESİ D- ÖZELLİK TAŞIYAN BAZI DURUMLAR II- ŞANS OYUNLARI VERGİSİ VE UYGULAMASI A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ B- MATRAHI VE TARİFESİ C- TARHI VE ÖDENMESİ D- ÖZELLİK TAŞIYAN BAZI DURUMLAR III- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR ONUNCU BÖLÜM DAMGA VERGİSİ İLE HARÇLAR I- DAMGA VERGİSİ VE UYGULAMASI A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ B- MATRAHI VE TARİFESİ C- TARHI VE ÖDENMESİ II- HARÇLAR A- HARÇLARIN GENEL NİTELİKLERİ B- HARÇLARIN KAPSAMI VE HARÇ TARİFELERİ III- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR ONBİRİNCİ BÖLÜM GÜMRÜK VERGİSİ I- GÜMRÜK VERGİSİNİN KONUSU VE VERGİYİ DOĞURAN OLAY II- GÜMRÜK VERGİSİNİN MÜKELLEFLERİ III- GÜMRÜK VERGİSİ İLE İLGİLİ MUAFLIK VE İSTİSNALAR IV- GÜMRÜK VERGİSİNİN MATRAHI VE TARİFESİ A- MATRAHI B- TARİFESİ V- GÜMRÜK VERGİSİNİN BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ VI- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR ONİKİNCİ BÖLÜM EMLAK VERGİSİ VE UYGULAMASI I- BİNA VERGİSİ VE UYGULAMASI A- BİNA VERGİSİNİN KONUSU, MÜKELLEFLERİ, MÜKELLEFİYETİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ Bina Vergisinin Konusu

25 İçindekiler XXXİİİ 2- Bina Vergisinin Mükellefleri Bina Vergisinde Mükellefiyetin Başlangıcı ve Sona Ermesi B- BİNA VERGİSİ İLE İLGİLİ MUAFLIK VE İSTİSNALAR Daimi Muaflıklar Geçici Muaflıklar C- BİNA VERGİSİNİN MATRAHI VE ORANI Bina Vergisinin Matrahı a) Vergi Değeri b) Vergi Değerini Değiştiren Nedenler Bina Vergisinin Oranı D- BİLDİRİM VERME VE SÜRESİ, BİLDİRİM VERİLMEMESİ Bildirim Verme ve Süresi Bildirim Verilmemesi E- BİNA VERGİSİNİN TARHI VE TAHAKKUKU F- BİNA VERGİSİNİN ÖDENMESİ G- BİNA VERGİSİ İLE İLGİLİ DİĞER ÖDEVLER VE ZAMANAŞIMI Bina Vergisi İle İlgili Diğer Ödevler Bina Vergisinde Zamanaşımı II- ARAZİ VERGİSİ VE UYGULAMASI A- ARAZİ VERGİSİNİN KONUSU, MÜKELLEFLERİ, MÜKELLEFİYETİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ Arazi Vergisinin Konusu Arazi Vergisinin Mükellefleri Arazi Vergisinde Mükellefiyetin Başlangıcı ve Sona Ermesi B- ARAZİ VERGİSİ İLE İLGİLİ MUAFLIK VE İSTİSNALAR Daimi Muaflıklar Geçici Muaflıklar Arazi Vergisinde İstisna C- ARAZİ VERGİSİNİN MATRAHI VE ORANI Arazi Vergisinin Matrahı a) Vergi Değeri b) Vergi Değerini Değiştiren Nedenler Arazi Vergisinin Oranı D- BİLDİRİM VERME VE SÜRESİ, BİLDİRİM VERİLMEMESİ Bildirim Verme ve Süresi Bildirim Verilmemesi E- ARAZİ VERGİSİNİN TARHI VE TAHAKKUKU F- ARAZİ VERGİSİNİN ÖDENMESİ G- ARAZİ VERGİSİ İLE İLGİLİ DİĞER ÖDEVLER VE ZAMANAŞIMI Arazi Vergisi İle İlgili Diğer Ödevler Arazi Vergisinde Zamanaşımı...615

26 xxxiv VERGİ HUKUKU ve TÜRK VERGİ SİSTEMİ III- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR ONÜÇÜNCÜ BÖLÜM DİĞER VERGİLER VE UYGULAMALARI I- ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ B- MUAFİYET VE İSTİSNALAR C- MATRAHI VE ORANI D- TARHI VE ÖDENMESİ II- İLAN VE REKLAM VERGİSİ A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ B- MUAFİYET VE İSTİSNALAR C- MATRAHI VE ORANI D- BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ III- EĞLENCE VERGİSİ A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ B- MUAFİYET VE İSTİSNALAR C- MATRAHI VE ORANI D- BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ IV- HABERLEŞME VERGİSİ A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ B- MUAFİYET VE İSTİSNALAR C- MATRAHI VE ORANI D- BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ V- ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ A- KONUSU MÜKELLEFİ VE SORUMLUSU B- İSTİSNALAR C- MATRAHI VE ORANI D- BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ VI- YANGIN SİGORTASI VERGİSİ A- KONUSU VE MÜKELLEFLERİ B- MATRAHI VE ORANI C- BEYANI, TARHI VE ÖDENMESİ VII- ARAŞTIRMA VE TARTIŞMA KONULARI, ÖRNEK OLAYLAR KAYNAKLAR KAVRAM DİZİNİ