Halk Sağlığı İnsektisitleri için Satın Alma Yönetmeliği

Transkript

1 WHO/CDS/WHOPES/2000,1 Distr:LIMITED ENGLISH ONLY Halk Sağlığı İnsektisitleri için Satın Alma Yönetmeliği WHO Pesticide Evaluation Scheme(WHOPES) Communicable Disease Control,Prevention and Eradication World Health Organisation

2 2 GİRİŞ Halk sağlığı alanında kullanım için insektisit seçmek, Sağlık Bakanlığı,yardım kuruluşları,yerel kuruluşlar,vb. için gün geçtikçe daha da zorlaşmaktadır. Günümüzde insektisitler oldukça gelişmiş ve spesifik kullanım alanları için formule edilmiştir. Bundan dolayı etiketinde önerilen alanların dışında kullanımları düşük performans göstermelerine veya tehlikeli olmalarına neden olmaktadır.. Aktif madde ve formulasyonlar karmaşık olabileceğinden uygun olmayan insektisit veya formulasyonu seçme riski vardır. Buna ek olarak düşük kalitede üretilmiş ve formule edilmiş insektisit seçme riski de bulunmaktadır. Yanlış ürün veya formulasyonun seçilmesi yüksek oranda ekonomik kayba ve mücadelede başarısızlığa neden olur. Bu kitapçık sizlere aşağıdaki konularda rehber olmayı amaçlamaktadır. * Hedef haşerenin kontrolü için uygun insektisit /formulasyonun seçilmesi * Spesifikasyonlarına uygun kaliteli ürünün seçilmesi

3 3 * Gerekli ürünün temini için ihale şartnamelerinin hazırlanması * ihaleye açılan ürünün alındığının kontrol edilmesi * Dünya Sağlık Örgütünün sağladığı servisler ve pestisitler ve üreticileri ile ilgili kaynaklar 1.UYGUN İNSEKTİSİT VE FORMULASYONLARIN SEÇİLMESİ İnsektisit ve uygun formulasyon seçerken,ürünün hedef haşereye karşı biyolojik etkinliği,he def organizmaya karşı hassasiyeti,uygulama metodu, insanlara ve çevreye karşı güvenilirliği, hedef dışı canlılara karşı toksisitesi, pestisit resistans yönetimi,raf ömrü ve kullanım maliyeti göz önünde bulundurulmalıdır. Maliyeti ürünün sadece satış fiyatına göre değil uygulandığında bize getireceği toplam mali - yetine göre hesaplanmalıdır. Bu maliyet formulasyonun içerdiği toplam aktif madde miktarını,ulaşım ve kullanım masraflarını (nakliye ve depolama masrafları dahil) içerdiği gibi uygulama dozu,uygulama sıklığı ve uygulama maliyetini de içermektedir.

4 4 İnsektisit ve formulasyon seçmek için size yardımcı olabilecek birçok yayın bulunmaktadır Fakat bunlardan en yararlı olanı 1997 yılında yeniden düzenlenmiş Chemical Methods for the Control of Vektors and Pests of Public Health İmportance adlı WHO (Dünya Sağlık Örgütü ) kitabıdır.(who/ctd/whopes/97.2) Bu kitapta hedef haşere ve planlanan uygulama yöntemi için en uygun aktif madde ve formulasyonu seçebilirsiniz. 2. KALİTELİ ÜRÜNÜN SEÇİLMESİ Ürünlerin düşük kaliteli üretimden dolayı üzerinde belirtilen miktarda aktif madde içermeyebileceği birçok müşteri tarafından göz önüne alınmaz. Ürün doğru miktarda aktif madde içerse bile,düşük kalitede formule edilmiş olabilir ki buda ürünün performansını ters yönde etkileyebilir. Bu birçok satın alma departmanının belirtilen aktif maddeyi almak için seçim yaparken hata yaptıkları bir husustur ve bu aktif maddeyi içeren teklif edilen ürünlerden en ucuzunu seçerler.

5 5 Bunun sonucu seyreltildiğinde kötü bir dağılım sağlayan,spreyleme cihazlarını bloke eden yanıltıcı biyolojik performans sağlayan tonlarca ürün olabilir. Bundan dolayı, düşük kaliteli ürünlerin seçilmesi kamu veya diğer kuruluşların büyük oranda ekonomik zararına neden olur. Ek olarak, birçok ciddi güvenlik ve/veya ekolojik akibetler doğurabilir. Dünya Sağlık Örgütünün Halk Sağlığı alanında kullanılan insektisitler için hazırladığı WHO Spesifikasyonları (WHO specifications for public health pesticides). Üretici firma tarafından başvurusu yapılmış ve Dünya Sağlık Örgütü Pestisit Değerlendirme Birimi (WHO Pesticide Evoluatin Scheme (WHOPES)) tarafından onaylanmış insektisitler için spesifikasyonları içermektedir. Bu spesifikasyonlarda ilgili insektisit ve halk sağlığı alanında kullanım için uygun formulasyonlarının tanımı,fiziksel ve kimyasal özellikleri,maksimum impurite miktarları ayrıca ürünün karekteristiğini ölçüm metodlarıyla ilgili bölümler bulunur. Spesifikasyonlar ayrıca ürünün güvenli kullanıldığında endikasyonlarını ve ambalaj etiketindeki tavsiyeleri içermektedir. Halk Sağlığı insektisitleri için hazırlanan WHO Spesifikasyonları interim ve full spesifikasyonlar olarak basılmıştır. Full spesifikasyonlar tekrar gözden geçirilmiş ve düzenli olarak toplanan WHO Vektör Biyolojisi ve Kontrolü (VBC) Uzman komitesi tarafından önerilmektedir.

6 6 Bu resmi toplantılar arasında Vektör Biyolojisi ve Kontrolü Uzmanlar Paneli üyeleri ile insektisitlerin kalite kontrolü için WHO nun ortaklaşa çalıştığı merkezler tarafından tekrar gözden geçirilmiş interim spesifikasyonlar hazırlanır. Spesifikasyonlarda belirtilen test metotları ortaklaşma çalışmalarla kontrol edildikten sonra spesifikasyonlar full olarak hazırlanır. Halk Sağlığı alanında kullanılan insektisitler için hazırlanan WHO spesifikasyonları insektisitlerin kullanım ve dağılımında uluslararası bir koddur ve internette WHO ana sayfasında > adresinde bulunmaktadır. Bundan dolayı, müşteriler WHO spesifikasyonu hazırlanmış ürünler için ürünü temin edici veya üretici firmalara teklif ettikleri ürünün WHO spesifikasyonlarına (SIF/....( spesifikasyon numarasını kontrol ediniz) uygun olup olmadığını sormalıdır. Eğer spesifikasyonlara uygunluğunu garanti edemiyorsa ret edilebilir. Ayrıca teklif eden firmaya satış sonrası hangi servileri (örn. Teknik danışmanlık, eğitim ve ürünün performansında başarısızlık durumunda geri alma ) sunduğunu sormak önemlidir. Bu çeşit ek servisler,ürünlerin fiyatlarını karşılaştırırken ve satın alacağı firmayı seçerken müşterinin göz önüne alması gereken artı değerler katar.

7 7 3.İNSEKTİSİTLERİN SATIN ALINMASI İÇİN İHALE ŞARTNAMELERİNİN HAZIRLANMASI İnsektisitlerin temini için ihale şartnamelerinde şu detaylar bulunmalıdır. insektisit (aktif madde) adı ve formulasyon şekli WHO spesifikasyon numarası Aktif madde konsantrasyonu İstenen ambalaj şekli (örn. UN ambalaj spesifikasyonlarına uygunluğu) ve etiket şekli (hangi dilde hazırlandığı ) Ürünün kabulünden önce kontrol ve numune alımının yapılacağı İnsektisitin spesifikasyonuna ihale şartnamesine uygunluğunu tespit edecek olan teftiş kurulu ve /veya laboratuarın adı Müşterinin özel talepleri (örn. Uzun süreli depolama ) bu üreticiye müşteri tatmin edici ürünü hazırlaması konusunda önderlik eder. İhale şartnamesinin bir maddesi: teklif edilen tüm ürünler SIF/.... Referans no lu WHO Spesifikasyonlarına uygun olmalıdır şeklinde olabilir. Bu durumda ürünün kalitesini garanti edemeyen firmalar ihale dışı kalır.

8 8 İhale ön şartı olarak ihaleye katılmak isteyen firmalardan, orijinal analiz sertifikasıyla birlikte numune ürün vermeleri istenebilir. Bu numuneler ürünlerin sertifikasyonlara uygun olup olmadığını görmek için bağımsız kuruluşlar tarafından test edilir. 4.ÜRÜN TESLİMİNDE ÜRÜNÜN KONTROL EDİLMESİ Ürün teslim edildiğinde veya ürün sevk edilmeden önce,kalite kontrol amaçlı üründen rast gele numune alınması bir tedbirdir.bu numuneler ürünün spesifikasyonlara uygunluğuna emin olmak için bağımsız analiz laboratuarlarına gönderilmelidir. Sadece aktif madde miktarı değil,ürünün tüm fiziksel ve kimyasal özellikleri kontrol edilmelidir. Numune alma prosedürleri yukarıda belirtilen WHOPES internet ana sayfasında bulunmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü,Bulaşıcı Hastalıkların Kontrol ve Yok edilme Programı Departmanı bünyesinde,halk sağlığı kullanımı için insektisitleri değerlendiren bir birime sahiptir. Bu birim,ulusal sağlık kuruluşlarına vektör ve haşere kontrolünden ulusal ve enternasyonel kuruluşlara spesifikasyonlar hazırlama veya direkt tavsiyelerde bulunma yoluyla yol gösterir.

9 9 Bu birim ayrıca ulusal vektör ve haşere programlarına,dünya Sağlık Örgütü adına WHO nun işbirliği yaptığı merkezlerde yürütülen insektisitlerin kalite kontrollerinde asistanlık yapmaktadır. Daha fazla bilgi/ yardım için lütfen aşağıdaki adrese başvurunuz: WHO Pesticide Evalation Scheme (WHOPES) Communicable Disease Control Prevention and Eradication (CDS/CPE) World Health Organization 20, Avenue Appia CH-1211 Geneva 27 Switzerland TEL: (+41 22) FAX: (+41 22) DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNÜN SAĞLADIĞI SERVİSLER Dünya Sağlık Örgütü,yerel programlara ve projelere ve Sağlık Kuruluşları veya eşdeğer otoritelere bağlı faaliyet gösteren kurumlara ve WHO ile resmi ilişkiler içinde olan ulusal kamu kuruluşlara destek sağlamaktadır. Ayrıca,Birleşmiş Milletler kardeş kuruluşlara da destek sağlamaktadır.

10 10 Birçok gelişmekte olan ülkelerde bulunan WHO temsilcisi ofisleri ve Regional (Bölgesel) ve Washington ofislerinden detaylı bilgi alabilirsiniz. Ayrıca aşağıdaki adrese de başvurabilirsiniz: Prequment Services World Health Organısation 20, Avenue Appia Switzerland (İsviçre) Tel: PESTİSİT ÜRETİCİ FİRMALAR İÇİN DİREKTİFLER VE REFERANSLAR Pestisitler ve üretici firmaları,formule eden firmalar,vb. hakkında gerekli bilgiyi ve detayları aşağıdaki kaynaklardan bulabilirsiniz: The Pesticide Index,The Royal Society of Chemistry,UK CRC Handbook of Pesticides,CRC Pres,USA Farm Chemicals Handbook, meister Publishing Co.USA İnternational Pesticide Directory,McDonald Publications of London,UK

11 11

12 12