EUROCARGO ÜSTYAPI TALÝMATLARI

Transkript

1 EUROCARGO ÜSTYAPI TALÝMATLARI M E D I U M R A N G E

2 Hazýrlayan: B.U. TECHNICAL PUBLISHING Iveco Technical Publications Lungo Stura Lazio, 15/ Turin - Italy Yayýný Hazýrlayan: Teknik Uygulama Strada delle Cascinette, 424/ Torino - Ýtalya Yayýn No: Ýngilizce. Ýtalya Türkçe. Ýstanbul

3 Önsöz Bu yayýn kalifiye ve yetkili personel için hazýrlanmýþtýr. Üst yapýcý tesisatýn tasarýmýndan, modifikasyonundan ve uygulamasýndan sorumludur ve hem bu yayýna hem de yürürlükteki yasal yönetmeliklere uyumunu saðlamalýdýr. Herhangi bir iþe baþlamadan önce üzerinde çalýþmaya baþlayacaðýnýz araç modeliyle ilgili yayýna sahip olduðunuzdan emin olunuz. Ayrýca örneðin gözlük, baret, eldiven, emniyet ayakkabýsý gibi tüm kaza önleyici ekipmanlarýn ve bununla beraber çalýþma, kaldýrma ve iþleme ekipmanlarýnýn mevcut ve iyi çalýþýr durumunda olduðundan emin olunuz. Son olarak, araç üzerinde maksimum güvenliðin saðlandýðý koþullarda çalýþtýðýnýzdan emin olunuz. Ýþin yukarýdaki tedbirlere sýký sýkýya uygun olarak yapýlmasýnýn yaný sýra gösterilen parçalarýn kullanýmý, iþin doðru ve güvenli yapýlmasýný saðlar. Bu el kitabýnda ele alýnmayan ve IVECO tarafýndan açýkça yazýlý olarak onaylanmayan herhangi bir modifikasyon veya tesisat IVECO'nun sorumluluðunu ortadan kaldýrarak özellikle garantiyi geçersiz kýlacaktýr. IVECO, ayrýca bu yayýnda kapsanmayan vakalarý ele almanýza yardým etmek üzere her türlü tüm açýklamayý saðlamak için hazýrdýr. Her bir iþlemden sonra, fonksiyon, etkinlik ve IVECO tarafýndan ortaya konmuþ güvenlik koþullarý yeniden saðlanmýþ olmalýdýr. Gerekiyorsa IVECO aðý ile baðlantý kurunuz. IVECO araçla ilgili olarak herhangi bir deðiþiklik, modifikasyon veya montaj için sorumlu olmayacaktýr. Bu yayýnda içerilen veri ve bilgi, IVECO tarafýndan teknik veya ticari sebeplerle herhangi bir zamanda yapýlan deðiþiklikler veya deðiþik ülkelerde yürürlükteki yasal yönetmeliklere araçlarýn uymasý için yapýlmýþ deðiþiklikler sebebiyle güncel olmayabilir. Aracýn gerçek yapýsý ile burada bildirilenlerle bir uyumsuzluk olmasý söz konusu olduðunda, herhangi bir iþe baþlamadan önce IVECO ile temasa geçiniz. Semboller Uyarýlar Ýnsanlara yönelik tehlike Bu talimatlarýn eksik veya yarým gözetilmesi kiþisel güvenlik için ciddi tehlike doðurabilir. Araç için ciddi hasar tehlikesi. Bu önlemlere kýsmen ya da tamamen uyulmamasý, araca ciddi hasar verebilir ve bazen gecikmelere neden olabilir.! Genel tehlike Yukarýda belirtilen iþaretlerdeki tehlikeleri içerir. Doðanýn korunmasý ile ilgili tehlike Aracýn mümkün olduðunca doða dostu olmasý için doðru davranýþ þeklini belirtir. Önsöz

4 Ýçindekiler BÖLÜM GENEL ÖZELLÝKLER 1 ÞASÝ MODÝFÝKASYONLARI 2 ÜST YAPILARIN TAKILMASI 3 PTO LAR 4 ÖZEL BÝLGÝ VE TALÝMATLAR 5 Ýçindekiler

5 I GENEL ÖZELLÝKLER Genel Özellikler 1 1

6 Ýndeks 1 Genel Özellikler 1.1 Üst yapýcý talimatlarýnýn amacý Deðiþiklikler ve uygulamalar için IVECO onayý Yükümlülükler Garantiler Onay Talebi Tescilli Markalar ve Logolar Kazalarý önleme Kullanýlacak malzeme tercihi: Ekoloji - Geri dönüþüm Araç Teslimatý Kurallar 1 7 Genel Özellikler 1 2

7 1.1 Üst yapýcý talimatlarýnýn amacý Bu talimatlarýn amacý aracýn ve parçalarýnýn çalýþmasýnýn güvenliðini ve güvenilirliðini muhafaza ederken modifikasyonlara izin vermek ve/veya orijinal IVECO parçalarý takmaktýr. 1.2 Deðiþiklikler ve montaj için IVECO onayý Deðiþiklikler aþaðýda belirtilen direktiflere göre yapýlmalýdýr. Aþaðýdaki modifikasyonlar yalnýzca IVECO dan onay alýnmasýndan sonra yapýlabilir. - Yeni elde edilen dingil mesafesi IVECO sýnýfýndaki ayný araç için en büyük en küçük deðerler arasýna düþmediði durumlardaki dingil mesafesi modifikasyonlarý. - Fren sistemi üzerinde yapýlan çalýþmalar. - Süspansiyon sistemi üzerinde yapýlan çalýþmalar. - Direksiyon modifikasyonlarý - Dengeleme çubuklarý ve süspansiyonlara yapýlacak deðiþiklikler - Kabin, kabin destekleri, devirme kilit mekanizmalarýna yapýlacak deðiþiklikler; - Motor hava emiþ ve egzoz sistemi modifikasyonlarý. - Motor soðutma sistemi modifikasyonlarý. - Güç ünitesi ve sürüþ parçalarý modifikasyonlarý. - Ön ve arka akslarda yapýlan çalýþmalar. - Ek aks takýlmasý - Hýz azaltýcý frenlerin takýlmasý - PTO takýlmasý - Lastik ebatlarýnýn deðiþtirilmesi. - Baðlantý elemanlarý (kancalar, beþinci teker) modifikasyonlarý. - Elektrik/elektronik ünite modifikasyonlarý Aþaðýdaki standartlarca kapsanan ve aynýsýna uygun olarak yapýlmýþ diðer modifikasyonlar IVECO dan özel onay gerektirmez. Bu standartlarca kapsanmayan herhangi bir modifikasyon veya montaj iþlemi önceden IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr. 1.3 Yükümlülükler IVECO tarafýnda verilen onay, orijinal IVECO aracý üzerinde yapýlacak modifikasyonun ve/veya uygulamanýn sadece teknik/kavramsal uygunluðu hakkýndadýr. Üst yapýcý aþaðýdakiler için sorumludur: - Modifikasyon veya uygulamanýn projesi; - Kullanýlan parçalarýn özellikleri ve seçimi; - Modifikasyon veya uygulamanýn iþçiliði; - Projenin ve uygulamasýnýn IVECO tarafýndan saðlanmýþ tüm talimatlara uygunluðundan; - Projenin ve uygulamasýnýn aracýn kayýtlý olduðu ülkede yürürlükteki tüm yönetmeliklere uygunluðu; - Aracýn çalýþmasý, güvenliði, güvenilirliði ve genel olarak iyi kullaným ve aracýn performansýna ve teknik özelliklerine de dahil olmak üzere modifikasyonlarýn ve uygulamanýn etkileri. Genel Özellikler 1 3

8 1.4 Garantiler Üst yapýyý yapan veya þasiyi modifiye eden uygulamacý bu el kitabýnda kapsanan þartnamelere tam uyum içerisinde iþin profesyonel þekilde yapýldýðýný garanti etmelidir. IVECO aþaðýdaki durumlarda kendi garantisinin geçersiz olduðunu açýklama hakkýný saklý tutar: - Bu þartnamelere baðlý kalýnmadýðý veya onaylanmamýþ ekipman takýldýðý veya onaylanmamýþ modifikasyonlar yapýldýðýnda. - Þasi, aracýn misyonuna uygun olmayan bir þekilde kullanýldýðýnda. - Çalýþmalarýn hatasýz uygulanmasý için üretici tarafýndan yayýnlanmýþ olan þartnameler, standartlar ve talimatlara dikkat edilmemiþse. - Bazý özel uygulamalar için üretici tarafýndan sunulan orijinal parçalar veya komponentler kullanýlmamýþsa 1.5 Onay Talebi Modifikasyon için destek veya onay talepleri IVECO da yetkili ve sorumlu departmana iletilmelidir. Üst yapýcý onay almak için düþünülen uygulama ve kullanýmý ve araç üzerindeki kullanýmlarýný gösteren uygun dokümanlarý saðlamalýdýr. Çizimler, -varsa- bu el kitabýnda kapsanan talimatlardan ayrýlan unsurlarý aydýnlatmalýdýr. 1.6 Tescilli Markalar ve Logolar Tescilli markalarýn isim plakalarýndaki isimler ve bunlarýn yerleri orijinal tasarýmlarýna göre deðiþtirilmemelidir. Aracýn görünümü deðiþtirilip modifiye edilmemelidir. Dönüþüm veya trim seviyelerine baðlý ticari isimlerin uygulanmasý IVECO tarafýndan onaylanmalýdýr. Bunlar IVECO ticari isimlerinin veya logolarýnýn yanýna uygulanmamalýdýr. Eðer montaj iþlemi veya dönüþüm gereklere uymazsa IVECO ticari isimlerini logolarýný geri çekme hakkýný saklý tutar. Üst yapýcý tüm araç için sorumluluðu kabul eder. Genel Özellikler 1 3

9 1.7 Kazalarý önleme Araçlara takýlan yapýlar ve cihazlar araçlarýn kullanýlacaðý ülkelerdeki mevcut kazalarý önleme yönetmeliklerine ve yürürlükteki güvenlik yönetmeliklerine uygun olmalýdýr. Bu yönetmeliklere uymak yapýlarýn ve cihaz üreticilerinin sorumluluðu olacaktýr. 1.8 Kullanýlacak malzeme tercihi: Ekoloji - Geri dönüþüm Giderek artan bir þekilde kullanýlacak malzeme seçimine çalýþma ve tasarým aþamasýnda daha fazla dikkat edilmektedir. Bu baðlamda: Herkes asbest, kurþun, halojen katkýlarý, florokarbonlar, kadmiyum, cýva, heksavalent krom gibi maddeleri içeren zararlý ve potansiyel olarak zararlý malzemeler hakkýndaki yasaklardan haberdar olmalýdýr. Ýþlenmeleri sýnýrlý atýk üreten ve ilk kullanýmýndan sonra kolay þekilde geri dönüþtürülebilen malzemeler kullanýnýz. Ayrýca diðer geri kazanýlmýþ bileþenlerin eklenmesiyle olasý kullanýmlarýný da öngörerek kompozit sentetik malzemelerle birbiriyle uyum saðlayan bileþenleri kullanýnýz. Yürürlükteki yönetmeliklere uygun iþaretler yapýþtýrýnýz. Genel Özellikler 1 5

10 1.9 Araç teslimi Aracýn tesliminden önce üst yapýcý aþaðýdakileri yapmalýdýr: Ýþin doðru þekilde yapýldýðýný kontrol etmelidir. araç ve/veya ekipman ayarýný yerine getirecektir. Aracýn ve/veya ekipmanýn çalýþma ve güvenliðini kontrol etmelidir. Son kullanýcýya uygulamanýn servis ve bakýmý için gerekli talimatlarý ve varsa ek üniteleri hazýrlayýp teslim etmelidir. Özel etiketler üzerine yeni verileri yazmalýdýr. Yapýlan iþin araç üreticisi tarafýndan saðlanan göstergelere ve yasal mevzuata uyduðunu teyit etmelidir. IVECO teslimat öncesi kontrol listesinde bulunan (IVECO aðýnda mevcut olan) yapýlan iþten etkilenen unsurlarla ilgili olarak kontrolleri yapmalýdýr. Yapýlan modifikasyon için garanti saðlamalýdýr. Orijinal olarak cývatalarla yapýlmýþ baðlantýlar sökülüp takýldýðýnda ayný cývatalar tekrar kullanýlmamalýdýr. Böyle bir durumda veya perçinler cývatalarla deðiþtirildiðinde baðlantýnýn sýkýlýðýný yine ortalama km yol yaptýktan sonra kontrol etmelisiniz. Akü voltajýný ölçünüz. En az 12,5 V luk bir þarjýn olduðundan emin olunuz. Eðer voltaj deðeri 12.1 ve V arasýnda ise aküyü þarj ediniz (yavaþ þarjda). Eðer voltaj 12.1 V tan düþükse akü yenisiyle deðiþtirilmelidir. Genel Özellikler 1 6

11 1.10 Kurallar Üst yapýcýlar için bu talimatlarda dingil mesafesi, ilk dümenlenebilir aksýn orta noktasýndan ve ilk arka aksýn (tahrikli veya tahriksiz) ortasýna kadar olan mesafe anlamýnda alýnmýþtýr. Arka uzunluk son dingilin ekseni ile þasinin arka ucu arasýndaki mesafe olarak alýnýr. Þasi kesitlerinin A, B, ve t mesafeleri için lütfen aþaðýdaki þekle bakýnýz. Þekil Genel Özellikler 1 7

12 2 ÞASÝ MODÝFÝKASYONLARI Þasi Modifikasyonlarý 2 1

13 Ýndeks 2 Þasi Modifikasyonlarý 2.1 Þasi modifikasyonlarý için genel talimatlar Paslanmaya karþý koruma ve boyama Orijinal parçalar Ek veya modifiye boyalý parçalar Önlemler Þasiyi delmek Cývatalar ve somunlar Þasiyi modifiye ederken kullanýlacak malzemenin karakteristikleri Þasideki gerilmeler Þasiye kaynatmak Dingil aralýðýný deðiþtirmek Genel Özellikler Onay Sürüþ için sonuçlar Frenleme üzerindeki etki Tavsiye edilen prosedür Þasi Gerilim düzeyi Þasi Traversleri Güç aktarým hattýnýn modifiye edilmesi Maksimum uzunluklar Tahrik mili konumlarýný belirlemek Arka uzantýnýn modifiye edilmesi Onay Arka uzantýnýn azaltýlmasý Arka uzantýnýn uzatýlmasý Çekme tertibatý takýlmasý Genel Özellikler Kanca Seçimi Çekilebilir Kütleleri arttýrmak Alçaltýlmýþ arka travers Merkezi akslý Treylerler (Rijit Çekme çubuðu) Çekme traversi alçaltýlmýþ ve ileri konumda (kýsa baðlantý) Standart Arka Traversin Kuvvetlendirmesi 2-32 Þasi Modifikasyonlarý 2-2

14 Merkezi akslý Treylerler için çekme kancalarý Süspansiyon üzerinde çalýþma Motor hava emiþ ve egzoz sistemi üzerindeki modifikasyonlar Motor Soðutma Sisteminin Modifikasyonu Klima sistemi takýlmasý Kabin Modifikasyonlarý Genel Özellikler Çatý paneli modifikasyonlarý Spoyler ya da üst yatak takýlmasý Lastiklerin Ebadýnýn deðiþtirilmesi Fren Sistemi Modifikasyonlarý Genel Özellikler Fren borularý ABS sistemli araçlar Sistemden hava almak Elektrik sistemi üzerindeki iþlemler Genel bilgi Elektrik Sistemi Modifiye Etmek Ek Devreler Ýlave ekipman takmak Ýlave ekipman güç kaynaðý Ýlave aküler ve Alternatörler Güç çekmek Dingil Açýklýðý veya Uzantý Deðiþimden Dolayý Kablo Demeti Modifikasyonlarý Sistem voltajýndan deðiþik voltajda güç çekimi Akü ana þalteri (opsiyonel ekipman) Yan iþaret ýþýklarýnýn takýlmasý Parçalarý yeniden konumlandýrmak, ek gruplar ve ekipmanlar monte etmek Ön Koruma (FUP) Dikiz aynalarý Arka çamurluklar ve tekerlek yuvasý Kenar Korumalarý Takozlar 2-70 Þasi Modifikasyonlarý 2-3

15

16 2.1 Þasi modifikasyonlarý için genel talimatlar Aþaðýdaki noktalara özellikle dikkat edilmelidir: Þasinin yatak yapýlarýna kaynak yapýlmasý açýkça yasaklanmýþtýr. (2.7,2.8 ve 2.9 da açýklanmýþ unsurlar haricinde olmak üzere) Yan elemanlarýn flanþlarýnda delik açýlmasýna izin verilmemektedir. (3.4. maddesinde açýklanmýþ unsurlar hariç olmak üzere) Perçinli baðlantýlar mevcut olduðunda ve aþaðýda açýklandýðý gibi modifiye edilebilirler. Bunlar en az 8.8 kalite flanþ kafalý cývatalarla ve somunlarla veya bir büyük çaptaki altýgen cývatalarla ve kendinden kilitli somunlarla deðiþtirilebilirler. Baþka türlü belirtilmediði sürece M14 ölçüsünden daha büyük vidalar kullanýlmamalýdýr (en büyük delik çapý 15 mm). Orijinal birleþtirilen yerlerin ayrýlmasý ve cývatalarla tekrar birleþtirilmesi durumunda eski cývatalarý kullanmak yasaktýr. Perçinlerin cývatalarla deðiþtirilmesi durumunda cývataya uygulanmýþ tork araç ortalama km yol yaptýktan sonra tekrar kontrol edilmelidir. Özellikle plastikten yapýlmýþ olan fren sistemi borularý ve elektrik kablolarý civarýnda kaynak, delme, frezeleme veya kesme iþlemlerini yaparken her zaman borularý ve kablolarý korumak için gerekli önlemleri alýnýz gerekiyorsa onlarý önce çýkartýnýz (2.7, 2.17 ve 2.19 maddelerinde verilen açýklamalara uygun olarak). Þekil Þasi Modifikasyonlarý 2 4

17 2.2 Paslanmaya karþý koruma ve boyama Orijinal parçalar Tablo 2.1. orijinal aracýn parçalarýný koruma ve boyama iþlemlerini listelemektedir. (Boyalý parçalar için Tablo 2.1, boyanmayan veya alüminyum parçalar için Tablo 2.2). Tablo 2.1 Koruma Sýnýflarý Sýnýf Parça Özellikleri Parça tipinin örnekleri A B B1 C D Atmosferik etkenlerle doðrudan temas halinde olan parçalar Atmosferik etkenlerle doðrudan temas halinde olan genellikle yapýsal özellikli doðrudan görünen parçalar. Atmosferik etkenlerle doðrudan temas halinde olan, doðrudan görünmeyen parçalar Atmosferik etkenlerle doðrudan temas halinde olmayan parçalar Kabin, arka aynalarý, kabini tutan parçalar Þasi ve ilgili parçalar, baðlantý elemanlarý ve kaput altýndaki parçalar dahil Arka ve Ön Akslar Motor ve ilgili parçalar Pedallar, koltuk çerçeveleri, sabitleme parçalarý, iç kabin sütunlarý Mekanik yüzey temizleme (çapak/pas temizliði ve modifiye parçalarýn temizliði dahil ) Ön iþlem Döngü fazýn tanýmý Tablo 2.2 Boyalý Parçalar Kumlama Fýrçalama Zýmparalama Gresten arýndýrma Fosfatla Gresten arýndýrma Aðýr demirin fosfatlanmasý Çinkonun Fosfatlanmasý Yüksek kalýnlýk (30 40 µm) Katoferik iþlem Düþük kalýnlýk (15 25 µm) evet (2) Akrilik finiþ (>35 µm) Sýnýflar A B(5) B1 C D evet evet evet evet evet evet evet evet evet (1) evet (4) evet (6) evet Çift bileþenli (30 40 µm) evet (7) Anti pas Tek bileþenli evet (30 40 µm) Çapaða dirençli taban Tek (130 C) veya çift bileþenli evet (2) (30-40 µm) Tek (130 C) veya çift bileþenli evet evet evet evet (30-40 µm) Boya a t Toz (50 60 µm) evet (3) evet Düþük sýcaklýktaki tek Bileþenli evet (30-40 µm) (1) = Ýki kat hazýrlýðý için döngü (2) = Üç kat hazýrlýðý için döngü (3) = Tek veya çift bileþenli boyaya alternatif olarak sadece kabin parçalarý (Ön cam silecekleri, arka aynalarý v.b.) (4) = Geometrilerinden (hava tanklarý), geniþ büyüklüklerinden (dökümler) veya fonksiyonlarýný bozacaðýndan (mekanik parçalar) dolayý ön iþlem ve boya banyolarýna daldýrýlamayan parçalarýn hariç tutulmasý (5) = Ferro çelik veya önceden kaplanmýþ yakýt tanklarý, Tablo 2,3 ye bakýnýz. (6) = Sadece motora takýlan parçalar (7) = Katafofretik olarak iþlem göremeyen parçalar (4) = Ýþlenen parçayla uyumlu olduðu sürece ayný sýnýf için alternatif ürün ve döngüler. Þasi Modifikasyonlarý 2 5

18 Tablo 2.3 Çeþitli boyanmamýþ ve/veya alüminyum parçalar ve bileþenler Koruma Tipi Sýnýf A B B1 C D Paslanmaz Çelik evet Dacromet DAC 320/8/PL DAC 500/8/PL DAC 320/5 Fe/Zn 12 III evet evet Çinko c t kaplama eat e t Fe/Zn 12 V evet Fe/Zn 25 V Alüminyum Anot Kaplama evet evet evet evet Boyama evet Ek veya modifiye boyalý parçalar Aracýn eklenmiþ veya modifikasyona uðramýþ tüm parçalarý (kabin, þasi, gövde v.b.) pastan ve korozyondan korunmalýdýr. Demir kökenli malzemeler üzerinde korunmamýþ alanlar olamaz. Tablo 2.4 (boyalý ) ve Tablo 2.5 (boyalý deðil) IVECO orijinal parçalarýndaki ayný korumayý saðlamak mümkün olmadýðýnda modifiye edilmiþ veya eklenmiþ parçalar için en az olmasý gereken iþlemleri göstermektedir. Pas ve korozyona karþý ayný düzeyde korumanýn garanti edilmesi þartýyla deðiþik iþlemlere izin verilir. Gresten arýndýrmadan hemen sonra toz emayeleri kullanmayýnýz. Hafif alaþýmlý parçalar, pirinç ve bakýr korunmamalýdýr. Tablo 2.4 Eklenmiþ veya modifiye edilmiþ parçalar Döngü fazýn tanýmý Mekanik yüzey temizleme (çapaklarýn/ pasýn ve modifiye parçalarýn temizlenmesi dahil) c Ön iþlem Anti pas Boya Sýnýf A B D(1) Fýrçalama / zýmparalama / kumlama Gresten arýndýrma Ýki bileþenli (30-40µm) (2) Ýki bileþenli (30-40µm) (3) (1) = Arka akslara, ön akslara ve motora (Sýnýf B1 ve C) modifikasyona izin verilmez. (2) = Tercihen Epoksi (3) = Tercihen Poliüretan Tablo 2.5 Eklenmiþ veya modifiye edilmiþ boyanmamýþ ve/veya alüminyum parçalar Sýnýf Koruma Tipi A B(1) D Paslanmaz Çelik Dacromet evet Çinko kaplama evet (1) = Arka akslara, ön akslara ve motora (Sýnýf B1 ve C) modifikasyona izin verilmez. Þasi Modifikasyonlarý 2 6

19 2.2.3 Önlemler Korumalarý ve çalýþmalarý boya tarafýndan hasara uðratýlabilecek parçalara uygun önlemler alýnmalýdýr; örneðin: Hava ve hidrolik tesisat için olan lastik veya plastik hortumlar; Contalar, plastik veya lastik parçalar; Ýletim millerinin veya PTO larýn flanþlarý Radyatörler; Amortisörler ve hidrolik veya hava silindir kollarý; Boþaltým veya havalandýrma valflarý (mekanik parçalar, hava tanklarý, soðukta çalýþtýrma ýsýtýcý soketi, ön ýsýtma tanklarý v.b.) Yakýt çökelti filtresi; Ýsim plakalarý ve Logolar. motora ve elektrikli ve elektronik parçalarýna özel dikkat göstererek aþaðýdakileri korumak için uygun önlemler alýnmalýdýr : Þase baðlantýlarý da dahil olmak üzere tüm motor ve araç kablolamasý; Tüm konektörlerin üzerini hem sensor/aktüatör hem de kablo tarafýnda; Volan ve volan devir sensör braketi üzerindeki tüm sensör/aktüatörlerin üzerini; Tüm dizel sistem borularýnýn üzerini (plastik ve metal); Dizel yakýt filtre tabanýnýn tamamýný; Kontrol ünitesi ve kontrol ünitesi tabanýný; Bütün ses yalýtým kaplamasýnýn iç tarafýný (enjektörler, yakýt yolu, borular); Regülatör dahil ortak yakýt yolu pompasýný; Araç elektrikli pompasýný; Tanký; Ön kayýþ devresini ve ilgili kasnaklarý; Hidrolik direksiyon pompasýný ve ilgili hortumlarýný; Eðer tekerlekler çýkartýlmýþsa poyralar üzerindeki temas yüzeyleri korunmalýdýr; kalýnlýklarýnýn artmasý özellikle birleþen flanþlarý ve tekerlek diskleri ve tespit somunlarýnýn dayanma noktalarý üzerinde boya birikmesi önlenmelidir. Disk frenlerinin uygun biçimde korunduðundan emin olunuz. Elektronik parçalar ve modüller sökülmelidir. Boyama iþlemi fýrýn kurutma ile tamamlanacaksa (en yüksek sýcaklýk 80ºC) sýcaklýðýn etkisiyle hasar görebilecek tüm parçalar (örneðin tüm elektronik kontrol üniteleri) sökülmelidir. Þasi Modifikasyonlarý 2 7

20 2.3 Þasiyi delmek Þasi üzerine gruplar veya ilave üniteler monte etmek gerekli olduðunda genel kural olarak, fabrikada yapýlmýþ mevcut delikler kullanýlmalýdýr. 3.4 maddesinde verilen açýklamalara uygunluk olmamasý durumunda, hiçbir þekilde destek elemanlarýnýn flanþlarý delinmemelidir. Þu tip durumlarda (raf, braket v.s takýlmasý v.b.) yeni deliklerin delinmesi gerekiyorsa yan elemanýn dikey aðý üzerine delinmelidir ve dikkatlice çapaklarý alýnmalý ve raybalanmalýdýrlar. Konum ve Boyut Yeni delikler yüksek gerilme altýndaki yerlere (örneðin makas destekleri) ve yan elemanlarýn deðiþik kesit alanlý yerlerine delinmemelidir. Deliklerin çaplarý çeliðin kalýnlýðýyla orantýlý olmalýdýr. Aksi belirtilmediði taktirde hiçbir þart altýnda bu 15 mm deðerini geçmemelidir. Deliðin merkezinden yan elemanlarýn kenarýna olan mesafe 40 mm den az olmamalýdýr. Delik merkezleri mevcut deliklere göre birbirlerinden 45 mm den daha düþük bir konumda bulunmamalýdýr. Delikler, Þekil 2.2 de görüldüðü gibi kademeli olmalýdýr. Makas veya travers desteklerinin yerlerini deðiþtirirken her zaman orijinal delme þemalarýna baðlý kalýnýz. Þekil Þasi Modifikasyonlarý 2 8

21 2.4 Cývatalar ve somunlar Genel olarak orijinal araç üzerindeki benzer baðlantýlarla ayný tip ve sýnýf sabitleme kullanýnýz (Tablo 2.6) Genel kural olarak 8.8 kalite malzeme kullanýnýz. 8.8 ve 10.9 vidalar sertleþtirilmiþ ve tavlanmýþ olmalýdýr. Çaplarý 6 mm olan uygulamalar için paslanmaz çelik tavsiye edilir. Onay verilmiþ kaplamalar Tablo 2,3. de belirtildiði gibi Dacromet ve çinko kaplamadýr. Eðer cývatalar kaynatýlacaksa Dacromet kaplama tavsiye edilmez. Eðer boþluk müsaade ediyorsa flanþ baþlý cývatalar ve somunlar kullanýnýz. Kendinden kilitlemeli somunlar kullanýnýz. Somunlar sýkma için doðru tork ayarýna ayarlanmýþ bir torkmetre kullanýlarak sýkýlmalýdýr. Tablo Cývatalar için dayaným sýnýflarý Dayaným Kullaným Çekme Dayanýmý (N/mm 2 ) Akma Noktasý (N/mm 2 ) Sýnýfý 4 Yük kaldýrmayan cývatalar Düþük dirençli cývatalar Orta dirençte cývatalar (travers, birleþtirme plakalarý, braketler) 10.9 Yüksek dayaným cývatalarý (yay destekleri, denge çubuklarý ve darbe emiciler) 2.5 Þasiyi modifiye ederken kullanýlacak malzemenin karakteristikleri Aracýn þasisini modifiye ederken ve yan elemanlarýný doðrudan takviye yapýlan uygulamalarda malzeme kalite ve kalýnlýk olarak orijinal þasininkine karþýlýk gelmelidir. Belirtilen kalýnlýktaki malzemeleri saðlamak mümkün olmazsa üst standart kalýnlýktaki malzeme kullanýlabilir. Þasi Modifikasyonlarý 2 9

22 2.6 Þasideki gerilmeler Statik durumlarda aþaðýdaki gerilme deðerlerini geçmeyiniz. Tablo 2.6 Sýnýf Þaside izin verilen statik gerilme (N/mm 2 ), ó amm Yolda Aðýr iþ (örneðin: damperli ve arazi) EuroCargo Ulusal yönetmelikler emrettiðinde üst yapýcý gerilim sýnýrlarýnýn aþýlmadýðýný kontrol etmelidir. Kaynak iþlemi malzeme özelliklerinde bozunmaya yol açacaktýr. Dolayýsýyla, ýsýl olarak deðiþmiþ bölgelerdeki gerilmeleri kontrol ederken dayaným karakterlerinde en az %15 düzeyinde bir azalmayý göz önüne alýnýz. 2.7 Þasiye kaynatmak Kaynak iþlemleri yalnýzca uygun ekipmanlar kullanarak ve tam usta yaklaþýmýyla uzmanlar ve eðitimli personel tarafýndan yapýlmalýdýr. Aþaðýdaki durumlarda kaynaða izin verilir: dingil mesafesini veya arka uzunluðu uzatmak veya kýsaltmak için yapýsal elemanlarý birleþtirirken. Aþaðýda detaylandýrýldýðý gibi modifiye edilecek bir yan eleman üzerinde destekleyici L kesitli hatýl uygulamasýnda. (bkz. Þekil 2,5). Eðer araç üzerinde elektrik kaynaðý yapýlacaksa sistemi izole ediniz, kontrol ünitesi konektörlerini çýkartýnýz, akünün artý kutbundan güç kablosunu çýkartýnýz ve onu þaseye baðlayýnýz. Elektronik ünitesi konektör pimlerine dokunmayýnýz. Kontrol ünitesi yakýnýnda kaynak iþlemleri yapmak gerekli olduðunda kontrol ünitesini sistemden ayýrýnýz ve konumundan sökünüz. Kaynak sýrasýnda elektrikli ekipmaný (alternatör, akü) korumak için kaynak makinesini doðrudan kaynaklanacak parçaya topraklayýnýz. Akünün eksi kutbunun çýkartýldýðýndan emin olunuz. Þasi Modifikasyonlarý 2 10

23 Plastik parçalar ýsý kaynaklarýndan ve kaynak sýrasýndaki sýçrantýlardan korunmalýdýr. Gerekiyorsa bu parçalar sökülmelidir. Makas yüzeyleri ve hava körükleri kaynak sýrasýndaki kaynak sýçrantýlarýna karþý korunmalýdýr. Prosedürün bir parçasý olarak kaynak iþleminden etkilenen parçalarýn ve ayrýca olasý desteklerle kaplanabilecek olan parçalarýn da boyasýný kaldýrmak ve parçalarý deokside etmek gerekli olacaktýr. Ýþ tamamlandýktan sonra modifiye edilmiþ parça uygun pas koruma ile korunmalýdýr (bkz. madde 2.2.). Aþaðýda verilen talimatlar kaynaðýn doðru yapýldýðýný saðlamak için takip edilmelidir. a) Lonjeronu çapraz veya dikey olarak kesiniz. Özellikle dingil mesafesi arasýndaki kýsýmda çapraz kesmeyi öneriyoruz. Lonjeronun profilinin bununla beraber þasi geniþliðinin deðiþtiði veya yüksek gerilme yýðýlmasýnýn olduðu bölgelerde (örneðin yay braketleri) kesmeye izin verilmez. Kesitler mevcut deliklerin ortasýndan geçerek yapýlmamalýdýr. (bkz. Þekil 2.3). Þekil 2.3 HAYIR HAYIR EVET EVET b) Lonjeronlarýn iç tarafýnda birleþtirilecek parçalara kaynak edilecek tüm uzunluk boyunca V þekilli 60º pah (kaynak aðzý) kýrýnýz.(bkz. Þekil 2.4.) c) Yapýlarý kuru olan temel elektrotlarla dikkatlice uzantýlarýn üzerini kaynaklayýnýz. Elektrot çapý 2,5 mm dir, akým yoðunluðu ortalama 90 A (her milimetre elektrot çapý için maks. 40 A) MIG-MAG kaynaðý kullandýðýnýzda kaynak edilecek malzemeyle ayný özelliklerde bir kaynak çubuðu kullanýnýz. (çap mm). Aþýrý akým yüklemekten kaçýnýnýz. Kaynaklar büyük kesiklerden ve atýk malzemelerden arýnmýþ olmalýdýr. d) (c) noktasýnda detaylandýrýldýðý gibi iþlemi karþý tarafta tekrarlayýnýz. e) Yan elemanlarý yavaþ ve düzgün þekilde soðumaya býrakýnýz. Hava veya su ve benzer yöntemlerle soðutmaya izin verilmemektedir. f) Kaynak iþleminden dolayý biriken fazla malzemeyi taþlayarak alýnýz. Þasi Modifikasyonlarý 2 11

24 Þekil g) Ýç taraf desteklerinde L kesitli hatýl kullanýlmalýdýr. Bunlar çelikten yapýlmalý ve þasi için kullanýlan çelikle ayný özelliklere sahip olmalýdýrlar. En küçük boyutlar Þekil 2.5 te verilmiþtir. Destekler kaynak dikiþi, delik kaynaðý, cývatalar veya perçinlerle (Huck perçinleri de kullanýlabilir) yalnýzca lonjeronun dikey aðýna sabitlenebilirler. Kaynak dikiþinin kesit alaný ya da uzunluðu, punto kaynak daðýlýmý, vidalar ya da perçinler kesitlerin esneme ve kesme momentlerini taþýyabilecek þekilde yapýlmalýdýr. Þekil Mevcut deliklerin kapatýlmasý Yeni delikler açarken mevcut delikler çok yakýnda bulunurlarsa (bkz. Þekil 2.2) bunlar kaynakla doldurulabilir. Bu iþlemin baþarýsýný saðlamak için deliðin dýþ çapýna pah kýrýlmalý ve iç parça için bakýr parça kullanýlmalýdýr. 20 mm den büyük çaplý delikler için pah kýrýlmýþ tapalar kullanýlarak her iki taraftan da kaynaklanmalýdýr. Þasi Modifikasyonlarý 2 12

25 2.8 Dingil aralýðýný deðiþtirmek Genel Özellikler Kural olarak her araç için dingil mesafesi deðiþikliði IVECO tarafýndan standart dingil açýklýðý olarak öngörülenler arasýnda gerekli olan dingil açýklýðýna yakýn veya onun üzerinde yapýlmalýdýr. Þasiyi kesme 2.7 maddesinde verilmiþ açýklamalara uygun olarak yapýlmalýdýr. Gövde büyüklüðü tarafýndan izin verildiði taktirde dingil açýklýklarý üretimimizde planlana eþit olarak yapýlmalýdýr. Bu orijinal kardan milinin kullanýlmasýna ve daha önceden tanýmlý travers pozisyonunun kullanýlmasýna olanak verir. Dingil açýklýðýný normal IVECO dingil açýklýðýndan daha uzun yaparken ulusal yönetmeliklerce özellikle genel boyutlarla ilgili (belirtilmiþse) sýnýrlara uymaya özel dikkat harcanmalýdýr Onay Dingil açýklýðý deðiþimi IVECO dan özel onay alýnmaksýzýn aþaðýdaki durumlarda yapýlabilir: Eðer dingil açýklýðý uzatýlacak ve yeni deðer orijinali ile ayný yan eleman kesiti ve malzemesi ile hala standart uzunluk aralýðýnda ise. Eðer dingil açýklýðý her model için belirlenen standart en küçük deðerden daha küçük bir deðere kýsaltýlmýyorsa. Ýþlemleri yapan atölye yeterli teknolojik ve kalite kontrol garantilerini (kalifiye personel, uygun iþlem prosedürleri v.b) saðlamalýdýr. Karþýlýk gelen orijinal dingil açýklýklarý için öngörülen bu direktiflere uygun olarak gerektiðinde uygun ayarlarý ve uyarlamalarý kullanarak ve gerekli önlemleri alarak (örneðin, egzoz borularýnýn ayarlanmasý, arka aksta en az dara aðýrlýðýnýn gözetilmesi v.b) iþlemler yapýlmalýdýr. Þasi Modifikasyonlarý 2 13

26 2.8.3 Sürüþ için sonuçlar Genellikle dingil açýklýðýný uzatmak sürüþ özellikleri üzerine olumsuz yansýr. Ulusal yönetmelikler talep ettiðinde genel boyutlar üzerindeki sýnýrlara bununla beraber direksiyona uygulanan kuvvetle ilgili sýnýrlara ve ilgili iþletme sürelerine (örneðin ECE R 79/01 standardý veya mevcut AB direktifi) uyulmalýdýr. Özel olarak donanýmlý araçlar için daha uzun dingil açýklýklarý gerekli olduðunda IVECO dan özel onay talep ediniz ve ön aksta izin verilen maksimum yükün azaltýlmasý veya sýnýrlý ofsetli lastik ve jant kullanýmý gibi sürüþ özelliklerini iyileþtirmek için gerekli tüm önlemeleri alýnýz. Ýlave pompa kullaným seçeneði tarafýmýzca onaylanmalý ve pompa bu tip iþlemde uzman bir firma tarafýndan uygulanmalýdýr Frenleme üzerindeki etki Genellikle dingil açýklýðýný kýsaltmak frenleme özelliklerine olumsuz yansýr. Tablo dingil açýklýðý deðiþtirme sýnýrlarýný vermektedir. Yetkili bir IVECO satýcýsýna (fren silindiri, minimum dara ayarlarý için bölüme bakýnýz, teknik olarak izin verilen aðýrlýklara, lastiklere, aðýrlýk merkezi yüksekliðine) bu deðerlerin hangi þartlarda izin verildiðini sorunuz. Eðer belirli tip gövde için daha uzun dingil açýklýðý gerekliyse IVECO dan özel onay talep edilmeli ve direksiyon özelliklerini iyileþtirmek için ön aksta en büyük yük sýnýrýný azaltmak, fren silindirlerini deðiþtirmek veya daha düþük yarýçapa sahip lastik ve jant kullanmak gibi önlemler alýnmalýdýr. Þasi Modifikasyonlarý 2 14

27 2.8.5 Tavsiye edilen prosedür Dönüþüm iþleminin baþarýsýndan emin olmak için aþaðýdaki gibi devam ediniz: Uygun sehpalar kullanarak aracý tam olarak düz olacak þekilde ayarlayýnýz. Kardan millerini, fren sistemi borularýný, kablo demetini ve iþin doðru yapýlmasýna engel olacak herhangi bir ekipmaný sökünüz. Þasi üzerinde referans noktalarý iþaretleyiniz (örneðin kýlavuz delikleri, süspansiyon destekleri). Referans noktalarýný zýmba iþaretlerinden hafif bir çizgi hat olarak birleþen çizgilerinin aracýn boylamasýna olan ekseniyle tam olarak bir dik açýda olduðundan emin olduktan sonra her iki yan elemanýn üst flanþýnda iþaretleyiniz. Yay aský braketlerini yeniden konumlandýrýrken yeni konumu daha önce yapýlmýþ referans iþaretlerini kullanarak belirleyiniz. Yeni ölçülerin solda ve saðda özdeþ olduklarýný kontrol ediniz. Çapraz gönye kontrolünde 1500 mm boyda 2 mm den daha büyük farklar çýkmamalýdýr. Baþka bir takým yoksa traverslerin destekleri ve bayrak plakalarýný þablon olarak kullanýp yeni delikler açýnýz. Destekleri ve traversleri perçinlerle veya cývatalarla sabitleyiniz. Cývatalar kullanýldýðýnda destekleri delikleri raybalayarak ve 10.9 kalibre cývatalar kullanarak gevþemelerini önleyen bir tertibatla donatýlmýþ somunlarla beraber takýnýz. Eðer boþluk müsaade ediyorsa flanþ baþlý cývatalar ve somunlar kullanýnýz. Eðer þasiyi kesiyorsanýz modifikasyondan etkilenen bölge bu ve önceki noktalar arasýna dahil edilecek þekilde ikinci bir referans çizgisi yapýnýz (her durumda iþ bitirildiðinde 1500 mm den az olmamak kaydýyla bir mesafe saðlayýnýz). Bu iki referans çizgisi arasýnda kesilecek alaný iþaretlemek için noktalar yapýnýz sonra madde 2.7 de belirtildiði gibi devam ediniz. Kaynaktan önce yan elemanlarýn varsa eklenmiþ kýsým da dahil olmak üzere daha önce açýklandýðý üzere her iki taraftan ve çapraz olarak ölçü alarak tam olarak hizalý olduðundan emin olunuz. Destekleri 2.7 maddesinde açýklandýðý gibi takýnýz. Ýleri açýklamalar Yüzeyleri oksidasyondan 2.2 maddesinde anlatýldýðý gibi koruyunuz. Elektrik ve fren sistemlerini 2.17 ve 2.19 maddelerinde anlatýldýðý gibi yeniden eski durumuna getiriniz. Güç aktarým hattýndaki çalýþma için maddesinde verilmiþ olan talimatlarý izleyiniz. Þasi Modifikasyonlarý 2 15