Anoreksiya Nervoza DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri

Transkript

1 Kime sorarsanız sorun, herkes belli bir yaştan sonra kilolarından şikâyet etmektedir. Bu insanlar zayıflamayı çok istedikleri halde bir türlü zayıflayamadıklarından yakınırlar. Bunlar hem kilolarından şikâyet ederler hem de beslenmelerine pek dikkat etmezler. Bu insanlar havaların ısınmasıyla başlayan yürüyüşleri havalar soğuyana kadar devam ettirirler. Herkes gibi bu insanlar da sporu ideal kilolara kavuşabilmek için yaparlar. Yürüyüşün sonucunda da hiç kimse istenilen şekilde ideal kilosuna kavuşamaz. Çünkü bunlar yürüyüşün ardından verdiklerinden daha fazlasını alırlar. Anoreksiya nevrozunun temelinde de kilo almaktan korkma ve zayıflama isteği vardır. Erkeklerden daha çok kadınlarda görülür. Kadınlarda görülme sıklığı ise % 95 tir. Anoreksiya Nervoza DSM-IV-TR Tanı Ölçütleri Yaşı ve boy uzunluğu için olağan sayılan en az kiloda ya da bunun üzerinde bir vücut ağırlığına sahip olmayı kabul etmeme. 1 / 6

2 Beklenenin altında bir vücut ağırlığına sahip olmasına karşın kilo almaktan ya da şişman biri olmaktan aşırı korkma. Kişinin vücut ağırlığı ya da biçimini algılama biçiminde bozukluk olması, kendini değerlendirmede vücut ağırlığı ya da biçiminin anlamsız bir etkisinin olması ya da o sırada vücut ağırlığının düşük olmasının önemini inkâr etme. Anoreksiya nevrozlu kişiler; şişmanlamaktan aşırı korkma, aşırı bir zayıflama isteği, beden yapısını beğenmeme gibi düşüncelere sahiptirler ve kendilerine diyet adı altında bazı sınırlamalar getirirler. Sosyoekonomik seviyesi üst ve orta seviyede olanlarda daha fazla görülen bir hastalıktır. Bunlar kilo vermek için her yolu denerler. Televizyondaki diyet programlarını pür dikkat dinlerler. Yine gazetelerdeki diyetlerle ilgili yazıları kesip biriktirirler. Bundan başka kilo vermek için televizyonlarda ya da internette reklamı yapılan aletlerin ve kremlerin hemen siparişini vermişlerdir bile. Bu insanlar kilo vermek için spora başlamış, evde yapması gereken egzersizleri harfi harfine öğrenmişti. Hangi hareketin ne kadar kalori yaktırdığını, neredeki kilolara faydası olduğunu çok iyi bilirler. 2 / 6

3 Bu insanlar beden yapılarıyla ve kilolarıyla çok uğraşmalarına rağmen kilo verme konusunda ciddi bir plan, program ve kararlılıkları yoktur. Bu konuda yapılması gerekenler sadece zihinlerinde kaldığı, kilo verme konusunda hareket ve bereket olmadığı için ciddi hayal kırıklıkları yaşamaktadırlar. Bunun sonucunda kendilerine güvenleri olmamakla beraber kendileriyle de barışık değillerdir. Neler Yapılabilir? Öncelikle yemek yeme ve sağlıklı beslenme konusunda dinimizin tavsiye ettiği şeylere dikkat etmeliyiz. Cenab-ı Hak Kur an-ı Kerim de şöyle buyurmaktadır: Ey iman edenler! Size verdiğimiz rızıkların temiz/helal olanlarından yiyin; eğer sadece O na kulluk ediyorsanız, Allah a şükredin. O na karşı diliniz, bedeniniz ve malınızla, kulluk borcunuz olan şükrü yerine getirin. (Bakara,172) 3 / 6

4 Size rızık olarak verdiğimiz şeylerin temiz/helal olanlarından yiyin, bu hususta azgınlık etmeyin. Sonra gazabım üzerinize iner. Kimin de üzerine gazabım inerse, hiç kuşkusuz o, uçuruma düşmüş helak olmuştur. (Taha,81) Allah ın size temiz ve helal olarak verdiği rızıklardan yiyin. Kendisine iman ettiğiniz Allah tan korkun helallerden kendinizi men etmeyin, yasaklarından da sakının! (Maide, 88) Peygamberimiz (s.a.v) hadislerinde şöyle buyurmaktadırlar: İnsan, karnından daha kötü bir kabı doldurmamıştır Belini doğrultacak birkaç lokma yeterlidir, mutlaka bundan fazla yemesi gerekirse, midesini üçe bölsün: Üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de nefesi için. (Tirmizî) Yemeğin bereketi, hem yemekten önce hem de yemekten sonra el ve ağzı yıkamaktadır. (Tirmizî) 4 / 6

5 Peygamber (s.a.v) içki içilen sofrada oturmayı yasak etti. Kişinin, karnına dayanarak yemesini ve içmesini de yasakladı. (Rezîn) Peygamber (s.a.v) ayakta yemek yemeyi ve su içmeyi yasakladı. (Bezzâr) Deve içişi gibi tek bir içişle su içmeyin, ikişer üçer için, içmeye bismillah diyerek başlayın, bitirince elhamdülillah deyin. (Tirmizî) Biriniz su içtiği zaman bardağın içinde nefes almasın. (Buhârî) Bunların Yanında; 1. Yediğimiz ve içtiğimiz şeylerin haram olup olmadığına dikkat edilmeli. 5 / 6

6 2. Yemek yerken ve bir şeyler içerken sünnete riayete edilerek yiyip içilmeli. 3. Yediğimiz ve içtiğimiz şeylerin sağlıklı olup olmadığına ve kilo yapıp yapmadığına dikkat edilmeli. 4. Zayıflama isteğine önce zihin inandırılarak ondan sonra davranışa dönüştürülmesi sağlanmalı. 5. İdeal kiloya sahip olunup olunmadığı öğrenilip ona göre hareket edilmeli, eğer kiloda bir problem varsa uzmandan yardım almalı. 6. Bu kişilere uygulanabilir bir program için iç görü kazandırılmalı, kişinin ne istediği iyi tespit edilmeli ve hedef tespiti doğrultusunda program yapılmalı. 7. Spor sağlık için yapmalı; sporun hakkını verilerek ve kararlılıkla devam ettirilmeli. 8. Kendine güvensizliğe sebep olacak spor ve aşırı yeme alışkanlığına dikkat edilmeli. 9. Çevredeki insanlara özenerek ya da başkalarına inat olsun diye zayıflamaya çalışılmamalı. 10. Bu insanlarda bazen ideal kiloyu yakalama adına ciddi kilo kaybı yaşayabilirler. Öncelikle bu insanlardaki ciddi kilo kaybının önüne geçilmelidir. Kaybının ardından aşırı şekilde beslenmesinin de önüne geçilmelidir.. 6 / 6