IBRD Kredileri ve IDA Kredileri ve Hibeleri ile Finanse Edilen Projelerde Sahtecilik ve Yolsuzluğun Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Hakkında KILAVUZ

Transkript

1 BU DOKÜMAN TERCÜME OLUP İNGİLİZCE ORJİNALİ İLE BİR CELİŞKİ OLMASI HALİNDE İNGİLİZCESİ GEREKLİDİR. HATALI UYGULAMALARDAN DÜNYA BANKASI SORUMLU TUTULAMAZ. IBRD Kredileri ve IDA Kredileri ve Hibeleri ile Finanse Edilen Projelerde Sahtecilik ve Yolsuzluğun Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Hakkında KILAVUZ 15 Ekim 2006 Tarihli Amaç ve Genel Esaslar 1. Bu Kılavuz, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) veya Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) tarafından finanse edilen yatırım projelerinin hazırlanması ve/veya uygulanması sırasında IBRD veya IDA tarafından sağlanan finansman tutarlarının kullanımı ile ilgili olarak meydana gelebilecek sahtecilik ve yolsuzluk olaylarını önlemek ve bunlarla mücadele etmek için tasarlanmıştır. Bu Kılavuz, söz konusu tutarları alan, bunların yatırılmasından veya transfer edilmesinden sorumlu olan veya bu tutarların kullanımı ile ilgili kararları alan veya etkileyen kişi ve kuruluşlara uygulanabilecek esasları, koşulları ve yaptırımları belirlemektedir. 2. Yukarıdaki paragraf 1 de belirtilen tüm kişiler ve kuruluşlar en yüksek etik standartlarına uymakla yükümlüdür. Özellikle, tüm bu kişilerin ve kuruluşlar, sahtecilik ve yolsuzlukla mücadele etmek ve bunları önlemek için gerekli tüm önlemleri alırlar ve IBRD veya IDA finansman tutarlarının kullanımı ile ilgili sahtecilik ve yolsuzluk girişimlerine dahil olmaktan kaçınırlar. Yasal Hususlar 3. Bir Kredinin 1 sağlanması ile ilgili Kredi Anlaşması 2, Borçlu 3 ile Banka 4 arasındaki Kredinin sağlandığı ilgili projeye ilişkin ilişkileri düzenler. Kredi Anlaşması kapsamındaki projenin 5 uygulanması 1 Krediler ifadesi ile yapılan atıflar, IBRD kredilerini ve IDA kredilerini ve hibelerini; proje hazırlık avanslarını, ilgili hibe anlaşmasında bu Kılavuzun uygulanacağının belirtildiği projelere yönelik IDF hibelerini ve alıcı tarafından yürütülen vakıf fonu hibelerini içerir, ancak Banka nın Borçlu ile kredi tutarlarının kullanılabileceği belirli amaçlar için anlaşmaya varmamış olması halinde kalkınma politikası kredilerini içermez. 2 Bu Kılavuz da Kredi Anlaşması ifadesi ile yapılan atıflar, bir Üye Ülkenin bir IBRD kredisi ile ilgili olarak sağladığı bir garantiye yönelik Garanti Anlaşmalarını; bir IDA Kredisinin veya IDA Hibesinin sağlanmasına yönelik Finansman Anlaşmalarını; bir proje hazırlık avansının veya Kurumsal Kalkınma Fonu (IDF) hibesinin sağlanmasına yönelik anlaşmaları; anlaşmada bu Kılavuz hükümlerinin uygulanacağının belirtildiği durumlarda, alıcı tarafından yürütülen vakıf fonu hibelerine yönelik Vakıf Fonu Hibe Anlaşmalarını; ve bir IBRD kredisi veya IDA kredisi veya hibesi ile ilgili olarak bir Proje Uygulama Kuruluşu ile yapılan Proje Anlaşmalarını içerir. 3 Bu Kılavuzda Borçlu ifadesi ile yapılan atıflar hibenin alıcısını içerir. Bazı durumlarda, bir IBRD Kredisi Üye Ülke olmayan bir kuruluşa verilebilir. Bu gibi durumlarda, bu Kılavuzda Borçlu ifadesi ile yapılan atıflar metin bağlamında aksi öngörülmediği sürece Kredisinin Garantörü olan Üye Ülkeyi içerir. Bazı durumlarda proje veya projenin bir bölümü Banka nın bir Proje Anlaşması imzaladığı bir Proje Uygulama Kuruluşu tarafından

2 sorumluluğu Borçluya aittir. Banka, kendi payına, Kuruluş Sözleşmesinin kredi tutarlarının, ekonomi ve verimlilik hususları göz önünde tutularak ve siyasi veya diğer ekonomik olmayan etkiler veya hususlar dikkate alınmaksızın, sadece kredinin verildiği proje amaçları için kullanılmasını sağlamak için düzenlemeler yapar 6 hükmü kapsamında itibari bir göreve sahiptir. Bu Kılavuz sözü edilen düzenlemelerin önemli bir unsurunu oluşturur ve projenin Kredi Anlaşmasında belirtilen şekilde hazırlanması ve uygulanması bakımından uygulanır. Uygulama Kapsamı 4. Bu Kılavuzun aşağıdaki hükümleri, tamamı veya bir kısmı Banka tarafından finanse edilen bir projenin hazırlanması veya uygulanması sırasında Kredi tutarlarının kullanılması ile ilgili olarak meydana gelebilecek sahtecilik ve yolsuzluk olaylarını kapsar. Bu Kılavuz, Kredi tutarlarının doğrudan uygun olmayan harcamalara yönlendirilmesi yoluyla gerçekleşen sahtecilik ve yolsuzluk olaylarını ve Kredi tutarlarının kullanımı ile ilgili bir kararı etkilemek amacıyla girişilen sahtecilik ve yolsuzluk olaylarını kapsar. Bu Kılavuzun uygulanmasında, bu gibi tüm sahtecilik ve yolsuzluk eylemlerinin Kredi tutarlarının kullanımı ile ilgili olduğu düşünülür. 5. Bu Kılavuz, Kredi tutarlarını kendi kullanımları için alan Borçluları ve tüm diğer kişileri veya kuruluşlar (yani, son kullanıcılar ); mali aracılar gibi, Kredi tutarlarının yatırılmasından veya transferinden sorumlu olan kişiler veya kuruluşlar (söz konusu tutarların lehdarı olup olmadıklarına bakılmaksızın); ve Kredi tutarlarının kullanımı ile ilgili kararları alan veya etkileyen kişi veya kuruluşlar için geçerlidir. Söz konusu tutarların fiziksel tasarrufunu ellerinde bulundurup bulundurmadıklarına bakılmaksızın, tüm bu kişiler ve kuruluşlar bu Kılavuzda Kredi tutarlarının alıcıları olarak anılmaktadır Banka nın, Banka tarafından sağlanan bir Kredi nin tutarlarından finanse edilen tedarik, iş veya hizmetlerinin satın alınması veya bu hizmetlere yönelik sözleşmelerin yürütülmesi ile bağlantılı sahtecilik ve yolsuzluk konusundaki spesifik politika koşulları; Mayıs 2004 tarihli ve Ekim 2006 da revize edilen IBRD ve IDA Kredileri Kapsamında Tedarike İlişkin Kılavuz (Tedarik Kılavuzu) nda ve Mayıs 2004 tarihli ve Ekim 2006 da revize edilen Dünya Bankası Borçluları Tarafından Danışmanların Seçimine ve İstihdamına ilişkin Kılavuz (Danışman Kılavuzu) nda yer almaktadır. Kullanım kolaylığı bakımından, Tedarik Kılavuzunun ve Danışman Kılavuzunun ilgili bölümleri bu Kılavuz ekinde sunulmuştur. Sahteciliği veya Yolsuzluğu oluşturan Uygulamaların Tanımları gerçekleştirilir. Bu gibi durumlarda, bu Kılavuzda Borçlu ifadesi ile yapılan atıflar Kredi Anlaşmasında tanımlanan Proje Uygulama Kuruluşunu içerir. 4 Bu Kılavuzda Banka ifadesi ile yapılan atıflar hem IBRD hem de IDA yı içerir. 5 Bu Kılavuzda proje ifadesi ile yapılan atıflar Kredi Anlaşmasında tanımlanan projeyi içerir. 6 IBRD Kuruluş Sözleşmesi, Madde III, Bölüm 5(b); IDA Kuruluş Sözleşmesi, Madde V, Bölüm 1(g). 7 Belirli kişiler veya kuruluşlar paragraf 5 te tanımlanan kategorilerin birden fazlası kapsamına girebilir. Örneğin bir finansal aracılık kurumu kendi hizmetleri için ödeme alabilir, fonları son kullanıcılara aktarır ve kredi tutarlarının kullanımı ile ilgili kararları alır veya etkiler.

3 7. Bu Kılavuz, Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı olarak Kredi tutarlarının alıcıları tarafından gerçekleştirildiğinde aşağıda tanımlanan uygulamaları ele alır: 8 Yolsuzluk uygulaması, bir başka tarafın hareketlerini uygunsuz bir şekilde etkilemek için doğrudan ya da dolaylı olarak herhangi bir değerli şeyin önerilmesi, verilmesi, alınması ya da istenmesi anlamına gelmektedir 9. Sahtecilik uygulaması ; mali veya başka türlü bir çıkar elde etmek veya bir yükümlülükten kaçınmak amacıyla, yanlış yorumlama da dahil olmak üzere, bir tarafı bilerek veya dikkatsizlikle 10 yanıltan veya yanıltmaya teşebbüs eden herhangi bir hareket veya ihmal. Hileli uygulama ; İki veya daha fazla taraf arasında, bir başka tarafın eylemlerini uygunsuz bir şekilde etkilemek de dahil olmak üzere uygunsuz bir amaca ulaşmak amacıyla tasarlanmış bir düzenleme. Baskıcı uygulama ; bir tarafın eylemlerini uygunsuz bir şekilde etkilemek amacıyla, bir tarafa veya o tarafın mülklerine doğrudan veya dolaylı olarak halel getirmek veya zarar vermek, veya halel getirmekle veya zarar vermekle tehdit etmek. Engelleyici uygulama ; (i) Banka nın yolsuzluk uygulaması, sahtecilik uygulaması, hileli uygulama veya baskıcı uygulama iddiaları ile ilgili soruşturmasını önemli ölçüde engellemek amacıyla soruşturmanın kanıtlarının kasten tahrip edilmesi, tahrif edilmesi, değiştirilmesi veya gizlenmesi veya soruşturmayı yürüten kişilere yanlış beyanda bulunulması; ve/veya soruşturma ile ilgili konularda bilgisi bulunan herhangi bir kişinin sahip olduğu bilgileri açıklamaması veya soruşturmayı takip etmekten vazgeçmesi için tehdit edilmesi, taciz edilmesi veya korkutulması; veya (ii) Banka nın sözleşmeden doğan denetim ve bilgiye erişim haklarını kullanmasını önemli derecede engellemeye yönelik eylemler Yukarıda tanımlanan uygulamalar, bu Kılavuzda bazen topluca sahtecilik ve yolsuzluk olarak anılmaktadır. Kredi Tutarlarının Kullanımı ile Bağlantılı Sahtecilik ve Yolsuzluğun Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele için Borçluların Yapacağı Eylemler 9. Yukarıda belirtilen amaç ve genel esasları destekleyici olarak, Borçlu; 8 Kredi Anlaşmasında aksi hüküm altına alınmadığı sürece, bu ifadeler ilgili Genel Koşullar da dahil olmak üzere Kredi Anlaşmasında kullanıldığında, bu Kılavuz un 7. paragrafında belirtilen anlamı taşırlar. 9 Yolsuzluk uygulamalarının tipik örnekleri arsında rüşvet ve gayrıresmi komisyon bulunmaktadır. 10 Bilerek veya dikkatsizlikle hareket etmek için, sahteciliği yapan aktörün ya bilginin veya verilmeye çalışın izlenimin yanlış olduğunu bilmesi ya da bunların doğru mu yanlış mı olduğuna dikkatsizce kayıtsız kalması gerekir. Bu bilgi veya izlenimde basit ihmal yoluyla gerçekleşen kötü niyetsiz yanlışlık sahtecilik uygulamasının oluşması için yeterli değildir. 11 Bu haklar arasında, diğerlerinin yanında, aşağıda paragraf 9(d) de belirtilenler yer almaktadır.

4 (a) (i) Kredi tutarlarının sadece Kredinin tahsis edildiği amaçlar için kullanılmasını sağlamaya yönelik uygun itibari ve idari ve uygulamaları ve kurumsal düzenlemeleri kabul etmek ve (ii) projede görev alan tüm temsilcilerine 12 ve Proje ile ilgili olarak bir anlaşma yaptığı Kredi tutarlarının tüm alıcılarına bu Kılavuzun bir nüshasının verilmesini ve bunların Kılavuz içeriği hakkında bilgilendirilmesini sağlamak da dahil olmak (ancak bunlarla sınırlı olmamak) üzere, Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı yolsuzluk uygulamalarını, sahtecilik uygulamalarını, hileli uygulamaları, baskıcı uygulamaları veya engelleyici uygulamaları önlemek için gerekli tüm önlemleri alır; (b) Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı olarak dikkatine sunulan tüm sahtecilik ve yolsuzluk iddialarını hemen Banka ya bildirir; (c) Banka nın, yukarıda (a) bendinde anılan bir kişinin veya kuruluşun, Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı yolsuzluk uygulamalarına, sahtecilik uygulamalarına, hileli uygulamalara, baskıcı uygulamalara veya engelleyici uygulamalara karıştığını tespit etmesi halinde, bu gibi uygulamalar gerçekleştiğinde bunları ele almak için Banka açısından tatmin edici uygun adımları zamanında atar; (d) Kredi tutarlarının her bir alıcısı ile yaptığı anlaşmalara, Banka nın Kılavuzların tam olarak uygulanması amacıyla gerekli görebileceği aşağıdaki hükümleri koyar (bunlarla sınırlı olmamak üzere): (i) alıcının bu Kılavuzun 10. paragrafına uymasını gerektiren hükümler, (ii) alıcının, proje ile ilgili olarak Kredi Anlaşması uyarınca tutulması gereken tüm hesapların, kayıtların ve diğer belgelerin Banka tarafından incelenmesine ve bunların Banka tarafından veya adına denetlenmesine izin vermesini gerektiren hükümler, (iii) ilgili alıcının aşağıdaki 11. paragraf kapsamında Banka tarafından yasaklı ikan edilmesi halinde Borçlu nun anlaşmayı erken feshetmesini veya askıya almasını gerektiren hükümler, ve (iv) ilgili alıcının, sahteciliğe veya yolsuzluğa konu olan Kredi tutarının tamamını iade etmesini gerektiren hükümler; (e) Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı sahtecilik ve yolsuzluk iddialarının soruşturulmasında Banka temsilcileri ile tam bir işbirliği içerisinde çalışır; (f) Banka nın, Kredi tutarlarının herhangi bir alıcısını aşağıdaki 11. paragrafta açıklandığı şekilde yasaklı ilan etmesi halinde; diğer eylemlerin yanında, (i) Borçlu nun, kendisi ile alıcı arasındaki anlaşmayı erken feshetme veya askıya alma hakkını uygulaması ve/veya (ii) Kredi tutarlarının iadesini sağlamak için işlemlerin başlatılması da dahil olmak üzere, ilgili yasaklama kararının gereklerini tam olarak yerine getirmek için tüm gerekli ve uygun adımları atar. Kredi Tutarlarının Diğer Alıcıları 10. Yukarıda belirtilen amaç ve genel esasları destekleyici olarak, Proje ile ilgili olarak Borçlu (veya Kredi tutarlarının bir başka alıcısı) ile bir anlaşma yapan her bir Kredi alıcısı; (a) proje ile ilgili faaliyetlerini yukarıda belirtilen genel esaslara ve Borçlu ile yaptığı yukarıdaki paragraf 9(d) de belirtilen anlaşmanın hükümlerine uygun olarak gerçekleştirir; ve Kredi 12 Bu Kılavuz kapsamında temsilciler ifadesi ile yapılan atıflar aynı zamanda yetkilileri, görevlileri, çalışanları ve vekilleri de içerir.

5 tutarlarının başka alıcıları ile yapabileceği Proje ile ilgili diğer anlaşmalara benzer hükümleri dahil eder; (b) Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı olarak dikkatine sunulan tüm sahtecilik ve yolsuzluk iddialarını hemen Banka ya bildirir; (c) Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı sahtecilik ve yolsuzluk iddialarının soruşturulmasında Banka temsilcileri ile tam bir işbirliği içerisinde çalışır; (d) (i) Kredi tutarlarının sadece Kredinin tahsis edildiği amaçlar için kullanılmasını sağlamaya yönelik uygun itibari ve idari ve uygulamaları ve kurumsal düzenlemeleri kabul etmek ve (ii) tüm temsilcilerinin bu Kılavuzun bir nüshasının verilmesini ve bunların Kılavuz içeriği hakkında bilgilendirilmesini sağlamak da dahil olmak (ancak bunlarla sınırlı olmamak) üzere, temsilcilerinin (varsa) Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı olarak karışabileceği yolsuzluk uygulamalarını, sahtecilik uygulamalarını, hileli uygulamaları, baskıcı uygulamaları veya engelleyici uygulamaları önlemek için gerekli tüm önlemleri alır; (e) Kredi tutarlarının sözü edilen alıcının herhangi bir temsilcisinin aşağıdaki 11. paragrafta açıklandığı şekilde yasaklı ilan etmesi halinde; diğer eylemlerin yanında, o temsilciyi proje ile ilgili her türlü görev ve sorumluluktan alarak veya, Banka tarafından talep edildiğinde veya başka türlü gerektiğinde, o temsilci ile sözleşme ilişkisini sona erdirerek, ilgili yasaklama kararının gereklerini tam olarak yerine getirmek için tüm gerekli ve uygun adımları atar; (f) aşağıdaki 11. paragrafta açıklandığı şekilde yasaklı ilan edilen bir başka kişi veya kuruluş ile proje ile ilgili bir anlaşma yapmış olması halinde; diğer eylemlerin yanında, (i) söz konusu anlaşmayı süresinden önce sona erdirme veya askıya alma hakkını uygulayarak ve/veya (ii) ilgili Kredi tutarlarının iadesini sağlamak için işlemleri başlatarak, ilgili yasaklama kararının gereklerini tam olarak yerine getirmek için tüm gerekli ve uygun adımları atar. Sahtecilik ve Yolsuzluk Durumlarında Banka nın Uygulayacağı Yaptırımlar ve İlgili Eylemler 11. Yukarıda belirtilen amaç ve genel esasları destekleyici olarak, Banka aşağıdaki eylemleri gerçekleştirme hakkına sahiptir: (a) Üye Ülke 13 olmayan Kredi tutarı alıcılarına 14 (ve/veya eğer söz konusu alıcı gerçek kişi dışında bir kişilik ise, temsilcilerine) yaptırım uygulama; yaptırımlar arasında (bununla sınırlı olmamak üzere), Banka nın herhangi bir zamanda ilgili kişi ya da kuruluşun Kredi tutarlarının kullanımı ile bağlantılı olarak yolsuzluk uygulamalarına, sahtecilik uygulamalarına, hileli uygulamalara, 13 Üye Ülke ifadesi, ulusal hükümetin veya siyasi veya idari alt bölümlerinin yetkililerini ve çalışanlarını, ve Tedarik Kılavuzu nun paragraf 1.8(d) hükümleri kapsamında teklif veremeyecek veya Danışmanlık Kılavuzu nun paragraf 1.11(b) hükümleri kapsamında katılamayacak kamuya ait işletmeleri ve kuruluşları içerir. 14 Tedarik bağlamında teklif sahipleri için geçerli olduğu şekilde, Banka Kredi tutarlarının bir alıcısı olabilmek için başvuru sürecinde, başarılı olsunlar veya olmasınlar, sahtecilik veya yoksulluğa karışan kişilere ve kuruluşlara da yaptırım uygulayabilir (örneğin, Banka tarafından finanse edilen bir projede finansal aracı olabilmek için yanıltıcı belge sunan bir banka).

6 baskıcı uygulamalara veya engelleyici uygulamalara karıştığını tespit ermesi 15 halinde, ilgili kişinin veya kuruluşun Banka nın sağladığı kredinin tutarlarını alma veya projenin veya Banka tarafından kısmen veya tamamen finanse edilen bir başka projenin hazırlık veya uygulama safhalarına başka şekilde katılma bakımından yasaklı ilan edilmesi bulunmaktadır; 16 (b) Banka bu gibi bir alıcının aynı zamanda potansiyel bir mal, iş veya hizmet tedarikçisi olduğunu tespit etmesi halinde, ilgili kişi veya kuruluşun Tedarik Kılavuzu nun paragraf 1.8(d) veya Danışmanlık Kılavuzu nun paragraf 1.11(e) hükümleri (hangisi uygun ise) kapsamında yasaklı ilan edilmesi; ve (c) Bir şirketin, danışmanın veya bireyin Tedarik Kılavuzu paragraf 1.14 veya Danışmanlık Kılavuzu paragraf 1.22 hükümleri kapsamında yasaklı ilan edilmesi halinde, o şirket, danışman veya bireyin yukarıdaki paragraf 11(a) kapsamında yasaklı ilan edilmesi. Çeşitli Hükümler 12. Bu Kılavuz hükümleri, Banka veya Borçlunun Kredi Anlaşması veya Banka ile Borçlunun taraf olduğu başka bir doküman kapsamındaki diğer haklarını, yasal başvuru yollarını 17 veya yükümlülüklerini sınırlamaz. 15 Banka bu tespitlerin yapılabilmesi için bir Yaptırımlar Kurulu oluşturmuş ve buna ilişkin prosedürler belirlemiştir. Yaptırımlar Kurulu nun prosedürleri Banka nın uygulayabileceği tüm yaptırımları belirlemektedir. 16 Yaptırım, herhangi bir sınırlama olmaksızın, yaptırıma tabi tutulan uygulamaya konu olan kredi tutarlarının iadesini de içerebilir. Banka paragraf 11 kapsamında yasaklı ilan edilen bir kuruluşun kimliğini açıklayabilir. 17 Kredi Anlaşması, Banka ya, anlaşmada belirtilen koşullar altında, Kredi tutarlarının kullanılması ile bağlantılı herhangi bir sahtecilik ve yolsuzluk için uygulayabileceği belirli haklar ve yasal başvuru yolları sunmaktadır.