Asilerin, kaybedenlerin, hayalperestlerin, küfürbazlar n, günahkârlar n, beyaz zencilerin, afla t rmananlar n, uçurumdan atlayanlar n...

Transkript

1 Asilerin, kaybedenlerin, hayalperestlerin, küfürbazlar n, günahkârlar n, beyaz zencilerin, afla t rmananlar n, yola ç kmaktan çekinmeyenlerin, uçurumdan atlayanlar n... dili, sesi Yeralt Edebiyat...

2 JEAN GENET: (D. 19 Aral k 1910-Ö. 15 Nisan 1986) Paris te do du. Evlilik d fl bir çocuk oldu u için annesi taraf ndan terk edildi, on yafl na de in bir yetimhanede ve Morvan da bir çiftçi ailesinin yan nda kald. On yafl ndayken girdi i slahevinden 1926 da kaçarak Frans z sömürge birliklerine kat ld. K sa bir süre sonra oradan da kaçt ve Avrupa n n çeflitli ülkelerinde h rs zl k, kaçakç l k olaylar na kar flarak tam bir serseri gibi yaflad. flledi i suçlar yüzünden s k s k hapse girdi de Fransa da h rs zl k yüzünden onuncu kez yarg land ve ömür boyu hapis cezas na çarpt r ld. Bu arada, 1942 de hapiste yazm fl oldu u Notre-Dame des fleurs ( Çiçeklerin Meryem Anas ) adl ilk roman André Gide, Jean Cocteau ve Jean-Paul Sartre gibi ünlü yazarlar n dikkatini çekti. Bu yazarlar n cumhurbaflkan na verdikleri bir dilekçe üzerine ba flland. Romanlar nda oldukça fliirsel bir dil kullanan Genet, kendi özyaflam ndan yola ç karak, yak ndan tan d yeralt dünyas n korkusuzca betimler. H rs zlar, katiller, kaçakç lar, fahifleler, eflcinsellerle dolu olan bu dünyan n pisli i ve fliddeti, Genet nin güçlü anlat - m yla flafl rt c bir güzellik kazan r. Oyunlar nda ise bu özyaflamsal yöntemi bir yana b - rakt görülür. Oyun kahramanlar n n da romanlardaki insanlar gibi toplum d fl na itilmifl kimseler olmalar na karfl n, onun bu oyunlarda yaflamla ilgili düflüncelerinin özünü dile getirmeye çal flt söylenebilir. Genet bu yap tlar nda yaflam n bir tan m n vermeye çal fl r. Ancak ona göre, yaflam yaflanarak kavransa bile, tam anlam yla aç klanamayaca için böyle bir tan m olanaks zd r. Her insan n bir kimli i vard r, ama insan kendi kimli ini alg layamaz; kendisinin düflsel bir yans s n baflka bir insan n gözünde görebilir. Genet ye göre, insan bu belirsizlikten ve boflluktan kurtulmak için rol yapmaya bafllar. Her rol de belli bir iflleve verilen bir addan baflka bir fley de ildir. Böylece eylemlerin yerini ifllevler al r, dolay s yla da gerçek davran fllar törensi davran fllara dönüflür. Genet nin, bütün yap tlar nda yerleflik ahlâk kurallar na ayk r bir ahlâk anlay fl n n sözcülü ünü etti i söylenebilir. Özellikle baflkalar n n insana zorla benimsetmeye kalkt klar yazg ya karfl ç kmakla insan n gerçek kimli ini bulabilece i düflüncesi, onda tutkuyla yinelenen bir inanca dönüflmüfltür. Gerçek bir asi ve anarflist olan Genet, toplumsal disiplin ve siyasi ba lant n n her türlüsüne karfl ç kt. Yaflad fliddetli ve ço unlukla da afla lay c nitelikteki erotizm, onu mistik bir alçakgönüllülük kavram na götürdü. Jean-Paul Sartre, Saint Genet-Comédien et Martyr (1952; Aziz Genet-Oyuncu ve Kurban ) adl yap t nda Genet nin kendini küçük düflürme ve afla görme çabalar n bir azizin çabalar yla karfl laflt rm flt r. Genet nin yazar olarak ad n duyurmas bir bak ma, Sartre n bu uzun incelemesine dayan r. Sartre bu elefltirel incelemede Genet yi varoluflçu aç dan ele alarak onun toplumun yerleflik de- erlerine karfl ç k fl n yaln z ahlâk çöküntüsünün de il, ayn zamanda insanl n durumuyla ilgili öfkesinin bir yans mas oldu unu ileri sürdü. BAfiLICA YAPITLARI: Roman: Notre-Dame-des fleurs, 1944, (Çiçeklerin Meryem Anas, çev. Yaflar Avunç, Ayr nt Yay., 2000); Miracle de la rose, 1946, (Gülün Mucizesi, çev. Hamdi Tuncer, Ayr nt Yay., 1999); Pompes funèbres, 1947, (Cenaze Töreni); Querelle de Brest, 1947, (Brest li Querelle); Journal du voleur, 1948, (H rs z n Günlü ü, çev. Yaflar Avunç, Ayr nt Yay nlar, 1998). Oyun: Haute surveillance, 1947, (Büyük Gözalt /Ayr nt Yay nlar n n program na al nm flt r); Les bonnes, 1947 (Hizmetçiler, çev. Salâh Birsel, Nisan Yay., 1990); Le balcon, 1956, (Balkon, çev. U ur Ün, Ayr nt Yay., 1990); Les nègres, 1958, (Zenciler, çev. Nami Bafler, Ayr nt Yay., 2000); Les paravents, 1961, (Paravanlar, çev. Sosi Dolano lu, Remzi Yay., 1990); Düzyaz lar ndan yap lm fl bir seçki: Aç k Düflman, (Çev. Sosi Dolano lu, Metis Yay., 1994) ve ayr ca Giacometti nin Atölyesi (L Atelier d Alberto Giacometti, çev. Hür Yümer, Metis Yay., 1990).

3 Ayr nt Yay nlar Yeralt Edebiyat Denizci Jean Genet

4 Ayr nt : 413 Yeralt edebiyat dizisi: 16 Denizci Jean Genet Frans zcadan çeviren Hamdi Tuncer Yay ma haz rlayan Yaflar Avunç Kitab n özgün ad Querelle de Brest Éditions Gallimard / 1953 Türkçe yay m haklar Ayr nt Yay nlar na aittir Kapak illüstrasyonu Sevinç Altan Kapak düzeni Deniz Çeliko lu Düzelti Ayten Koçal Cet ouvrage, publié dans le cadre du programme d aide à la publication, bénéficie du soutien du Ministère des Affaires Etrangères, de l Ambassade de France en Turquie et du Centre Culturel et de Coopération Linguistique d Istanbul. Çeviriye destek program çerçevesinde yay mlanan bu yap t, Fransa D fliflleri Bakanl n n, Türkiye'deki Fransa Büyükelçili i nin ve stanbul Frans z Kültür Merkezi nin deste iyle gerçeklefltirilmifltir. Bask ve cilt Sena Ofset (0 212) Birinci bas m 2004 Bask adedi 2000 ISBN AYRINTI YAYINLARI Hobyar Mah. Cemal Nadir Sok. No: 3 Ca alo lu - stanbul Tel.: (0 212) Faks: (0 212) & info@ayrintiyayinlari.com.tr

5 Denizci Jean Genet Ayr nt Yay nlar Yeralt Edebiyat

6 Y E R A L T I E D E B Y A T I D Z S DÖVÜfi KULÜBÜ Chuck Palahniuk Efi KTEK LER Philippe Djian SON SÜRGÜN Dragan Babic YATAK ODASINDA FELSEFE Marquis de Sade ACEM PEZEVENK Ola Bauer TAVANDAK KUKLA Ingvar Ambjörnsen GÖNÜLLÜ SÜRGÜN Suerte Claude Lucas EROJEN BÖLGE Philippe Djian KOZM K HAYDUTLAR A.C. Weisbecker HAYRAN OLUNASI CASANOVA Philippe Sollers GÖSTER PEYGAMBER Chuck Palahniuk KUZEY GÖZCÜSÜ Ola Bauer S S Tristian Hawkins TIKANMA Chuck Palahniuk HIRSIZIN GÜNLÜ Ü Jean Genet DEN ZC Jean Genet

7 Deniz Kuvvetleri nde geçirdi i iki y l içinde iflah olmaz sap k yarad l fl yüzünden yetmifl alt kez ceza yedi. Arkadafllar n n öte berisini çalar, küçük yafltaki acemilere dövme, hayvanlara akla gelmedik fleyler yapard. 20 yafl ndaki Louis Ménesclou davas ndan ifade. 7 Eylül 1880 de idam edildi. Dramatik adli olaylar n, diyordu, izledim ve Louis Ménesclou beni zehirledi. Ondan daha az suçluyum ben; ne kurban ma tecavüz ettim ne de onu parçalara ay rd m. Benim resmim onunkinden yükse e as lmal, çünkü kravat yoktu onun, oysa ben kravat m takma hakk n kazand m. 14 yafl ndaki katil Félix Lamaître in sorgu yarg c na verdi i ifade. (15 Temmuz 1881) Savafl rken talihsizlik sonucu yüzükoyun düflmüfl baflka bir asker, düflman öldürücü bir vurufl yapmak üzere k l c n kald rd s rada, arkadafl kendini s rt ndan vurulmufl olarak görür korkusuyla, yüzünü ona dönünceye dek beklemesini rica etti düflmana. Plutarkos. Aflk Üzerine

8 Jacques G. ye

9 Cinayet düflüncesi denizi ve denizcileri ça r flt r r s kl kla. Bu durumda deniz ve denizciler bir resim belirginli iyle ç kmazlar karfl - m za, cinayet daha çok içimizde heyecan n dalga dalga yay lmas - na yol açar. Limanlar yinelenip duran cinayetlerin sahnesiyse e er, aç klamas pek kolay bunun, biz denemeyece iz bile, ancak katilin, ister gerçek ister sahte, bir denizci oldu unu belirten gazete yaz lar öyle çok ki! Hele bir de katil sahte denizci ç karsa cinayetin denizle çok daha s k iliflkileri var demektir. Denizci üniformas na bürünen adam sak n ml davranm fl olmuyordur yaln zca. K l k de ifltirmesi tasarlanm fl cinayetlerin ifllenifline egemen olan törensellikten de kaynaklan r. fiunu söyleyebiliriz önce: K l k de ifltirmesi bulutlara sarar onu; denizin gö e de di i bir ufuk çizgisinden ay r r; 9

10 dalgal ve kasl genifl ad mlarla suyun üstünde ilerletir onu; Büyük Ay, Kutup Y ld z ya da Güney Haç n n ta kendisi yapar; o (katilden ve k l k de ifltirmesinden söz ediyoruz hâlâ) güneflin do up batt, Ay n, timsah dolu k p rt s z rmaklar n yak n na kurulmufl bambu kam fl ndan kulübelerin içinde cinayet ifllenmesine olanak verdi i gizemli ve karanl k anakaralardan al r getirir onu; bir serap etkisi alt nda davranma, bir aya hâlâ bir okyanus kumsal nda dururken öbür aya sular n üstünde Avrupa ya do ru yol al r durumda silah n kullanma olana ba fllar ona; denizci uzaklardan döndü üne göre unutmay verir ona peflin peflin; Dünyal lar bitkiymifller gibi görmesine olanak sa lar. K l k de ifltirme befli ini sallar katilin. Fanilan n dar, pantolonun genifl k vr mlar aras na sarar onu. Uyutur. Çoktan büyülenmifl kurban da uyutur. Tayfan n ölümcül görünümünden söz edece iz. Bafltan ç karma sahnelerine tan k olduk yukar da.... bulutlara sarar onu; diye bafllayan çok uzun tümcede her tümceci in yazar n keyfine göre birer kan t oldu- u kolay bir düzyaz fliirine kapt rd k kendimizi. Burada yer alacak olan dram çok özel bir iç devinim çerçevesinde sunmak istiyoruz demektir bu. Ayr ca anlat lacaklar n eflcinsellere seslendi ini de söylemek istiyoruz. Deniz ve öldürme düflüncesine aflk ya da flehvet özellikle de do aya ayk r aflk düflüncesi de gelip ekleniyor do al olarak. Cana k yma iste i ve gereksinmesiyle bafl dönmüfl (coflmufl demek daha do ru görünüyor bize, ileride görece iz bunu) denizcilerin ço u, deniz ticaret filosundan ç kar öncelikle, uzun yol denizcileridir bunlar. Bisküvi ve k rbaç yiyerek beslenmifller, bir yanl fllar yüzünden zincire vurulmufl, bilmedikleri bir limanda indirilmifl, kuflkulu bir kaçakç l k nedeniyle bir yük gemisine bindirilmifllerdir. Bununla birlikte bir sisler ve tafl duvarlar kentinde donanman n bu iri yar adamlar na, bizim tehlikeli oldu unu savlad - m z manevralar için, ayn zamanda da bu manevralar taraf ndan oraya buraya savrulan, itilip kak lan bu omuzlara, bu yak fl kl profillere, bu çalkant l ve öfkeli kalçalara, bu esnek ve güçlü deniz adamlar na rastlay p da, bunlar n bir cinayet iflleyebileceklerini, bir öldürme eyleminin tüm devinimlerini soylulukla yerine getirmeye yarafl r olduklar na, yaln zca bu ifli yapm fl olmalar n n bile cinayet- 10

11 lerini hakl ç karaca na göre öldürebileceklerini düflünmeden yanlar ndan geçip gitmek zordur. Gökten de inseler, denizk zlar ve bilinmedik canavarlar gördükleri bir alandan da gelseler, denizciler karada, sa laml klar sular n h rç nl na, kad ns tez k zarl na ters düflen (... denizle avunuyoruz demez mi denizci, flark lar ndan birinde?) tafl konutlarda, askeri tersanelerde, saraylarda, ya da dünyan n en uzak denizlerinde bile olsalar yüreklerinin demirli oldu unu bildikleri o zincirler, s n r tafllar ve iskele babalar yla dolu r ht mlarda otururlar. Yap l fl amac na göre kullan lmayan ve harika mimarileri olan depolar, kaleleri, zindanlar vard r her birinin, önemlerine göre. Gri renkli Bretagne granitinden yap lm fl sert, sa lam bir kenttir Brest. Sertli i liman n durumunu sa lamlaflt r r, denizcilere güven duygusu verir, ileri at lmak için bir destek noktas olan bu sertlik denizin dur durak bilmez çalkant s ndan, dalgas ndan kurtar p dinlendirir onlar. Hafifse Brest e er, Venedik bina cepheleri kadar soylu cepheleri solgunca yald zlayan günefl nedeniyledir bu, ayr ca dar sokaklar nda uyufluk denizcilerin varl yüzündendir, sis ve ya mur yüzündendir bir de. Kitab n anlatmaya bafllad m z olay burada geçer; Vengeur adl avizo * üç günden beri koyda demirlemifl durumdad r. Öteki savafl gemileri çevresine dizilmifllerdir: La Panthère, Le Vainqueur, Le Sanglant ve bunlar n da çevresinde duran Le Richelieu, Le Béarn, Le Dunkerque, öbürleri. Bu adlar n her birinin geçmiflte bir karfl l var. La Rochelle de, Saint-Yves Kilisesi nin bir yan sunakl bölümünün duvarlar nda yitik ya da kurtulmufl gemileri gösteren küçük adak tablolar as l d r: La Mutine, Le Saphir, Le Cyclone, La Fée, La Jeune Aimée. Çocuklu unda bir iki kez görmüfllü- ü olsa da Querelle in imgelemi üzerinde hiçbir etkisi olmad bu gemilerin, varl klar n bildirmek zorundayd k yine de. Denizciler için La Féria n n kenti olacakt r Brest. Fransa dan uzakta, kendi aralar nda, denizciler bu kerhaneden, Annaml Naiaslardan ya da Cholon ördeklerinden söz ettikleri gibi hep flaka yollu ve abart l bir gülmeyle söz etmifllerdir yaln zca, patronu olsun, kar s n olsun flunun gibi deyimler yard m yla anm fllard r: * Avizo, Frans zca aviso : Küçük savafl gemisi (ç.n.) 11

12 Bir barbuta harcar m ben bunlar. Nono nun yerindeki gibi! O var ya, bir yavruya atlamak için Nono yla oynamay bile göze al r. Bu herif La Féria ya kaybetmek için gider ancak. Patroniçeninki bilinmiyorsa da, La Féria ve Nono adlar, denizci dudaklar ndan bir m r lt biçiminde dökülerek, beklenmedik bir anda söyleniveren alayl bir tümceyle dünya turu yapm flt r kuflkusuz. Do rusu gemide hiç kimse La Féria n n ne oldu unu bilmez, ününü oluflturan oyunun kural ndan aç k seçik bir bilgi sahibi de de ildir; ama yine hiç kimse, en acemi erler bile, bu konuda bir fley sormay göze alamaz: Her denizci biliyormufl havas na girer. Böyle olunca da Brest teki bu genelev masals bir sis perdesi içinde görünür gözlere ve denizciler, gemi limana yaklaflt kça, ad n yaln zca gülüflmelerle and klar bu evi düfllerler için için. Georges Querelle, bu kitab n kahraman, herkesten az anar onun ad n. A abeyinin patroniçenin sevgilisi oldu unu bilir. flte Cadix deyken ald -, bunu ona bildiren mektup: Sevgili Biraderim, bu birkaç sat r sana Brest e döndü ümü haber vermek için yaz yorum. Yine doklardaki ifle girmek istedim ama doluymufl. fianss zl k iflte. Beni tan rs n, zaten pek sarmaz ifl beni, kabu umdan ç kmak istemem hiç. S k nt m giderir, biraz para al - r m umuduyla Milo yu buldum, hemen ard ndan La Feria n n patronunun kar s n n gözüne çarpt m anlad m. Elimden geleni yapt m, flimdi ifller t k r nda. Zaten art k kar s yla yaln zca iki ortak gibi olduklar ndan patronun da hiç umurunda de il. Ben iyiyim. Umar m sen de iyisindir, e er izne gelirsen, vesaire vesaire... mza: Robert Kimi kez ya mur ya ar eylülde. Liman ve tersane iflçilerinin kaslar na ya an ya mur, ince keten giysilerini, gömleklerini, mavi pantolonlar n yap flt r r. Baz akflamlar havan n pek bir güzelleflti- i, flantiyelerden öbek öbek ç kan duvarc lar n, dülgerlerin ve makinistlerin kente indi i olur. Yorgundurlar. Yürüyüflleri a rd r, e er az c k canland r rlarsa bu yürüyüfllerini, ayakkab lar, hantal ad mlar, üstüne bast klar hava birikintilerini ezmifltir ve çevrelerine s çratm flt r da ondand r. Kentin süsü olan karaya kaçamak yap- 12

13 m fl denizcilerin daha tez, daha hafif gidifl geliflleri içinden yavafl yavafl, a r a r geçerler. Bu kent o denizcilerin bacak aral klar, ç nlak kahkahalar, k zlara sövüp saymalar, öpüflleri, yakalar, ponponlar yla tan sökümüne dek fl ldayacakt r. flçiler barakalar na dönüyorlar. Gün boyunca gerçekten çal flm fllard r (deniz eri olsun piyade eri olsun, hiçbir zaman çal flm fl olmak duygusu yoktur askerde). El kol hareketlerinin görünür ve s k bir dü ümü olacak olan bir yap t oluflturmak ere iyle gün boyu bu hareketlerini birbirine eklemifl, kar flt rm fl, birini öbürüyle tamamlam fllar ve flimdi de dönüyorlard r. Karanl k bir dostluk onlar için karanl k birbirlerine ba lar onlar, bir de hafif bir nefret. Pek az evlidir, evli olanlar n kar lar da uzaktad r. Saat akflam n alt s na do ru iflçiler tersanenin parmakl klar n geçer, doklar n giriflinden d flar ç karlar. Ya kantinlerin bulundu u gara do ru ç kar ya da küçük bir otelinde paras n aybafl ndan aybafl na ödemek üzeri dayal döfleli bir oda kiralad klar Recouvrance a inerler. Ço u talyan d r, spanyol dur; birkaç Kuzey Afrikal Arap bir iki de Frans z vard r içlerinde. Vengeur de subay olan deniz te meni Seblon, iflte tam böyle bir yorgunluk, a r kaslar ve erkeksi bezginlik cümbüflü içinde dolaflmay seviyordu. Çat aktar c lar amirallik binalar n n çat lar üstünde çal fl yorlar. Kurfluni bir gökyüzünün yaln zl nda, afla da yürüyen insanlardan uzakta, bir dalgan n üzerine yatm fl gibi yüzükoyunlar. Sesleri duyulmuyor. Yitip gitmifller denizde. Her biri çat n n bir yamac na uzanm fl, dik tuttuklar gövdelerinin üst bölümüyle karfl l kl duruyor, birbirlerine sigara veriyorlar. Bir top sürekli hapishaneye çevrili olurdu. Bugün bu top (yaln zca namlusu) ayakta, eskiden kürek mahkûmlar n n s raya dizildikleri avlunun ortas na dikili durumda. Eskiden katilleri cezaland rmak için denizci yapmalar flafl rt c bir fley. La Féria n n önünden geçtim. Hiçbir fley görmedim. Her fleyden yoksun b rak l yorum ben. Recouvrance da bir denizcinin kuca nda gemide pek s k rastlanan bu gösteriden b km fl de ilim yine de katlan p aç lan bir akordeonu flöyle bir gördüm. 13

14 Se brester, bretteur (k l çla çarp flma merakl s ) sözcü ünden geliyordur kuflkusuz: Birbiriyle kavga etmek anlam nda. Gazeteden de olsa bir rezalet ç kaca n ö rendi imden ya da s rf rezalet ç kar diye korktu umdan kaçmaya haz rlan yorum: Bu rezalete benim yol açt mdan kuflkulanacaklar n san yorum hep. Skandal konular düflünüp durdu umdan, fleytanca bir yarat l fl m oldu unu duyumsuyorum. Sar ld m serserilere gelince; okflad m, tatl tatl çarflaflar ma sard m bafllara duydu um flefkat ve kondurdu um tutkulu öpücükler bir çeflit minnettarl k ve hayranl k kar fl m ndan baflka bir fley de il. Ayr ks l m n beni içinde tuttu u yaln zl ktan bunca üzüntü duyduktan sonra, gözüpeklikleri, sertlikleri kendilerini böylesine yükseklere ç karan, oysa beni yerlere bat ran, ayaklar alt nda çi neten bu delikanl lar ç plak olarak tutmam, tekrar tekrar ba r ma basmam gerçek mi, olabilir mi bu? nanmaya cesaret bile edemiyorum buna ve bu mutlulu u ba fllad diye bana, yafllar doluyor gözüme, flükretmek için Tanr ya. Gözyafllar m duyguland r p yumuflat yorlar beni. ki gözüm iki çeflme a l yorum. Kendi yanaklar mdan süzülen yafllarla yuvarlan yor, bir sevgi seli gibi kendimden tafl yor, gidip adamlar m n sert ve düz yanaklar na kavufluyorum. Eflcinselin karfl laflt genç ve güzel bir adam üzerine dikti i bu kimi kez neredeyse kuflkucu, hatta cezaland r c ciddi bak fl, kendi yaln zl üzerine k sa ama yo un bir düflünmedir. Bir an (o bak fl n süresi) içine, kabul edilmedi ini görme korkusuyla ince ince dokunmufl, çabuk ve s k s k yinelenen, yo un ve sürekli bir umutsuzluk hapsedilmifltir. Ne güzel olurdu ama... diye düfller Querelle. Düfllemese bile, siyah bak fl n n kara yazg s çat k kafllar öyle demek ister. Bedeninin bir bölümü ç plak m d r O nun? (Subay Querelle ad - n asla yazmayacak, yaln zca arkadafllar na ve üstlerine karfl sak - n ml l ktan da de il bu, çünkü günlü ünü okurlarsa içeri i onlar n gözünde onu kaybetmesi için yeterli olacakt r.) O, bedenini inceliyor. Siyah noktalar, y rt k t rnaklar, pembe sivilceleri araflt rmaktad r, bunlar bulmazsa k zar, icat eder. Bofl kal r kalmaz hemen bu oyuna kapt r r kendini. Bu akflam bacaklar n incelemektedir; siyah ve s k tüylerin sertliklerine karfl n pek bir hafif olan bacaklar na, 14

15 çevrelerinde ayaklardan kas klara dek uzanan k llar n bir tür sis oluflturdu u ve bu sisin kaslar n sertlik ad na, sarpl k ad na, biraz da kütür kütürlük ad na neleri varsa hepsini yumuflatt bacaklar na bakmaktad r. Baca n böyle bir erkeklik belirtisinin bu kadar ciddi ve büyük bir tatl l kla sarm fl olmas na flafl yorum. Yan k sigaras yla O, k llar n yakmakla e leniyor ve yan k kokusunu duyumsamak için onlar n üzerine e iliyor. Her zamankinden fazla gülmüyor. K - p rdamadan duran devinimsiz bedeni büyük tutkusudur tasal, coflku verici olmayan bir tutkudur bu. Bu bedenin üzerine e ilmifl, onda kendine bakmaktad r hayran hayran. Büyüteçle bak yordur sanki oraya. Baca n engebelerini bir böcekbilimcinin böceklerin yaflay fl n gözledi i titizlikle incelemektedir. Ama deviniyor O, tüm bedenini oynatman n mutlulu u içinde ne de parlak bir rövanfl al yor! O (Querelle) hiçbir zaman dalg n de ildir, tersine her fleyi dikkatle yapar. Her an uyan kt r. Düfl kurmak, dal p gitmek nedir bilmez. Akl hep bafl nda, her zaman kendindedir. Hiçbir zaman akl baflka yerdeymifl gibi karfl l k vermez. Bununla birlikte görünürdeki tak nt lar n n çocuksulu u kafam kar flt r r. Ellerim pantolonumun cebinde, uyufluk uyufluk: Beni biraz sars da flu sigaram n külü düflsün, derdim. O da omzuma, erkekçe, okkal bir yumruk patlat rd. Silkeleniyorum. Korkulu a tutunup dik durabilirdim, yalpa o denli büyük de ildi, ama ben geminin yalpas ndan her defas nda ona do ru sallanarak gitmek için çabucak, sevinçle yararland m. Hatta dirse ine sürtünmeyi bile baflard m. fiahdamar n z paralamaya haz r, korkunç ama sahibine ölümüne ba l bir çoban köpe i pefli s ra gelir, hatta kimi kez bacaklar aras nda yürür gibidir. Bö ürleri yürürken Querelle in uyluk kaslar na kar flan hayvan, her an s rmaya haz r, sivri difllerini göstererek h rlamaktad r sürekli, flimdi koparacak o lan n taflaklar n, dedirtir insana, öylesine y rt c d r. Kiflisel bir defterin fluras ndan buras ndan ama pek de öyle gelifligüzel denmeyecek biçimde al nt lad m z bu birkaç nottan sonra, 15

16 subay n kendisinin de içine çekilmifl bulundu u bu yaln zl ktan do- an Querelle in size, ayaklar denizde duran Vahiy in mele ine * benzetilebilecek denli yaln z, yaln z yaflamay seven biri gibi görünmesini istiyoruz. Zaten al nt yapt m z günlük de bunu esinliyor bize. Durmadan Querelle i düflündü ünden, onun en güzel bezekleri olan kaslar n, bedeninin kabar k yerlerini, difllerini, keflfetti i cinsel organ n imgeleminde tüketti inden te men Seblon için bir melek oldu bu deniz eri ( yaln zl k mele i diye yazacak, ileride görece iz), gittikçe insan ötesi bir fley oldu yani. Çevresinde armoni kurallar n n tersi üzerine kurulmufl bir müzi in bantlar n n ya da armoni tüketilip iki de irmen tafl aras nda un ufak edildikten sonra geriye müzik ad na ne kalm flsa o olan bir müzi in dalga dalga yay ld kristal gibi bir fley oldu. O melek, bu de irmen tafl n n ortas nda yavafl yavafl, bir gören duyan olmaks z n devinip duruyor, ayaklar hep suyun üstünde, ama bafl ya da bafl olmas gereken fley do aüstü bir güneflin fl nlar na kar fl p gidiyor sonsuzca. Ö rendi imizde bizi kurtaracak olan birtak m de erli plan düflmandan gizlemek ere iyle, bir gizli polis haz rlan yor. Gerçeklefltirmeye çal flt amaç kesinlikle pek yak ndan ilgilendiriyor yazg m z ; onun baflar s na ba l, hatta as l y z. Bu amaç öylesine soylu görünüyor ki onu gerçeklefltirecek olan kimseyi düflününce gö sümüz heyecanla kabar yor, gözlerimizden yafllar boflan yor; oysa kendisi görevine so uk bir yöntemle haz rlan yor. Teknikler deniyor, en etkili olanlar n bir daha gözden geçiriyor, k sacas bir deney yürütüyor. Böylelikle de sakl tutmam z gereken, itiraf edilemez oldu undan saklayaca m z ve karanl klar n hakl l k gerekçesi olaca ndan karanl klarda yap lmas gereken bir eylemin gerçekleflmesine donmufl bir aç kl k getiriyoruz kimi kez; ayr nt lar n seçiminde istedi i gibi at oynat yor gözümüz. Te men Seblon, Brest te ilk kez karaya ç kmadan önce, raf ndan gelifligüzel bir kurflunkalem ald ve özenle yontup ucunu sivriltti. Cebine koydu. Sonra da arduaz tafl ndan duvarlar n yüzeyinin çok koyu ya da çok pütürlü olabilece ini varsayarak yan na birkaç tane arkas zamkl küçük etiket ald. Karaya ç k nca uyduruk bir bahaneyle gemide birlikte çal flt arkadafllar ndan ay- * Aziz Yuhanna n n Vahiy ine gönderme. (ç.n.) 16