BS EN Enerji Yönetim Sistemi

Transkript

1 BS EN Enerji Yönetim Sistemi Özlem ÜNSAL, Genel Müdür BSI Group Eurasia Belgelendirme Hizmetleri Ltd. Şti Yayın 1: Temmuz 2009 ENM TR-TR

2 BSI Kimdir? Contents slide de kuruldu Dünyanın en büyük standardizasyon ve belgelendirme kurumu Hizmetlerimiz: Yönetim sistemi standartları ile ilgili tarafsız tetkik, belgelendirme ve eğitim Ürün testi Ulusal, uluslararası ve özel standartların geliştirilmesi ve satışı Standartlar hakkında bilgi

3 Group Çok yakından tanıdığınız Kalite Yönetim Sistemi, Çevre Yönetim Sistemi, İSG Yönetim Sistemi, Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi ve İş Sürekliliği Yönetim Sistemlerinin yazıcısı olan kurum

4 Hizmet Ofislerimiz Milton Keynes London Washington İstanbul Hub Head Quarters Singapore Worldwide Offices Entropy Offices

5 Sunumun Hedefleri 5 Bu sunumun sonunda Bir enerji yönetim sisteminin amacını açıklayabilecek Enerji verimliliği konseptini açıklayabilecek Kuruluş çapında sistematik enerji yönetimi bulunmasının faydalarını anlayacak BS EN şartlarını en genel hatlarıyla öğreneceksiniz

6 6 Güçlükler Yayın 1: Temmuz 2009 ENM TR-TR

7 Anahtar Güçlükler Enerji güvenliği hakkındaki küresel endişeler artmakta ve ülkelerin uluslararası yaklaşımlarını etkilemekte Yüksek petrol fiyatları ulusal ekonomileri etkilemekte 1.6 milyar insan elektriksiz yaşamakta ve 2.4 milyar insan geleneksel yakıtları (daha çok odun) kullanmakta İnsan yapımı karbondioksit emisyonunun 80% i fosil yakıtların kullanılmasından kaynaklanmakta Enerji ihtiyacı artmakta

8 Küresel Endüstriyel Enerji Tüketimi 8

9 Bin Tep Türkiye'de Sektörel Enerji Tüketimi Konut Sanayi Ulaştırma Tarım Enerji Dışı Nihai Enerji Tüketimi Çevrim ve Enerji Sektörü

10 Bin Tep Türkiye'de Birincil Enerji Kaynakları Tüketimi Taş Kömürü Linyit Petrol Doğalgaz Rüzgar Güneş Odun Hayvan ve Bitki Art. Biyoyakıt Jeotermal Isı Hidrolik + Jeotermal

11 Yenilenemeyen Enerjinin Tükenmesi 11 Kömür Önümüzdeki 185 yıl boyunca mevcut Doğal gaz Önümüzdeki 65 yıl boyunca mevcut Petrol Önümüzdeki 45 yıl boyunca mevcut Bugün Ya sonra?

12 Türkiye den Gerçekler Türkiye de 2008 yılında tüketilen enerjinin %74 ü ithal edilmiştir! Bu enerjinin %33 ü sanayide, %24 ü binalarda ve %16 sı ulaşımda kullanılmıştır

13 Enerji Yönetimi Mevzuatları 13 Pekçok ülke kendi enerji politikalarını, düzenlemelerini ve kılavuzlarını geliştirdi. ABD The Energy Policy Act 2005 Regional Greenhouse Gas Initiative (RGGI) Ġngiltere Climate Change Levy (CCL) and Climate Change Agreement (CCA) EU Emission Trading Scheme (EU ETS) Türkiye ENERJĠ VERĠMLĠLĠĞĠ KANUNU Kanun No Kabul Tarihi : 18/4/2007

14 BS EN Standardı bunun için hazırlanmış bir EN İYİ UYGULAMALAR REHBERİ dir

15 Faydaları 15 Kuruluşunuz içerisinde şu faydaları görebilirsiniz: Enerji maliyetlerinde düşüş İş performanslarında iyileşme Artan üretkenlik ve rekabet edebilirlik Sera Gazı emisyonlarında azalma ve diğer mevzuatlar

16 Günümüzde Enerji Yönetimi ENERJİ YÖNETİMİ KARBON YÖNETİMİ ÇEVRE YÖNETİMİ

17 Enerji Ġle Ġlgili Konular Avrupa Birliği 2020 yılına kadar aşağıdaki hedeflere ulaşmayı taahhüt etmiştir : Sera Gazı salınımlarını en az %20 azaltmak Enerji Etkinliğini %20 arttırmak Yenilenebilir Enerji kullanım oranını %20 lere çıkartmak Taşımacılık sektöründe biyoyakıt kullanımını 10% seviyelerine çıkartmak

18 BSI Çevre Anketi Faydalar ÇYS uygulayanların; 52.3% enerji tüketimlerini azaltmış olmaktan ötürü maliyet azalttıklarını belirtmişlerdir 39.3% atık bertaraf maliyetlerinin azaldığını (bunların 9.1% I 10% a varan maliyet azaltma ile karşılaşmışlardır ) 31.7% i yaşanan olay/ kazalarda azalma olduğunu ifade etmişlerdir Source UK customer survey 2006

19 EMS Farklılıklar EnMS 19 Çevre Yönetim Sistemi Şunlara Odaklanır: Enerji Yönetim Sistemi Şunlara Odaklanır: Çevrenin korunması Kirliliğin Önlenmesi Atık Yönetimi Çevresel Performans Enerjinin Etkinliği Enerji Tasarrufu Enerji Yönetimi Enerji Performansı

20 Enerji 20 Elektrik, yakıt, buhar, ısı, basınçlı hava ve benzer diğer ortamlar Not: Enerji soyut bir kavramdır. Uluslararası enerji birimi Joule (J) dir. Madde 2.1, BS EN Enerji yoktan var edilemez veya yok edilemez Enerji bir şekilden başka bir şekile dönüşebilir Enerji bir şekilden başka kullanışlı şekillere, kontrol edilebilir ve yönetilebilir biçimde dönüştürülür Bir partikül veya bir nesne hareket ettiğinde iş yapılmış olur İş geçiş durumundaki enerjidir, enerji işi gerçekleştirmek için gereklidir

21 Enerjinin DönüĢümü 21 Kimyasal Enerji Termal Enerji Mekanik Enerji Elektrik Enerjisi (Kömür) (Buhar) (Türbin) (Elektrik) Elektrik Enerjisi Termal Enerji İş Yapılır (Elektrik) Elektrik Enerjisi (Elektrik) (Pompalar) Termal Enerji (Ampuller) (Sıvı Transferi) İş Yapılır Hiçbiri (Aydınlatma)

22 Enerji Boyutu Kuruluşun faaliyetleri, ürünleri veya hizmetlerinin, enerji kullanımı veya enerji tüketimini etkileyebilecek unsuru Madde 2.4, BS EN Enerji Faktörü Enerji tüketiminin ölçülebilir ve yinelenen fiziksel belirleyicisi ÖRNEK: Üretim hacmi, sıcaklık, nem, rüzgar hızı, kullanım oranı Madde 2.5, BS EN 16001

23 Enerji Performans Göstergesi 23 Kuruluş tarafından enerji performansını izlemek için seçilen oran Madde 2.25, BS EN 16001

24 Enerji Yönetim Sistemi (EnYS) 24 Bir kuruluşun enerji politikasını ve hedeflerini oluşturmak, ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli, birbiriyle ilişkili veya karşılıklı etkileşen unsurlar grubu Madde 2.6, BS EN Enerji Verimliliği Bir kuruluşun faaliyetleri, ürünleri veya hizmetlerinin çıktısı ile enerji girdisi arasındaki orantı Madde 2.10, BS EN 16001

25 Enerji Yönetiminde Yapısal YaklaĢım PUKÖ 25 Kapsam ve Ģartların belirlenmesi Politikanın oluģturulması Ġlk gözden geçirme Önemli enerji tüketimi olan alanların belirlenmesi Hedeflerin belirlenmesi Planın gözden geçirilmesi Analiz Sonuçların gözden geçirilmesi Yenilik yapma Kök sebep belirleme DÖF lerin belirlenmesi ĠyileĢtirme için yapılacak değiģikliklere karar verilmesi Sistem proseslerinin tanımlanması Enerji tüketimi Prosedürlerin dokümante edilmesi Dahil etme ve bilgilendirme Uygulama ve kontrol Ġzleme Ölçme Etkinlik Verimlilik Ġç tetkikin yapılması

26 EnYS ve Standardın Rasyonel Açıklaması Uygulama Enerji verimliliğinin iyileştirilmesi İyileştirmeler Enerji performansının iyileştirilmesi Periyodik gözden geçirme ve EnYS değerlendirmesi: İyileştirmeler için fırsatların belirlenmesine Belirlenen fırsatların uygulanmasına EnYS ve enerji perfomansının iyileştirilmesine yardımcı olur.

27 BS EN Standardı Yayın 1: Temmuz 2009 ENM TR-TR

28 Enerji Yönetim Sistemleri - ġartlar 28 BS EN standardı: PUKÖ yaklaşımını adapte eden bir modeldir Enerji verimliliğini iyileştirmek için gerekli sistemleri ve prosesleri kurmaya yardımcı olur Bir kuruluşun kontrolü altındaki faaliyetlere uygulanır Yalnızca objektif olarak tetkik edilebilecek şartları içerir Tüm tipteki ve büyüklükteki kuruluşlara uygulanabilir Bağımsız olarak veya diğer yönetim standartlarıyla entegre olarak kullanılabilir

29 BS EN Standardı 29 Enerji yönetim sistemleri Kullanım kılavuzlu şartlar Standardın kullanımı ile ilgili kılavuz olan Ek-A yı içerir

30 Enerji Yönetim Sistemlerine Genel BakıĢ Yayın 1: Temmuz 2009 ENM TR-TR

31 Enerji-merkezli Proses YaklaĢımı 31 Diğer kaynaklar Enerji Girdi ENERJİ KULLANIMI (Prosesler) Ürün Çıktı İzleme & Ölçme Fırsatları (prosesten önce, proses sırasında ve prosesten sonra Enerji tüketimi/ birim çıktı

32 Enerji-merkezli Proses YaklaĢımı 32 Enerji-merkezli proses yaklaşımı şunların önemini vurgular: Enerji şartlarını anlamak ve karşılamak Verimlilik bakımından enerji dönüşümü veya kullanımını gözönüne almak Enerji performansı sonuçlarını edinmek Enerji verimliliği ve enerji korunumunun sürekli iyileştirilmesi

33 Enerji Yönetim Sistemi Modeli 33 Sürekli ĠyileĢtirme Enerji Politikası Planlama Yönetimin Gözden Geçirmesi Uygulama ve Faaliyetler Ġç tetkik Kontrol etme Ġzleme ve Ölçme Düzeltici ve Önleyici Faaliyet

34 Enerji-merkezli Proses YaklaĢımı 34 Enerji Girdileri Enerji Faktörleri Enerji Kullanımı Enerji Boyutu Enerji Verimliliği Kim? Sorumluluk Enerji ölçümü/ izleme Metotlar/ Dokümantasyon Enerji Performansı

35 Anahtar Unsurlar 35 Taahhüt (Kurumsal) Zaman - Kaynaklar - Anapara Teknik (Enerji Kullanımını Anlamak; Kontrol) Veriler - Ölçme Analiz - Yetkinlik Enerji Yönetimi Ġnsanlar Enerji Verimli Kültür Farkındalık - Motivasyon Eğitim - taahhüt DENGE

36 36 BS EN 16001:2009 Enerji Yönetim Sistemleri Kullanım Kılavuzlu ġartlar Yayın 1: Temmuz 2009 ENM TR-TR

37 Enerji Yönetim Sistemi Modeli 37 Sürekli ĠyileĢtirme Enerji politikası Planlama 3.3 Yönetimin gözden geçirmesi Uygulama ve faaliyetler Ġç tetkik Kontrol etme Ġzleme ve ölçme Düzeltici ve önleyici faaliyet

38 Ġlk Gözden Geçirmenin Yapılması - GeçmiĢ ve Ģimdiki enerji kullanımım - Enerji eğilimlerim - Üretim rakamlarım nelerdir? Önemli enerji kullanımım nerelerde? Neden önemli? Enerji etmenlerim nelerdir? Tasarruf için en çok potansiyel nerede? Öncelik alanlarım nelerdir? GeçmiĢ ve Ģimdiki enerji kullanımı Önemli enerji kullanımının belirlenmesi ĠyileĢtirme fırsatlarının belirlenmesi / önceliklendirilmesi Grafikler Çizelgeler Tablolar Hesap tabloları Önemli enerji kullanımını etkileyen kiģilerin belirlenmesi Proses haritaları Tablolar/çizelgeler/anketler Motorların ana listesi? Kazanlar, motorlar, ısı dönüģtürüceleri vs. En iyi tekniklerini kontrol edilmesi: Enerji tetkikleri, tasarım veri analizi, ihtiyaç analizi, kıyaslama, mevcut en son teknoloji, proses değiģikliği.

39 Enerji Yönetim Sistemi Modeli 39 Sürekli ĠyileĢtirme Enerji politikası Yönetimin gözden geçirmesi Planlama Uygulama ve faaliyetler 3.4 Ġç tetkik Kontrol etme Ġzleme ve ölçme Düzeltici ve önleyici faaliyet

40 Madde 3.4 Uygulama ve Faaliyetler Saha düzen prosedürleri Faaliyet ve bakım planları Detaylı hizmet sıklığı Sorumluluk Muayene detaylarını içeren muayene planları Faaliyet parametrelerinde değişiklik/proses değişikliği Faaliyet ve bakım Enerjiye duyarlı tasarım Faaliyet Kontrolü Satınalma Enerji ihtiyacının analizi (ilk aşamada) Enerji değerlendirmesi (takip eden ve ilgili aşamalarda) Kişilerin görevlerinin tanımlanması Hammaddeler Ekipman Tesisler Satınalma politikaları Görev ve sorumluluklar Kriterler Enerji verimliliği Yaşam döngüsü maliyetleri Alternatifler 40

41 Enerji Yönetim Sistemi Modeli 41 Sürekli ĠyileĢtirme Enerji politikası Yönetimin gözden geçirmesi Planlama Uygulama ve faaliyetler 3.5 Ġç tetkik Kontrol etme Düzeltici ve önleyici faaliyet Ġzleme ve ölçme

42 Madde 3.5 Kontrol Etme İzleme ve Ölçme Enerji yönetim programlarının izlenmesi, ölçülmesi ve hedeflenmesi için şartlar oluşturulmalı ve tanımlanmalıdır Enerji ölçme planları tanımlanmalı ve uygulanmalıdır Önemli enerji tüketimleri ve ilgili enerji faktörleri izlenmeli, ölçülmeli ve kayıt edilmelidir Kullanılan izleme ve ölçme ekipmanlarının doğruluğu ve tekrarlanabilirliği sağlanmalıdır (kayıtlar) Enerji tüketimi ve onun ilgili enerji faktörü arasındaki iliģki oluģturulmalıdır; tanımlı aralıklarda beklenen ve mevcut enerji tüketimi karşılaştırılmalı ve değerlendirilmelidir

43 Madde 3.5 Kontrol Etme Uygunsuzluk, düzeltici faaliyet ve önleyici faaliyet Uygunsuzluk belirlenmeli ve yönetilmeli, belirli bir zaman sınırlaması içerisinde ve uygun bir şekilde düzeltici ve önleyici faaliyet başlatılmalı, yasal veya dokümante edilmiş zaman dilimlerinde ilgili tüm dokümantasyon saklanmalıdır Kayıtların Kontrolü Bu standardın şartlarına uygunluğu, başarılan performansı ve EnYS nin etkinliğini göstermelidir Kayıt yönetimi için gerekli kontroller tanımlanmalıdır Okunaklı, belirlenebilir ve izlenebilir olmalıdır

44 Madde 3.5 Kontrol Etme Enerji yönetim sisteminin iç tetkiki Amaç EnYS nin şunları sağladığından emin olmaktır: Enerji politikası, hedefler, amaçlar, enerji yönetim programları ve standarda uygunluk Yasal ve diğer şartlara uygunluk Etkin bir şekilde uygulama ve sürdürme Tetkikler yönetim sisteminin bölümlerinin önem seviyesi ve önceki tetkiklerin sonuçları gözönüne alınarak planlanmalıdır Tetkikçilerin seçimi ve yürütülmesi sırasında objektiflik ve tarafsızlık sağlanmalıdır Belirlenen uygunsuzluklar ve bunların sebeblerinin ortadan kaldırılması için gerekli faaliyetler ve bunların takibi yapılmalıdır Tetkik sonuçları kayıt edilmeli ve üst yönetime raporlanmalıdır

45 EnYS Belgelendirmesinin Faydaları 45 Sürekli iyileştirme İtibar ve marka imajı Rekabet edebilirliğin geliştirilmesi Enerji performansının iyileştirildiğinin göstergesi

46 Katıldığınız Ġçin TeĢekkür Ederiz Yayın 1: Temmuz 2009 ENM TR-TR

47 DAHA FAZLA BĠLGĠ ALMAK ĠÇĠN Veya BSI Ekibimize ulaşmak için Yayın 1: Temmuz 2009 ENM TR-TR